Woensdag 6 Febr. 1907.
No. 6516. 31ste jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
Grondwetsherziening,
BUITENLAND.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem1.20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1.65
Afzonderlijke nummers0.05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Intere. Tel. No. 1426. - HAARLEM.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT
i.
Den 23 October 1905 werd bij
Koninklijk besluit eene Staatscom
missie ingsteld, die te onderzoeken
had, of er behalve in de artikelen
80, 127 en 143 der Grondwet ook
nog in andere wijziging diende ge
bracht.
Het verslag der Commissie is
thans H.M. de Koningin aangeboden,
zakelijk willen wij het voornaamste
daaruit onder de oogen onzer lezers
brengen.
Over 10 onderwerpen vooral wensch-
te de Minister van Binnenl. Zaken
het gevoelen der Commissie te ver
nemen. De staatsrechtelijke stelling
der Eerste Kamer maakte de helft
van de 10 punten uit. En wel lo.
de Eerste Kamer2o. de vereischten,
om lid daarvan te worden; 3o. kies
recht voor de Eerste Kamer; 4o.
ontbindbaarheid der Provinciale
Staten5o. het al dan niet verleenen
van het recht van amendement aan
de Eerste Kamer.
Over die 5 punten eerst een enkel
woordje.
De Staatscommissie blijkt het
hieromtrent eens, dat uit onze poli
tieke geschiedenis sinds 1848 duide
lijk blijkt het nut van onzen Senaat
voor de Staatsregeling en dat hij
daarom ook in de toekomst niet
dan heilzaam en nuttig werken kan.
Was de Commissie het daarover
eens, in de samenstelling on den
werkkring derEersteKamerwenschte
de meerderheid der Commissie in
grijpende veranderingen.
Over evenredige vertegen
woordiging, de verdeeling
in kiesdistricten, den duur
der zitting van leden voor
Eerste en Tweede Kamer,
schadeloosstelling der leden
van de Staten-Generaal, ver-
eenigbaarheid van het lid
maatschap van de Staten-
Generaal met andere amb
ten of bedieningen, is het de
meerderheid der Commis:ie eens
geworden, dat ook daaromtrent ver
anderingen dienen aangebracht.
Thans laten wij de voornaamste
der voorgestelde wijzigingen volgen:
Het opschrift van het Eerste
Hoofdstuk „van het Rijk en zijne
inwoners" wordt gelezen „van het
Koninkrijk en zijne inwoners" ten
einde het in 1887 in de Grond
wet ingevoerde onderscheid tusschen
Staat en Rijk volledig toe te passen.
Door een wijziging van artikel 1
wordt beoogd eiken twijfel op ts
heffen als zou dit artikel, dat
alleen eene omschrijving van
het grondgebied van liet Ko
ninkrijk beoogt, tevens over
den aard van de rechtsverhouding
tusschen het Rijk en de Koloniën
eenige beslissing geven.
Artikel 4 der Grondwet onder
gaat een wijziging om de vraag
der uitlevering van eigen onder
danen aan de beslissing van den
Wetgever over te laten.
De voorgestelde wijziging van
artikel 6 bedoelt aan den wetgever
de verplichting op te leggen tot
regeling van den rechtstoestand der
inlanders eu met dezen gelijkge-
stelden in Ned.-Indië.
Deze rechtstoestand kan thans
tot groote moeilijkheden, vooral op
internationaal gebied, aanleiding
geven en eischt wettelijke voor-
lening.
Voorgesteld wordt de in haar al
gemeenheid onjuiste bepaling van
het eerste lid van het tegenwoor
dige artikel 5: „Ieder Nederlander
*s tot elke landsbediening benoem
baar" te doen vervallen.
In verband hiermede is het
i^eede lid gewijzigd. In plaats van
«landsbediening" is de ruimere re
dactie „bedieningen door bet Rijks
gezag opgedragen" gekozen.
Erfopvolging.
De vraag of na den afstand van
en troon geboren kinderen al dan
niet van de erfopvolging zijn uit
gesloten, wordt door wijziging van
artikel 10 ondubbelzinnig opgelost
in den zin der algeheele uitsluiting
Om echter de mogelijkheid te ope
nen, dat onder zeer bijzondere om
standigheden de uitgesloleneu nog
tot den troon kunnen worden ge
roepen, wordt mede art. 19 gewij
zigd. De wijziging van dit artikel
heeft evenwel hoofdzakelijk ten doel
om mogelijk te maken, dat niet
slechts van den Koning doch ook
van.de Staten-Generaal het initiatief
kan uitgaan tot toepassing van die
bepaliug. Voorgesteld wordt dus
het artikel te lezen: „Wanneer bij
zondere omstandigheden eenige ver
andering in of eenige verandering
omtrent de orde van erfopvolging-
of geheele of gedeeltelijke opheffing-
van de uitsluiting krachtens artikel
16 raadzaam maken, is de Koning,
of zijn tenminste veertig leden der
Staten-Generaal bevoegd, daarom
trent een voorstel van Wet te doen."
Zoowel het algemeen belang van
den Staat als "het bijzonder belang
van de Kroon kan het wenschelijk
maken, dat de eerste stip daartoe
door de Volksvertegenwoordiging
wordt gedaan. Dit behoort echter
niet lichtvaardig te geschieden. Van
daar dat liet voorste] van minstens
40 leden der Staten-Generaal moet
uitgaan.
In artikel 23 wordt geschrapt de
uitzondering voor Luxemburg van
den algemeenen regel, dat de Ko
ning geen vreemde Kroon mag
dragen.
Een nieuw ingevoegd artikel 23
bis regelt de gevolgen van de toe
passing van bet vorige in een bij
zonder gevaJ. Het luidt: „De op
volger, die zelf, of wiens echtgenoot
eene vreemde kroon draagt op liet
tijdstip, dat de Kroon der Neder
landen op hem overgaat, doet af
stand van de Kroon op den tienden
dag na dit tijdstip, indien niet bij
of zijn echtgenoot binnen dit tijds
verloop afstand heeft gedaan van
de vreemde Kroon". Dit artikel
strekt om te voorkomen dat een
door het overlijden van den Koning
tot den Nederlandschen Iroon ge
roepen vreemde vorst reeds dade
lijk zou zijn uitgesloten, zonder dat
hij in de gelegenheid was gesteld
om des verkiezende van de vreemde
kroon afstand te doen.
Voor de waarneming van het
Koninklijk gezag door den Raad
van State gedurende het tusschen-
tijdvak wordt een aanvulling van
art. 45 voorgesteld. Tevens is de
onbekwaamheid om in Nederlaud
optevolgen uitgebreid tot de(n)
echtgenoot van een regeerende(n)
vorst of vorstin.
Aan artikel 24 wordt toegevoegd
dat gedurende de Regeering van
een Koning de wet, waarbij zijn
inkomen is vastgesteld, niet kan
worden gewijzigd.
In art. 38 elders wordt de uit
drukking hoofden der ministerieele
departementen vervangen door Mi
nisters.
Eene wijziging van het tweede
lid van art. 59 heeft ten doel den
eisch van goedkeuring door de
Staten-Generaal uit te breiden tot
allo tractaten.
Ter wegneming van de tegen
strijdigheid tusschen de Grondwet
en de wet tot regeling van het
militair onderwijs wordt het tweede
lid van artikel 60 in dier voege
gewijzigd, datfjook de benoeming
door de Kroon van militaire offi
cieren geschiedt volgens regels door
de wet te stellen.
In de artikelen 61, 62, 63, 65,
67 en 69 worden eenige wijzigingen
van ondergeschikte beteekenis
voorgesteld.
De onbeperkte macht bij art. 70
der Grondwet aan den Koning toe
gekend, is niet m overeenstemming
met de autonomie der daarin ge
noemde lichamen.
"Daarom wordt dit artikeli n dien
zin gewijzigd, dat de Koning in deze
geschillen beslist, „tenzij eene wet
de beslissing aan anderen opdraagt",
terwijl de wet de wijze van beslis
sing en de gevolgen kan regelen.
DUIÏSCHLAND.
Herstemmingen.
.De herstemmingen voor den Rijks
dag hebben niet, zooals de verkie
zingen, in alle districten op denzelf
den dag plaats.
Sedert Vrijdag j.l. worden er her
stemmingen gehouden en er is gisteren
in een groot aantal districten gestemd.
Maar met de 160 herstemmingen zul-
leu er nog wel een paar dagen ge
moeid gaan, zoodat de geheele einduit
slag eerst tegen het einde van deze
Week bekend zal zijn.
Tot dusver hebben de herstemmin
gen hetzelfde verloop als de verkie
zingen. De socialisten zijn en blijven
de grootste verliezers; zij hebben nu
in 't geheel 35 zetels verloren en er
één gewonnen. In socialistische krin
gen begint men in te zien, dat het
totaal verlies minstens een veertigtal ze
tels zal worden; in conservatieve en
liberale kringen raamt men het nog
hooger.
Duidelijk is het, dat er eene groote
verwachting van de Duitsche socia
listen vernietigd is. Zij hadden ge
hoopt op eene aanzienlijke vermeer
dering van hun ledentalBebel zelfs
had, na de ruim 3 millioen stemmen
van 1903 op 5 millioen gerekend voor
ditmaal, en deze berekening is geheel
onjuist gebleken.
Wat de nederlaag voor hen nog
pijnlijker maakt is het feit, dat in dit
jaar het internationale socialisten-con
gres voor de eerste maal in Duitsch-
land moet samenkomen, 't Is bekend
hoe groot verleden jaar in Amster
dam,^ ondanks de waarschuwing van
Jaurès, de invloed der Duitsche partij
is geweest, en hoeveel indruk de groote
meerderheid van 3 millioen stemmen
op de vergadering maakte.
De vergadering te Stuttgart zal nu
wel een geheel ander karakter krijgen
als de Duitsche partij leiders verwacht
en gehoopt hadden.
Vannacht te twaalf ure was er in
91 districten de herstemming bekend.
Ruw berekend is op het oogenblik de
stand
191 Nationalen tegen .173 anti na-
tionalen.
De grootste winst is aan de zijde
der conservatieven eu der vrijzinnige
volkspartij.
Herkozen van het Centrum Trirn-
born te Keulen. Vollmar, socialist, is
gekozen te Miinchen, Wiemer, vrij
zinnig, te Nordhausen, Mommsen, vrij
zinnig, te Hirschberg.
Gevallen is de socialist BirkleMun-
chen, de socialist Molkenbuhr te El-
bcrfeld, de socialist Liebknecht te
Potsdam, de socialist Quarck te Frank
fort a.d. Main de socialist Gradnauer
te Dantzig. Waarschijnlijk bedraagt
het verlies van de socialisten totaal
35, zegge 35 zetels, de winst van liet
Centrum 5. De belangstelling van Ber
lijn was veel geringer dan bij de eerste
stemming. Er zijn weer ovaties ge
bracht aan den kroonprins en den
rijkskanselier. In Berlijn is herkozen
Kaempf, vrijzinnig, met vooruitgang
van 2UD0 stemmen tegen den socia
list Arons, die ongeveer 400 stemmen
achteruitging.
Bij overwinningen van Rcgeerings-
gezinde partijen werden herhaaldelijk
vaderlandsche li deren aangeheven.
Toen tegen 12 uur te Berlijn bekend
was geworden, dat de {Socialisten we
der 15 maal geslagen waren, trok een
ontzaglijke menigteinde volkoinenste
orde door de Zimmerstrasse naar de
straat Unter den Linden en het pa
leis van den Rijkskanselier.
Het vraagstuk der verzekering
tegen werkloosheid heeft onder de
Duitsche handelsbedienden een be
gin^ van oplossing gevonden.
V olgens het Reichsarbeitsblatt"
hebben drie vereenigingen van man
nelijke en eene vereeniging van
vrouwelijke handelsbedienden zich
georganiseerd volgens de voorschrif
ten van hot Statistisch Bureau.
De oudste organisatie, de Verein
der Deutschen Kaufleute"te Berlijn,
betaalde in 1902 aan ondersteuning
28,119 mark, in 1903 32,188 mark,
in 1904 29,736 mark, in 1905 29,545
mark, in 1906 30,112 mark, totaal
246,520 mark.
Sinds 1885 bestaat dit fonds,
welks kapitaal 125,000 mark be
draagt, hij een ledental van 18,623.
ITALIË
De circulaire van minister Briand,
antwoord op do verklaring der
bisschoppen, was, wat liare vrij
gunstige strekking betreft, reeds
Zaterdag 1.1. op het Yaticaan be
kend.
Thans is het woord aan de Fran
se he prelaten.
Op het Vaticaan verwacht men
als zeker, dat Briand spoedig ten
val gebracht zal worden. De Loge
en hare trawanten vinden hein te
slap, te toegeeflijk, niet doortastend
vervolgziek genoeg. Overigens
dus vernemen wij uit dezelfde ver
trouwbare bron blijft men in 's
Pausen omgeving gelooven aan een
spoedig bedaren van den kerkelijken
storm in Frankrijk.
FRANKRIJK.
De 70 Parijsche pastoors en hunne
50 collega's uit den omtrek hebben
Maandag j. 1. onder voorzitterschap
van Mgr. Amette, Coadjutor van
ZEm. Kard. Richard, eene bijeen
komst gehouden.
Mgr. Amette gaf de algemeene
voorschriften van ZEm. Kard. Ri
chard over het sluiten van contrac
ten, ten einde het gratis gebruik
der kerkgebouwen te bekomen.
Besloten werd, dat de pastoor,
vergezeld door een of twee der
leden van de vroegere kerkfabriek
zich naar den (arrondissemeuts)
burgemeester zal begeven, om de
gevorderde verklaringen ai te leg
gen.
Daarna zullen zij afwachten, tot
ZEm. de Kard. Aartsbisschop
voor al de Parijsche pastoors te
gelijk onderhandeld heeft met den
Seine-prefect.
De pastoors uit de omstreken
van Parijs kunnen direct niet hunne
respectieve burgemeesters onderhan
delen en contracteeren.
Ook d_ quaestie der pastorieën
is ter sprake gekomen. Waarschijn
lijk zullen de pastoors verlof k rij -
gen, om die te huren van stad of
rijk.
Vervolgens is besproken de pen
ning voor den eeredieust en het ta
rief voor begrafenissen, huwelijken
enz. Andermaal is den pastoors in
herinnering gebracht het voorschrift
van den Kard. Aartsbisschop, dat
zij de helft van hun gansche inko
men in zijne handen over moeten
dragen. Aldus kan met den overvloed
der rijke parochies de nood der arme
of minvermogende gelenigd worden.
Een maatregel, die reeds vroeger
de beste resultaten had kunnen op
leveren.
Een commissie heeft thans de
regeling der tarieven van huwelijks
plechtigheden, begrafenissen enz. ih
studie. Binneu kort zullen de pas
toors vernemen, hoedanig de beslis
sing van Ivard. Richard te dezen
opzichte is.
Wat op het Vaticaan verwacht
wordt zie „Italië" is ook de
meening in de wandelgangen der
Kamer te Parijs. Weldra zal er tegen
minister Briand door de felle anti-
clericalen een storm ontketend wor
den, ten einde hem te doen tuime
len.
Er is in de circulaire Briand veel
toenadering, zij eerbiedigt de ker
kelijke hiërarchie en bevat vrij gun
stige bepalingen. Zij behelst echter
O'ffi andere passages, waaruit de
magonnieke huichelarij, onoprecht
heid en gluiperige dubbelhartigheid
sp. eken. Wanneer men met heden
als Briand te doen heeft, moetalles
zoo duidelijk mogelijk wezen en
mag men geen plaats laten voor een
dubbele uitlegging.
Aan de voorbereiders van zijn
priesterlijk jubilé zeide Pi us X on
langs „Mijn vurigste wensch is,
dat ik mijn jubileum vieren mag
in vrede. Daarom ben ik zoo lank
moedig mogelijk geweest met Frank
rijk. Ik hoop, dat God mij dien
troost zal schenken, dat de god-
dienstoorlog in Frankrijk opgehou
den heeft, vóór de viering van
mijn priesterlijk jubelfeest."
„Bidden wij allen voor Frankrijk",
sprak Z. D. H. Mgr. Callier op den
Delftsi hen katholiekendag het vorig
jaar. Dat doende zullen wij, gelijk
uit het voorgaande blijkt, mede
bijdrageu tot het meest aangename
bet vurigst verlangde geschenk voor
onzen H. Vader op zijn naderend
jubelfeest.
MAROKKO.
De Marokkaansclie minister van
oorlog Gebbas, verklaart te weten,
dat Raisoeli zich geheel alleen,
in ellendigen toestand op een hoeve
bevindt.
Gebbas wacht kalm tot Raisoe-
li's beschermer Zellal zich onder
werpt, wat, volgens den minister,
een zaak van uren is.
Dan zullen de Beni Aras, die
zonder Zellal niets beteekenen en
hun dorp Tazerad moeten prijsge
ven en me' voorstellen komen.
Gebbas heeft ondertusschen af te
rekenen met een nieuw gevormde
rooverbende in Elksar.
De minister heeft uit Fez van
den Sultan een gelukwensch ont
vangen met de door hem zonder
veel bloedvergieten verkregen re
sultaten, waardoor de Maghzen nu
kan staat maken op de trouw van
alle stammen in het Noorden.
Korïe Berichten.
De Duitsche Rijksdag wordt op
19 dezer bijeengeroepen.
Er komen dagelijks berichten uit
Rusland, die doen zien, in welken
geest Stolypin's circulaire aan de
gouverneurs en stadhouders wordt
opgevat door deze ambtenaren.
Thans weer verneemt men uit
Moscou, hoe daar alle vrijzinnige
kiezersbijeenkomsten door de poli
tie onderdrukt worden.
De voormalige president van de
Duitsche Rijksverzekeringsbank, dr.
Bodiker, wiens overlijden we reeds
gemeld hebben was de inrichter
van het Rijksverzekeringswezen in
Duitschland.
Dit heeft als voorbeeld gediend
voor andere Regeeringen en in de
praktijk den juisten blik van den
ontwerper doen bewonderen.
„De Tijd" verklaart aan het be
richt over het uittreden van abbé
Daens uit de Christelijk democra
tische partij uit de meest betrouw
bare bron te kunnen toevoegen, dat
de verandering van gezindheid bij
abbé Daens niet pas is ingetreden
op zijn ziekbed, doch reedt dag-
teekent van vroeger, zoodat bij zij u
Bisschop het plan bestond om hem
wederom op te nemen onder de
dienstdoende geestelijkheid.
De Spaansche Ministerraad heeft
besloten om, teneinde de gemoederen
te Barcelona te kalmeeren, de anar
chistische aanslagen in de provin
cies Barcelona en Gerona niet meer
voor de rechtbanken van gezwore
nen te brengen maar ze te verwijzen
naar de gewone rechtbanken.
Bij de verkiezing van kiesmannen
zijn twee van de uitstekendste leden
der vorige Doema graaf Ileyden
van de partij der vreedzame her
nieuwing en prof. Kowalewski niet
herkozen.
Volgens de „Figaro" heeft de
Lekende p ilanthroop D el vj.-n
wiens overlij u .,,ds door or.s'
is medeg deeld, een som van 25
millioen irs. v rmaakt aan het
ins uut Rasteurs. Een der drie
execut :urs testamen:air is de heer
Loubet, oud-president van de Fran
se he republiek.
In de kaz m: van de 11de vloot-
afdeeling ie Kroonstad lieeft een
hevige ontploffing plaats gehad,
waard >cr het gebouw steik werd
be-chadigd. Een aantal officieren
en manschappen werden gewond.
Wat de oorzaak van de ontploffing
was, is nog niet uitgemaakt.
Tweede Kamer.
De afdeelingen der Tweede Kamer
hebben benoemd tot rapporteurs over:
het voorstel van de heeren Goeman
Borgesius c. s. tot wijziging van het
reglement van orde der Kamer (c-on: -
naissoriaal onderzoek) de heeren Van
Karnebeek, Nolens, Van Doorn, Ke
telaar en Lely; en over de wetsont
werpen: tot wijziging wet recht van
vereeniging en vergadering, wijziging
wet op het Nederlanderschap, brengen
van wetten in overeenstemming met
de Kinderwetten, naturalisatie van
Becker en zes anderen, de heeren Van
Styrum, Van Veen, Loeff, Van Idsin-
ga en Van Wijnbergen.
„Het Volk" zegt uit goede bron te
vernemen, dat het nu reeds zoo goed
als vast staat, dat de heer S. van den
Bergh, lid der Tweede Kamer voor
Rotterdam I, zich in 1909 niet meer
voor een candidatuur beschikbaar zal
stellen, omdat zijn partij, na zijn op
treden tegen de vakvereeniging, met
hem als candidaat geen verkiezing in
dit arbeidersdistrict meer aandurft.
„Het Vad." verklaart dit bericht
als beslist onjuist te kunnen tegen
spreken.
De minister van binnenlandsehe
zaken heeft aan de Tweede Kamer
toegezonden het algemeen verslag van
hetgeen met betrekking tot verbete
ring der volkshuisvesting in de ge
meenten verricht is in het jaar 1904.
De Tweede Vredesconferentie.
„Het Vad." verneemt, dat het bij
eenkomen der twetde Vredesconfe
rentie in de tweede helR van Juli zal
piaats hebben, indien ten minste geen
onverwachte verwikkelingen tusschen
groote mogendheden zullen tusschen-
beide komen.
De heer Martens, gedelegeerde der
Russische regeering, wordt te, en a. h.
Zondag te 's-Gravenhage verwacht.
Eerste Kamer.
Zitting van Dinsdag 5 Februari.
Gisterenmiddag was Binnenlandsehe
Zaken aan de orde. Veel belangstel
ling was er niet: men telde bij den
aanvang nauwelijks 30 leden.
De agenda verluidde:
Staatsbegrooting. De ineenecha-
kelingscommissie en haar aibeid
verdedigd. Wanneer mag een
adviseerende stem warden uitge
bracht? Belastingkwesties.
Het kweekschoolbesluit herzien.
De behandeling duurt voort.
Nieuws uit Amsterdam,
De Ruyter hulde.
Maandag 25 Maart zal de ver
eeniging „Kindergenot" een De
Ruyter-avoudorganiseeren voorarme
kinderen dezer gemeente, wel in
het lokaal „Piancius". Introductie
bij het bestuur en leden veikrijg-
baar. Penningmeesteresse is mej.
Joh. C. D. Poeck, Bellamystraat 84.
Door de gladheid.
Twee oude menschen, die ten
gevolge van de gladheid op straat
zijn gevallen en daardoor beenbreu
ken kregen, zijn naar een gasthuis
vervoerd.
Ons gas.
De redactie van pe Echo" heeft
persoonlijk een misschien nog ster
ker staaitje erva'en van de wispel-
if III 8
LEMSCHE COURANT
JEMMNT1EN D
AGITE MA HOM AGITATE.
Hoofdagenten yoor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère:-
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONKS. Snee.. Paris, Slhis Fauhoure Montmaxtre