DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
Voor Rechten Vrijheid!
Kinderhuisvest 31-33, Haarlem
Wat anderen zeggen.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
De
in
VRIJDAG 23 AUGUSTUS 1907.
No. 6666, 32st® Jaargang
Bureaux van Redactie en Administratie:
Interc. Telefoonnummer 1426.
Linksch?
We lezen in een nabetrachting
over de gemeenteraadsvergadering
van gisteren, in een onzer stedelijke
bladen geschreven, dat er „vier leden
van de linksche minderheid" in den
Raad afwezig waren.
En die vier waren, volgens onzen
collega, de heeren Thiel, Kleijnen-
herg, Welsenaar envan de
Kamp.
De heer van de Kamp is dus in
gedeeld V/ij de „linksche minder
heid?"
't Wil ons voorkomen, dat onze
collega, die op een „neutraal" stand
punt staat, zélf een beetje „linksch"
is geweest bij deze verwijzing des
heeren van de Kamp naar de lin
kerzijde.
Dat de vice-president van den
Ned. Roomsch-Katholieken Volks
bond althans daarmee zoo grif ac-
coord zou gaan, wagen we met reden
te betwijfelen
Gemeentepolitiek en
raadsverkiezingen.
In het a.r. hoofdorgaan „De
Standaard" komt een bestudeerens-
waardig artikel voor over gemeente
politiek.
Daarin wordt gewezen op het
gewicht, dat (zooveel beter en juis
ter dan door ons) door de socialisten
wordt gehecht aan gemeenteraads
verkiezingen.
„De Standaard" meent, (zeer
terecht, dunkt ons I) dat onze Chris
telijke kiezers wat meer belang
moesten stellen in en gewicht moes
ten hechten aan de gemeentelijke
verkiezingen, die toch voorde zaak
welke zij voorstaan, van zoo ont
zaglijk belang zijn.
Verder wijst „De Standaard"
er op dat de sociaal-democraten
een program voor gemeente-poli
tiek bezitten, welk voorbeeld ook
de andere politieke partijen moesten
volgen. De Christelijke partijen
hebben geen gemeentelijk program.
Toch zal het, meent „De Stand
aard" dien weg op moeten, wil
men met succes het socialisme bij
de stembus en in den gemeente
raad het hoofd bieden.
En dan schrijft het blad verder:
„Wij weten zeer wel, dat een ge
meentelijk program samen te stellen
een niet zoo licht werk is. Ook [al,
omdat de meesten van onze men
schen, die voor dien arbpid in aan
merking zouden komen, met werk
overladen zijn. Doch de plaatselijke
kiesvereenigingen zouden allicht
daarmede kunnen beginnen voor
baar eigen gemeente. Ook om deze
reden, dat alsdan de moeilijkheid,
<om tot een gemeenschappelijk pro»
gram voor heel ons land te komen
minder groot zou worden, aange
zien de plaatselijke programs een
deugdelijke aanwijziging konden
geven voor het lands-program.
Aan stof voor een gemeentelijk
program, althans voor de groote
gemeenten, ontbreekt het zeker wel
niet. Zondagsrust, publieke eerbaar
heid, kermissen, gemeente-exploi
tatie of concessie, eigen beheer,
rechtspositie van gemeente-ambte
naren en werklieden, het particu
lier initiatief, het subsidiestelsel,
uitvoering der woning- en gezond
heidswet, het openbaar onderwijs,
de verhouding van hoofden en
klasse-onderwijzers, opleiding van
openbare onderwijzers, vak-onder
wijs, de bijzondere bewaarscholen,
de bank-van leening, de werkeloos
heid, arbeidsbeurs, schoolbaden en
schoolartsen, kindervoeding en klee
ding, armenzorg, vervroegde win
kelsluiting, enz.
Vraagstukken van gemeentelijken
aard dus in overvloed.
Welnu, ons komt het voor, dat
het ernstige overweging verdient
om deze vraagstukken te bespreken
in onze kiesvereenigingen. Wellicht,
dat op die wijze eenstemmigheid
kan worden verkregen; en ook dat
daartoe de belongstelling voor onze
gemeenteraden en voor de raads
verkiezingen zal toenemen.
Meerdere belangstelling is inder
daad hoog noodig. Als onze men-
schen, als ook de andere niet-so-
cialistische partijen, de leiding bij
de gemeentelijke stembus overlaten
aan de S.D.A.P. en haar werkers,
openbare onderwijzers en gemeente
werklieden, dan is het gevaar niet
denkbeeldig, dat wij voor toestanden
en verhoudingen zullen komen te
staan, die niet gemakkelijk meer
zullen te verhelpen zijn. Daarom
nu 't nog tijd is, moet de belang
stelling voor onze gewichtige ge
meentelijke belangen opgewekt
worden.
En dit nu ligt ook op den weg
van onze plaatselijke kiesvereeni
gingen" zegt het blad.
Wij zeggen dat volmondig na!
Algemeen Overzicht.
De Mooren hebben gisteren hun
tweede aanval op Casablanca al
gedaan.
Maar de Fransche zijn hun we
derom de baas gebleven.
Renter's bericht uit Marokko
luidt over den nieuwen aanval als
volgtEen groote macht bereden
Arabieren omsingelde hedenmorgen
de stad en viel de stelling der
Franschen in front aan onder hevig
vuur van land- en zeezijde. De
Franschen zonden een kleine af-
deeling uit, waarop de vijand terug-
tjok Spoedig verzamelde hij zich
weer en deed met bewonderens
waardige dapperheid een aanval
door open terrein. De aanval kwam
echter onder het vernietigende vuur
van het geschut tot staan.
Een groot aantal vijanden ging
na een poos door het dal weer tot
den aanval op de Fransche infante
rie over. De Arabieren reden bijna
3 K.M. in gesloten formatie onder
het zware vuur en kwamen tot op
400 M., voor zij gedwongen waren
terug te trekken. Aan de Westzijde
werd nog een vergeefsche aanval
gedaan.
Een Ilavao-berbht uit Parijs
meldt nog als bijzonderheid, dat de
Marokkanen hem aanval deden, be
gunstigd door den mist, en dat de
Franschen nu op meer dan 5. R.
M. van de stad hun stellingen uit
strekken.
Nieuws van beteekenis is er ove
rigens over de toestand niet.
Alleen is er een ofliciëele verkla
ring te Parijs gepubliceerd van
Maujan, onderstaatssecretaris bij het
departement van binnenlaudsche
zaken, die deswegens ondervraagd,
zeide dat de bij de regeering inge
komen berichten bevredigend zijn.
De aan generaal Drude toever
trouwde opdracht, zoo verklaarde
deze regeeringspersoon, oniva' gee
nerlei plan voor een expeditie in
Marokko en wordt stelselmatig
doorgezet met instemming van de
mogendheden. Frankrijk zal binnen
de grenzen blijven, welke het door
de conferentie van Algeciras zijn
aangewezen. Generaal Drude zal
binnen 24 uur alle troepen hebben,
die hij noodig acht om de bescher
ming va Casablanca te ver'.ekeren
en om, als daar aanleiding toe be
staat, afdeelingen Marokkanen, die
zich zouden kunnen vormen, tot
op 15 K. M. van de stad te ver
strooien, maar verder zal hij niet
gaan.
Onze vaartuigen op de kusten
bewaken de verschillende havens,
waar Frankrijk de politie moet
organiseeren.
Spanje handelt op dezelfde wijze
ten aanzien van de overige havens,
waar dit land de politie moet in
richten. Tusschen deze twee mo
gendheden heerscht volmaakte
overeenstemming, zoo besloot Mau-
jas.
In lange hebben we .niets ge
meld uit Rusland.
Eigenlijk gezegd, omdat er niets
belangrijks voor onze lezers uit te
vermelden viel. De Doema-verkie
zingen naderen weliswaar, maar
veel nieuws over de actie de kie
zers of over de verschillende par
tijen hooren we niet. Dat kan ook
wel niet anders, waar de politie
stelselmatig de meest uitgebreide
maatregelen neemt om alle orga
nisatie te versmoren, en waarprac-
tisch deze heele verkiezing een
mystificatie magheeten ten opzichte
van het buitenland.
Voeg daar nu nog bij dat de
censuur tegenwoordig in Rusland
scherper is dan ooit, dan kan men
zich gemakkelijk verbeelden hoe
weinig werkelijk binnenlaudsch
nieuws uit dat land is te vermel
den.
Nu is evenwel dezer dagen het
proces begonnen tegen de deelne
mers aan jongste het complot tegen
't leven van den Czaar.
Men weet dat er een poosje ge
leden over werd geschreven, en dat
de aanhouding van verschillende
personen uit gegoeden stand toen
een groote opwinding te weeg
bracht.
't Fijne ervan hoorde men toch
niet: met zulke processen is men
in Rusland nog een graadje geheim
zinniger dan met andere dingen
en dat wil heel wat zeggen!
Nu schijnt er echter een en ander
uitgelekt, en die bijzonderheden zijn
niet on-interessant. We ontleenen
een en ander aan de Belgische bla
den van gisteravond, die melden
dat het grootste gedeelte der be
klaagden tot de „upper-ten" be
hooren. Mevrouw Feodosieff bijv.
is de dochter van een generaal in
actieven dienst, Nikitenko is een
oud marineofficier, terwijl Marie
Prokotiwa in geheel Petersburg be
kend is wegens haar schoonheid en
élégance.
Nikitenko heeft bij zijn verhoor
het bestaan van een complot geen
oogenblik ontkend. Hij zeide echter,
dat men niet van plan geweest was
den Czaar reeds thans te vermoor
den.
De samenzweerders hadden zich
eenvoudig plattegronden der keizer
lijke paleizen aangeschaft om den
aanslag te kunnen ten uitvoer bren
gen op 't oogenblik, dat de revolu
tionaire partij zulks noodig oordeel
de. Beklaagde Ratinoff zeide onge
veer hetzelfde.
Algemeen is men in Rusland van
oordeel, zoo deelen die correspon
denten nog mede, dat de beklaagden
ervan overtuigd zijn, dat het hun
partij, ondanks de uitgebreide voor
zorgen, welke in alle paleizen ge
nomen worden, vroeg of laat ge
lukken zal het doodvonnis van den
Czaar ten uitvoer te brengen
'n Prettig vooruitzicht voor den
man
Nu we toch over aanslagen op
vorsten spreken, kan hier bijgevoegd
dat er ook tegen de Portugee-
sche koning Carlos en tegen zijn
eerste minister Franco een aanslag
is ontdekt.
In de arbeiderswijk van Lissa
bon had n. 1. dezer dagen een bom
ontploffing plaats, waarbij twee man
gedood en twee gewond werden. De
nasporingen, die de politie dien
aangaande instelde, leidden tot de
arrestatie van een medisch student,
José Boltencouit genaamd.
Het verhoor toonde aan, dat hij
de leider eener bende samenzweer
ders was, die een bommenaanslag
op den koning en den minister-pre
sident wilde plegen en voor dat
doel een formeele bommenfabriek
hadden opgegericht. Bij huiszoeking
vond de politie papieren, waardoor
ze de namen van de vele betrok
ken personen leerde kennen.
Onmiddellijk werden een dertig
tal personen gearresteerd, allen tot
de republikeiusche partij behoorend
Heimelijk werden ze aan boord van
den kruiser „Adamastor" gebracht
die te Pejo voor anker lag.
Men zegt, dat ze zonder verderen
vorm van proces naar 't eiland Ti
mor gedeporteerd worden. Pus wij
krijgen die heeren in de buurt van
onze Indische bezittingen!
President Roosevelt zet zijn veld
tocht tegen de trusts op de
meest krachtige wijze voort.
Hij heeft nu weer te Princetown
in Massachussets een rede gehou
den, waarin hij op de meest-scherpe
wijze zich uitliet tegen de trusts
en aankondigde dat hij alle maat
regelen zal nemen, die hij maar
kan, om hun voor het land zoo
onheilvolle werkzaamheid te knak
ken.
Als kenschetsing voor de hoofd
lijnen van Roosevelt's rede geven
we een uittreksel uit de ontzaglijk-
groote verslagen die de Engelsche
pers over deze presidentieele toe
spraak geven.
„Er is, zeide president Roosevelt,
op het oogenblik een financieele
wereldstoornis. Het wordt gevoeld
op de beurzen van Parijs en Ber
lijn; Engelsche consols zijn lager,
terwijl de prijzen van spoorweg
waarden eveneens gedeprecieerd
zijn. Op de New-Yorksche effecten
beurs is de storing buitengewoon
ernstig. Volgens mijn meening is
dit grootendeels toe te schrijven
aan oorzaken, niet juist totdeVer-
eenigde Staten beperkt; oorzaken,
welke geenzius verband houden
met eenige regeerings-actie.
Toch is het wel mogelijk, dat
het besluit der regeering, om zekere
wetsovertreders van hooge positie
le straffen, in zekere mate aanleiding
tot deze storing heeft gegeven, en
dat deze lieden zich vereenigd heb
ben, teneinde zooveel mogelijk finan
cieele wanorde te stichten, met het
doel de regeeringspolitiek in een
slecht daglicht te stellen en daardoor
de verwerping dezer politiek te
verzekeren, opdat zij de vruchten
zouden kunnen plukken van hunne
eigen euveldaden.
Dat zij tal van onschuldige per
sonen misleid hebben, door ze te
doen gelooven, dat eene dusdanige
verwerping zou plaats hebben, is
mogelijk. Is dit inderdaad zoo, dan
betreur ik het, doch zal het geen
invloed uitoefenen op mijne houding.
Laat ik eens en vooral zeggen,
dat, wat mij betreft, en voor de
18 maanden mijner regeering, welke
nog resten, er geen verandering zal
worden gebracht in de, tot dusver
steeds door ons gevolgde, politiek!
Het is nutteloos mij te vragen,
geen misdadigers, rijk of arm, te
vervolgen, doch ik wensch niet
minder nadrukkelijk dat meu be
grijpt, dat wij geen actie van wraak-
zuchtigen aard instellen of instellei
zullen, en, vooral, geen actie, welk,
onschuldige aandeelhouders en he i
publiek in het algemeen, in sterk
mate en onverdiend zal doen lijden.
Nieuwtjes in drie regels.
Hofberichten.
De Koningin en de Prins kornet
de volgende week Donderdagavom
uit Dobbin op het Loo terug.
Tot het gala-diner op den vet,
jaardag van H. M. de Koningin tei
Paleize het Loo zullen dezelfd
gasten worden genoodigd als ii
vorige jaren, o.a. de Ministers-De
partementsboofdende voorzittei'
van de beide Kamers der Staten
Generaal en van de hooge Staats,
lichamen alsmede de Grootofficierei
en andere leden van Hr. Ms. eivieb
en militaire huis.
De stafmuziek van het 5e reg
infanterie uit Amersfoort geeft lie
diner-concert.
Uit de Staatscourant.
Bij Kon. besluit van 14 dezer is,
met intrekking van een Kon. be!
sluit van 22 Juli, alsnog benoem?
tot vertegenwoordiger op het vai
2631 dezer te Kopenhagen t;
houden congres van het Internat!
onaal Statistisch Instituut, rar. II
W. Methorst, directeur van he
Centraal Bureau voor de Statistiel
te 's-Gravenhage.
De treinenloop der Staatsspoor.
Naar wij vernemen, heeft de dij
rectie der Maatschappij tot Exploi
tatie van Staatspoorwegen gistere
een dienstorder aan het personee
verzonden, waarin er op gewezci
wordt, dat de treinenloop tegen'
woordig veel te wenschen overlap
en dat verbetering dringend nood ij'
is. De directie geeft toe, dat d<
hoofdaanleiding hiertoe hgl in lie
drukke reizigersvervoer, doch zegt
dat het personeel niet te allen tijd.
alles doet om de vertraging te be
perken.
FEUILLETON.
MEUWE HURLEMSCHE MMT
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden voor Haarlem fl.20
Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 330
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Afzonderlijke nummers
0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN: I
Van 16 regelsf0.60 (Contant) f0.50
Elke regel meer0.10 1
Groote letters naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie ft contant.
=1
Uit Londen wordt gemeld dat pre
sident Fallières daar eerlang een offi
cieel bezoek zal komen brengen.
De Italiaansche minister van bui
tenl. zaken Tittoni heeft gisteren een sa
menkomst gehad met Aerenthal.
Het Schotsche Land-wetsontwerj
dat is ingetrokken naar wij meldden
zal spoedig opnieuw worden ingediend
De Duitsche keizerin is gisteren ii
Wilhelmsböhe uitgegleden en gevallen
Zij zal geruimen tijd moeten liggen
Het Spaansche koningspaar is o]
't oogenblik in Frankrijk. Gisteren be
zocht het de expositie te Bordeaux.
Weet men den voornaam van dei
koning van Siam, die te Parijs vertoeft
Prahatsomdetpraporamindrmaha
(Speciaal voor dit blad bewerkt
BOEIENDE ROMAN
viit Ami jongs ten Poolschen vrijheidsstrijd.
Naar het Duitsoh van*
GERD. VON OSTEN.
4')
Wij rijn arme menschen Zoude Voor
zienigheid ons een schat geschonken heb
ben om hem te laten verschimmelen? Wie
weet, wat voor een geluk voor het meisje
nog is weggelegd? Verbeeld je, als een
van den oever der Witia eens tot hooge
eer kwam.
Vorstin Barbara Radziwill is een Pool-
se.he Koningsvrouw geworden."
„Maar dat was ook een vorstin
Nu dan, de Skowronka, de vrouw van
'Czaar Peter en Keizerin der Moskovilen,
werd ook bier geboren daar aan de
overzijde van den oever, aan den Berg
des Verlossers, in de voorstad Singiski.
Haar lint was zeker niet beter dan de
onze."
Zijn vroinv schudde 't hoofd; zij hoog
heel vormelijk zoowel voor liet denkbeeld
als voor baar 's mans geleerdheid.
„Mijnbeer Thadd&ns beeft bet mij ver
teld en mij ook vtor mijnbeer Roman
gewaarschuwd", voegde hij haar toe.
Dat liy evenwel niet zoo eerzuchtig en
hoogdravend was, als men wel zou gaan
denken, was wel op te maken uit het
geen hij daarna zei:
„Wanneer Anka mocht boffen, dan
zullen we steeds goed wat snaps in de
tiesch hebben en dan behoeven we het
varkentje, dat we niesten, niet te ver-
koopen, maar zullen liet zelf kunnen op
peuzelen."
En zijn oogjes glinsterden; de hare
ook. Zij dacht aan een mooien, nieuwen
hoofddoek en aan zooveel andere dingen,
waaronder zeker wel het laatste was een
regenvrij dak voor hun huisje.
En zij breidden hun wenschen en toe-
kon.stdroomen al verder en verder uit,
tot dat de man zich lui uitrekte en zijn
vrouw vroeg het kussen bij de kachel te
leggen. Dan ging hij daarop een uiltje
vangen.
„Vandaag komen de jonge heeren weer,
Wontek.
„Gij moet op zolder," zei ze en voegde
er na eenige oogenblikken bezorgd bij:
„Ik weet niet, Wontek.. maar als die
geschiedenis verraden werd? Dan bereik
ten we nooit 't geluk, dat we door Anka
verwachten."
„En naar Siberië 1 Dat wil zeggen, a 1 s
liet uit zou komen 1" zei hij met een lis
tig oogknipje, toen hij zag, dat zijn vróuw
bij zijn eerste woorden doodelijk ver
schrok. Hij zette de flesch aan zijn mond
en dronk de rest leeg. Een hoeveelheid
brandewijn, zooals hij daar straks naar
binnen had geslagen, maakte hem steeds
meer dapper en stoutmoedig. „Ben je
hang, Elzka? Schaam je. We drijven de
Moskovieten'spoedig tot Paanen terug,...
als het er maar eens oplosgaat."
„Jezus, Maria en Jozef! Jij zult toch
niet mee gaan, Wontek?"
„Ik? Wis en zeker, Elzkan. Denkt gij,
dat ik hier ben om eeuwig lasten te dra
gen? Je zult er verwonderd van staan,
wat er nog uit mij zal groeienMijn af
komst is niets te hoog voor mij. Mijn
voorvaderen waren strijders, die een sabel
droegen en te paard reden, als ze er maar
een hadden.
En nooit zouden ze iemand tct land-
bode kiezen, die niet wilde zooals zij en
hun niet overvloedig te eten gaf en bran
dewijn te drinken bij tonnen tegelijk.
Dat heeft me mijn grootvader dikwijls
verteld. O, wat was dat een levenHad
ik daar bij mogen zijn, ik en hij in het
zegenrijke land van Masovië, waar iedere
hoer een edelman is.
Maar zijn groot- of overgrootvader, had
in een der vele oorlogen, die immer
weer opnieuw gevoerd werden, alsof dat
eenmaal zoo moest zijn in ile republiek
Polen toen had hij zich aan een dom
heid schuldig gemaakt en moest zijn
huis en haard verlaten.
En toen hij hier in 't Grootvorstendom
kwam, zag hij dra, dat het hier geheel
anders was... de boer was geen edelman
en bij had niets te vertellen, en brande
wijn gaf het ook niet meer, wel daaren
tegen den knoet, als iemand niet werk
te. En de heerschappij werd steeds
grooter en zoo zijn wij van bazen ten
slotte knechts en lijfeigenen geworden 1
De duivel hale die hooge adellijke heeren
allemaal ze verdienen het, dat de Rus
over hen kwam als een hagelbui over
een rijp boekweitveld. De arme man had
het toch altijd beroerd, onverschillig wie
Heer in 't land is. Al was er ook een
gekhet eenige, wat hij liad, dat waren
zijn gezonde leden, en die zou hij er aan
wagen, wanneer weer een opstand zou
uitbreken.
Mogen zij met de Russen vechten, die
daardoor voordeel kunnen behalen, als
de toeleg gelukt. Maar ik dank daarvoor
Ik zeg maar: De duivel hale den adel
en de Russen tegelijk!"
Hoe weinig logica er ook van den aanvang
af in zijn geklets zat noch hem nocli
zijn vrouw viel die inkonsekwentie op.
Vrouw Elzka was zeer in haar schik,
dat haar man, wanneer een opstand zou
uitbreken, niet als voorvechter zou willen
fungeeren.
Hoe spoedig' en hoe dikwijls zij ook
met elkaar in een vuistgevecht geraak
ten verliezen zou 'ze haar man nog
niet graag. De kans, om in geval zij ont
dekt |werden, naar Siberië te moeten,
maakte baar zeer bang; maar zij miste
den moed om 't besluit te nemen dat
zij toch zoo dikwijls graag genomen zou
hebben, het besluit om mijnheer Roman
te verzoeken, met zijn vrienden niet meer
in hare luit te komen. Hoe kon zij dat
haar voormaligen jongen heer in 't ge
zicht zeggen? Zij koesterde zoo'n grooten
eerbied voor hem en tegelijk een warme
genegenheid. Was hij niet het pleegkind
barer bloedeigen zuster geweest? En tot
nu toe was hij altijd goed voor haar en
hijzonder voor hare Anka.
Anka's ouders hadden zoo'n harden en
driftigen heer gehad, dat zij voor alle
heeren te zamen niet de minste voorliefde
gevoelden.Sleehts mijnheer Roman maakte
een uitzondering; hem wenschte zij alle
goeds toe, en voor alles, dat hij zijn goe
deren weer terug zou krijgen.
Haar man was naar den zolder gegaan
om zijn roes uit te slapen.
Toen het begon te duisteren, kwam
Anka met Roman. Later volgden allen
op z'n eentje, meerdere jongelui, meest
studenten, die uit verschillende richtingen
heimelijk waren komen toesluipen.
Bijna gedurig trachtten een of meer
dere geheime vereeniginge,n Polen te be
vrijden. Zoo dikwijls men ook dergelijke
vereenigingen ontdekte, verried, oplicht
te, en hoe streng men ook de deelnemers
bestrafte uit de verspreide overblijf
selen der oude vereeniging vormde zich
steeds een nieuwe, die door de im
mer talrijker jeugd versterkt werd.
Niet altijd werden de leden door edele
motieven geleid en dikwijls helaas door
de meest egoïstische, de uieest onwaar
digste.
De bevrijding der vreemde heerschappij
was dikwijls genoeg de dekmantel voor
de laagste hartstochten, en zelden ont
brak de verrader.
De geschiedenis dezer verbroedering
zou een mismoedige schets vormen, waarin
liet zeker niet zou ontbreken aan de heer
lijke lichtpunten van 1 ewonderenswaar-
digen afstand van have en goed en zelf
opoffering, die getuigden van heldenmoed,
doch die voor liet overige en helaas liet
grootste deel door tal van feiten zoo duis
ter en somber zou zijn en tegelijk de
geschiedenis van het land zelf vormen.
Roman had een bond gevormd, wiens
leden allereerst zich op alle mogelijke
wijzen waardig voorbereiden moesten voor
liet bevrijdingswerk.
Ondanks zijn jeugdig gemoed, rijk aan
idealen of misschien wel tengevolge
daarvan was het hem niet ontgaan,
dat zij, die voor de zaak des vaderlands
werkten, dikwijls veel minden acli tens waar
dige lieden waren, dan hem dit niet slechst
wenschelijk, maar zelfs allernoodzakelijk^
toescheen.
Een vereeniging, die niet gelijk zoo*
vele andere, hare kracht wilde verspiliei'
in onvruchtbaar redetwisten en het na'
jagen van nevenbedoelingen, moest nood.
zakelijk een bond zijn van deugdzaitii
lieden
En hoe onvergankelijk 't doel der ledét
ook was toch kon de Bond slechts ii
het geheim beslaan. Het gouvernenien!
zag liever dat de Academische Jeugd haa;
kracht sloopte in een wuft leven, in wildf
uitspattingen, dan dat zij een vlekkeloo'
leven leidde, vlijtig haar studiën volbraeh
en zich 'Li de geschiedenis van het lam
verdiepte.
In Wilna heerschte van 't begin de'
twintig jaren af niet meer die ruwe toon
zooals op vele andere beroemde univerai
teiten van het Westen tot groot mis'
noegen der Regeering, die daaruit nietj
goeds voor haar verwachtte en de hooge 1
scholen daarom des te strenger bewaakte
Roman had zich aan de doktersstudi
gewijdals arts kreeg hij toegang tot vel
familtën, kon dan voor zijn zaak vet'
vruchtbaarder werken als in eenig andei
beroep; bovendien dan kon hij ook n:
den strijd voor de vrijheid van 't vadei|
land aan zijn medestrijders hulp en red
ding brengen, in elk geval toch verzachtin;
en leniging der pijnen namelijk zo
lang hij nog jong was.
Wordt vervolgd
