Jadea's ondergang.
Hoofdprijzen Staatsloterij.
Uit den Omtrek
Kerk en School,
Sociale Berichten.
Land- en Ttiincouw
Marktberichten.
„Men had het mij wel gezegi.'
„öe Pink Pillen hetihen
mij genezen."
Amsterdamsche Beurs.
AGENDA
BENNERROEK.
Ingezonden ffededesüügsn.
ffh
FEUILLETON.
Woensdag 13 Februari.
Teyler's Stichting. Dagelijks van li
u. t. m. S uur n.m. (behalve Zaterd
en Zond.)de Bibliotheek van 14 u.
n. m. (behalve Zond.)
len Zondag der maand geopend
van 14 u. n.m., toegang ook op
werkdagen, behalve Zaterdags.
Koloniaal Museum. Dagelijks van
10 u. v.m. 4 uur n.m.
Stedelijk Museum v. Schilderijen en
Oudheden. Dagelijks van 10 u. v.m.
3 u. n. m.: 's-Zondags van 123 u. n.m.
kosteloos.
Bisschoppelijk Museum. Dagelijks van
10 u. v.m.5 u. n m. (beh. Zondags
en R. K. Feestd.)
Leesmuseum. Dagelijks van 11 u. v.m.
10 u. n. m.
Stadsbibliotheek. Dagelijks (beh. Zon
dag) van 10 u. v. m. 4 u. n.m. koste
loos.
Teyler's Museum Tentoonstel
ling van fotogravuren, enz.
Baleis van Justitie vm. 10 u. Kan
tongerecht Zitting voor straf
zaken.
Bondsgebouw St. Bavo half 9
uur repetitie zangYereeniging. Half 9
uur Bestuursvergadering Houtbewer
kers.
Schoolgebouw der Ambachtschool
vm. 9 tot 11 u nrn. Ambachts
school gelegenheid tot inschrijving
van leerlingen voor timmerman, meu
belmaker, schilder en smid-bankwer
ker.
Infanterie kazerne Examen voor
adspirant militie-luitenant bij het 10e
Reg. Inf. x
Brongebouw LohofTs Bioscope
ntu. 24 uur extra Kinder-en Famiie-
Voorstelling. nam 8 u Guia-Voorstel-
ling.
Bovenzaal Soc. Vereeniging. nam.
61/9 u. Voordrachtavond der Haarl.
Zangschool (dir. Steenman) 3e of hoog
ste Zangklasse.
Politierapport.
Gevonden: 1 ring met sleutels, 1
heereming, 1 portrethanger met por
tret, 1 hondje, 1 notitieboekje, 1 arm
band.
Procesverbaal opgemaakt wegens
wielrijden op trottoir.
Uit een stal aan de Berkenrodesteeg
is een rijwiel ontvreemd.
BURGERLIJKE STAND.
Bevallen: 10 Febr. J. H. Bert—-
Kloek d. A. C. Borger—v. Keulen d.
A. G. van Woerkomvan Driel z.
12. P. v. d. MarkBernhard d. W.
VermaasKalf z.
Overleden: 10 Fehr. C,E.Misset
59 j. Groote Houtstr B. J. W. Kanne
49 j, Santpoorterstraat. 11. E. Mok 81
j. Kleine Houtstraat. 12. W. F. Wes-
selsStraatenbroek 51 j. Leidschev.
Barometerstand te Haarlem.
Stand van gisteren. 753.
Neiging tot achteruitgang.
Thermometerstand
Heden middag 12 uur 37 F. 3 C.
Laagstev.d.afgel. nacht 31 F. 05 C.
Opgegeven door Joh. M. Schmidt,
opticien, Zijlstraat 85, Haarlem.
HOOFDPRIJZEN,
f1000 2696.
f400 14181, 17143
f300 2334 3548 15089 15127
f100 2237 3808 4101 5765 8444
11597 13014 17451 13067 13961 16878
19071
SCHOTEN. Ongeluk. Gis
terenmorgen had een werkman,
werkzaam in de smederij van den
heer A. het ongeluk, bij het uit
schieten van een boorijzer zich
zoodanig aan de rechterhand te
verminken, dat hij genoodzaakt
was zijn verdere werkzaamheden
neer te leggen en zich onder dok
ters behandeling te stellen
HEEMSTEDE. Ken toestand die
noodzakelijk verbetering eischt. Wan-
neer men van den Rijksstraatweg af,
de Zandvoortsche laan doorwandelt
tot aan het Klaphek nabij den Aer-
denhout, ziet men de ongeregelde
boomenrij welke zich aan weerszij
den van den weg bevindt. Daar ver
scheidene dezer misplaatste hoornen
bij stormachtig weer gevaar opleve
ren voor de pubheke veiligheid, zou
het zeer wenschelijk zijn wanneer
de betrokken gemeentebesturen deze
bouwvallige hoornen eens lieten
rooien en door jonge hoornen ver
vangen, wat zeer zeker zou bijdra
gen tot verfraaiing van bedoelden
weg en do veiligheid van het ver
keer.
BLOEMEN DAAL. Arbeidsongeval.
De smidsknecht G. Toepoel, wonen
de te Schoten, en werkzaam bij den
heerHoogenbirlv alhier, kreeg Zater
dagnamiddag een stuk ijzer op zijn
linkervoet, waardoor hij niet meer
in staat! was zijn werkzaamheden
door te zetten.
SANTPOORT. Muziekfeest. Alhier
bereidt men zich ijverig voor tot
een dezen zomer in Juli te houden
muziekfeest. Een feestcommissie,
met den burgemeester van Yelsen,
den heer J. 0. A. Weerts, als
Eerevoorzitter, houdt geregeld ver
gaderingen.
Op twee Zondagen na elkaar zal
een wedstrijd van fanfarecorpsen
- orden gehouden in het daartoe
uitnemend geschikte bosch van bet
schoone landgoed „Spaarnberg" van
den Heer J. R. Wüste, die het
welwillend daartoe ter beschikking
beeft gesteld.
Aankoop. De heeren M. en 0. de
Vries Jr. a.s. zijn door aankoop
eigenaars geworden van het Oos
telijk deel, ongeveer de helft, van
het bosch, genaamd „Terras", ach
ter het dorp gelegen, tot dusver
toebehoorende aan Mej. Van Wicke-
voort Crommelin, te Blocmendaal.
HILLEGOM. Gemeenteraad. De
Gemeeuteraad houdt Vrijdag a.s.,
des morgens te 10 uren, een open
bare vergadering.
BENNEBROEK. Hardrijderij
Gistermiddag heeft alhier voor
de weduwen en groote gezinnen een
hardrijderij plaats gehad. Ais le
prijswinner is uitgekomen de heer
L. de Groot, die daarmede den
hoofdprijs heeft gewonneq bestaan
de uit 10 gulden.
Het feest werd opgeluisterd door
een orgel. Vele nieuwsgierigen wa
ren naar dit vroolijk ijsvermaak
gaan zien, niettegenstaande het
slechte weer en 't slechte ijs.
BENNEBROEK. Spreeuwen. Op
merkelijk was het gisteren, dat ge
lijk met de stijgende temperatuur in
den dampkring, groote troepen
spreeuwen waren aangekomen, die
met haar gewone luidruchtig ge
kwetter zich haastten, om in aller
lei hoeken en gaatjes wat vcedsel
te bemachtigen.
LISSE. Verkocht. Naar men me
dedeelt,, is het terrein, waar eertijds
huis eii kantoor van notaris van
iStoekum hebben gestaan en dat reeds
bij een publieke veiling was opge
houden, nu ondershands verkocht
voor een gedeelte aan den heer H.
Marseille, timmerman, en voor een
ander gedeelte aan den heer L.
van Til, beiden alhier.
Bloembollencultuur. Naar wij ver
nemen, heeft een Engelsche firma
uit Liverpool, nabij het station Yee-
nenburg een tuin gehuurd, om zelf
de bloembollencultuur in toepassing
te brengen. Voorzeker geen aanlok
kelijk iets voor de Hollandsche
bloemisten, indien dit navolgiug
moet vinden.
Droogmaling. Het bestuur van den
Lisserpoldor heeft het raadzaam ge
acht om gedurende de werkzaam
heden aan den vernielden molen
van dien polder, andere maatrege
len te nemen voor droogmaling.
Te dien einde is nu een centri-
fugaalgomp geplaatst, die door een
locomobiel wordt gedreven.
De ongelukkige werd, nadat
tegen hem proces-verhaal was op
gemaakt, Zaterdag naar het Huis
van Bewaring gebracht.
Alkin. Ct,"
CandidaatstellingDe Centrale R.
K. Kiesvereeniging in dit kiesdis-
trict stelde heden tot candidaat voor
het lidmaatschap der Provinciale
Staten (vacature mr. J. P. Kraak
man) den lieer A. J. van Bentem,
secretaris penningmeester van den
Provincialen N. H. Boerenbond, wo
nende te Alkmaar (R. K
WARMOND. „Harmonie van
WarmondMaandagavond gaf
de Harmonie van Warmond in café
„de Zon", een uitvoering, waarbij
het muziekgedeelte onder haar di
recteur den heer Joh. Costelaur zeer
verdienstelijk werd uitgevoerd,
oewil hM zonder uitzondering
all it ik
bitrof, toch stonden
•bovenaan zonder twijfel, „Chor uit
Marseh a-durop Tanliiiuser van R.
Wagner, ouverture „Le Grand Ca-
siinire" van Ch. Lecoeq en Fantai-
sie uit de operette „Les Saltimbon-
ques" van L. Gaune.
Voor kenners en kunstminneuden
volop te genieten, door keurige uit
voering en voordracht, al gaf een
ander deel uit het publiek de voor
keur aan „Polka Clowns" en Pot
pourri populair No. 8, om meer
effect gevend sjoel.
De afdeeling tooneel zorgde na de
pauze voor de verdere aanvulling
van het programma door de op
voering van het kluchtspel „de Mis
lukte Waarzeggerijen eenige voor
drachten, waarbij tot slot een lied
gezongen werd getiteld „de Harmo
nie naar Haarlem". Poor al de aan
wezigen gezongen gaf dit niet weinig
vermaak. In de verschillende cou
pletten werd het geheele verloop
der reis geschetst, die het roem
zuchtig corps te vorigen jare maakte
naar Haarlem ten concours.
De Harmonie en Tooneel, even
goed,garen weer als gewoonlijk voor
allen een avond om zich te amu
seeren.
EGMOND aan ZEE. Aansluiting.
Alhier waar eene gasfabriek zal
worden opgericht, hebben 160 in
gezetenen zich aangemeld voor aan-
sluhing.
BEE M TE RVolkszang in Noord-
Holland. Op voorstel van „Harmo
nie" alhier waai' in den zomer
van 1105 door 19 Vereenigingen
een welgeslaagd zangersfeest werd
gehouden is opgericht een Bond
van Gemengde Zangvercenigingen
in Noo.d Holland.
Deze Bond stelt zich ten doel de
bevordering van den Volkszang in
het algemeen en van den Gemeng-
den Koorzang in het bijzonder. Als
middelen om dit doel te bereiken
worden genoemd a. Elkander voor
te lichten bij' de keuze van geschikte
muziek, vooral van de liederen der
Nederlandsche Koorvereeniging
B. Het houden van Zangersfeesten
(geen wedstrijden) en kringrepeti-
tiën, waarbij samenzang en het zin
gen van de afzonderlijke Vereeni
gingen elkaar afwisselen.
De Bond treedt toe als lid tot
de Nederlandsche Koorvereeniging.
Reeds hebben 13 Vereenigingen
met ongeveer 450 leden zich bij
den Bond aangesloten.
Het Bondsbestuur bestaat uit de
heeren A. Schoemaker, te Broek-
in-Waterl and, Voorzitter; J.
Dijkstra, te Hoogkarspel, Yica-
VoorzitterJ. Sluis, te Amster
dam (Prinsengracht 493). Ie Se
cretaris A. C. Provely, te
Krommenie, 2e SecretarisJ. Raur-
dekooper, te Purmerend, Penning
meester en J b. Krol. te If eins UT
Bibliothecaris.
grasgewas van
Verpacht. Het o,.o
dijken en wegen van het wateneha;>
Beemster is verpacht voor f13,160.
Het vorige jaar was de opbrengst
f 105 hooger.
ZAANDAM. Werklooze n.
De werkloozen alhier hebben Za
terdagmiddag wederom tot den
burgemeester het verzoek gericht,
een bu.-coüeete te mogen houden.
Opnieuw werd dit verzoek gewei
gerd.
Het Burgerlijk Armbestuur heeft
in den allergrootsten nood doen
voorzien door een extra uitdeeling
van geld toe te kennen aan de
behoeftigen.
Aanbestedingen.
Door de Tweede Noord-Hollatid-
sche Tramwegmantschappij is onder
genoodigden aanbesteed het ver
anderen van brug 11 en het om
leggen van de spoorbaan en daar
mede in verband staande werk
zaamheden te Schermerhorn (N.-H).
Inschrijvers waren de heeren
P. Vermeer, te Watergraafsmeer
f 4080Chr. de Vilder, te Amster
dam f4150; P. Karmelk, te Mon
nikendam f 4177.15C. de Vries,
te Purmerend f 4330; P. de Groot,
te Purmerend f 4550; Spruit en
Wils, te Alkmaar f4800; A. Wees-
hotf, te Schermerhorn f 4895; J.
Leguit, te de Rijp f4960.
VELSEN.
Bevallen: A. A. van Houwingen
Wezenaar, d. M. BooijZimmer
man, d. A. A. LeichLenderink z.
Overleden: J. Maas, 76 j.
H ARLEMMERMEER.
Bevallen: G. CardolBoll, z.
de BakkerSchreuiler, d. M. Lan-
gereis—Van GendereH, z.
LISSE.
Re va 11 e 11M. van LieropHeems
kerk, z.
Overleden: P. H. Zi;-ren, 73 j.
M. Duivenvoorden, 76 jaar.
BEVERWIJK.
Bevallen: T. TroostheideBro:.-
wer z.
SCH 3TEN.
Bevallen: A. C. van RoonMer-
tens d. J. J. Dingboom-r-Schulitz d.
Z. W. BakkerVan Strien z. M. Ap
pelboomVossen d. A. C. Schouten
Pol z. G. VisserKoning d.
Uit de 170 sol'icitanten voor de
drie vacante betrekkingen van hoofd
eener op nbare lagere school in de
gemeente Velseu zijn een negental
personen opgeroepen om zich aan
een geneeskundig onderzoek te on
derwerpen.
Eucharistisch Congres.
Mgr. Benzier, bisschop van Metz,
deelt in een herderlijk schrijven aan
dë geioovigen van zijn diocees mede
dat op 5 en 6 Augustus te Metz een
algemeen Eucharistisch congres zal
worden gehouden.
Boerenleenbanken.
In Café Riche, te Arnhem, is een
vc-rgadering gehouden van afge
vaardigden van christelijke Boeren
leenbanken, onder presidium van
den hr. L. F. C. H. M. Ridder de
van der Schueren, voorzitter van
den Nederlandschen Boerenbond.
Deze vergadering was belegd,
naar aanleiding van het votum ge
vallen in de vergadering van de
Centrale Boerenleenbank te Utrecht
waar werd verworpen een voorstel
0111 in de statuten op te nemen, als
voorwaarde voor het lidmaatschap
de erkenning van God, huisgezin
en eigendom.
Het doel der vergadering was nu
öifi te komen, hetzij tot aansluiting
bij de christelijke Centrale Boeren
leenbank, te Eindhoven, of te Alk
maar, hetzij over te gaan tot op
ing eener zelfstandige christe
lijke Centrale Boerenleenbank.
Na langdurige discussie werd be
sloten aan het bestuur van den Ne
derlandschen Boerenbond op. te
dragen een commissie te benoemen
tot onderzoek, welke gedragslijn in
deze kwestie het meest gewenscht
is, welke commissie later rapport
zal uitbrengeu.
Hebben alle planten gelijke hoeveelheid
kalk noodig om te leven?
Neen, elk maar eene bepaalde
hoeveelheid. Als regil kan men
aannemen: hoe bladrijker een plant
is, des te meer kalk heeft ze noodig
om te groeien. Per hectaar berekend
hebben gerst noodig 9, haver 2,
rogge en tarwe 14, weidehooi 21,
aardappelen 50, erwten 90, klaver
gras 100 Kilogr.
De granen hebben derhalve wei
nig noodig, de peulvruchten (vlin
derbloemigen) moeten zooveel te
meer kalk hebben om te groeien
en te tieren.
Prikkelend voeder.
Het opwekkend en prikkelend
voeder dat men aan de kippen toe
dient, werkt in zooverre op het
eierleggen, dat daardoor de spijs
vertering bevorderd wordt en dien
tengevolge de stofwisseling toe
neemt hierdoor wordt de geslacht
drift opgewekt en als gevolg ervan
de aanzetting van eiermateriaal be
gunstigd. Doch opwekkende mid
delen alleen kunnen geen wonderen
doen; er moet tevens krachtig en
overvloedig voeder gegeven wor
den.
Kabinet.
Kabinet kan als overbemesting
reeds in den winter gegeven wor
den. Het beste is, dit zout bij
vriezend weer te strooien..
Araucaria's.
Toonen Araucaria's door hun
groei, dat hun grond te weinig
voedsel bevat, dan geve men ze
vloeibaren mest, bijv. verdunde
gier enz.
(V. P.)
AMSTERDAM, 11 Febr. Olie. (Be
richt van de makelaars Matthes
Porton
Raapolie per 6/w. f36,25 vliegend
f 35,25 per heet.
Lijnolie per 6/w. f 22,25 vliegend
f 21,25 per heet
AMSTERDAM.il Febr. Opde vee
markt waren aangevoerd[321 vette koei
en, le qual. 70 a 75 cent, 2e qual. 62 a
68 cent, 3e qual. 56 a60 cent, 110 melk
en kalfkoeien f 130 a 275, 66 nuchtere
kalveren f9.a 18. 432 vette varkens
Hollandsche le qual. 45 a 47 cent, idem
AARDaPPELEN. Prijzen
derd.
Borgers
Blauwea
Bonten
Blauwe Poters
Geldersche Blauwen
Bonten
Zeeuwsche Eigenheimers
Blauwen
Bonten
Zand
Eigenheimers
onveran
2 25 2.50
2.30 2.60
1.90 2.30
1.20 1.30
2.10 2.20
0.— 2,10
0.— 0.-
3.- 0.-
2.25 3.—
2.25 2.30
1.1,60
Aanvoer 0 ladingen.
SCHIEDAM, 11 Febr.
Graan-Spiritus f 16i/2 a 17.Me-
lasse-Spiritus f la1/* a f 15,V2 ruve
Spiritus f Iz-
Amsterdam, 11 Februari.
Koffie. Afgedaan 350 bn. Libe
ria als250 bn. Soeka Loewey, ex
Prinz Regent Luitpoid en 100 bn.
Tjilentab ex div. schepen 85 bn.
Sumatra Liberia, ex Rembrandt
251 bn. Ayer Dingin, ex Koning
Willem I326 bn. Koffie, ex Tan-
talus en Cedé 89 bn. Caracas, ex
Prins Willem I.
Suiker biet- prijshoudend, maar
zonder zaken.
Thee. Afgedaan ex veiling van
31 Jan. Nos. 361 en 416, samen
60.1 kist Java.
Tabak. Uit de hand verkocht:
2034 pk. Java als1343 pk. Ban
ting. 133 pk. Singa ex Bali, 608
pk. MR4C en 250^ pk. WSC.TGT.
Plosso, ex Willis.
Katoen kalm.
Huiden. Bij inschrijving afgedaan
ex WillisTRP 301 buffel- en 1368
runder-. Onverkocht bleven594
buffel- en 1350 geitevellen.
Tin zeer stil. Banka per April a
f 1141/2 en per Julia f11372 gedaan
en daartoe verder gelaten. Bank
prompt fll43/4.
Mejuffrouw Johanna dt Gnuif. 0:1
20 jaren, met wie wij in briefwiss:
ling zijn. woont te Gorinchem. K
tendijk No. 100. Zij leed sedert lang:.'
tijd aan bloedarmoede. Wij geve
hier hare photographie, gemaakt u
hare genezing door de Pink Tide;
Zij schreef ons.
Mej. Johanna de Graaf.
(portret Goedhals.)
„De Pink Pillen zijn een opp- rbes
geneesmiddel. Men had mij wel ge
zegd dat zij mij genezen zouden, en
zij hebben mij genezen, spoediger dan
wij dachten. Ik had andere genees
middelen beproefd zonder baat te vin
den. De Pink Pillen hebben mij een
gezond uiterlijk weer gegeven. Vanaf
den aanvang der behandeling voelde
ik den eetlust terugkomen. De ec-tlust
heeft mijne krachten doen herleven,
en eenmaal in het bezit daarvan zijn
al mijn# kwalen verminderd en daar
na geheel verdwenen. Ik heb geene
steken in de zijde, geen duizelingen
meer. Ik slaap go;d en mijn maag is
veel beter."
De Pink Pillen zijn een ernstig ge
neesmiddel, zij komen stipt har - be
loften na, daarom worden zij ook door
allen aanbevolen die er gebruik van
hebben gemaakt.
De Pink Pillen genezen bloeder-
moede, bleekzucht, algemeene zw;*kte,
maagkwalen, rheumatiek, want zij ver
rijken en zuiveren het bloed. Zij ver
sterken bet zenuwstelsel en gevenui'-
muntende resultaten togen zenuwziekte,
zenuwverzwakking en onregelmatig
heden bij vrouwen.
Prijs f. 1,75 de doos, f. 9. per 6
doozen, verkrijgbaar bij Snabilé, Stei
ger 27, Rotterdam, hoofddepothouder
voor Nederland en Apotheken. Franco
toezending tegen postwissel.
Ook echt verkrijgbaar voor Haarlem
en Omstreken bij Plaatzer v. d. Huil
Jansstraat28.
12 februari.
Medegedeeld door H. O. Tombergh en C o.
vorige koer* He<l. u
South. Pac Sh.
Common Marine
Pref.
Common Steel Sb.
Topeka Sh.
2e pref. Mexican.
Common Kansas Sh.
Pref.
Common Wabash
Norfolk Sh.
Union Sh
Southern Rails
Oar Foundry Sh.
Common Erie
Missouri
Rock Island
Ontario Sh.
Denver Sh.
Kon. Petroleum
Common Peru
Pref. Peru
Dominica
Kimberlev
Rusland Hope
Consols
Amer. markt willig.
Russen prijshoudend.
Kon. Petroleum beter.
Tabaksmarkt verdeeld.
Kimberley prijshoudend.
933'4 I 943/,
9%
2S8/4 287/8
451/g I 461/g
U)33/4 ;1041/2
251/4 I 247/s
231/4 I 28S/4
i 595/8 i 593/4
171/4 i 171/4
173
26i/2
44
351/4
39»/n
263U
Oé
734
143/4
471/g
481/2
•2241/2
73
74
1741/2
27'/,s
44S/#
351/.,
413/4
2(jlb/v
45
383/4
737
1415/1»
4«7/8
4SU/ls
222
7*1/4
733/4
Ten tijde van Christus' geboorte
verwachtte de geheele wereld een
machtigen vorst, die in het Oosten
zou opstaan; de allerwegen verspreide
Joden hadden zeiven hunne hoop op
den toekomstigen Messias onder de
Heidenen verbreid. Vespasianus was
in het Oosten tot keizer uitgeroepen,
en de Romeinen stelden hem nu voor
als den vorst, in wien de voorspelling
verwezenlijkt was. Zelfs de val van
Jerusalem was niet in staat de ver
wachting van den Messias onder de
Joden te fnuiken; het scheen hun toe,
dat de Heer hen slechts hierom in de
diepste ellende liet verzinken, om de
wereld dan des te glorierijker Zijne
macht te openbaren. Zelfs de verstau-
digsten der Joden zagen niet in, dat
hun volksbestaan zoowel als hun na
tionaal heiligdom voor altijd zou ver
nietigd blijvenvoor de wederopleving
van Israel zou de vrekkigste woeker
aar met vreugde geheel zijn bezit heb
ben opgeofferd.
Het verlangen naar den Messias en
de vaste overtuiging, dat hij nu spoe
dig zou komen, is bij de Joden te Rome
nooit zoo sterk geweest als juist in de
dagen, dat Vespasianus en Titus hunne
zegepraal vierden. De droefenis over
den ondergang van hun volk en het
verlangen naar d°n Verlosser wonden
zelfs degenen op, die door ambt, eere-
post of bezittingen min of meer Ro
meinen waren geworden.
Men moet dit in het oog houden,
om alles te verstaan, wat in den loop
van dit verhaal voorkomt. Het licht
had geschenen in de duisternis, en de
duisternis had het niet begrepen. Thans
liet men zich door elk dwaallicht van
den waren weg afbrengen.
Zoolang er Joden waren geweest te
Rome, was jaarlijks een gedeelte hun
ner naar Jerusalem gereisd, om daar
het Paaschfeest bij te wonen. Dit jaar
kon zulks voor het eerst niet meer ge
schieden; wanneer er nog een Jood naar
Jerusalem ging, was het om te klagen
en te weenen bij de berookte en ge
blakerde puinen van het heiligdom.
In de laatste jaren waren, in weerwil
van Jerusalem's belegering, nog kleine
groepen ter bedevaart getogen; geen
van beide malen was een enkel pel
grim teruggekeerd: allen waren ge
vallen onder het zwaard van den Ro
mein. Maar zij waren tenminste ge
storven in 't gezicht der heilige stad en
van den tempel, en hunne asch rustte
in het beloofde land der vaderen!
Daar in het jaar 71 na Christus het
Paaschfeest der Joden op 7 April viel,
waren ook thans weer de bedevaart
gangers uit Rome naar Jerusalem ge
weest, en hunne thuisgebleven broe
ders hadden met psalmgebed hun het
geleide over land en zee gegeven en
in den geest met hen den tempel van
Jehova betreden, het offer gebracht
en het Paaschlam gegeten. Wat wisten
degenen, die in Jerusalem ooit het
grootste feest des jaars hadden bijge
woond, veel van al het heilige en
schoone te verhalen, dat zij daar be
leefd hadden! De Joden in den vreemde
waren met onbeschrijfelijke innigheid
aan het land hunner afkomst gehecht.
Sion en zijn heiligdommen waren de
droom v. d. knaap, de laatste gedachte
d.v. stervende; in elk huis waren afbeel
dingen van de heilige stad en van den
tempel te vind.en; elk gezin bezat re
lieken en herinneringen, die door de
pelgrims van daar waren medegebracht
en als heilige schatten van vader op
op zoon overgingen of den dooden
werden meegegeven in het graf als
voorbehoedmiddelen tegen de aanval
len der booze geesten.
Thans was dat alles weg, alles ver
nield; stad en tempel waren puinhoo-
pen. Wie kon daaraan denken, wie
daarover faooren spreken, zonder in
tranen en weegeklag uit te harsten?
De synagoge in het Jodenkwartier
aan de overzijde van den Tiber was
een gebouw, met hetwelk alleen die
van Alexandria in pracht kon wed
ijveren. Vóór den voorhof, welke door
zuilen van Numidisch marmer ge
schraagd werd, lag een plein, over
schaduwd door oude platanen. De
groote kast, in welke de kostbare per
kamentrollen werden bewaard, waarop
de heilige boeken waren overgeschre
ven, was bedekt met een voorhangsel
van Syrisch purperweefsel, zooals er
zelfs iri het keizerlijk paleis geen kost
baarder te vinden was. Het spreekge
stoelte, door twee gouden leeuwen ge
dragen, was rijk met edelgesteenten
en goud versierd en vertoonde op de
rugleuning van ivoor den kandelaar
met zeven armen. Weinig minder kost
baar waxen de zetels der tien „oudsten
van den hoogen raad," welke in het
synedrium stonden, dat omgeven was
door met goud ingelegde kasten/
De vrouwen afdeeling op den achter
grond, boven, vertoonde kunstig snij
werk. en de Joodsche vrouwen, die
daar de godsdienstoefening jdachten
bij te wonen, hadden met elkaar ge
wedijverd in het aanbrengen van
smaakvolle leunzetels; vooral die der
„synagoge-moeder", een stuk dat in
de dagen van keizer Augustus uit Je
rusalem was gezonden als geschenk
voor de svne.goge te Rome, was een
kunstwerk'van onschatbare waarue.
De vlakke zoldering van het kerk
gebouw was in vlakken verdeeld, die
met ivoor ingelegd en met gouden
rosetten versierd waren.
Hoe rijk ook de tempels van Isis,
van Cvbele en van andere Aziatische
godheden waren, de Joodsche syna
goge stond hij geen enkelen achter,
en de vreemdeling, die naar Rome
kwam, verzuimde nooit ze te bezoe
ken.
Juist den dag vóór dien, waarop
Vespasianus en Titus hun zegetocht
wilden houden, viel de Sabbath in.
De stadsprefect had niet zonder be
denking het vieren van de gewone
godsdienstoefening toegestaan. De voor
gangers der synagoge moesten nvt,
hun leven bo/g blijven, dat alles rustig
en ordelijk zou ,afloopen, en boven
dien had hij bij wijze van voorgorg
eene sterke wacht pretorianen op h-t
voorplein opgesteld, met streng bevel
eike poging tot wanorde met geweld
te onderdrukken.
De opperrabbijn was Aiiron-ben-
Hanna, die omstreeks veertig jaar ge
lenen prier.ter in den tempel te jeru-
s.dt m was geweest, ten tijde dat Annas
en aïphas het ambt van hoogepries-
ter bekleedden.
Wordt rervtlgti).
