KATHOLJEKEN
n Inhoud. De St Jacobus-keik te 's Heitogenbosch (met zes illustraties). „Monsieur Abraham". Naar het Engeisch van Una L. 7f)NnArSRI AH
ZONDAGSBLAD Siiberrard. II. Drs W. J. F. M. Hendrichs (met portret). Het messenspel der „Vrede"s-Conferentie (met teekening van Van Gel-
„N. Haar). Crt." dorp). Pastoor H. C. Verbraak (met portret). De Carnegie-medaille (met Illustratie). Draag ennir.g der Vredes-Conferentie „Stad en Land"
4 AllU 1907 (met twee illustraties). Hector Malot f (met portret). Het goed: voorbeeld (met illustratie).„Marls Stella" (met illus'ratie) 4 All5* 1907
Een zonderlinge methode. Kruimkens voor verstand en hart. Anecdoten. Schaakspel.
dragen van vroegere grootheid en voornaamheid.
Voor het grootste gedeelte nemen thans de St
Jacobskazerne met annexen en het geneeskundig
gesticht „Reinier van Arkel" die ruimte in beslag.
In 1430 werd er eene St Jacobskapel gebouwd,
en volgens den Verlofbrief van Paus Martinus X
is 1° Nov. van hetzelfde jaar begonnen met ernaast
te bouwen een hospitium voor het opnemen van
pelgrims naar Compostella, de beroemde bede
vaartplaats ter eere van den H. Jacobus in Spanje.
In 1569, bij de verdeeling der stad in vier paro
chies, werd de kapel de parochiekerk van het
stadsgedeelte, dat zich uitstrekt van de Geerlingsche
brug tot aan de wallen, terwijl ook tot de St
Jacobsparochie gerekend werden de bewoners der
huizen buiten de Veste tot Hintham.
In het jaar 1584, te klein geworden, werd zij
vervangen door de nog bestaande St Jacobskerk,
nu onderdeel van de St Jacobskazerne. Dit trot-
sche monument, grootsch in afmetingen, hecht en
sterk, in de schaduw van de St Jan zich verhef
fend, kon den tijd trotseeren, maar niet, helaas,
weerstaan aan de geweldenarijen, waaraan de katho
lieke Bosschenaren blootstonden na de inneming van
de stad door Prins Frederik Hendrik in 1629.
Hun kerk werd hun ontnomen en werd gebruikt tot
het houden van protestantsche godsdienstoefenin
gen. De toren der kerk is in 1632 gedeeltelijk
en in 1752 geheel gesloopt. Bij resolutie van de
Staten in 1689 werd de kerk bestemd tot paar
denstal in 1752 lot arsenaal, en in den huidigen
tijd is zij ingericht tot kazerne.
Van nu af konden de parochianen der St Jacob
slechts in het geheim hun godsdienstoefeningen
houden.
Na den inval der Franschen, in 1672, kregen
de Katholieken weliswaar wat meer vrijheid, maar
desniettemin moest het nog als een hooge gunst
worden beschouwd, dat zij aan de St Jacobsstraat
eene bidkapel mochten bouwen, welke in 1691
met verlof der Staten werd vergroot. Zoodra de
druk der plakkaten was verdwenen, haastten echter
de parochianen zich een Gode meer waardigen
tempel te bouwen op dezelfde plek. Den 2den
Oct. 1804 werd het eerste H. Misoffer opgedragen
in de nieuwe parochiekerk. Weldra evenwel ver
keerde de blijdschap hierover in droefenis. De
pastoor, de Zeereerw. heer Ger. Henr. Molenmakers,
die, zijn plicht doende, weigerde den door Napo
leon I wederrechtelijk benoemden bisschop Van
Camp te erkennen, werd gevankelijk weggevoerd, en
de kerk werd op keizerlijk besluit gesloten. Weldra
echter viel Napoleon, en 27 Februari 1814 kon de
waardige pastoor zijn herderlijke bediening hervatten.
Bij de nieuwe verdeeling der parochie, in 1842,
werd de parochiekerk vergroot, en in 1844 werd
zij door een nieuwe vervangen, met behoud alleen
van het oude priesterkoor, om thans opnieuw plaats
#E ST JACOBSKERK TE 'S HERTO
GENBOSCH. Den in ons vaderland
roemvol bekenden architecten Jos.
Cuypers en Jan Stuyt is door het
kerkbestuur der St. Jacobskerk in Den
Bosch opgedragen, deze, in 1844 gebouwd, te ver
vangen door een nieuwe, beter nog beantwoordend
aan de verheven symboliek van den eeredienst, aan
de behoeften der parochie, en in structuur betere
waarboigen van hechtheid biedend. Die kerk is thans
gedeeltelijk voltooid, zoodat zij reeds kan worden
gebruikt voor de uitoefening van den eeredienst,
en van een spoedige of minder spoedige vervul
ling van den wensch van het kerkbestuur hangt
af het afbouwen van den prachtigen met beelden
rijk versierden voorgevel en van het nog ontbre
kende van den toren tot een hoogte van 72 meter.
De kerk staat in een oud stadsgedeelte, de „Wind
molenbergstraat," in de middeleeuwen genaamd „de
Wijntmolenbergh". In die dagen was deze een
aanzienlijke stadswijk, wat nog blijkt uitdeschaar-
sche overblijfselen van huisgevels, die de sporen
De Sint Jacobus-kerk te 's Hertogenbosch, van de aichitecten Jos. Th. J. Cuypers en Jan Stuyt.
