BINNENLAND.
Uit den Omtrek.
STADSNIEUWS.
De algemeene indruk is, dat het
parlementair» leven zich in deze
Doema geregelder zal ontwikkelen
dan in de voorgaande en dat de
nieuwe Doema al moge ze dau
ook geen volksdoema zijn zyn in
vollen zin van het woord tot
meer arbeid in 9taat zal zijn dan
hare voorgangsters.
In een van de groot# katholieke
bladen vonden we een vertaling van
ten merkwaardig artikel, door een
Franschen priester geschreven in de
„Gazette de France".
Dat artikel loopt over Paus Pius
X en zijn werk, en we nemen er
hier een ander uit over.
Na erop gewezen te hebben, dat
zooveel betweters zich bemoeien
met dingen die hun niet aangaan
in casu de innerlijke inrichting
enz. der Katholieke kerk (de „Con
ferentie" in onze Officieele Kerklijst
van vandaag spreekt daar toevallig
ook zoo pittig overgaat de schrij
ver voort: Paus Pius X heeft zyn
tijd uiet verloren. Terwijl de moder
nisten zich afsloven om de wereld
een nieuwen godsdienst te geven
vervult hij eenvoudig de zending,
die hem opgedragen is. Misbruiken
waren hier en daar ingeslopenbe
langrijke punten van de discipline
waren in onbruik geraakt, dringende
verbeteringen moesten aangebracht
worden. De Paus weet het en houdt
er zich mee bezig. Sedert zyn ver
heffing tot opperpriester heeft men
er hem zich mee zien bezighouden
op den meest practische manier.
Pius X was door zijn voorafgaand
leven voofbereid op het vervullen
van zijn moeilijke taak. Zijn voor
gangers hadden sinds langen tijd
niet zoo rechtstreeks deelgenomen
aan de vele werkzaamheden van
het priesters- en bisschopsambt.
Het moet ook erkend worden, de
omstandigheden waren hun minder
gunstig. Meer dan een eeuw lang
hebben ze op de bres gestaan om
hun wereldlyke macht te verdedi
gen. Leo XIII heeft er zich op toe-
elegd dit verlies te vergoeden door
e diplomatieke betrekkingen van
den Heiligen Stoel met de verschil
lende regeeringen te handhaven en
hij is erin geslaagd. Zijn opvolger
heeft de vruchten geplukt van zijn
lang pontificaaten hij is druk bezig
met zijn hervormingen
Hij is begonnen met de schoon
heid van den eeredienst door den
terugkeer te eischeu tot de beste
Grogoriaansche overleveringen. Men
arbeidt onder zijn leiding aan de
samenstelling van het kerkelijk
recht. In alle onderdeelen van de
kerkelijke administratie voelt men
zijn persoonlijke werkkracht.
Het bestuur der Kerk is minder
ingewikkeld en krachtiger geworden.
De inlichtingen-dienst wordt met
verrassende regelmatigheid verricht.
De rol der pers wordt volstrekt
niet miskendRome verstaat de
kunst inlichtingen'te verkrijgen en
te geven.
Ik weet het, verschillende van
degenen, die dit lezen, zullen mijn
lofprijzing overdreven vinden.
Dat komt omdat him aandacht
te veel beperkt is tot plaatselijke
bijzonderheden, waarvan zij getuige
zyn. Ze vinden dit te belangrijk.
Maar ze moeten weten te wachten;
de werkkracht van Pius X zal ten
slotte ook hen bereiken. Dat is
een kwestie van tijd.
Een kloosterling, die den Paus
dikwijls bezoekt, prees op zekeren
dag zijn helder verstand. Hy heeft,
zoo zei hy tot me, een juist inzicht
in de verschillende toestanden en
zaken, en wat hij ziet drukt hij zoo
duidelijk uit, dat men er mede
instemt en zegtdat is zoo.
De modernisten beweren het
tegendeelmaar ze hebben er te
veel belang bij dat te gelooven en
te zeggen't zijn geen oprechte
menschen
De Duitschc Keizer komt tochl
De Duitshlie Keizer is heden,
zooals wij gisteren aankondigden,
te Vlissingen aangekomen, Z. M.
wenschte een strikt incognito te-
bewaren. By zijn aankomst aldaar
werd hij niet door den Duitschen
gezant begroet. Wel begaf de gezant
Von Schlöser zich hedenochtend
naar Vlissingen want hedenmiddag
werd hij door Z.M. in bijzonder
gehoor ontvangen. De gezant had
voor eenige uren intrek genomen
in hotel „Zeeland" en keerde nog
hedenavond naar Den Haag terug.
Als datum voor het uitgestelde
Keizerbezoek aan Amsterdam wordt
thans genoemd 10 of II December
en tevens verneemt men dat, hoe
wel na de afzegging van de komst
op '20 November de voorbereidende
maatregelen voor de ontvangst zijn
geschorst, het eenmaal voorgestelde
programma onveranderd blijft voor
bet latere bezoek.
Het Kamerlid van Bylnndf.
Den heer mr. W. K. F. P- van
Bylandt Tweede-Kamerlidvoor Apcl-
oorn die gisteren gedurende 25
het lidmaatschap der Kamer
bekleedde,werd gisterenóchtend door
alle leden hartelijk geluk ge-
wenscht bij gelegenheid van zijn
parlementair jubileum.
Uit de Staatscourant.
Bij Kon. Besl. is in de orde van
Oranje Nassau benoemd tot o f f i-
e i e rR. P. J. Tuteiu Nolthenius,
voorzitter der algemeene commissie
voor de in 1907 te Amsterdam ge
houden internationale tentoonstel
ling van ambachtswerktuigen, te
Amsterdam.
De begrafenis der familie van Panhuys.
Maandagmiddag worden de lijken
der familie Van Panhuijs bijgezel
in het familiegraf te Mildwolde.
Heden werden ze van Groningen
vervoerd naar den Huize „Nienoort"
bij de Leek.
H. M. de Koningin zal zich bij
de begrafenis te Leek van den mi
nister van staat, jhr. Van Panhuys.
en van jhr. H. van Panhuys laten
vertegenwoordigen door Haar ka
merheer in buitengewonen dienst,
jhr. Alberda van Ekenstein.
De Nederlandsch-Belgische ommissie
Uit medtdeeliugen ter plaatse
waar men omtrent dit punt de
beste inlichtingen kon verschaffen
is gebleken dat de gezant van
Duitschland bij het Nederl. Hof, de
heer Von Schlöser, geenerlei stappen
hoegenaamd bij de regeering heeft
gedaan in zake het al of niet ver-
leenen door haar van ambtelijke
steun aan de HollandschBelgische
commissie voor aaneensluiting tus-
schen beide lauden.
Ook in België is dit niet geschied
Het „Journal de Bruxelles" het or
gaan der Regeering verklaart dit
uitdrukkelijk.
Gemengde Berichten,
Te Zuid 1 ar eu is de woning
van H. Klein afgebrand. Het huis
was verzekerdde inboedel, waarvan
weinig gered is, niet.
Gisterenmorgen is te Arnhem
overleden in den ouderdom van
102 jaren mevrouw de weduwe J.
Jutta, geboren Valls y Orfilla.
Heel aardig. De 11 jarige
zoon van een IJtrechtschen hoog
leeraar, een hartstochtelijk postze
gelverzamelaar, schreef onlangs
zonder aan iemand daarvan iets
mede te deelen aan den koning
van Roemenië om een compleet
stel postzegels van dat land.
In ruil daarvoor zond hij Z. M.
bij voorbaat een stel postzegels van
Nederland,
Gistermiddag uit school komende,
vond het jongmensch, voor deze
gelegenheid betiteld als „monsieur"
namens den koning, die door hem
was aangesproken met „Cher roi",
een deftig schrijven bevattende (>Q
Roemeensche postzegels.
Vergiftigde soep. Te
Nieuwveen is het huisgezin H.,
bestaande uit vrouw en drie kin
deren (de man was afwezig), na
het gebruik van soep ongesteld ge
worden.
Kort nadat de huisgenooten slechts
weinig van de soep gebruikt had
den, daar deze zeer onaangenaam
van smaak was, werden zij onge
steld.
Geneeskundige hulp werd spoe
dig ingeroepen. De kat, die een
groote hoeveelheid van de gevaar
lijke soep had genoten, werd den
volgenden dag dood gevonden.
Over de oorzaak van de vergif
tiging der soep verdiept men zich
nog in gissingen.
Inbraak te Rotterdam.
Gisterennacht is ingebroken in de
Chocoladefabriek Beukers en Reinike
te Rotterdam. Ten einde zich
toegang tot de fabriek te verschaffen,
hebben de dieven een zeven meter
breede sloot aan de achterzijde van
de fabriek gelegen, met planken
overbrugd waarna zij het gebouw
binnenkwamen. Op het kantoor
hebben zij de zware brandkast
voorovergegooid, aan de achterzijde
opengehakt en zoodoende een be
drag van f 700 i. f 800 aan bank
papier ontvreemd. Een wachthond,
die in de fabriek aanwezig was en
die het den heeren zeker wat lastig
maakte, hebben zij in zijn hok ge
stopt, hetwelk zij daarna dicht
smeten. Van de daders geen spoor.
Dat zal je gebeurenl
Zekere juffrouw L., die eene woning
in de Nieuwstad te Arnhem in hum-
heeft, ging ongeveer 14 dagen ge
leden op reis en gisteren terug
komende bemerkte zij tot hare
groote verwondering, dat haar huis
door anderen ingenomen was. Hare
meubels enz. waren verdwenen en
de menschen wilden er niet uit.
De juffrouw, ten einde raad, heeft
de politie in den arm genomen om
haar dit raadsel op te lossen.
De dader gevat, Te Rhe-
nen is aangehouden de 20jarige
J. C. d. L., uit Heerlen, die in het
Doorgangshuis te Iloenderloo heeft
ingebroken, en vermoedelyk ook
de vele inbraken gepleegd heeft te
Arnhem, Velp, De Steeg en Ooster-
beek.
Overboord en verdron
ken* Ter hoogte van Harderwijk
in de Zuiderzee de matroos" Lu
cas Sok,, geb. te Hasselt, varende
>p het schip „de Onrust", schipper
Niggebrugge, overboord geslagen en
verdronken.
B r a n d e n.Te Nieuwe-Pekela
is gisternacht afgebrand de boerderij
van J. de Vries. De inboedel ging
geheel verloren.
Een mooi stelletje! De
een was bakker, de ander lapte
schoenen, heel lang, heel lang ge
leden. Nu deelen zij sinds langen
tijd het lief en leed van hun
zwerversbestaan en den slechten
reuk waarin zij bij de politie staan
's Nachts overnachten zij in een oi
een weiland aan den Westerdijk t*
Arnhem gelegen hooiberg, die een
ietsje beschut tegen de vinnig*
koude van den nacht's morgent
heel vroeg strompelen ze huiverend,
rillend van koude en honger, weei
voort, een stok in de hand, een zak
op den rug, een rammelend lichaam
den onderzoekenden blik vol duis
tere misère naar de straatsteenen
gericht.
Ze zoekende Aruhemschi
voddenrapers Ze zoeken en vroeter
met handen en stok in de moddei
der riolen, in de vuilnisbakken, ii
den rommel langs den weg, zt
vullen hun zakken, om ze strak*
na vermoeizamen tocht, te leegen
bij den koopman in vodden, di<
alles sorteert en eenige centen in
ruil voor de vuilnis geeft. Dan
trekken ze naar den bakker, koopen
wat korsten oud brood, voor de rest
een flesch zuiveren spiritus. Zoo
ziet men de rampzaligen dan hangen
gansch den dag, op een bank k
het plantsoen, om, wanneer do
duisternis invalt, weer te waggelen
naar hun schuilplaats over den dijk.
Meermalen heeft men te Arnhem
reeds getracht het tweetal zwervers
werk te verschaffen, doch zij wen-
schen in geen inrichting te
gaan, huu vrijheid en vriendschap
te offeren voor een warmer huis en
wat brood. Sinds eenige dagen
wordt de zaak door slechts een dei
vennooten uitgeoefend, de andei
nam wat te veel van het brandend
goed en ligt in het bureau in zijn
roes. Voorwaar rampzaligen
De schrik der wegen.
Te Besoyen (N.-Br.) is Donderdag
avond een rijtuig door een automo
biel aangereden en geheel verbrij
zeld. Onbegrijpelijk, maar gelukkig,
zijn de in het rijtuig zittenden niet
onder de automobiel geraakt en
evenmin het paard. Ook de personen
die in de automobiel zaten, hebben
geenerlei letsel gekregen.
Van de trap gevallen.
Het 13-jarig schoenmakers-jong
maatje. Gerrit van de Brink, tt
Nykerk, viel Donderdagavond bij
zijn patroon van de trap en is, na
eenige uren bewusteloos te zijn ge
bleven, gestorven.
Het ventje was eerst veertien
dagen „op een vak".
Hij had No. 1. Maandag
stond bij het lotingsbureau te Roer
mond eene vrouw te schreien.
Waarom Wel, haar man had No.
1 getrokken
Een der lotelingen voor de nat.
militie te Winschoten V. de Wi*
reeds vader van drie kinderen
Tot overmaat van ramp trok dt
man gister ook nog een dienstplich
tig nummer
Een gemeene kerell Gis
terenmorgen trof de baanwachter
op het baanvak ReuverBelfeld in
zijn wachthuisje een man aan, ver
moedelijk een Duitscher, van circa
70 jaar. Als antwoord op de vraag
wat hij uitvoerde, schoot deze man
den baanwachter in de zijde en
vluchtte toen naar de Duitsche grens
Men is de dader nog niet op hel
spoor. De toestand van den baan
wachter is niet zonder gevaar.
- Staking te Enschedé op
geheven. De arbeidem van de
fabriek der firma Menko hebben
gisterenmiddag om half zes hun
werk hervat, op de voorwaarden
door den patroon gesteld.
- Eengedwongenstaking.
De I eventer lichtkronen- en brone-
warenfabriek der firma Ter Keurst
te Deventer, is wegens slapte, deze
week stop gezet voor onbepaalden
tijd. Aan de fabriek werkten circa
20 personen.
-Door schedelbreukover
leden. Een der werklieden die gis
terenmiddag bezig waren met het
afnemen v. jalouzieën aan de achter
zijde van het departementsgebouw
van oorlog had het ongeluk, staande
op de bovenste sport van een hooge
ladder, het evenwicht te verliezen
en naar beneden op de binnenplaats
te storten. De ongelukkige bleek
bij aankomst in 't ziekenhuis reeds
tijdens het vervoer tengevolge van
schedelbreuk te zijn overleden.
De man laat een talrijk gezin
achter.
Door de tram overreden.
Gisterenavond is J. v. K. te Gastel
terwyl hy de tramlijn overstak, door
eem aankomende peetram gegrepen
en overreden. In hopeloozen toestand
is hij naar het gasthuis vervoerd.
BLOEMENDAAL. Een decora
tie. H. M. de Koningin heeft den
Heer G. S. de Clercq, alhier, algemeene
secretaris der Maatschappij van Nij
verheid, benoemd tot officier in de
orde van Oranje Nassau.
UITGEEST. Plat t elands toe
stan den. De kwaadwilligen die hiel
den toestand onveilig maken, hebben
iltijd nog vrij spel en hebben er zoo
len schrik onder gebracht, dat velen
die vermoedelijk aan de justitie wel
belangrijke inlichtingen zouden kun
nen verschaffen, er de voorkeur aan
geven te zwijgen uit vrees voor wraak.
Liefst spreekt men hier zoo weinig
mogelijk over.de daden der bende,
maar van tijd tot tijd lekt, er toch
wel iets uit.
Zoo werd Donderdagavond uit het
hotel „De Ooievaar" een fiets gesto
en, die later in een tuin werd terug
gevonden.
Tijdens een uitvoering op een bo
venzaal in datzelfde hotel, werd uit
(e koffiekamer een barometer gestolen.
Oe ongewenschte bezoeker» drongen
daarop de huiskamer binnen en na
men vandaar de werken van Justin
van Maurik en een paar albums mede.
Een ladder werd tegen de achterzijdi
van het hotel geplaatst en met be
hulp daarvan verraste men de gaster
Ier uitvoering met een tafelkleedje,
lat als werptuig werd gebezigd naai
len Rijksveldwachter, den vertegen
woordiger der gemeentepolitie en den
nachtwaker, die bij de uitvoering voor
le handhaving der orde zorg droegen.
Vervolgens werd een bezoek ge
bracht aan het station dei
H. IJ. S. M. waar men zich op d<
steenkolenopslagplaats voorzag van
wintervoorraad. Onderweg werden nog
aen tiental roode kolen van een spoor
wegarbeider goeden prijs verklaard.
VOGELENZANG. R. K. B i b 1 i
o t h e e k. Ten gerieve van d<
parochianen is alhier een R. K
bibliotheek opgericht. Zondagmid
dag 10 November zal reed*
gelegenheid worden gegeven tot hei
afhalen der boeken.
Moge de schoone gelegenheid om
zich aangename en onderhoudendi
boeken te verschaffen, de neutrale
lectuur weren en vooral de keuzi
van ernstige, leerzame werken d*
ontwikkeling ten goede komen.
's Pausen aanstaand Jubelfeest.
Op den 18den Sept, van het vol
gend jaar zal de thans regeerendi
Paus Pius X het gouden feest viorer
zijner priesterwijding. Voor dez*
plechtige gelegenheid is voor heel
le Katholieke wereld een zeei
iigenaardig plan ontworpen om dei
jubileerenden Paus te huldigen.
Overal namelijk hebben zich comi-
é's gevormd met het doel een groot
iantal Kerksieraden, priesterge
waden, altaarlinnen enz. samen t(
orengen, welke Paus Pius aan armi
parochies zal kunnen uitdeelen.
Door het Doorl. Episcopaat var
Nederland is, zooals we indertijd
lebben medegedeeld, de uitvoering
van dit plan, wat Nederland betref
ipgedragenaande verschillendeledei
Ier „Vereeniging van de Eeuwig'
iurende Aanbidding en tot ver
aiering van arme Kerken."
In onze goede stad Haarlem zal
lus deze Vereeniging ook haar taak
moeten beginnen. Maar nogjeugdig
wat haar oprichting betreft, be
schikt zij over weinig, of liever geei
middelen om aan dit huldeblijk
leel te nemen. Eu toch zou ze ook
zoo gaarne aan O. H. Vader een
blijk willen geven geven van haren
diepen eerbied en kinderlijke ge
negenheid. Daarom durft het Be
stuur dezer Vereeniging een beroep
doen op Haarlem's Katholieke inge
zetenen en het penningske vragen
van de arme weduwe zoowel als de
ruimere gift van den meer gegoede.
Elk offertje, hoe klein ook, i*
welkom, opdat de jeugdige „af-
deeling Haarlem" ook deel hebben
aan het huldeblijk in deze troebel*
tijden den feestvierenden Pius X
aan te bieden.
Ondergeteekenden hebben zich
gaarne bereid verklaard een offertje
in ontvangst te nemen:
H. A. RIKMENSPOEL, Plee-
baan St. Bavo en Directeur
dezer Vereeniging.
Mevr. Wed» J. J. W. STERCK,
Dreef 42.
Mevr. v. DIEREN-BIJVOET.
Nieuwe Gracht 20.
Mevr. Wed. F. H. SCHOEN
MAKER,
Emmastraat 10.
Mevr. Wed. F. L. KOK,
Spaarne 50.
Personalia.
Den 17den November a.s. is het
25 jaren geleden dat de brieven
besteller J. Heinhuis alhier in dienst
trad bij de Kon. Ned. Posterijen.
De heer L. Bredeveld alhier
is benoemd tot onderwijzer aan de
Bilderdykschool te Rotterdam.
Van de 16 sollicitanten naar
de betrekking van leeraar in het
smeden en werktuigkundig teeken
onderwijs aan de Ambachtsschool
voor Brielle en Omstreken, is o. m
opgeroepen, om eene proef van be
kwaamheid te komen afleggen, de
heer F. Klomp alhier, en wel op
den 19den dezer maand.
De heer J. Saait, bestuurslid
van Pro Patria vertrok gister naar
Paterson in de Ver. Staten.
Daarom was hem Donderdag
avond in de Kleine Vereeniging een
afscheidsfeest bereid.
De Vereeniging schonk hem een
gouden dasspeld, waarop hare attri
buten.
Mr. de Haan Hugenholtz.
De vroegere wethouder van onder
wijs, de heer de Haan Hugenholtz,
beeft nu ook ontslag genomen als lid
van den Raad.
't Briefje waarin hij dit doet, is
typisch genoeg om 't even mede tp
„Aan den Raad der gemeente Haarlem.
Geeft te kennen:
Mr. Theodorus de Haan Hugenholtz
wonende te Haarlem, dat hij zijn ont
slag neemt als lid van den gemeente
raad."
Vierde Gevelwedstrijd te, Haarlem.
Het rapport van de Jury voor
dezen wedstrijd werd ons welwillend
toegezonden. Wij nemen dit stuk in
zijn geheel op.
De ondergeteekenden, daartoe be
noemd door den heer Jhr. Mr. J. W.
G. Boreel van Hogelanden, Burge
meester van Haarlem, door het Hoofd
bestuur der Mij. tot Bev. der Bouw
kunst en door het Bestuur der Afd.
Haarlem en omstreken van bovenge
noemde Mij., welke benoeming zij
zich met genoegen hebben laten wel
gevallen, begaven zich op Dinsdag
'29 Oct.. 1.1. naar Haarlem waar zij
door de Regelingscommissie voor den
wedstrijd aan het station werden
verwelkomd.
Na tèn stadhuize aan den Burge
meester te zijn voorgesteld en door
dezen met een toepasselijk woord te
zijn begroet, begon direct, onder de
uitstekende leiding van den heer J.
G. Michielse, de rondrit door de stad
om "de pl.m, 350 gevels, gebouwd in
de laatste 2 jaren (van Mei 1905
Mei 1907) te beoordeelen.
Direct na dé bepaling van de bouw
kunstige waarde van een gevel of
gevelcomplex door elk der Juryleden
afzonderlijk, werd het definitieve cij
fer (1—5) vastgesteld, met tusschen-
cijfers van 1-f-, 22-f-, 3enz.
Opmerkelijk was 't, dat de cijfers
van de 3 Juryleden meestal met el
kaar overeenstemden, althans zeer
weinig verschilden.
Na afloop van de bezichtiging werd
overgegaan tot eene schifting, welke
't resultaat had, de volgende gevels of
gevelcomplexen tot eene nadere keuze
in aanmerking kwamen t.w.: (in de
volgorde van het bezoek).
1. Een blok woningen Westergracht
1325; 2e. Drie villa's „en bloc",
van Eedenstraat 1, 3 en 5; 3. Twee
huizen „en bloc", Raamsingel 8 en 10
4e. Het gebouw v/d Hoogere Burger
school met 5-jarige cursus; 5e. Het
*ebouw v/d Chr. Jongelings-vereeni
ging in de Lange Margarethastraat
6e. Drie huizen „en bloc", Schoter
singel 67 enz.7e. Lagere School,
Santpoorterstraat; 8e. Een blok wo
ningen 2e Zuidpolderstraat; 9e. Lak-
stokerij met woonhuis Schalkwijker-
weg; 10e. Een blok huizen de Key-
straat 28a; 11e. Gasthuis Groot
Heiligland12e. Lagere School Spaarn-
wouderstraat13e. Woonhuis War-
moesstraat 18; 14e. Winkelhuis Kleine
Houtstraat 2a; 15e. Winkelhuis Ri-
viervischmarkt van der Laan.
Bij tweede schifting werden de na
volgende bekroningen toegekend:
le Prijs: Het gebouw v/d Hoogere
Burgerschool met 5-jarige cursus;
2e Prijs: Het gebouw v/d Chr. Jon-
gelings'vereeniging in de Lange Mar
garethastraat.
3e Prijs: Het St. Elizabeth's of
Groote Gasthuis a/h Groot Heiligland
terwijl de Jury van haar recht ge
bruik maakte om de navolgende eer
volle vermeldingen toe te kennen
le. Gevel a/d Warmoesstraat No. 18;
2e. Drie villa's „en bloc" van Eeden
straat 1, 3 en 5; 3e. Winkelhuis
Kleine Houtstraat 2a; 4e. Een blok
woningen Westergracht 1325 en 5e.
Plen blok woningen in de Keystraat
'28a.
De Jury heeft gemeend goed te
doen vele eervolle vermeldingen toe
•te kennen, om daardoor ook bouwers
van zeer eenvoudige, goedkoope wo
ningen enz. aan te sporen te trachten
bij lage bouwsommen iets goeds te
leveren en af te wijken van 't slechte
type dat zij helaas op haar rondrit
nog maar al te vaak moest zien.
De Jury spreekt verder den wenscli
uit, dat de toekomstige gevelwedstrij
den nog veel meer dan tot nu toe
mogen bijdragen om het schilderach-
aspect van de schoone Spaarne -
d zooveel mogelijk te behouden.
Het ia te hopen, dat bij de volgende
gelegenheid de Raad van de Gemeente
Haarlem terug moge komen op haar
besluit, om geen subsidie meer aan
de Afdeeling Haarlem van de Maatsch.
tot Bev. der Bouwkunst toe te ken
nen, voor het schoone doel dat met
de wedstrijden beoogd wordt en dat
de Gemeente, evenals vroeger ge
schiedde, weder medailles ter beschik
king van de Afdeeling zal stellen.
De Jury.
w.g. J. W. Hanrath.
A. Salm G.Bzn.
J. Verdej. Dzn.
De Afdeeling Haarlem stelt ons in
kennis dat haar Voorzitter, de heer
L. C. Dumont, Directeur der Open
bare Werken, ontwerper van de Hoo
gere Burgerschool en de Gemeente
Haarlem eigenaresse daarvan is.
Beiden ontvangen dus ieder een
verguld zilveren medaille,
De heer J. Londen, architect te
Haarlem, is ontwerper van het huis
van de Chr. Jongelingsvereeniging en
ontvangen ontwerper en de Vereeni
ging elk een zilveren medaille, ter
wijl de bronzen medailles aangeboden
zullen worden aan den ontwerper van
het St. Elisabeth'® of Groote Gast
huis, den heer J. Drost te Haarlem
en aan H.H. Beheerders-Regenten van
deze Stichiing.
Eigendomsrechten op water.
Er is door onze Arrondissements-
RechtbanJr een op het oog eenvoudige
zaak behandeld, doch die in hare
gevolgen van groot belang kan worden.
De schipper en de eigenaar van de
tjalk Vrouwe Anna weigerden aan
de gemeente Zaandam havengeld te
betalen voor het doorvaren en ver
blijven in de Zaandamsche haven
„De Poel", een water, dat in de Zaan
uitkomt.
Volgens gemeentelijke verordening
heft de gemeente Zaandam haven
gelden van dat water, een onderdeel
van de Zaan.
De officier eischte tegen de beide
onwillige betalers een boete van
f5, subs. 1 dag hechtenis.
Tot zoover is deze zaak een gewone
overtreding.
Maar nu de gevolgen.
De schippers hadden totverdediger
mi. W. K. Mouthaan Jr. van
Amsterdam.
Mr. Mouthaan pleitte eerst op nietig
verklaring der dagvaarding, daar dd
redactie niet deugde, ten tweede toonde
pleiter aan, dat de verordening door
Zaandam gemaakt, niet bindend is,
als zijnde in stijd met de gemeente
wet en het Wetboek van Strafrecht.
Doch het voornaamste van 't betoog
was, dat ontslag van rechtsvervolging
moest volgen, daar het strafbare feit
niet bewezen is. Immers het O. M.
had niet aangetoond, dat „dePoel"
tot 't watergebied van Zaandam be
hoort.
De officier kan dat ook niet bewij
zen. Want Zaandam heeft totaal
geen eigendomsrechten
op de rivier de Zaan en dus
ook niet op de Poel. Zaandam
heeft dus niet 't recht havengelden
te heffen, hoewel ze het jaren gedaan
heeft. Is dit zoo, dan is dit'inderdaad
een belanrijke ontdekking van Mr.
Mouthaan Jr.
Maar de gevolgen dier ontdekking
reiken nog verder.
De rijks-provinciale- en andere ar
chieven zijn door mr. Mouthaan nauw
keurig nagesnuffeld. Hij heeft alles
nagegaan wat er betrekking op had
en kon hebben.
En ten slotte is hij tot de ontdek
king gekomen, dat geen gemeente
waardoor de Zaan en het
Spaarne stroomen rechten op
deze wateren bezit. En dus
ook geen havengelden mogen heffen.
Zal de Rechtbank in haar vonnis
deie principieele kwestie uitmaken,
dan zal dit vonnis ook voor Haarlem
van groot belang zijn, Ook Haarlem
heft havengelden, hoewel de stad
volgen» Mr. Mouthaan daarop geen
recht heeft.
Met belangstelling zullen wij de uit
spraak tegemoet zien.
De in- en uitbreker Richter.
De rechter van instructie te Straats
burg heeft aan de Justitie te Alkmaar
de uitlevering gevraagd van Richter,
die nog altijd in 't Huis van Bewaring
te Alkmaar zit opgesloten. Maandag
is deze uitleveringiaanvrage te Alk
maar behandeld. „Alk. Ct." schrijft
hierover: Het bleek ter rechtzitting,
dat Richter van niet minder dan 2t»
diefstallen, waarvan eenige met braak
of het uitsnijden van glasruiten, te
Straatsburg werd beschuldigd.
Overgezonden werden verschillende
voorwerpen, als kleeren, hoeden, een
pet, een doos met postzegels, welke
voorwerpen op Richters kamer in
beslag genomen zijn.
Richter ontkende die diefstallen te
hebben gepleegd, met uitzondering
van een diefstal van 100 mark.
Toen de president hem vroeg, hoe
het kwam, dat, terwijl hij in arrest
zat, de veelvuldige diefstallen plotse
ling hadden opgehouden, antwoordde
Richter dat hij dit niet wiet en voegde
hieraan toe dat een ander waar
schijnlijk zijn naam had aangenomen 1
Op zijn kamer wai een doos met
postzegels gevonden, zeide verder de
president, en nu was het heel toe
vallig dat bij verschillende diefstallen
in kantoren postzegels waren ont
vreemd.
Dat was heelemaal niet toevallig
meende Richterhij had die postzegels
gevonden in het station te Metz en
de juffrouw, die een tijdlang ziin
trouwe metgezellin is geweest, zou dit
kunnen bevestigen.
Op de mededeeling van preeident
dat hij, wanneer hij verklaarde Ne
derlander van geboorte te zijn, zich
tegen het verzoek tot uitlevering kon
verzetten bij den Hoogen Raad der
Nederlanden en dat hem dan een
rechtsgeleerd raadsman zou worden
toegevoegd, verklaarde Richter dat
hij geen Nederlander was, maar de
Oostenrijker Walther.
Op de vraag van den president of
hij nog wat in het midden had te
brengen, antwoordde hij bevestigend.
En nu geven wij den lezer te raden
wat hij wel vroeg.
Misschien rechtsbijstand
Neen.
Een nader onderzoek?
Neen.
Hij, vroeg... een anderen hoed!
Blijkbaar kon hij het niet met zijn
begrip vanfatsoenin overeenstemmirg
brengen in dezen tijd van het jaar
van het Huis van Bewaring naar het
rechtsgebouw, met een Panemahoed
te loopenl
De getogade en gebefte heeren had
den moeite zich goed te houden.
