Voor Huis en Keuken.
94
Een keukenpraatje.
Het komt mij voor, dat het voor u allen wel zijn
nut kan hebben, wanneer we zoo van tijd tot tijd
eens praten over de werktuigen, die er in de keuken
gebruikt worden. Vandaag zou ik wel eens het
een en ander willen bepraten van de pannen.
Er zijn steenen, koperen, ijzeren en nikkelen
pannen. De koperen gebruikte men vroeger heel
veel, maar deze vereischen een zeer goed onderhoud.
Voor het koken van groenten en vruchten deugen
ze in het geheel niet, want het zuur, dat in die
groenten en vruchten is, tast het koper aan. Dan
ontstaat kopergroen en dat is een van de ergste
vergiften. Vet kan men er ook al niet zoo heel
best in klaar maken, want dat tast eveneens het
koper aan. Er schiet dus al niet veel over, dat
men zonder gevaar in koper kan klaarmaken. Een
koperen pan moet altijd blinkend geschuurd wor
den, alle dagen weer, geen doffe plek mag er aan
te vinden zijn. Nooit mag er eenige spijs in blijven
staan, nooit iets in koud worden. Eigenlijk zou
men ze alleen nog kunnen gebruiken voor het
maken van caramel en wijnchandeau en dan nog
alleen maar, als ze mooi blinkend gehouden worden
en kurkdroog worden weggezet. Het best naar mijn
inzien is in het geheel geen koper te gebruiken.
Men kan het vertinnen, dat is waar, maar het ver-
tinsel op zich zelf levert ook al gevaar op, want
dit kan lood bevatten. Het moet een fraaien zilver
glans hebben. Daarbij komt nog, dat het vertinsel
af kan slijten en dan is het nog erger dan een on-
vertinde pan. Een tulbandspan kan nog wel eens
van vertind koper zijn. Dit moet dan met kokend
water en een weinig zeep worden schoongemaakt
en zeer goed droog gemaakt worden. Ook steenen
pannen kunnen looddeelen bevatten, daarom moet
men, als men steen gebruikt, zeer goed aardewerk
nemen, zooals vuurvast porselein of Engelsch aarde
werk. Met steenen pannen moet men zeer voor
zichtig omgaan. Nooit moet men ze op een heet
vuur zetten, er nooit in krabben, ze niet stooten of
hard neerzetten.
Ook de geëmailleerde pannen moeten goed ver
zorgd worden. Ze zijn teer. Het laagje email is
glas en als men er in krabt of er hard met een
lepel op stoot, als men ze laat vallen of ruw be
handelt, springt het email er af en dan is de pan
bedorven. Knappe meisjes zorgen voor het goed
van mevrouw, alsof het haar eigen goed was! Dus
meisjes, onthoudtdeze regelen; zet 'n aangedroogde pan
in heet water te weeken. Zet een aangebrande pan
met soda en water op het fornuis en laat ze uit
koken. Zet de pannen zonder deksels weg en zet
ze niet in elkander.
Een ongeëmailleerde ijzeren pot of pan is heel
stevig en zeer goed om vleesch in te koken of te
braden, om frituur in te maken of vet in te smel
ten. Aan groenten en vruchten geven ze een leelijke
blauwe kleur, ook aan gort of rijst. Die spijzen
worden dan onoogelijk. Een nieuwe ijzeren pot of
koekepan maakt men geschikt voor het gebruik,
door die met een weinig zout en slaolie uit te
koken.
Het beste en meest solide vaatwerk is van nikkel.
Nikkel is heel duur, maar het behoudt altijd zijn
waarde en men krijgt voor oud nikkel nog altijd
f3 per K.G. Men kan er alles in koken. Het geeft
nooit kleur of smaak aan het eten en is gemakke
lijk mooi en rei* te houden. Men mag het nooit
schuren, maar behandelt het met kokend water en
zeep.
Ook over keukenlepels en vorken een woordje
Nooit mag men met tinnen of compositielepels aan
het eten komen. Hiertoe neemt men geëmailleerde,
houten of vertind ijzeren lepels, doch de laatste al
leen bij alles, wat niet heet of zuur is. De houten
moeten van mooi, hard hout zijn. Ze mogen niet
anders dan met water en zeep worden schoonge
maakt en flink in koud water worden nagespoeld.
Geëmailleerde lepels behandelt men heel zacht,
anders springen ze af.
Onze kleeding in huis.
Een groote fout, waarin gehuwde vrouwen dikwijls
vervallen is, dat zij in huis zeer achteloos worden
in haar kleeding en voorkomen, wanneer er geen
bezoek te wachten is.
De vrouwen van mannen met een beperkt inkomen
zondigen het meest in dit opzicht, door het dwaze
idee, dat slecht-gekleedheid zuinigheid beteekent,
terwijl niets meer noodlottig werkt op het geluk
van een gezin, dan de gevaarlijke theorie„Dat kan
er nog wel mee door als we onder ons zijn, onze
goede kleeren moeten we sparen voor visite!" Daar
om wordt menig man verleid het huis uit te loopen,
door telkens een slonsige, onfrissche vrouw te ont
moeten en zoekt hij afleiding en vroolijkheid elders.
Van hun zaken thuiskomend, zien echtgenooten
en broeders gaarne, dat hun vrouwen en zusters er
frisch, netjes en zelfs een weinig „gekleed" uitzien.
Dat behoeft niet veel te kosten, maar kan met be
scheiden middelen worden bereikt: een blouse van
vroolijke kleur, een schoon kraagje met aardig
gestrikt dasje, een mooi lintje, net gekapte haren,
dragen er werkelijk veel toe bij, om ons thuis
meer aantrekkelijk en aangenaam te maken.
Een kind moest eigenlijk van zijn vioegstejeugd
af aan geleerd worden, dat het nooit anders dan
netjes en zindelijk zijn vader mag ontmoeten, en zij,
die al den leeftijd hebben, om tegelijk met de ouders
mee te eten, moesten nooit aan tafel mogen ver
schijnen, zonder gezicht en handen gewasschen, en
het haar geborsteld te hebben jongens zoowel als
meisjes.
Het moest hun ook geleerd worden, dat netheid
en beleefdheid in den familiekring van even groot,
ja zelfs van meer belang is dan in gezelschap van
bezoekers of ten huize van anderen.
Nuttige wenken.
Een raad om te onthouden Kookt alle visch en
vleesch in kokend water. Nooit opzetten met koud
water, want dan gaat de geur er uit en wordt uw
gerecht waterig. Door kokend water wordt het vleesch
malsch en de visch hard en vast.
Wortelen. Wortelen krijgt men lekker, geurig en
gaar, wanneer ze worden opgezet in hard kokend
water met wat zout en een lepeltje gesmolten vet
erin. Oude wortelen dienen twee uur te koken,
steeds op een flink vuur.
BRIEFWISSELING.
Voor het beantwoorden vair vragen en het geven
van inlichtingen stel ik mij gaarne beschikbaar.
Men schrijve daartoe op het adres der enveloppen:
Aan Mejuffrouw Marie, p/a Drukkerij „De
Spaamestad"r Kinderhuisvest, Haarlem.
