aterdag 4 Mei 1907.
No. 6577 32s,e jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
langrijke Voorstellen.
'r J
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Editie 2 uur,
ABONNEMENTSPRIJS
,er 3 maanden voor Haarlem 1.20
!?°r de overige plaatsen in Nederland franco per post.1.65
Wonderlijke nummers0.05
BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
J^EAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, HAARLEM.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar paatsriimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publieité Etrangère
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, t uc., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
'r staan op de agenda der alge-
'eije vergadering van den „Alg.
a der R. K. Kiesvereenigingen"
^Willende puntjes, die de ver-
ding alleszins wettigen, dat er
'^al vooral vruchtbaar werk ge-
rrd zal worden.
eu wij er direct den wenscb
°egenmoge de Katholieke partij
y^eldra ervaren!
?0ral één punt verdient de volle
dacht en is van overwegend
üg, wij bedoelen het voorstel
Eiesvereeniging te Breda, 't
hierop neerkomt.
,jl^ lesvereemgmg
ot nu heeft elke Centrale Kiei-
e b
biging slechts ééne stem. in
k epaling zien velen en o.i. zeer
,6(;bt eene onbillijkheid. Breda
onbillijkheid wegnemen door
hdere districts-kiesvereeniging
stem toe te kennen op elke
'pJ kiezers, die zij telt
ll
'U
>00
e ,eii district, dat een afgevaardi-
heeft in de Tweede Kamer, zal
llehdieu nog recht hebben op één
p als premie.
I aat het voorstel-Breda door, dan
f ltlen niet langer hooreu klagen
r onevenredigheid, wat den iu-
i e<a betreft van groote districten,
ie V°}gens de huidige regeling niets
j in te brengen hebben dan de
die, dan de kleinste in den Bond
F&- IC. Kiesvereenigingen.
.rij laten hierin het midden, of
J6s voor te grooten invloed van
beneden-Moerdijksche Kiezers
bent Lij de huidige regeling den
blag gaf.
feker is 't, dat Noord-Brabant
ch tot heden juist daarom niet
Jben Alg. Bond der R. K. Kies-
benigingen aansloot be
mens de ereenigingen Breda
...prave, die wel aangesloten zijn
,lji die beperking van invloed niet
K°okte met de billijkste eischen.
b'ordt deze moeilijkheid op de
bstaande algemeene vergadering
Nervangen, dan treedt Noord
kant stellig toe en zal de Bond
rjerdaad zijn, wat hij tot heden
in naam wasde algemeene
0,1d der R. K. Kiesvereenigingen.
Ohnoodig er bij te voegen voor
b schranderen lezer, dat op die
t'aUier de kracht niet weinig zal
p^terkt worden, die de Bond ont-
Pekelen kan.
,bndere voorstellen zijn ingekomen
"°o bijvoorbeeld verlangt Deven-
dat er een „Katholiek Staats-
|!°gramma" geformuleerd! worde
Let anderen zijn de voorste Iers van
I eening) dat het program in 1896
°°r de Katholieke Kamerleden
[''gesteld, aan vaagheid lijdt da'
!r Voor in de plaats dient gesteld
!eh scherp omlijnd, een volledig en
ber uitgewerkt program,
porringen, Utrecht en Nijmegen
.Palen zich tot het militaire vruag-
k'
„waarvan de wereld sprak",
°.rt geleden en waarover Staal den
^ffiisterieelen bals brak.
Verlangen Utrechten Groningen,
aW er eene Commissie benoemd
brde, die het defensie-vraagstuk
onderzoek nemen zal, Nijmegen
eemt slechts een onderdeel en komt
'bot het voorstel, dat onderzocht
^orde, of militie-wet en landweer-
reed? nu behooren gewijzigd,
zoo ja, in welken geest dit be
kort te geschieden.
Vermelden we ten slotte nog,
I "Wijk bij Duurstede wensebt
je yerilemen, hoe volgens de Chris-
ehjke begmselen de vraagstukken
an den dag dienen opgelost te
gorden. De Commissie, die even-
meel hierover haar licht moet doen
Schijnen, zal ongetwijfeld eerst nog
frel eens te Wijk bij Duurstede
aankloppen, om wat juister formu
leering en omschrijving van het
gedane voorstel.
Het veld is te ruim en vordert
Wat juister uitstippeling der grenzen,
Volgens onze bescheiden meening.
Andere voorstellen hebben onze
hzers reeds aangetroffen in ons
vorig nommer en gaan we stilzwij
gend voorbij Het iugekomeue ver
dient stellig aangeduid te worden
als „belangrijke voorstellen", die bij
eene degelijke bespreking en be
handeling—en daarop mogen wij ons
stellig verwachten de katholieke
zaak niet weinig zullen baten.
L.
FRANKRIJK.
„Niet duidelijk."
Eeuwenlang is te Orleans jaar
lijks het heuglijke feit herdacht,
dat Jeanne d'Arc haar zegevierenden
intocht hield den 8eu Mei, na de
Engelschen uit de stad verdreven te
hebben. Dit feest moest noodwen
dig een geestelijke karakter dragen
de Kerk hare plaats daarbij be
twisten, staat gelijk'inet de gansche
plechtigheid verstoren.
Wat gebeurt? De Vrijmetselarij,
die in tal van Fransche loges tel
kens uitgevaren heeft tegen Jeanne
d'Arc; die al het mogelijke heeft
gedaan om den nationalen feestdag
ter eere van deze nationale heldin
niet te doen instellen; die smaad
en laster wierp op de nagedachtenis
van het „mehje van Vaucouleurs",
zij krijgt dit jaar plotseling eene
bevlieging, om aan Jeanne's feesten
deel te nemen, officieel nog wel
met sehootsvelletjes, banieren en
den heelui majomi eke tralala. Mgr
Touehet, bisschop van Orleans, blijft
niet in gebreke den burgemeester
der stad er op te wijzen, dat het
kerkelijk voorschrift hem en zijne
geestelijkheid verbiedt in een stoet te
verschijnen, waarin de Vrijmetse
larij officieel vertegenwoordigd is.
L.»e burgemeester doet het mo
gelijke, om den vrijmetselaars aan
het versland te brengen, dat zij
zich te onthouden hebben, willen
zij met de feestelijkheid ook niet
de geldelijke belangen der stad op
gr^ye wijz® schaden.
Tegen alle reoht en reden in
volhardt n de mannen van het
sffiootsvelletje in hun boos opzet;
zij draaien de rollen om niet zij,
de bisschop is onverdraagzaam.
Wanneer hij met deze ongenoode
gasten niet. samen wil zijn, niet
mag zijn volgens de kerkelijke
voorschriften, dan is hij onver
draagzaam.
Hoor nu even. hoe guitig de
N. R. Ct. zich uitlaat hierover.
„De vrijmetselaarsloge is in 't on
gelijk gesteld door de Orleanser af-
deelirg van den hond der „vrijden
kers." Maar die Or'eanser vrijdenkers
zijn geen betrouwbaar onpartijdige
toeschouwers. De Orleansers zien de
kans op winst verloopen door
de koppigheid der vrijmetselaars,
en nu zeggen dtze vrijdenkers van
Orleans, dat het begmsel van de „vrije
gedachte" zou meebrengen, dat tie
loge had nagelaten te vragen om mee
te mogen doen in een godsdienstigen
optocht naast hen, wier tegenstanders
zij beweren te zijn.
Drae redenering is ons niet duide
lijk. Zij zal wel in een buffet of ach
ter de toonbank bedacht zijn. Maar
hoe ongunstig mendenken moge over
het door zetten der vrijmetselaars, daar
mee kan men de onverdraagzaamheid
der geestelijkheid niet goedpraten. De
broederschap, waar bisschop Touehet
op 't eind van zijn brief over spreekt
wordt bij deze gelegenheid waarlijk
niet door de geestelijkheid betracht,"
Neen, dan is de N. R. Ct. heel
wat verdraagzamer en haar rede
voering riekt niet naar toonbank
of buffet. Wel naar schootsvelletje
truffel en winkelhaak
Dat zal den lezer als ons duide
lijk genoeg wezen bij deze logica
met de beenen in de lucht.
ITALIË.
Den len Mei heeft de Congre
gatie der Riten op het Vaticaan
eene vergadering gehouden. De
geheele zitting werd in beslag ge
nomen door het voorbereidend on
derzoek der zaligverklaring van
Magdalena Sophia Barat, stichtster
van de Congregatie der Dames van
het II. Hart.
De H. Vader heeft thans onher
roepelijk besloten om het secreta
riaat der Breven op te heffen en
de kanselarij der pauselijke ridder
orden, vroeger van groote beteekenis,
maar thans vrij doelloos tot groote
uitgaven noodzakend Kardinaal
Macchi, onlangs overleden, is dus de
laatste titularis geweest. Op deze
manier zal de pauselijke schatkist
eene groote uitgave minder hebben.
BtLQlE.
Al wat zich anti-clericaal noemt,
is natuurlijk niet in zijn nopjes over
den bekwamen spoed, waarmee de
ministerieele crisis opgelost is.
De giftig liberale „Etoile Beige"
doopt liet Kabinet „Kabinet der
Mariamaand" en voorspelt, dat dit
ministerie het laatste clericale wezen
zal. Heel voorzichtig voegt de Brus-
selsche profetesse er bij„Zoo we
ons niet vergissen." Dat is zeer
verstandig van de „Etoile", want
er zijn al eens meer doodgravers
geweest, die zelf begraven werden
in het graf, dat zij voor anderen
gedolven hadden.
De socialistische „Peuple" lieeft
niet zoozeer doodgravers- of sterf
huisbeschouwingen. Bij haar is de
dame uit de achterbuurt aan het
woord, die met de vuisten op de
heupen schettert: „Waarschijnlijk zal
de nieuwe troep ministers zijubest
doen om den indruk te wekken,
eat een nieuwe koers zal worden
ingeslagen.
Maar wij behouden ons het recht
voor, tegenover het geschacher en
gekibbel, waaruit deze regeering
van postjesjagers voortgekomen is,
haar staatkunde een dubbelzinnig
werk te noemendeze lieden zul
len nooit naar hervormii.gen voor
de arbeiders grijpen dan om de
volkomen bevrijding van het pro
letariaat tegen te houden. Het is
de taak van het proletariaat, ze
weldra omver te werpen, teneinde
het tijdperk van waarachtige demo
cratie aan te doen breken!
De „Peuple" weet het wel en
dat zij hare meening duidelijk,
fatsoenlijk zelfs weet uit te drukken,
bewijst het aangehaalde.
In het kabinet hebben ve tegen-
woordigers der beide groote Katho
lieke fracties zilting en de XXe
Siècle verwacht er alle goeds ook
van.
Laten we er het beste van hopen.
Korte Berichten.
In den Russischen ministerraad is be
sloten, om in Siberië dubbel spoor
aan te leggen.
Volgens de (liberaal-jood-sche) „Tri-
buna" is op 's Pausen verlangen de
overbrenging van wijlen Paus Leo
XIII naar Sint Jan van Lateranen
voor onbepaalden tijd uitgesteld.
Bij de Parijsche Eerste-Mei-betoo-
gingen bleken de gearresteerde bui
tenlanders meest Roemenen en Rus
sen, wier naam of voornaam een jood-
schen klank heeft.
De liberale partij in Spanje is ver
toornd op de regeering. Bij de nade
rende Senaatsverkiezingen zal zij zich
onthouden.
In China neemt men op sommige
punten dezelfde verschijnselen waar,
als voor den grooten, bloedigen Bok
sers-opstand. De bevolking leeft in
groote onrust.
Hofberichten.
De Koningin-Moeder heeft het
plan, 16 Mei de Wagner uitvoering
te Amsterdam bij te wonen.
De Koningin-Moeder gaat in de
volgeudeweekeenkort buitenlandsch
uitstapje maken, waarna H. M. 15
Mei op Soestdijk hoopt aan te
komen.
Uit ons Parlement,
Nog een advocaterij-dagje, waar
van de heer Van Doorn (liberaal)
de glorie echter heeft moeten dee-
len met den antirevolutionairen col
lega mr. Van Idsinga, iemand die
mede zorgt, dat het pleit niét be
schimmelt.
Ja, de heer Van Doorn, die zijn
naam onafscheidelijk verbonden
wenscht te zien aan dit ontwerp,
kwam weder met een amendement
en wel, om den tiendkeffers, die in
gebreke bleven om binnen den
weitelijken termijn (90 dagen) aan
de verplichtingen der wet ie vol
doen, ook dan nog aanspraak op
schadeloosstelling te verzekeren.
De Kamer was heden minder
Van-D orn-achtig dan gisteren. Ze
scheen genoeg te hebben van al
dat geadvocaat en de heer Schaper
(socialist) sprak blijkbaar de over
groote meerderheid uit liet hart,
toen hij voorstelde, om al die ju
risterij te laten rusten. Daarvoor
zouden volgens hem de departe-
ments-ambtenaren wel zorgen; die
hebben den tijd voor zulk geknutsel
Iu de woelige Kamer, waar velen
niet eens weten, waarover zij stem
men, is dat minder op zijne plaats.
Had de Kamer nu gelukkig met
den heer Van Ooorn, den amende
menten-rijken Mr. Van Doorn, af
gehandeld, een andere advocaat
beloerde de gelegenheid, om ook zijn
licht te ontsteken en vooral om
's heeren Loeff's licht blind te
schijnen.
't Was de heer Mr. J. W. H. M.
van Idsinga, afgevaardigde voor
Bodegraven.
De omzetting van privaat in
publiek recht zou enkel en alleen
eene daad van beleid zijn, nergens
de Grondwet schendend of iets aan
hare bepalingen te kort doende.
Beslist werd die meening door
spreker tegecgesp oken.
Toen zich oud-minister Loeff op
de Ongevallenwet beriep, om het
geen hier voorgesteld wordt, aan
nemelijk te maken, beging hij
deze dwalingde Ongevallenwet
hief geen bestaande privaatrechte
lijke aanspraken op. doch riep
alleen nieuwe publiekrechtelijke
aanspraken in het leven en beperkte
eerst daarna de algemeene burger
rechtelijke verantwoordelijkheid
De Tiend wet daarentegen heft
wel degelijk bestaande privaatrech
telijke aanspraken op.
Ook het karakter der Commissies
van beroep betwistte spreker.
Men ziet, hoe gemakkelijk de
een afbreekt, wat de ander opbouwt.
En met die zaligheid zijn gisteren
weer enkele kostbare uren zoek
gemaakt. Maandag gaan de heereu
weer naet frisschen moed aan het
tiendrechten
Een niet onaardig tusschenspel
bezorgde minister Cohen Stuart
over een Marine-affairetje. Na zoo
lang op de „ongewisse" wateren
dor advocaterij gedobberd te heb
ben, was dit haventje zeer welkom.
De heer Z. van den Bergh (vrijz.
democraat) maakte van het zooge
naamde vragenkwartiertje gebruik,
om den minister van Marine inlich
tingen te verzoeken omtrent het
volgende.
Een werkman aan de werf te
Nieuwediep, (V. d. Bergh is afge
vaardigde voor den Helder), die
een ongeluk gekregen had bij zijn
werk, rag nu de uitkeering hem door
de Ongevallenwet toegekend, kor
ten op zijn toch reels verminderd
loon. Wat de minister daarvan dacht
en wat hij daaraan dacht te doen?
De lieer Cohen Stuart heeft in
zijn scheepsstandaard de leuze ge
schreven Haasten zal ik me niet" I
Op trekschuitachtige manier gaf
hij eene verklaring van het geval,
dat aan alle schier uitroepen van
ergernis ontlokte.
Toch was een blij eindend slot
de zegepraal der nuchtere Hol-
laudsche lankzaamheid. Er mocht
ook afgeweken worden van den ge
nomen bestuursmaatregel, als er on
billijk gehandeld is. En daar dit
hier 't geval was, zou de minister
aan de Koningin voorstellen, om
de inhouding op 's mans loon te
doen staken.
Op de ergernis en de verbazing
der Kamer volgde nu groote hila
riteit en eene ongemeene vroolijk-
lieid. Het zal zeker velen met ons
genoegen doendat juist niet de
socialisten hier dreven en drongen
om de sociale rechtvanrdigheid,
schandelijk geschonden inditgeval,
het hare te geven
En de algemeen gewekte erger
nis bij onze volksvertegenwoordi
ging over het onrecht, den werk
man uit Nieuwediep aangedaan, is
een bewijs te meer, dat de kapi
talistische Maatschappij minder
„rot" is dan het socialisme telkens
verzekert.
Zooveel te beter.
Bezoek aan de Hembrug.
Door den minister van oorlog is
toegestaan aan de leden van de
Tweede Kamer Nolting, Passtoors,
Troelstra en Van Vliet een bezoek
te brengen aan de artillerie-inrich
tingen aan de Hembrug in de
week van 6 tot en met 12 Mei.
De Vredesconferentie.
Als afgevaardigden van Neder
land ter a.s. Vredesconferentie wor
den genoemd de gedelegeerden van
1899, de heeren Asser en Van
Karnebeek, benevensjhr. De Sa-
vornin Lobman en de Commis
saris der Koningin in Limburg,
jhr. Ruys de Beerenbrouck.
(Centrum.")
Eerste Kamer.
De leden van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal zijn ter verga
dering bijeengeroepen tegen Vrijdag
10 Mei 's namiddags twee uur.
Prov. Staten N.-H.
Een 10-tal leden der Staten van
de provincie Noord Holland, heeft
de collega's opgeroepen tot een op
a. s. Maandag in Amsterdam te
honden bijeenkomst, ten einde als
dan te beraadslagen over de ver
kiezing van een lid van Gedepu
teerde Staten, vacature'jhr. Den
Tex.
Commissie van voorbereiding.
Met genoegen vernemen wij, dat
noch de Katholieke Kamerclub, noch
de voorzitter dier Club er schuld aan
zijn, dat de heer Passtoors geen zit
ting heeft in de Commissie van Voor
bereiding voor de Verzekeringsont-
werpen. („Huisgezin".)
r
Sociale gemeentepolitiek.
In een artikel van den heer A.
Heringa van 's-Gravenhage, iu „De
Vragen de3 Tijds"„Eene vraag
van sociale gemeentepolitiek", vin
den wij de volgende behartigens
waardige woorden:
„Steeds grooter wordt het aantal
dergenen, die van meening zijn,
dat, wannéér er sprake is van so
ciale bemoeiing van overheidswege
de plaatselijke besturen daartoe in
de éérste plaats zijn geroepen. Naar
onze meening volkomen terecht.
Immers, juist op het beperkte ge
bied der gemeente zal de meeste
kans bestaan op de onmisbare me
dewerking van het particulier ini
tiatief, van de eigen organisaties
der eerstbelanghebbende klassen,
van kerkelijke en bijzondere ver-
eenigingen, welke alle reeds in
verschillend opzicht op dit terrein
gewoon zijn, zich te bewegen.
Doch bovendien, door zelf de
leiding te nemen van den maat-
schappelijken arbeid, zijn de ge
meentebesturen het best in staat
de noodige samenwerking tusschen
deze thans vrijwel los van elkander
en dikwerf zonder eenig verband
werkende corporaties tot stand te
brengen.
Bij zoodanige sociale gemeente
politiek moge bet naastliggende doel
zijn tempering van de voor een
deel der bevolkiug nadeelige gevol
gen van de rechtsorde, welke ook
de plaatselijke overheid verplicht
is te helpen handhaven, in de laat
ste instantie is het er om te doen
de locale gemeenschap, die als or
ganisch geheel behoort te worden
beschouwd gelijk trouwens het
woord gemeente reeds aanduidt
tot zoo hoog mogelijke ontwikke
ling te brengen. Niet dus uitslui
tend op de belangen van de minder
gegoede bevolking behoort bij een
gezonde gemeentelijke politiek te
worden gelet, doch op die van de
burgerij iu haar geheel. Eu uit dit
oogpunt beschouwd, hebben de
klassen van de bevolking niet een
tegenstrijdig, doch veeleer een ge-
zamenlijkbelangbij sociale bemoeiing
van gemeentewege, 'omdat aller
belangen samenkomen in die van
de plaatselijke gemeenschap. Intus-
schen zal in het gemeenteleven de
gemeenschapszin ooit geheel tot zijn
recht kunnen komen, dan behoort
niet slechts door de kleine minder
heid van de bevolking daaraan
deel te worden genomen. Een te
vei wachten gevolg van de sociale
bemoeiing van de gemeentelijke
overheid zal dan ook zijn, dat de
verklaarbare onverschilligheid voor
het openbare leven, welke thans
in zoo ruime kringen nog heerscht,
plaatsmaaktvoor belangstelling eerst,
voor medewerking daarna. Niet aan
'n zelfzuchtige belangenpolitiek, wel
ke slechts aan een enkele klasse
ten goede kan komen, mag dan o»k
in de gemeentebesturen het woord
worden gegeven doch de belangen
van allen, ook van diegenen, die
het laagst staan op de maatschap
pelijke ladder, moeten worden be
hartigd uit een oogpunt van alge
meen belang."
De vraag resumeerend, hoe de
sociale belangen in onze groote
gemeenten het best behartigd kun
nen worden, komt de schrijver tot
de volgende conclusie
le Instelling van een raadscom
missie voor sociale aangelegenhe
den is wenschelijk.
2e Voorzitter van deze commissie
moet zijn een afzondei lij ke wethou
der; het zwaartepunt van zijn taak
zij in dat wethouderschap gelegen.
3e Oprichting van een goed ge
organiseerd gemeentelijk bureau
voor de statistiek zij de eerste stap
op den weg der gemeentelijke sociale
bemoeiing.
Straatbengels.
Wij lezen in het N. v. d. D. het
volgende ingezonden stuk, gericht
tot h.h. Onderwijzers van de Hoofd
stad:
Ik ben een man met grijze haren;
Gode zij dank, kan ik eiken dag
eene wandeling maken, wat ik dan
ook in het belang mijner gezond-
heid trouw doe, mensch noch dier
kwaad doende. In mijne jeugd is
mij altijd voorgehouden, eerbied te
hebben voor den ouderdom. De te
genwoordige jeugd schijnt daar an
ders over te denkeu en het als
eane schande te beschouwen, oud
te zijn. Ten minste, ik ben reeds
menigmaal het mikpunt van zoo'n
jongen geweest die mij met een
steen gooide en werkelijk, als een
geoefend werper, mij dikwijls heeft
geraakt, en daar er niets bijzonders
aan mij te zien is, kom ik tot de
conclusie, dat ik niet de eenige
oude ben, die wel eens als mik
punt gebezigd wordt.
c
AGITE MA HON AGITATE.
rl i t m, d 1- v, r
Ne
