Zaterdag 16 Febr. 1907.
No. Ó525. 31s,e Jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
Ons Zondagsblad.
Bericht.
Het beste Protest,
BUITENLAND.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem1.20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post„1.65
Afzonderlijke nummers0.05
DIT BLAD (VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426. - HAARLEM.
Daar liet „Zondagsblad" bij het
ter perse leggen onzer courant nog
niet aangekomen was, kunnen wij
het niet als naar gewoonte heden
onzen lezers toezenden.
Dezer dagen ontvingen wij liet
volgende schrijven:
Mijnheer de Redacteur,
Met verontwaardiging las ik gis
terenavond bij toeval bijgaand nom-
Bier van de „Stads-Editie."
Mij dunkt, een dergelijk artikel
mag niet zonder protest blijven.
Hoogachtend,
Uw abonné
A. K.
Aan dit schrijven van onzen ge-
achten abonné was het bewuste
nommer der „Stads-Editie toege
voegd (Zaterdag 9 Februari), om
lijnd met blauw, vonden wij daar
het volgende:
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Die, welke onzen abonné zoo hin
derde, en zeer terecht hinderde,
wint het nog in lieflijkheid van de
„N. R. Ct wier Berlijnsche Cor
respondent den 6en Februari letter
lijk schreef:
„Ja, maar wie heeft nu eigenlijk
overwonnen
Er ging een man uit, de rijks
kanselier, om een bijtlustig wild
zwijn, het Centrum, neer te leggen.
En hij keerde weer met de buitge
maakte pluim van een rooden wolf,
de sociaal-democratie. Dat lijkt mij
Bülow's jachtbuit. Het everzwijn
echter snuift nog altijd brutaal op
het aardappelveld van het Rijk.'
Vergelijk deze passage met die
van de „Stads-Editie". Eenieder
weet, dat de liberale „Nieuwe Rot-
terd. Courant" het vinnigst anti-
elericaal is van alle vrijzinnige bla
den hier te lande en dat iedereen
hot uitschateren zou, indien liet.
Rotterdamsche orgaan zich wilde
tooien met het etiket „streng-neu-
•iraal."
Dien treurigen moed heeft de
„Stads-Editie" wel. Zij noemt zich
streng neutraal en zoekt onder de
katholieken van Haarlem en omstre
ken lezers te vinden en adverteer
ders zij noemt zich streng neutraal
en overtreft hier zelfs de „N. R. Ct-"
in anti-clericalisme.
Het „zwart wild zwijn", dat bij
de ,,N. R. ct." nog altijd „brutaal
snuift op het aardappelveld van het
rijk stelt de „Stads-Editie" voor
de streng neutrale „Stad-Editie"
als „nog aldoor brutaal wroetend in
het l uitsche knollen veld en er zich
vetmestend."
De aardappelen der „N. R. Ct,"
zijn hier knollen geworden, en de
vetmesterij krijgen we op den koop
toe. an wege de neutraliteit? En
jammerlijk genoeg zijn er nog altoos
Katholieken, die zich dergelijke anti-
clericale knollen voor neutrale ci
troenen laten verkoopen.
Wat baat voor zulken een protest
Even „kranig" als vroeger zullen
zij hun abonnement op deze „streng
neutrale" ki-ant handhaven en haar
in leven houden ook door hunne
advertentiën, met hun lieve geld.
Wilden wij het fraaie beeld der
„Stads-Editie" overnemen, wij zou
den hier kunnen spreken van ze
ker „streng-neutraal" beestje, zich
vetmestend in de eikebosschen dei-
Katholieken.
Doch wij zullen ons van deze
onheuschheid onthouden.
Liever brengen wij eene passage
in herinnering uit den jongsten
Vastenbrief van onzen beminden
Kerkvorst, Z.D.H.Mgr. Gallier, waar
het luidt
Het beste protest? Neen, het be
staat niet in het uitvaren tegen
deze of gene courant, liberaal of
zoogenaamd neutraal, die onze Ka
tholieke overtuiging kwetst, maar
in het opvolgen van Mgr. Callier's
herderlijk woord.
Steunt uwe eigen Katholieke Pers
met abonnementen en adverten
tiën wekt anderen daartoe op.
Zeker we zijn al aardig vooruit
gegaan en hopen met Gods hulp
steeds naar liooger en beter te stre
ven niet alleen, maar ook dat lioo-
gere en b:tere te bereiken.
Doch staat ook gij niet stil in
uw ijver laat uwe liefde standvas
tig zijn en voortdurend werkzaam.
Schande zou het wezen, indien
ook hier weder blijken moest, dat,
wie de hoogste eischen stellen aan
de Kathieke Pers, er het allerminst
voor over hebben dat in plaats van
warme liefde en hartelijke belang
stelling voor die Pers enkel onver
schilligheid in hunne harten woont,
misschien zelfs eene zekere onbe
wuste vijandige gezindheid.
Steunt op allerlei manieren uwe
Pers, Katholieken van Haarlem en
Omstreken, want dat, dat vooral
is het allerbeste protest en het
eenige, Katholieken van overtuiging
waardig.
FRANKRIJK
Minder gemakkelijk.
Er zijn voornemens, die gauwer
gevormd dan uitgevoerd worden.
De scheiding tusschen Kerk en
taat, en wat daarvan onafscheidelijk
was, zou de godsdiensthaat wel eens
gauw in orde brengen.
Wat is er gebeurd? De Wet is
telkens opgelapt, de eene uitgave
volgde de andere, maar tot heden
is nog geen der uitgaven bruikbaar
gebleken, de jongste evenmin als
de voorgaande.
i® e('ger. In politieke kringen
is duidelijk eene strooming merk
baar tegen de regeering. Js het tegen
Clemenceau? Gaat liet tegen Briand?
Tegen het Ministerie in zijn geheel?
't Valt nog niet met zekerheid te
zeggen.
De Senaat heeft het wetsontwerp
teruggezonden, dat wijziging bracht
in de bepalingen omtrent de open
bare vergaderingen. In de Kamer
was deze wet reeds Aangenomen.
Briand, die Clemenceau, influenza-
lijder op het oogenblik, in den
Senaat verving, moest van de heeren
Senatoren allerlei onaangename
dingen liooren en zag ten slotte
aijtt ontwerp teruggekaatst naar de
Kamer.
Daar is de stemming hij een deel
der afgevaardigden ook gewijzigd.
De lieftigsten vinden Briand te
zwak, niet doortastend genoeg tegen
de Kerk. Wellicht zullen zij stren
gere bepalingen willen aanbrengen
nu, bepalingen, die Briand of wei
geren moet of aannemjn met ver
zaking van zijne hooggeprezen ver
zoeningsgezindheid.
Al enkele dagen zijn bladen als
„l'Action" en „l'Aurore" aan het
razen tegen de politiek van den
„vredestichter Briand" gelijk ze hem
spottend noemen.
Wie de gelegenheid had, om nu
en dan eens achter de schermen te
loeren, zal met ons zoo 'n beetje
gaan vermoeden, dat hier met sluw
overleg comedie gespeeld wordt.
„Aurore" en „Action" zijn de
boodschappenjongens, de metslijk-
werpende straatslijpers van vriend
Combes, die al maanden lang bezig
is, heimelijk en openbaar, maar
heimelijk vooral, om Clemenceau
het voetje te lichten. Dan, zoo
verhoopt hij, zal hij andermaal
Minister-president worden en de
leiding der zaken hebben.
Of het dien weg opgaat? Dat
valt moeilijk te zeggen en 't is de
vraag, of Briand, wiens kracht en
behendigheid niet te onderschatten
zijn, al hield hij ze tot nu in re
serve, niet onverwachts te voor
schijn komen en de intriganten
in al hunne schoonheid den lande
vertoonen zal.
Dat zou een 'heerlijke vertooning
wezen, waartoe Clemenceau, die
sarcatisch is als weinigen en
een vijand aftakelen kan met groot
meesterschap, dolgaarne zijn macht
en zijne talenten leenen zal.
Oiidertusschen zitten de Katho
lieken te wachten op eene oplos
sing; ondertusschen is de gods
dienstvrede nog altoos zoek en
worstelt het land met de gevaar
lijkste der crisissen.
En dat alles om wille en ter
eere van het sectarisme!
ITALIË.
Van het Vaticaan.
In de „Osservatore Romano" van
den 14en dezer worden de zooge
naamde plannen van minister-Briand
in zake de contract quaestie be
sproken.
Het officieuze Vaticaansche blad
zegt er van, dat, indien die ge
ruchten waar blijken, een der voor
naamste punten van geschil uit den
weg geruimd zijn.
Indien, maar ondertusschen heeft
Z. Heiligheid de contract-formule
van Briand verworpen.
Wij maakten reeds melding van
de onderhandelingen tusschen Z.Em.
Kard. Richard, Aartsbisschop van
Parijs, en den prefect der Seine.
Op het Vaticaan heeft men daar
omtrent berichten ontvangen, die
de verwachting wettigen, dat er
weldra eene overeenkomst getroffen
zal worden, waarn.ee de Kardinaal
Aartsbisschop alleszins genoegen
kan nemen.
Dezelfde overeenkomst zou ver
volgens gesloten worden tusschen
de andere prelaten en de respectieve
prefecten, zoodat liet hangende con-
llict daarmee opgelost zou wezen.
Den 13en dezer zijn in de Troon
zaal van het Vaticaan de vasten-
preeken begonnen, die Z. H. de Paus,
de kardinalen en de te Rome ver
blijvende Oversten der kloosterorden
bijwonen.
Door een voorrecht, dagteekenend
van eeuwen her, zijn het altoos de
P. P. Capucijnen, uit wier midden
de predikant wordt aangewezen. Dit
jaar is het pater Pacifico da Teg-
giano, een ernstig redenaar, die en
kele jaren zich wijdde aan de evan
gelie-prodiking onder de ongeloo
vjgen.
Volgens de traditie, die 't aldus
wil, woont Z. Heiligheid de preek
bij achter eene blinde, aangebracht
in de opening van der deuren.
Donderdag 1.1. ontving de II. Va
der talrijke pelgrimsscharen uit de
Vereenigde Staten.
Mgr. Kepleys, bisschop van Sa
vannah. stelde hen aan den Paus
voor en zeide onder meer, dat zij
allen de zee overgestoken waren,
om te protesteeren bij Gods Stede
houder tegen de verdrukking der
Frnnsche Katholieken. De 10 mil-
lioen Katholieken der Vereenigde
Staten denken en gevoelen evenals
Z. Heiligheid.
Waar men Frankrijk bij de Ver
eenigde Staten vergelijkt, begaat
men deze grove onwaarheid: in Ame
rika zijn wij geheel vrij wij bezit
ten in vrede onze goederen, gelijk
de wet der Kerk dat verlangt.
De Staatswetgeving beschermt
onze rechten.
Met enkele gevoelvolle woorden
dankte de Vader en schonk Mgr.
Kepleys en den pelgrims zijn Apos-
tolischen zegen.
in de appartementen van ZEm.
Kard. Respighi, vicaris van Z. H.
den Paus heeft gisteren de eerste
bijeenkomst plaats gehad in zake
de zaligverklaring van Z. H. Paus
Pi us IX.
Hiermede begint, wat men noemt,
het „diocesaan proces": Dit proces
maakt de zaak aanhangig bij de
Romeinselie Curie", zooals men
het uitdrukt, of mot andere woor
den bij de Congregatie der Riten.
Wanneer dit proces is afgeloopen
gewoonlijk duurt het verschil
lende jaren doet de Congregatie
der Riten, na in 't kort samenge
vatte herziening, uitspraak omtrent
de beantwoording aan de ontvangen
voorschriftendan hervat zij liet
voor haar eigen rekening en voor
rekening der geheele Kerk in deze
phase neemt de dienaar Gods den
titel aan van „eerbiedwaardige".
Zooals men ziet, is de algemeene
procedure niet verschillend, wan
neer het een Paus betreft. Maar
dan is het Romeinsche* diocees ver
tegenwoordigd door den Kardinaal
vicaris, speciaal belast met het
diocesaan proces.
Z. Em. kardinaal Respighi heeft
daags voor den verjaardag van den
dood van Pius LX (7 Febr. 1878)
het decreet geteekend, dat voor
schrijft de getuigenissen te verza
melen van hen, die hem gekend
hebben zij zijn nog talrijk te Rome,
en het is goed dit werk te voltooien,
voordat deze getuigen zijn heenge
gaan.
De Kardinaal-vicaris heeft tot
postulator van dit diocesaan proces
gekozen Mgr. Cani, kanunnik van
de H. Maria ad Martvres (Pan
theon). Mgr. Cani was tot verleden
jaar rector aan het seminarie van
St. Pieter ten Vaticaue. Als archi
varis van 't Concilie van 1878 kwam
hij zeer veel in aanraking met Pius
IX. Mgr. Cani heeft zich onmiddel
lijk aan 't werk gezet om de ver
schillende getuigen, die den bemin
den Paus hebben gekend, te ver
zoeken hun herinneringen over
hem in te dienen.
RUSLAND.
Naar officiëele berichten, zijn tot
dusver gekozen 1699 tweedegraad-
kiezers, waaronder
1369 monarchisten.
870 gematigden.
2382 linkschen.
458 nationalisten.
381 önafhankelijken.
239 niet bij Partijen ingedeelden.
Te St. Petersburg kozen de ar
beiders 14 Doema kiezers. Allen zijn
socialisten, waarvan 12 Russen en
2 Duitsch Russen.
Ge. inwendige rust laat bij voort
during te wenschen over. Er komt
geen einde aan het schrikbewind
ja men zou bijna zeggen, dat er in
oogenbl. van schijnbare kalmte tel
kens nieuwe plannen geboren worden
om den troon en het gezag te on
dermijnen.
Te Odessa overvallen de leden
van den „Bond der Russen" wederom
winkels van Joden en dwingen de
eigenaars tot liet afstaan van geld. En
dit alles gaat natuurlijk maar weer
ongestraft.
In bijna al de berichten over den
nood in de hongerdistricten keeren
telkens dezelfde hartverscheurende
tooneelen terug.
Overal verhalen van ontzettende
ellende, van menschen die bijna
zonder eenige kleeding iu hun on
verwarmde hutten bijeentrokken en
het leven rekken door de meest
walgelijke spijzen, zonder nog een
spoor van hoop op een hetere
toekomst.
Overal mededeeliugen omtrent
ziekten die de lichamen, nu zonder
weerstandsvermogen, sloopen. En
nu de tijd daar is om het zomer
koren te zaaien, is nog geen koren
aangekomen, zoodat, als niet zeer
spoedig hulp komt, een tweede hon
gerjaar niet te voorkomen zal zijn.
Nu in den winter is er nog een
nieuwe verschrikking bijgekomen.
Vee is er bijna niet meer en de
wolven bestormen de dorpen en be
lagen kinderen en volwassenen.
Korte Berichten.
Professor Martens was gisteren
ter langdurige audiëntie bij koning
Eduard van Engeland en bracht
een bezoek aan minister Grev. Zijn
opdracht is voldoende geslaagd.
Hedenavond reist de hoogleeraar
af naar Den Iiaag.
Hot partijcongres van de Prui
sische socialisten dat, om de ver
kiezing, was uitgesteld, is nu op
nieuw verdaagd wegens den onge-
lukkigen uitslag, dien de verkiezing
voor de socialisten heeft gehad.
Men zal er nu maar tot Kerstmis
mee wachten.
Het was Dinsdag 40 jaren gele
den, dat de socialistische leider
August Bebel lid van den Rijksdag
werd.
De Ronde:ische „Tribune" ver
neemt uit Johannesburg:
Aangezien deRegeering geweigerd
heeft den dag van de verkiezing
tot een algemeenen vrijen dag te
maken, zouden honderden mijnwer
kers, die veraf wonen, niet kunnen
stemmen. Men doet nu bij den
minister van koloniën en bij Sel-
borne moeite, om dit besluit veran
derd te krijgen.
Armenwet.
Door den minister van binnen-
landsche zaken is een schrijven ge
zonden aan de Gedeputeerde Staten
in de onderscheidene provinciën,
waarbij wordt medegedeeld, dat bij
de voorbereiding van de reeds in
1901 voorgenomen herziening der
Armenwet de vraag zich heeft voor
gedaan, of het ook wenschelijk zou
zijn, in het wetsontwerp betere be
palingen op te nemen ter zake van
de ziekenverzorging ten plattelande
wegens de moeilijkheid tengevolge
van onvermogen ten plattelande om
een ziekenhuis op te richten.
Behoorlijke voorziening zou, vol
gens den Minister, zijn te verkrijgen
indien aan de provinciën werd op
gedragen om, met of zonder steun
van het rijk, voor nader aan
te wijzen groepen van gemeenten
een ziekenhuis op te richten.
De kosten van verpleging zouden
moeten blijven voor rekening dei-
gemeenten volgens vast te stellen
tarief.
De Minister vraagt advies vóór
1 April a.s.
Indeeling militie.
Met betrekking tot de indeeling
der militie van 1907 is o. m. be
paald
1. dat voor den dienst der in
fanterie bijzonder geschikt zijn te
achten breedgeschouderde man
schappen, ook al zijn zij niet lang.
Allerminst mag als regel gelden
om bij dit wapen in te doelen in -
gelijfden van minder krachtigen
lichaamsbouw of wier uiterlijk een
minder sterk gestel verraadt
2. de in het wielrijden bedreven
miliciens, voor infanterie en ves
ting-artillerie bestemd, worden zoo
veel mogelijk tot gelijk aantal over
de bataljons of over de compag
nieën verdeeld
3. de voor volledige oefening in
te lijven manschappen, die onder
wijs in de genees- of heelkunde
hebben genoten, hulpapothekers of
apothekersbedienden, zijn bestemd
voor een der genummerde infan-
terieregimenten, om later bij de
hospitaalcompagnieën over te gaan.
Het regiment genietroepen heeft
en stelt bijzondere eischen aan de
lotelingen der militie, daarbij in
dienst te stellen.
Allereerst zijn voor iudeeling daar
bij bestemd, ongeacht hun lengte,
telegraphie, assistenten en klerken bij
de telegraphie.
Voorts van den spoorwegdienst
opzichters, ploegbazen, wegwerkers
remmers, rangeerders, ambachts
lieden en arbeiders. Eindelijk nog
instrumentmakers, electriciens en
riet- of stroodekkers.
Wijders de noodige timmerlieden
mandenmakers, metselaars, bakkers,
barbiers, schoenmakers, zadelma
kers, stokers, machinisten, chauf
feurs en kleermakers, voor zooveel
zij tot volledige oefening bestemd
zijn.
Ten slotte tot completeering van
het contingent aard-, dijk- en pol
derwerkers.
Kunst op straat.
„Het is bedoeld als een protest"
zegt de man die 't initiatief nam.
Met dat al lijkt het machtig veel
op een goed verzonnen reclame.
Trouwens, menig protest is niet veel
meer dan reclame. In elk geval, het
denkbeeld verdient hulde om zijn
originaliteit.
De beer Karei Verbruggen, schil
der, illustrator en décorateur, leer
ling der Teekenschool voor Kunst
ambachten en van de Rijksacademie
voor Beeldende Kunsten te Amster
dam, vindt moeite om van zijn kunst
te leven. Zoo zijn er meer. Maar
hij wenscht zich niet lijdelijk aan
het artisten-lot te onderwerpen
en protesteert.door iu de hoofd
stad zeven zijner kunstproducten
een olieverfschilderij, twee aquarel
len en vier teekeningen op een
wagen langs 's heeren straten ten
toon te stellen, geprijsd en wel, en
voorzien van de stereotype uitver-
koop-mededeeling: Alles moet weg".
Tevens laat de heer Verbruggen
bij zijn expositiestrooibiljetten ver
spreiden, waarin hij zich aan het
publiek vo rstelt en om de gunst en
de recommandatie verzoekt.
Nog eenshet denkbeeld is hoogst
oorspronkelijk. Maar laat ons hopen,
dat het niet al te veel navolging
vindt. De heer Verbruggen beweert,
dat hij een „leger" lotgenooten ach
ter zich heeft. Wij gelooven 't graag.
Maar volgen die allen z n voor
beeld, dan zal op den duur de
inhoud der motorborden veranderd
moeten worden en luiden:
„Verboden voor rijwielen, motor
rijtuigen en rijdende tentoon
stellingen".
(Hbld.)
Ziekteverzekering.
Hethoofdbestuur der Maatschappij
tot bevordering dér Geneeskunst
heeft zich met een uitvoerig adres
gewend tot de Tweede Kamer in
zake het ontwerp-ziekteverzekerings-
wet 1Q07.
IJEUD
flQITE MA HOM AGITATE.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
De Keizer en prins Bü-
Wolf en zwijn, low mogen elkaar van
harte gelukwensehen
met den uitslag der verkiezingen. Maar
het patriotten volk in Duitschland, hoe
verheugd ook over de afklopping van de
soe.-democratie, lean 't niet. verkroppen,
dat de ultramontanen, het Centrum er
zonder een schrammetje zijn afgekomen.
De kanselier is geweest als de jager, die
uitging om een zwart wild zwijn te vellen,
maar thuiskwam met den pluimstaart van
ecu rooden wolf. Het varken echter wroet
nog aldoor brutaal in het Duitsche knol-
lenveld en mest er zich vet vaiï.
Een protest tegen dergelijke uit
latingen Maar dan konden wij wel
aan het protesteeren blijven, want
de „streng-neutrale" „Stads-Editie"
brengt maar al te dikwijls dergelijke
uitlatingen.
„Hoeden wij ons voor die zoogenaamd
neutrale lectuur, die nimmer aan onze
ziel een gezond voedsel geeftmaken wij
vooral niet zei ven door onzen steun sterk
en krachtig, wat zich straks tegen ons
zal keeren en zorgen wij met alle kracht
voor het steunen en sterken van een
eigen Katholieke Pers, opdat aan onze
geloovigen de reden of het voorwendsel
worde ontnomen, om zich bloot te stel
len aan gevaren, die niemand op den
duur ongestraft kan trotseeren".
Voor wie lezen kan, laat dat aan
duidelijkheid niets te wenschen.
j}»
ïjc
