Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
Denkbeeldig gevaar
BUITENLAND.
BINNENLAinD.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1.20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post„1.65
Afzonderlijke nummers0.05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16 regels0.60, (content) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Pari-, 31bis Faubourg Montmartre.
Wat is er eigenlijk van de ver-
broederingtusschen Frankrijk en En
geland Is het enkel spotternij, dat
sommige politici Eduard VII Ko
ning van Engeland en Frankrijk
noemen
Bestaat er eene heimelijke over
eenkomst tusschen de Fransche
Regeering en de Engelsche Houdt
het bezoek van Koning Eduard en
Frankrijk daarmee verband
Op die vragen blijft het geven
van eeu beslist antwoord zeer moei-
lijk.Toen minister-president Clémen-
ceau in den Franschen Senaat op den
man af die vraag gesteld werd,
ontweek hij 't antwoord door eene
aardigheid te debiteeren. Daardoor
zijn niet weinigen versterkt in
hunne meening, dat inderdaad een
geheime band de Fransche repu
bliek verbindt aau Engeland
Sommigen verklaren kort en goed,
dat het Britsche Rijk den oorlog
met Duitschland ouuitwijkbaar ach
tend, Frankrijk tot zijn bondgenoot
heeft weten te winnen.
Die oorlog der toekomst, hij moge
zeer nabij of nog eenigszins verwij
derd zijn, is ook voor ons land een
zeer onrustbarend vraagteeken.
Jaren geleden verwachtte men
zich ten onzent op demogelijkheid
van een revanche-oorlog tusschen
Frankrijk en Duitschland en hield
men bij het vraagstuk onzer lands
verdediging vooral het oog geves
tigd op de mogelijkheid, dat Duitsch
land bij het uitbreken van zulk een
krijg dwars door Limburg heen zich
een weg zou banen naar elgië.
Het valt niet te ontkennen, die
mogelijkheid bestaat ook heden nog
en dat gevaar dreigt ev nzeer, wan
neer het wordtFrankrijk-Engelaud
tegen Duitschland.
Alleen dat gevaar is nu grooter
geworden.
Mocht het ooit tusschen Duitsch
land en Engeland tot eene uitbars
ting komen, dan staan we voor
het feit, dat zoowel de eene als de
andere oorlogvoerende mogendheid
al het mogelijke zal doen om in
het bezit te komen van onze kust
plaatsen.
De vloten van beide landen heb
ben ons reeds „vereerd'- met een
bezoek.
Of zich achte die eer geen an
dere beweegredenen verborgen Of
de beide concurrenten niet eerst en
vooral bedoelden ter plaatse eens
poolshoogte te k:-men nemen
Bij een gewoon bezoek kan men
volstaan met een eskadertje van een
vijf-, zestal schepen, gelijk dat ge
bruikelijk is. De Engelsche en de
Duitsche zeemacht verschenen met
tientallen van hunne zeekasteelen
a.m onze kust. Zij bewezen ons
inderdaad „te veel eers", en het
vermoeden lijt voor de band, dat
zij nog wat anders bedoelden dan
een simpel beleefdheidsbezoek.
Te veel beleefdheid van zulke
gevaarlijke buren moet altoos tot
dubbele voorzichtigheid aannamen.
Waar een oorlog tu«schen beide
groote mogendheden alleszins waar
schijnlijk is waar voor ons in dat
geval niet alleen de mogelijkheid
bestaat, dat wij in dien krijg direct
betrokken, maar dat wij bovendien
bijna zeker binnen 24 uur de prooi
Van een der beide oorlogvoerende
partijen kunnen worden, moet
vooral daarop het oog gevestigd
blijven, wanneer mobilisatie onzer
troepen wordt vastgesteld.
Wie zich achter het bordpapieren
muurtje van eene „voorafgaande
oorlogsverklaring" veilig waant,
is misseliien zijne onafhankelijk
heid kwijt, vóór hij den mond kan
openen tot een protest.
En de gescuiedenig der Zuid-
Afrikaansche republiek ligt nog te
versch in bet geheugen, dan dat
iemand onzer zich zou verlaten op
de sympathie of de hulp der andere
mogendheden,
Heel de beschaafde wereld sym
pathiseerde met de dappere Boeren,
wat niet belet heeft, dat de felge-
hate „Rooineks" Zuid-Afrika bin-
nenpalmden na er te hebben huis
gehouden als moderne barbaren.
Wij zuilen ook bij het toekomstig
oorlogsgevaar vooral op onszelven
te rekenen hebben. En alleen de
lichtzinnigheid kan dat toekomstig
oorlogsgevaar denkbeeldig noemen.
Ook daarom achten vele bevoeg
den de plannen van den tegenwoor-
iligen minister van Oorlog zoo
verderfelijk en veroordeelen zij het
gewaagde zijner hoogst gevaarlijke
proefnemingen en nieuwigheden.
Daarom zouden zij hem zoo gaarne
zien tuimelen en zijne portefeuille
zien overgaan in handen van een
ander, meer bezadigd, meer reke
ning houdend met een gevaar, da;
ons Nederland bij voortduring be
dreigt. L.
ITALIË.
Oe Paus en Briand's Formulieren.
De Circulaire van Briand, die veel
goeds bevatte, hield ook verschillende
bepalingen in, welke het Vaticaan niet
aannemen kon. Er werd gehoopt, dat
de minister zelf inzien en erkennen
zou, dat de hoeksteen der Katholieke
Kerk, de hiërarchie, door zijne circu
laire gevaar liep.
Nu Briand formulieren heeft ver
spreid voor de te sluiten'contracten
tusschen pastoor en burgemeester;
nu die formulieren te Rome bekend
zijn, heeft zich 's Pausen veroordee
ling niet laten wachten.
De „Osservatore Romano" van den
7den dezer bevat het volgende offici
euze artikel
„De circulaire Briand plaatst de
Kerk voor een dilemma; beide hare
stellingen zijn onaannemelijk.
Het eerste contract-formulier ver
oorlooft de overeenkomst met den pas
toor, doch sluit niet in zich de rech
ten van zijne opvolgers. Daardoor
zullen bij overlijden of verplaatsen van
een pastoor nieuwe onderhandelingen
noodig worden en eene nieuwe goed
keuring van den burgemeester. Naar
't schijnt zal die goedkeuring dos bur
gemeesters zich zelfs uitstrekken tot het
goedkeuren van de door den bisschop
benoemde pastoors.
Dat zou aanleiding kunnen geven
tot een investituur-strijd zonder eind
in de 36.000 gemeenten van Frankrijk.
In een tweede model-formulier,
schijnt de heer Briand het recht der
eventueele opvolgers des pastoors te
erkennen, maar om dat recht tc ver
krijgen moet de Kerk vereenigingen
van eeredienst erkennen, geheel gelijk
aan die, welke Z. Heiligheid vroeger
veroordeelde. Met andere woorden
dus, de jongste daden van den heer
Briand, hoe prijselijk in zeker opzicht,
bieden de Kerk geen zekerheid om
trent het gebruik der heiligdommen,
eerbiedigen de hiërarchie niet. Kerk
en Bisschoppen," besluit de „Osser
vatore Romano" zijn in geweten over
tuigd, dat zij de vreedzaamheid en
toegeeflijkheid tot het uiterste gedre
ven hebben. Zij boden den vrede aan.
Mochten hunne pogingen mislukken,
dan is het de wereldlijke macht, die
tot eiken prijs den oorlog gewild
heeft."
In de „Corriere d'Italia", een ander
Roomsch blad, maar zonder directe
relatiën niet het Vaticaan, komt een
artikel in denzelfden geest als dat van
de „Osservatore". „De „Corriere" voegt
er (echter bij, dat 's Pausen meening
vaststaat en onwrikbaar.
Nog één uitweg rest: de burgemees
ters kunnen onderhandelen en con
tracteeren met de pastoors volgens het
contract,(door de bisschoppen in hunne
verklaring" gegeven, filets bindt hen
om Briands formulieren over te nemen.
Zal die weg gevolgd worden Dat
is de vraag.
frankrijk.
In de Fransche Kamer heeft minis
ter Caillaux gisteren eene overwinning
behaald. Volgens zijn vrienden zal bij
den historischen naamjCaillaux-. De
ficit nimmer dragen. Wij gelooven,
dat de geschiedenis zich weinig be
moeien zal met de middelmatigheid
Caillaux, die, geholpen door de socia
listen, de Fransche" beurzen .weer aan
merkelijk lichter hoopt te maken.
Pichon (Buitenl. Zaken) en Cail
laux spraken beiden hunne afkeuring
uit over sommige harde woorden, aan
Ruslands adres, door socialisten in de
Kamer gesproken.
Ook de lantaarnopsteker Yiviani
voerde nog eens het woord.
BELGIS.
Een bijzonder berichtgever van het
„Handelsblad v. Antwerpen", die een
interview gehad heeft met priester
Daens, vertaalt daaromtrent het vol
gende
Ten gevolge der beschouwingen van
Ie dagbladen heb ik mij begeven ten
mize van priester Daens, die nu in
woont bij zijn niclit, eene dochter
.-an M. P. Daens, getrouwd met M.
Delefortrie, en een witgoedwinkel
houdt nabij de hoofdkerk te Aalst.
De zieke heeft mij ontvangen en ik
heb hem te bed gevonden, zeer ver
zwakt; maar volgens zijne omgeving
leschouvven de doctoren die hem voor
:ene hartziekte behandelen, zijn toe
stand voorloopig als buiten gevaar.
Ik vroeg hem wat men moest den
ten over de beweringen van zekere
lagbladen, die zijne afzwering voor
stellen als zijnde geschied onder den
invloed van drukking van buiten.
Priester Daens heeft mij geant
woord
Ik neb geen enkel woord in te
trekken van, noch een woord bij te
voegen aan den brief, welken ik ge
schreven heb aan het middencomité
van de partij, die eens dv mijne was
Ik verzoek u te melder, dat ik aan
geen enkele drukking heb toegegeven,
tenzij aan de drukking der goddelijke
Voorzienigheid. Bij het naderen des
doods heeft God mij de genade ge
schonken, mijn geest te verlichten. Ik
Ir b ingezien dat ik gedwaald heb, door
den weg in te slaan, welken ik te lang,
helaas 1 gevolgd heb.
Ik zal de dagen die mij nog te leven
overblijven, doorbrengen met God te
bidlen, dezelfde genade te schenken
aan hen, die naar mij geluisterd heb
ben.
Tot daar de verklaringen.
Priester Daens is helder van geest
en drukte mij zijn groot genoegen uit,
de hand te kunnen drukken van den
Zeer Eerw. Heer Deken van Aalst, ka
nunnik R'oelants, die hem reeds her
haaldelijk heeft bezocht.
Ook was het. hem ten groote troost,
een brief te hebben ontvangen van
zijnen bisschop, Mgr. Stillemans, van
wien hij voortaan de meest onder
worpen en meest gehoorzame zoon
wil zijn.
Zellal, de kaïd van den stam der
Msaone, is in het kamp van de
Mehallah bij El Gebbas, den mi
nister van oorlog, in onderwerping
gekomen.
Zellal is de man die Raisoeli na
zijne nederlaag bij zich opnam.
Zeila's onderwerping is vermoedelij c
een aanwijzing, dat Raisoeli verder
gevlucht is.
Korte Berichten.
De ziekte van den bekenden bur
gemeester van Weenen, dr. Lueger,
heeft een ernstige wending geno
men. Bij de catarrh, waaraan hij
leed, is thans door de geneesheeren
nog een longontsteking geconsta-
leerd, zoodat men voor het behoud
van zijn leven vreest.
Aan den Franschen kapitein Mag
niez, wie ontslag uit den dienst
verleend was, omdat hij geweigerd
had de hem, in verband met de
inventarisatie der kerkelijke goede
ren gegeven bevelen op te volgen,
is door een groep Katholieken te
Saint-Omer een bronzen beeld van
Frémiet, het „Credo", aangeboden,
met opdracht op het voetstuk.
Het Centrum en de vrijzinnige
partijen in den Duitschen Rijksdag
hebben een interpallatie aangekon
digd, waarin der Regeering wordt
gevraagd: of er geen maatregelen
te bedenken zijn, waardoor in het
vervolg, mijnrampen, zooals er on
langs in de Redenmijn een is voor
gevallen, worden voorkomen.
Gisteren is ZEtn. Kardinaal Mathieu
ab opvolger van Kard.Perraudgeïn
stalleerd in de Académie Frantyaise.
Zoowel zijn rede, waarindhj zeide,
dat hij over godsdienst sprak, meer
in de hoop, dan vreezende van
clericalisme beschuldigd te worden,
als antwoord van graaf d'Hausson-
ville, baarden^ veel opzien.
Volgens ambtelijke berichten
staan er op het oogeublik 152,000
waggons met graan, bestemd voor
hongerlijdende districten in Rusland
op verschillende spoorweglijnen,
zonder dat ,ze hun bestemming kun
nen bereiken.
In der. Amerikaanschen Senaat
heeft de senator Hales het plan in
gediend tot den bouw van een groot
pantserschip, dat in bewapening weer
al het bestaande moet overtreffen!
Gouverneur Alexandrowski, die
bekend is door dat hij in den oorlog
met Japan generaal-gevolmachtigde
van het Roode Kruis was, is te
Pensa bij het verlaten van den
chouwburg door een revolverschot
gedood.
De aanvaller schoot daarna den
adjunct commissaris van politie en
een agent neer, evenals een schouw
burg-decorateur, die hem achter
volgde. Zwaar gewond werd de
moordenaar naar het hospitaal ge
bracht, waar hij overleed.
Hofberichten.
Groothertogin Maria van Mecklen
burg Schwerin, moeder van Prins
Hendrik, wordt omstreeks 20 dezer
in de residentie verwacht, om eem-
gen tijd bij hare familie door te
brengen.
De „Reichsanzeiger" publiceert de
benoeming van Z. K. H. Prins Hen
drik der Nedeila^deu tot Eererxd-
der in de Johanuiter Orde.
De „Norddeutsclie Allgem. Zeitung"
deelt mede, dat H. M. de Koningin
van Nederland aan keizer Wilhelm
haar diep beklag en haar hartelijke
sympathie heeft doen overbrengen,
naar aanleiding van de ramp te
Rheden.
Uit onzen Senaat.
Gelijk wij gisteren onderstelden,
is het uitgekomen: de heer 't Hooft
heeft geducht uitgepakt tegen den
minister van Oorlog, die, omstuwd
door de andere zich ten doode
gewijde ministers, ongedurig, zenuw
achtig zich -'p zijne zitplaats keerend
en wendend, harde waarheden heeft
moeten hooren.
Vier punten vooral voerde de heer
't Hooft aan: lo. de militie-wet,
waarbij de minister zich niet gedroeg
als administrateur, maar als politi
cus.
2o. Heeft de minister zich ver
grepen aan het budgetrecht der
ótaten Generaal, door een maatregel
in te voeren, die niet direct geldelijke
oflers vraagt, maar zeker uitgaven
later noodig zal maken. Dit blijkt
al uit de 10,000 gulden aangevraagd
voor de zoogenaamde burgerlijke
Corveeërs.
3o. Zag de heer 't Hooft in 's mi
nisters plannen eeu begin van een
algeheele legerhervonning, welke
dus op die manier langs een omweg
inges'oerd zou worden.
Dit achtte de heer 't Hooft ten
vierde in strijd met de Grondwet
die eené landmacht voorschrijft.
Heftig was het betoog van dezen
spreker en hij besloot met de ver
klaring, reeds door de 'heeren
Vermeulen en Wassenaer van Ro-
sande afgelegd, dat bij tegen de
begrooting stemmen zou.
De heer Van Leeuwen betreurde
het, dat hij niet den minister steu
nen kon. Als een talentvol man
huldigde hij hem, doch menige
grief van den heer 't Hooft meende
ook de heer van Leeuwen als zoo
danig te moeten aanmerken.
Door dezen spreker werd wel niet
gezegd, dat hij tegenstemmen zou,
doch 's ministers plannen, door hem
gecritiseerd, zouden het niet on
mogelijk maken.
De heer Van Houten legde voor
namelijk de klem op het bezit
eener voldoende krijgsmacht, ten
einde onze zeekusten te verdedigen.
Krachtiger dan door woorden,
droeg de heer Van Löben Seis
das.rop aan door de mededeeiing
van het feit, dat er een tijd ge
weest is onder het Kabinet Kuyper,
waarop men vreesde, dat er ieder
oogenblik van „allerhöchster Stelle"
(Duitsche Keizer dus Red.) een
telegram verwacht kan worden,
brengend het hevel, dat onze havens
binnen 12 uren beveiligd moeten
wezen tegen een overval en dat
anders een ander er voor zor
gen zou. (Dus Duitschland zelf, met
andere woorden, dat er gebeuren
zou, wat ons hoofdartikel van heden
zegt. Red.)
Wat de heer Van Leeuwen aan
gevoerd had, in herinnering bren
gend het groote stakingsjaar 1903,
namelijk de noodzakelijkheid om
een legertje te hebben, ten einde
binnenlandsche rustverstoringen te
voorkomen of te beteugelen, woog
ook voor het lid Stork zwaar.
Daarom alleen zou hij echter niet
tegen de begrooting stemmen.
Ouder de 10 sprekers was er
maar één, de heer Willinge, die
den minister hielp.
Als laatste der rij kwam de heer
Van Weideren Rengers.
Hij maakte het kort, sprak met
zwakke stem, doch werd ademloos
aangehoord door Kamer en pu
bliek.
Ook hij noemde het optre-ten
van minister Staal eene ontgooche
ling. Hij kon in dezen man geen
legervormer erkennen, wien hij zijn
vertrouwen schonk. Betreurenswaar
dig noemde hij 't, dat juist het
departement van Oorlog gebruikt
als proefterrein van radicale maat
regelen
Duidelijk genoeg besloot hij met
den wensch, dat de 1'2 uren respijt
in de Eerste Kamers een even geluk
kig resultaat mochten hebben als
het bekende kwartiertje vroeger
bij de behandeling der Oorlogsbe-
grooting in de Tweede Kamer had.
Minister de Meester en Minister
Rink vroegen daarbij om ophelde
ring. De bekende weg, heeren!
Het z. g. wonder te Moerdijk.
Van den Zeereerw. Heer J. M.
Mathijseu, pastoor te Moerdijk, ont
vangen we, in antwoord op een
verzoek onzerzijds om nadere op
helderingen over het gebeurde in
zijne parochie, het volgende wel wil
lende en hoogst belangrijk schrijven
Weledtle Heer!
In antwoord op Uw schrijven ver
wijs ik U naar de „Maasbode" van
7 en 8 Februari 1.1., waarin een
tamelijk goed relaas voorkomt. In
het blad van 7 staat 10 Januari, in
dat van 8, 18 Jan dit moet zijn
16 Jsn. Op dien dag is de man
's avonds bij me geweest om mij de
geschiedenis te vertellen, maar van
het breken van het kruisje heeft
hij mij toen niets verteld. Ik heb
hem toen gezegd de zaak eenvou
dig stil te houden er er met nie
mand over te spreken. Op Maan
dag 28 Jan. kwam hij weer bij me j
en°gaf zijn verwondering te kennen
dat ik er nog niet geweest was. Ik
heb hem toen gevraagd of hij het
al verder verteld had en op zijn ont
kennend antwoord zeide ik hem:
pen omdat de vrouw zoo vast liep
dat men haar niet kon wakke:
krijgen.
Ik stak den H. Olie bij me doch
toen toen ik de vrouw zag en den
pols gevoeld had was ik overtuigd
dat het niets beteekende, dat we
misschien met een geval van no na
te doen hadden en onverrichter
zake keerde ik naar huis. Toen
wees -ine de man op het kruisje
dat ik even bekeek maar niet aan
dachtig beschouwde.
Den volgenden dag ging ik even
zien hoe of het met de vrouw wa^
toen was zij veer wakker maar nog
sufferig wat niet te verwonderen
is na zulk een zwaren slaap. De
man had me 's avonds te voren
nog verteld dat de vrouw alvorens
in te slapen gezegd had, dat het
nu publiek moest worden. Toen ik
er dan den volgen len d ig wa3 heb ik
maar een oogenblik naar de vrouw
gekeken en volstrekt geen notifw
genomen van het kruisje omdat
reeds verschillende nenschen in
huis waren, willende door mijn
optreden volstrekt geen aanleiding
ergens toe geven. Verder ben ik er
niet meer geweest, overtuigd als ik
ben dat wij hier een streng neutrale
en afwachtende houding moeten
aannemen. Komt de zaak van O. L.
H. dan moet het op de een of
andere wijze duidelijk en overtui
gend blijken. Vooral.-nog is er m.i.
geen enkel hew s. Allies steunt op
liet getuigenis der vrouw, die wel
als braaf bekend staat, maar toch
altijd een vrouw is en blijft.
Wat het Vaderland bozelt en
raaskalt in dommen spot, hiervan
is natuurlijk niets maar en in 't bij-
zouder wat het mij wil toedichten.
Ik heb U wat uitvoeriger willen
schrijven omdat ik U ken maar 't
begint me anders wel wat te ver
velen want ik heb er al heel wat
aanvragen over gehad, oe minder
er over geschreven wordt, hoe lie
ver het mij is. Mocht het later
overtuigend blijken, dat Gods Hand
in 't spel is dan wordt het wat
anders.
Hoogachtend
Moerdijk 8-
UEd. dienstw.
J. A. Mathijsex.
-2—07.
Valsch geld.
De „L. K." verneemt dat te Maas
tricht valsche bankbriefjes van f 100
in omloop zijn Ze zijn door een
lithograaf vervaardigd en tamelijk
goed als valsch herkenbaar.
de Zaandamsche politie zijn
twee valsche kwartjes gedeponeeid,
die vrij nauwkeurig zijn nagemaakt.
Dankbaarheid van een doodgewaande.
De „Pr. Overijselsche en Zwolsche
Crt." bevat het volgende merk?,'aar
dige „Ingezonden stuk"
Dankbetuiging.
Voor de talrijke en zoo hartelijke
deelneming, ondervonden bij mijn
vermeend overlijden, gevoel ik mij
genoopt, ook namens mijn familie,
mijn welgemeenden dank te betui
gen, waarbij ik gaarne de verzeke
ring geef, dat de gasverstikking, door
een iaffen grappenmaker gefanta
seerd, niet den minsten nadeeligen
invioed op mijn bloeiende gezond
heid heeft gehad.
Zwolle, 7 Februari '07.
JorisseN, Handelsreiziger.
Bezoeken van rouwbeklag worden
in geen geval afgewacht.
Een werkmeid op haar deftigst.
Aan de tuchtscholen zijn o. a,
ook werkmeiden noodig, die voor
zien worden van een aanstelling.
Om nu de gevoeligheid der juf-
welnu dan kom ik dezer dageu welfrouwen", die deze „betrekking"
eens aanloopen. aanvaarden, niet te kwetsen, heeft
Dinsdagavond 29 circa 8 uur de minister van Justitie een mooien
werd ik door een buurman geroe naam voor haar bedachtzo hee.
3E5MA1NTIEND
AQITE Mfl NON flOITATt
Mc
M<
jfc
Mc Mc
Mt
