De Latijnsche taal in de
Kerkelijke Liturgie.
Mengelwerk.
De kunstmatige
diamanten.
9FFICIEELE KERK LIJST.
VOGELENZANG.
HILLEGOM.
N00RDW2JKERH0UT.
VOORHOUT.
HOOFDDORP.
R. K. VEREENIGINGEN.
Woensdag, 5 uur Nachtmis, uur tweede
h. Mis, 10 uur Hoogmis, 3 uur Vespers,
waarna gelegenheid om te bichten, zoo
lang er achtereenvolgens bichtelingen
sullen zijn.
Donderdag, half 8 Vroegmis, 10 uur
Hoogmis, 3 uur de Vespers.
Vrijdag en Zaterdag, kwart over 8 h. Mis.
Zaterdagmiddag van 48 uur gelegen
heid om te bichten.
He gebeden worden verzocht voor
Alida PrinsPrins,
Mattheus Geutskens,
Elisabeth v. StratenZoet en
Maria de Vries—Geeve.
«lio met de laatste H. Sacramenten der
Stervenden zijn voorzien.
Zondag. De vroegmis ten half 8, do
Hoogmis ten 10 uur. Des namiddags ten
kalf 2 Catechismus, ten half 3 Vespers.
Maandag en Dinsdag, de h.h. Missen
ten 8 uur en half 9.
Dintdag, Vastendag, des 's morgens tot
12 uur en des namiddags van 3 uur af
gelegenheid om te bichten.
Woensdag, Kerstmis Ten 6 uur de ge-
zengen h. Mis, waarna twee gelezen li.b.
Missen. Ten 9 uur achtereenvolgens
twee gelezen h.h. Missen. Ten 10 uur de
Hoogmis. Des namiddags ten half 8 Ves
pers en preek. Gelegenheid om te bich
ten van half 24 uur en des avonds van
f. uur af tot zoolang achtereenvolgens
bichtelingen zullen zijn.
Donderdag, 2e Kerstdag te vieren als
Zondag. De vroegmis ten half 8, de Hoog
mis ten 10 uur, des 's middags ten half
3 Vespers.
Vrijdag en Zaterdag, de h.h. Missen ten
8 uur en half 9.
Aanstaande Zaterdag ten half 12 de
•Catechismus.
Zondag, de h.h. Missen ten 7 uur en
half 9 en ten 10 uur de Hoogmis. Ten
2 uur Catechismus voor de jongens. Ten
3 uur de Vespers.
Dinsdagmorgen van 912 uur en 's
middag van 4 uur af gelegenheid om te
bichten.
Woensdag, Kerstmis de h.h. Missen ten
5, 6 en half 7. Ten half 8, 8 en half 9.
Ten 9, half 10 en ten 10 uur de Hoogmis.
Ten half 8 Vespers met feestpredicatie.
Donderdag, de h.h, Missen ten 7 uur
half 9 en 10 uur de Hoogmis, ten 3 uur
de Vespers.
'Zaterdagavond, van 4 uur af gelegen
heid om te bichten. Ten 7 uur Lof.
De gebeden worden verzocht voor
J'etronella v.d. Meer wed. v. Jac. Berkhout
Mej. Joanna v. Dril,
Petronella Topper en
Maria Verbrugge,
Hermanns Schoonderwoert
en mej. Pauline van der Schoot,
diamet de laatste H. H. Sacramenten der
Stervenden zijn voorzien en voor
Maria v. d. Meer hvr. v. Petrus Huijgsloot
Lena Hageman en
Petrus Zuiderduin,
die in den Heer zijn overleden.
'Zondag, 7 uur stille h. Mis met onder
richting, 10 uur Hoogmis met predikatie,
's Namiddags 1 uur Catechismus, 2 uur
Lof.
Woensdag, 5 uur gezongen h. Mis met
predikatie, daarna twee stille h.h. Missen,
9 uur en half 10 stille h.h. Missen, 1U
uur gezongen h. Mis met predikatie. Na
den middag 2 uur de Vespers.
Donderdag, 7 uur stille h. Mis, 10 uur
gezongen h Mis. Na den middag 2 uur
Lof en Rozenhoedje.
Zondag, h.h. Missen ten half 8 en te
10 uurhalf 2 Catechismus en te half 3
uur Lof.
Dinsdag en Donderdag te 12 uur Cate
chismus.
Dinsdag, geboden Vasten- en onthou
dingsdag.
Donderdag, Tweede Kerstdag, na de
Vespers vergadering in de Zusterschool
van de kinderen die zich voorgenomen
hebben voor hun l(!e levensjaar geen
sterken drank te drinken. Trouwe op
komst wordt vriendelijk verzocht.
'Zondag, 7 uur voor Petronella Joppen
Petrus v. d. Bemden,10 uur parochie.
Maandag, S uur, Joannes Nijs, half 9
overl. fam. van Es,
I>insdag, 8 uur, Maria Loose, half 9
Adriana Hack hvr Joannes Bus.
Woensdag, 5 uur, Wilhelmus Hassel-
bach en overl. eebtgenoote, (i uur overl.
fam. Goossen, half 7 Joannes Henricus
Jansen, 9 uur Parochie, half 10 Joannes
Stoop, 10 uur. Cornelis Vijverberg.
Donderdag, 7 uur, Joannes Schrama,
10 uur, Jaardienst Nieolaas Meiman.
Vrijdag, S uur overl. ouders, half 9
Joannes en Henricus van Schooten.
Zaterdag, 8 uur, Z.Eerw Heer Joannes
Steenvoorden, half 9 Joanna Lommerse
hvr. v. Petrus Heemskerk.
De Kerkberichten, die te laatin-
kwamen voor dit nummer, zijn op
genomen in de NIEUWE HAAR-
LEMSCHE COURANT van heden.
De R. K. Vereenigingen van Haar
lem, en Omstreken vinden in deze rubriek
gelegenheid om KORTE (ook huishoude
lijke) mededeelingen, agenda's enz. bekend
te maken.
Nederlandsche R.K. Volksbond.
Afdeeling Haarlem.
Bondsgebouw, Smedestraat 23 (St.Bavo).
Zondag 22 Dec., 12 uur, R. Kath. On
derwijzersvereniging.
Maandag 23 Dec., half 9, Ontwikkeling
club „St. Thomas van Aquino", spreker
de heer J. A. de Lobel, onderwerp„Col
lectief Contract." Half 9 jaarvergadering
van het Ondersteuningsfonds „St. Joan
nes de Deo"; de leden worden driDgend
verzocht deze vergadering bij te wonen.
Half 8 Schoenmakersgilde „St. Crispinus."
Dinsdag 24 Dec., half 9, Metaalbewer-
kersgilde „St. Eloy".
Vrijdag 27 Dec., half 9 Hoofdbestuur,
half 9 Propagandaclub.
Zaterdag 28 Dec., half 9 zitting Spaar
bank „St. Antonius vanPadua.„89 uur
zitting Hulpspaarbank (Schoterkwartier).
Half 9 tot half 10 opening Bilbliotheek.
Half 9 spaarkas „St. Nieolaas" (winter
provisie). Half 9 uitstalling en verkoop
van brochures en geschriften door de
Propagandaclub.
MEDEDEELINGEN.
Door het Houtbewerkersgikle „St. Jo
zef" is in de Koffiekamer een kastje ge
plaatst, waarop staat „Vraag en Aanbod".
Leden van „St. Jozef" die zonder werk
raken schrijven hier hun naam en adres
in, en de Patroons of andere personen,
die een timmerman noodig hebben, kun
nen ze hierin vinden.
Zondag, 22 Dec., a.s. zal door de zang-
vereeniging „Onder Ons" in de groote
zaal van St. Bavo een uitvoering worden
gegeven ten voordeele van het Lighal-
fonds.
Namens het Bestuur,
T. H. BROEKHUIJZEN, le Secr.
Linschotenstraat 31.
Afdeeling OVERVEEN en 0.
Zaterdag 21 Dec. 's avonds van half 8
tot half 9, zitting Spaarkas „St. Nieolaas"
(Winterprovisie), Catechismuskamer. Zit
ting Spaarbank Thomas v. Villa Nova,
lokaal Zusterschool.
Gelegenheid tot inschrijving van nieuwe
leden. Ook de vrouwen en kinderen der
leden kunnen in de spaarbank inleggen.
MEDEDEELING.
Z Ter algemeene kennis der leden wordt
gebracht, dat de retraite voor onze af
deeling zal gehouden worden op 5 en 6
Januari a. s. Nadere bizonderheden hier
omtrent zullen ter gelegener tijd worden
bekend gemaakt.
Namens het Bestuur,
W. J. JANSEN, le Secr.
Afdeeling SCHOTEN en 0.
BondsgebouwKerklaan.
Afd. Land- en Tuinbouw onder Patronaat
van den H. Gerardus Majella.
Maandag 23 Dec., 's avonds 8 uur, ver
gadering voor de leden. Spreker de heer
Huishoudelijke zaken enz. Ook
stelde de Propagandaclub St. Bonifacius
weder een boek beschikbaar, wat gratis
ouder de aanwezigen zal worden verloot.
Verzoeke groote opkomst.
Spaarkas St. Antonius van Padua.
Gelegenheid zich op te geven voor deel
nemers, bij de heeren R. Burger te Scho
ten, C. Nieste, Jan Gijsenvaart en
G. Schoorl, Santpoort.
Namens hetBestuur,
B. BURGER, le Secr.
Afdeeling BEVERWIJK.
Bondsgebouw: Peperstraat 15.
Vrijdag 2d Dec., 's avonds 7 uur, leden
vergadering in het bondsgebouw. Op deze
vergadering zal plaats hebben eene perio
dieke bestuursverkiezing, aftredend zijn
de volgende heerenE. H, Duiker, J. de
Goede, J. v. d. Hoorn, C. KolsteegenN.
Tromp. De heeren E. H. Duiker en J.
de Goede stellen zich niet herkiesbaar.
Namen van candidaten worden inge
wacht op de bekende voorwaarden tot
en met 24 December a.s., bij den secretaris.
Namens het Bestuur,
J. DE GOEDE, Secr.
Afdeeling BENNEBR0EK en 0.
Zondag 22 Dec., zal er in de parochie
kerk 's morgens half 8 een H. Mis wor
den opgedragen voor de levende leden en
donateurs der „St. Barbara-vereeniging",
onderafd. van den N. R. K. V. afd. Ben-
nebroek en O.
Alle leden worden beleefd verzocht tot
de H. Tatel te naderen, het insigne zicht
baar dragend.
Namens het Bestuur,
J. P. de GOJSDE, Secr.
Afdeeling LISSE.
Bondsgebouw: Dorpstraat C 115.
Zondag 22 Dec., 's middags half 4, huis
houdelijke verg. voor de afdeeling. Hun-
ten van behandeling: Verslag penningm.
Idem van Hulp in Nood. Verkiezing lste
penningm. en 2de voorzitter. Installatie
nieuwe ledeu. Ingekomen stukken. Be
kendmaking van het bestuur omtrent
gasverlichting en londvraag. De leden
worden beleefd doch dringend verzocht
deze verg. bij te wonen en in het bijzon
der de nieuwe leden.
Maandag 23 Dec., 's avonds 7 uur, verg.
van „St. Isadorus". Punten van behan
deling zullen op de verg. bekendgemaakt
worden. De leden worden verzocht in
grooten getale op te komen.
Namens het Bestuur,
A. H. SCHRAMA Secr.
Afdeelling SASSENHEIM en O.
Zondag 22 Dec., 's avonds 6 uur, ver
plichte vergadering. De leden worden
dringend verzocht deze vergadering bij te
wonen, daar er een bespreking zal ge
houden worden die voor een ieder van
belang zal zijn.
De leden worden er aan herinnerd, dat
Zondag 22 Dec. de H. Mis zal worden
opgedragen voor onzen overleden bonds-
broeder C. Hartveld; de leden worden
beleefd verzocht ter H. Tafel te naderen
en ook het insigne zichtbaar te dragen.
Namens het Bestuur
M. v. d. BERK, Secr.
Afdeeling VOORHOUT.
Zondag 22 Dec., 's avonds 7 uur, verga
dering der afdeeling in 't Stationskoflie-
huis. Baar in deze vergadering de be-
stuurverskiezing plaats heeft, ook van een
lste voorzitter, wordt aller opkomst drin
gend verzocht.
Candidatenlijsten kunnen worden in
geleverd bij ondergeteekende op 22 Dec.,
's namiddags te 5 uur.
Namens het Bestuur,
A. HEERINGS, Secr.
HAARLEM.
Sint J osefsgezellen-Vereeniging.
Vereenigingsgebouw Zoetestraat No. 3
Geopend des Zondags van 12-3 en fan
5-10 uur. Op werkdagen van G tot 10 uur
's avonds.
R. K. Militaire Vereeniging.
Zoetestraat 13.
Het gebouw is dagelijks geopend, des
avonds van 610 uur en op Zon- en
Feestdagen den geheelen dag.
R. K. Tooneelvereeniging
„LIEFDE VOOR DE KUNST."
Vergadering op Maandag 23 December
a.s., des avonds half 9 uur hij den Heer
J. A. Fibbe, Kruisstraat 23 repetitie.
H. W. van TURNHOUT, Pres.
ii
Bet eerste artikel over dit onder
werp beschouwde de Latijnsche taal
in de Kerk als eene door haren
ouderdom geheiligde.
Thans zullen wjj zien dat deze
taal veel geschikter is dan welke
landstaal ook, om ia de«e taal de
godsdienstige geheimenissen te vieren.
Waarom? Omdat zij eene doode
taal is.
De H. Kerk, die in haar ruim
1900-jarig leven in doen en laten
Diet gelijkt op den veranderlijken en
bewegelijken mensch, heeft om som
mige gewaande voordeelen zich er
niet toe kunnen laten brengen, om
in hare gebruiken, door de eeuwen
geheiligd, eenige verandering te laten
brengen. Door invoering van de lands
taal zouden bij het vieren der gods
dienstige geheimenissen en plechtig
heden inderdaad groote nadeelen ont
staan. Een levende taal (die nog ge
sproken wordt) is om vele redenen
voor onze Katholieke Kerkelijke Li
turgie minder geschikt dan eene
zoogenaamde doode taal (die als vol I's-
taal niet meer gesproken wordt) zooals
de Latijnsche taal er eene is, en ook
daarom heeft de Kath. Kerk zich
voortdurend verzet tegen de invoering
der landstaal.
Iedere levende taal is voortdurend
aan verschillende veranderingen onder
hevig; immers de taal is niet iets
volmaakts, iets dat geheel afgewerkt
is, maar zjj is veeleer het voortdurend
streven van den menschelijken geest
om zijne gedachten, overeenkomstig
den graad zijner verbeelding, in pas
sende woorden uit te drukken. De
levende talen zijn daarom aan eene
voortdurende verandering onderworpen
Zie -eens in ons klein vaderland, hoe-
vele malen het Nederlandsch een
ander pakje heeft aangetrokken in
deD loop der eeuwen, zoo erg dat
het oud Hollandsch voor een gewoen
menschenverstand bijna niet eens
meer verstaanbaar is en men wel
degelijk een flinke dosis letterkunde
moet bedtten om hetzelve te kunnen
genieten Nu leven er nog velen in
Nederland, die op verschillende wijze
volgens verschillende stijlen, hun
Nederlandsch schrijven. Ouden van
dagen schrijven nog, als ik mij niet
vergis, stijlSiegenbeek /ooals zij dat
op de schoolbanken leerden. De jon
geren schrijven stijle Vries en ten
Winkel, en wie weet hoe spoedig
deze methode weer verdrongen wordt 1
door bijv. stijl-Kollewijn of een ande
ren. Beschouw eens een boek dat
voor 100 of 200 jaren terug gedrukt
werdvergelijk de woorden, de wijzen
van uitdrukking en den zinbouw van
toen met die van den tegenwoordigen
tijd, welk groot onderscheid zult gij
dan niet vinden! Wat toen schoon
heette schijnt ons thans smakeloos,
verouderd, ja zelfs belachelijk. Het
zou ons zwaar vallen om in zulke
woorden onze gedachten weer te geven
en neer te schrijven. Evenzoo zullen
onze wijzen van uitdrukking smake
loos en verouderd toeschijnen aan
latere tijden; want nooit zal eeD
levende taal zóó worden dat zij eenen
vasten en niet te veranderen vorm
beeft aangenomen, om de gedachten
van den menschelijken geest uit te
drukken. Zjj zal deelen in het lot
van het aardsche: vergankelijkheid
en verandering.
Verbeeld u eens dat de uitoefening
der Liturgische handeling zou gehou
den worden in de landstaal, moeten
daaruit dan niet de meest onheilvolle
nadeelen voortspruiten? Zouden wij
dan niet onze heilige boeken, naar
dewelke onze heilige geheimenissen
gevierd worden van eeuw tot eeuw
moeten veranderen, naar den geest
des tijijs moeten inrichteD, op deze
wijze moeten verbeteren of vermin
deren Zou niet een voortdurende strijd
ontstaan om de juiste uitdrukkingen
en begripsbepalingen te vinden? Zou
den wij dan niet om dezelfde redenen,
niet alleen het gebruik der landstaal
maar ook de verschillende spreekwijzen
en dialecten moeten invoeren opdat
aan het verlangen van ieder zal kunnen
orden voldaan Zouden niet, even
als bij de van ons gescheidene broeders,
de strijd over dit of dat formulier
ook bij ons ontstaan Zouden, door
het gebruik van de landstaal bij de
Liturgie niet velen van de godsdien-
j-tige vieriDg der geheimeni-sen zich
ontnouden omdat deze of gene wijze
niet in hun smaak valt? Zou de
eenheid van het Katholiek geloof
daaronder niet schrikbarend moeten
lijden Zouden onze ooren geen pijn
doen en ons religieus gevoel niet
gekwetst worden, als wij die heilig
woorden, die wij bjj de viering der
heiligste geheimenissen gebruiken ook
in het dagelijksche 'even aanwenden,
om geheel andere, dikwijls de meest
gewone en geringe zaken of gebeur
tenissen aan te duiden? Zou dan niet
een ieder op zulk eene wijze kunneo
bespotten en belachelgk maken die
heilige handelingen, die ons het meest
dierbaar zijn? De diepe bedorvenheid
van onzen tijd en van vroegere tijden
heeft zich altijd al meester gemaakt
van sommige woorden om daarmede
den spot te drijven. Zoude Kerk onze
landstaal spreken, dan zou het slechts
van de meest dommen en onbeschaam-
den pamfletschrijver kunnen afhangen
om de heiligste woorden onzer Liturgie
belachelgk en oneerbaar te maken.
Doch laten wij deze nadeelen eens
niet tellen. Om veel gewichtiger
redenen zal de Kerk zich dan altijd
nog big ven verzetten tegen eenige
verandering. In de Liturgie en in hare
gebeden en formulieren zijn de waar
heden van ons H. Geloof met zijn
diepste geheimenissen neergelegd,
Wanneer wij bewijsstukken noodig
hebben voor een of ander dogma
leerstelling) dan zijn het juist de
Liturgische boeken der vervlogene
eeuwen die wij navorschen en op de
welke wij ons beroepen Zou nu bij
eene voortdurende verandering der
Liturgische woorden het geheele geloof
niet in gevaar komen? Zou het Geloof
dan ook niet worden blootgesteld aan
een of andere verandering? Niet alleen
zou dan de Kerk voortdurend te
worstelen hebben met verschillende
geschilpunten, maar het gevaar is
volstrekt niet denkbeeldig, dat >an
woorden en uitdrukkingen in een
anderen tijd geheele andere beteekenis
gegeven wordt!
uoor het gebruik eener doode taal
bij onze Liturgie/ijn al deze nadeelen
niet te vreezenen worden alle gevaren
vermeden. In een doode taal blijven
de woorden onveranderd, als in erts
gegoten of in steen gehouwen. De
onveranderlijke geloofsinhoud heeft
in zulk een taal zijn vasten vorm
en is door dezelve onder een veilig
zegel bewaard. Daardoor is onze
godsdienst méér ons onaantastbaar
en onverlet eigendom, dat ons niet
zoo licht ontroofd of beschadigd zal
IwordeD.
Alle volkeren der aarde hebben
dan ook eenparig bekend, dat eene
doode taal bij het vieren der
godsdienstige plechtigheden g e s c h i k-
ter is dan eene levende. Atijd en in
den mond van alle volkeren heeft
eene heilige taal zich gevormd als
Kerktaal en leefde zij nog voort in
het heiligdom van den tempel, ook
toen zjj lang reeds in het gewone
leven niet meer gebruikt werd. De
Sankritische taal is voor duizenden
jaren reeds als levende taal van het
tooneel verdwenen, maar wordt heden
nog door de Indische priesters als
Kerktaal vastgehouden. De zend-taai
der Persen leeft nog voort als gods
diensttaai ofschoon zjj in 't leven der
«olkeren al reeds lang gestorven is.
Ook de Israëlieten spraken sedert de
Babylonische gevangenschap (583—
536 voor Christus) geen Hebreeuwsch
meer maar Chaldeeuwschechter
behielden zij toch de Hebreeuwsche
taal als hun Kerktaal. Ofzie
rond bij de volkeren van latere eeuwen
en van onze tjjden, dan zult gij be-
vii den, dat ook zij met groote voorliefde
bij hun Godsdienst zich van een doode
taal bedienen. De nieuw-Grieken (het
tegenwoordig Grieksche volk) hebben
het oud-Grieksch (dat niet meer ge
sproken wordt) voor hun Kerktaal.
De bewoners van Syrië en Afrika
hebben het oud-Syrisch behouden
ofschoon dit lang niet meer gesproken
wordt. Zelfs de in de IXde eeuw als
Kerktaal goedgekeurde Slavische taal,
wordt als Kerktaal door de bewoners
dor Slavi-ehe landen vastgehouden
ofschoon deze taal heeft opgehouden
eene levende te zgn. Zoeken niet onze
afgescheidene en dwalende chiistelijke
broeders bij de verkondiging van het
Evangelie, zich vast te> houden aan
de wijze van uitdrukking zooals de
stichter van hun nieuwen leer ge
bruikte om althans iets onbewegeljjks,
iets onveranderlijks en eerwaardigs in
hunnen godsdienst te hebben en niet
geheel en al door de woelige golven
van den tijdgeest mede gesleurd te
worden Zoeken zij niet aan deze
verouderde uitdrukkingen vast te
houden om in hnnne Liturgie toch
nog maar iets blijvends te bezitten?
Het natuurlijk gevole van den
mensch wil in de Kerk en in bet
Heiligdom des Hteren een andere
taal, eene van hoogere kracht en
wjjding, hooren, dan in het gewone
leven, en wij loven het als eene
wonderbare daad van Gods Voorzienig
heid, dat zij de Latijnsche, die heerlik
schoone taal, aan het publieke leven
onttrok nadat dezelve geworden vras
de draagster van de christelijke ge
dachte en de hoogverheven waarheden
van het Christelijk Geloof. Van at
dien tijd dat het Latijn de Kerktaal
was geworden, begon deze taal te
sterven voor het gemeene leven om
in het gewaad harer onveranderlijk
heid de onveranderljjke Christelijke
gedachte te openbaren.
W. H. de Groot, priester.
Humoreske door K. flHIERGEN.
De handelsraad Cohn bewoog zijn
handen als vleugels van de schroef
e-ner stoomboot, wat een teeken was
van groote epgewondenheid.
Mijn waarde, zei bij op den
toon van zedelijke verontwaardiging,
hoewel ge de zoon van den vriend
mijner jeugd zijt, zal ik u zonder
mededoogen en zi nder mij aan iets
te storen mijn huis verbieden, als
ge 't nog eenmaal waagt mijn doeh-
ter het hof te maken.
Dr. Brill glimlachte heel vriende
lijk en scheen voor 't oogenblik alleen
zijn aandacht te bepalen bij de linker-
punt van zgn knevel, welke hij een
beteren vorm trachtte te geven. Na
een poosje zei hij:
En hoe denkt Magda erover?
Mijnheer! stoof Cohn op, waag
het niet nog eenmaal mijn dochter
anders te noemen dan juffrouw Cohn.
Wat mijn dochter denkt, kan u bo
vendien ook volkomen onverschillig
zijn. 't Zou wat moois worden, als ik
bij elke gelegenhe d eerst de meening
van een vrouw móest vragen 1 Ik
wil u niet als vrijer voor mijn doch
ter en daarmee basta!
En ik wil niet met uw trouwen,
maar met uwe dochter, daarmee basta.
