Woensdag 20 Maart 1907
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
No. 6551 31" Jaargang.
BERICHT.
BUITENLAND.
Uit de Pers.
BINNENLAND.
Editie 4 uur,
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem1.20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post,1.05
Afzonderlijke nummers0.05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 1—G regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT
BUREAUX: St.JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONE8, Suec., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
Wanneer men nu een
abonnement op de Nieuwe
Haar!. Courant neemt,
ontvangt men de tot i
April a.s, verschijnende
nummers gratis»
DE DIRECTIE,
RUSLAND.
Stolypine in de Doema.
Om elf uur gistermorgen, gelijk
wij reeds schreven, is in de zaal
der Adelsvergadering deRijksdoema
vergaderd. Eerst werden volgens
de agenda de rapporten der Com
missies tot onderzoek der geloofs
brieven behandeld
De Doema keurde de niet bestre
den mandaten goed, de overige be
sloot zij later te behandelen.
Minister-president Stolypine- las
daarna de ministeriëele verklaring
voor en zette daarbij om te begin
nen uiteen, het groote verschil
tusschen nieuwe wetten in Staten,
die sedert lang een vertegenwoor
digend regeeringsstelsel hebben en
een land als het Russische Rijk,
't welk in zijne wedergeboorte is.
Er dienen beginselen vastgesteld,
om de rechten van den Staat en
liet individu te bepalen oude en
nieuwe moesten vergeleken, herzien
worden wellicht, om tegenspraak
te voorkomen. Vóór de bijeenroe
ping der nieuwe D lema heeft de
regeering nieuwe wetten uitgevaar
digd die zullen thans in behan
deling komen.
Eene hooge noodzakelijkheid
noemde. Stolypine de agrarische
wetten, die een einde zullen maken
aan den landnood.
Wetten zullen uitgevaardigd, bij
welke de keizerlijke domeinen en
die van den Staat afgestaan worden
aan de boeren, aan wier lotsverbe
tering de Regeeriug krachtig de
band wil slaan.
De emancipatie der gemeenten en
plattelands-bevolking is mede niet
vergeten, evenmin als de verzekering
van gewetensvrijheid, vrijheid van
briefwisseling, onschendbaarheid der
burgers, godsdienstige verdraag
zaamheid.
Wat het laatste betreft, de ortho
doxe godsdiest zal de bevoorrechte
staatsgodsdienst blijven, doch de
rechten der andere gezindten zul
len onverkort blijven.
Wijziging in de uitzonderings
wetten, afschaffing van verbanning
langs administratie ven weg, luidde
het verder; de Zemstvo's zullen
meer vrijheid krijgen tot zelfbe
stuur, zoowel als de plaatselijke
bestuurslichamen.
Verkiezing van de vrederechters
door de bevolking-zeil is een der
voornaamste punten van de lier-
vorming der justitie.
Ook de arbeiders-quaestie zal de
regeering bijzonder ter harte nemen;
verzekering voor invalide en zieke
arbeiders wordt in bet vooruitzicht
gesteld. Verder zullen nieuwe
spoorwegen aangelegd worden in
Europesche en Aziatisch Rusland.
Zonder geheele hervorming van
liet openbaar onderwijs en eene
goedgevulde staatskas zijn dezelierv.
niet mogelijk, besloot Stolypine
De Doema heeft de zware taak om
over dit alles te beraadslagen. De
regeering noodigt haar uit, zich
daaraan onmiddellijk te wijden.
Spreker wijst verder op de oorzaken
van geldgebrek, op de noodzakelijk
heid om Ruslands positie ook naar
buiten te handhaven,
Een inkomstenbelasting en wij
ziging in de successie-belasting wor
den aangekondigd.
De Regeering beloofde al het hare
te doen voor Rusland's wederge
boorte, die slechts mogelijk is, wan
neer nieuwe grondbeginselen toe
gepast worden.
Aan het slot zijner rede sprak
Stolypone den wensch uit, dat de
Rijks-Doema eene ijverige mede
werkster der Regeering blijken zou
bij het ten uitvoer leggen van deze
plannen.
Alleen de rechterzijde juichte den
spreker toede overige groepen
bewaarden een veclbeteekenend
zwijgen.
Een der socialistische sprekers
viel de regeering heftig aan. Andere
vooral der rechterzijde namen daar
na het woord, niet langer dan vijf
minuten echter per persoon.
Stolypine beantwoordde de ha
telijkheden van den socialist met
de verklaring, dat de Doema niet
uit rechters bestaat en op de mi-
nisterbankgeen beschuldigden zitten
M. a. w. herinnerde hij den spreker
er aan, dat hij zijn rol verkeerd
begreep.
Na vrij heftig debat werd beslo
ten tot de eenvoudige dagorde.
Hedenmorgen om elf uur begint
de nieuwe zitting.
FRANKRIJK.
Op de fiescli?
Loopt „de Kerk der Apostelen" te
Parijs in hare laatste schoenen? Zul
len wij „Mgr." Vilatte weldra zien
verdwijnen met zijne beklagenswaar
dige medehelpersin die tragi-comische
schisma-vertooning
„Mgr.'s" broodwinning loopt gevaar,
en apostolisch man op z'n Ameri
kaanse h zal hij zich geducht weren,
oin te houden, wat hij heeft.
Zeker is 't intusschen. dat de voor
malige kapel der Barnabieten in de
rue Legendre door Vilatte en Co.
ontruimd moet worden. Waar „Mgr."
en zijne volgelingen zich nu vestigen
zullen
Er wordt geduisterd, dat zij gaarne
eene der kerken in het hartje van
Parijs zouden hebben, b.v. die van
Saint-Louis d'Antin. Dan zal 't terecht
wezen: een groole kerk en geen be
zoekers.
Waar het terecht komt of niet, van
het schisma kan nu reeds gezegd wor
den, dat het „op de fiescli" is.
ITALIË.
Voorgister om elf uur heeft Z.
H. de Paus in zijne bijzondere bi-
blioteek de Kardinalen onvangen,
welke hem ter gelegenheid van zijn
patroonfeest namens het II. Colle
ge kwamen geluk wensehen.
Gedurende een half uur heeft de
H. Vader zeer vertrouwelijk met
hen gesproken.
Het Corps diplomatique heeft
gisteren aan die plicht van be
leefdheid voldaan.
Op het Vatieaau, verklaren wel
ingelichte Roineinsche Correspon
denten, is men nog altoos even
kalm, wat betreft de bedreiging
met openbaarmaking van Mgr. Mon-
tagnini's papieren, en de bedrei
gingen in zekere Parijsche bladen.
Beslist worden echter de vertelsel
tjes tegengesproken over het ge
heimzinnig nachtelijk onderhoud,
dat Mgr. Montagniui meermalen
gehad zou hebben op het ministe
rie van Buitenlandscbe Zaken.
In deze geschiedenis ziet men
te Rome niets anders dan een ge-
nieperigheid tegen degene;;, die,
anticlei icaal als de Regeering zelf,
haar ten val pogen te brengen, om
zelf weer op het kussen te komen.
Clemenceau en zijne mannetjes
pogen hen nu door die besprekin
gen bij kaarslicht als heulende met
Rome voor testellen.
lieden. Mocht tusschen komst later noo-
dig blijken, dan zullen beide mogend
heden eerst samen overleggen. De twee
joden?
In Mei zal te Parijs een diocesaan-
congres gehouden worden. Vooral zal
men bespreken de actie der Roomsch-
Katholieken in het Parijsche aarts
bisdom. Verschillende prelaten zullen
liet congres bijwonen, terwijl Mgr.
Arnettc voorzitten zal.
In Marokko duren de binnenland-
sche schermutselingen nogaltoos voort.
Raisoeli 's macht is versterkt door eene
afdeeling ruiterij, hem door den pre
tendent toegezonden. Op regeerings-
bevel rukten 600 man tegen hem uit.
De ontmoeting tusschen koning
Eduard en Koning Alfonso te Car-
thagena wordt nader bev. Tusschen
5 en 10 April zal zij plaats hebben.
De interpellatie van admiraal Bien-
aimé over de ramp der „Jena" zal
de Regeering eerst over eenige dagen
kunnen beantwoorden, als het onder
zoek voltooid is.
Üorte Berichten.
Het Portugeesche Hoogerhuis heeft
met 51 tegen 38 stemmen het Pers
wet-ontwerp aangenomen.
Rusland en Engeland treden in
Perzië enkel op om de Consulaten
te beschermen, zoo luidt het. In geen
geval zullen zij zich mengen in de
binnenlandsche Perzische aangelegen-
Overde oplossing/Ier minis'erieele
Crisis, gelijk wij die gisteren vol
gens de „N. R. Clt." met een enkel
woord aanstipten zegt„DeTijd," o.a.
„Wij hebben van het begin af die
oplossing de meest natuurlijke gehee-
ten. Tegen het Kabinet als zoodanig
het werd te voren en daarna dui
delijk en krachtig genoeg gezegd
was het votum der Eerste Kamer bij
de verwerping van de Begrooting van
Oorlog niet gericht.
Dat de gezamenlijke Ministers niet
temin zich dit votum aantrokken,
alsof het tegen hen alleen werd gericht,
was natuurlijk hunne zaak. Doch te
eenenmale ongerechtvaardigd was de
daarmede gepaard gaande eisch, dat
nu ook de Rechterzijde bereid zou
bevonden worden, de door hen neer
gelegde taak over te nemen.
Ook als men toestemt, dat, in het
algemeen gesproken, bij verwerping
van een deel van het ltegeeringspro-
gram, een dergelijke eisch in den
constitutioneelen Staat aan de oppo
sitie mag gesteld worden, ook dan
moet de toepasselijkheid van dit be
ginsel in het gegeven geval ten na-
drukkelijkste bestreden worden.
Tot het ministeriëel program be
hoorde bezuiniging op militair gebied
daartoe behoorden evenwel n et de ver
schillende maatregelen, als wegzending
van het blijvend gedeelte, enz., door
Minister Staal in het tweede jaar van
zijn Ministerschap voorgesteld. Ook
niet de beginselen van legerformatie.
toen door hem ontwikkeld. Slecht-
hij, die de wezenlijke feiten niet zien
wil, kan volhouden, dat Minister Staal
bij het verdedigen van zijn tweede
Begrooting dezelfde was als bij ver
dediging van de eorsle, dus ook bij zijn
optreden als Minister.
Ook de wijze, waarop de liberalen
van allerlei kleur het vorige Ministe
rie smadelijk van de Itegeeringstafel
verdreven en onder vulsche leuzen d
vrienden ervan over het geheele land
bestreden liebbe.,, ontnam hun het
recht, thans van dezelfde partijen en
dezelfde mannen volgens hen, alleen
in staat, om allerlei onheilen over
ons volk te brengen te vorderen,
dat zij weder het roer in handen zou
den nemen.
Een uitnoodiging daartoe, van die
zijde komende, behoefde de Rechter
zijde na het gebeurde zich niet te
laten aanleunen.
Hofberichten.
H. M. de Koningin en Z. K. H.
de Prins zullen in het begin van
April, vermoedelijk den 3den of
4den dier maand, het zomerverblijf
Het Loo betrekken.
Een geschenk van den Prins.
De Prins der Nederlanden heeft
aan de geheele bemanning van liet
loodsvaartuig „Hellevoetsluis", van
de reddingboot „President Van
Heel", van de vlet en van de sleep
boot „Wodan", van de pier en van
het wrak „Berlin" fraaie photogra-
phieën gezonden, „ter herinnering
22 Februari 1907 aan den met
zijn naam vermelden persoon", als
persoonlijk blijk van 's Prinsen groo
te waardeering voor de uitnemende
plichtsbetrachting en menschenlie-
vende wijze van optreden bij het
redden der schipbreukelingen van
het stoomschip „Berlin" aan den
Hoek van Holland.
De waardeerende opdracht is
eigenhandig door den Prins onder
teekend.
De verkiezing van Minister Staal.
De „N. R Crt" schrijft onder
liet opschriftEen onhandige keuze:
De Staten van Noord-Holland
hebben met de benoeming van den
generaal Staal tot lid van de Eerste
Kamer ter vervanging van den heer
Bultman zeker wel de onhandigste
keuze gedaan, die op het oogenblik
denkbaar is.
Dat vooral in de tegenwoordige
omstandigheden 't oog in de eerste
plaats zou vallen op een militair,
ligt voor de hand. De Eerste Kamer
is aan militaire specialiteiten niet
rijk, in de linkerzijde van de Kamer
ontbreken zij zelfs ten eenen male.
Zeer wenschelijk was 't daarom
ongetwijfeld de leemte, die nog
onlangs ten deze was gevoeld, bij
de eerste gelegenheid de beste aan
te vullen.
Maar waarom nu het denkbeeld
op moest komen juist dezen gene
raai Staal als den eerstgeroepene
te beschouwen, is ons nog niet
recht duidelijk. Wat meer zegt, ons
dunkt, dat hij eenig nadenken pas
in de allerlaatste plaats de tegen
woordige minister van oorlog voor
de opengevallen plaats in aanmer
king zou zijn gebracht. Op dit
oogenblik kan deze keuze nu wel
haast met anders worden uitgelegd
dan als een „politieke manifestatie."
Dj N. Crt. geeft volkomen de
gedachten wéér van de N. R. Crt.
Het Handelsblad juicht de ver
kiezing van minister Staal met
geestdrift toe
De Provinciale Staten van Noord-
Holland hebben, door de verkiezing
van minister Staal tot lid van de
Eerste Kamer, op een schoone en
waardige wijze vertolkt wat het
overgroote deel van de Nederland-
sehe kiezers wenscht en gevoelt.
De Kamer, waarvan de heer $taal
thans lid is, heeft door de verwer
ping der Oorlogsbegrooting een
eerste bescheiden stap in de rich
ting van de zoo noodzakelijke
legerhervorming verijdeld.
Maar wij wensehen, en de over
groote meerderheid van ous volk
wenscht legerhervorming, wenscht
te breken met de oude sleur, wil
„uit liet moeras" komen. Dat heb
ben de leden van de Provinciale
Staten begrepen. Het oordeel van
deze verkozenen is van grooterbe-
teekenis dan de uitspraak van een
groep somtijds impulsieve kiezers;
deze uitspraak is een gevolg wn
een sterk wel overdachte overtui
ging.
Het votum van de Eerste Ka
mer heeft legerhervorming nog niet
van het Staatkundig tooneel ver
wijderd. Minister Staal zal, hopen
wij, in onzen Senaat voor zijn idealen
kunnen blijven slrijden. En het
Nederlandsche volk zal wel toonen
slechts mannen te willen afvaardi
gen die ons uit het moeras willen
helpen.
„Land en Volk" schrijft:
Minister Staal gekozen tot lid der
Eerste Kamer 1
Dit feit is, onafhankelijk van de
vraag of de gekozene zitting zal
nemen, van groote beteekenis
De Staten van Noord-Holland
tellen onder hunne vrijzinnige meer
derheid slechts enkelen, die behoo-
ren tot de radicalen in zake de
hervorming onzer defensie. Radicale
neigingen spreken ook allerminst
uit de keuze, dusver door dit college
voor Eerste Kamer gedaan.
Juist daaraan ontleent de ver
kiezing van den heer Staal hare
groote beteekenis.
Men had zoo gaarne den steun,
aan het Kabinet-De Meester ver
leend ter zake van zijn houding iu
defensiebelangen willen doen door
gaan als dollemanswerk voor de
eene helft, als uitvloeisel van po
litiek transigeeren anderdeels.
Aan deze voorstelling is nu het
recht van bestaan ontnomen. On
gezocht en ongevraagd is aan het
Kabinet-De Meester een votum van
vertrouwen gegeven, waardoor het
belangrijk is versterkt.
De rechterzij Je ziet nu, dat op
dit punt links meer eenstemmig
heid heèrscht dan zij meende te
weten.
De opposanten uit de linkerzijde
ervaren, dat zij niet op steun heb
ben te rekenen hij hunne geestver
wanten.
In andere kringen, waar men
meenen mocht dat de maatregelen
van Minister Staal door de beza-
digden in het land algemeen wor
den afgekeurd, is men door de
Noord-Hollandsche Staten beter in
gelicht.
De vacature-Bultman was een
zoogenaamde plattelands-vacature.
Vele vrijzinnige Statenleden hebben
daarom voor de keuze van den heer
Staal een offer moeten brengen,
dat de beteekenis der keuze nog
verhoogt.
„De Residentiebode" meent dat
de keuze althans dit voordeel heeft,
dat de in den laatsten tijd zoo veel
gesmade Eerste Kamer er in de
oogen van vele liberalen weer aan
zienlijk door rijzen zal als instru
ment om de Rechterzijde een les
toe te dienen.
„Intusschen kunnen wij niet in
gebreke blijven, met name de hee-
ren Stork, Van Leeuwen en Van
Weideren Rengers met hun nieuwen
ambtgenoot geluk te wensehen.
„De keuze zal dien braven goed
doen en hun hart doen kloppen
van fierheid.
„En wat zal het een blij weerzien
wezen
In de eeuw der democratie.
Men schrijft uit Enschedé aan het
Op 'n advertentie in een der bladen
kwam zich een werkvrouw aanmelden.
Ze maakte door haar optreden en
praten reeds dadelijk een goeden in
druk en verkreeg de voorkeur boven
andere sollicitanten. Op de vraag van
mevrouw, welk loon zij verlangde voor
twee dagen per week, klonk 't ant
woord „15 cent per uur met een ar
beidstijd van 8 uren per dag."
Mevrouw kon zich, aangaande het
getal werkuren, niet verplichten, zoo
dat de onderhandelingen afsprongen.
Mevrouw dacht er blijkbaar niet aan,
dat we leven in de eeuw der demo
cratie.
Vredesconferentie.
De Polit. Correspondenz verneemt
uit Parijs, dat het inderdaad als ze
ker mag gelden, dat Campbell-Ban-
nerman zal blijven staan op zijn wensch
om de ontwapeningskwestie voor de
conferentie te brengen en dat de Fran -
sche diplomatie daartegen geen prin-
cipieele bezwaren zal inbrengen.
Maar toch deelt zij de veel ver
spreide overtuiging, dat onder de te
genwoordige omstandigheden een prac-
tische bijdrage tot oplossing van het
vraagstuk nauwelijks te verwachten
Zij houdt daarom de opneming de
zer kwestie op het programma der
conferentie niet voor gelukkig.
Zuid-Afrikaansche tentoonstelling.
De opening der tentoonstelling van
Zuid-Afrikaansche producten zal Maan
dag 25 dezer te Amsterdam plaats
hebben. Zij blijft tot 10 April open
gesteld.
De uitvoering der Kinderwetten.
In het Tijdschrift voor Armenzorg is
het verslag opgenomen van de „Com
missie voor Kinderverpleging en Kin
derbescherming". In dat verslag lezen
wij de volgende klacht
„De Regeeringssubsidie zelve is ge
makkelijker gevraagd dan toegestaan
en verkregen. Er moet heel wat ad
ministratieve drukte voor worden ge
maakt en ten slotte moet men uit den
treure wachten om de belofte iu de
daad te zien omgezet. Wij hebben d n
Minister van Justitie in een missive
hierop onlangs gewezen en hem be-
schudenlijk te kennen gegeven, dat
eene vereeniging als de onze niet in
een kapitalistische onderneming, bij
welke het er niet op aan komt, of zij
haar inkomsten wat vroeger of later
in bezit heeft, maar een armeninstel-
ling, die hare gewone inkomsten voor
onmiddellijke hulp inoet besteden.
Zoo hebben wij op 't oogenblik van
de Regeeriug te goed een som, die
loopt in de honderden en die wij heb
ben moeten voorschieten, aangezien
natuurlijk de gezinnen niet kunnen
wachten. Volgens dezer dagen ont
vangen schrijven van den Minister
schijnt echter deze vertraging haar
oorzaak te vinden in het nieuwe der
aangelegenheid en eischen, gesteld door
Rekenkamer. Hopen we, dat deze toe
stand spoedig verbetere".
Deze klacht wij hebben er al
eens meer op gewezen staat niet
op zichzelf; zij is zelfs zeer algemeen.
Ons is een vereeniging bekend die
duizenden in voorschot is. De bureau
cratische weg schijnt ook hier een
zeer lange te zijnmet allerlei for
maliteiten, terugzending van staten
om de goedkeuring van alle voogdij
raden, welke aan een vereeniging kin
deren hebben toevertrouwd enz. wor
den de vereenigingen, die het land
den dienst bewijzen kinderen ter op
voeding aan te nemen, geplaagd. En
als de gelden dan afkomen dan
moet er nog een aardig bedrag aan
zegels en leges betaald worden.
Waarlijk, de kinderwetten ziju in
vele opzichten een zegen,' maar de
uitvoering laat nog wel wat te wen
sehen.
Enquête-Commissie Middenstand.
Naar verluidt, is het nog niet be
slist of in de commissie van de mid
denstandsenquête 5 dan wel 9 perso
nen zullen zitting nemen.
Minist er V eegens persoonlij k wenscht
de commissie uit 9 leden te doen be
staan. De commissie zou zich dan
splitsen in 3 subcommissies ééa voor
het Noorden, éen voor het centrum
en de derde voor het Zuiden van ons
land. Aan het departement van Han
del en Nijverheid zag men de com
missie liever uit 5 leden samengesteld.
Aan deze meded eling kunnen wij
toevoegen, dat in de subcommissie o.a.
zullen zitting nemen de heeren mr.
J. T. Aalberse, dr. D. Bos, dr.
Nouwens en M. H. G. Fiedeldy Dop.
Intusschen verklaarden nog niet allen
d:r genoemde heeren zich bereid. E«
heer Fiedeldy Dop is op het oogen
blik uitlandig.
De Defensie-Paragraaf.
In de vergad ringvan deR. K. Kies-
vereenigiug „Recht vo rr Allen" t s Nij
megen, werd op voorstel van het be
stuur met algemeene stemmeD be
sloten
als onderwerp, ter bespreking op de
vergadering van den Algemeenen Bond
van R. K. Kiesvereenigingen te Utrecht
't volgende voor te stellen:
lo. genoemden Bond op te dragen
een commissie te benoemen, om te
onderzoeken of reeds thans, nu de Mi-
iiiiewet en de Lmdweerwet nog niet
volledig hebben uitgewi r't mret wo.«
den gestreefd naar wijziging van de
Militiewet, om te'verkrijgen verkorting
van oef nmgstijd en oefening gedeel
telijk buiten de kazerne, met of zon
der verhooging van continent en met
of zonder verhooging van het getal
en den duur der herhalingsoefeningen
2o. van dit onderzoek binnen een
nader te bepalen tijd rapport uit te
brengen, en daaraan zoo mogelijk, te
verbinden een uiteenzetting van plan
nen en een globale raming van kos
ten, die aan de wettelijke maatregelen
in dien geest zullen verbonden zijn.
COURANT
MAIN TIEN
flGITE MA NOM AGITATE.
3k
k.
Jjc
i"
Vad": mi
is- j
