Donderdag 14 Maart 1907
No. 6546 3r Jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
«tg
II
BERICHT.
Casimir Périer,
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Editie 2 uur,
A R< N EMENTSPRÏJS
Per 3 maanden voor Haarlem1.20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1 .Go
Afzonderlijke nummers O.Oo
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BK HALVE ZON- EN FEESTDAGEN
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 1 —6 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTA ANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT
BUREAUX: St.JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale do Pnhlicité Etrangère:-
G. Jj. IJAUBK Co., JOHN F. JONES, Suce., Paris, 31 his Faubourg Montniartre.
Wanneer men nu een
abonnement op de Nieuwe
Haarl. Courant neemt»
ontvangt men de tot I
April a.s, verschijnende
nummers gratis,
DE DIRECTIE,
De man, die gedurende zes maan
den als opvolger van den vermoor
den Sadi-Carnot -het presidentschap
der Fransche Republiek bekleedde,
is heengegaan, gelijk bij de laatste
jaren leefde: stil, schier onopge
merkt. Zonder antwoord te geven
zelfs cp de vraag: „Waarom trad
bij af als president?" liet groote
raadsel zijns levens. Of de vraag
altoos een vraag zal blijven? Dit
mag betwijfeld worden. Casimir-
Périer beeft zich vooral bij hel
proces te Rennes in 1899 doen
kennen, gelijk men hem als president
„vermoed" had.
En nu de tijding van zijn dood
ons bereikt, herinner ik mij weder
het teekenend woord van Maurice
Barrès, die, na het optreden van
Casimir-Périer als getuige te Ren
nes bij het Dreyfus-proces, zei.de
scherp maar juist: „Vaders zoontje,
een zwakkeling, niet geschikt voor
de worsteling onzer dagen."
Dien indruk gaf zijn heele optre
den. Zwak en futloos was deze man,
die als de meeste lieden van zijn
temperament, die zwakheid achter
een schijn van kloekheid poogde
te verbergen.
Als drager van een grooten naam
in bet Frankrijk der 19de eeuw ston
den Casimir-Périer alle wegen open,
om tot de hoogste en eerste staats
betrekkingen te komen. 1 ie alle
beeft bij bekleed. Maar hoe? Gelijk
een Loubet, een Fallières, hoewel
veel korter. Wat is het president
schap anders dan een sierlijke looze
gevel? Een sluitsteen van het re
gecringsgebouw, maar zoodanig
aangebracht, uit domheid of met
opzet, dat hij steunt noch schraagt;
dat hij tot op zekere hoogte een
gevaar te meer is voor hei wankele
stelsel der republikeinsche Regee
ring.
Die rol stond een Casimir-Périer
niet aan: hij wilde niet begrijpen,
dat Gabriel Hanotaux, toen minister
van Binnenl. Zaken, volkomen
recht had, om hem de inzage te
weigeren van de telegrammen aan
Buitenlandsc.be Zaken ontvangen.
Te Rennes hoorde men hem spre
ken vanmijn minister van 0< rlog,
mijn minister van minister van
Buiten!andsche Zaken, alsof bij iets
anders was dan enkel het parade
paardje der democratie.
I e man begreep zijn rol niet,
heeft haar nooit begrepen. Hoe an
ders te verklaren, dat hij Hanotaux
beschuldigt van ondankbaarheid,
omdat hij, Minister van Buiten and
sche Zaken, president Casimir Pé
rier geen kijkje gunt in staatsstuk
ken, hem geen inzage verleent van
geheime stukken, op debuitenland-
sche staatkunde be t ekking hebbend?
Een rechtschapen man was deze
politicus wordt verzekerd. Laten wij
t aannemen voor kennisgeving
wij ons oordeel opschorten,
sluiers gevalien zijn, die over
zijn piesidentscbap gespreid liggen,
tot de ïol duidelijk geworden is,
door hem gespeeld bij de eerste
acte van het Dreyfusdrama.
Er wandelen te veel schurken
om in de kleeding van eerlijke
lieden en bij de schatting van poli
tici behooren wij vooral iü onze
dagen zeer voorzichtig te wezen.
Of hebben we er niet meerderen
met nationale eer, als weldoeners
van hun volle zien begraven, dia
later bleken te behooren tot die
laten
tot de
categorie van personen, welke een
land tot schade en schande zijn
Niet aldus zal 't Casimir-Périer'a
nagedachtenis vergaan. Hem kan
alleen verweten worden, dat bij
zijne rol niet
bij van zijn
ifigrepen heeftdat
ost is weggoloopen,
toen al wat mannelijk in en aan
hem was hem tot aanblijven spoorde;
dat hij door zijn ontijdig en on
doordacht aftreden den weg gebaand
heeft tot de huidige Fransche toe
standen.
Maar ook blijft achter zijn naam
bet reusachtig vraagteeken, dat de
Dreyfus affaire heet; zijn rol daar
in behoort eerst duidelijk en klaar
te worden.
Overigens gelooven wij niet, dat
Casimir-Périer iets anders geweest
is dan het gros der.bedendaagsche
republikeinsche middelmatigheden
in Frankrijk, groot schijnend, om
dat zij enkel dwergen om zich heen
hebben. Deze president der Repu
bliek zal niet bet geringste spoor
nalaten in de geschiedenis zijns
vaderlands.
L.
BELGIE.
In de Kamer bracht de heer
Jan son (lib.) gisteren de vrede
conferentie ter sprake. Hij sprak
den wensch uit, dat op dellaagsche
Conferentie onderzocht zou worden
de quaestie der ontwapening. Hier
aan voegde spreker een hulde aan
Engeland toe, dat zoo'n schoon
voorbeeld gegeven bad door zelf
bestuur te js'verleeneu aan Trans
vaal.
De minister van Buiten!. Zaken
nam de zaak minder lyrisch open
zeide, dal ieder voorstel ter bevor
dering van den vrede met blijd
schap door de Kamer begroet zal
worden, maar dat België bij derge
lijke internationale quaesties steeds
onzijdig blijven zal.
Eene motie, door Janson voor
gesteld, om Engeland een geluk-
wensch te zenden over Transvaal's
zelfbestuur, werd door den boer
Woeste be,-treden. Ook hij stemde
wel met dien geluk wensch in,
maar.... vond tóch geraden bet
voorstel naar de secties te ver
wijzen,
ENGELAND.
Sir Alexander Swettenham, gou
verneur van Jamaica, is in Amerika
„ezel" gescholden en heeft heel
wat andere leelijke dingen moeten
hooren.
Om van alles af te wezen, wilde
de Engelsche regeering Swettenham
met eervol ontslag en dankbetui
ging voor de diensten den lande
bewezen, aan de deur zetten.
In bet Lagerhuis heeft de heer
Collings nog eens heele geschiedenis
van Jamaica ter sprake gebracht,
die aan Swettenham's terugtreding
of aanvrage om ontslag als gou
verneur van Jamaica is voorafge
gaan.
H ulde brengend aan Swettenham's
optreden bij Ce aardbeving, toen
luj de poging der Amerikanen om
politie-toczicht te houden wist te
verijdelen, voegde Collings er bij
dat de Legeering te overhaast ge
handeld heeft en het ontslag des
br. Swettenham een schande moet
genoemd Worden.
ITALIË.
In Vaticaansche kringen verze
kert men thans, dat bet eerstvol
gende Consistei ie gehouden zal
worden enkele dagen na Pasehen.
't Heet verder, dat Z. H. Pius X
verandering brengen zal in het
traditioneele der bisschopsbenoemin
gen. Tot nu geschiedde zao'n be
noeming bij breve, den prelaten
toegezonden en de bekendmaking
d r gekozenen in het Consistorie was
niet meer dan eene formaliteit:
Pi us X zou thans bepaald hebben,
dut die breven der benoeming eerst
oi) den vooravond van het Oonsis
lorie klaar gemaakt zullen worden.
Naar verluidt beeft, Mgr Rinal
dini, nuntius te Madrid, de meeste
kansen op den Kardinaalshoed.
ZUID AFRIKA.
De Chineezen-quaëstie schijn took
bare oplossing nabij. Door Robin
son wordt namelijk aan de Engel
sche bladen geseind, dat bij in
weken -1500 kaffers geworven beeft
voor het mijnwerk. Andere duizen
den werden hem aangeboden, onder
meer 2000 uit Zoutpansberg alleen.
Volgens llobinson zijn er kaffers
genoeg te krijgen, en kan men de
Chin ezen best naar buis zenden.
Ferreira zelf en de andere ter
dood veroordeelden krijgen levens
lang, ile overigen 15 jaar ge vange
nisstraf. Het vonnis is nog liard
genoeg in een land, waar Jam-son's
„heldendaden" nog niet vergeten
zijn en het godzalige Engeland
vrijbuiters van dat soort tot zijne
voormannen gebruikte.
Korte Berichten.
Uit China wordt gemeld, dat aan
den minister van Binnenl. Zaken
Tsjooënlin de hervorming van Mant-
sjoerije opgedragen zal worden. Japan
zou tot eisch gesteld hebben, dat aan
de Chineesehe troepen Jnpansehe in
structeurs toegevoegd worden.
In Boeda-Pest is de toestand nog
zeer gespannen, en vreest men nog
altoos voor onlusten onder de veree-
nigde arbeiders.
,,fk ben diep getroffen door de vree-
solijke misdaad. Een der beste zonen
van Bulgarije verloren wij. Hij ruste
in vrede." Dit telegram zond vorst
Ferdinand van Bulgarije aan minister
Stantsjof naar aanleiding van den
moordaanslag op minister Pet kof. 't
Schijnt een politieke moord geweest
te zijn, althans de moordenaar be-,
weert, dat bij door 't lot aangewezen
was.
Turkije en Servië zijn op het oogen-
blik poeslief tegen elkaar. De Sultan
beeft koning Peter tot een bezoek uit-
genoodigcl, welke uitnoodiging door
dezen is aangenomen. In Oostenrijken
Bulgarije ziet men met wantrouwen
die toenadering.
In liet Noord-Westen van Canada
zijn nog veel werkkrachten noodig.
!")e Itegeering doet al het mogelijke
om de immigratie te bevorderen. De
staat Ontario zal voortaan 24.000 gil.
subsidie geven aan 't Leger des .Helle
voor de immigratie naar Canada. Wie
dus lust beeft...
Gemengd Buitenland,
„lena."
Nauwelijks was eergisteren te
Parijs de doodstijding van Casimir-
Périer verspreid, of daar kwam het
bericht van de gruwelijke ramp te
Toulon.
Een geregeld verbaal van de ge
beurtenissen hebben wij nog niet
gevonden. Wij maken uit de tele
grammen op, dat het omstreeks
middag was, toen de eerste ont
ploffing gehoord werd. De Iéna lag,
als wij ons de z utk goe 1 voorstel
len, in een van de droogdokken
achter in de Missiessyliaven. In de
Missiessyhaven liggen de oorlogs
schepen en rondom, staan militaire
gebouwen, kazernes, werkplaatsen
voor de vloot, opslagplaatsen van
proviand, van steenkool, van am
munitie en scheepsmateriaal. Een
uiterst gevaarlijke plaats dus voor
al wat met vuur in verband staat.
Hoe is in bet achterschip van de
Iéna een ontploffing oa(staan Heeft
de ontploffing van een torpedo met
geperste lucht een voorraad kruit
doen ontploffen, of is de kruitvoor-
raad gesprongen door chemische
werking in het kruit zelf? Het zal
moeilijk uit te maken zijn, want
het achterschip van de Iéna is ver
nield en wie in de huurt van het
achterschip van de plaats der ont
ploffing waren zullen er niet van
navertellen.
Een gróót aantal matrozen was
op bet, oogenblik van den eersten
slag' bijeen in de kajuit der adel
borsten lste klas, waar de adelborst
(Jarlini een voordracht hield over
koning Hendrik IV. Bij het verne
men van den knal sprongen de
matrozen bet vertrek uit en langs
ladders en boegspriet wisten zij
bijtijds bovenop de zijwanden van
het droogdok te komen.
De eerste gedachte van hen, die
tot bezinning kwamen was, het
droogdok te laten zinken. Een
luitenant ter zee 2de klas, Roux,
die niet vluchtte, maar aanstonds
de sluisdeuren van het uroogdok
wilde openzetten, moest zijn moed
en beradenheid met den dood be-
koopen. Hij werd in het dok naar
beneden geslingerd en verpletterd.
Het schip stond aan den achter
kant weldra ih brand, de brand
stak de ammunitie aan en zoo volgde
knal op knal. Geen ruit Ueef in
den omtrek heel. De bomscherven
vlogen heel Toulon door. In een
Ier voorsteden werd een kind van
anderhalf jaar in de armen der
moeder door een bomscherf getrof
fen. Het kind was opslag dood en
de moeder is doodelijk gekwetst.
Het openzetten van de water-
kleppen van het droogdok was ge
heel onvoldoende bet dok met de
Iéna snel te laten zinken. Daarom
kroeg bet oorlogsschip Patrio last
de dokslyizen stuk te schieten De
Patrio schoot groote gaten m de
wanden van het dok en niet lang
daarna was de brandende massa
zoover onder water gezonken, dat
alle verder gevaar voorbij was.
Minister Thomson is naar Tou
lon vertrokken. Het gezag van hel
marinebestuur is zeker met deze
ramp gemoeid. Telkens en telkens
komen er gevaarlijke fouten aan
het licht, en de fouten, die-de ramp
van de Iéna heeft veroorzaakt, is
er een uit vele, een uit ontelbare.
De feiten geven gelijk aan hen, die
sedert jaar en dag het Fransche
marinebestuur aanvallen en vooral
de Fransche ministers van marine
hoogwaardigheidsbekleders, die
veelal heter in de wandelgangen
van 't parlementsgebouw dan op een
sebij) thuis hooren. De zorg voor
de vloot is jarenlang toevertrouwd
geweest aan Pelletan, journalist
van beroep, die van de zee
en schepen zooveel verstand had
als een oester van de politiek. Hoe
kan dat heilzaam zijn voor de vloot,
onder bevel te staan van een leek.
Deelneming des Keizers.
De Duitsche Keizer vernam eergis
terenavond om vijf uur het ongeluk
van de „ïona."
De keizerlijke adjudant bracht
kort daarna aan den Franschen
gezant de betuiging van 's Keizers
levendige deelneming over en voegde
er bij, dat de Keizer gaarne bizon-
derheden zou vernemen.
De Iéna is hoogstwaarschijnlijk
voor de vloot verloren. liet achter
schip is uiteengeslagen, hettrotsche
oorlogsschip is in enkele uren een
wrak geworden.
De Iéna had een waterverpl rai
sing van 12.050 ton. Hij was 122
meter lang, 20 meter en S deelt.
ter breed, liep IS xnoopen. De be
manning telle
was te strijden voor het vaderland
en dat bij de voorspelling aan een
gewelddadigen dood zeker aan roem
rijker dood zou hebben gedacht
dan zo» hulpeloos in het droogdok,
«onder vijanden om zijn dood op
te wreken, zonder zee zelfs om in
te vergaan. De Lu tin en de Far-
fadet, de twee onderzeesche booten
die in 1905 en 1906 aan de Fransche I
vloot ontvielen, zijn althans bij het
houden van oefeningenomgekomen,
maar de Iéna lag in het droogdok
om afgekrabd en geverfd te wor
den.
Volgens de Journal des Débat?
zou de ramp te Toulon te wijten
zijn aan kwaadwilligheid. Deze
bewering is gegrond op het feit,
dat de ontploffing ontstond in het
achterschip, waar zich het officiers-
logies bevond.
President Failiières heeft tot nu
toe betuigingen van deelneming
ontvangen van den Duitschen Kei
zer, den Koning van Engeland, den
Kuning der Belgen, den Koning
van Spanje, den Koning van Portu
gal, den Koning van Denemarken,
den prins van Wales, den vorst
van Monaco, den Paus, prins Carlos
van Spanje, president Roosevelt en
den president der Vereenigde Staten
van Brazilië.
Tot omstreeks 6 uur hij het depar-
ment van marine binnengekomen
berichten becijferen het aantal ver
misten op 110.
Ook dat nog.
De patroon van drie Parijsche vrou
welijke koetsiers wil bij den prefect
van politie aanvragen of dezen voort
aan een revolver mogen dragen, ten
einde zich in geval van nood tegen
over de heeren collega's, die 't haar
erg lastig maken, te kunnen verde
digen.
Koophandel verkeert, kan bet vol
gende worden medegedeeld
In de vierde week van Maart zal
de geheele Staatscommissie voor
den Handeld rij venden en Indu-
slriëelen Middenstand aan Let Depar
tement van Landbouw vergaderen.
In deze vergadering zal de sub
commissie, welke de organisatie dei-
Kamers van Koophandel in het,
algemeen en die der Kamers voor
den Middenstand in het bijzonder
(handwerkkamers) in Duitschland
heeft bestudeerd, rapport uitbrengen.
Het belangrijkste onderwerp van
bespreking zal dan zijn de publiek
rechtelijke vertegenwoordiging \ian
den Middenstand in de Nederland-
sehe Kamers van Koophandel.
088 koppen, zijn
machines waren van 16,500 paar
dekrachten. Vier kanonnen van 30,5
centime-ter, S van 16,4, 8 van 100,
2 van 65, 20 van 47, 14 van 37
en 4 torpedolanceerbulzen waren
ïj'n oorlogswapenen.
Ee:i van de beste en duurste
slagschepen van de Fransche vloot
is als vuurwerk uiteengepoeft, hon
derden menscheu gedood, v rminkt,
in rouw gedompeld. Treurige on
dergang voor een schip, dat bestemd
Ds weigering van de Mulde door
Prins Hendrik.
Het „Vaderland" schrijft:
Ons volk, dat men nota bene soms
nog wel phlegmatiek noemt, heeft
éen groot gebrek, het weet geen maat
te houden.
De manier, waarop de kranige han
deling van den Prins al spoedig werd
gecommentarieerd, was niet in harmo
nie met de onbevangenheid, waarmee
zij was verricht. Wij beweren niet,
dat men overdreef. Maar men maakte
over 's Prinsen eenvoudige, flinke,
zelfopofferende daad met de beste be
doelingen meer luidruchtigheid, dan
bij een handeling van dat karakter
past.
De weigering van den Prins om
eenig huldeblijk te aanvaarden, en de
betuiging, dat bij meent slechts zijn
plicht als Nederlander te hebben ver
vuld, zal do stemming weer in het
juiste spoor terugbrengen.
En de Prins zelf zal ons volk nadat
woord vele maUn sympathieker zijn,
dan indien hij i;h het huldebetoon
had laten welgevallen.
Zijn weigering is geheel in den stijl
van zijn optreden aan den Hoek van
Holland, vult die daad op waardige
wijze aan en doet nog te beter uit
komen het eenvoudige, flinke en rid
derlijke, dat in 's Prinsen karakter
ligt en waarvan die daad een uiting
was.
Eerste Kamer.
Vooi de laatstelijk door de Tweede
Kamer aangenomen wetsontwerpen,
o.a. de (Jredietwet voor Oorlog, zijn
door de afdeelingen der Eerste
Kamer benoemd tot rapporteurs de
heeren Von Fisenne, Van Zinnicq
Bergmaan, Van der Feltz, Rahusen
en °Van Wassenaer van Roianle.
De Eerste Kamer is lieden te
11 uur in openbare vergadering
bijeengekomen ter behandeling van
deze ontwerpen.
Staatscommissie voor den Handeldrij-
venden en Industrieelen Middenstand.
Men bericht uit den Haag aan
het „N. v. d. D.
Omtrent het stadium, waarin de
quaestie der vertegenwoordiging van
den Middenstand in de Kamers van
De Crisis.
Het verloop van de ministeriele
crisis zou volgens „Land en Volk"
tot op dit oogenblik aldus zijn
Toen het Kabinet-De Meester
verklaard had, niet bereid te zijn
orn op zijn verzoek om ontslag
terug te komen, tenzij vooraf ge
bleken was, dat de rechterzijde
weigerde het bewind in handen te
nemen, heeft de heer Heemskerk
zich met de voorbereidende maat
regelen belast. Het antwoord is
geweest, dat de rechterzijde niet
bereid zou zijn, tenzij vooraf ge
bleken was, dat de linkerzijde wei
gerde het bewind in handen te
nemen of te houden.
Onder een Kabinet uit de linker
zijde werd ook verstaan een zaken-
Kabinet buiten de christelijke
coalitie.
Daarop zijn pogingen onder
nomen, die nu nog hangende zijn,
om liet terrein voor een zaken-
Kabinet te verkennen.
Regeling der visscherijen.
De minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel, heeft het afdee-
lingsverslag beantwoord, betrekke
lijk het wetsontwerp tot regeling
der visscherijen.
De minister verklaart zich vol
komen te vereenigen met het be
toog, in de Memorie van Toelich
ting tot het door zijn ambtsvoor
ganger ingediend wetsontwerp, voor
zoover betreft het feit, dat de ach
teruitgang van de uitkomsten der
zoetwatervisscherij voor een niet
gering deel is te wijten aan de ver
vuiling der vischwateren en dat
hiertegen voorziening bij de wet
wordt vereischt.
Mét de Kamer komt het den
minister voor, dat de belangen van
de jacht en die der visseherij af
zonderlijk wettelijk moeten geregeld
worden.
Voorts is de minister het met
vele leden eens, dat de onderschei
dene vi scherijen in ééne wettelijke
regeling behooren te worden sa
mengevoegd. Het belang, zoowel
van de zee- (of liever de kustvis-
scherijals van de zoetwatervisscherij
brengt mede, dat in dit opzicht in
het ontwerp geene wijziging worde
aangebracht. Voor zooveel noodig
is bij een gewijzigd wetsontwerp
aan de tegen de voorgestelde rege
ling geopperde bedenkingen tege
moet gekomen.
Er bestaat geen reden, uit de
wetsvoórdracht te lichten, al wat
niet op de zoetwatervisscherij be
trekking heeft, aangezien het wets
ontwerp, wat dit punt betreft, de
zelfde strekking heeft als de wet van
21 Juni 1881.
Het voornemen bestaat, de be
hartiging der visscherij-aangelegen-
heden ook in het vervolg te laten
ressorteeren onder de afdeeling Nii-
verheid.
Intusschen wordt thans, na ge
pleegd overleg met den Minister
van Financiën, door een nieuwe
bepaling, bij de wet zelf, gelegen
heid geopend tot het vaststellen
ODRANT
inxiendrat
AGITE MA HON AGITATE.
4:
Ac
•Jf.
4'-
4c
