Woensdag 6 Febr. 1907. No. 6516. 31ste jaargang. Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland. Grondwetsherziening, BUITENLAND. BINNENLAND. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem1.20 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1.65 Afzonderlijke nummers0.05 DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN. BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Intere. Tel. No. 1426. - HAARLEM. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 16 regels0.60, (contant) 0.50 Elke regel meer0.10 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT i. Den 23 October 1905 werd bij Koninklijk besluit eene Staatscom missie ingsteld, die te onderzoeken had, of er behalve in de artikelen 80, 127 en 143 der Grondwet ook nog in andere wijziging diende ge bracht. Het verslag der Commissie is thans H.M. de Koningin aangeboden, zakelijk willen wij het voornaamste daaruit onder de oogen onzer lezers brengen. Over 10 onderwerpen vooral wensch- te de Minister van Binnenl. Zaken het gevoelen der Commissie te ver nemen. De staatsrechtelijke stelling der Eerste Kamer maakte de helft van de 10 punten uit. En wel lo. de Eerste Kamer2o. de vereischten, om lid daarvan te worden; 3o. kies recht voor de Eerste Kamer; 4o. ontbindbaarheid der Provinciale Staten5o. het al dan niet verleenen van het recht van amendement aan de Eerste Kamer. Over die 5 punten eerst een enkel woordje. De Staatscommissie blijkt het hieromtrent eens, dat uit onze poli tieke geschiedenis sinds 1848 duide lijk blijkt het nut van onzen Senaat voor de Staatsregeling en dat hij daarom ook in de toekomst niet dan heilzaam en nuttig werken kan. Was de Commissie het daarover eens, in de samenstelling on den werkkring derEersteKamerwenschte de meerderheid der Commissie in grijpende veranderingen. Over evenredige vertegen woordiging, de verdeeling in kiesdistricten, den duur der zitting van leden voor Eerste en Tweede Kamer, schadeloosstelling der leden van de Staten-Generaal, ver- eenigbaarheid van het lid maatschap van de Staten- Generaal met andere amb ten of bedieningen, is het de meerderheid der Commis:ie eens geworden, dat ook daaromtrent ver anderingen dienen aangebracht. Thans laten wij de voornaamste der voorgestelde wijzigingen volgen: Het opschrift van het Eerste Hoofdstuk „van het Rijk en zijne inwoners" wordt gelezen „van het Koninkrijk en zijne inwoners" ten einde het in 1887 in de Grond wet ingevoerde onderscheid tusschen Staat en Rijk volledig toe te passen. Door een wijziging van artikel 1 wordt beoogd eiken twijfel op ts heffen als zou dit artikel, dat alleen eene omschrijving van het grondgebied van liet Ko ninkrijk beoogt, tevens over den aard van de rechtsverhouding tusschen het Rijk en de Koloniën eenige beslissing geven. Artikel 4 der Grondwet onder gaat een wijziging om de vraag der uitlevering van eigen onder danen aan de beslissing van den Wetgever over te laten. De voorgestelde wijziging van artikel 6 bedoelt aan den wetgever de verplichting op te leggen tot regeling van den rechtstoestand der inlanders eu met dezen gelijkge- stelden in Ned.-Indië. Deze rechtstoestand kan thans tot groote moeilijkheden, vooral op internationaal gebied, aanleiding geven en eischt wettelijke voor- lening. Voorgesteld wordt de in haar al gemeenheid onjuiste bepaling van het eerste lid van het tegenwoor dige artikel 5: „Ieder Nederlander *s tot elke landsbediening benoem baar" te doen vervallen. In verband hiermede is het i^eede lid gewijzigd. In plaats van «landsbediening" is de ruimere re dactie „bedieningen door bet Rijks gezag opgedragen" gekozen. Erfopvolging. De vraag of na den afstand van en troon geboren kinderen al dan niet van de erfopvolging zijn uit gesloten, wordt door wijziging van artikel 10 ondubbelzinnig opgelost in den zin der algeheele uitsluiting Om echter de mogelijkheid te ope nen, dat onder zeer bijzondere om standigheden de uitgesloleneu nog tot den troon kunnen worden ge roepen, wordt mede art. 19 gewij zigd. De wijziging van dit artikel heeft evenwel hoofdzakelijk ten doel om mogelijk te maken, dat niet slechts van den Koning doch ook van.de Staten-Generaal het initiatief kan uitgaan tot toepassing van die bepaliug. Voorgesteld wordt dus het artikel te lezen: „Wanneer bij zondere omstandigheden eenige ver andering in of eenige verandering omtrent de orde van erfopvolging- of geheele of gedeeltelijke opheffing- van de uitsluiting krachtens artikel 16 raadzaam maken, is de Koning, of zijn tenminste veertig leden der Staten-Generaal bevoegd, daarom trent een voorstel van Wet te doen." Zoowel het algemeen belang van den Staat als "het bijzonder belang van de Kroon kan het wenschelijk maken, dat de eerste stip daartoe door de Volksvertegenwoordiging wordt gedaan. Dit behoort echter niet lichtvaardig te geschieden. Van daar dat liet voorste] van minstens 40 leden der Staten-Generaal moet uitgaan. In artikel 23 wordt geschrapt de uitzondering voor Luxemburg van den algemeenen regel, dat de Ko ning geen vreemde Kroon mag dragen. Een nieuw ingevoegd artikel 23 bis regelt de gevolgen van de toe passing van bet vorige in een bij zonder gevaJ. Het luidt: „De op volger, die zelf, of wiens echtgenoot eene vreemde kroon draagt op liet tijdstip, dat de Kroon der Neder landen op hem overgaat, doet af stand van de Kroon op den tienden dag na dit tijdstip, indien niet bij of zijn echtgenoot binnen dit tijds verloop afstand heeft gedaan van de vreemde Kroon". Dit artikel strekt om te voorkomen dat een door het overlijden van den Koning tot den Nederlandschen Iroon ge roepen vreemde vorst reeds dade lijk zou zijn uitgesloten, zonder dat hij in de gelegenheid was gesteld om des verkiezende van de vreemde kroon afstand te doen. Voor de waarneming van het Koninklijk gezag door den Raad van State gedurende het tusschen- tijdvak wordt een aanvulling van art. 45 voorgesteld. Tevens is de onbekwaamheid om in Nederlaud optevolgen uitgebreid tot de(n) echtgenoot van een regeerende(n) vorst of vorstin. Aan artikel 24 wordt toegevoegd dat gedurende de Regeering van een Koning de wet, waarbij zijn inkomen is vastgesteld, niet kan worden gewijzigd. In art. 38 elders wordt de uit drukking hoofden der ministerieele departementen vervangen door Mi nisters. Eene wijziging van het tweede lid van art. 59 heeft ten doel den eisch van goedkeuring door de Staten-Generaal uit te breiden tot allo tractaten. Ter wegneming van de tegen strijdigheid tusschen de Grondwet en de wet tot regeling van het militair onderwijs wordt het tweede lid van artikel 60 in dier voege gewijzigd, datfjook de benoeming door de Kroon van militaire offi cieren geschiedt volgens regels door de wet te stellen. In de artikelen 61, 62, 63, 65, 67 en 69 worden eenige wijzigingen van ondergeschikte beteekenis voorgesteld. De onbeperkte macht bij art. 70 der Grondwet aan den Koning toe gekend, is niet m overeenstemming met de autonomie der daarin ge noemde lichamen. "Daarom wordt dit artikeli n dien zin gewijzigd, dat de Koning in deze geschillen beslist, „tenzij eene wet de beslissing aan anderen opdraagt", terwijl de wet de wijze van beslis sing en de gevolgen kan regelen. DUIÏSCHLAND. Herstemmingen. .De herstemmingen voor den Rijks dag hebben niet, zooals de verkie zingen, in alle districten op denzelf den dag plaats. Sedert Vrijdag j.l. worden er her stemmingen gehouden en er is gisteren in een groot aantal districten gestemd. Maar met de 160 herstemmingen zul- leu er nog wel een paar dagen ge moeid gaan, zoodat de geheele einduit slag eerst tegen het einde van deze Week bekend zal zijn. Tot dusver hebben de herstemmin gen hetzelfde verloop als de verkie zingen. De socialisten zijn en blijven de grootste verliezers; zij hebben nu in 't geheel 35 zetels verloren en er één gewonnen. In socialistische krin gen begint men in te zien, dat het totaal verlies minstens een veertigtal ze tels zal worden; in conservatieve en liberale kringen raamt men het nog hooger. Duidelijk is het, dat er eene groote verwachting van de Duitsche socia listen vernietigd is. Zij hadden ge hoopt op eene aanzienlijke vermeer dering van hun ledentalBebel zelfs had, na de ruim 3 millioen stemmen van 1903 op 5 millioen gerekend voor ditmaal, en deze berekening is geheel onjuist gebleken. Wat de nederlaag voor hen nog pijnlijker maakt is het feit, dat in dit jaar het internationale socialisten-con gres voor de eerste maal in Duitsch- land moet samenkomen, 't Is bekend hoe groot verleden jaar in Amster dam,^ ondanks de waarschuwing van Jaurès, de invloed der Duitsche partij is geweest, en hoeveel indruk de groote meerderheid van 3 millioen stemmen op de vergadering maakte. De vergadering te Stuttgart zal nu wel een geheel ander karakter krijgen als de Duitsche partij leiders verwacht en gehoopt hadden. Vannacht te twaalf ure was er in 91 districten de herstemming bekend. Ruw berekend is op het oogenblik de stand 191 Nationalen tegen .173 anti na- tionalen. De grootste winst is aan de zijde der conservatieven eu der vrijzinnige volkspartij. Herkozen van het Centrum Trirn- born te Keulen. Vollmar, socialist, is gekozen te Miinchen, Wiemer, vrij zinnig, te Nordhausen, Mommsen, vrij zinnig, te Hirschberg. Gevallen is de socialist BirkleMun- chen, de socialist Molkenbuhr te El- bcrfeld, de socialist Liebknecht te Potsdam, de socialist Quarck te Frank fort a.d. Main de socialist Gradnauer te Dantzig. Waarschijnlijk bedraagt het verlies van de socialisten totaal 35, zegge 35 zetels, de winst van liet Centrum 5. De belangstelling van Ber lijn was veel geringer dan bij de eerste stemming. Er zijn weer ovaties ge bracht aan den kroonprins en den rijkskanselier. In Berlijn is herkozen Kaempf, vrijzinnig, met vooruitgang van 2UD0 stemmen tegen den socia list Arons, die ongeveer 400 stemmen achteruitging. Bij overwinningen van Rcgeerings- gezinde partijen werden herhaaldelijk vaderlandsche li deren aangeheven. Toen tegen 12 uur te Berlijn bekend was geworden, dat de {Socialisten we der 15 maal geslagen waren, trok een ontzaglijke menigteinde volkoinenste orde door de Zimmerstrasse naar de straat Unter den Linden en het pa leis van den Rijkskanselier. Het vraagstuk der verzekering tegen werkloosheid heeft onder de Duitsche handelsbedienden een be gin^ van oplossing gevonden. V olgens het Reichsarbeitsblatt" hebben drie vereenigingen van man nelijke en eene vereeniging van vrouwelijke handelsbedienden zich georganiseerd volgens de voorschrif ten van hot Statistisch Bureau. De oudste organisatie, de Verein der Deutschen Kaufleute"te Berlijn, betaalde in 1902 aan ondersteuning 28,119 mark, in 1903 32,188 mark, in 1904 29,736 mark, in 1905 29,545 mark, in 1906 30,112 mark, totaal 246,520 mark. Sinds 1885 bestaat dit fonds, welks kapitaal 125,000 mark be draagt, hij een ledental van 18,623. ITALIË De circulaire van minister Briand, antwoord op do verklaring der bisschoppen, was, wat liare vrij gunstige strekking betreft, reeds Zaterdag 1.1. op het Yaticaan be kend. Thans is het woord aan de Fran se he prelaten. Op het Vaticaan verwacht men als zeker, dat Briand spoedig ten val gebracht zal worden. De Loge en hare trawanten vinden hein te slap, te toegeeflijk, niet doortastend vervolgziek genoeg. Overigens dus vernemen wij uit dezelfde ver trouwbare bron blijft men in 's Pausen omgeving gelooven aan een spoedig bedaren van den kerkelijken storm in Frankrijk. FRANKRIJK. De 70 Parijsche pastoors en hunne 50 collega's uit den omtrek hebben Maandag j. 1. onder voorzitterschap van Mgr. Amette, Coadjutor van ZEm. Kard. Richard, eene bijeen komst gehouden. Mgr. Amette gaf de algemeene voorschriften van ZEm. Kard. Ri chard over het sluiten van contrac ten, ten einde het gratis gebruik der kerkgebouwen te bekomen. Besloten werd, dat de pastoor, vergezeld door een of twee der leden van de vroegere kerkfabriek zich naar den (arrondissemeuts) burgemeester zal begeven, om de gevorderde verklaringen ai te leg gen. Daarna zullen zij afwachten, tot ZEm. de Kard. Aartsbisschop voor al de Parijsche pastoors te gelijk onderhandeld heeft met den Seine-prefect. De pastoors uit de omstreken van Parijs kunnen direct niet hunne respectieve burgemeesters onderhan delen en contracteeren. Ook d_ quaestie der pastorieën is ter sprake gekomen. Waarschijn lijk zullen de pastoors verlof k rij - gen, om die te huren van stad of rijk. Vervolgens is besproken de pen ning voor den eeredieust en het ta rief voor begrafenissen, huwelijken enz. Andermaal is den pastoors in herinnering gebracht het voorschrift van den Kard. Aartsbisschop, dat zij de helft van hun gansche inko men in zijne handen over moeten dragen. Aldus kan met den overvloed der rijke parochies de nood der arme of minvermogende gelenigd worden. Een maatregel, die reeds vroeger de beste resultaten had kunnen op leveren. Een commissie heeft thans de regeling der tarieven van huwelijks plechtigheden, begrafenissen enz. ih studie. Binneu kort zullen de pas toors vernemen, hoedanig de beslis sing van Ivard. Richard te dezen opzichte is. Wat op het Vaticaan verwacht wordt zie „Italië" is ook de meening in de wandelgangen der Kamer te Parijs. Weldra zal er tegen minister Briand door de felle anti- clericalen een storm ontketend wor den, ten einde hem te doen tuime len. Er is in de circulaire Briand veel toenadering, zij eerbiedigt de ker kelijke hiërarchie en bevat vrij gun stige bepalingen. Zij behelst echter O'ffi andere passages, waaruit de magonnieke huichelarij, onoprecht heid en gluiperige dubbelhartigheid sp. eken. Wanneer men met heden als Briand te doen heeft, moetalles zoo duidelijk mogelijk wezen en mag men geen plaats laten voor een dubbele uitlegging. Aan de voorbereiders van zijn priesterlijk jubilé zeide Pi us X on langs „Mijn vurigste wensch is, dat ik mijn jubileum vieren mag in vrede. Daarom ben ik zoo lank moedig mogelijk geweest met Frank rijk. Ik hoop, dat God mij dien troost zal schenken, dat de god- dienstoorlog in Frankrijk opgehou den heeft, vóór de viering van mijn priesterlijk jubelfeest." „Bidden wij allen voor Frankrijk", sprak Z. D. H. Mgr. Callier op den Delftsi hen katholiekendag het vorig jaar. Dat doende zullen wij, gelijk uit het voorgaande blijkt, mede bijdrageu tot het meest aangename bet vurigst verlangde geschenk voor onzen H. Vader op zijn naderend jubelfeest. MAROKKO. De Marokkaansclie minister van oorlog Gebbas, verklaart te weten, dat Raisoeli zich geheel alleen, in ellendigen toestand op een hoeve bevindt. Gebbas wacht kalm tot Raisoe- li's beschermer Zellal zich onder werpt, wat, volgens den minister, een zaak van uren is. Dan zullen de Beni Aras, die zonder Zellal niets beteekenen en hun dorp Tazerad moeten prijsge ven en me' voorstellen komen. Gebbas heeft ondertusschen af te rekenen met een nieuw gevormde rooverbende in Elksar. De minister heeft uit Fez van den Sultan een gelukwensch ont vangen met de door hem zonder veel bloedvergieten verkregen re sultaten, waardoor de Maghzen nu kan staat maken op de trouw van alle stammen in het Noorden. Korïe Berichten. De Duitsche Rijksdag wordt op 19 dezer bijeengeroepen. Er komen dagelijks berichten uit Rusland, die doen zien, in welken geest Stolypin's circulaire aan de gouverneurs en stadhouders wordt opgevat door deze ambtenaren. Thans weer verneemt men uit Moscou, hoe daar alle vrijzinnige kiezersbijeenkomsten door de poli tie onderdrukt worden. De voormalige president van de Duitsche Rijksverzekeringsbank, dr. Bodiker, wiens overlijden we reeds gemeld hebben was de inrichter van het Rijksverzekeringswezen in Duitschland. Dit heeft als voorbeeld gediend voor andere Regeeringen en in de praktijk den juisten blik van den ontwerper doen bewonderen. „De Tijd" verklaart aan het be richt over het uittreden van abbé Daens uit de Christelijk democra tische partij uit de meest betrouw bare bron te kunnen toevoegen, dat de verandering van gezindheid bij abbé Daens niet pas is ingetreden op zijn ziekbed, doch reedt dag- teekent van vroeger, zoodat bij zij u Bisschop het plan bestond om hem wederom op te nemen onder de dienstdoende geestelijkheid. De Spaansche Ministerraad heeft besloten om, teneinde de gemoederen te Barcelona te kalmeeren, de anar chistische aanslagen in de provin cies Barcelona en Gerona niet meer voor de rechtbanken van gezwore nen te brengen maar ze te verwijzen naar de gewone rechtbanken. Bij de verkiezing van kiesmannen zijn twee van de uitstekendste leden der vorige Doema graaf Ileyden van de partij der vreedzame her nieuwing en prof. Kowalewski niet herkozen. Volgens de „Figaro" heeft de Lekende p ilanthroop D el vj.-n wiens overlij u .,,ds door or.s' is medeg deeld, een som van 25 millioen irs. v rmaakt aan het ins uut Rasteurs. Een der drie execut :urs testamen:air is de heer Loubet, oud-president van de Fran se he republiek. In de kaz m: van de 11de vloot- afdeeling ie Kroonstad lieeft een hevige ontploffing plaats gehad, waard >cr het gebouw steik werd be-chadigd. Een aantal officieren en manschappen werden gewond. Wat de oorzaak van de ontploffing was, is nog niet uitgemaakt. Tweede Kamer. De afdeelingen der Tweede Kamer hebben benoemd tot rapporteurs over: het voorstel van de heeren Goeman Borgesius c. s. tot wijziging van het reglement van orde der Kamer (c-on: - naissoriaal onderzoek) de heeren Van Karnebeek, Nolens, Van Doorn, Ke telaar en Lely; en over de wetsont werpen: tot wijziging wet recht van vereeniging en vergadering, wijziging wet op het Nederlanderschap, brengen van wetten in overeenstemming met de Kinderwetten, naturalisatie van Becker en zes anderen, de heeren Van Styrum, Van Veen, Loeff, Van Idsin- ga en Van Wijnbergen. „Het Volk" zegt uit goede bron te vernemen, dat het nu reeds zoo goed als vast staat, dat de heer S. van den Bergh, lid der Tweede Kamer voor Rotterdam I, zich in 1909 niet meer voor een candidatuur beschikbaar zal stellen, omdat zijn partij, na zijn op treden tegen de vakvereeniging, met hem als candidaat geen verkiezing in dit arbeidersdistrict meer aandurft. „Het Vad." verklaart dit bericht als beslist onjuist te kunnen tegen spreken. De minister van binnenlandsehe zaken heeft aan de Tweede Kamer toegezonden het algemeen verslag van hetgeen met betrekking tot verbete ring der volkshuisvesting in de ge meenten verricht is in het jaar 1904. De Tweede Vredesconferentie. „Het Vad." verneemt, dat het bij eenkomen der twetde Vredesconfe rentie in de tweede helR van Juli zal piaats hebben, indien ten minste geen onverwachte verwikkelingen tusschen groote mogendheden zullen tusschen- beide komen. De heer Martens, gedelegeerde der Russische regeering, wordt te, en a. h. Zondag te 's-Gravenhage verwacht. Eerste Kamer. Zitting van Dinsdag 5 Februari. Gisterenmiddag was Binnenlandsehe Zaken aan de orde. Veel belangstel ling was er niet: men telde bij den aanvang nauwelijks 30 leden. De agenda verluidde: Staatsbegrooting. De ineenecha- kelingscommissie en haar aibeid verdedigd. Wanneer mag een adviseerende stem warden uitge bracht? Belastingkwesties. Het kweekschoolbesluit herzien. De behandeling duurt voort. Nieuws uit Amsterdam, De Ruyter hulde. Maandag 25 Maart zal de ver eeniging „Kindergenot" een De Ruyter-avoudorganiseeren voorarme kinderen dezer gemeente, wel in het lokaal „Piancius". Introductie bij het bestuur en leden veikrijg- baar. Penningmeesteresse is mej. Joh. C. D. Poeck, Bellamystraat 84. Door de gladheid. Twee oude menschen, die ten gevolge van de gladheid op straat zijn gevallen en daardoor beenbreu ken kregen, zijn naar een gasthuis vervoerd. Ons gas. De redactie van pe Echo" heeft persoonlijk een misschien nog ster ker staaitje erva'en van de wispel- if III 8 LEMSCHE COURANT JEMMNT1EN D AGITE MA HOM AGITATE. Hoofdagenten yoor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère:- G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONKS. Snee.. Paris, Slhis Fauhoure Montmaxtre

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1907 | | pagina 1