Vrijdag 8 Febr. 1907 No. 6518. 31s,e jaargang. Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland. „P'fui, Centrum" BUITENLAND. BINNENLAND. BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM. „Wie instaatis, ook al is bij geen rusland. Korte Berichten. Amsterdamsch Ni uws, A BO NNEME N TSPR1JS Per 3 maanden voor Haarlem1.20 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1.65 Afzonderlijke nummers0.05 DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN. msD PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—6 regels0.60, (contant) 0.50 Elke regel meer0.10 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT AGITE MS HOH AGITATE. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère:- G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31bis Faubourg Montmartre. Een brief uit Berlijn van den correspondent der N. R. Ct. bevat zulke teekenende passages; den lof van het Centrum, der Katholieke partij in Duitschland vrordt er zóó luide in gezongen, dat wij niet mogen nalaten enkele gedeelten weer te geven. Er is te Berlijn door de liberalen luid geroepen: „Pfui, Centrum!" Wat wij gerust mogen omzetten iu „Bravo, Centrum!,, Het volgende bevestigt geheel en al de meening, in ons hoofdartikel van Zondag 1.1. uitgedrukt: „Voor wij deze beschouwing voort zetten, willen wij ons den waren gang van zaken nog eens kort te binnen brengen. De Rijksdag is door de re geering ontbonden onder het uitdruk kelijke parool„Los van het centrum Niet tegen Bebel en de sociaal-demo cratie, maar tegen Roeren en bet cen trum had Dernburg zijn aanval die den geheelen slag ontketende, gericht. En tegen het centrum vuurde de rijks kanselier daarop zijne kanonnen af. Bijna veertien dagen lang bombar deerde hij den hechten toren van het centrum met al zijne stukken. Toen rees in hem de overtuiging dat hij met den aanval in die richting niets zou uitwerken. De scheuring in het centrum,waarop hij gehoopt had, bleek een droombeeld, de paar regeeringsge- zinde katholieke aristocraten werden door hunne radicalere partijgenooten erbarmingloos in den hoek geduwd. De oude verbondenen van het centrum, de uiterste conservatieven van het slag van den protestantschen adel van de Kreuzzeitung, kozen de partij van het centrum en bekommerden er zich niet om, of de protestantsche predikanten partij van de conservatieve Reichsbote tot een strijd tegen Rome opriep. De ridders hadden een fijneren neus dan de dominees voor den politieken han del in dezen verkiezingsstrijd. Maar ook prins Biiiow kreeg met den dag een helderder inzicht. En midden in den strijd liet hij op zeke ren dag zijne kanonnen van front ver anderen. Een paar stukken braakten fatsoenlijkheidihalve nog een beetje tegen den toren van het centrum, maar de eigenlijke regeeringskanonade werd van het centrum af en tegen de soci aal-democratie gericht.Hetheette voort aan niet meer: „Los van het cen trum!", maar veel bescheidener: „Weg met de sociaal-democratie!", omdat daardoor de ware ruggesteun van het centrum vernietigd en dit laatste langs een omweg tot rede gebracht kon wor den. Een weinig verder voegt de schrij ver er het volgende aan toe In den heitigsten verkiezingsstrijd is aan clericale zijde een schilderach tig, geestig woord er uit geflapt, na melijk dat Dernburg de olifant in de porseleinkast van de regeering ge weest is! Ondanks alle genegenheid voor Dernburg, teekende het woord den toestand reeds toen, nu nog meer dan eenige weken geleden. Stellig zal Dernburg nu de koloniale credieten toegestaan krijgen, ook zijn definitie ven titel als staatssecretaris, en, bij den lintjeszegen van de bonds vorsten in de laatste weken, nog menig lintje en sterretje. Maar dan? voor de con servatieven is hij een liberaal, voor de hooge ambtenaarsbent een indrin ger, voor het centrum een gruwel en verfoeisel, zoodat zijn verdere ambte lijke loopbaan wel met doornen be zaaid zal zijn. Wippen kan men hem niet, nog niet. Maar men zal hem „door pek laten waden" zeide gis teren een verstandig man tot mij, toen hij de toekomstige kansen van Bülow en Dernburg in den nieuwen Rijksdag wikte. Er is voor Dernburg, den hoog- gevierden, den als overwinnaar be groeten Dernburg dus alle reden tot vreezen. De „onbeschofte vent", gelijk de Keizer hem lachend be titeld zou hebben, zal misschien spoedig ondanks zijne onbeschoft heid er uit geworpen worden. Het voornaamste uit de hier ge deeltelijk overgedrukte correspon dentie is wel het volgende, waarmee de katholieke partij elders overal haar voordeel kan doen. u 1 tramonTaan, eens een oogenblik uit zijn vel te kruipen en den partij- bril iu het huisje te doen, zal bij het overzien van den toestand, een ding moeten toegeven: Er is geen tweede partij in Duitschland, die vroeger, zelfs ten tijde van Bis marck en nu aan het Duitsdie volk duidelijker en nadrukkelijker het besef voor parlementaire macht heeft ingehamerd dan het Centrum. Geen andere partij heeft met grooier volharding en geestkracht, geen andere met duidelijker voordeel de door de grond wet verschafte machts middelen van de volksvertegen woordiging toegepast. Sterker dan elke andere partij heeft het centrum bij regeering en volk het parlemen taire denkbn, praktisch ten minste, helpen ontwikkelen. Zeker, de libe ralen hebben bij ons theoretisch steeds prachtig er over geschreven en gesproken, maar het centrum heeft het stembiljet allermeest tot, een levende macht in het openbare leven gemaakt." Ziedaar naar onze meening den hoogsten lof. Fraaie theorieën, mooie redevoeringen eii dergelijke zijn te gelegener tijd uitmuntend. Ook in Frankrijk hebben 'tonze ge- loofsgenooten daaraan niet laten ontbreken. De praetische Duit- sclier, het praetische Centrum heeft het stembiljet als zijn strijd hamer gebruikt en zoodoende overwinning op overwinning be vochten, ook nu weer. Dat is de weg Dien te volgen is wijsheid. En 't is dus niet meer dan na tuurlijk, dat wij eindigen met de opwekking „Katholieken! zorgt voor uw stemrecht. Zorgt voor het krach tigst wapen in den politieken strijd, dat de Wet u aanbiedt! Zorgi voor u-zelven, zorgt ook voor ande ren. Waakt, dat geen onzer man- neljes op de kiezerslijst ontbreke Ook voor ons komen weldra de dagen van strijd! Als het Centrum voere ons de strijd tot de victorie! L. FRANKRIJK. Mgr. Hautin, aartsbisschop van Chambéry, is voorgisteren om één uur 's middags overleden. In 1831 werd hij te Parijs geboren. Sinds twee jaren was hij ziekelijk. Geen een vergadering der Bi-schop pen heeft Mgr. Hautin kunnen hij wonen. Hij was een geleerd man, die als president van 't seminarie alles in het werk stelde, om de se minaristen op te Wekken tot liefde voor de studie en aldus ontwikkelde priesters te vormen. Na eerst vicaris generaal geweest te zijn vm ZEm. Ivard. Coullié (toen bisschop van Orleans), werd Mgr. Hautin in 1890 bisschop van Evreux. Sinds 1893 bekleedde hij den aartsbisschoppelijken zetel van Chambéry. De overledene was zeer bemind. Het Fransche leger heeft weer eenige overwinningen in te schrijven, waarbij die van Napoleon I in -het niet wegzinken. Een paar semina- riën zijn stormenderhand genomen en vrouwen, die „Leve de 1 rijheid riepen zijn gemolesteerd ot gevan gen genomen De mayonnieke Derde Republiek heeft ook hare victories De berichten uit Odessa over for- meele vechtpartijen, die op straat onder de oogen der politie door de zoogen. witte garde van den Bond van het Russische volk worden ge leverd tegen vreedzame burgers gaan zegt de particuliere Petersburgsche correspondent van de „Voss. Zeit.", alles te boven wat tot dusver ge meld werd. De vechtersbazen er kennen, dat hun eenig doel is kie zers van de oppositi? te dwingen zich van stemmen te onthouden. En wanneer over die ongehoorde toe standen wordt geklaagd bij den gouverneur, generaal Kaulbars, dan is steeds diens antwoord „Breng mij de' schuldigen, dan zal ik hen straffen". Maar dit is volstrekt on mogelijk, daar de politie de leden van genoemden Bond haast openlijk beschermt. Echt Russische toestanden, indien althans „de Vossische" waarheid spreekt. SPANJE. Er loopeu geruchten over eene her vorming in de liberale partij. De hee- ren Montero-Rios en Moret heeten het samen eens geworden over de grond slagen van het nieuwe program. Laatstgenoemde wordt leider der partij, wier program de volgende hoofd punten bevat: Wat de godsdienstquaestie betreft, wordt noch volslagen vrijheid van eeredienst, noch een wet op de ver- eenigingen gewenscht; het behoorlijk toegepaste gemeene recht acht men voldoende De formule, waarover men het eens is geworden, luidttoelating der eerediensten in den uitgebreidsten zin van woord. In zake de militaire quaestie acht men wel verplicht militair onderricht noodig. Wat betreft de accijnzen zal men streven naar langzame opheffing of wijziging. Blijkt bovenstaande mededeeling waarheid te bevatten, dan is de scheu ring onder de liberalen een feit ge worden, want de andere liberale lei der, de heer Canalejas, tracht de meer vooruitstrevende liberalen- bijeen te trommelen tot het vormen van een radicale partij. In de Fraiuche Kamer diende de minis- ter van financiën Callaux gisteren een ontwerp in tot invoering van e n inkomstenbelasting in Frankrijk. sk De verkiezingen voor het nieuwe postenrijks.che huis van afgevaardig den volgens de nieuwe kieswet, zullen de eerste helft van Mei plaats hebben. De voorber. werkzaam beden eischen zooveel tijd, dat het vaststellen van een vroegeren datum onmogelijk is. Frederik Augustus van Saksen neeit openlijk zijn tevredenheid betuigd over den afloop der herstemmingen voor den Rijksdag. Hij seinde aan den burgemeester van Dresden: „Mijne vreugde over en mijn trots op mijn waarde Dresdetiaars is groot, grooter echt r nog mijn duik voir do vader landlievende opoffering van zoovele uitstekende mannen. Het is een ge noegen thans te leven. De Tsaar heeft het_ vonnis van den krijgsraad tegen admiraal Nebogatot, die tot 10 jaren en tegen de andere officieren, die tot k< riere ot langere vestingstraf zijn veroordeeld, bekrach tigd. Woensdagavond werd ie Koersk de landeigenaar Plohhof een der leiders van de Octobristennartij, in zijn werk kamer vermoord. Ook zijn bediende werd gewond. Men schijnt hier met een politieke misdaad te doen te heb ben, daar geld en voorwerpen van waarde onaangeroerd bleven. De moor denaars ontkwamen. VoIgen3 een telegram uit St.Petersburg aan de „Köln. Zeit." waren tot 6 Febr. 1423 kiesmannen voor de Doema ge kozen. nl. 389 monarchisten, 239 ge matigden, onder welke 145 0ctobristen, 498 leden van de linkerzijde, waar onder 150 kadetten, 49 nationalisten, onder welke 30 Polen en 13 Zionisti sche Joden, 151 wilden en 97, van welke onbekend is tot welke partij ze behooren. Uit onzen Senaat. Daar minister Cohen Stuart nog niet in staat is de zittingen bij te wonen, heeft zijn collega van Oor log de verdediging van Marine over genomen. De heer Van Wassenaer van Ro- sande prees minister Cohen Stuart's vlootplannen alleen wenschte hij wat meer spoed en voor het Indische schip andere bewapening. In geheel anderen toon zorg mr. Van Houten Hij wil van geen pantserschip hooren, voor Indië evenmin als voor het moederland. De tijd is voorhij, dat wij van zeeslagen kunnen droomen de fi nanciën gedoogen die weelde niet. Tegen de marine-begrooling stem men wild-; de heer Van Houten niet, wijl de zaak toch opnieuw ter sprake komt, wanneer het gaan zal over de gelden voor de Oosterdok- sluis. Minister Staal wees er den vori- gen spreker op, dat onze vloot in Indië eene andere taak heeft dan hier te lande. Hier kan zij zich bepalen tot bescherming van eenige zeegaten, daar zal zij de landing van den vijand te beletten hebben en dat wel langs eene uitgestrekte kustlijn. Het argument, dat onze kleine schepen niets vermogen tegen de zeekasteelen der andere mogend heden, ging volgens den minister niet op, daar wij meer dan eens overwinningen behaald hebben met kleine, minderwaardige schepen. Hier was de minister dus aan het Trompen en De Ruyteren, wat onder zeker opzicht in deze dagen te verontschuldigingen is, doch nu jvist voor onzen tijd en bijdealge- heele verandering van oorlog voe ren ter zee wel een beetje uit de oude doos schijnt. Van Houten sprak daarom later van „een toost" des minisiers en daarmee was Mr. Samuel als ge woonlijk wat al te scherp. Oorlog kwam nu aan de beurt. De gereserveerde tribune zat prop vol met st Tweede-Kamér-leden. Ook dames ontbraken niet en officieren evenmin. Het gansche kabinet, de heei Cohen Stuart uitgezonderd natuur lijk, was opgekomen, alsof het ge zworen heeftstaan of vallen met collega Staal. De eerste spreker was de heer Reekers, die zeer bezadigd er op wees, dat hij 't gevaarlijk achtte op een volksleger aan te sturen, terwijl het volk niet voorbereid is op iets dergelijks. Ietwat scherper trad Dr. Ver meulen op. Bij de Eerste Kamer moet naar sprekers overtuiging de ze plicht het zwaarst wegen Zor gen, dat 's lands weerbaarheid geen knak krijgt. Consideraties en overweginge r over de politieke gevolgen van het veroordeelen der ministerieele plan nen mogen niet den doorslag geven. De vorming van den recruut noemde de heer Vermeulen noodig, en eene degelijke vorming. Dit is geen werk van enkele maanden. Waarom anders handhaafde men in andere landen den langen oefen tijd Geen groot, maar eeu goed ge oefend leger, dat moet ons ideaal zijn. Zoo ongeveer zouden we de rede des heeren Vermeulen knnnen samentrekken. Heden komt de heer 't Hooft aan het woord, zoodat we ons op minder bezadigdheid dan gisteren kunnen verwachten. Wonderen te Moerdijk. Over het gebeurde te Moerdijk, waarover men gisteren in „het Va derland" een omstandig verhaaltje heeft kunnen lezen, weet „de Maas bode", blijkbaar op inlichtingen uit gewee t, nog het volgende te mel den Toen we na een fikschen marsch van ruim een half uur over den glibberig-gladden straatweg Moer dijk bereikten, bemerkten we al aanstonds aan het ongewoon groote aantal rnenftben, die daar blijk baar als vreemdeUngen vertoefden, aan de vele tilbury's en gesloten rijtuigen en fietsen, dat er iets bij zonders gaande was. Van vele zijden uit den omtrek, en dat niet alleen, „zelfs van hèèl ver, uit Amsterdam b. v." vertelde men kwamen belang stellende bezoekers naar de arme lijke huizinge van het echtpaar Broos, om de wondere dingen, die er geschied waren, van nabij gade te slaan. De woning van de familie Broos ligt ongeveer aan 't begin van ons vraagteeken. We moesten dus zoo wat het heele d.rp door, om ze te bereiken. Door een vriendelijken gids wer den we tot op eenige passen voor de groene deur gebracht „Daar, de tweede deur, m'neer, moet je zijn." „Ga je niet even mee naar binnen?" »Neje, m'neer,'kdurf niet, 'k ben er nog niet geweest 'k ben Protestant'k zal hier wel effen wachten." Met de deur in huis gevallen, be vonden we ons in een klein, scha mel vertrekje. Een tafeltje, en voor zoover we telden twee stoelen, dan een ouderwetsche jaagkachel, die tot midden in het vertrek reikte en een penantkastje van imitatie-ma- honie, waren de eenige meubelen van eenige beteekenis, die we be speurden. Toen we binnentraden was de kamer gevuld met bezoekers, een vijftiental wel, die zich in eerbie dige stilte verdrongen voor het pe nantkastje, dat tusschen den schoor steen en den gevelmuur geplaaist was en waarop te midden van bran dende kaarsen het voorwerp van aller belangstelling ten toon gesteld was: een blikken schaaltje,waarop een eindje waskaars ter hoogte van een decimeter, en vöör tegen het kaartje aan een crucifix van zand, naar het scheen, met een Christus beeldje van dezelfde stof; het ge heel iets Liooger dan het kaar.-je zelf. Aan de andere zijde van den schoorsteen zat een nog vrij- jeugdige vrouw te breien naast de kachel. Op ons aandringen gaf de vrouw ongeveer het volgende relaas van de herkomst van het kruisbeeldje 't Was bij ons thuis altijd de ge woonte zoo begon ze iederen middag te drie uur het Kruisgebed te bidden voor de bekeering der zondaars. Die gewoonte onderhoud ik ook trouw. Den 18eu Januari bad ik dan op het aangegeven uur hetzelfde gebed en op eens, daar ontplofte de kaars, die u daar ziet, en in een krans erboven verscheen liet teeken des kruises, zoo wat an- derhalven meter groot. De beelte nis werd daarna hoe langer hoe kleiner, tot ze zoo groot was als ze nu is. Het zand dat in het schaalije rond de kaars had gelegen, had den vorm aangenomen van een kruisbeeldje. Mn man, die 's avonds thuis kwam, pakte het beeldje op, maar het viel in gruis. Toen hel) ik op een witten doek de stukjes verza meld en zie, ze vormden toen van zelf weer een geheel. Nu weet ik u niets meer te ver- len, dan dit, dat het beeldje wil' vereerd worden, tot bekeering der zondaren. Tot dusver het verhaal der vrouw. Zij maakte op ons den indruk van een eenvoudige ziel, wie het niet te doen is, met opzet de men- schen te misleiden. Maar men zal toch verstandig doen, meeDen wij, aan haar bewe ringen vooralsnog geen geloof te slaan. En dat wel vooreerst, omdat er geen enkele getuige valt aan te wijzen voor het gebeurde en bedrog in elk geval niet per se is uitge sloten. AVel voert de vrouw aan, dat ze aanstonds na het voorval al te vlug hare buren te zamen riep, om het „wonder" te constateeren, maar zoo'n argument is natuurlijk niets waard. En vervolgens is de moge lijkheid niet uitgesloten, dat de vrouw in een toestand van zenuw overspanning -andelend, Int werk harer handen heeft aangezien voor een bovennatuurlijk verschijnsel. In hoeverre de zieletoestand van de vrouw aanleiding geeft tot deze veronderstelling, wagen we niet uit te maken. Wel vertelde men, dat ze sinds eenigen tijd tobbende was over droevige familieomstandighe den. De berichtgever van „het Va derland" is dus wel wat met zijn mirakelen. Men doet verstandig, zich met den geestelijken herder der parochie in deze op een neutraal standpunt te plaatsen, dachten we, toen we de woning van het echtpaar I Broos weer verlieten. Onderwijs. In opdracht der algemeeue ver gadering van 5 Juni 1905 heeft het hoofdbestuur der Dioc. Vereen, van R. K. Onderwijzers in het Bisdom Haarlem een enquête naar de posi tie der R. K. bijzondere onderwij zers in genoemd Bisdom ingesteld. Naar aanleiding van dat onderzoek heeft het H. B. een zakelijk rapport uitgebracht. De Kath. Onderw. vindt daarin de algemeeue opmerking vermeld: „dat aan bijna alle Zusterscholen de onderwijzeressen öf tijdelijk zijn aangesteld öf eene vaste aanstelling hebben onder de beperkende voor waarde, dat zij te allen tijde door een religieuse kunnen vervangen worden." Als gesproken wordt over het salaris begint het rapport aldus: „Een groot aauial rapportea, vooral van hoofden van scholen, hebben geen mededeeling gedaan omtrent het salaris. Vooral van hooiden van scholen. Waarom zulke geheimzinnigheid? Uit de afzonderlijke opgave blijkt, dat de bisschoppelijke regeling van liet salaris nog lang niet algemeen gevolgd is, velen hebben nog een salaris daar beneden. De afdeeling 'njzouderheden sluit met deze parage: „opmerking ver dient, dat de rapporten van onder wijzeressen klagen over gemis van vastheid van positie en vrij alge meen ook, dat op de meeniug der onderwijzeressen in niets geiet wordt en alle schoolzaken uitsluitend door liet H. d. 6. geregeld worden. Het II. B. wil de volgende po gingen aanwenden: lo. Bij de bestmen der leeken- scholen, waar personeel tijdelijk aangesteld is, aandringen op een vaste aanstelling; echter niet inde gevallen, waarin de betrokken zelf verzocht hebben deze zaak te laten rusten. 2o. Aan Z. D. H. den Bisschop verzoeken geen toestemming te geven voor de oprichting en verdere mstand ïouding van scholen door religieusen, wanneer zij dit niet tot stand kunnen brengen met voldoend eigen personeel. Dit verzoek heeft echter geen betrekking op de re ds bestaande. Leger. De 2e luit. E. H. aan Poelvoorde van het 3e reg. inf. te Viissingen is gedetacheerd bij de werkplaatsen van draagbare wapenen te Zaandam tot het volgen van een wapen-cur sus. Rente Cassa. De gister alhier gehouden jaar-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1907 | | pagina 1