Maandag 29 April 1907.
No. 6573 32'" jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
Uit de Pers.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Editie 4 uur.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem1.20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1.65
Afzonderlijke nummers0.05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—6 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meerq 10
Groote letters worden berekend naar paatsrai nte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT
BUREAUX: St.JANSSTRAAT 1, ïnterc. Tel. No. 1426, HAARLEM.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etransrère
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, cc., Paris, 31bis Faubourg Montmartro.
Onze gemeente-financiën.
Nu er een Kabinet optrad, met
een Minister van Financiën als de
Premier, leefde vanzelfde hoop op,
dat we nu eerlang een nadere re
geling van onze Gemeentefinanciën
zouden te wachten hebben.
In 1902 werd dit vraagstuk als
van de hoogste urgentie in de Twee
de Kamer aangediend, en werd het
zelfs aan het vorig Kabinet min of
meer euvel geduid, dat het voor
deze materie een Staatscommissie
benoemde. Dat heette een commissie
van uitstel.
Sinds verliepen ruim zes jaren
en do commissie is aangevuld en
versterkt, maar nog altoos ziet zus
ter Anna niets komen.
We merken dit op, niet alsof we
achten zouden, dat hier periculum
in mora was.
De urgentie is in 1902 en 1903
sterk overdreven, en zelfs Amster
dam heeft zich gered.
Maar een feit blij ft het dan toch,
dat voorziening zeer stellig noodig
is.
Op den duur loopt t spaak.
Vandaar dat van Minister De
Meester ten deze geen geringe ver
wachtingen ziju gekoesterd. Als
kundig financier wordt hij door
alle partijen geëerd, en niet licht
kon de hier te verrichten arbeid
aan betere handen zijn toever
trouwd.
Doch juist daarom mag te meer
op zekeren spoed worden aange
drongen. De parlementaire molen
maalt traag, om een mensch ziju
geduld er bij te doen verliezen. En
heel vast zit 't Kabinet na zijn
jongste crisis nog allesbehalve. Best
mogelijk dat het zijn vier jaren
haalt, maar zeker is 't allerminst.
Duurt 't dan ook nog betrekke
lijk lang, eer het lang verwachte
ontwerp inkomt, dan zal men moei
lijk profeteeren kunnen dat het
binnenkort het Staatsblad zal be
reiken.
Het geldt hier een uiterst inge
wikkelde en moeilijke materie, om
dat de gesteldheid der gemeenten
zoo ongelijk is. Maar dit bezwaar
heeft de commissie onder de oogen
gezien.
Dat haar rapport nu spoedig ïn-
kome, en dat Minister De Meester
aan zijn ontwerp ga.
(Standaard).
De antithese.
We hebben niet geschroomd te
erkennen, dat onze houding in 1894
niet genoegzaam doordacht is ge
weest.
Waarom niet?
Omdat we niet voorzien hadden,
dat de geavaneeerden van Links
zoo in de antithese zaten ingeroest,
dat de kiezers van hun kant een
voudig weigerden op onze candi-
daten te stemmen.
Zelfs indien een enkel maal een
hunner voormannen voor onzen can
didaat bij herstemming optrad,
kreeg hij toch zijn geestverwanten
niet mee.
Ze zijn niet te bewegen op wat
ze noemen „een fijne" te stemmen.
Aan zulk een fel drijven nu van
de antithese hadden we niet geloofd,
^ns kwam voor, dat voor een be
paald punt van Staatsbeleid een
gemengde actie en een gemengd
Kabinet zich wel denken liet.
Maar de uitkomst heeft getoond,
dat bij onze geavaneeerden Links
e antithese er te diep inzit, om
ook maar een oogenblik verloochend
te worden.
Hadden we dit in 1894 ingedacht,
ge ijk het bij <je uitkomst bleek te
zijn, we zonden op 't kiezen van
een anderen weg bedacht zijn ge-
W60St.
We waren verleid door wat de
leiders in Kamer en pers nu en
dan verluiden lieten. Doch al ne
men we aan, dat deze volkomen
oprecht waren, het kon niet helpen
tegen de ongeneeslijke antithese-
kwaal van hun volgelingen.
Te minder, waar die kwaal hen
zei ven gedurig weer te pakken krijgt,
zoodra het eerste schot valt.
M.en heeft het in 1904 gezien
met hun woede tegen de onderwijs
wetten, die toch niet anders be
doelden dan de vrijheid op het ge
bied van het ouderwijs te beter te
waarborgen.
Nu van achter hebben ze er weer
niet op tegen, maar toen?
(Standaard.)
De stelling van Amsterdam.
De in aanbouw zijnde stelling-
Reuther is, zooals al van verschil
lende zijden werd betoogd, zelfs
grooter in omvang dan die van
Parijs, anders het grootste vesting
complex ter wereld. Behalve dat
die reusachtige omvang tot enorme
uitgaven dwingt uitgaven voor
eens, en telkens terugkeerende
uitgaven vergt hij van het totaal
onzer strijdkrachten een zoo buiten
alle verhouding groot deel voor
bezetting, dat om die reden alleen
al, voor Nederland van zoo'n water
hoofd had moeten zijn afgezien.
Niet dan zeer noode maakt men
een verdedigingsstelling grooter dan
noodig is, en die nood, die nood
zakelijkheid, werd tot nu toe dan
ook bepleit om IJmuiden. Met het
laten varen der IJmuidendiersen-
schim vervalt dan ook onmiddellijk
die nood.
Als we nog eens vijf jaren verder
zijn, zal ongetwijfeld deze zienswijze
door niemand meer worden bestre
den. Maar dan is als het inge
diende wetsontwerp mocht zijn
aangenomen het ontwerp-Reuther
„voltooid". Een aantal millioenen
meer zijn er dan aan „verwerkt"
Het geld is weg.
Als we daarentegen den bouw
thans staken, en een kleiner plan
(met straal oostelijk tot Muiden,
westelijk tot Halfweg) iti studie
nemen en tot uitvoering brengen,
sparen we niet alleen een groot deel
van de hier bedoelde millioenen
uitgaven in eens, maar ook voor
de toekomst een belangrijk dee
van de telkens terugkeerende uit
gaven die we anders voor de rtu-
zenstelling permanent op de begroo
ting zullen vinden.
De vraag zou kunnen rijzen, of
bijaldien men den bouw der groote
stelling staakte, een jaar rust nam,
en dan met de kleinere, uitvoer
bare stelling begon, men in geval
van oorlog wel verdedigbaar zou
zÜn, gedurende de eerstvolgend
jaren?
Ons a it woord hierop is, vooreerst
dat de verdedigbaarheid niet min
der zou zijn, dan ze gedurende de
laatste 25 jaren al was. En voorts
dat, „indien wij vóór de voltooiing
der stelling in een oorlog moch
ten worden gewikkeld, de verdedi
ging, ook zender forten, door de
levende strijdkachten alleen, mist
gesteund door inundatiën, met ver
trouwen kan worden aauvaard."
De hieraangehaalde zinsnede is niet
nieuw, niet een holderde-bolder-
idée van minder ernstige lieden,
maar komt o. a. voor in het rap
port dat in 1867 over het plan
Beyen werd uitgebracht door den
toenmaligen chef van den generaleu
staf, en den inspeeteur der genie.
Aan staking van 't bou ven ge
durende een jaar, om daarna iets
ia den geest vau de stelling Beyen
te beginnen, is dus geen levensge
vaar voor ons verbonden.
Slechter dan in de laatste kwart
eeuw kunnen we niet eraan toe
komen.
Derhalve dient het ontwerp ter
„spoedige" afwerking van de steiling-
Reuther krachtig te worden be
streden. („Land en Volk.")
ENGELAND.
Hoe alles veranderen kan! Na
eeuwen lang op de schandelijkste
wijz) verdrukt en gemarteld te zijn
door Engeland, heeft het Katho
lieke Ierland 't zóó ver gebracht,
dat minister Birrell (de man der
onderwijswet)op een feestmaal te Ha
lifax zoggen kon in het publiek:
Ik was tegenwoordig op een of
twee van de feestmalen der rijks-
bijeenkomst. Ik zat, in mijn eentje,
als zwijgend gast. Een ding echter
deed mij onaangenaam aan. Bij al
die gelegenheden en tafelreden heh
ik nooit den naam van Ierland
hooren vermelden, wat mij een groot
genoegen geweest zou zijn. Hoe het
ook koms, hij werd weggelaten,
alsof hij een schrikbeeld op een
feest ware een Asschepoesster in
het paleis. Het is iets onbegrijpe
lijks, dat men samenkomt om
te spreken over de biste manier
om het rijk te bevestigen en dan
Ierland buiten beschouwing laat.
De oogmerken en denkbeelden
van de Ieren zijn vredelievend en
kunnen met grondwettige middelen
bereikt wordeu. Een man als ik
moet niet te veel hopen. Ik weet,
wat het Hoogerhuia kan doen. Ik
ben niet bang voor het Lagerhuis.
Het zal kalm zoover gaan als wij
het zullen vragen, om het Iersche
volk te doen gevoelen, dat het
werkelijk deel in het bestuur heeft.
Hoe alles veranderen kan, mogen
we hier wel herhalen!
Botha blijft in Engeland de ge
vierde manjtoen hij vóórenkele dagen
aan een groot feestmaal opstond,
om een redevoerinkje te houden,
volgden alle aanwezigen zijn
voorbeeld en hieven het populaire
liedje aan, waarmee de Eugelsehen
aan tafel mannen plegen te eereu,
voor wie zij symphaties en bewonde
ring gevoelen.
Generaal Bntha hield daarop
eene treffende toespraak en zeide
onder meer over den Zuid-Afri-
kaansehen oorlogAls soldaat
deed ik toen mijn plicht en thans
ben ik bereid voor liet rijk hetzelfde
te doen.
ITALIË.
De „Matin" wiet te vertelleu, en
onze liberale bladen hebben het van
haar overgenomen, dat Z. Heiligheid
op zeer besliste wijze aaa Mgr. Touchet
bisschop van Orleane bevolen had, dat
hij evenmin als zijne geestelijkheid
aan den stoet ter eere van Jeanne d'
Are deelnemen, mocht, ingeval de
vrijmetselarij officieel daarbij verte
genwoordigd zou zijn.
Uit Rome wordt dit verhaal
beslist tegenge proken, en het Vaticaan
heeft ook wel andere dingen te doen,
dan zich te mengen in dergelijke
plaatselijke aangelegenheden.
Te eerder kan de H. Stoel zich van
alle inmenging onthouden, wijl de
zaak in handen van Mgr. Touchet
veilig is.
Mgr. Cavallari, patriarch van Ve
netië, die als kardinaal in zijne ze
telstad uit Rome terugkeerde, is door
de bevolking een schitterende ont
vangst bereid.
Duizenden en duizenden stonden
langs de Kanalen geschaard, die den
weg vormen van station naar paleis.
Honderden gondels, rijk getooid met
linten enz., maakten vooral het Ka-
naal-Cüranda tot een lust der oogen.
In die gondels bevonden zich de aris
tocratie der stad, het geheele stads
bestuur, al de stedelijke vereenigingen.
Van de balcons der huisen hingen
kostbare weefsels uit, alle vensters
waren versierd.
De kardinaal ging over de San Marco
plaats onder het geestdriftig gejuich
der menigte, die zóó lang riepen ju
belend aanhield, dat de prelaat we!
op het balcon verschijnen moest.
Daar hield hij diep aangedaan eene
toespraak tot de menigte.
BELQ1E.
Is de heer Trooz met zijne Ka
de uitslag nog niet bekend is, wordt
verzekerd, dat alles in orde is Ou
de meer politieke personen heeft
hij ook een onderhoud gehad met
den heer Woeste, den rechtschen
partijleider. Na dit onderhoud heeft
laatstgenoemde verklaard, dat één
portefeuille, die van financiën, een
titularis gevonden heeft, en wel
den heer Liebaert.
Morgen of overmorgen hoopt de
heer de Trooz den Koning, die
alsdan van zijne Parijsche reis terug
verwacht wordt, de voltallige mi-
nisterlijst over te leggen. Het par
lenient zal tegen 7
roepen worden.
Mei saamge-
FRANKRIJK.
Minstens zullen de jaarlijksche
feesten die sinds eeuwe ter eere van
Jeanne d'Are gevierd worden te
Orleans, een week diene uitgesteld
te J wordeu. Dit is het spelletje der
heeren vrijmetselaars.
Aan de loge „Etienne Dolet," die
mede aangevraagd had, om officieel
aan de stoet deel te netnm, heeft
de burgemeester van Orleans een
even verstaudig als waardig briefje
geschreven. Daarin zegt hij onder
meer, dat alles reeds geregeld is
dat sommige vereenigingen buiten
gesloten waren, omdat zij niet reeds
vroeger in den stoet voorkwamen
dat ook voor de leden der loge die
bepaling geldt en hij dus vertrouwt,
dat de belangen der stad, ook door
den geest van verdraagzaamheid
der Vrijmetselaars, geen gevaar zul
len loopen.
Blijft de loge bij haar opzet, dan
zullen de 60,000 inwoners van Or
leans hoogst waarschijnlijk het jaar
lijksche eeuwenoude feest derven
en onberekenbare schade lijden.
dan aan de orde te stellen de ver
kiezing van een lid van Gedepu
teerde Staten, ter voorziening in de
vacature, ontstaan door het over
lijden van jhr. mr. C. J. den Tex.
(St.-Ct.)
Pastoor J. G. Brice f.
Zaterdag 1. 1. is plotseling over
leden de Zeer Eerw. Pater J. G.
Brieo o. in., pastoor te Oudewater
sinds 30 April 1900. ZEerw. was
geb. te Delft 16 Sept. 1846 priester
gewijd in 1873. ZEerw. was kapelaan
o. a. te 's Graveuhage, Rotterdam
en Amsterdam R. I. P.
Het Koninklijk Echtpaar naar Zeeland.
Het is thans zoo goed als zeker
dat de provincie Zeeland in den
nazomer een vorstelijk bezoek wacht
H. M. dd Koningin heeft Haar
voornemen te kennen gegeven om,
onvoorziene omstendigheden daar-
gela en, met Z K. H. Prins Hen
drik op nader te bepalen dagen in
September Zeeland te bezoeken.
Dit bezoek zal vermoedelijk drie
dagen duren en het plan bestaat
dat het Vorstelijk Echtpaar dit van
uit Middelburg tot Vlissingen en
ook te Schouwen wellicht ook
Goes en tot Zeeuwsch Vlaan-
zal uitstrekken.
Nadera regedngen zullen later
gemaakt worden
(M. Ct.)
Jhr. De Stuers.
Met belangstelling vernemen wij
dat de toestand van het Tweede-
Kamerlid jhr. de Stuers, na de oog
operatie, gunstig is. De behande-
leude geneesheer is zeer tevreden.
(N. Ct.)
Audiëntie.
De gewone audiëntie van dan
minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel zal op Woensdag I Mei
1907 niet plaats hebben.
(St.-Ct.)
Gedeputeerde Staten van Noord-
Holland.
Bij Koninklijk besluit is Harer
Majesteits Commissaris in de pro
vincie Noord-Holland gemachtigd
de Staten van dat gewest in bui-
tengewone zitting bijeen te roepen
binetsformatie geslaagd Ofschoon op Dinsdag 14 Mei 1907, ten einde
TWEEDE KAMER-
Wijziging Lager Onderwijswet.
Een wetsontwerp is verschenen,
zooals door den minister van Bin-
nenlandsche Zaken in de Eerste Ka
mer in uitzicht werd gesteld bij de
begrootingsdebatten, een ontwerp
namelijk, tot verhooging van de
minimum wedden der onderwijzers
van bijstand op gesubsidiëerde bij
zondere scholen, die deze verplicht
zijn aan te stellen.
Volgens dit wetsontwerp, zullen
de onderwijzers, die het hoofd der
school bijstaan, minstens moeten
hebbenonderwijzers met minder
dan 5 dienstjaren f 500met 5 en
meer, doch minder dan 10 dienst
jaren f600; met 10 en meer, doch
minder dan 15 dienstjaren f 675
met 15 en meer, doch minder dan
20 dienstjaren f750; met 20 en
meer dienstjaren f 825.
Voorts wordt bepaald, dat bij
aanstelling tot hoofd de dienstjaren,
als onderwijzer van bijstand door
gebracht, zullen meetellen voor de
berekening van het salaris.
In de memorie van toelichting
wordt gezegd, dat eigenlijk bij de
wet van 1905 deze regeling behoor
de gemaakt te zijn, doch daar elke
verhooging van het minimum sa
laris, ook verhooging van het sub
sidie meebrengt, dus zelfs een ge
ringe verhooging dezer minima een
grooten last op het rijk legt, schrikte
de regeering destijds af. De gun
stige uitkomsten van het dienstjaar
1906, doen het bezwaar echter min
der wegen en daarom kon de minis
ter de bovenbedoelde toezegging
doen. De bepaling omtrent het
aantal dienstjaren door het hoofd
als klasse onderwijzer doorgebracht,
strekt om te voorkomen, dat be
noeming tot jhoofd financiëelen ach
teruitgang ten gevolge kan hebben.
Provinciale Staten.
De stemming voor de Prov. Staten
in Noord-Holland zal gehouden
worden op 13 Juni; da herstem
ming op '25 Juni.
Internationale Tentoonstelling, van
Voedingsmiddelen.
De internationale tentoonstelling
van voedingsmiddelen is te Ant
werpen geopend.
Nederland is op deze tentoon
stelling waardig vertegenwoordigd.
Overmatig groot is de Nederland-
sche afdeeling niet, zij treft den
bezoekerniet door uitgestrekt'). inStar
zij is gezellig eu smaakvol inge
richt en sierlijk gedecoreerd. Het
geheel geeft den indruk, nat hier
met veel zorg en goed# leiding is
gewerkt.
Een agent, die 'tdeeg knap deed.
Het gebeurde te Den Haag Too-
neel der handeling Gravenstraat
Groenmarkt. Het antidilu viaansch
omnibusje naar Scheveningen komt
met matige snelheid van het Bui
tenhof, de rossen toestemmend kop-
schuddend, dat het nog wel gaat,
al gaat het niet met electrische of
stoomstuwkracht. Het gevaarte
zwiept boven de rails, waarop de
hoeven zwak ketsen, en doet den
ken aan een uitgegroeide water
zuchtige dendy-mylord, fungeerend
als de „ekiepaasje" van een eerzame
zoutverkooppakhuismeestersfamilie
met één paard, ergens op een bin
nenplaatsje van Java, rijdende ter
receptie bij den „rizzedent."
Een stokoud Scheveningsch moe
dertje, breed gerokt en luw geman-
teld, tanig, gerimpeld gezichtje,
vertoont zich met de mand aan
den bevendea arm eenklaps op het
voorbalkonnetje, en eer het vikikil
met kracht van teugeltrekkend in
houden van den rosmenner is tot
staan gebracht, wipt vlug het moe
dertje uit de bus eu valt vlak voor
het wagenwiel. Een paar omstan
ders gillen, een enkele maakt een
toeschietende beweging, maar grij
pen, vlug snel, krachtig en op het
juiste moment, doet de surveil-
leerende politieagent, die wellicht
op dit oogenblik, zonder ophef en
met totale ontstentenis van eenig
opzien, een heel oud menschenle-
ventje, in laatste stadium, redt,
althans Voor smart van verminken
behoedt.
Het oudje is Jerzij getrokken en
opgetild door den fermen kerel in
uniform, die met een lichten blos
van emotie haar vraagt, of ze zich
ook bezeerd heeft, „'n Bietje maar,
hier aan 't knieEn je binnen
wel bedankt. Hé, hé 1 Dat leup
best af lioor!" Een straaltje van
dankbare erkenning schemert uit
oudjes doffe oog, en het mummel
mondje prevelt na: „Wel bedankt
hoor
De agent glimlacht. „Dan is 't
in orde!" zegt hjj en retireert een
pas of wat- Oudje is aanstonds door
n klein groepje omringd. Omnibusje
hobbelt weg de Riviervischmarkt
langs. De rossen kopknikken weer,
de hoeven ketsen flauw, electrische
trams komen en gaan, en 't too-
neeltje lieeft zich kleurloos afge
speeld.
Een ander oudje, decennium jon
gere editie, overigens het evenbeeld
der vorige, stapt over het trottoir,
richting Buitenhof. Heer heeft haar
zien spreken met 't oudere moedertje
dat viel, heeft haar zien afkloppen
met dorre hand de modder van
besmeurden schoudermantel, zag
hoe ze rechttrok met twee vlugge
grepen het verschoven goor wit muts
je op het grijze hoofd. Heer stapt
naast 't tweede moedertje voort; ze
kon zijn moedertje geweest ziju, al
schemert ook op zijn schedel een
meer dan peper- en zoutkleurig
waas.
„Heeft ze zich erg bezeerd?"
vraagt ie meewarig.
Moedertje kijkt vrager aan en
ontdekt blijkbaar werkelijke belang
stelling. „Nee, dat ging best hoor!
'n Bietje maar aan het nie!"
„Kom, das gelukkig! Die agent
greep juist van pas!" „Zoo is
't maar net!... Zoo'n oud minsch
mos verzichtiger zijn ook't Stong
nog niet en oit was ze er al
'tKen niks lij©, bij zoo'n oudje,
meneer!... Maar kaik, ik zeg zoo:
Die agent dee 't maar deeg goed
Als zoo'n minsch 'n keer es niks
ziet, dan prate ze d'r graag over,
en hebbe ze d'r wel veul van te
zeghe, meneer! maar as-ie nou-es
best uitkijkt, zoo as deze, dan zegga
miuschen niks!... En ie deeg 't
toch maar deeg knap
't Oudje slaat links af, en de heer
herhaalt bij zichzelf met de meeste
instemming: „Ja hij deed 't ook
deeg knap, en de minschen" zullen
't weten ook." („Avpst.")
De redders van de Berlin."
Uit Hellevoetsluis meldt men:
Naar wij vernemen, is aan elk
der redders van de „Berlin", be
hoorende tot de bemanning van de
stoomloodsboot „Hellevoetsluis", uit
de voor de redders bijeengebrachte
gelden voorloopig uitgereikt een
spaarbankboekje met een bedrag
van f360. Het spaarbankboekje be
vat echter de uitdrukkelijke voor
waarde, dat de bezitter er van maan
delijks niet meer dan tien gulden
mag opvragen.
Een kindje verdronken.
Terwijl de ouders het een oogen
blik alleen hadden gelaten, is te
Oo8tvoorne op het Gou een kindje
van 3 jaren in een regenput ge
vallen en jammerlijk om het leven
gekomen.
j*
NIEUWE
HAARLEMSCHE COURANT
flQITE Mfi NON AQITflTE.
