Maandag 10 Juni 1907.
No. 6604 32sfe jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
E Sé?:Dwi redde" "j h«i
Uit de Pers.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Editie 4 uur,
BUREAUX; St.JANSSTRAAT Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM.
kmitenXrXS+Chen °P hun vrocTeren
duitschland.
Korte. Berichten.
NIEUWE
HAARLEMS® COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de- overige plaatsen ia Nederland franco per post.
Afzonderlijke nummers
1.20
1.65
0.05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60, (content) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar paatsrnimt0.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE CONTANT
AGITE WA ION AGITATE.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etratigère:-
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, c., Paris, Slbis Faubourg Montmartre.
Grootspraak.
De „N. Rott." vertelt ons, dat
Rotterdam zijn zeldzamen bloei aan
liet Liberalisme dankt; wat dan
zeggen wil, dat het bloeit door den
vrijhandel.
Dat is niet juist.
Rotterdam dankt zijn bloei aan
het Protectionisme en aan den oor
log in* 1870 tüsschen Frankrijk en
Duitschland.
Na dien oorlog is in Duitschland
een zeldzaam sterk industrieel en
oeconomisch leven opgebloeid, en
Duitschland heeft door zijn verhoogd
tarief dien bestaanden bloei op elk
gebied tot een hoogte weten op te
voeren, die zijn wederga zoekt.
Tengevolge hiervan is de import
en export in Duitschland zoo ver
bazend geklommen, en het is aan
deze klimming dat Rotterdam, dat
in de eerste plaats transitohaven
voor Duitschland is, den ongemee-
nen vooruitgang van zijn scheep
vaartbeweging dankt.
Duitschland drijft zijn handel in
de Noordzee door vier havens:
Hamburg, Bremen, Rotterdam en
Antwerpen, en al deze havens gin
gen door Duitschlands industrieele
opblociing de laatste kwart eeuw
zoo ongemeen vooruit. Emdsu wil
nu zelfs meê concurreeren.
Ware die ommekeer in Duitsch
land na 1870, en na de verhooging
van het tarief, niet tot stand ge
komen, Rotterdam zou het huidige
Rotterdam nooit geworden zijn.
Lag het nu aan den vrijhandel,
dan zouden Hamburg en Bremen
moeten gezonken zijn, want die
staan onder het tarief. En toch zijn
6n Hamburg én Bremen, maar
vooral Hamburg, even snel opge
bloeid als Rotterdam.
Daartoe beeft men iu Hamburg
eenvoudig een vrijhaven aangelegd
Iets wat men ten onzent natuurlijk
evenzoo kon doen.
Wil men daarentegen zien wat
ons Nederlandsch Liberalisme ver
mag, als geen Duitsche opbloei te
hulp komt, laat ons dan op Vlis-
singen zien.
Daar heeft liberaal beheer van
alles verwerkt aan nieuwe haven
werken. Ylis'singen moest een Euro-
peesche zeehaven worden.
Maar niets heeft gebaat.
Te Vlissingen kon Duitschland
geen aanvoer bieden, en van de
Vlissingsehe zeehaven kwam niets.
(Standaard).
FRANKRIJK.
De beweging onder de wijnbou
wers in het Zuiden van Frankrijk
neemt altoos grooter verhoudingen
aan. Nadat er op verschillende plaat
sen reeds betoogd is door 80.000
120.000, 300.000 menschen, Ver'
wachtte men te Montpellier gisteren
minstens 600.000 betoogers, ja, som
migen spreken van een klein mil-
lioen.
Men berekent, dat er Zaterdag
avond om 8 uur al 450.000 spoor
kaartjes genomen waren. Boven
dien komen nog tienduizenden te
voet, uit een omtrek van 90—110
K.M., 150 visschersbooten brengen
menschen van de dorpen langs de
ku-t naar de kleine zeehaven Pa-
lavas, op 20 K.M. van Montpellier
enz. De stad Montpellier was Zater
dag al vol menschen. Er was geen
kamer te krijgen en alle gebouwen
met bedden of matrassen zijn als
logementen ingericht. Er zijn reus
achtige voorraden mondkost inge
slagen. Er rijn soepkeukens opge
richt, waar men voor een stuiver
poities bi'ood en kaas, vleesch en
borden soep ban krijgen. Vijftig
studenten in de geneeskunde en
tien dokters liebben een ambulance
dienst ingericht.
Er zijn twee escadrons jagers te
paard en twee escadrons huzaren
op weg naar Montpellier, om de
bezetting te versterken.
Dit laatste vinden wij gevaarlijk
spel. Tot nu is alles ordelijk toege
gaan er behoefden politie noch
troepen op te treden. Maar eene
enkele onvoorzichtigheid van dien
kant is voldoende, om die honderd
duizenden, verbitterde omdat zij
broodeloos zijn gemaakt door de
schuld en medeweiking van zooge
naamd fatsoenlijk politiek geboefte,
tot gewelddadig cn bloedig verzet
te prikkelen.
Te Montpellier zijn buitengewone
maatregelen getroffen met liet oog
op de betooging. Het station is ge
heel veranderd. Er zijn een aantal
nieuwe spoorstaven gelegd, om den
treinen plaats te kunnen geven,
hulpplankiers en bouten bruggen
over de lijnen aangebracht. Het
geheele goederenstation is als station
voor reizigers ingericht. Zaterdag
ochtend om 4 uur begonnen de bij
zondere treinen al binnen te loopen,
en dat zou zoo doorgaan tot Zondag
middag twaalf uur, met tusschen
poozen van een kwartier.
Morgen hopen wij nadere bijzon-'
derheden te kunnen melden.
ENGELAND.
Men weet, hoe in Engeland sinds
geruimen tijd stemmen opgaan tegen
den grooten invloed, dien het Hooger
huis in regeeringszaken heeft. En geen
socialisten, geen vuurroode democraten
zijn 't, die daar tegen opkomen, als
tegen een toestand lijnrecht in strijd
met onze begrippen en onzen tijd.
Lord Ripon, de welhaast tachtig
jarige minister, markies en van eeuwen
ouden adel «prak op een feestmaal
van de Club van Tachtig en zeide, dat
de macht, die het Hoogerhuis nu heeft
het moet ontnomen worden en de
voorrechten der Lords besnoeid.
Een echt liberaal is deze Roomsche
edelman. Al is hij grondbezitter, toch
heeft de aanhangige landwet zijn volle
instemming. Ondanks de houding der
Ieren tegenover het regeeringsontwerp
in zake een Ierschen bestuursraad, is
hij nog een volbloed Home Ruler,
zeide hij in de Club van Tachtig.
1 homas Shaw, die als lord-advokaat
van Schotland m het ministerie zit,
heelt op de vergadering van het Na
tionale Liberale Verbond te Plymouth
een felle rede tegen het Hoogerhuis
gehouden. De teerling is geworpen,
zeide hij, en het zal nu strijd wezen.
Hij zeide o. a. dit van het Hooger
huis: „In een groote crisis van het
land, wanneer het een even ernstige
™a8 geldt als die van goed en kwaad,
hebben wij werkelijk soms behoefte
aan een Eerste Kamer die ons ver
maant, ons nog een-a te bedenken.
Maar het Hoogerhuis is in zoo'n crisis
en voor zoo'n behoefte van geen nut
ter wereld. Is het b. v. in buitenland-
sche zaken ooit voor een hooger en
humaner ideaal opgekomen dan waar
toe volksonbezonnenheid of hartstocht
het aandreef? Nooit ende nimmer.
Nooit heeft het in onze geschiedenis
ons land vermaand zich tweemaal te
bedenken voor het een onverstandige
of onrechtvaardige daad deed met zich
in een oorlog te storten. Ik wil verder
gaan en zeggen, dat het Hoogerhuis,
zoover ik de geschiedenis versta, nooit
zijn steun gegeven heeft aan een goede
zaak die niet in de volksgunst stond,
oj zich verzet tegen een slechte zaak,
die er wel in stond."
,0nTnige parvenu's zullen van oor-
mia Zljn' dat in Engeland de boel nu
X lo°Pen- Geen noodVooral
on sfan teSen woordigen geldzak
De Duitsche pers stelt met vol
doening vast, dat de Pruisische re
geering in de Poolsche gewesten
aan het langste eind heeft getrok
ken bij de schoolstakingen.
Eene echt Pruisische voldoening
en eene echt Pruisische overwin
ning. Trap de zwakkeren zooveel gij
kunt; verneder hen en dwing hen
onder het juk door te gaan en gij
moogt later juichen, of gij eene
groote zegepraal bevochten hadt
Wij noemen zulk een vol ioening
laf en overwinningen als deze schan
delijk voor den overwinnaar.
De ouders van eenigegemeex ten
uit het district Rawitsch hebben
aan de „Germania" een open brief
gezonden, behelzende, dat zij in de
toekomst hun kinderen vergunnen
zullen op school Duitsch te ant
woorden, daar zij niet bij machte
zijn het beginsel, dat zij voorstaan,
tegenover de regeering vol te hou
den Een aantal Poolsche bladen keu-
ï'en deze verklaring goed en zeggen
dat nu een uitweg naar den vrede
gevonden is, die aan andere ge
meenten ten voorbeeld kan zijn.
Staal, O. van Nispen totSevenaer;
6. Sociale Wetgeving, W. C. J.
Pastoors; 7. De belastingpolitiek
van het Ministerie de Meester, D.
A. P. N. Kooien; 8. Op, Kiezers,
op! B. Th. de Wolf; 9. Minister
Rink en het Onderwijs, A. van
Wijnbergen; 10 Bestrijding der on
zedelijkheid, E, R. H. Regout; 11.
Tabak en alcohol, Ch. Ruys de
Beerenbrou"k; 12. De geheele vrij
zinnige Persals één man, Ferd.
Wierdels; 18. De jongeren en de
politiek, C. D. Wesseling; 14. Vau
je vrienden moet je 't hebben, A.
J. Oostdam.
Keizer Frans Jozef heeft, naar aan
leiding van zijn veertigjarig regeerings-
jubelfeest een aantal straffen kwijtge
scholden in Hongarije.
De Turksch® troepen hebben tegen
de oproerige Arabieren bij Saana, de
hoofdstad van Jemen (Zuid-Westelijk
gedeelte van Arabië) eene geweldige
nederlaag geleden.
De zuivering onder het rechterlijk
personeel in Italië, zoo dringend noo-
dig gebleken, zal nader worden voort
gezet.
In Portugal heet alles in orde te
wezenwat er uitgestrooid was over
wanordelijkheden, wordt „verzonnen"
verklaard.
Er is alle kans, dat het wetsvoor-
stel-Cooremans in België wordt aan
genomen
De Wildenborch.
De „Loch. Ct." meldt, dat Z. K.
H. Prins Hendrik dezer dagen
„De Wildenborch" bij Lochem be
zocht en dat er bij Z. H. ernstige
plannen bestaan hel landgoed, dat
eerlang in veiling komt, aan te
ko pen.
Benoemd.
Bij Kon. Besl. van 7 dezer is
mr. J. G. Patijn, commissaris der
Koningin in de provincie Zui.lho!-
land, benoemd tot lid van het col
lege van curatoren der Rijksuniver
siteit ie Leiden.
Vredesconferentie.
De Nederlandsche vertegenwoor
digers ter Tweede Vredesconferen
tie hielden in commissie vereenigd
reeds verscheidene vergaderingen,
Veiligheidspolitie.
De artikelen door den kapitein
der marechaussee P. van Oort in
De Miliaire Gids geschreven onder
den titel: „De organisatie eener
algemeene veiligheidspolitie" zijn
thans gezamenlijk uitgegeven bij
de Erven F. Bohn, alhier.
De Kath. Strijder.
Onder bovengemelden titel hebben
de Algemeene Propaganda club te
Amsterdam en de Nationale Bond
van R. K. Politieke Propaganda-
Vereenigingen eene extra uitgave
over de a.s. Staten-verkiezingen doen
verschijnen. De oplage van het ver
kiezingsnummer bedraagt 600.000
exemplaren.
Inhoud van hot propaganda-num-
mer
1. De toestand, Kolkman; 2. Het
Ministerie-De Meester, A. C. A. van
Vuuren; 3. De antithese, mr. P. J.
M. Aalberse; 4. Kabinet en Crisis,
dr. W. PI. Nolens; 5- De quaestie-
O die Roomsche Pers
In de Maasbode lezen we liet
volgende kruiskopje
Driftig als het keukenschelletje
van een restauratie, dat aankondigt
dat er weer een biefstuk met ge
bakken aardappelen klaar is, gaat
onze redactietelefoonbel.
„Hallo! U spreekt met de „Maas
bode"; met wie?
„Is de hoofdredacteur daar, ik
moet noodzakelijk den hoofdredac
teur spreken."
„Neen meheer, de hoofdredacteur
is er niet, kan ik soms de boodschap
aannemen, kunt IJ 't mij niet
vertellen?"
„Meheerrr! reutelt 't weer driftig
terng in de telefoon, ik heb niets
te vertellen, ik heb alleen wat te
vragen.
„Zeer goed melieer," repliceert
de gedienstige op ons bureau, kunt
U dan soms de vraag ook aan mij
stellen
„Ja meheer, ziet U, wij Lebben
vair de week een communiqué van
de Vereeniging van (de naam
doet er niet toe) verzonden gelijke
lijk aan alle dagbladen, ook aan de
„Maasbode" meheer; maar wij zoe
ken 't tevergeefs in de „Maasbode."
„Meheer! zegt de gedienstige op
ons bureau, heeft u de „Maasbode"
gelezen
„Meheer! antwoordt de driftige
man aan het andere eind der tele
foon, „dat is de kwestie niet, of ik
de „Maasbode" lees of niet, ik vraag
u alleen, waarom dat communiqué
niet is opgenomen?"
„Meheer! zegt men weer op ons
bureau, in welk nummer van de
„Nieuwe Rotterdamsche Courant"
heeft dat communiqué gestaan
„In het morgenblad van Vrijdag
meheer
„Welnu meheer," antwoordt de
man van ons bureau niet zonder
pret, „kijkt u dan de „Maasbode"
in van Donderdagavond en u vindt
bet communiqué."
Of de man aan het andere eind
vloekte, weten wij niet, maar de
telefoon belde af, alsof er een heel
gros van biefstukken met gebakken
aardappelen klaar stond
Een half uur later. Weer gaat
de telefoon.
„Meheerrr! zegt de driftige man
van daareven weer, „ik heb de
„Maasbode" gelezen, en liet staat
er in, maar vindt u „stadsnieuws"
een waardige plaats voor zoo'n deftig
communiqué
„Meheer antwoordt men op
ons bureau „beeft u nog andere
welwillende bemerkingen, de redac
tie van ons blad kunt u heusch
gevoegelijk aan ons overlaten. Daar
bij wij richten ons steeds naar de
groote bladen in deze aangelegen
heden, en als u nu uw communiqué
opzoekt in het ochtendblad van de
„Nieuwe Rotterdamsche Courant"
dan vindt u het precies als in de
„Maasbode" onder.... Stadnieuws.
Alleen de „Maasbode" had 'teen
lialf etmaal vroeger".
Het scherm viel. Het telefoon
belletje maakte een heftigen triller,
zoodat het heele toestel er van
beefde, symbool van verontwaardi
ging over de achterlijkheid der
Roomsche Pers.
O, die Roomsche pers
Kath. Soc. Weekbl.
Inhoud van het jongst verschenen
nummer
Wetsontwerp ziekte-verzekering,
door Ferd. Franssen; Nieuwe Front
beweging, door G. M. A. Jansen
Schetsen voor Sociale Voordrachten;
Het Anarchisme. IXUit Tijdschrif
ten Door volksontwikkeling tot maat-
schappelijken vrede; Berichten en
MededeelingenSociaal-democraten
als werkgevers; De staking en uit
sluiting te Eindhoven; Korte Berich
ten Afschaffing van den nachtarbeid
in het bakkersbedrijf; Herstellings
oorden Verkorting van arbeidsduur;
Ook al Pressie?; Een linzensoep-ver-
eenigingVoor wie op zijn vak reist;
Coöperatie in België OverurenZieke
musici; De beambtenbewegingZon
dagsrust Ouderdomsverzekering van
bestedelingen; Woning-congres; Hulp
in het huishoudenBevordering van
woningbouwDe S. D. A. P. niet
clericaalHollanders in Duitschland.
Ontvangen Boeken Nieuwe Boeken.
Reservekader.
De Minister van Oorlog brengt in
de „Stct." het navolgende ter kennis
van belanghebbenden
10. op gelijken voet als in 1906
heeft plaats gehad, wordt bij voldoende
deelneming ook dit jaar de gelegen
heid opengesteld tot het betrekken
van een kamp in de legerplaats bij
Laren voor jongelieden, die toegelaten
zijn tot de 4e of eene hoogere klasse
van een gymnasium of eene hoogere
burgerschool, of die op anderen grond
aanspraak hebben op vrijstelling van
het toelatingsexamen tot het reserve
kader, dan wel aan dit examen reeds
hebben voldaan;
2o. het onder lo. bedoelde kamp
vangt aan op 30 Juli e.k. en eindigt
op 24 Augustus daaraanvolgende
2o. de deelneming aan het kamp
geschiedt voor eigen rekening;
4o. jongelieden als bedoeld onder
lo. dezer beschikking, die vorenge
noemde legerplaats wenschen te betrek
ken, moeten van hun voornemen
schriftelij k doen blij ken- aan den in
specteur van het wapen der infanterie
en wel vóór 18 Juli eerstkomende, en
voor zooveel hen betreft die in Juli
e. k. het toelatingsexamen voor het
reservekader bij de infanterie en de
vesting-artillerie afleggenvóór 27
Juli d. a. v.
Politieke Raadsels.
Aan verkieziugslectuur is
dezer dagen geen gebrek. Je moet
'n sterke maag hebben om 't alle
maal te kunnen verduwen, 'n Beetje
uitspanningslectuur zal daarom,
dunkt ons, met graagte worden
aanvaard.
We meenen dus in den geest van
den lezer te handelen, door hem
hier eenige raadseltjes ter oplossing
voor te leggen.
I. Hoe is 't verklaarbaar, dat
ofschoon de antithese, volgens de
liberalen, morsdood is sedert twee.
jaar, opeens weer de anti-these
herleeft?
11. Hoe is het mogelijk, dat een
linksch Kabinet, hetwelk „verzoe-
nings"-politiek wil voeren, zich
daarin gedwarsboomd ziet door een
rechtsehe meerderheid in de Eerste
Kamer?
III. Wie lost dezen rebus op:
Toen in 1904 de Eerste Kamer een
linksche meerderheid had, werd de
poging der christelijke partijen om
Zuid-Hollands Staten rechts te hou
den, gekwalificeerd als een „aan
slag" op de Eerste Kamer, nu,
drie jaar later, wordt een gelijke
poging van links de hoogste Staats
manswijsheid geacht.
IV. Bij een rechtsehe Tweede,
past volgens liberale inzichten van
1904 bet best een linksche Eerste
Kamer. Dan wordt het parlemen
tair evenwicht beter bewaard. Waar
om is het omgekeerde niet het
geval?
V. Kan iemand ons ook zeggen,
hoe het mogelijk is, dat de maar
regel betreffende het blijvend ge
deelte tegelijk niet en wèlhet re
geeringsprogram raakt? Voor beide
uitersten zijn citaten over te leggen
uit „de Handelingen," van de Re-
geeringstafel gesproken.
VI. Iemand, die in de politiek
rekening houdt met Gods wetten,
kan volgens mr. Goeman Borgesius
zeer goed een plaats vinden onder
de vrijzinnige partij. Hij vertelde
dit b. v. in zijn rede roor de Libe
ra'e Unie. Maar mr. Tydeman en
de voorzitter van den Gorkumscheu
partijdag, beweerden precies liet
tegengestelde. Wie heeft gelijk?
Vil Als Limburgsche burgerva
ders niet aan politiek mogen doen,
waarom de burgemeester van Rot
terdam wèl?
VIII. Wie verklaart dit: De mi
nister van Marine, allesbehalve zui-
nig, zat in een bezuinigingsjKabinet.
Hij bood zijn ontslag aan bij de
crisis, omdat de Eerste Kamer zijn
collega voor oorlog wilde beletten,
zuinig te zijn. De zuinige minister
wilde toen na de crisis volstrekt niet
meer zitten in bet zuinige Kabinet
maar die van Marine, de niet-zni-
nige nam weer heel gewoon op z'n
zetel plaats.
IX. De Eerste Kamer, zei liet
ministerie bij de crisis, heeft zich
tegen onze legerplannen verklaard.
Daarom gaan we weg.
Maar tot op den dag van heden
is er nog geen enkel dier legerplan
nen bekendRa, ra, wat is dat
X. „Democratische" belastinghef
fing, vermindering van belasting
druk voor den minderen man, en
verhooging van drankaccijns, belas
ting op den kleinhandel in tabak,
hoe rijmt dat op elkaar?
Een goede maatregel.
De besturen der Vrijzinnige Kies-
vereeniging, der R. K. Kiesvereeni-
ging, der Antirevolutionnaire kies-
vereeniging, der afdeeliug van den
Vrijzinnig-Democratischen Bond en
der afdeeling van de S. D. A. P»,|
alle te Tiel, hebben een schrijven
aan de drukkers en de courantiers
te dier stede gericht, om voortaan
bij verkiezingen geen ongeteekende
circulaires te drukken of naamlooze
advertentiën te plaatsen.
Geld.
Aardbeien.
In oostelijk Groningen zijn deze
week groote partijen aardbeziën
opgekocht, om franco station Leer
(in Pruisen) te leveren.
De opbrengst der aardbeziën be
looft dit jaar niet zoo groot te wor
den als liet vorige jaar.
Pers-delicten.
Uit Weltevreden werd 15 Mei
aan de Sum. Post geseind
Door den assistent-resident van
Semarang Priester zijn de redacteu
ren van het Soer. Handelsblad en
de Soer. Crt., Van Geuns en mr.
Schimmel aangeklaagd.
Het blad teekent hierbij aan Dit
staat vermoedelijk in verband met
opmerkingen over 't aanvaarden
van geschenken -door dien assistent
resident, iu de bladen besproken.
Chassé's gebeente.
Aangaande de plechtige bijzetting
van het gebeente van wijlen generaal
Chas3é onder het monument te Gin-
neken, is het volgende bepaald:
De plechtigheid zal plaats hebben
op Dinsdag 18 dezer des voormiddags
11 uur. Deputaties van het 7e regi
ment infanterie, de gemeente Tiel, ge
boorteplaats van den overledene, en
verder eenige personen die tot hem
in familiebetrekking staan; zijn uitge-
noodigd daarbij aanwezig te zijn. Bur
gemeesters en wethouders van Breda
en Ginneken zullen ook uitgenoodigd
worden. Omtrent het bijwonen door
troepen van het garnizoen, korpsen of
dienstvakken enz., zijn voorstellen aan
