166
De eers'e motormagen dar Zuid-Hol
landse ie electrische Spoorweg-
Maatschappij.
Zooals men weet, is de nieuwe spoorwegverbin
ding van bovengenoemde Maatschappij (tusschen
Rotterdam, Den Haag en Scheveningen) de eerste
groote spoorweg in ons land, waarop het vervoer
door middel van electrische beweegkracht zal ge
schieden. Dit verleent aan het gereedkomen van
den eersten motorwagen eene meer dan gewone
beteekenis, aangezien men hiermede is begonnen de
electrische tractie op hoofdspoorwegen in ons land in
te voeren en de stoomlocomotief haar domein te
betwisten. Ons lajid toont hierbij nu eens niet achter
te staan bij het buitenland, integendeel vooraan.
Onze ingenieurs hebben het namelijk aangedurfd
den hoogst gespannen stroom, die ooit in regelmatig
verkeer is gebruikt, in te voeren, terwijl de aard
van den electrischen stroom ook een geheel nieuwe
is voor Nederland (op het gebied van tractie) en
elders nog slechts zelden werd toegepast. De stroom
in den werkdraad boven de rails is nl. éénphase-
wisselstroom van 10000 volt spanning. Slechts de
sehappelijken arbeid. De wagen heeft ongeveer de
Inngte van[een D-rijtu:g bij eene iets grootere breedte.
hoogte overtreft ver onze vewone spoorrijtuigen>
hetgeen te danken is aan een sierlijke lichtkap;
die alle gedruktheid aan het inwendige ontneemt.
Daardoor was het ook mogelijk eene aangenani®
ventilatie te bewerkstelligen door middel van d®
zeer practisch openslaande raampjes in de opstaand®
wanden van bedoelde lichtkap.
Allerlei doeltreffende nieuwigheden zijn toegepast
zooals de equilibreerinrichting der breede glasramefli
het geheel verdwijnen der opgeschoven gordijnen i"
sponningen, de bijzondere rechtgeleiding der gof
dijnen waardoor deze nooit „schranken" bij het op'
en neerbrengen, de glijdinrichting der schuifdeuren
op glazen linealen in plaats van het loopen op
rollen, waardoor bereikt wordt dat de deuren al®
onhoorbaar opengeschoven worden, enz.
De verwarming en verlichting geschiedt door elec
triciteit, waarbij de laatste schitterend is te noemeU
hetgeen vooral van belang is voor het traject, da'
de wagen doorloopen moet, waarop de gebruikt®
tijd en de omstandigheden zich uitstekend zullen
leenen tot lezen. Als algemeen principe van dez®
baan heeft men zich dan ook gesteld: „de spoof
weg is er voor het publiek" en niet: ,,he'
De eerste motorwagen der Zuid-Hollandsche Electrische Spoorwegmaatschappij, die dezer dagen de werkplaatsen
der firma J. J. Beijnes te Haarlem verlaten heeft.
ingewijde kan begrijpen welke eischen hierbij aan
het vernuft zijn gesteld om een dergelijke natuur
kracht te beheerschen en een wagen te construeeren,
die gevaarloos en met zoo min mogelijk hulpmid
delen, de electrische energie in mechanischen arbeid
omzet. Men moet bedenken, dat het hier niet geldt
eene electrische locomotief zonder meer te bouwen,
waarbij men betrekkelijk vrijgelaten is in gewicht
en ruimte: hier moest een electrisch' voortbewogen
voertuig geconstrueerd worden, dat gemakkelijk eene
snelheid van 80 K.M. per uur aan een trein kan
mededeelen, dientengevolge een vermogen van 500
effectieve paardekracht moest bezitten en tevens
eene ruimte voor meer dan 70 zitplaatsen
zou bieden. De Directie der Zuid-Hollandsche
Electrische Spoorweg Maatschappij is echter voor dit
probleem niet teruggeschrikt en heeft de firma J.
J. Beynes te Haarlem opgedragen om in overleg
met haar en met de bekendeSiemens-Schuckert-Werke
te Berlijn een passend voertuig te ontwerpen. Het
merkwaardig en grootsche rijtuig dat deze week de
werkplaatsen verliet, en dat wij hierbij in foto onze
lezers voorstellen, is het resultaatvan dezen gemeen-
publiek is er voor den spoorweg.
Doordat de eigenlijke wagenbak geheel voor re1'
zigers moest worden ingericht (uitgezonderd eeV'
kleine ruimte aan de kopeinden van den wag®',
voor den treinbestuurder), was het zeer moeilijk
electrische apparaten en de talrijke kabels op do®'
treffende en gemakkelijk toegankelijke wijze ond'
den wagenvloer en aan het onderraam te bevestig®'1!
Vanaf de twee stroomafnemers, welke specif
voor groote snelheid gebouwd zijn, komt de hooê
gespannen stroom onder het rijtuig langs een kab®
die het dak doorboort en tusschen de wanden v®1
een separatie omlaag gaat. Onder den wagen ko^
de stroom in een transformator van 8000 K.G.
wicht, waarin de spanning van 10000 volt
ongeveer 300 volt gereduceerd wordt, op wel'!
laatste spanning de motoren gebouwd zijn. DO'
middel van een laaggespannen specialen stuurstroo1'
afkomstig van een kleinen transformator, wordt l''(
in- en uitschakelen en de regeling der twee motor',
bewerkt. In de ruimte van den treinbestuurder ko^,
dus geen hooggespannen stroom voor. Deze stuik
stroom stelt den treinbestuurder in staat vanuit
