No. 6565 32s" jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
Vrijdag 19 April 1907.
binnenland.
BUITENLAND.
Editie 4 uur.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemf p20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post„1.65
Afzonderlijke nummers0.05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
BUREAUX: St.JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
iu11 1_6i regels°-60' (contant) f 0.50
Elke regel meer010
Groote letters worden berekend naar p aatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE 4 CONTANT
Uit ons Parlement,
Wederom eene zitting gisteren,
Waarbij zich al de naweeën der
crisis deden gevoelen. Doch men
Weet, wie volgens liet spreekwoord
op de blaren moet zitten.
Onder de sprekers van gisteren
moet in de eerste plaats genoemd
de Savornin Lobman. De houding
der rechtsche groepen tijdens de
crisis voerde hij in een helder licht,
daarbij op de gelukkigste en han
digste manier de sprekers van daags
te voren beantwoordend en het ge
drag van den voorzitter der Eerste
Kamer, Schim melpenninck, recht
vaardigend.
Kort en goed betoogde Lobman,
dat rechts niet op goed geluk af
een ministerie mocht vormen, dat
een speelbal wezen zou van alle
nukken van eene doorloopende po
litieke April-maand.
Op handige wijze vorderde hij
van links, dat de verschillende be-
standdeelen dezer groep één geheel
zou wezen, dat liberalen, demo
craten en socialisten zich „één en
onverdeelbaar" zullen verklaren.
De heer Lobman scheen geluk
kiger in liet begin dan bij het ver-
Volg zijner rede.
Ook professor Drucker (vrijz.
democraat) heeft op degelijke wijze
liet standpunt zijner partij aange
wezen bij de ciisio eu hare nouuing
gerechtvaardigd De toekomst na
het verleden ter sprake brengend
voegde de heer t rucker daaraan
toe een woord van bemoediging
tot het ministerie.
Dat heeft het Kabinet wel noodig.
Spreker schuift het blijvend gedeelte
vooiuit en zegt, dat zoo de regee
ring daarmee niet kranig en spoe
dig voor den dag komt, het haar
prestige leelijk afbreuk doen zal.
De heer Tydeman is niet van
dezelfde meening. Volgens liem
heeft het blijvend gedeelte-zaakje
wel degelijk een politiek luchtje en
de groote fout der regeering iu e-
eember noemt hij, dat toen juist de
politieke zijde der quaestie zoo
naar voren gebracht is. In diezelf
de fout schijnt de regeering en
Staal's opvolger te willen hervallen.
In zijn antwoo: d poogde minister
de Meester het lid Drucker en het
lid Tydeman tevreden te stellen.
Hij deed bovendien zoo iets ver
luiden van een voornemen des oor
logsministers, dat de netelige quaes
tie bij afzonderlijk wetsontwerp aan
hangig gemaakt zou worden.
Dit laatste om aan een verlan
gen der Eerste Kamer tegemoet te
komen.
Een vroolijk oogenblikje bezorgde
het katholieke Kamerlid Kolkman
de vergadering door zijne korte
rede, waarin telkens geneuried
scheen te worden het refrein
„Waar zijt ge toch met Staal
gebleven."
De verslaggever der „N. R. Ct."
schrijft er onder meer het volgende
van:
„Trouwens de oppositie in de
Eerste Kamer is veel te hoog op
geblazen.
Men is yeelte scherp opgetreden:
de minister van oorlog eischte
„geloof" aan zijn gezag. Hij trad
te democratisch op, nam een voor
beeld aan de vergaderingen van
een bekende uiterste politieke lin-
kergroep. Als daar een generaal
binnenkomt, zijn hoofd fronst eu
met de hand op de lafel slaat, legt
men zich bij zijn meeDing neer
(Luid gelach.) Minister Staal had
hier a gezegd, hij had daar b moeten
zeggen, en had dat zonder schade
kunnen deen Spreker heeft nu
nog een vraag te doen. Waar hebt
gij den heer Staal gelaten? (Luid
gelach*)
De minister-president wijst naar
de Eerste Kamer. Maar dthlr is hij
er niet mee afWant op 16 Maart
ütt de regeering hem los, en eers|
op 19 Maart werd hij door de Sta
ten van Noord-Holland opgepikt.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère:-
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, Slbis Faubourg Montmartre.
(Luid gelach.) Waar liet gij den
heer Staal Spreker mag niet
denken aan comedie Maar waar
om zat men in Februari nog aan
elkander vast, en liet men minister
Staal 14 dagen later los
Ten slotte nog één puntde slot
woorden in den bekenden brief der
regeering. Als zij geen beteekenis
hadden, waarom schreeftgij ze dan
neer, en als ze wel beteekenis had
den, waarom liet gij ze dan los
(Luid gelach.")
Aldus de heer Kolkman.
Verder spraken nog de heeren
Thomson, Van Nispen, Talma,
Troelstra, terwijl enkele leden zorg
den voor eene aardige of quasi
aardige interruptie. Als gemeenlijk
was Troelstra scherp en gevat, wist
hij de zwakke plaatsen in 's heeren
Lohman's redevoering geducht te
treffen.
Aardig is het zeker, zoo'n kijkje
achter de schermen bij een minister
crisis, en zeer aardig is 't, als lieden,
die dolgraag hun rolletje achter
de schermen afspelen, plotseling
staan te knipperoogen in een 'ver
blindend licht.
Of 's lands belangen gebaat wor
den met al dat min of meer ta
lentvol, min of meer eerlijk en op
recht geredeneer, is eene andere
vraag. De dingen, die komen
moeten, zullen er niet om uit-
frankrijk.
Jeanne d'Arc heeft ten slotte nog
gezegevierd en het snoeverig an-
ticleriealisme van minister-president
Clemenceau heeft allerleelijkst
bakzeil moeten halen.
Nu kan Orleans zooveel feest
vieren als het wil, zelfs aan de
kerkelijke feesten mogen ambtena
ren en officieren deelnemen, mits
het maar niet en corps geschiedt.
Van wege de vrijheid, de gelijk
heid en de broederschap weet u.
En ook de geestelijkheid mag
zich op straat vertoonen, zonder
banieren en dergelijke echter. Ook
al weer om de vrijheid, de gelijk
heid en de broederschap.
Let nu echter eens goed op en
bewondert de ruime, breede op
vatting van deze republikeinen op
zijn breedst. De stoet moet voor het
stadhuis, niet voor de Kathedraal
gevormd wordende ambtenaren
moeten voor de geestelijken komen
en de banier van Jeanne d'Arc,
vroeger bij deze gelegenheid altoos
door de priesterschap gedragen,
moet nu door de ambtenaren ge
dragen worden.
Is het niet „knussig"? Arm Frank
rijk Deze Clemenceau nu doet
denken aan zekere priesters in
Frankrijk, die in de pers schier
dagelijks de Kerk redden en het
Geloof door hunne ambtgenooten
te verketteren en dtzer rechtzinnig
heid pondspondsgewijze vast te
snellen natuurlijk op de balans
der onpartijdigheid. Alles tot meer
dere glorie Gods en tot heil derKerk.
Beiden voeren er wel bij, gelijk
men thans ziet. Aldus zal het met
republiek en vrijheid in Frankrijk
ook gaan Vandaag of morgen komt
er en flinke dwingeland, als uit
den grond gestampt door mannen
als Clemenceau en consorten, die
met een reuzenbezem al dat zooge
naamd vrijheidlievend ontuig, het
zij dan ontuig op zijn breedst of
zijn smalst, naar de narionale belt
bezemt. Moge het spoedig wezen.
Indien Jeanne d'Arc dat weet te
bewerken, heeft zij haai vaderland
nog grooter dienst bewezen dan
toen zij het zuiverde van de Engel-
scheii,
BELGIË.
De heer Schollaert wenseht zich
niet met de vorming van een nieuw
kabinet te belast, en daarom zou
de heer De Trooz als zoodanig op
treden. Blijkt dit waar, dan zou het
„Handelsblad van Antwerpen voor
barig eweest met hare mededeeling
dat geen der leden van het vorig
kabinet voor het nieuwe in aanmer
king wenseht te te komen.
De vooruitstrevende liberalen heb
ben in een vergadering verzet aan-
geteekend tegen de handelswijze
der regeeriug, die de mijnenwet in
trok, en vorderen ontbinding van
de Kamer.
De katholieken-groep wier leider Beer
naert is, heeft bekend gemaakt, dat
geen hunner steun zal verleenen
bij de voorming van een nieuw
ministerie, wanneer lo. aan het par
lement geen voldoende invloed
wordt verzekerd in de zaken van
de toekomstige Congo-kolonie, en
2o. zoo de regeering het door den
heer De Smet de Naeyer ingeno
men Manchester-standpunt in sociale
zaken niet verlaat.
Ook de clericale kiesvereeniging
te Bergen heeft in een motie de
intrekking van de wet afgekeurd.
ITALIË.
Hij komt, hij komt niet. Maar
hij is wel gekomen.
Gisteren om tien uur mocht de
Koning van Italië te Gaëta koning
Eduard van Engeland begroeten,
die zqq inist ,mef. r1« Victoria en
Alben" aangekomen was.
Gedurende twintig minuten ble
ven de vorstelijke personen samen
op het koninklijke Engelsche jacht
in gesprek. Minister Tittoni en de
Engelsche Staatsman Hardinge
hielden tezelfdertijd eene bespreking
Toen het onderhoud met Koning
Victor Emmanuel ten einde was,
onderhield Koning Eduard zich met
minister Tittoni eu admiraal Mira-
bello.
Den ITen 's middags heeft de H.
Vader voorgezeten bij de plechtige
overreiking der barretten aan de
pas benoemde Kardinalen. Namens
deze laatsten heeft Kardinaal Caval-
lari een adres van hulde voorge
lezen, Z. Heiligheid was diep be
wogen en sprak den wensch uit,
dat de nieuwe Kardinalen krachtig
mochten medewerken, om de Kerk
te verlossen uit de talrijke dreigende
gevaren.
Ik doel hier niet op Frankrijk,
sprak Zijne Heiligheid, want die
edele natie geeft mij nog veel troost
Op de droefheid doel ik, mij bereid
door hen, die de geloofswaarheden
bestrijden.
De nieuwe Kardinalen brachten
na de plechtigheid een bezoek aan
Kard. Merry del Val, die hun 's
avonds een diner aanbood.
In een schrijven aan den bisschop
van Fermo verzoekt de H. Vader
deze, dat hij priester Romolo Murri
suspendeeren zal a divinis.
Den jongsten tijd had Murri
in tijdschrift- en krantenartikelen
zich weder op gevaarajko manier
uitgelaten. Ook over de zaak Mon-
tagnini liet hij zich openlijk uit,
daarbij den H. Stoel beleedigend.
Vóór de straf kwam, had Murri
nog eerst een brief gekregen van
het Vaticaan, waarin hij uitge-
noodigd werd, openlijk te verklaren,
dat in de op zijn naam gepubli
ceerde stukken meer gezegd was
dan hij bedoelde. Als antwoord be
vestigde Murri in een open brief
al zijne beweringen, Toen volgde
het Pauselijk decreet en het overige.
Korte Berichten.
Te Praag is Keizer Frans Joseph
getuige geweest van de eerste-steen-
1 egging eener brug. die zijn naam zal
dragen,
Twee Franschen, die doordeKaby-
len gevangen waren genomen, zijn
gelukkig ontsnapt en te Melilla (Ma
rokko) aangekomen.
George Clark is in het district Bel
fast tot lid van het Lagerhuis geko
zen. Met groote meerderheid versloeg
hij den werkmans-candidaat.
Botha heeft zich door den Londen-
schen correspondent der „Matin" la
ten inverviewen. Dezelfde zal hij we
zen voor Engelschen en Boeren. Wie
iets anders beweert, lastert. Daarop
komen alle verklaringen van generaal
Botha ten slotte neer.
Een dor Doema-ieden heeft protest
aangeteekend tegen den brief van Dr.
Martens (in de Times"), die de beele
Doeina veroordeelde. De heer Martens
zou zich hebben laten gebruiken als
mosterd jongen van den adel, die bang
is voor de Doema, verklaart dit
Doema-lid, de kadet Miljoekof.
De onderhandelingen tussohen de
groote mogendheden over de ontwape
ning schijnt zonder resultaat gebleven.
Goede inleiding tot de Vredes-confe-
rentie.
Koningin-Moeder.
Gistermiddag arriveerde de Ko
ningin-Moeder op 't paleis Het Loo.
H. M. werd van 't station Apeldoorn
afgehaald door de Koningin en den
Pi ins en reed in a la Daumont
bespannen gala-rijtuigen met jockevs
Een onderscheiding aan prins Hendrik.
Bij K. B. is verleend aan Z. K.
H. den prins der Nederlanden,
hertog van Mecklenburg, het groot
kruis in de orde vin Oranje-Nassau.
(„St.-Ct.")
Beschrijving bedrijf belasting-
De Commissaris der Koningin in
de Provincie Zuid- olland heeft
bepaald, dat de beschrijving voor
de belasting op bedrijf's en andere
inkomsten voor het dienstjaar 1907/
1908 in deze provincie zal aanvan
gen ot> Woensdag den ls'ten Mei
aanstaande.
Het analytisch verslag.
Bij de Tweede Kamer zijn inge
komen vier adressenhoudende
verzoek om bij den in te stellen
dienst voor een kort verslag van
de Haudelingen der Kamer, te
worden benoemd:
tot directeur, van M. van Raalte
journali t, te 's-Gravenhage
tot red icteur, vanH. van Hall,
commies ter gemeente-secretarie
van Amsterdam en redacteur van
het Gemeenteblad
tot verslaggever, van: J. E.
Stokvis, redacteur van „Het Va
derland' en leeraar middelbaar
onderwijs staatsinrichting en staats
huishoudkunde, te 's Gravenhagc;
tot ambtenaar, vanJ E. van
der Wielen, dagbladschrijver, te
's-Gravenhage.
Deze adressen zullen worsen ver
zonden aan den voorzitter der com
missie aan wel ie is opgedragen de
noodige voorstellen te doen voor
de uitgave van een kort verslag
van de Haudelingen der Kamer,
evenals zulks is geschied met be
trekking tot andere adressen, welke
bij den voorzitter der Kamer waren
ingekomen.
Middenstands-tentoonstelling 1908.
Om verkeerde voorstellingen over
de middenstandstentoonstelling te
Amsterdam uit de wereld te helpen,
vestigen wij er de aandacht op, dat
de onderneming van deze tentoonstel
ling niet uitgaat van enkele Amster-
damsche heeren, die zich hiermede
verdienstelijk willen maken, maar dat
deze de uiting is van den geheelen
middenstand, geïncorporeerd in den
Bond voor den Handeldrij venden en
Industrieelen Middenstand, waarbij
zijn aangesloten 67 vereenigingen, over
geheel Nederland verspreid. Het dage-
lijksch bestuur van dezen bond be
staat uit de heeren J. S. Meuwsen,
W. Nieuwenhuis en J. Das.
Om nu overal de belangstelling voor
de aanstaande tentoonstelling op te
wekken, wordt in iedere stad, waar
de bond is vertegenwoordigd, het be
stuur van de aldaar gevestigde ver-
eeniging als lid benoemd van een
commissie tot stichting van het waar
borgfonds, met het recht, om zich
notabelen en belangstellenden in den
middenstand in die plaatsen te assu
meeren. Het waarborgfonds wordt
f 250,000 groot.
Verder kunnen wij mededeelen, dat
de tentoonstellingsvereeniging, welke
•ook in Duitschland, België, Oosten
rijk en Italië bestaat, en welke ver-
eeniging ten doel heeft het regelen
in het algemeen van tentoonstellingen,
haar sympathie met de onderneming
in 1908 heeft betuigd, en haar daad
werkelijken steun zal verleenen bij
het bijeenbrengen van het waarborg
fonds. (Tel.)
Amsterdamsche Rechtbank.
Uit de groote wereld.
'n Goud lorgnetje blonk voor d'r
bijziende oogen; 'n lichtbruine flu-
weelen. hoed, op welke eenvoudig
een driester van gekleurd-zijden
lintjes rust, waarop bloemfiguren
geperst zijn, drukte op 'r blond
haar; zij was gekleed in donker
blauw mantelkostuum, met wit
kraagje; zij tuurde gedurende de
geheele rechtszitting naar den grond
zoodat d'r groote hoed op 't gelaat
van boveneind van den neus tot kin
Itt4 i SfihMrac
donkerpaarse kleur, 'n Beeld voor
Isaac Israëls....
Die haar misschien ontmoet heeft
bij Simon Maris, met wien ze vriend
schappelijk om-ging.
Want zij, de dochter van 'n huis
knecht, deed zich voor als dame
van allerhoogste aristocratie, die
verloofd was met 'n jonkheer van
fantastischen naam, jonkheer Van
Bingerode Catz, te Brussel, en die
'r boekhoudster-betrekking slechts
had aangenomen, omdat ze bezig
heden wilde hebben, en niet in
lediggang en tennisspel 'r tijd wilde
verslijten. Ze kwam met 'r fijne
manieren, 'r onberispelijken entrée
chambre, 'r zeker, ongedwongen,
hautain optreden in de electrisch-
verlichte salons der fij nste Amster-
dansehe families, eu maakte den
volkomen indruk van dame-van
distinctie. Ze deed of ze bestuurs
lid was van philan tropische ver
eenigingen, welke mèt de weldadig
heid tevens den bon ton in zich
vereenigen, kwam als bestuurslid
in weesinrichtingen, waar zij de
kinderen, ten aanscbouwe harer
deftige vriendinnen, gewalnote,
chocolaadjes of vrucht-bonbonnetjes
schonk. Ze vertelde alomme, dat
'r vader lid was van den Haagschen
kerkeraad en vele aandeelen bezat
in geld-overvulde naamlooze ven
nootschappen.
Onderwijl was zij inderdaad ver
loofd met 'n winkelbediende, die
ze met stoute fantasie overstelpte,
en die, joggie, geloofde in haar
vertelsels, welke handiglijk ge
bouwd, op ziekelijke verbeelding,
voos waren als de leugen zelf. Eu
het knaapke, dat wel gaarne wilde
trouwen met 'n vrouw vau geld,
en dat alreeds zijn toekomst zag
op 'n gouden-tientjes-geplaveiden
weg, werd gemakkelijk gepakt door
de eigenaardige bekoring van 'r
wezen, 'r aardig stemmetje, de wel
gevormdheid van T figuur, de rond
heid, en licht-blozendheid van 'r
gelaat, en misschien vooral de aris
tocratie van haar optreden, en de
royaliteit van 'r bankbiljetjes-weg-
schuiveade, fijne vingers.
Ze woonde op kamers, onder
voorwaarde, dat ze geen bepaalde
som behoefde te betalen. Maar zij
maak e het goed. Ze zag niet op
vijf eu twintig gulden. Eu telkens
Lelde da bloemenleverancier of de
banketbakker, en teere, vroege ro
zen, spreidden hasr geuren door
de vertrekken van 'r kosthuis, en
fijue confituur-taarten stonden aan
lokkelijk in de kas1
slachtig bestaan vóórt. Dr betrek-
kelijk-armzalig tractementje was
niet voldoende. En om toch mnar
geld te hebben, gèld, dat kon dek
ken 'r burgerlijke afkomit eu de
bestaans-benepenheid van 'r eigen
struggle for life, bestal ^e de kas.
En ze kwam nog niet uit. De eene
onwaarheid stapelde zich op de
andere. En iedere onwaarheid kost
te money, 'n Faillissement dreigde.
Toen werd ze gesnapt. Ze griste
ten nadeele der firma twee honderd
vijf gulden weg, 't geval werd aan
gegeven. Ze kwam in preventief.
Ze moest plaats nemen in de zon
daars bank.
En de officier van justitie, mr.
Besier, reqiiireeide iy2 jaar.
Mr. Cosman, de verdediger, drong
echter op onderzoek naar beklaag-
des geestvermogens aan. En de
rechtbank verleende dit.
Zóó zat zij in de Isaac Israël-
erige houding voornoemd.
L it het rapport der deskundigen,
der heeren dr Snijders en Melchior
wordt als de meening der doktoren
te kennen gegeven, dat hoewel het
meiske oppervlakkig niet den in
druk maakt van psychische afwij
king, zij lijdende is aan ziekelijke
stoornis harer verstandelijke ver
mogens. Zij is een hysterica, lijdt
aan moreele stompheid, is aan toe-
leven en heeft haar tot de ten laste
gelegde feiten gebracht.
Het O. M., mr. Besier wilde in
deze zaak een scherpe onderschei
ding gesteld zien tusschen de twee
vragen a. is de beklaagde een nor
male persoonlijkheid? b. kan het
misdrijf haar worden toegerekend?
Uit het rapport is gebleken, dat
de boekhoudster eeu geestes-zieke
is met een drang tot phantaseeren
die zelf aan haar phantasieën toe
geeft. Zij is geen normale persoon
lijkheid. Doch, wat aangaat de vraag
kan het misdrijf haar worden toe
gerekend? wil het O. M. er op
wijzen, dat zij zich heeft' schuldig
gemaakt aan verduistering ten na
deele van een patroon, bij welke
verduistering geen phantasie noodig
was. Onder de alledaagsche vrees,
in financieele moeilijkheden te ko
men, pleegde zij het misdrijf, niet
onder den drang van een zielziekte.
Zelf een hysterica kan weerstand
bieden aan den drang, welke in
de onderhavige kwestie zijn rol
heeft gespeeld. Bovendien heeft,
volgens mr. Besier, beklaagde ge
toond, te weten, dat zij een misdrijf
had gepleegd.
Niet wilde spreker medegaan
met het publiek, dat uitroept
Iedereen wordt tegenwoordig maar
krankzinnig verklaard". Doch in
dit geval meent het O. M. gevan
genisstraf te moeten requireeren, het
ziekelijke gebrek aan ethisch gevoel
bij beklaagde als verzachtende
omstandigheden aannemend.
Eiseh: één jaar gevangenisstraf.
Mr. Cosman is na bet hooren van
het requistoir teleurgesteld, In ver
band met haar ziekelijke stoornis
heeft het meisje vo':gens het tranig
rapport, wel degelijk de feiten ge
pleegd. De opiuie van het O. M.
weegt niet op tegen de motieven
in rapport. Daarvoor is wel een ge
motiveerder betoog noodig dan het
O. M. in casu hield. Voor het meisje
en voor de maatschappij is het
van belang, dat zij in een gesticht
.vordt opgesloten.
Dr. Snijders laakte het nog, dat
men zou kunneu spreken van een
partieele toerekenbaarheid, waarin
de officier wilde doen gelooven.
Uitspraak over 14 dagen. (Tel.)
Een contract.
Tustchen de provincie Zuid-Hol
land „en de Vereeniging der Broe
ders van Liefde, te Venray, is ge
sloten een contract voor de ver
pleging van mannelijke Katholieke
krankzinnigen uit Zuid-Holland iu
het geneeskundig gesticht voor zoo-
En aldus ging zij in 'r twee i danige lijders te Venray.
-
AQITE MA HON AGITATE.
OllJVen, unjue ïiücioii.
p-
- -w» -
vp llpjQ .our! cyrlr» pvrixr TTko nli on iooia