DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. ie Bergmolen. karlem badplaats? BUITENLAND. Telegrammen. BINNENLAND. Kinderhiiisvesi 31-33» Haarlem JDAC 21 FEBRUARI 1908. S2"t0 Jaargang. No. 6818. Bureaux van Redactie en Administratie: Interc. Telefoonnummer 1426. i liet Rapport der Commissie lang-verwachte, gisteren ein- r verschenen en door ons ierig reeds besprokene wer- k het laatste woord is in de (tie „Haarlem badplaats?", dan |eft bij dit opschrift het vraag- |&n niet meer geplaatst, (t rapport is voor de exploitatie een „badplaats Haarlem" 1 a rt saris phrases. Komt eigenlijk neer op deze raak: er is geen geld voor doden, dusStaalwa- a Brongebouw en mooie lig- en wat niet al, is van geener- mt voor een streven om hier 'adplaats te stichten: daar moet geld voor zijn om er „moder- en" binnen te halen, daar is jpeelbank voor noodig en andere .cties"we zullen maar niet onderzoeken welke. ■t is de hoofdinhoud van het irt. Sn beetje teleurstellend doet dit wel aan I Haarlem is er geen geld voor inden, zoo heet het eerst. In vaderland kan men er niets bijeenkrggên, oordeelt de hissie voorts. Alléén het bui- «d zou het kunnen dat niet ontmoedigend en Ramend, zooals we gisteren reeds een kort woord zeiden? toekomst van Haarlem als ilaats zou dan alléén afhangen Belgischen ondernemingsgeest |urf? He mannen dieinRotter- electrische trams hebben aan- |d, die het stadstramnet in avenhage hebben ontworpen kploiteeren, die Amsterdamsche tstriëele ondernemingen op touw iu, en syndicaten hebben ge lid voor Noord - Brabantsche Kspoor wegeu, Geldersche tech- jie werken en Noord-Holland- stoornbooten, die buitenlan- ziju het op wie men vertrou- heeft en in wien men nog de £e hoop stelt, waar het gold een .ndsche onderneming in het ,e van Nederland, vlak bij de dstad, te exploiteeren lel bemoedigend, en ver trouwen eend in onzen Nederlandschen en energie 1 t>ch eigenlijk is er ook niet irs te verwachten, i Nederlandsche kapitalisten Iren spoorwegen in Amerika, en telgen exploiteeren industriëele ien in ons land, dat komt jeen uit. Bt verbaast ons dan ook eigen- hiet, dat de Commissie vreem de meest-gescbikten achtte, om „Badplaats-Haarlem" te exploi- fcn. Ze toonde zich daarmee ge in de lijn van de effecten- inen, die het Nederlandsche itaal naar verre landen brengen oor onze industrie buitcnlandsch itaal leenen. FEUILLETON. Ie Maar wat ons wèl verbaast, is dat de Commissie zich ook in hare opinies en conclusiën zoo geheel door die buitenlanders laat influen- ceeren 1 Toen de Antwerpenaren zeiden, dat een „Badplaats-Haarlem" alléén zou kunnen slagen wanneer er een speelbank kwam en „moderne at tracties", toen vond de Commissie dat eveneens van zelf sprekend Even te voren lezen we in het Rapport, dat de meerderheid der Commissie in den beginne van oor deel was „dat aan Haarlem zoo mogelijk het karakter van een ge neeskrachtig bad moest worden ge geven." Het blijkt dus dat de Antwerpe naren de commissieleden al heel gauw hebben omgepraat en dat ze hun idéé: Haarlem als luxe-bad plaats, in de plaats van het „genees krachtig bad" van de commissie hebben geschoven. Anders vatten we althans niet, waarbij die speelbank en verdere „attracties" bij booren zou: van „ge- neeskrachtigen" aard zal dat een en ander toch wel niet door de com missie zijn gevonden! We moeten dus te dezen opzichte concludeeren, dat de commissie in den loop van haren arbeid totaal van meening is veranderd: dat zij een „geneeskrachtig bad" (type- Neuenahr b.v.) in den beginne het ware achtte, maar onder den invloed van Belgische kapitalisten er toe is gebracht, om naar een „luxe-bad plaats" te streven. Toen dit ten slotte niet lukken wou, kon de kwestie „Haarlem- Badplaats" geen punt van overwe ging meer uitmaken, Als we de opdracht van den Raad nog eens nalezen, dan blijkt daaruit dat de commissie had te onder zoeken „in hoeverre het doel der „Maatsch. t. E. van Staal water bron- „nen, ook in verband met de plaat selijke omstandigheden, voor de „toekomst kon worden geacht levens vatbaarheid te hebben." Erg duidelijk is dat ons niet. Het doel van de Maatsch. te E. van Staalwaterbronnenwat zou dit doel nog meer zijn geweest danhet doel dat elke maat schappij heeftgeld verdienen Althans uit de onderhandelingen die gevoerd zijn, schijnt wel zeer duidelijk te blijken, dat er van éénig ander doel, althans op het oogenblik bij die Maatschappij geen sprake is Vijfduizend gulden per jaar krijgt krijgt ze nuen daar gaat ze voor heel Haarlem en alle toekomst plannen niet van af I Onderhandelen, het contract ver breken dat aan een concurreerende maatschappij de alleenheerschappij verzekert, en dat het Haarlemsche bronwater ter eeuwigen dage op den achtergrond houdt, dat wilden de heeren bestuurders van die M. t. E. van Staalwaterbronnen alléén, als ze hun 5000 pop per jaar gegarandeerd kregen! Wat ter wereld kan dan anders liet doel van die Maatschappij zijn, dan geld verdienen De toekomstige bloei van Haarlem? Een nieuw opleven van onze stad Een volmaakt nieuw veld om onze gemeente vooruit te brengen? Weineen Alleen: f5000 per jaar, geen cent minder In deze omstandigheden lijkt ons de opdracht van gemeentewege om na te gaan in hoeverre het doel dier maatschappij levensvat baarheid hebben kan, al zeer ongelukkig geformuleerd Wat mag onze gemeente kannen regardeeren de kwestie, of die heeren hun f 5000 per jaar wel krijgen Immers niets We veronderstellen evenwel, dat bij de instelling der commissie de gemeenteraad inden waan verkeerde, dat het doel der bewuste maat schappij was Haarlem vooruit te brengen, ook al moest dat in den beginne veel opoffering kosten. En de commissie schijnt ten slotte dan overtuigd te, zijn, dat zelfs met heel veel opofferingen dat ide aal„Haarlem vooruit door het Staalwater", niet is te bereiken. Den arbeid der commissie ap- preciëeren we. Erover oordeelen te volle, en met kennisname van alle gegevens, kunnen we echter niet! Want naar de Haarlemsche me thode, herhaaldelijk ook in onze Raads-overzichten gecritiseerd, om alleen een rapport, een voorstel, een missive te publiceren, maar de beweegredenen, de bijlagen, de ge gevens en verklaringen en motieven zorgvuldig te bewaren voor de raads leden alleen, naar die methode is ook dit Rapport gepubliceerd. 't Is een index van de hoofdstuk ken in een net bandje, dat men ons voorzet: maar het boek-zelf is het niet! We weten de conclusie, we weten dat er rapporten zijn, we hooren dat er is gebrief-wisseld, maar hoe de commissie uit die rapporten en brieven tot die conclusie is ge komen, hoe die rapporten luiden en wilt er is geschreven, dat krij gen we niet te hooren! Zoodat we dus ten slotte zelfs geen definitief oordeel over de waarde van dat Rapport enden arbeid der commissie kunnen geven. Daartoe onthoudt men ons de ge gevens. Van den beginne af, dat onze Courant onder de tegenwoordige hoofdredactie kwam, is tegen die in Haarlem gebruikelijke manier van doen in gemeentezaken protest aangeteekend van deze plaats. We hebben de voldoening, dat een der plaatselijke bladen zich met nadruk aan onze zijde heeft geplaatst, en nu mèt ons klaagt over deze bemoeilijking van onzen arbeid. Dit alles nog eens uitdrukkelijk te constateeren als besluit van deze enkele beschouwingen over het „Haarlem-Badplaats ?-Rappoi t", is zeker allesbehalve overbodig. Algemeen Overzicht. Niet alleen de Protestanten, ook zelfs de Istraëlieten in F r a n k r ij k al zijn ze er direct niet bij be trokken protesteeren tegen de schandelijke wet-Briand In den „Figaro" vinden we een brief van den opperrabbijn Mozes Netter, waarin deze een en ander uit het krachtig en welsprekend protest tegen de berooving der Katholieke kerk en de kerkvervol ging mededeelt De maconnieke regeering gaat echter door, of er niets gebeurt. Het wachtwoord der loge is ge geven, en daar kunnen alle pro testen niet tegen opde heeren hebben te gehoorzamen Droevig 1 Teekenend is het intusschen, een paar staaltjes te hooren van de manier waarop de maconnieke re- geeringsbladen zich over deze pro testen van niet-Katholieken uitlaten. De „Lanterne", een blaadje dat onder Combes staat, vindt dat de protestanten al heel onverstandige schepsels zijn. Overigens verwondert ze zich er niet over: de clericalen van alle gelooven, van het protes- tantsche, het joodsche of het katho lieke, zijn een pot nat, zegt het blad. De „Petite Republique", die den heer Briand zeer na staat, neemt het wit minder gemakkelijk op dan de „Lanterne". Het korte hoofdartikel dat ze aan het adres wijdt, toont wel dat de heer Briand niet ingenomen is met het stuk der protestanten en geeft mogelijk een voorproefje van argu menten die de heer Briand tegen deze petitie in zal brengen. Een dezer argumenten zou dan zijn, dat de protestanten wel wat lichtzinnig „gemeeno zaak maken met de vijanden van de republiek" en zich te gemakkelijk buigen voqr de „ultramontaansche eischen"... 'tOude liedje: verdachtmaking! Nu nog een paar zinnetjes over „priesterheerschappijenzoovoorts, dan zijn we ér. De stukken van Protestanten en Israëlieten staan echter op te stevigen grondslag, om ze met een paar Anti-Roomsche stokerijen omver te gooien In de oogen van alle weidenkenden zal de wet-Briand een afschuwelijke roovirij blijven, dat is nu in ieder geval al zeker! Aan het onlangs vermelde, in de Marokko -zaak van veel be lang geachte schrijven van Moeley Hafid aan de mogendheden is het volgende ontleend: Eerstens klaagt hij over wat mannen, vrouwen en kinderen te lijden hebben, zonder dat eenig ge bruik of eenig heilig recht dat noo- dig maakt. Hij doelt daarbij op de bezetting van het land, die over bodig is, omdat het volk opstond tegen een sultan, die niet in staat is, zijn gezag] te handhaven. Moeley Halid roept daarom de interventie van de mogendheden in, om deze beproeving van het land af te wenden. Wat de uitroeping van den Hei ligen Oorlog aangaat, dat was slechts een politiek kunstmiddel, om de opwinding van de bevolking over de bezetting van het land te bezwe ren. Hij is door het oprukken van de Fransche troepen in het gebied der Sjawia's, verhinderd geworden daar een gouverneur te benoemen. Voorts heeft hij den strijd willen vermijden en daarom is hij niet opgerukt naar het land der Sjawia's. De bescherming van de vreem delingen in Casablanca is zijn taak en niet die der Franschen. Om het terugtrekken van de Franschen te verkrijgen, wil hij slechts wettige middelen toepassen. Zoolang de bezetting voortduurt, kan aan her stel van de veiligheid niet gedacht worden. In het aan hem onderworpen gebied is nog geen daad van geweld voorgekomen. De vreemdelingen zijn daar dan ook geheel en al veilig, wat ver standige Franschen gaarne beken nen. Een praatje is het, dat Moeley Hafid den vreemdelingen vijandig gezind zou zijn. De feiten toonen dat voldoende aan De sociale botsingen winnen het in het buitenlandsch Overzicht vaak in gewicht van de politieke on- eenigheden in onzen tijd! We hebben van die sociale botsingen er heden weer twee te melden, waarvan nog veel minder dan van een politiek eonffict, kan ge zegd worden, waar ze op uit zullen loopen. Vooreerst dreigt er een reusach tige staking in N o o r d-A m e r i k a. Die staking, die natuurlijk weer voorkomt in de Vereenigde Staten, zal beginnen op de Gould-spoor- wegen, doch dreigt zich uit te strekken over alle lijnen der Unie. De stakingsbeweging is een gevolg van het plan der aaneengesloten spoorwegbesturen om deloonen met 10 pet. te verlagen, wegens de heerschende geldnood en de strenge politiek door Roosevelt tegen de spoorwegen gevolgd. De verschillende arbeidsbonden bereiden zich voor tot een krachtig verzet tegen de voorgenomen ver laging der loonen. Nog ernstiger dan deze staking, die althans nog wacht op het be sluit van de spoorwegmagnaten, lijkt ons de reeds begonnen strijd in het scheepsbouw- en machine bedrijf in het Noordoosten van Engeland. Reeds is een staking van de mnchinewerkers begonnen. Dat zijn ongeveer 12,000 leden van drie vakvereenigingen de meesten van de groote Amalgamated Society of Engineers werkzaam bij pa troons die aangesloten zijn bij het verbond van fabrikanten. Een 16,000 andere machinewer kers hebben de vermindering van loon aanvaard, en dan zijn er nog eenige fabrieken, niet bij dat ver bond aangesloten, die het loon niet verlaagd hebben. Van dezen strijd moet nog on derscheiden die in het scheepsbe- drijf. De ouder handelingen zijn daar nog niet afgeloopen. Komt 't daar tot een breuk en sluiten de patroons hun werven, danzullen de ma chinefabrieken het denkelijk ook doen Naar berékening zouden dan aan de Noordoostkust een 70,000 werk lieden gedaan krijgen! Maar dan kan de strijd zich nog over andere streken uitbreiden. De laatste groote strijd in het machine vak in Engeland was in 1879 en duurde dertig weken. En deze pas begonnene ziet er al even dreigend uit! Nieuwtjes in drie regels. ST. PETERSBURG, 20 Febru ari. In het geding tegen vonStössel werd heden vonnis gewezen. Stüssel werd ter dood veroordeeld zonder verlies van eer. Generaal Fock kreeg een berisping, de generaak Reiss en Smirnof werden vrijgespro ken. Het gerechtshof zal den Keizer verzoeken de straf voor Stüssel te veranderen in 10 jaar vestingstraf en zulks met het oog op de held haftige verdediging van de onder zijn opperbevel staande bezetting, zoomede met het oog op zijn per soonlijke dapperheid. Hofberichten. Men meldt ons uit den Haag H. M. de Koningin heeft de weka- lijksche conferentiën met de ininis. ters hervat en gisteren ontvangen BIK HURLEMSCHE COMMIT ABONNEMENTSPRIJS: 8 maanden voor Haarlem fl.35 or de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 1.35 or de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.8C Kinderlijke nummers0-05 PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 16 regels..f 0.60 (contant)f 0.50 Elke regel meerÖ.10 Groote letters naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie ft contant. (Naar bet Duitscb? 0 dwong zij zich dan tot een boven- schelijke rust en liet de doodelijke Ie naar binnen bloeden. Eenige be- iugen opperde mevrouw va.n Rustelli maar, zooals het de plicht is een din met wijsheid en overleg op a.les (>rkzaani te maken. iezeer Orloft' ook nauwlettend toa- konhij in haar gezicht niets anders Aken, dan dat het bleeker gewor- was en dieper schatten onder de itochtelijke oogen vertoonde, lilt gij wel overwogen, dat 't meisje ien familie der minste klasse voort- t? vroeg zij, terwijl se haar ringen haar slanke vingers heen en weer of. Kt geef ik daarom antwoordde hij. recht om ooit nog in haar nabijheid Omen, zal ik van die lui wel afkoo- Twijfel jij eraan, dat men niet zal temen neen, ge hebt te doen met arme jschen,üi(.onder scltulden gebukt gaan, f wie hun dochter en kleindochter al I" jaren een vreemde geworden is. Die zullen je voorstel wel aannemen. Dat zou ik ook wel denkenMaar.... Wat dan Zal dit bekoorlijke, maar slechts opper vlakkig voelende wezen u werkelijk kun nen geven, wat gij van je levensgezellin verlangen zult? Daar ik van plan ben mij met Eva terug te trekken op een mijner eenzaam gelegen landgoederen, zal het mij wel niet aan tijd ontbreken Eva's talenten te ont wikkelen en hare vorming te vervolma ken. De onderwijzer van een beko®rlijk schepseltje te worden is een gedachte, waarin veel bekoorlijks is gelegen en waar jij je ook mee bezig gehouden hebt. Zeker, maar Eva houdt van gezellig heid. Ik hoop, dat het mij gelukt haar de eenzaamheid lief te maken. Ik hoop, dat je je niet zult bedriegen, Dimitri Deze bezorgdheid ligt verre van mij. Tot nog toe heb ik mijn wil steeds door gezet op één uitzondering na. Niet altijd tot je geluk en dat van vreemden. Geluk is een zeer rekbaar begrip. Voor mij beduidt datHeer en meester te blij ven. Hebt gij nu nog wat te zeggen, Lola? Neen, wat ik er tegen heb, heb ik ge zegd. Ik moet het aan u overlaten, haar toekomt op te bonwen en heb geen recht er tussehen te komen. Wil je het meisje huwen, dan zult ge je bruid uit wijn han- den ontvangen. Ik ben bereid voor Eva te doen wat een oudere zuster of naaste bloedverwante voor haar doen zou. En wat ik van uw vriendelijkheid durf de te verwachten, Barones. Mag ik u verzoeken mijn voorspreekster te zijn In haar donkere oogen gloeide een dof licht op, toen zij antwoordde U moet mij toch toestaan, wat deze aangelegenheid betreft, op een onzijdig standpunt te blijven staan. Ik koester de beste wenschon voor uw en Evaas geluk, doch werp alle verant woordelijkheid van me af, want dat zou zwaar op me drukken en mij beangstigen. Voor uw zaak zelf uit. Dimitri! Haar fijne vingers kussend, nam liij afscheid van haar. Het was tijd, want Lola voelde, dat hare. kracht haar begaf -en dat moeielijk te onderdrukken tranen uit haar hart dreigden te springen. Na eenige uren in de eenzaamheid te hebben doorgebracht, had ze haar ver loren tegenwoordigheid van geest weer teruggewonnen. Ook Eva wees mevrouw van Rustelli later op 't gewicht en de gevolgen van den stap, dien zij van plan was te doen en waarschuwend zei zeBedenk, wat ge opgeven moetJe familie en je kunst! Mijn kunst Dimitri zal mij toch nog wel toestaan tenminste op concerten te zingen. Verbeeld je dat maar niet! Er is geen rnensch die zoo'u ijzeren en een vaste wilskracht heeft, wiens karakter zoo stijf en onbuigzaam is. Och, men moet met hem kunnen sprin gen! Ik maak me sterk, dat ik het met Orloff klaar speel, lachte Eva overmoedig en keek in den gro'oten spiegel, die haar 't beeld weerkaatste van een jeugdige schoone. Je kunt je vergissen, antwoordde de Barones scherp. Misschien is er wel een tijd geweest, dat hij werkelijk in staat was te bemin nen, maar geloof me, die is lang voorbij. Het leven maakt van hein een menschen- vijaud en een egoïst- Wanneer hij je zijn hand aanbiedt, geschiedt het werkelijk niet uit liefde. En op welken grond dan, denkt gij? Een ander is er toch zeker niet. Zoo oordeelt gij, daar ge geen levens ondervinding genoeg hebt. Zooals naar een hinderpaal, die op 't oogenblik zijn luimen bevredigen kan, verlangt hij naar je en vindt geen prijs te duur. Reken er evenwel niet op, dat hij je daarom altijd als een kostbaar kleinood hoog zal hou den. Ben je eenmaal zijn eigendom ge worden, dan daalt weldra je waarde tot 't niveau dier dingen, waarvoor Orlofl reeds schatten wegwierp, die menigen arme als een vermogen toegeschenen zouden zijn. Misschien zal hij mij wel niet zoo gauw moe zijn," bracht Eva hier tegen in, haar rood mondje ^spottend vertrekkend. Ik laat het erop aankomen. En waf mij» familie betreft, de gedachte aan haar kon mij werkelijk niet wankelmoedig maken. Ik zal er Dimitri dankbaar voor zijn, als hij mij een nieuwen naam en een nieuwe woonplaats zal geven. Aan een denkt ge toch zeker nog met een weeke gewaarwording terug: aan je eerste, reine liefde, aan Walter of kun je hem ook zonder te treuren uit je hoofd zetten Heeft u die eerste liijfde zelf niet uit mijn hart gerukt Ik ben steeds uw leer gierige leerlinge geweest. U deed mij twij felen aan Walter's talent en hij zal het ook wel niet verder dan het middelma tige brengen. Ik sprak, zooals de eerlijkheid het mij gebood en zooals ik wist, daar jij mij om raad vroegt. Was het iets meer den kinderspel ge weest, dan zoudt zij ondanks dat hem niet losgelaten hebben klopt er daar binnen dan geen hart? Zij legde haar hand op de borst van het jonge meisje. Eva zag neer op die fonkelende edel- steenen, die deze zachte, fijn gevormde vingers sierden en mompelde verstrooid: Een hart? lk weet niet ofikereen heb. Soms meen ik wel, dat er zoo iets in mij klopt, maar dan slaapt het weer dadelijk in. Moge het niet voor het eerst tot het volle leven opgewekt worden, wanneer het ontwaken onheil voor jou en anderen beduidt, wanneer gij de brug achter je In Londen hebben op't oogenblik meer dan 200,000 menschen de influen za. De apothekers jubelen. De vader van Kardinaal M erry del Val is benoemd tot Bpaansch gezant te Tanger. De anarchisten in New-Vork be ramen een bomaanslag in de beurs. De publieke gaanderij is gesloten. Campbell Bannerman, Engeland* eerste minister, is weer erg ziek. Hij zal nu ontslag nemen. De onrustbarende berichten uit Marokko (gisteren vermeld) worden niet bevestigd. Japan gaat in Maart in den Stillen Oceaan vlootmanoeuvres houden? Tegen Amerika? Weer een fmantiëel schandaal in Rusland. Millioenen verduisterd bij den spoorweg Moskou-Kazan. afgebroken hebt en gij, waarheen je je ook wend', het akelige verwijt u tegen- roept: Te laat! Ik heb u gewaarschuwd, alsof het mijn geweten betrof, doe nu wat je wilt. Voor mij is hiermee deze aange legenheid afgedaan. Ik verspij er geen woord meer over. Do Barones verliet de kamer. De sleep van haar kleed wond zich als een slang achter haar aan, over den drempel. Eva zag haar na, schudde dan 't hoofd als wilde zij .slechte gedachten verjagen, ging voor den spiegel staan, stak een bloem uit den prachtigen boeket, dien Orloff gezonden had, in haar goudgele haar en neuriede, zich bevallig heen en weer wiegend, een operette melodie. De voorstellingen van de Barones had den heelemaal geen indruk op Eva ge maakt, doch integendeel haarzelfbewust zijn nog meer doen stijgen. Lola met haar verwelkte gezicht en haar verbleekte stem benijdde haar en gunde haar die heerlijke toekomst niet. Zooveel afs, dat Dimitri een rol in het leven van Mevrouw Rustelli speelde, meende Eva geraden te hebben, maar daarmee was het, volgens haar opvatting, nu ook heelemaal gedaan en uiets lag verder van haar weg dan schitterde voor uitzichten weg te worpen ten gunsten van een dwaas, die zich 't geluk uit de kan- deu liet slaan. Wordt vervolyd.f

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1908 | | pagina 1