DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. Op Koninginne's uerjaardag KindeHhfciisvest 31-33, Haarlem CP3 BUITENLAND. BINNENLAND. Zaterdagavondpraatjes. zaterdag 31 augustus 1907. No. 6673, 32ste Jaargang. Bureaux van Redactie en Administratief Interc. Telefoonnummer 1426. 31 AUGUSTUS 1907. Feestaccoorden Zegenwoorden 't Jubellied vol blijde trouw, Klinkt ons tegen Allerwegen Voor 's Lands eerste en hoogste Vrouw. Haarlem's stede Jubelt mede, Bidt voor Nêerland's Koningin; 't Feestkleed blinkt er, 't Feestlied klinkt er, Lied van hulde en trouwe min: Koninginne, »Landsvorstinne »Zij gezegend door Gods hand! 'tjonge leven »U gegeven Blijv* gespaard voor Nederland! >Vast verbonden, »Ongeschonden, »U voor 't leven onze trouw Zóó de bede Onzer stede Op het feest der Koningsvrouw, Wilhelmina van Nassau! F. S. Bij dit nummer, dat uittuiee bladen bestaat, uiordt teuens uerzonden de Officiëele K e r k I ij s t en uoor de daarop geabonneerden het Geïllu- srteerd Zondagsblad. Algemeen Overzicht. De Bisschoppen van Australië zijn to Sidney bijeengeweest. tWas eene schitterende en in drukwekkende vergadering, welke zeker niet zal nalaten een blij venden indruk bij onze geloofsbroeders in Australië achter te laten. Van den H. Stoel zijn gelukwen- sclien, wegens dit buitengewone welslagen, bij het Episcopaat van Australië ingekomen. Z. H. Pius X beeft een schrijven gericht, vol tevredenheidsbetuigiugen en warme woorden van instemming, tot Z. Em. den Kardinaal-Aartsbisschop van Sidney, mgr. Aiovan. Deze korte vermelding over bet Concilie van Sidney geeft ons on gezocht eene aanleiding om bet een en ander over het Katholicis me in Australië mede te deelen. De Katholieke Kerk is daar nauwelijks eene eeuw gevestigd. In 1798 stapten twee Iersche pries ters op Australischen bodem aan wal, om zich met de zielszorg te belas ten van de Iersche landverhuizers. Zes en dertig jaren later, in 1834, behoorde geheel Australië nog tot Let Apostolische Vicariaat van het eiland Maurituis. Weer gingen er acht jaren voorbij, maar jaren van voorspoed en ge luk van het nieuwe Missie-rijk. In 1842 werden er reeds drie Bisschoppelijke zetels opgericht, te Sidney, Adelaide en Hobarton. Sidney werd weldra tot een aarts- diocees en primatuur verheven. Het aantal Katholieken nam van toen af op ongelooflijke wijze toe, meer door vestiging van Europee- sche landverhuizers dan door be- keering der inboorlingen. Nieuwe diocesen werden er opgericht. De inlandsche bevolking gelaakte al lengskens op den achtergrond, en thans, volgens de jongste officieële cijfers, telt Australië 4.012.943 zielen, waarvan nauwelijks 230.000 inboor lingen. Australië is thans verdeeld in 5 kerkprovinciën. Adelaide met de onderhoorige Bisdommen Geraldston, Piit Port August en Port Victoria-Palmerstou. Verder behoort tot deze provincie het apostolische Vicariaat van Kiin- berley en eene abdij. Brisbane omvat het diocees Kock- hampton en de apostolische vicari aten Coektown en Queensland; Mel bourne de diocezen Ballarat, Sale, en Sandhurst. Tot het aartsdiocees Sidney be lmoren de Bisdommen Armedale, Batliur t, Goulburn, Limore, Mait- land en Wil; annia, terwijl het aarts diocees Hobart geen suffragaan bis dommen omvat, maar zich over ge heel Tasmanië uitstrekt. Zeker mag deze bloei van de Ka tholieken Kerk inAustralië met blijd schap en erkentelijkheid vermeld worden. Met erkentelijkheid vooral jegens de geestelijkheid van Austra lië, meerendeels Iersche priesters. De gelukwenschen van den H. Stoel, de tevredenheidsbetuigingen van den H. Vader, waarvan we hierboven meldden, zijn dan ook alleszins verdiend en men verwacht, dat er, als eene blijvende herinne ring aan het welgeslaagde Concilie van Sidney; spoedig .een nieuw diocees in Australië zal gevestigd worden. De Mooren in Marokko laten niet af! Weer hebben ze een aanval ge organiseerd op Casablanca: dat is nu reeds de derde. Natuurlijk zijn de Frauschen aan de winnende hand gebleven mitrailleuse en repeteergeweer winnen 't al tijd van de oude chassepót of de lans. Maar dat noemt niet weg, dat nu goed uitkomt hoe ontzaglijk verbitterd de Mooren zijn! Daarom zal het den tegensultan Moelai Hafid ook wel lastig vallen zijn gezag in het land te doen er kennen De man streeft toch naar den vrede tusschen Europeanen en Ma rokkanen, zooals het heet: inplaats van den, „Heiligen oorlog" af te kondigen en te pogen den wettigen Sultan in de schaduw te stellen door aanvallen op de Europeanen, stelt hij zichzelf voor als een ver gevingsgezind man, met een gema tigde staatkunde. Volgens de mededeeliugen van den Times-correspondent te Tanger schreef hij in een open brief aan de bewoners van Marakesj„dat hij den Franschen voldoening wil geven voor den moord op dr. Mau- champ en voor andere gebeurte nissen, en dat hij hoopt goede betrekkingen te kunnen onderhou den met alle mogendheden." Hij dringt verder bij de bevolkiug er op aan, dat zij vreedzaam zal blijven en wenscht haar voorspoed te bevorderen. Op die manier brengt hij waar lijk de mogendheden in een lastig parket En dat zal nog lastiger worden, als het hem werkelijk lukt! Want dan zal Frankrijk toch genoodzaakt zijn, om dien Moelai Hafid gunstiger gezind te zijn dan den zwakkeren, niets waardigen en onbenulligen Abdul Azis Maar de mogendheden hebben tegenover dienzelfden Abdel Azis verpach tingen, die ook wat gewicht in de schaal leggen Het heet nu dat men er dit op zal vinden, dat Moelai Hafid door de Europeanen zal worden beschouwd als een vriend, dat ze hem niets in den wegzuilen leggen, doch dat ze hem niet als Sultan zullen erkennen. Althans voorloopig niet. Wat later gebeuren zal, dat is niet te zeggen natuurlijk. En wij denken zooMoelai Hafid heeft veel kans om 't toch eens zoover te brengen Nieuwtjes in drie regels. De Scliiedamsche Kamerzetel. Nu de heer mr. O. H. J. Graaf van Limburg Stirum om gezond heidsredenen zijn ontslag als lid der Twteede Kamer heeft ingediend worden reeds als candidaten voor de daardoor ontstaande vacature genoemd mr. jhr. de Geer eu Dr. A. Kuyper. Eerstgen. heer heeft te Schiedam bij gelegenheid van de Statenver kiezing lezingen gehouden en schijnt een gunstigen indruk te hebben gemaakt. Hij behoort tot de Christelijk- historische partij. Uitbetaling bij de Rijkspostspaarbank. Te bevoegder plaatse wordt ern stig overwogen, de thans bestaande voorschriften betreffende recht- streeksche uitbetaling aan inleggers der Rijkspostspaarbank, zoo te wij zigen dat alle uitzonderingsbepalin gen komen te vervallen en dat alleen wordt vastgesteld een maximum bedrag, waartoe uitbetalingen ver oorloofd zullen zijn, onmiddellijk bij de aanvrage. Automobielverkeer. Naar wij uit goede bron vernemen wordt bij den Rijkswaterstaat ern stig overwogen meldt de N.C. enkele rijkswegen ten bate van bet automobielverkeer aanzienlijk te ver- breeden. Gemengde Berichten. De gefailleerde firmate Arnhem. Mem meldt nit Arnhem aan de „Tijd" De verschillende geruchten, die in de stadt omtrent de gefailleerde firma de ronde doen, missen alle grond en worden blijkbaar verzon den om de geruchtmakende zaak nog donkerder voor te stellen, dan zij helaas reeds is. De kassiersfirma Labouchére Oyens uit Amsterdam heeft een bij kantoor opgericht in het Hotel „De Zon", alhier, terwijl op den hoek van Nieuwe Plein en Coehsorn- straat het kantoor van den heer Jac Bos uit Amsterdam gevestigd. Hoe groot het te kort is staat niet vast. Men meldt ons nader, dat er po gingen worden gedaan, die kans van slagen hebben, om een fonds te formeeren, waaruit de kleine posten bij de Arnhemsche Bank gebracht, zullen worden uitbetaald zoodat de kleine luiden bij deze zaak dan geen te groote schade zullen hebben. Tot welke bedragen de kleine posten geiekend worden is, nog niet te melden. Thans .kan met zekerheid mede gedeeld worden, dat door de direc tie der Arnh. Bankvereeniging Plie- ster Co., een aanklacht bij de justitie is ingediend, dat het onder zoek in vollen gang is, en de aan houding van den heer Lincker ver zocht zal worden, hetwelk op het oogenblik nog niet is geschied. Diefstal van telefon- VI. NIEUWE HmmiBISCIIE COURANT ABONNEMENTSPR IJ S Per 3 maanden voor Haarlem Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) „130 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Afzonderlijke nummers f 1.20 PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 16 regels f 0.60 (contant) f0.50 Elke regel meer„0.10 Groote letters naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie a contant. Tv^nn VorstFerdinand van Bulgarije heeft zijn 20-jarig vorstenjubileum onder overgroote belangstelling gevierd. Men verwacht een diplomatieke regeling van het Turksch-Perzische grensconflict: Turkije geeft wat toe. Weer een groote ramp in Amerika de inzakken van den vloer eener druk kerij te New-York.Honderden gekwetst. De „fortifs", de vestingwerken van Parijs, worden gesloopt. Een verlies voor de Apachen die er gemeenlijk „werken"! In Coblenz is een wachtmeester gearresteerd op vermoeden van hoog verraad. Militaire wereld geschrokken. Tramverbinding Alkmaar—Schag|n. Thans hekben alle gemeente- en polderbesturen besloten het gevraag de subsidie voor den aanleg van de Naorderstoomtram in te willigen De lijn zal loopen van Alkmaar over Zijpe en Warmenhuizen naar Schagen. Het subsidie, door Rijk, gemeente- en polderbesturen toe gestaan, bedraagt ongeveer 7 ton. Solo wedstrijd. Wij vestigen gaarne de aandacht onzer lezers op achterstaande annonce, waarin gemeld wordt, dat in de eerste dagen der volgende week de officieele uitslag van den Solo-wedstrijd zal wor den bekend gemaakt. Door omstandig heden zijn wij echter in de gelegenheid reeds den uitslag op te nemen, welke luidt als volgt: De prijs van f 1000. werd gewon nen doorII. Hokke, Vijfhuizerweg, Haarlemmermeer. De prijs f500. werd gewonnen door A. Blom, Boomstraat 3, Dordrecht De twee prijzen van f250. wer den respectievelijk gewonnen door: H. J, Nieuwstraten, Jozefstraat, Rot terdam en P. de Lange, Kromhout 5, Dordrecht. De overige prijzen van f100. elk werden gewonnen door: R. vanBren- ke'en De Kleyn, Duivenvoordestraat 73, Rotterdam, A. Knegt, Christiaan de Wetstraat 18, Rotterdam, H. Vol- laard, Stenepad 130, Oud-Beierland, Wed. G. Langenberg, KoniDgslaan 85, Utrecht, Wed. J. H. van Doorn, Ys- selstraat 503, Velp, (Geld.), J. Welters, Berkelaan, Echt, J. Kreulen, Bleeker- straat 241, Leeuwarden, N. Meiman, Kaiserstraat 3, Leiden, Willem v. Duu- ren, Kruisweg h.h. 40, Haarlemmer meer, Willem Sanders, Langeraar aan de brug J. Schepman, Ro- chussenstraat 173, Den Haag, Otto Braaksma, Noorderweg, St. Anna Pa rochie, Wed. Chambon, Volderstraat, Den Bosch, H. F. Willebrands, Saft- levenstraat 13, Rotterdam, W. Zwart- veld, Gerardscholtenstraat 44, Rotter dam, K. Bolhuis, Ged. Kattendiep 30, Groningen, H. Wigger.s, Noord Es- marke 5 B G2, Glanerbrug. Koninginnedag. Wie er toch werken moeten. Over harde leren van een dagblad redacteur. Het verband t usschen Koninginm-jaardag en amateittr-clowns in een lief hebberij-paardenspel. Ken 'nummer dal op 't feestpro gramma ontbreekt. A'og ééns de brug nuchters. Over straatergerij en hygiëne. Heil beleefd, verzoek, dal tot de volgende wek wordt uitgesteld. Pleizitrig feest! Je behoeft er geen oogenblik over te denken, als wefcalijksche kroniekschrijver dor Nieuwe Haarlemache (wantzoo ga ik me zoowat beschouwen!) wat wel de meest aangewezen stof voor dit Zater dagavondpraatje zijn zalNatuurlijk de Koninginnedag! Alle lintwinkels zijn één en al „Oranje en Nationaal" zooals het heet in den mond der straatventers't Stadhuis prijkt met een ijzeren pijpsU!- ling voor de illuminatie, die van de week bij de proefverlichting algemeene be wondering reeds lokte; de vlaggen zijn nagezien of er geen touwtjes aan ont breken om ze uit te hangenop den boek van de Kruisstraat en de Nieuwe Gracht is liet een ongekende drukte, en vooralaan liet Geldelooze pad is het eigenlijke terrein der feestelijkheden, op 't oogenblik dat ik dit schrijf, één en al voorbereiding voor de groote dingen, die op het oogenblik dut deze krant uitkomt al staan te gebeuren. He krant moet vroeg de wereld in zoo heb ik van onzen hoofdredacteur de boodschap ge kregen en dus kan ik over defeesten zelf nog niets vertellen in dit Zaterdag avondpraatje. Maar dat zullen- de redac teurs a.s. Maandag weldoen! Nu, ik zie met genoegen dat jaar op jaar de Konin ginnedag méér wordt tot een algemeene feestdag, waarop bureaux, fabrieken en werkplaatsen gesloten worden. Natuurlijk: een Gourantendiukkerij kan je op zoo'n dag niet sluiten, dat spreekt vanzelf. Maar dat er toch opaangetuufd wordt, omden ar beid daar zoo vioegmogelijk te beëindigen, zooals die boodschap," dat de krant zeer vroeg verschijnen moet, aantoonde dat doet me ook voor de /.etters, de druk kers en de..... redacteuren pleizier. Die uienschen, die 'n ander 't nieuws bezor gen, mogen óók wel eens 'n dagje vrijaf hebben! Je leest tegenwoordig eiken dag van scholen die met hun onderwijzers uit gaan, van fabrieken waar de patroons z'n arbeiders een gezellig dagie geeft, enzoovoorts. Maar nog nooit heb ik ge lezen van een gezellig dagje dat aan kran- j ten-redacteuren wordt aangebodenIn tegendeel, juist als 'n ander feest viert, j dan hebben die menschen nog 't meeste werk!... Maar ik zou zoo heelemaal van mijn a-propos afraken en eigenlijk gezegd be vind ik me daarbij op heel ander terrein 'zat dan waar ik thuisbehoor! Om dus maar gauw weer op 't Koninginnefeest terug te komen, meet ik even vertellen, j dat ik in het begin van deze week een wandelingetje heb gemaakt naar het ter- i -in van het Amateurs-circus. Maar daar v.y. toen nog niet veel te zien. Stapels hout en ylanken, en een paar commissieleden, dat v.us alles. Maar ik sprak er iemand van -t bestuur van „Koninginnedag", en deze lichtte mij in. Meneer, zoo zei hij, de menschen zullen er van versteld staan! 't Zal Barnum en Baily worden, als twee druppelen wa ter op elkaar lijkend! Een circus-voorstel ling in optima forma. Niets is er aan gespaard om het zon mooi mogelijk te maken I Enfin, die (heer was zoo uitermate be leefd en hing me zoo'n aardig tafreel op van wat er te zien zou zijn op Konin ginnedag, dat ik hem verzocht, om mij direct een paar kaarten thuis te laten bréngen voor de voorstelling van van avond. Maar daar kwam hij niet in: „daar hebben we.'n bureau voor, op den hoek van de Kruisstraat!" zoo vertelde ie mé. En inderdaad, daar liep het, zooals ik later zag, al storm'van al die circus voorstelling-liefhebbers als ik, die deze vertooning wel eens wilden gaan kijsen. 't Duurde een poos, voor ik werd ge holpen, en zoo stond ik bij mezelf te denkenwat voor verband zou er nu we zen tusschen den verjaardag van Hare Majesteit, en liet feit dat een paar def tige heer en van Haarlem zich in een clowns-pakje steken en kunsemakerijen gaan vr-rkoopen ten aanzien van 't pu bliek?... En ik moet zeggen, ik ben er nog niet precies achter. Dat er altijd me n- schen zijn, die voor gek willen spelen, is geen afdoende verklaring. En dat ze voor gek gaan spelen ter eere van H. M. de Koningin, is natuurlijk nog minder ver klaarbaar. Mijn vrouw, met wie ik er over sprak, dacht me te vangen enzeide heel glad (zooals vrouwen in den regel zijn), op mijn bezwaren: „maar man, jij gaat dan tocli ook op Koninginnedag naar het circus toe, dus jij gaat ter eere van den koningin naar dat, voor gek spe len kijkenDat is al precies hetzelfde als het doen!" Nu, ik moet zeggen, 't ant woord was niet kwaad gevonden. Maar ik merkte mijn vrouw op, dat ik niet naar 't circus ging om de Koningin te eeren op haar verjaardag, doch louter voor m'n pleizier. Die heeren van „Ko ninginnedag" doen 't echter, juist omden Koninginnedag te vieren, en, zie-je, dit wil er nu niet zoo gemakkelijk bij me in! Gelijk gekregen heb ik niet van mijn vrouw, zooals natuurlijk in den regel ge- beurt. De vrouwen denken altijd dat zij 't bij liet rechte eind hebben, en als je zooals ik 'n verstandig echtgenoot ben al zeg ik 't zelf dan laat je ze maar in dat idée. Dan hebben zij pleizier, en zélf heb je rust. We zijn nu maar over eengekomen, om het ervoor te houden, dat die deftige Haarlemsclie heeren en dames, die voor clown spelen en I voor 't publiek een voorstelling geven Ivan een paardenspel, dat louter voor hun eigen plezier doen. En dat ze nu den Koninginnedag als een aanleiding zonder meer hebben genomen, om die liefhebberij nu eens in 't publiek ten uitvoer te bren gen. Ik geloof niet, dat op dien kant van deze historie door een van de kranten berichtjes is gewezen; dat is dus een heel spiksplinternieuw idee van me, waar ik nog al grootsch op ben. Ik zal er echter maar verder over zwijgen, en ga al3 rechtgeaard Haarlemmer, maar bedaard naar het circus, ja, naar a-lde verschillen de nummers van het feestprogramma kijken, en daar zijn wat nummers!..., Maar één nummertje zou men er nog dunkt me, van gemeentewege hebben kunnen bijvoegenEn dat is een extra doorstralingsbeurt van onze grachten op Koninginnedag! Jongens, jongens, wat zijn die grachten tegenwoordig weer vuil! Dik drijft er liet vuil op. en 't water is geregeld vies-groen gekleurd. "W e leerden in onzen tijd op |chool, dat water kleur loos is: ik zou dien meester, die me dat leerde wel eens voor de Haarlemsche grach ten willen zetten, om te vragen wat hij dacht dat dan die vloeistof zou wezen, die 't publiek toch „water" noemt, 'k Geloof dat hij indertijd óok nog vertelde dat water een smaak- en reukelooze stof was. Hm! Dan moet je maar eenslang3 de Nieuwe Gracht loopen! Je hart draait om van den stank, met alle permissie, en het koperwerk aan de huisdeuren slaat geregeld zwart aan van de schadelijke uitwasemingen. Neen, op liet stuk van waterververscliing is Haarlem niet een voorbeeld te ndtmen Als ze de sluizen zóó vaak open wilden zetten, als dikwijls de bruggen moeten worden opengedraaid, dan zou liet- wel beter worden! Ja, daar ben ik weer bij de brugwachters aangeland. Sinds ik in het vorige Zaterdagavondpraatje over die brugwachters geschreven heb, ben ik be lang gaan stellen in het doen en laten van deze categorie van gemeente-arbeiders. En daar een eerlijk man altijd z'n onge lijk inziet en z'n vergissingen herstelt, moet ik waarlijk zeggen, dat ik de vorige maal een beetje oppervlakkig oordeelde, toen ik zeide dat die brugwachters zoo'n heerenleventje hebben. Ik schreef dat zoo, denkend aan den zwaren arbeid van an dere van werklui. En werkelijk, in ver gelijking- met het werk van deze, is de arbeid van den brugwachter nu ni<t zóó heel zwaar. Maar tochIn een tijdver loop van een kwartier zag ik do zware brug over 't Spaarne driemaal open en dicht draaien, en ik hoorde, dat dit nog wel meer zoo vaak gebeurt. Nu, wanneer men dan daarbij overdenkt, dat de brug wachters per week zoo'n SO uur dienst hebben, eu dat ze Zondags zoo goed als door de week werken, daarbij geen vrije dagen krijgen en géén over-geld voor Zondagswerk, dan kan men zich wel voorstellen dat de menschen toch nog zoo héél veel ongelijk niet hebben, wanneer ze eens klagen! Het ligt niet op mijn weg te onderzoeken, of bun bezoldiging werkelijk te min is. Ik voor mij blijf oor- deelen, dat ook naar den aard van het werk moet worden gekeken bij bet vast stellen van een tractement. Maar daarom kan ik me toch wel voorstellen dat ande ren, en met name de brugwachters-zelf, er anders over denken 1 En ik wensch ze dan ook bij hun actie, die zooals ik hoor nog lang niet in den doofpot is geraakt, alle succes dat ze verdienen! Nu ik toch over één categorie van ge- meentewerklui spreek, wil ik liet tevens hebben over nog een andere soort van gemeentelijke employé's, n.l. over de straatreinigers. Met verbazing heb ik ge durende de paar warme dagen van deze week gezien, hoe'n wonderlijke methode, tegen alle hygiëne in. de straatreiniging in Haarlem er op na houdt! Ik bedoel hier in het bizonder de mannen, die met de bezem-machines of machine-bezems rij den. Die veegmaclnnes zijn heel nuttige voorwerpen, als je ze maar goed gebruikt. Maar zooals het hier geschiedt is 't, dunkt mij averechts-verkeerd. Zoo'n veegma- ehine dient te worden voorafgegaan door een sproeiwagen, althans op heete, zon nige dagen, wanneer het straatvuil zoo droog is, dat het bij het minste geveeg hoog in de lucht vliegt. In plaats van een sproeiwagen erbij, rijden hier echter geregeld twee veegmachines achter el kaar: de eerste werpt al een wolk van droog stof en vuil de hoogte in, die alle voorbijgangers op een afstand van 10 Meter minstens oogen en neus en ooreu vol-stuift. En de tweede, die den rand stof door de eerste machine terzijde geworpen, opveegt, maakt den stofboel dan nog een beetje erger. Zoodat, als je in de verte twee van die machines aan het werk ziet. het is alsof er brand is, zülk een dikke wolk stof en straatvuil hangt er geregeld o n de plaats van deze straatvegerij. Ik maak daar die voerlui van de wagens geen verwijt van. Die menschen zullen wel aldus zijn geïn strueerd. Maar mij dunkt, dat degenen die hier te bevelen hebben, wel eens in gemoede erop mag worden gewezen, dat een hy giënische wijze van straatvegen toch óok een groot voordeel zou wezenZouden de heeren er eens over willen denken De volgende week natuurlijk, niet eerder Want vandaag hebben we geen tijd meer om zaken te doen of zelfs maar de straat schoonmaken vandaag is het één en al Koninginnedag en Koninginnefeest. En ik wensch tot besluit van dat Zateravond- pï-aatje dan ook al mijn al mijn lezeressen en lezers toe, dat ze ter eere van ons Willemientje een waardig volksfeest zul len vieren 31 Augustus 1907.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1907 | | pagina 1