DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. De Bergmolen. KindeHiuisvesi 3i«33, Haarlem BUITENLAND, BINNENLAND. vrijdag 13 maart 1908. 32"to Jaargang, No. 6836. Bureaux van Redactie en Administratie: Inferc. Telefoonnummer 1426. Rechts is troef! Modernisme en de liberale pers. FEUILLETON, HBIWE HURLEHSCHE COÜRJWT ABONNEMENTSPRIJS: Per 8 maanden voor Haarlem 11.35 Voor tie plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 1.35 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post „1.8C Aisouderlij ke nummers,0.05 PRIJS DER ADVERTENÏIËN: Van 1—6 regelsf0.60 (contant)f 0.50 Elke regel meer.0.10 Groote lettere naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie contant. Hechts is troef 1 Het kiezersvolk heeft genoeg van Nt liberale gemodder! Hat bewijst elke nieuwe verkiezing, 'Ht bewijzen vooral weer de twee Hamer-verkiezingen van gisteren, waar- V;ln men den uitslag onder het bin- "enlandsch nieuws vinden- kau. Opmerkelijk is de groei van de cijfers ha Christelijke meerderheid. 'fietj erksteradeel, voorheen een „rood" district, gaf een verpletterend-Christe- j'jke meerderheid. Merkwaardig is ''ierbij weer de toeneming der Chris- Hlijke stemmen! Ën in Sliedrecht, waar de liberalen htneaal op een goede kans rekenden, r'am eveneens het cijfer der stemmen, den antirevolutionairen candidaat Uitgebracht, toe. Zulke feiten bevestigen den nieuwen koers. Ze geven moed. Ze bewijzen dat de nieuwe regeering Hui volle recht had, zich steunend op de Christelijke beginselen, als Christelijk Ministerie aan te dienen. Hechts is troef in den lande! Onder de grootste gevaarlijkhe den, die het door den i'aus veroor deelde „Modernisme heeft, is wel "at het zoozeer in den smaak valt ''ij-... de liberale pers! Ken kolfje naar liaar hand De „groote" liberale bladen, voor- °1' de „Nieuwe Rotterdamsclie Ct." «hijjven dagelijks heele artikelen "bi die goede, brave modernisten, 'He door zoo'n domperigen Paus en 'mlke fanatieke bisschoppen en kar: 1 puilen niet begrepen worden, en 'lie eigenlijk naar het bevoegd kordeel van die liberale pers de donig-ware Katholieken zijn. Meer noger kan zoo spoedig geen M'tikel van eenig'. tot dusver vol maakt onbekend, geestelijke of leek, fHe helaas zijn geloof en gehoorzaam heid heeft'verloren, in eenig Duitsch °t' Engelsch blad zijn verschenen, r - of ge kunt er kolommen van vin- hen overgenomen in onze liberale hl aden. Zuiver belangstelling in de Katho lieke Kerk, wat?.... Intusschen gaat die belastering en Verguizing van Paus en Kerk, dat °Hdermijnen van godsdienstzin en gaarheid, dat smalen op Katholi- 'hsme en Katholieken, dag aan dag Voort. De liberale en anti-clericale lezers vinden het waarschijnlijk „pikant °b de Katholieke lezers van die cou ranten?.... jVVel, die laten zich en hun Kerk uitscheldenEn helpen kiee een hoog dividend te verdienen Voor zoo'n liberale, godsdienst-haten de krant! De „N. K. Ct." is nu zóóver, dat y" niet alleen den Paus voor een homper en een onwetenden boeren- bastoor de Duitsche en Engelsche Modernisten als de eenig-wijzen, he Katholieken die met den Paus het modernisme verfoeien als duis- k'rlingen teekent, maar nu wordt ei' in dat blad ook zoowat geïnsinu eerd. dat de Paus en misschien nog aiuleren te Kome een lekker, mak kelijk, lui leventje leiden van liet keld dat domme Katholieken en fa natieke bisschoppen opzamelen. Ziehier *- „Wat doet men in Rome tegen woordig met den „Pieterspen ning" Men doet nooit rekening en verantwoording, en zoo blijft er voor vermoedens een groote speelruimte. Als absoluut bestuur behoeft Rome natuurlijk geen re kenschap af te leggen. Hoofd zaak is, dat de Duitschers dap per betalen. En de Duitsche bis schoppen zamelen uit alle macht in, want zij denken zeer terecht, dat men in Rome enkel en alleen met rijke giften aanzien ver- Deze liefelijkheid is uit een arti kel van een geestelijke i Althans, de „N. Rott. Ct." vertelt het u, ze heeft het artikel in een of an der Duitsch anticlci'ikaal blad ont dekt, en haast zich, het te vertalen en zijn lezers voor te zetten. Vanwege de belangrijkheid en nieuwheid ervan, ziet u Er staat in dat artikel nog meer moois, dat wc om onze lezers niet te .ergeren, hier willen voorbijgaan. De gloednieuwe verzekering „dat Rome sedert eeuwen volstrekt niets in de wetenschap heeft gepresteerd" moet nog even genoemd Dat is nu één staaltje van de wijze waarop de liberale pers tegenwoor dig de Katholieken bestrijdt. Door plotselinge, reusachtige be langstelling in en goedwilligheid voor het Modernisme en al de onge lukkige dwalenden, die deze verslap ping van den echt-Roomsehen geest volgen. Een onzer Katholieke bladen heeft nog gepoogd, met het liberale blad te polemiseeren over deze schande lijke lasterartikelen en haat-campag ne tegen Paus en Kerk. Natuurlijk vruchteloos. In trouwe: de haat ligt er dub beldik boven op En er is geen beginnen aan, om al dien vuigen laster, die verguizing, die belachelijkmaking, dag aan dag te ontzenuwen en tegen te spreken (Waarom we dan nu de aandacht er op vestigen in dit artikeltje Omdat we met dit voorbeeld nog eens willen wijzen op het groote gevaar dat er bestaat voor vele Ka tholieken in het geregeld-lezen der liberale couranten. Druppel aan 'druppel, dag aan dag, ongemerkt dienen ze het gif toe. En bij den gewonen, niet in al deze vraagstukken onderlegden lezer zal er ten slotte altijd wat van blijven hangen, dat kan niet anders. Als ge nu nog' weet, dat in zulke zaken heel onze kleinere liberale en neutrale pers vegeteert op de arti kelen van de „Nieuwe Rotterdam sclie", dan kuil ge weer eens te dieper de noodzakelijkheid begrijpen van de strenge vermaningen die door Paus en Bisschoppen in zake dag- bladlectuur zoo aanhoudend worden gegeven DU1TSCHLAND. De Rijks-financiën. Von Biilow heeft heel, heel lang moeten zoeken naar een nieuw Rijksminister van financiën. Niemand wou er aan. Nu heeft hij eindelijk v^n Sydow er toe gekregen, en toen deze voor de eerste maal deze week in den Rijksdag aan het woord kwam had men de ontwikkeling van een finan- ciëel program van hem verwacht. Het onderwerp dat in behande ling kwam was er geschikt voor; van vier zijden werd n.l. aan de regeering gevraagd of de verleden jaar gegeven belofte, dat de ambte naarssalarissen zouden verhoogd worden, ook weldra in vervulling zou gaan Men wist van te voren wat het antwoord zou zijn de rijksmidde len laten het niet toe. En men verwachtte van Von Sy dow dat hij, dit betoogeud, tevens zou zeggeu hoe hij zich voorstelde in den nu onbevredigenden toestand verbetering te brengen. Maar men is onbevredigd huistoe gegaan 1 De minister was blijkbaar nog niet klaar met zijn plan. De financiëele hervorming zal eerst in de lierfstzitting komen en dan zal de kwestie der verhooging van de salarissen der ambtenaren om wier gunst alle partijen dingen tegelijkertijd ter sprake komen. Zoolang zal den ambtenaren in verband met den nog steeds hoogen prijs der levensmiddelen evenals verleden jaar een toelage worden gegeven. Het eenige wat Von Sydow over zijn plannen mededeelde was dat hij wil trachten het bezwaar te on dervangen, dat de onzekerheid, hoe groote Matrikularbeitriige zullen worden gevraagd, voor de Bonds staten heeft. Deze kunnen nooit met voldoen de juistheid hun uitgaven voor het volgende dienstjaar ramen, omdat deze Matrikularbeitriige aan zoo groote veranderingen onderhevig zijn. ITAL1 Tittoni over dc buitenlandsche betrekkingen van Italië. De minister van buitenlandsche zaken heeft gisteren in de Italiaan- sche Kamer een redevoering gehou den, die Reuter als „belangrijk" overseint. Onder referentie aan deze ver klaring geven we hier een over zicht van deze rede. Vooral maakte indruk de ver zekering, dat de goede betrekkin gen met Rusland nu uitstekend waren geworden, en die dat 't vol maakt onwaar was, dat Duitsch- land Oostenrijk tot zijn aanvrage om den spoorweg Uvac-Mitrovitsa aan te leggen had aangezet en de verhouding tusschen Duitschland en Italië daardoor gespannen was. De Kamer juichte den minister luide toe, nadat hij gezegd had, dat het Europeesche concert nu weer op den Balkan zijn beteeke- nisvolle taak had opgevat, en Italië daar nu naast Rusland en Oosten rijk in het eerste gelid staat en zich tegen een eenzijdige oplossing van de Balkankwestie zou verzetten. Dat is dus: tegen Engeland! Met de Engelsche regeering is Tittoni het niet eens, dat de spo- renaanleg de hervormingen in Ma cedonië in den weg zal staan. Wel, als elke mogendheid in de eerste plaats bedacht is op haar spoorwegplan en daardoor voor de hervormingen onverschillig werd. Dan zou het concert spoedig ont bonden zijn en kon er, naar minister Grey vreesde, een oorlog volgen. Maar Tittoni vond, dat dat ge vaar bezworen wordt als men dien sporenaauleg beschouwt als een we zenlijk bestanddeel van het Mace donische hervormingswerk en het Europeesche concert zijn steun geeft aan elke lijn, die nuttig is. In verband met hetgeen we elders over Engeland's houding ten op zichte van Macedonië mededeelen is Tiltoni's verklaring inderdaad op merkenswaardig. MAROKKO. Onderwerping Generaal d'Amade seint, dat Moelai Hafid en de bevelhebbers der verschillende meliallah's brieveu hebben gezonden ten einde om een wapenstilstand en vrede te ver zoeken. Beteekent dat onderwerping? Zoo ja, dan is voor d'Amade een mooi succes I Zeker schijnt het, dat voor Moelai Hafid het getij verloopt. Twee van zijn voornaamste ministers, de kaïds Glawi en El Mtoegi, moeten hun heer verlaten hebben en onderhan delingen hebben aangeknoopt met Abdoel Azis. Oorzaak van hun afval is de onbestendigheid van Moelai, heet het. En waarschijnlijk óók wel, dat ze zien dat 't mis gaat met hun heer. TURKIJE. In Macedonië. Engeland maakt al werk van zijn pas-aangegeven nieuwe actie iu Mace donië. Sir Edward Grey heeft aan de mogendheden voorgesteld over te gaan tot de benoeming van een gouverneur-generaal van Macedonië, hetzij een Christen of een Moham medaan, voor den tijd van tien jaren. Volgens een bericht uit Parijs is men in diplomatieke kringen daar de meening toegedaan, dat een ge zamenlijk optreden der mogendhe den ten gunste van een benoeming van een gouverneur van Macedonië in den zin van de jongste uitlatin gen van sir Edward Grey zeer on waarschijnlijk is. De tegenkanting van den Sultan tegen een dergelijken maatregel is zoo groot, dat het verzet der Porte slechts door een zeer beslist en zeer krachtig optreden van alle mogend heden, die het verdiag van Berlijn onderteekend hebben, te breken zou zijn. De Engelsche regeering ziet dat ook wel in en men is overtuigd, dat de Engelsche regeering er niet over denkt om in deze aangelegen- beid zonder overleg met de andere mogendheden op te treden. Tot dwangmaatregelen tegenover de Porte zal alleen dan worden overgegaan als alle betrokken mo gendheden, in 't bijzonder Rusland en Frankrijk, zich met Engeland's inzichten hebben vereenigd. Uit Weenen wordt echter gemeld, dat het Engelsche voorstel tot benoe ming van een gouverneur van Macedonië bij de regeering der Donau-monarchie weinig kans moet hebben op een gunstig onthaal. Uit de Staats-Courant. Bij Kon. Besl. is, met ingang van 1 April, benoemd tot assistent bij het Rijksprentenkabinet te Amster dam, M. D. Henkei, te de Steeg. Bij Kon. Besl. is, met ingang van 1 September, aan G. J. Vos Azn op zijn verzoek eervol ontslag ver leend als directeur van en leeraar aan de Rijks-hoogere burgerschool te Bergen-op-Zoom. Verkiezing te Tietjerksteradeel. Dë uitslag der gisteren in het district Tietjeksteradeel gehouden stemming voor de Tweede Kamer is als volgt: Aantal kiezers 7975. Aantal uit gebrachte geldige stemmen 6990. Volstrekte meerderheid 8496. De heer C. van der Voort van Zijp (antir.) kreeg 3825, mr. P, Rink (L. U.) 1663. en de W. H. Vliegen (soc.-dem.) 1502 stemmen. Gekozen is dus de heer C. VAN DER VOORT VAN ZIJP (antir.). Bij de algemeene Kamerverkie zingen op 16 Juni 1905 was de uitslag der stemming in het district Tietjerksteradeel de volgende; Aantal kiezers 7880. Aantal uit gebrachte geldige stemmen 7238. Volstrekte meerderheid 3620. Ge kozen de heer A S. Talma (antir.) met 3853 stemmen. Mr. PI. Goeman Borgesius (L. U.) had 1917 en mr. P. J Troelstra (soc.-dem.) 1496 stemmen. Bij 1905 vergeleken is de anti revolutionaire candidaat slechts weinige stemmen achteruit en de soc.-dem. candidaat weinige stem men vooruitgegaan; de liberale candidaat had nu een 250 stemmen minder. Door den uitslag der stemmingen in de districten Sliedrecht en Tiet jerksteradeel blijft de verhouding der partijen in de Tweede Kamer onveranderd. Verkiezing te Sliedrecht. De uitslag der gisteren in het district Sliedrecht gehouden stem ming voor de Tweede Kamer is als volgt: Aantal kiezers 8410. Aantal uit gebrachte geldige stemmen 6357. Volstrekte meerderheid 3179. De heer J. van der Molen (antir.) kreeg 3633, jhr. mr. H. Smissaert (lib.) 2412, en de heer II. Spiek man (soc.-dem,) 312 stemmen. Gekozen is dus de heer J. VAN DER MOLEN (antir.). Bij de algemeene Kamerverkie zingen op 16 "Juni 1905 was de uitslag der stemming in het district Sliedrecht de volgende Aantal kiezers 7185. Aantal uit gebrachte geldige stemmen 5792. Volstrekte meerderheid 2897. Her stemming tusschen mr. Th. Heems kerk (antir.) met 2778 en jhr. mr. H. Smissaert (lib.) met 2017 stemmen. De heer J. Ankerman (Friesch chr. hist.) had 742, de heer L. M. Her mans (soc.-dem.) 255 stemmen. Bij de herstemming op 28 Juni 1905 werden uitgebracht 6.355 gel dige stemmen en werd mr. Th. Heemskerk (antir.) gekozen met 3267 tegen 3088 op jhr. mr. H. Smissaert flib.) De antir. cand'daat had thans 855 stemmen meer dan bij de eerst» stemming iu 1905, toen de Friesch cliristelijk-bistirischen een eigen candidaat hadden, en 366 stemmen meer dan bij de herstemming'in 1905. De liberale candidaat kreeg thans 395 stemmen meer dan bij de eerste stemming in 1905 en 676 minder dan toen bij de herstem ming, de soc. dem. candidaat 57 stemmen meer dan bij de eerst» stemming in 1905. Het blijvend gedeelte. Door den luitenant-kolonel, waar nemend commandant van het regi ment grenadiers en jagers, is aan de miliciens van de lichting 1907, naar „Het Volk" mededeelt, het volgende schrij ven gezonden „Indien u van 27 Maart 1903 vrijwillig onder de wapenen wilt komen, ontvangt u een premie van een-honderd-twintig galden, uit te betalen 25 Juli 1908. Zoo zich een onvoldoend aantal miliciens voor het vrijwillige ver blijf onder de wapenen beschikbaar stelt, zullen de miliciens der 3e ploeg van het blijvend gedeelte der lichting 1907 in de eerste plaats worden verplicht onder de wapeuen te komen in volgorde van het lo tingsnummer van Juli 1907laag ste nummer het eerste. Onmiddellijk antwoord moet ge zonden worden of u vrijwillig op deze voorwaarden wilt opkomen." „Het Volk" wijst er op, dat door rondzeuding van dezen brief d» overste feitelijk vooruitloopt op de beslissing van de Staten-öeneraaL Werkelijk is de vorm van dit schrijven wat al te „militairisch" en niet erg gelukkig I Men zie ons kameroverzicht. Bidden in de kazerne. In het Maart-blad van de Nati onale Christen-Onderofficieren-Ver- eeniging wordt gemeld, dat de af- deeliug Hoorn van deze Voreeniging het volgende schrijven over het gebed in de kazerne zond aan den commandant van [het Ie bataljon, 10e reg. infanterie „De afd. Hoorn der N. C. O. O. V., opgerieht met het doel de versprei ding der Christ, beginselen in het leger en op de vloot plaatselijk te bevorderen, besloot in haar verga dering van 6 Maart j.l. U Hooged gestr. beleefd te verzoeken op de soldatenkamers vóór en na het eten 'n oogenblik „stilte" te willen te doen gelasten, opdat iu aanmer king genomen hun nog jeugdigen leeftijd eenerzijds worde tegemoet gekomen aan de vrees, die vele jongelingen van Christelijken huize weerhoudt aan tafel te bidden; eu opdat het anderzijds moge leiden tot meerderen eerbied voor anderer (Naar het Duitsch.) 27). Hij was daar misschien ai lang Vertrokken. Maar men had ook hee- Hinaal geen verdere getuigenissen 'll>odig. De houtvester Dolime schud de zijn zwager de hand en zei op "Kin korten, böfschen toon: „Ik ben blij om, Hans, niet voor jou, maar v"or onze heele familie en vooral Vf)or Margriet. Dok menig ander, die den Berg huider schuw ontweken had, )vensehte hem geluk en verzekerde ^Heds van zijn onschuld overtuigd •hvveest te zijn. Deze bewering werd '"'fuurlijk zeer ongeloovig aang'eno- U(in en niet zelden met bittere woor- I beantwoord. Alleen met moeite bekwam de Ba- °5®h van haar schrik. I Hot verblijf in de kleine villa was ;ihr nu vergald. Voor haar vertrek Uaeht zjj Steenman, naast haar har- hktm dank, een belangrijke som, die hij weigerde aan te nemen, met deze woordenU is mij niets schul dig-, genadige vrouw. Ik zou ieder in zoo'n nood te hulp zijn gekomen. In dit geval heb ik evenwel mijn belooning, wijl nu niemand er meer aan twijfelen kan, dat mij een grove onbillijkheid is wedervaren. Neen, ik heb niets meer noodig. Betalen laat ik mij voor mijn plicht en schuld niet. Ik wil u ook niet verzoeken het aannemen van een geschenk, ant woordde Mevrouw Van llustelli, maar de molen ligt zoo bekoorlijk en algemeen wordt gezegd, dat hij weer zou kunnen floreeren, wanneer nood zakelijke moderne veranderingen aangebracht werden. Mag ik u het daarvoor benoodigde geld voorschie ten ÓVanneer u mij toestaat, er renté voor te betalen.... Nu ja! Maar niet meer dau 3 procent. Daar doe ik een goed werk mee en daarbij nog een zeker, iJVil je dat, Steenman Hij nam de zachte hand, die hem toegestoken werd, zoo voorzichtig, als vreesde hij haar met zijn harde, vereelte vingers te zullen breken. Ja. mevrouw de Barones, daar ga ik mee accoord en verliezen zult u ook niets daarbij. I)at beloof ik bij 't heil mijner Margriet. Ik verzoek u, laat 't contract opmaken en nota rieel vaststellen. Neen. Bergmuider, dat vind ik niet aardig. Onder twee eerlijke menschen is een handslag even zoo veel waard als een notariszegel. Ge loof je ook niet Dat wel.... Ik beloof u, 't kapitaal niet op te vragen, zoolang jij het gebruikt. De eerste drie jaren zult ge het rente loos hebben.... Neen, neen, daar helpt geentegenspreken aanDeze klei ne tegemoetkoming' moet je me toe staan. Later moet je dc rente aan mij afdragen en ik ben overtuigd, dat het regelmatig geschieden zal. Keker en waarachtig Ik dank u, mevrouw de Barones! Het zal u niet berouwen mij uw vertrouwen geschonken te hebben. Daar ben ik zeker van. Met een langen weemoedigen blik op het heerlijke landschapsbeeld nam de Barones afscheid van de haar zoo lief geworden ruischende den nenwouden. XIX. Een jaar was verloopen en de oude molen had, zonder dat hij in zijn schilderachtige schoonheid vermin derd was, een veel florissanter aan zien verkregen. Een schutting met spijkers was gemaakt. ,t dak opnieuw gedekt en de distels waren verwijderd. Op de plaats der leelijke, vuile veranda zag men nu mooie priëelen. Een net, sierlijk ingericht tuin huisje bood beschutting bij een plot seling losbarstende regenbui. In de keuken en de eetkamer was nu van alles te vinden. Aan eieren en melk ontbrak het nu niet meer en zelfs zeer nauwlettende gasten moesten de vlekkelooze reinheid der blauw en roodgeverfde tafelbladen waar- deeren. Uit de schenkkast had men alle beschadigde borden en glazen verwijderd, twee vriendelijke, jonge meisjes bedienden. Om elf uur 's avonds evenwel werd de bergmolen gesloten en niemand, die in vroeger jaren hierin den hee- lën nacht vertoefde, werd thans meer toegelaten. In de houtvesterij heerschte even- aoo vreugd». (Walter's „Samaritaansche" was voor hoogen prijs gekocht en vorst R.... had voor zijn park een groep van zeegoden en meerminnen bij hem besteld. Nu bevond de jonge kunstenaar zich in de gelegenheid een eigen atelier in te richten. Met geestdrift, met een onbeschrijfelijk gevoel van geluk begon hij het nieuwe werk. Dadelijk na de ontvangst der vreugdevolle tijding' had hij deze persoonlijk in de houtvesterij overge bracht, want Margriet kon nu niet meer naar M.... komen, daar hare vriendin Suzanna steeds gebrekki ger werd. Kindje alles wat ik ben en heb, dank ik aan jou, zei hij, toen bei den alleen waren, en nu sta ik weer hier om iets te verzoeken. Kan ik iets voor je doen Je weet immers, hoe gaarne ik dat doe, ant woordde zij, hem met haar goede, trouwe oogen aanziende. Je kunt mij liet hoogste schenken. Je zelf! Er scheen een fijn rood over haar lieftallig- gezichtje te worden ge worpen. Al lang behoort mijn heele ziel jou toe. -Walter. Ik heb je lief, maar op een egoïstische wijze. Reeds eens zei ik en besluit het ook nu dat ik mijn geluk zonder aarzelen voor het jouwe zou willen opoffe ren. En wanneer ik zoo iets zeg, dan is het heilige ernst van me. Dat weet ik, Margriet. Maar wan neer gij nu zelf mijn geluk en mijn teederste hoop bent Gij zoudt je tóch kunnen bedrie gen. Voor jou ligt een groote, glan zende toekomst. Mij zult gij ook la ter nog in ons klein, lief bergstadje vinden, want ik blijf hij hen, dje mij noodig hebben, bij je pleegmoe der. bij Elsje en bij mijn arme zieke Suzanna. Gij evenwel moet en zult je niet aan banden leggen, maar moet vrij fen ongebonden zijn. Voert later je hart je weer tot mij, dan, open ik je met duizend vreugden de armen. Sta dan toch toe, dat ik vandaag reeds den ring aan je hand zie. Neen. .WalterBewaar hem. öVj) t je nu tot mij spreekt, bindt je niet. Kunt ge mij, nadat een vol jaar ver vlogen zal zijn, dezen ring weer met een blij hart aan den vinger schui ven. dan zal ik hem nemen en als een kostbaar kleinood beschouwen. (Wordt VtfvtïffdJ

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1908 | | pagina 1