DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
BERICHT.
Voöp Rechten Vrijheid!
VRIJDAG
Kinderhuisvest 31-33, Haarlem
BUITENLAND.
BINNENLAND.
in"
§a, die Vi
- ren wijfj
zelfs xi'
^jjes weige'
pig.
nker
bruine
•tig mi
•n de bes'
een lil'
;$er j'enef
toen of
t zijn kö
I die
ooten
n krijgef
angeslac
|d alcobf
pe hyenf
n alcoli'
Het waf
ke sche]
ftddeii a
DONDERDAG 29 AUGUSTUS 1907.
No. 667l,332ste Jaargang.
Bureaux van Redactie en Administratie:
Interc. Telefoonnummer 1426.
Zaterdag 31 Augustus
verschijnt onze Courant
wegens den Koninginne
dag aanzienlijk vroeger
dan gewoonlijk. Wij ver
zoeken daarom H.H. Ad
verteerders beleefd maar
dringend, ons hunne ad-
vertentiën voor het ZA
TERDAG AVOND-NUM
MER reeds
te doen toekomen.
Zaterdagmorgen kunnen
wij niet later dan uiterlijk
10 uur advertentiën voor
het nummer van dien dag
aannemen.
De groentenmarkt.
Algemeen Overzicht.
-We noemden gisteren den Katho
liekendag, die op dit oogenblik te
Würzburg gehouden wordt, eene
indrukwekkende wapenschouwing
van het machtige, door zijn kracht
en eenheid zoo heerlijk Katholieke
volk van Duitschland.
Reeds de eei-ste dag is een bewijs
geweest, dat de geloofsijver van de
Duitsche Katholieken niet verflauwt,
maar integendeel krachtiger op
vlamt en telkens schitterender tot
uiting komt op deze jaarlijksche
vergaderingen. Opmerkelijk is liet
aantal Oostenrijksche Katholieken,
die dit jaar aan de vergaderingen
deelnemen.
Duitschland's Katholieken toonen
te beseffen, dat ook op het terrein
van de politiek het Katholicisme
een geestelijken—invloed uitoefent
dat liet noodzakelijk is ook in het
parlementaire leven de rechten der
Kerk te verdedigen en den geest
van het Christendom tot uiting te
brengen.
De koloniale kwestie, uitgedrukt
in de v«|iag, wat er gedaan moet
worden om de koloniën voor Duitsch
land vooi'spoedig te maken, is dit
maal met mannelijken ernst onder
de oogen gezien.
't Was de bekende Abt van St.
Otiliën, die dit gewichtige vraag
stuk behandelde. Würzburg zoo
ving hij aan was eenmaal het
centrum van liet arbeidsveld van
de H. Bonifacius, den grooten Apos-
van Duitschland, zoodat Würzburg
dan ook mag heeten een missie-
historische bodem. Daarna sprak de
redenaar over Katholicisme en Mis
siewerk," aantoonende vooral, hoe
deelname aan missiewerk eene be
hoefte is voor het Katholieke hart.
Het Katholieke geloofsbewustzijn,
de Katholieke liefde, welke in de
missies tot uiting komt, mag zich
niet bepalen zoo besloot hij
binnen de grenzen van het Duitsche
Rijk. „Wij zijn Katholieke Duit-
schers, geen Duitscli-Katholieken,
en laten door niemand ons over
treffen in vaderlandsliefde. Zonder
christelijke bescherming en zonder
een christelijke socialen grondslag
sticht men geen gelukkige kolon ën.
De pionier-arbeid moet met het
Kruis geschieden, wil men gezonde
en gelukkige resultaten verwachten.
De geestdrift, waarmede de hoog
waardige abt werd aangehoord,
uitte zich meermalen in uitbundige
en spontane kreten van toejuiching.
Ook de christelijke pers, deze rede
voering ontledende, uit zich in de
meest waardeerende bewooi'dingen.
Vrijdag 2 Aug. is te Bloemfontein
officieel de Oranjeschool geopend.
Verschillende sprekers voerden het
woord o.a. ex-pres. Steijn.
Zooals velen weten, heeft Holland
een groote som bijgedragen voor
deze school. Menige Hollander zal
daarom teleurgesteld zijn, dat slechts
door ex-president Steijn daarvan
gerept werd. Vreemd is het ook,
dat men niet eens de beleefdheid
heeft gehad den Nederlandsehen
consul uit te noodigen.
Velen in Holland hebben liooge
verwachting van de Oranjeschool
en meenen, dat liet ouderwijs meer
Hollandsch zal zijn dan opdegouver-
nementsscholen. Toch is er slechts
ééne Hollandsche onderwijzeres.
Wel zijn al de andere onderwijze
ressen Afrikaansche dames, en wel
meest uit Kaapkolonie, doch ieder
die eenigszins met Afrika bekend
is, weet, dat zij, die onderwijs geveü,
zich gemakkelijker in 't Engelsch
dan in 't Hollandsch uitdrukken,
't Hollandsch vindt men le zwaar
en men houdt er nu eenmaal van
het zichzelf niet te lastig te maken 1
Nu zou menigeen zeggenals
een Afrikaner liefst Engelsch leert
en spreekt en daar meer heil in
ziet, laat hem zijn gang gaan. Heel
goed. Doch laat men dan zoo eer
lijk zijn, geen Hollandsch geld aan
te nemen. Laten de Hollanders
zich niet vleien, dat Afrikaners zoo
met Hollanders en Hollandsch in
genomen zijn. Er mogen nog enke
len zijn, zooals ex-pres. Steijn, die
de moedertaal hoven 't Engelsch
verkiezen, doch de meesten denken
anders. De Oranjeschool dankt
haar ontstaan dan ook niet aan
verlangen aan meer Hollandsch,
maar omdat de ouders invloed wen-
schen te oefenen op 't onderwijs en
dit niet het geval is op degouver-
nementsscholen. Doch de lessen op
de Oranjeschool worden evenals in
de andere scholen hoofdzakelijk in
't Engelsch gegeven.
Of 't ooit zoo ver zal komen, dat
men zich op de scholen in 't Hol
landsch of tenminste zuiver Afi'i-
kaanscli zal kunnen uitdrukken, is
tamelijk onzeker. Voor een Hol
landsch onderwijzer is 't zeker noo-
dig, veel volharding en ijver te
hebben, om niet ontmoedigd te
worden bij den weinigen steun dien
hij ondervindt.
Het Engelsclie Parlement is op
recès gegaan.
In de troonrede, waarmede de
zitting gesloten is, heeft koning
Edward zijne voldoening uitgespro
ken over het bezoek van den koning
en van de koningin van Denemar
ken. Het kan niet anders zijn,
verklaarde de Koning, dan eene
versterking van de vriendschappe
lijke betrekkingen van de beide
landen.
Ook over het bezoek van den
Japauschen prins Tushimi liet Ko
ning Edward zich hoopvol uit.
In de troonrede voor het overige
zeer geruststellende verzekeringen-
De betrekkingen met de vreemde
van vriend-
mogeudheden zijn
scbappelijken aard.
Melding wordt gemaakt van het
tusschen Engeland en Spanje ge
sloten verdrag tot handhaving van
eikaars belangen in de Middelland-
sclie Zee en den Atlantischen Oce-
a ui.
Vertrouwen wordt uitgesproken,
dat de beraadslagingen van de
Vredesconferentie te 's-Gravenliage
zullen leiden tot het sluiten van
overeenkomsten, strekkende om de
rampen van den oorlog te verzach
ten en den wereldvrede te verze
keren.
Verder wordt verbetering aange
kondigd in het administratief bestuur
van Indië, waardoor de aanwezig
heid van adviseerende Indische
leden in den Raad van Indië wordt
verzekerd.
De Koning vertrouwt, dat het
toekennen van zelfbestuur aan debe-
volking van de Oranjerivier-kolonie
zal leiden tot welvaart en tevreden
heid van die bevolking.
Het overige van de troonrede
handelt over binnenlandsche aan
gelegenheden.
Nieuwtjes in drie regels.
Graaf Witte, de vroegere Russi
sche minister-president is directeur ge
worden bij de Buitenl. Handelsbank.
De Cliileensche Kamer heeft
aangenomen de wet op de Zondags
rust.
Het gerucht loopt' dat de Sultan
van Marokko, Abd-el-Azis, in zijn
paleis vermoord is.
De Braziliaansche Regeering heeft
bij Engelsche firma's drie slagschepen
en twee kruisers besteld.
De Chineesche Regeering neemt
geen genoegen met het verdrag van Rus
land en .Japan over het Verre Oosten.
Volgens de „Messidor" zullen
koning Edward en de Czaar elkander
te Christiania ontmoeten.
De Koningin en de Prins in
Mecklenburg.
Bij hun terugkeer van Raben-
steinfeld naar Dobbin hebben ko
ningin Wilhelmina en prins Hen
drik hun weg gekozen door de
kleiue stad Goldberg.
Daar had men zich telefonisch
op de hoogte gesteld van het ver
trek van het vorstelijk paar en wist
daardoor tamelijk nauwkeurig tegen
welken tijd de Koningin de stad
zou doorrijden.
Men stond dan ook in grooten
getale gereed om Haar op den weg
te begroeten. De gymnasten hadden
zich bij elkaar opgesteld en hieven
een krachtig hoera! aan, waarvoor
het hooge paar uit het met 4
schimmels hespannen rijtuig, door
prins Hendrik zelf bestuurd, vrien
delijk dankte. Op dit rijtuig volgde
nog een tweede, waarin liet gevolg
had plaats genomen. Van dit rijtuig
was onderweg de as heet geloopen,
zoodat het in een smederij moest
worden nagezien.
Het was bijzonder mooi weer;
de reizigers zullen itmaal dan ook
wel meer genoten hebben van het
prachtige landschap dan op den
tocht naar Rabensteinfeld.
H. M. de Koningin wordt iieden-
ayond 8 uur (Greenwiehtiid) met
een extratrein uit 't buitenland over
Rheine-Salzbergen op 't Loo (Paleis)
terugverwacht.
Het Koninklijk bezoek aan Zeeland.
De gouvernements-gebouwen iu
de Abdij te Middelburg zullen ge
ïllumineerd worden met ongeveer
8G00 vetpotjes.
Hoewel de feestcommissie, opge
licht in verband met de komst van
het Koninklijk Echtpaar, het niet
noodig oordeelde buurt-commissies
te vormen, jjzijn toch de bewoners
van verschillende straten reeds bij
eengekomen en hebben zij geld
ingezameld om enkele straten te
versieren.
Ook de hoofdstraat, de Lange
Dellt, zal in feestelijk gewaad wor
den gestoken.
In verband met het bezoek van
het Koninklijk Echtpaar zal het 2e
bataljon van het 3e regiment infan
terie te Middelburg niet op 13 Sept.
in het kamp op Kijk-in de-Pot bij
Bergen-op-Zoom komen. Een com
pagnie van dat bataljon zal op 9
en de drie andere compagnieën op
16 Sept. dat kamp betrekken. Voor
het le bataljon uit Vlissingen blijft
de datum onveranderd, z:odat dit
op 13 Sept. te Bergen-op-Zoom aan
komt.
Uit de Staatscourant.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot
vertegenwoordiger der Nederlnndsche
Regeering' op het in de maand Sep
tember te 's Gravenhage—Scheveiiin-
gen te houden Internationaal Zuivel-
congres, jbr. A. H. J. H. Michiels van
Kessenich, te Nuth, lid van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal.
tot leeraar in de geniewetenscliap-
pen aan de Koninklijke Militaire
Academie, de heer H. W. Venker,
thans tijdelijk leeraar aan genoemde
Academie;
Tot burgemeester der gemeente Val
kenburg (L.) jhr. J. A. van Geen.
Bij beschikking van den minister
van landbouw is aan mejuffrouw M.
D. Roeterink, op haar verzoek eervol
ontslag verleend als schrijver bij de
Rijksverzekeringsbank; 2e benoemd
tot schrijver bij de Rijksverzekerings
bank, A. W. Lugt, thans tijdelijk bij
die instelling werkzaam.
De oude Hembrug.
De Minister van Waterstaat
brengt ter kennis, dat de draaipij per
van de oude spoorwegbrug over het
Noordzeekanaal te Zaandam, iu den
spoorweg van Nieuwediep naar Am
sterdam (Oude Hembrug) met de
bij beboerende remmingwerken ge
heel is opgeruimd en in het midden
vau het kanaal tusschen de beide
nog niet opgeruimde steunpijlers
van die brug over eene breedte van
40 M. eene diepte van 9 M. N.
A. P. wordt aangetroffen, zoodat de
vaartuigen elkander in deze opening
kunnen passeeren
dat in verband hiermede de tijde
lijke maatregelen voor de doorvaart
van de brug, opgenomen in de
„Staatscourant" van 20, 25 en 29
Juni, met ingang van 29 Augustus
worden ingetrokken en met dien
datum de seinen de doorvaart van
de oude brug, bedoeld in de 7de,
8ste en 9de zinsnede van art 2 en
in de art. 3 en 4 van het Reglement
voor die brug, vastgesteld bij Kon.
besluit van 4 Augustus 1880 („St
bh" no. 154) en van 17 April 1886
(„St.bl." no. 79) niet meer worden
gegeven
en dat, zoolang de steunpijlers
van de oude spoorwegbrug nog niet
volledig zijn opgeruimd, de plaats
van deze pijlers wordt aangegevei
overdag door in het kanaal geplaatste
palen en des nachts door een groei:
licht bij eiken pijler, zoodat alh
vaartuigen des nachts tusschen d»
twee groene lichten zullen moetei
doorvaren. („St. Ct.B)
Een Kamerzetel vacant.
Naar „De Nederlander" mededeel
heeft mr. O. J. H. graaf van Lim
burg Stirum, het Tweede Kamei
lid voor Schiedam, zijn ontslag al
Kamerlid ingediend.
Het Analytisch Kamerverslag.
De Ilaagsche chroniquer van d
„N. Gron. Ct." meent te weten,di
men met de samenstelling van de
dienst voor het analytisch Kamei
verslag nog een jaartje wil wacl
ten.
6e Diocesane Katholiekendag in he
Bisdom Den Bosch.
Door het uitvoerend Comité is i
zijn vergadering van "25 Aug. m
W. M. vau Lanschot, griffier d(
Staten van Noord-Brabant, benoeir
tot voorzitter van de Commiss
van advies voor Katholiekendage
en de heer L. van der Steen tot 1
en secretaris dier Commissie (wegei
periodieke aftreding van jhr. ir
O. van Nispen tot Sevenaar die ni
herkiesbaar was).
Nieuwe postzegels.
Het plan moet bestaan om et
geheele uitgave van onze nieut
postzegels binnenkort het licht
doen zien. „Msbd."
Een Antl-rev. partijdag.
In den herfst van dit jaar zal
Groningen een anti-revolutionna
partijdag gehouden worden.
provinciaal comité, gepresidet
door den heer J. C. Wirtz, ni
daartoe het besluit. („Ned.
De Bredasche kwestie.
Gelijk hekend, zijn bij beslissi
van den Gemeenteraad te Bre
de heeren Bom en v. d. Brink n
toegelaten als leden.
De heer Bom heeft daarin beru
hij heeft nl. geen request aan G
Staten ingediend. Erisdusnurei
FEUILLETON.
7)
m
■EUWE HRRRLEMSCHE COURMIT
Afzonderlijke nummers
I'er 3 maanden voor Haarlem
ABONNE M E JSt T 8 P R IJ S:
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16. regelsfO.GO (contant) f0.50
Elke regel meer0.10
tiroote letters naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cent pep advertentie i contant.
De lieer Groot schijnt definitief be
keerd te zijn.
Zooals onder onze stedelijke berich
ten is te lezen, is hij een warm voor
stander geworden van een vroege
groentenmarkt.
Kn hij heeft dus den Raad een voor
stel gedaan om te besluiten, de groen
tenmarkt op de tegenwoordige plaats
te behouden, doch te houden alléén
's morgens van 5 tot 8 a 9 uur.
Met het praeadvies, door B. en W.
hierover uitgebracht, aijn we het ge
heel eens. Het ongeri ef der electrische
tram is daarmee niet vermeden. Kn
de kooplieden, die niet anders dan
's middags kunnen komen, zouden er
zéér ved ongerief van hebben.
Wat de heer Groot in zijn voorstel
den Raad wil doen overwegen„dat
alle groenterxventers (met een vroeg-
markt) ten zeerste gebaat zouden zijn,"
is dus niet naar de waarheid!
Kn daarmede valt dan ook het lieele
voorstel, om da groentenmarkt op hare
tegenwoordige plaats te behouden.
Wij hebben ons reeds een paar maal
schrap gezet tejgen alle dooreenmen-
ging dezer tw&e afzonderlijke dingen:
den t ij d van do markt, en de plaats,
waar ze moet gehouden worden.
Zelfs al waa een vroegmarkt wen-
schelijk, zooi betoogden we dan
moest toch de plaats der markt naar
den zooveel heter gelegen, ruimer aan-
gelegden Koudenhorn worden over
gebracht.
Kan men echter aantoonen, dat een
vroegmarkt niet gewenscht is, in
geen geval, dan kan er over de plaats
der markt geen twijfel meer zijnDan
is er zelfs voor den heer Groot en zijn
medestander geen mogelijkheid meer,
het behoud der markt op de tegen
woordige plaats te verdedigen.
Wij meenen, dat B. en W. het scha
delijke van een vroegmarkt in hun
praeadvies duidelijk aantoonen. In
ieder gevalalgemeene instemming
der belanghebbendenlieeft zoo'n marlet
niet, dat is al gebleken.
En dus blijft niets anders over dan
een verplaatsing naar den Kouden
horn.
Wat we ook zeer zouden toejuichen
(Speciaal vuur tl it blad heiverkt).
BOEIENDE ROMAN
uit den jonge ten Poolsehen vrijheidsstrijd.
Naak het Dijitsch van
GERD. VON OSTEN.
Kerel, wil je je mond wol eens hou
den, heet ile kapitein hem toe, jnoet ik
je morgen in de ijzers laten sluiten Moet
gij ons hier liet heele feest bederven?
De soldaat nam mechanisch de ge
dweeë houding van den ondergeschikte
aan. Men weet het maar al te goed in het
Russische leger, hoe blinde gehoorzaam
heid en onderworpen zwijgen alléénden
dienst uitmaken En trouwens, wat ging
hem dat vreemde kind ook aan!
Intusschen waren de dames opgestaan
om zich te verwijderen.
Met een handige beweging was de sol
daat aan de deur, en beleefd buigend
opende hij deze voor de vorstin en de
andere dames.
'n Nette soldaat, zeide de vorstin.
En een dappere tévens, voegde de
kolonel erbij. In den Kankasns en elders
op 't oorlogsveld heeft hij zich voortdu
rend onderscheiden en den hoeilen troep
tot voorbeeld gediend
't Moet een voortreffelijk regiment
zijn, waarin zulke mannen diénen, zeide
de vorstin met 'n complimentje.
De kolonel boog bescheiden. Hij dacht
aan de miserabele, havelooze kerels, die
hij onder zijn bevelen had en waaruit hij
dezen man juist, omdat hij zoo goed en
netjes er uit zag, tot ordonnans had ge
kozen
Waarom wordt hij dan niet bevor
derd tot hoogeren rang? vroeg een der
garden. Hij kan „zeker niet lezen of schrij
ven
Ja, datwei, antwoordde de kolonel.
Maar hij is eigenlijk een politieke mis
dadiger en heeft door zijn goed gedrag
althans bereikt dat. hij niet meer in het
regiment van disoipline behoeft te dienen.
Maar u weet, dat een politiek misdadiger
toch nooit bevorderd kan worden in het
leger 1
Op dat oogenblik kwam een knecht
naderbij en meldde, dat de kleine Iwan
ziek was.
De Staatsraad schrikte, hij vloog op om
naar zijn vrouw en kind te gaan, en riep
den knecht toeWat is er, wat scheelt
het kind?"...
Hij hoest zoo raar, het is of Dij stik
ken zal, was het antwoord.
De croup.
Dat was een uitroep van den gastheer,
die zelfs zijn eerstgeborene aan die vreese-
lijko ziekte verloren had in weinige uren
De croup.... dat schrikbeeld voor de
ouders! En men zat nu ook zonder ge
neesheer: de arts zou pas na vier of vijf
uren komen, zoover woonde hij weg. Doch
dan zou het te laat zijn, dat begreep een
ieder.
Mijn oppasser heeft vroeger in de
edioij nen gestudeerd, zeide de kolonel
daarop, en ook mij heeft, hij goede
hulp verleend in ziekte.
De kapitein zweeg eenigermate verle
gen: de kerel had het dan toch wel ge
weten zooëvenl
Hoewel het vertrouwen van allen heel
groot was, nam de Staatsraad in zijn wan
hoop met beide handen de aangeboden
hulp aan, en de soldaat werd aan het
ziekbedje geroepen.
Op kalme, zelfbewuste wijze, docli zon
der het stijve en strakke van zijn hou
ding te verliezen, trad |de soldaat op. Had
Dij niet het grove Russische soldatenpak
gedragen, men zou hem voor een be
studeerd man gehouden hebben, dat was
de gedachte van allen, die hem aan het
werk zagen om het al bijna stervende
kind verlichting te verschaffen. Zonder
dralen en beslist haaldehijuitlniisapotheek
datgene wat bij noodig had en het schreien
der kinderjuffrouw die wanhopig'de han
den wrong, en uitriep dat zoo'n soldaat
ook nimmer iets goeds kon doen, deerde
hem heelemaal niet. De vorstin maakte
dan ook, door het meisje de kamer uit
te zenden, daaraan dra een einde. Ook
zij had vertrouwen in den stillen, stroeven
man, die klaarblijkelijk zijner wetenschap
bewust was. En dat vertrouwen werd be
loond: na eenige uren, gedurende
welke de jonge soldaat niet van het bedje
was geweken, was het gevaar voorbij.
En toen de dokter kwam uit liet nabij
zijnde stadje, sliep het knaapje zoo gerust
en vond deze de aangewende geneesmid
delen zóózeer de juist#, dat er eigenlijk
voor hem niets meer te doen bleef. Het
kind was gered.
Stilletjes was de soldaat heengegaan.
En de ouders, die door deu aogst vau
te voren en de blijdschap nu geheel buiten
zichzelf waren, hadden zijn stil verdwijnen
niet eens gemerkt. Hij was trouwens ook
aan liet bedje van het kind zoo kalm en
onbewogen gebleven als maar kon. Leo-
kadia had ook dat opgemerkt en zij vroeg
zich adpvat dat wezen zóuharteloosheid
soms? Ofwel een eigen lijden, zóó diep,
dat alle lijden van anderen er bij in het
nil t viel?....
Eindelijk werd liet stil in het slot, de
weldadige rust kwam over allen. Ook
over den man die in het grove Russische
soldatenpak daar zat te mijmeren voor
zijn legerstede?....
IV.
't, Begon zoo langzamerhand te dagen,
den volgenden morgen. De lichten werden
gedoofd en slechts in de ziekenkamer
tintelde een klein lichtje, als bewijs van
waakzame zorg. Overigens rustte alles
nog.
Tocli stond reeds aan een der buiten
muren van het slot Swiagask een man
geleund, die zijn blikken wendde naar de
wijde vlakte in het Westen, waal-Hand
en hemel samensmolten in grauwe sche
mering. Die blik was iets van zelf-spre-
kends, iets van nature komend, evenals
het kind, als't wakker wordt, vanzelf het
oog richt naar z'n moeder
Hij dacht aan zijn vaderland, Polen!
Anders was hij zoo poëtisch niet meer
in den laatsten Lijdhij was versteend en
verhard door de jarenlange harde behan
deling, door de moraliteit en onbeschaamd-
van zijn verdrukkers. Allen leek hem als
een vreemde, ids iemand die er buiten
staat! Ja, dat stelsel der Russen is wèl
een stelsel dat doel treft!
Maar nu, nu hij niet slapen kon, nu
dacht hij na, was geen machine meer, als
waartoe de stelselmatige vernedering der
Russen hem haast ge naakt had. Hij dacht
aan vroeger. Aan de telkens vervlogen
hoop, op herstel van zijn vaderland, aan
zijn dwaze jongensdroomen. De overwin
ning óf de dood! zoo had hij vroeger
altijd uitgeroepen. Nu wist hij dat er nog
een derde isde rok van een Russischen
soldaat! En die eenmaal aan, geeft
de harde bejegening waaraan de
soldaat is voorgesteld vanzelf de verhan-
ding, die hij reeds begon te gevoelen. Nu,
had hij, door z'n geneeskundige kennis
die wel is waar oppervlakkig was, maar
dan toch veel grooter dan die van de
Russische officieren van gezondheid, een
kind bet leven gered dat later weer
zooals hij in alle bitterheid tot zich zelf
zeide liet leger der verdrukkers nog
wel ééns vergrooten zou.
En zoo droomde hij voort, droevig, zon
der hoop, zonder vertrouwen op de toe
komst
Daar werd boven hem een raam ge
opend. Het was wat luchtiger geworden,
de morgen naakte. Een vrouwelijke ge
stalte boog zich uit het raam zonder den
man, die vlak er onder stond, te bespeu
ren zij wendde zich naar het Westen,
strekte de armen uit en van haar lippen
klonk zacht in een taal die daar niet
gesproken werd, het Poolsche woord
„Oyczyzna!"
Dat woordiedere Pool kent er de
toovermacht van. De moeder fluistert het
aan de wieg van haar kind, het klinkt
den jongeling tegec uit de verhalen van
zijn vader, het is alom in de droomen
van den knaap tegenwoordig, het roept
inet de11 klank der klokken de bruid tot
het altaar. Wat het leven hem brenj
zal, den man blijft dat woord altijd heil
Waar ook zijn voet gaat, of hij zijn vac!
land verlaat voor verre gewesten, imr
en altijd blijft die zoete klank hem 1
O ycyzna! Op zijn sterfbed is 1
de laatste zucht van den Pool, er g
een zeker fanatisme van uit: het is
hymne van leven en sterven in Pol
Oyczyzna „Vaderland!1'
Het meisje had dat woord, dat vi
den Pool zoo ontzaglijk veel beteeke
in haar droevig verlangen naar dat
liefde vaderland haast onbewust uit
sproken
„Oyczyzna! klonk het zaclit ter
als een echo, maar met een d
tranen verstikte stein, die dieper en m
nelijk klonk.
De jonge vrouw verschrikte niet.
Zij hoorde dat een Pool daar was
Polen zijn allen broeders en zusters,
leunde uit het venster en zag den E
sischen soldaat daar vlak beneden h
staan. „Zijt gij ook een Pool?" wilde
vragen, maar de vraag bleef onuitge s;
keu: natuurlijk was bij een Pool!
Toen hij dat geliefde woord had
boord, zoo onverwacht, van andere
pen, toen scheen de sluier, die zool
voor zijn oogen gebonden was, ope
weg te vallen, toen was de vloek op
heven die op hem te rusten scheen, t
erkende hij, dat hij dan toch in hart en
Pool was. Van nieuws af aan voelde
zich weer jongeling, vol vuur en le\
en de hoop op betere tijden leefde
op in zijn hart.
(Wordt vervolgd
