Donderdag 2 Mei 1907
No. 6576 32sfe jaargang
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
""buitenland.
binnenland.
las
HAN
enz-
Editie 2 uur.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor .Haarlem1.20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1.65
Afzonderlijke nummers0.05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar paatsraimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE
k CONTANT"
BUREAUX: St.JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, HAARLEM.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publieité Etrangère :-
G. L. DAUBE Co.. JOHN F. JONES, vc., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
Ais „misverstand" niet
goed te praten.
Ill
(Slot.)
Hoor nu nog iemand van min
dere beroemdheid dan de vorigeii
den heer van Doorn, afgevaar
digde voor Gouda.
Diens redeneering is deze: Wat
bier het Kabinet heeft gedaau, is
juist volkomen erkenning van het
vetorecht: Het Kabinet is begonnen
te zeggen. „Uwe Majesteit heeft
buiten allen twijfel het recht van
veto. Gij kunt dus de wet later
niet goedkeuren, niet bekrachtigen.
Nu vragen wij evenwel van dat
recht geen gebruik te maken." En
dan- vraagt hij, bewust van het
klemmende zijns betoogs: „Mag dit
nu niet? Ligt daarin niet juist de
erkenning dat de Koningin de be
voegdheid wel heeft? Zulke spre
kers deden beter zoo zij zwegen
over dergelijke quaesties, waarvan
zij de strekking niet snappen. Laat
morgen eens iemand bij dezen heer
aan huis komen en beginnen met
te zeggen: Mijnheer van Doorn,UEd.
heeft ongetwijfeld het recht op uwe
vrijheid. UEd. kan mij dus belet
ten u aan banden te leggen. Nu
Vraag ik u evenwel van dat recht
geen gebruik te maken. Zou hij
zulk een voorstel niet een onte-
schaamden eisch heeten?
Hiermee is in hoofdzaak weer
gegeven, wat door de vrienden van
het ministerie gezegd is om deze
leelijke woorden eenigszins good te
praten en te bewimpelen.
Eu de minister-president? Deze
liet er zich niet over uit.
De heer Kolkman zeide in de
vergadering yan Donderdag 18
April 11. dat die laatste zinsnede
in den brief aan H. M. de Konin
gin ook hem geërgerd had. Eu hij
stelde deze vraag aan den Minis
ter Als er niets mee werd bedoeld,
waarom hebt gij het er dan neer
geschreven en als het niets beteekent,
waarom hebt gij het dan inge
trokken?"
In de vergadering van Vrijdag
1.1. herhaalde deze afgevaardigde
zijn vraag en constateerde, dat hij
daarop geen antwoord had bekomen.
Wat was nu het antwoord van den
Minister?
„Nog ten enkel woord over het
incident. Ik heb daarvan gezegd
het is - een misverstand. Dat mis
verstand is volkomen opgehelderd
en ik beschouw het incident dus
als gesloten. Nu kau tnen allerlei
pogingen aanwenden om tusscnen
mij en anderen het debat daarover
te heroponen, ik heb gezegd, dat
ik het debat hierover als gesloten
beschouw en daarbij blijf ik." Uit
is hetmet het debat namelijk
maar niet met den indruk, dien de
leelijke woorden bij velen gewekt
hebben aangaande het pas weer
terug gekomen ministerie. Die in
druk is, dat er erg gekonkeld is,
dat er was een „geconcerteerde actie"
van het ministerie tegen de rech
terzijde. ('t geen Mr. Kolkman ver
taalt met „doorgestoken kaart)en
om de Koningin daarvoor te ge
bruiken. Als misverstaad, en
zin van vergissing, ondoordachten
flater zijn die woorden niet goed
te praten.
Wel is het een misverstand te
doemen (en als zoodanig ook op
flehelderd) in dezen zin: Wij had-
den gedacht dat de strekking van
die woorden niet gevat zou
Worden, maar wij hebben ons leelijk
111 de kaart laten kijken.
frankrijk
Met schrik eu angst zagen som-
Hugeu te Parij, §en len Mei
egemoet. De heer Lé j fect
A an politie, stelde hea gerustop
alles was do politie voorbereid, ook
op het ergste.
Den geheelen dag doorkruisten
republikeinsche garden, kurassiers
de stadoveral was de politie op
de bedreigde punten sterk genoeg,
om het oproer te breken.
Waartoe heeft zich alles bepaald
Tot enkele revolverschoten, op dé
soldaten gelost door een Rus met
een Engelschen naam, zekeren Law,
die tot loon voor zijne „kranigheid"
door de menigte 'bjjna doodge
ranseld werd. Twee soldaten werden
licht gekwetstde heer Lépine liep
een oogonblik gevaar, toen de
arbeidersbeurs door een bitoogende
menigte verlaten werd, die hem
dreigend omringde. Een charge der
republikeinsche garde deed de op
roerlingen uit elkaar stuiven. In
het geheel spreekt men van 770
arrestatiesslechts 15 werden ge
handhaafd. Over het algemeen is
't dus goed afgeloopen bij deze eerste
revolutionaire schermutselingen.
Het oproer ts bedwongen onder een
ministerie, waarin de socialisten
Briand en Viviani zitting hebben,
en waarvan de eeuwige omverwer
per Olemenceau president is.
Heerlijke toestanden Benijdens
waardig Frankrijk 1
DUITSCHLAND.
In den Rijksdag kwam gisteren
bij de behandeling der begrooting
voor buitenl. zaken ook Nederland
ter sprake en wel naar aanleiding
over minder loyale uitlegging vun
Duitschlands visscherij-verdrag met
ons land.
De klachten der visscherijbevol
king aan den Rijn zijn onderzocht;
de zaak is ter kennis gebracht van
de Nederlandsche regeering; ook
zijn er commissoriale besprekingen
gevoerddaarna is de zaak nog
vervolgd en herhaaldelijk bij de
Nederlandsche regeering ia herin
nering gebracht, waarop deze laatste
heeft geantwoord, dat zij zich met
de belanghebbenden in verbinding
moest stellen.
Nog in Februari heeft de Duit-
sche regeering de zaak opnieuw ter
sprake gebracht en ze zal al het
noodige doen, om ze tot een be
vredigende oplossing te brengen.
BELGIE.
Minder voorspoedig is 't geloopen
dan men verwacht had. Nog geen
ministerieDe koning is den vori-
gen nacht uit Parijs teruggekeerd,
waar hij volgens de eenen bij de
Fransche regeering steun trachtte
te vinden tegen Engeland, dat on
ophoudelijk zijne aanvallen richt
tegen den Congo staat; waar hij
volgens anderen met Fransche ban
kiers over eene Oongoleesche ieening
heeft geconfereerd.
Over de oplossing der crisis zegt
het „Handelsblad van Antwerpen,"
dat de heer de Trooz gistermorgen
van 10 uur tot 1 uur zich met den
koning onderhouden heeft.
De eenige moeilijkheid, die de
heer De Trooz nog ondervindt, is
bij de toekenning der portefeuille
van buitenlandsche zaken.
Graaf 't Kint de Roodenbeke,
aan wie zij was aangeboden, vóór
zij werd aangeboden aan graaf van
Limburg-Stirum, heeft beslist ge
weigerd.
Gisterenavond heeft men bij van
Limburg-Stirum nog eene poging
gedaan, maar vruchteloos.
en sPreekt nu van den heer
DaMip11 11 ver egen woordiger van
Vervier8, of van den heer Carton
(ie Wiart, afgevaardigde van Brus
sel, wien men ze er reeds eene por
tefeuille zou aangeboden hebben,
ware zijn broet er niet 's konings
secretaris.
Volgens de laatste berichten zal
de heer Hubert de portefenipe yan
arbeid aanvaarden.
RUSLAND.
De stormachtige Doema-zittiQg
heeft bijna een leelijk staartje ge
had. Uit verschillende berichten
toch zou men opmaken, dat het
bestaan der Doema aan een zijden
draad gehangen heeft. De minis
ter van Oorlog, verbitteid over de
onwaardige uitingen tegen het leger,
door sommige Doema-leden wilde
den Tsaar ontbinding adviseeren.
De president der Doema, Golowine,
die op verzoek van den minister
raad zich met hem over deze zaak
onderhield, wist uitkomst te vinden.
Hij beloofde in de Doema eerher
stel te geven aau het leger, en deed
het in de volgende bewoordingen:
Gisteren zijn wij getuigen geweest
van een betreurenswaardig voorval.
Er is een meening verkondigd over
het dappere Russische leger die ais
een beleediging moet worden be
schouwd. Ik ben vau meening. dat
ons leger zich steeds heeft onder
scheiden door zelfverloochening in
de vervulling van zijn zware taak,
door krachtige discipline en on
wrikbare trouw aau zijn vaderland
en zijn opperste chef. Deze eigen
schappen van ons leger worden in
de geheele wereld erkend en ver
dienen zeer zeker lof en achting.
De Doema zal ongetwijfeld protest
aauteekenen tegen de uitlatingen
over het leger door een harer leden.
Deze woorden van Golowine wer
den krachtig door de leden toege
juicht.
Korte berichten.
De onlusten in Montenegro schijnen
zeer overdreven voorgesteld. Maar
de laatste berichten zijn geheel in te
genspraak met dit beweren.
De Koloniale Conferentie te Londen
duurt voort. Deakin (Australië) sprak
gister twee uur lang en was toen nog
niet uitgepraat. Langdradig man o:
was 't noodig, dat hij op die manier
rekte? Woensdag a.s. feestmaaltijd,
(al weer een in 't Buckinglnim-pa-
teis. Gastheer Z.M. de Koning zelf.
De marine-begrooting in Spanje is
Van 36 millioen op 50 millioen pese
ta's gebracht. De nieuwe 15 millioen
zijn voor den aanbouw van schepen,
fn plaats van 10 zullen voortaan 25
millioen peseta's of ruim 12 millioen
gulden voor vlootaanbouw gebruikt
worden per jaar.
Den 3en Mei zullen in Rusland de
Veldkrijgsraden afgeschaft worden en
wel krachtens art. 87 der rijksgrond
wet.
de liberale Engelsche pers wordt
on Bülow s jongste rede in den Rijks
dag gunstig beoordeeldde Unionis
tische bladen daarentegen zijo er met
over tevreden.
Uit ons Parlement,
Nog altoos de tienden, maar er
komt schot in de behandeling. Er is
veel gesproken gisteren, maar ook
veel afgedaan.
Vooral in de heeren Bos (vrijz.
democraat) en Loeff (Katholiek)
vond de regeering een welkomen
steun.
De heer Bos nam even het ge
opperde bezwaar onder handen,
waarbij het onttrekken der even-
tueele beslissingen aan den gewonen
rechter ter sprake kwam.
Bij hem was dat bezwaar een
voordeel, want, zeide hij, nu heb
ben partijen geen rechters, zonder
verstand van zaken, maar deskun
digen als beoordeelaars en rechters.
Ging de theorie des heeren Bos
door, de rechters konden hunne toga
wel het grootste gedeelte van het
jaar tegen de motten wegsluiten.
Want in hoeveel gevallen kunnen
zij „deskundigen" heeten? Verlei le
lijk genoeg klinkt het: geoordeeld
te worden door ervaren, der zake
i kundige mannen, vrij van alle beun-
bazeiij; maar dA grens! Hoe die
te bepalen
Minder gewaagd schenen de uit
spraken van oud minister Loeff, een
man, wiens autoiiteit door all n
gehuldigd wordt.
Het ging hier volgens spreker
eerstens over de vraag, of privaat
recht in publiek recht veranderd
mag worden en tweedens of men in
botsing kwam met de Grondwet.
Wat is er gebeurd bij de Onge
vallenwet? Een burgerrechtelijke
plicht, die van werkgever jegens
werknemer, is toen opgeheven en
vervangen door eene publiekrechte
lijke verhouding vau den Staat tot
werkgever eu werknemer beide.
Is 'thier anders ten opzichte van
Staat, tieudheffer en tie-ndplichtige
Neen, 't is hetzelfde.
De tweede quaestie, botsing met
de Grondwet behandelde spreker
aldus. Er kau geen sprake zijn van
botsing. Immers:
Van de uitspraken der tiendcom
missies kan men in beroep gaan
bij 't gerechtshof, nooit, van die der
schattingscommissiei. Maar die
Commissies zijn in den zin van
art. 154 der Grondwet „college»
belast met administratieve recht
spraak" en da ir deze in publiek
rechtelijke geschillen volgens de
Grondwet uitspraak kunnen doen,
mag de voorgestelde regeling niet
in strijd genoemd met de Consti
tutie.
Minister Veegens was in zijn ant
woord andermaal de hoflijkheiden
meegaandheid zelf. Geen wonder 1
Met flinke, verstandige bestrij der-*
heeft hij te doeu, die krenterigheid
evenzeer schuwen als dwaze be
weringen. Alles doet voorzien, dat
het ontwerp zonder groote stooten
onder den hamer door zal gaan.
Bij de artikelsgewijze behandeling,
waartoe de Kamer daarop overging,
schoot de heer Van Idsinga (Anti-
revol.) uit zijn slof.
.„Alle tiendplichtigheid is ver
vallen."
Tiendplichtigheid kau niet meer
worden gevestigd", ontlokte hem
een kort, krachtig protest. Een zoo
deugdelijk gegrond recht brutaal
weg te vernietigen, geen aardsthe
macht heeft volgens spreker daar
toe het recht. Enkel afkoopen zou
hier te dulden zijn.
Bij artikel 3 meende de heer
Reijne te moeten betoogen, dat de
tiendheffers te voel kregen. Niet 20
millioen, 16 millioen moe«t het
wezen, willen de tiendplichtigen
niet vier millioen te veel opbren
gen.
Hetamendement-Reijne, een beetje
geknauwd door het zeer zakelijk
financieel betoog des heeren Pierson
(liberaal), kreeg 5 stemmen-
Met een ander amendement (op
art. 11.) was de heer Reijne minder
onvoorspoedig. Hij wilde de rente
door de regeering op 5.55 °/0 ge
steld verlagen op 5.44 °/0 oordee-
lende, dat de 400.000 gld. die de
tiendplichtigen nu meer moeten op
brengen om de administratieve kos
ten te dekken, niet van hen gevor
derd mogen worden.
Wederom bestreed hem hier de
heer Pierson. Voor de tiendplich
tigen is de regeling, dat zij er dan
ook de kosten van dragen, betoog
de Pierson.
Dit amendement kreeg 18 stem
men.
Een derde amendement bij af
wezigheid des heeren Reijne door
zlJn vriend Roodhuyzen, mede onder
teekenaar, verdedigd, werd door de
heeren Pierson en Tydeman ge
havend en ten slotte ingetrokken
Een amendement Tydeman over
kot inlasschen van een artikel 23bis
zal in de volgende zitting behan
deld worden.
Prov. Staten verkiezingen.
Naar het Vad. verneemt, is met
het o >g op de verkiezingen voor
de Provinciale Staten van Zuid-
Holland een centraal-comité ge
vormd uit de heerea A. Plate, mr.
II. Goeman Borgesius en mr, H.
L. Drucker. Secretaris van dit co
mité is L. N. Roodenburg, 's-Gra-
venhage.
De speculeerende Hofstad.
De Haagsche Kouter der „N. Gr.
Cour." schrijft:
„In de financiëele wereld ziet het
er nog niet rooskleurig uit. De
Haagsche Baukvereenigiug, eeu pas
voor een paar jaar in 't leven ge
roepen instelling, is failliet ver
klaard; een der crediteuren wilde
daartoe overgaan, maar de direc
tie was hem voor. Men spreekt van
een passief van slechts 1 135.000.
Dit is eigenlijk maar een peulschil
letje in vergelijking met de bedra
gen, die sommige Haagsche specu
lanten in den jongsten tijd hebben
laten „vallen". Ik vernam iets van
een operatie van vijf onzer meest
bekende swells, renpaardenhouders
en automobielsportsmen, die samen
een zaakje hebben ondernomen
waarmee ze elk een millioen heb
ben stuk geslagen.
Eu dat was ten minste hun eigen
geld. Maar er is iets in de lucht
van een schandaaltje met een pas
heel kort geleden in 't leven ge
roepen bankinstelling, waartegen
men meende hoog als een Eifel-
toren te moeten opzien en waar
bij met de aandeelen moet zijn ge
zwendeld op een wijze die niemand
ook de justitie niet aanstaat.
We zullen er weldra misschien meer
van hooren."
e
Staking van veldarbeiders.
Uit Finsterwolde meldt men
Alle veldarbeiders, ook de vaste
ongeveer 400 man en vele vrouwen
staken heden. Tusschen 5 en 6y2
uur gistermorgen stonden hier en
daar groepen werkvolk. Politie en
en marechaussees surveilleeren, doch
overal is het rustig. Gisteravond
trad Lutje, van Me»den, alhier op.
Uit Beerta:
De staking der veldarbeiders en
der vrouwen is hier heden uitge
broken. Alleen bij de landbouwers
die de gevraagde loonsverhooging
toestonden, wordt gewerkt. Het aan
tal stakers bedraagt ongeveer 350.
Gisteravond vergaderden de arbei
ders. Marechaussee en politie sur
veilleerden, maar overal is 't rustig.
Heden hebben de leden der Veld-
arbeiders-vereeniging te Nieuw
Scheema en 't Waar den arbeid
neergelegd. De mannen vragen 25,
de vrouwen 20 cent loonsverhoo
ging per dag. De niet-aangesloten
arbeiders werken.
Wetenschap onder de Katholieken.
1 e Vereeniging tot bevordering
van de beoefening der wetenschap
onder de Katholieken in Nederland
vergadert dit jaar te 's-Hertogen-
boscü, op Zondag 12 Mei a.s.
Mr. D. Kooien, lid van de Tweede
Kamer, houdt eem rede over „Kerk
eu Staat in Frankrijk".
De rechtsgeleerde afdeeling ver
gadert Zaterdag 11 Mei, des namid
dags te 4 uur in de zaal van de
sociëteit Amicitia. Bespreking van
de artt. 136 B. W. en 449 Straf
wetboek.
De wis- en natuurkundige afdee
ling vergadert Zaterdag 11 Mei des
namiddags te 71/., uur, in het ge
bouw Nachtegaallaan F 98a,
De deskundige afdeeling afdeeling
vergadjjt Zondag 12 Mei. Daar is
o.m. aan de orde
Vaststelling huishoudelijk regie
ment der afdeeling. Acustieke de
monstraties, door dr. H. Struycken.
Be»preking der bestrijding van de
kwakzalverij, door dr. P. Woltering
Inleiding van dr. A. C. A. Hoff
mann: „moet Lourdes worden ge
sloten in naam der hygiëne?" Be
spreking van voorstellen omtrent
den werkkring der afdeeliDg. Rond
vraag.
De letterkundige [afdeeling, die
tegelijkertijd vergadert, zal bespre-
kinge i houden over: het vaststellen
van een werkplan." (Centrum).
Salarissen van Onderwijzers
Hierover schrijft het Dgbld. v.
N. Br.
Minister Rink doet een kloek
voorstel tot verhooging der salaris
sen van onderwijzers. Eigenlijk had
de vroegere wetswijziging van mi
nister Kuvper deze verhooging
moeten brengen, maar zooals mi
nister Rink in zijn M. v. T. zegt,
de finaucieele toestand des Rijks
schrikte de Regeering destijds af.
„De gunstige uitkomsten van het
dienstjaar 1906 doen het bezwaar
echter minder wegen en daarom
kon de minister de bovenbedoelde
toezegging doen."
Waarin nu bestaat de voorge
stelde verhoogiug?
Ia de eerste kolom van onder
staand staatje vindt men de tegen
woordige minimain de tweede de
nieuwe:
Voor minder dan 5
dienstjaren f500 f500
Voor 5 en meer, doch
minder dan 10 dienst
jaren f550 f600
Voor 10 en meer,
doch minder dan 15
dienstjaren. f 600 f 675
Voor 15 en meer,
doch minder dan 20
dienstjaren. f650 f750
Voor 20 en meer
dienstjaren. f 700 f 825
Zooals men ziet blijven alleen de
aanvangsminima gelijk. De minis
ter acht f500 genoeg voor jonge
lui vau 18 tot 23 jaar. De maat
regel zal, wordt hij wet, aan het
Rijk per jaar kosten f 1.228.000
met een jaarlijks accresch v.f39.000.
Waarschijnlijk .zal het voorstel
van den minister, vooral op het
platteland, waar de salarissen in
den regel de minima niet over
schrijden, met groote vreugde door
de onderwijzers worden ontvangen.
Overigens is dit wetsontwerp een
verloochening van het gelamenteer
der linksche bladen, die nog altijd
klagen, dat Minister Kuypers-
wijziging der onderwijswet onze
Begrooting zoozeer bezwaart.
Zij bezwaart die heelemaal niet.
Minister De Meester legt er nog
50 op en dan is de last nog
best te dragen, zegt hij.
Och, wat 'n licht plotseling voor
Neerlands financiëelen toestand I
Waai toe zijn de financiëele wetten
eigenlijk noodig?
Volksbond tegen Drankmisbruik.
Door de verkiezing, in verband
met art. 9 der statuten van den
„Volksbond tegen drankmisbruik"
van 4 leden van het hoofdbestuur
worden door dit bestuur de volgen
de dubbeltallen van candidaten
voorgedragen: A. D. P. V. van
Löben Seis, lid van Ged. Staten v.
Gelderland, te Arnhem; dr. S. D.
van Veen, hoogleeraar der Uni
versiteit te Utrecht.
Dr. C. H. H. Spronck, hoog
leeraar der Universiteit te Utrecht.
Mr. A. I. M. J. Baron van Wijn
bergen, lid der Tweede Kamer te
Arnhem.
S. Luhofs, Doopgezind Predikant
te s-Gravenhage: C. Oosterbaan,
inspecteur der volksgezondheid te
Zwolle.
H. A. Koelman, hoofdredacteur
van „Het Centrum" te Amsterdam
Mr. H. Verkouteren, hoofdre
dacteur vau „De Nederlander" te
Amsterdam.
in drift.
Onderwijzer, v>l kwaadheid tot
am schooljongen,die.het geleerde nit t
oegrijpt: e
„Lomperd, was ik er niet, dan
z°u jy de grootste ezel op Gods
aardbodem zijnl"
ft<3!TE Mfl HON S.OITftTE
jfc
4e
•fc
