Woensdag 8 Mei 1907.
No. 6580 32s,e jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
BERECHT.
2 CnSri5,,ff8,,M- °p Sn
n Wegens den feestdag van 's Heeren
Snelvaart zal „N- HAARL. COURANT"
idag a.s. NIET verschijnen-
Zondagsrust en nog iets.
BUITEN LAND.
BINNENLAND.
Editie 4 uur.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem1.20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post. 1.65
Afzonderlijke nummers0.05
PIT blad verschijnt dagelijks, behalve zon- en feestdagen.
BUREAUX: st.JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0*10
Groote letters worden berekend naar paatsraimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE CONTANT-
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, i uc., Paris, Slbis Faubourg Montmartre.
Het geïllustreerde bijblad van
"Pet Volk" gaf de vorige week
verrukkelijk mooie plaat over
iet driemaal acht. Om niet in raad
jes te spreken: de plaat bracht in
^eGd het acht uur werken, acht
'Ar slapen, acht uur zich ontspan
en, m.a w. het onbereikbaar socia-
'stisch ideaal, het droombeeld der
°ö)bogelijkheid.
„Zondagsrust en Zondagsheiliging
Z|jn voor de Katholieken over het
a'gemeen eensluidend. Voor niets
;er Wereld zou de overgroote meer-
'Arheid hunner zich plichtig maken
de ontheiliging van den dag
des Heeren.
r Gelukkig!
Doch erj'iis ontheiliging en ont-
heiliging'Zich van slaaflijken ar-
~®id outhouden doen!bijna allen.
Doch is dat voldoende? Is daarmee
aaQ letter en geest der wet vol
daan
Professor Aengenent, die onlangs
°p het Congres in Den Haag het
u'oord voerde zeide over een en
ander zeer juist:
Zoo heeft jdanj ook onze veroeniging
de sympathie mogen ondervinden van
alle partijen bij haar pogingen tot op
heffing van een socialen misstand, die
ten hemel schreitden arbeid op
Zondag.
Gedeeltelijk heeft die vereeniging
reeds succes op haar pogen gehad,
Wat zeker stemt^tot vreugde. Doch
die vreugde is niet onvermengd, ge
zien het misbruik, dat in deze dagen
°p onrustbarende wijze wordt gemaakt
van de vrijheid, die men op Zondag
heeft. Allerlei ^.feesten en vergade
ringen worden op Zondag gehouden
Wedrennen en sportwedstrijden wor
den op Zondag georganiseerd. En de
spoor wegmaatschappij en werken dit
misbruik in de hand. Duizenden per
sonen bij spoorwegen en restaurants
boeten bij dat alles de vrijheid in;
baaar niemand denkt daaraan in zijn
alleszins begrijpelijk egoïsme.
Dat is een wondeplek van onze sa
menleving. Dit is een anti-sociale wijze
Van gebruik der verkregen rechten;
een tegenwicht moet daartegen wor
den gesteld door prediking van den
gemeenschapszin.
Ieder onzer heeft plichten jegens de
gemeenschap 1 Wel mogen we opko
men voor onze rechten maar bij d<
uitoefening daarvan mag men anderer
rechten niet schaden. De Zondagsrust
zou ongetwijfeld worden bevorderd,
door het geven van enkele vacantieda-
gen 'sjaars. Die dagen konden dan ge
bruikt worden om te voldoen aan de
behoeften naar vermaak en tot 't bij
wonen van congressen enz. en daar
mee kon dan de Zondag worden ont
last.
Men ziet het, spreker weet uiet
enkel de wondenlek aan te wijzen,
te klagen als zoovelen over de
misbruikeu en de euvels van onzen
tijd, hij geeft tevens het genees
middel aan.
wetend, dat het eigenbelang
ook deze „nieuwigheid" uit den
booze zal achten en er zich met
hand en tand, ttgen verzet'en zal,
rekende Prof. Aangenent op de
volgende manier met de eventueel
op te werpen bezwaren af:
Tegen die vrije dagen wordt het
bezwaar geopperd, dat zij het uitgaan
op Zondag ne„ zullen vermjI1(jeren
dat zijfangegrePen worden als
een welkome gelegenheid tot genie
ten van nog meer vermaak. Voor
sommigen en gedurende zekeren tiid
duur zU publiek echter de
oogen opengaan; vooral ai8 Bteeds
nadruk er op wordt, gelegd, dat de
vacandedegen worden verleend tot
beVordering van Zondagsrust. Van
dergeli3ke Practische prediking wachtt
ureker veel nut; het volksgeweten
zal worden wakker geschud en de
volksovertuiging zal inzien, dat 't toch
zoo niet kan.
En op die volksovertuiging komt
't aan. Spr. is voorstander van wet
telijke regeling. Maar de volkszeden
zijn de voorbereiders der wet en haar
feitelijke bestaansreden.
Een ander bezwaar is, dat hij, die
zes dagen heeft gewerkt voor zich den
Zondag eischt om uit te gaan. Maar
dat uitgaan komt neer op grof
egoisme en miskenning van anderer
rechten. Maar bovendienspr. en
duizendenj,[meFhem\.hebben de over
tuiging dat de Zondag niet is voor
hem maar voor zijn Schepper. En
niets geeft ons 't recht om anderen
te onzembehoeve jie beletten dien ook
op hen rustenden plicht jegens den
Schepper te betrachten.
Derde bezwaar tegen'Jdat'uitgaanop
Zondag is nog, dat juist deze dag is
aangewezen als dag voor 't gezinsleven.
En uals ontspanning wordt gezocht
buiten het gezin, dan wordt verloren
het zooveel reiner, edeler, ideeëler ge
not; van het leven in 't gezin.
Nu wordt er nog een bezwaar geop
perd tegen de regeling die spreker
voorstaat. De Zondag wordt aldus on
uitstaanbaar saai en eindeloos leeg,
zegt men. Maar dat is een bezwaar, 't
welk alleen opgaat voor de lichtzin-
nigen. Hij die zich weet op te slui
ten in de eenzaamheid van zijn hart en
zijn 'geest, vindt bevrediging in de^be-
hoeften van die beide. Daarvoor juist
is de Zondag zoo bij uitstek ge
schikt.
Het steunen der vereeniging voor
de Zondagsrust fmoetjgerieht .zijn,
beslootspreker, op het veikrijgen van
een zeker aantal vacantiedagen 's
jaars om te voldoen s aan de be
staande behoeften tot vermaak.
En tevens zij de prediking van
den gemeenschapszin ter hand ge
nomen om in de massa de over
tuiging te doen post vatten, dat dt-
huidige Zondagsviering van velen
is een onbillijkheid jegens eeu grooï
aantal medemenschen.
Het geven van vacantie door su
perieuren is een offer, 't welk zi
brengen aan de gemeenschap; inaa.
een offer dat 't brengen ovei-
waard is oiu 'i nut, dat het kan
opleveren.
Deze woorden verdienen ongetwij-
le.d ten volle overal gehoord t<
worden. Maar hooren aheen is nn i
voldoende, er moet ook naar ge
handeld worden. Het theoretiseerei.
is aan de orde van den dagaan
sociale hervormers en predikers ont
breekt het bij ons evenmin als waai
ook.
Jammer maar, dat de practijk
nog zoo jammerlijk veelte wenschen
iaatdue de theorie en de mooit
woorden zoo menigmaal de stro}
lijken, waarmee de practijk in hei
geniep geworgd wordt!
Wie het in zijn macht heeft, helpe
een handje mee, om prol. Aeuge
nent's rede vrucht te doen dragen,
want ook hier worden eerst en vooral
volbrengers, niet enkel kenners der
wet gevorderd. L.
ITALIË.
Ie Rome was de Kamerzitting van
Maandag ook al zeer stormachtig.
Tusschen Noordelijk en Zuidelijk;Italië
bestaat nog altoos de vroegere afkeer
en die kwam tot uitbarsting, toen de
socialist Morgan, die Turijn vertegen
woordigt, de regeering interpelleerde
over den admimstratieven warboel in
sommige zuidelijke gemeenten.
Van het een kwam het op het an
der en weldra stond de heele Kamer
op stelten; niemand bleef op zijne
plaats. Men schold, men raasde. „In
het Noorden zijn ook dievenriep
Aprile, afgevaardigde van Catania.
„Cammorristen, Cammornsten 1" bleet
Morgari schreeuwen.
Santini, afgevaardigde van Rome,
schreeuwde boven allen en alles uit,
met een stem als een klok „Jullie
hebben Ferri in je midden, den groot
sten aller ploerten
Er schoot den Voorzitter niets an
ders over dan de zitting te schorsen.
In de wandelgangen der Kamer werd
het mond- en vuistgevecht voortge
zet.
frankrijk.
Ook hier is de Kamer weder bij
een om te interpelleeren vooral over
de arbeiders-vereenigingen en de
algemeene regceringspolitiek.
Clemenceau werd al aangevallen
over zijne houding jegens de socia
listen, die hij nn afstoot maar vroe
ger gebruikte, toen er gevaar dreigde
Ook B iand kreeg minder prettige
dingen te hooren over zijne hou
ding in dezen.
Zoodra er een meerderheid der
rechterzijde is, antwoordde Clemen
ceau, zullen wij aftreden.
Er zijn een dozijn interpellaties;
twee a drie dagen zullen daarmee
zoek gemaakt worden.
Veel zal er geschreeuwd worden
ter eere van de buitenstaanders
maar wij gelooven niet, dat Cle
menceau tuimelen zal; hij heeft
zijne taak nog niet volbracht.
ENGELAND.
Het Lagerhuis hield zich gisteren
onledig met een wets-ontwerp voor
de instelling van een belieerenden
raad voor Ierland.
Het Iersclie volk het beheer te
geven over zuiver Iersche aange
legenheden, ziedaar de strekking
van het ontwerp.
Namens de nationalistische Iersche
partij verklaarde afgevaardigde
Redmond, dat hij zich wel met hel
voorstel kon vereenigen, maar dat
„home iule", zelfregeering voor
Ierland de eisch bleef van hem en
zijne vrienden.
Met 416 tegen 121 stemmen
werd het ontwerp op den Ierschen
raad in eerste lezing aangenomen.
In het Iloogerhuis werden nadei
lehandcld hervormingen in eigen
xiezem. Op voorstel van loro
lawdor werd tot de vorming eenei
jommissie besloten, die de zaak dei
ter vorming'n nader onderzoekei
;al.
Uit Engelsch Indië blijven d<
«erichten zorgwekkend. Nu zijn wen
'P andere punten onlusten uitgt
iroken. Geletterden en studente)
"ionen hunnen haat tegen de Euro
leanen en al wat Euiopeesch it.
Cerken en scholen worden verwoest
Spoedig zal de regeering krachtig,
naatregelen nemen.
BtLGïE.
Een "mooie zitting gisteren dn
van de Kamer. Liberalen en socia-
isten waren even woelig. De Furne
er mont, socialist, interpelleer Je ken
stelde de vraag, waarom de presi
dent en het bureau de Kamer ge-
lurende een geheele ziuing lieten
beraadslagen over het mijnwet onl
werp, dat sedert den vorigen dag
was ingetrokken.
De president zeide liieiop, dat
alles onregelmatig was gegaan en
de Afgevaardigden maakten een
helsch lawaai, zoodat de beraadsla
ging onmogelijk was en de presi
dent genoodzaakt werd de zitting ten
schorsen.
Het incident, veroorzaakt door de
vraag van den afgevaardigde Fur-
nemont, nam den geheelen duur
van de Kamerzitting in beslag. Mi
nister De .Trooz kon er niet insla
gen de ministerieele verklaring voor
telezen, noch toelichtingen te geven,
daar hij voortdurend in de rede
werd gevallen. Wijl de opgewon
denheid bieef aanhouden, werd de
vergadering te 4 uur 40 minuten
gesloten.
Een begin dus, dat belooft.
In den Senaat ging het bezadig
der toe. Wat niet te verwonderen
isdaar zijn de heeren door hun
wilde haren heen. Minister-president
de Trooz verklaarde, dat hij de
politiek zou volgen van wijlen mi
nister Malou.
Over de plannen der regeering
liet zich de minister aldus uit
„De verdediging der grenzen vordert
maatregelen,die genomen zullen wor
den; de regeering zal een wetsont
werp indienen voor de tweede om
walling van Antwerpen; ze zal het
onderwijs in zijn geheelen omvang
verbeteren; ze wil de uitbreijing
van kunsten en wetenschappen aan
moedigen, wat de instelling van
eea afzonderlijk ministerie noodig
maakte en ze is van plan aan België
voor te stellen de Afrikaansche
kolonie over te nemende Kamers
zullen haar meening kunnen uit
spreken over de wenschelijkheid
voor het land om die kolonie te
annexeeren." Daarop bracht hij
hulde aan het afgetreden kabinet
en verklaarde hij, dat de regeering
de hulp van ieder, die van goeden
wil is, aanvaardt.
De interpellaties niet afwachtend,
ontkende de Trooz, dat er een staats
greep had plaats gehader is geen
sprake van, dat het parlement be-
leedigd zou zijn. De Koning heeft
het recht om een ontwerp in te
trekken, ook wanneer het aange
nomen is, er is dus niets gebeurd,
dat strijdig is met de grondwet.
„Het hoofd van het kabinet", zoo
vervolgde de minister, „zal bij den
Senaat het ontwerp op den arbeid
in de mijnen indienen en de Senaat
zal zijn meening te kennen geven
over den tekst, door de Kamer
aangenomen."
Dupont (linkerzijde) diende mede
namens zijne vrienden eene afken-
rende motie in tegen het vorig
kabinet wegens het'^besluit tot in
trekking van het mijnontwerp.
Korte berichten.
De Spaansche minister van Marine
iieeftjj verklaard, dat de plannen tot
vloot verbetering wel degelijk doorgaan.
iLord Cromer heeft]Egypte verlaten.
l5"e Khedie weigerde hem een afscheids
lezoek te brengen. Men ducht op-
itanden, vooral te Alexandrië. De
iaat der Egyptenaren tegen de
ingelschen groeit, altoos aan.
Engeland, Frankrijk, Rusland en
iapan, hebbenfeen viervoudig verbond
.esiuten, waarbij zij zich verbinden
,jt handhaving van den bestaanden
■itaatkundigen toestand. Ook dat is
gevaarlijk voor Duitschland.
De liberalen in Spanje zouden zich
niet verkiesbaar stellen als senator.
Dus was in de partij besloten. Toch
«ijn er 23 gekozen; de meesten wei
geren hun nandaat. Dejandere zullen
buiten de partij gesloten worden.
Men vreest voor ongeregeldheden te
Orleans. De vrijmetselaars daar laten
alle ui terlijken teekenen achterwege.
De helft van den-Gemeenteraad zal
niet in den stoet verschijnen, alleen
tegenwoordig zijn bij de kerkelijke
feesten den 12den.
Uit ons Parlement.
Over de tiend wet alleen nog, dat
de heer Patijn zijn zin niet gekre
gen heeft met zijn amendement en
de rechterlijke controle over de
schatting dus in wezen blijft.
Met slechts-5 stemmen leed Patijn
de nederlaag.
De eindstemming over het ont
werp volgt later.
Zeurderig was'de d g bijna ten
einde, toen het gevraagde crediet
van 100.000 gld. voor de aanstaande
vredes-conferentie wat leven in de
brouwerij bracht.
De Minister van Buitenl. Zaken,
de heer Van Tets, zong den lof der
vredes-conferentie, ivaarvan hij zich
zeer veel goeds belooft voor de
menschheid.
Wie vallen over den naam dezer
conferenties, doet de heer Van Tets
„volkenrechtelijke conferentie" aan
de hand, een baas van een woord,
maar afschuwelijk als Klaas Van
Kieten, de Sparrewouer reus bij
Vondel.
Pe heer Schaper (socialist) noem
de al die conferenties larie en apen-
kool. Door een Tsaar van Rusland
worden ze voorgesteld, die zoo
vreedzaam is in zijn eigen land.
Schaper noemde economische rede
nen de ^enige oorzaak van alle
oorlogen.
Daarom is het socialisme zoo
aan te prijzen, dat de economische
verhoudingen dusdanig zoekt te
regelen, dat alle conflicten uitblijven.
Dus „allemaal socialist"
Voor den wereldvrede, betoogde
Schaper, is een congres der socialis
ten beter dan een vredes-congres.
Of Schaper hier ironschwas? Of
hij bedoeldevoor den vrede in den
boezem van het socialisme? Men
weet immeis,datal hunne congressen
schermutselingen en vechterijen
zonder eind zijndat vrede nergens
verder te zoeken is dan daar.
Maar Schaper sprak in allen ernst
en oprechtheid. De beide liberale
heeren Thomson en Roodhuyzen
waren door den origen spreker in
het debat betrokken en wilden niet
zwijgen.
Laatstgenoemde vergat zijne vroe
gere afkeuring en vond het nu
maar vrat eervol, dat de vredescon
ferentie hier te lande gehouden
worden zal.
De heer Thomson kwam beter
uit den hoek en zette er wat mu
ziek achter. Eilacietoekomstmuziek
over een volksleger, dat een Haagsch
ritmeester nog pas in een brochure
met het teeken der verwerping ge
merkt heeft.
Met den heer Tydeman was het
gezond nuchter verstand weder aan
bet woord.
Hij wierp de zevenmijlslaarzen
uit Klein Duimpje in het debat.
Figuurlijk, dat spreekt van zelf.
Bespottelijk noemde hij 't, dat men
tegen de Conferenties was, omdat
zij niet direct den wereldvrede brach
ten of, om de Moeder-de-Gans
vergelijking te gebruiken omdat
er nog geen schoenmaker de zeven-
mijls-laarzen maken kon, die met
één stap tot het gewenschte doel
brengen.
Bij het socialistische sprookj e van
Schaper's Luilekkerland deden deze
zevenmijlslaarzen heel goed.
Een en ander maakte Schaper
dan ook driftig. Hij greep wel niet
als de reus met een „ik riek ik riek
menschenvleesch!" naar zijn mes,
maar was in zijn antwoord toch
vlijmscherp. Bitter en persoonlijk
hier en daar was hij tegen den vo
rigon spreker. Wat eene gemakke
lijke manier is, om armoede aan
argumenten te verbergen.
De heer Tydeman liet wijselijk
dien aanval onbeantwoord.
Ook de minister van buitenl.
zaken zweeg. Van Tets is geen
spreker en een of ander ontwerp
verdedigen gaat hem minder goed
af dan een diplomatieken toast
slaan. Hiei echter had hij moeten
antwoorden dunkt ons. Dat wa« hij
zichzelven en het voorstel verplicht.
De minister zweeg en het ontwerp
werd aangenomen.
Tegen stemden de heele socialis
ten-hoek en de heeren Thomson
(liberaal) en Nolting (vrijz. demo
craat).
Koninklijk bezoek aan Assen.
Volgens te Assen ontvangen
officiéél bericht komt de Koningin
daar op 4, 5 en 6 Juli.
Staten verkiezing Noord-Holland.
Naar wij vernemen, zal de heer
A. Harmsen Jr. zich dit jaar niet
weder herkiesbaar stellen als lid
van de Provinciale Staten. Hij
heeft thans zitting voor het dis
trict Amsterdam VIII.
(Vad.)
Vredesconferentie.
Men vestigt er de aandacht op,
dat jhr. Van Karnebeek, een der
toegevoegde gedelegeerden van Ne
derland bij de aanstaande Vredes
conferentie, den rang heeft van
hoofdcommies aan het departement
van Koloniën.
Posterijen en Teiegraphie.
De directeur-generaal der poste
rijen en teiegraphie brengt ter
kennis, dat in Juli a.s. een verge
lijkend onderzoek zal plaats hebben
voor ambtenaren der posterijen en
teiegraphie, die wenschen te worden
opgeleid voor commies der poste
rijen en teiegraphie.
Hiervoor worden 40 plaatsen
opengesteld, waarvan ten hoogste
8 voor vrouwelijke caudidaten.
Levert het voor de ambtenaren
te houden examen geen voldoend
aantal geslaagden op, dan wordt
een nader aan te kondigen examen
voor surnumerair der posterijen en
teiegraphie gehouden.
Verzoeken om toelating tot het
eerstbedoelde examen behooren
voor 1 Juni a.s. aan den directeur-
generaal te worden toegezonden.
Voor nadere bijzonderheden zie
de „Staats-Courant" no. 150.
Rentevoet van Rijksvoorschotten
woningbouw.
De ministers van Binnenlandsche
Zaken en van Financiën maken
bekend, dat zij de bepaling van den
rentevoet, tegen welken door het
rijk voorschotten zullen worden
verleend ingevolge art. 33 der
Woningwet, de navolgende regelen
zullen worden toegepast
1. Als grondslag voor de bepaling
van den rentevoet zal worden aan
genomen de koers van de 3 pCts.
obligatiën der Nationale Schuld,
gelijk die voorkomt in de wekelijks
in de Staatscourant gepubliceerde
prijscourant, tot bepaling der waarde
van de effecten voor de regeling
van de rechten van successie en
overgang.
2. In elk bijzonder geval zal
worden gerekend naar den koers,
voorkomende in de evenbedoelde
préic ourant, laatstelijk gepulliceerd
vóór het definitieve gemeente
raadsbesluit, bedoeld iu art. 29, 30,
31 en 32 der Woningwet, tot welks
verwezenlijking het voorschot wordt
gevraagd.
Wordt echter het verzoek om
voorschot ingediend meer dan twee
maanden na dagteekening van be
doeld raadsbesluit en wijst de laat
stelijk vóór de indiening verschenen
prijscourant alsdan een lageren
koers der 3 pGts. Nationale Schuld
aan, dan behouden de ministers van.
Binnenlandsche Zaken en Financiën
zich voor den rentevoet van het
gevraagde voorschot naar dien lage
ren koers te bepalen.
3. Als rentevoet der voorschotten
zal worden aangenomen de rente,
welke de bovenbedoelde 3 pCts.
obligatiën bij den sub 1 en 2 be
doelden koers afwerpen, afgerond
naar het naastbijzijnde hoogere
achtste gedeelte van 1 procent.
(St. Ct.)
Centrale Boerenleenbank te Eindhoven.
Het Verslag der Coöp. Centrale
Boerenleenbank te Eindhoven is
verschenen en toont wederom een
verblijdenden vooruitgang van het
landbouwcrediet, zegt de N. Koerier.
In 1899 is deze Centrale Bank
begonnen met slechts 33 plaatselijke
leenbankeneinde 1906 bedroeg het
aangesloten leenbanken 190, waar
NIEUWE
BAAKLEHSCHE COURANT
flQITE r.f\ JON aeiTfiTE.
