faterdag 27 April 1907.
No. 6572 32s,e jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
^aarlemsche Krabbeltjes.
Lodewuk Sr.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Editie 4 uur.
ABONNEMENTSPRIJS:
Rer 3 maanden voor Haarlem1.20
oor de overige plaatsen in Nederland franco per post„1.65
Wonderlijke nummers 0.05
ÖIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
ÖUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426. HAARLEM.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar paatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publieité Etrangère :-
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, vc., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
i
XXII.
Bloemengeur.
Wie mijner vrienden, ondeugend
^'"hlachend, hier aan het overdre
etl romantisch „rozengeur en
^beschijn" denkt, heeft het wel
bet geheel, maar toch een klein
einigje Inis. Zelfs ironisch, ja, zelfs
jJ?njch, hoe zonderling dat ook
Oat de bewoners van Haarlem
j1 omstreken sinds enkele weken
\s zwemmen in bloemengeur en
cb daaraan het hart kunnen op-
'alen, we k goed Nederlander weet
'et niet? Of is tol in de achter
deken van ons kleine vaderland
Jbarleni niet bekend en beroemd
a's Flora's meest bevoorrecht plekje?
»,Het is een stad van bloemen,
Van rozen en viool!"
z°ug (3e Haarlemsche dichter Nico-
tas Reels, den lezer misschien nog
^eter bekend dan Flora, bij de
Romeinen de godin der lente en
Vah bet gebloemte.
Deze versregels kunnen nu wel
luiden
Hot is een stad van bloemen,
an tulp en hyacinth i"
Het dien verstande, dat op het
)0genblik de hyacinthen haar schit-
'ertijd gehad hebben, terwijl de
aarlijksche glorieweken der tulpen
Uoh pas ontsluiten.
Maar het beeld der hyacinthen-
oedden met hunne betoo verende
Msseling van kleuren, ook „een
bardsche regenboog," die den he-
bielschen tot nijdig treuren zou
kunnen vervoeren om met Von
del te spreken zal velen als mij
bog lang als een heerlijk visioen
voor de oogeu zweven.
Nu viert de tulp hoogtij, rijker,
scheller van toon dan hyacinth of
barcis, en daardoor verradend, dat
zij geen kind is der „lauwe wester-
stranden," maar dat zij stamt uit
die streken, „waarde zon ontwaakt."
De tulp is eene Oo-terlinge naar
Uien ziet; ook zegt men, dat de
geleerde, die haar in het Latijn
»Tulipa" doopte, toen ongetwijfeld
gedacht heeft aan de overeenkomst
i-US; chen den Turkse'ten tulhand,
die in de Oostersche talen onder
meer ook „tulipan" heet.
Men ziet het, de tulp, die nu bij
miilioeuen op onze velden bloeit
in frissche schoonheiddie zelfs
achter de ruitjes der „kleine luyden"
uit aasje of glas u tegenlacht, heeft
niet enkel een geleerden naam,
maar is zelfs nog zoo ongeveer ver
wart aan den grooten Turk, al is
't op de manier van:
,,'s Keizers kat is zijne nicht"
enz.
In Turkije is de tulp nog altoos
in hooge eer en ieder jaar wordt
er haar een groot feest bereid, het
tulpenfeest.
Of gij er dit fraaigeklearde bol
gewas te liever om hebben zult, nu gij
zijn „lioogen-kom-of" kent?
Misschien kan het u geen oortje
schelen, dat tulp van tulipa komt
de bloem zelf eigenlijk in Tur
kije thuis hoort; dat zij in de 14e
°f 15e eeuw naar westelijk Europa
werd overgebracht.
R' het begin der\17de eeuw be
gon een deel onzer lage landen zich
te looien met dit gewas; in de zui-
e jjke Nederlanden werd de tulpen-
,eeeeUe hartstochtelijke liefheb-
)enJ en wjj; Hollanders, de be-
aaidheid en het phlegma zelf
\n beorie lieten ons al gauw
daardoor aansteken.
werd een liaudel en een
Het
met ffIe,met tulpenbollen als nu
rliinerh Fr>n 6n ^gelijke snorre-
als thans. hetzelfde SevolS
Daar waren er, die fabelachtige
sommen verdienden; anderen had den
geheel hun fortuin opgeofferd voor
wat bollen, die eerst wel als goud
gewogen en verkocht werden, maar
spoedig hunne denkbeeldige waarde
verloren. En verschilt het zooveel,
of gij met waardelooze papieren
dan wel met tulpebollen zit opge
scheept?
Vooreen „Semper Augustus" werd
4600 gld. betaaldWaarbij men
niet uit het oog mag verliezen, dat
liet geld toen veel grooter waarde
bezat dan thans.
Dezer dagen lazen we ergens,
dat uit notaiiëele acten nog blijken
kan, dat 5 Februari lü37 voor de
erfgenamen van Wouter Bartholo-
meeuwsz. verkocht zijn voor 90.000
gulden aan tulpebollenEen groot
fortuin in die dagen!
De dwaze tulpenhandel behoort
tot het verleden andere dwaas
heden zijn er voor in de plaats ge
knnen maar dat deze bloem voor
menigeen in Haarlem's omstreken
een goudmijntje gebleven is, behoef
ik u niet te verklappen. Duizenden
danken haar het. dagelijksch brood,
velen het dagelijksch brood en nog
wat. Eti 't moge bloemengeur wezen
of bloemenkeur, enkel de rijke
schakeeringen als bij de tulp, ook
dit is in zekeren zin „bloemengeur",
niet waar?
FRANKRIJK.
Om allen tevreden te stellen en
van alle moeilijkheden bevrijd te
worden had de burgemeester van
Orleans bepaald geen nieuwe ver-
eenigingen in den stoet, die sinds
vier eenwen jaarlijks ter eere van
Jeanne d'Arc door de straten van
Orleans trekt.
Op die manier werden wel twee
Katholieke vereenigingen buitenge
sloten, maar evenzeer de Vrijmetse
larij, die met hare officiëele verte
genwoordiging als brekespel optrad
Het schijnt echter geschreven te
staan, dat de Loge dit jaar dit
eeuwenoud Katholiek teest zal
verhinderen. Een tweede Loge
wenseht hare afgevaardigden in den
stoet vertegenwcordigd te zien.
ITALIË.
Bij gelegenheid van 's Pausen
jubelfeest zal een bijzondere zending
namens den koning van Spanje Z
Heiligheid eenige prachtige geschen
ken aanbieden De koninklijke
fabriek van Toledo heeft reeds de
opdracht voor de ervaardiging
gekregen.
Over het bezoek dat Koning Al
fonso aan Rome zou brengen bevat
de Corriero della Sera van den 25en
dezer een officieuze tegenspraak.
Kard. Vincent Vannutelli zal
's Pausen vertegenwoordiger zijn op
het a.s. Eucharistisch Congres te
Metz.
BELGIË.
Volgens de laatste berichten is
de heer de Trooz nog altoos bezig
met het nieuwe Kabinet in elkaar
te timmeren. Gelukkig ontbreekt
het niet aan het geschikte hout in
de Belgische Katholieke partij.
Ei' is nu geharrewar onder
de zoogenaamd oude en jonge
pai'tijgroep der Katholieken. De een
schuift de schuld der crisis op de
andere. Maar de crisis is er en
moet opgelost. Al dat geharrewar
is goed voor lieden, welke niets
omhanden hebMn. Ei' is heter werk
te verrichten. Billijk is intusschen
de eisch van Woeste tot de jonge
ren„Ziet eerst meerderheid te
worden, en laat uw program door
onze groep (iu haar geheel) als het
Katholieke program erkennen.
„Eendracht maakt macht,' lezen
de Belgen zooveel keer daags; dat
onze partijgenooten die spreuk niet
vergeten. De gaven(?) van sommi
ge personen zijn geheel negatief.
Anderen afbreken, verdacht maken
is al wat ze kunnen. Indien de
Katholieken naar zulke lieden luis
teren, zijn ze verloren.
Er is hoop, dat de Trooz beide
groepen tot elkaar brengt, wat niet
moeilijk zal ',ijn, indien men eikaars
gevoeligheden wat ontziet.
RUSLAND,
In de Djema hebben enkele bóe
ren-afgevaardigden gesproken op
vrij heftige, doch overigens zeer
billijke manier. Er moet recht ge
daan worden aan het platteland,
en onverwijld.
Moroz, vertegenwoordiger van
Podolsk spiak:
„Wij staan voor een gesloten
deur, en verlangen brood, om niet
van honger te sterven. Wij tikken
zachtjes aan, maar krijgen geen
gehoor. Wij tikken harder; men
wil ons niet hooren. Moeten wij,
100 millioen uitgehongerde boeren,
de deur met geweld openbreken?
Weest op uw hoede, heeren grond
eigenaars, liet is thans nog tijd,
spoedig zal het te laat zijn." Eene
bedreiging, maar vervat in den vorm
eener fraaie ingekleede waarschuwing
Kiszelof uit Tambof verklaarde, dat
de regeering en de rechterzijde,
wanneer ze niet verblind waren
door liet succes met de vele krijgs
raden en de strafexpedities verkre
gen, de stem des volks wel zouden
hooren, voor het te laat is. „Wij
zijn niet gekomen om te dreigen,
we willen gaarne de quaestie op
vreedzame wijze trachten op te los
sen, ïoo lang dit nog mogelijk is.
Wij vreezen echter, dat een ver-
traging van slechts enkele dagen
en uren gevaailijk kan zijn". Een
andere boer wilde van geen uitstel
hooren, en verlangde recht, kort
en goed. Wilde de regeering de
stem des volks niet hooren, dan
zouden de boeren het land ee ivou-
dig nemen en verdeelen, zonder
veel praatjes te maken. En daar
gaat het zeer waarschijnlijk heen,
indien de regeering geen flinke en
afdoende maatregelen neemt, de
rechtvaardigheid en de billijkheid
eindelijk eens erkent van de ver
drukten en vermoorden.
Korte Berichten.
He uitslag der Cortes verkiezingen
in Spanje luiclt: 256 Conservatieven;
61 liberalen 8 democraten, 32 repu
blikeinen, 17 Cataloniërs, 16 Carlisten
en 8 onafhankelijken. Er moeten nog
zes herstemmingen plaats hebben
Siam's koning is te Napels aange
komen.
Het ontwerp van een tunnel tus-
schen Engeland en Frankrij k zal niet bij
het Engelsche parlement in behande
ling komen. Die het voorstellen, trok
ken het weer in. Verloren moeite ware
de indiening geweest.
De Engelsehen zijn maar bang voor
een Boerenleger in Transvaal. Hunne
pers vindt Botha's voorstellen zeer be
denkelijk. Ze zijn ook zoo menigmaal
getroefd, de dappere rooinek!
De algem. vergadering der Duitsche
Katholieken komt dit jaar te Wurz-
burg bijeen en wel van 25 tot 29
Augustus. Te Wurzburg kwam in 1848
het denkbeeld tot rijpheid om jaar
lijks deze vergaderingen te houden,
welke zoo heilzaam werkten.
Uit ons Parlement,
De heer Reijne, afgevaardigde
voor Kampen, heeft niet veel vreug
de beleefd van zijn „geleerdheid" over
het tiendrecht. Wel heeft men het
door hem gesprokene niet als Kam
per-uien gebrandmerkt, doch een
gevoelig tikje hier, een stootje en
een duwtje daar, is zijn deel ge
worden in de zitting van gisteren.
Door den heer Van Wijnbergen
(Katholiek) werd tot algemeene
vroolijkheid verklaard, dat, als de
heer Reijne op die manier stellin
gen verdedigde bij een doctoiaal
examen, de uitslag treurig zou
wezen.
Nu zal de heer Reijne misschien
zeggen ,,'t Eeuwige advocatenpraat-
jeZelfs van die, welke in bet zweet
kamertje bijna van benauwdheid
bezweken ea recht en krom nog
trouw door heenhaspelen." Maar de
bewering des heeren Van Wijn
bergen staat er niet minder vast
door; de heer Reijne waagde zich
op glad ijs; dat hij viel is evenmin
de schuld des heeren van Wijnbergen
als van het „middeleeuwsche" tiend
recht.
In een paar woorden mogen wij
wel even invoegen, dat de „tienden"
of het tiend-recht dagteekent van
eeuwen her en een schuldplichtig
heid is, verbonden aan den grond.
Er moet van de opbrengst van den
bodem volgens het tiendrecht
aan de tiendheffers een bepaalde
hoeveelheid gegeven, of eene geld
som daaraan geëvenredigd.
In 1872 is er reeds een wet
aangenomen, waarbij de tienden
af koopbaar gesteld werdenzij bleef
echter om meerdere redenen een
doode letter.
Het huidige ontwerp, waarvan
het vaderschap aan den heer Groe-
neveldt toekomt, is door eene Com
missie van het Ned. Landbouw-
Comité uitgewerkt. Kort saamge'
vat komt het hierop neer:
De tiendplichtigheid wordt voor
het geheele land afgeschaft; de
Staat waarborgt den vroegeren
tiendheffers schadeloosstelling in
den vorm eener tiendrente. Duur
dezer tiendrente is 30jaar. Indien
tijd hoopt men de 20 millioen der
staatsleening gedelgd te hebben,
die voor de schadeloosstelling noo-
dig geacht worden.
De tiendplichtige betaalt 5.55
als vaste rente aan den Staat ge
durende die 30 jaren.
Bij het gevoerde debat bleek dui
delijk, dat de geheele Kamer het
eens was over de noodzakelijkheid
der opheffing van het tiendrecht.
Doch op geheel andere gronden
dan de heer Reijne, wien zelfs
Schaper (socialist) afviel.
Deze laatste betoogde, dat ont
eigening zonder schadeloosstelling
volstrekt niet socialistisch moeht
heeten dat dit veeleer liet „neem-
recht" (lees: diefstal) der anarchisten
is. De onteigening zou op die manier
niet enkel onrechtvaardig, maar ook
dwaas wezen. Het zou immerssleculs
eene verplaatsing van bezit wezen,
wat te meer te wraken zou zijn, wijl
vele tiendplichtigen groote of ver
mogende grondeigenaren zijn.
Om hij dit ernstig debat ook de
vroolijkheid niet uit te sluiten, wees
de voorzitter der Kamer op zich
zelf, als vallende in de termen der
grondeigenaren tiendplichtigen.
Die „Kapitalistische" bekentenis
ontlokte der vergadering een vroolijk
lachen.
De heeren Patijn en Tydeman
(beiden liberaal) hadden zekere be
denkingen tegen het voorstel, doch
verklaarden evenals de volgende
spreker, de heer Van Wijnbergen,
zich niet met de meening van den
heer Reijne te kunnen vereenigen.
Er kwam eene andere quaestie ter
sprake, deze namelijk: of het voor
stel niet strijdig was met de bepa
lingen der Grondwet.
De heeren Lohinan (antirev.),
Van Sasse van IJsselt (Kathol.).
Van Idsinga, (antirev.) en van
Doorn (lib.) meenden, dat de grond
wet hier wel degelijk geschonden
werd.
Zooals de heer Lohman zei zou
volgens de methode bij dit ontwerp
gevolgd het heele •igendomsrecht
op losse schroeven gezet worden.
De regeering had slechts te ver
klaren dat het strijdt tegen het
openbaar belang.
De heer Van Idsinga bracht art.
153 der grondwet er bij te pas, dat
bepaalt, waar de geschillen over
eigendom moeten uitgemaakt: bij
den rechter. Den meer en meer
gebruikelijken weg, d.w.z. dien, om
niet door den gewonen rechter,
maar bij speciale rechtspraak over
een geschil te doen beslissen, noem
de hij een gevaarlijken weg. Ons
bestek laat niet toe, langer bij de
bezwaren dezer sprekers stil te
staan.
De heer Van Wijnbergen betreur
de het eveneens, dat niet de ge
wone rechter iu dezen uitspraak
zal doen. Op één punt bleek deze
spreker het met den heer Reijne
eens: de administratieve kosten bij
den overgang van tiendrecht in
tiendrente moeten voor rekening van
den Staat komen.
Ten slotte nog de mededeeling,
dat de nieuwe minister van Oorlog
gisteren gelegenheid had tetoonen,
dat hij een tegenvoeter is van den
heer Staal, wat bedaardheid betreft
wel te verstaan.
Heel kalmpjes beantwoordde hij
een vraag «gan den heer Thomson
(lib.), betrekking hebbend op een ver
bod aan den gepensioneerden Over
ste Graafland, om in de Oadetten-
vereeniging „Insulinde" eene lezing
te houden.
Aan dat verbod, uitgegaan van
den Commandant der Kon. milit.
Acadamie wenschte de minister niet
te tarnen.
Daar de minister lang om de zaak
heendraaide, voor hij met dit be
slist antwoord kwam, liep men links
hier en daar warm, terwijl rechts
gelachen werd.
Bij allen ernst heeft de Kamer
nog al vroolijke buien gehad gis
teren, gelijk men ziet.
H. M. de Koningin-Moeder
reed gister-ochtend te Amsterdam
te kwart over tienen uit om o.m. een
bezoek te brengen aan het R. K.
Maagdenhuis op het Spui.
Een groote menigte juichte H.
M. bij het afrijden hartelijk toe:
naast Haar nam eene hofdame
plaats. In den stoet volgden slechts
twee rijtuigen achter de gala-koets.
Door de Mozes én Aaronstraat en
langs den N. Z. Voorburgwal werd
naar het Spui gereden, dat voor
de stichting, welke met het hooge
bezoek werd vereerd, door de poli
tie over een groote breedte was
afgezet. Het tramverkeer moest
eenige minuten worden onderbro
ken, om den stoet ongehinderd te
doen passeeren.
Toen de Koningin-Moeder de hooge
stoep aan het Spui was opgegaan,
werd Zij in de vestibule opgewacht
door den voorzitter der regenten,
den heer Ch. M. Herckenrath. In
de naburige kamer der Regentessen
werden de overige regenten aan
H. M. voorgesteld, met name de
heeren A. M. A. Bonnike, L. J.
A. M. Westerwoudt en F. J. M.
van Ogtrop. Eveneens de regen
tessen, mevrouwen Hanlo-Heerkens
en Steins Bisschop-Bonnike, de rec
tor Mgr. L. C. L. Ejrgenraam en
de eerwaarde overste Raymunde.
De heer Herckenrath sprak na
mens het bestuur der stichting een
kort woord van welkom, waarna
zijn dochtertje Hare Majesteit een
bouquet overhandigde.
Hierop begon eene wandeling
door het groote en statige gebouw,
waarhij H. M. verschillende lokalen
hezichtigde. Zoo werd vooreerst
een kijkje genomen in een dei-
schoollokalen, waar de les voortging,
nadat de meisjes even ten teeken
van begroeting waren opgestaan.
Daarop volgde een bezoek aan de
kleine naaizaal, aan een recreatie
zaal en daarop aan de kapel. Bij
orgelbegeleiding zongen de meisjes
en statig klonk het „Domine, sal-
vam fac reginam nostram!"
Hierna begaf het hooge gezel
schap zich naar de zaal waar de
oudere meisjes bezig waren met
fraaie handwerken Het behaagde
Hare Majesteit verschillende werk
stukken te bezichtigen en daarbij
stelde Zij verschillende vragen. Zoo
kon de eerwaarde overste de Vorstin
mededeelen, dat er tegenwoordig
170 weesmeisjes en 80 Zusters in
het huis waren. De weesjes komen
dikwijls reeds op zeer jeugdigen
leeftijd in de stichting en zij ont
vangen er een volledige.opvoeding
voor verschillende betrekkingen.
Zoo worden er tot onderwijzeressen
gevormd, anderen weer worden op
geleid voor het boekhouden, voor
de huishouding enz. Met 21 jaar
verlaten zij het huis voor goed.
De Koningin-Moeder bekeek
handschriften en andere zaken als
blijken van bekwaamheid der leer
lingen en Zij toonde daarbij leven
dige belangstelling. Zelfs stelde
Zij er prijs op, nog even een kijkje
te nemen in een der slaapzalen op
een hoogere verdieping.
De wandeling werd voortgezet
naar de groote recreatiezaal, waar
zich nu al de weezen hadden ver
zameld. Waren de verschillende
gangen en trappen van het gebouw
met levende planten en bloemen
gesierd, hier zag het ei bijzonder
feestelijk uit. Op een verhooging
was een zetel geplaatst voor de
Koninklijke Vrouw. Toen nu de
Koningin-Moeder zich. daar liad ne
dergezet, werd haar door een weesje,
de kleine Betsy Dries, een bouquet
overhandigd, waarvoor H. M. vrien
delijk dank zegde. Toen zongen
de kinderen vierstemmig een wel
komstlied, op muziek van Beitjes.
Een der grootste meisjes, Johan
Kerstens genaamd, hield daarop
eene toespraak, waarin dankbaar
heid werd uitgesproken voor de
belangstelling in het lot der weezen,
waarvan Hare Majesteit door dit
bezoek wederom blijken had willen
geven.
Ten slotte zongen de kinderen
het Wien Neerlandsch Bloed, waar
na de Vorstin de zaal verliet.
Hare Majesteit nam nog een kijkje
in de op de binnenplaats uitge
bouwde veranda, welke de bestem
ming heeft van een rustkamer voor
de Zusters. Daarop verliet de Ko
ningin de stichting, na de regenten
en regentessen de betuiging te heb
ben gegeven, dat Zij met ingeno
menheid het Maagdenhuis had be
zichtigd.
De Koningin-Moeder heeft Hare
handteekeuing in het gedenkboek
der stichting gezet.
Er is, volgens het „N. v. d.",iets
onzeglijk weëigs in de wijze waarop
de loop der jougste crisis in onze
vaderlandsche pers uitgeplozen en
uitgerafeld wordt. In geen land
ter wereld doet men dèt zeuren na.
Veel aardiger vat Uilenspiegel
heden het gebeurde saam in het
volgende kinderrijmpje
Witte kool en rooie kool.
Rooie kool en witte,
De heeren die zijn opgestaan,
Die kunnen weer gaan zitten.
Door de commissie, benoemd door
het centraal bestuur van het Alg. Ned.
Werkliedenverbond, is het rapport over
het ontwerp Ziekte-verzekeringswet
1906 uitgebracht om te strekken als
leiddraad bij de behandeling in de vol
gende algemeene vergadering.
De bedoeling van het wetsontwerp
wordt goed genoemd, maar er wordt
gevreesd, dat de werking van dit ont
werp, wordt het ongewijzigd aangeno
men, geheel anders zal uitvallen dan
bedoeld wordt. Het te weinig rekening
houden met de bestaande toestanden,
vooral waar het gaat over de gezinnen,
zal zich zeker doen gelden.
Statenverkiezing.
De afdeeling Westwoud van do
R.-K. centrale kiesvereeniging in
het district Eakhuizen stelde tot
candidaten roor de Prov. Staten de
aftredende leden de heeren J. Buis
Pz. en J. Tensen, en in de vacaturs
HHSP
MAIN XLKNDR
flQITE Mfl NON aOITflTE.
1 ccu UtlUUÜI tJIl t?UIl
