DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
fet spook van Chetwynd-Park.
Katholiekendag in het
Bisdom Haarlem.
BUITENLAND.
Kindenhuisvest 31-33, Haarlem
INSDAC 14 APRIL 1908.
33*te Jaargang No. 6862.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Haarlem fl.85
Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 1.35
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.8C
Afzonderlijke nummers0.05
Bureaux van Redactie en Administratie:
Interc. Telefoonnummer 1426.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—6 regelsf0.60 (contant)f 0.60
Elke regel meer 0.10
Groote letters naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie contant.
Alle betalende abonnés op dit blad zijn, volgens de bepalingen en onder de beperkingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor bedragen van:
schiktlieid tot
werken.
GULDEN bij
verlies van
éen anderen
vinger.
De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11.
In het nummer van heden vin
den onze lezers op de vierde blad-
ZlJde een formulier, dat nauwkeurig
011 duidelijk moet worden ingevuld
biet inkt.
Daarna kan het uitgeknipt en aan
courantenbezorgers meegegeven,
G rechtstreeks aan ons adres Kin-
derhuisvest 29-31-33 te Haarlem
bezorgd worden.
Dn ze abonné's buiten Haarlem
bunnen het ingevulde formulier aan
de agenten ter hand stellen of het
0us franco per post toezenden.
Wij verzoeken H.H. Agenten, be-
eefd, voor de toezending der formu
leren aan ons adres zorg te willen
dragen en de geabonneerden zoo
vel mogelijk van dienst te willen
Ue*1 invulling der formu-
De toezending der polissen volgt
J11bmn eenige dagen.
■j. Wij noodigen alle abonné's uit,
b nieuwe voordeel, aan het abon-
V'ment op ons Katholieke blad ver
°nden, onder al hun vrienden en
i 'bnilieleden bekend te willen maken.
Heden wordt een begin gemaakt met de
"'heiking der polissen.
'et biijkt ons, dat formulieren worden
'"geleverd ook door personen, die nog
j»een abonné zijn. De enkele inlevering
a" het formulier is echter niet voldoende
°P onze abonnementenlijst gebracht
te «-orden.
We hebben daarom op de vierde pagina
'last het formulier voor onze abonné's
e" ander afgedrukt voor hen, die abonné
Vvenschen te worden.
Aan onze vrienden verzoeken wij nu
,r'ende!ijk, dat laatste formulier te willen
geven
aan bloedverwanten of kennissen,
j"j wie onze Roomsche Courant nog niet
ln h«'s komt.
Wanneer ieder abonné langs dezen weg
een nieuwen aanbrengt, zullen we
^P°edig hee] djc|,t jjjj ons joej |(0men:
e Roomsche Courant voor Haarlem en
reken tot in het laatste Katholiek ge-
11 dezer streek haar plaats te bezorgen.
DE DIRECTEUR.
Hoofdbestuur voor de Dio-
Katholiekendagen in het Bis-
dam Haarlem, maakt bekend, dat
de navolgende conclusiën zijn vast
gesteld. ter behandeling in de afdee-
lüigsvergaderingen van den o p 20
Mei a.s. te Haarlem te houden
Katholiekendag.
Eerste afdeeling (Volksbibliotheken).
Inleider: A. G. van den
Berg, Hector te Botterdam.
I. Gelet op de bestaande lust tot
lezen en op de gemakkelijkheid,
waarmede boeken van verdach
ten of slechten inhoud te ver
krijgen zijn, is het noodzakelijk
volksbibliotheken op te
richten of in stand te houden,
waar op gemakkelijke wijze goe
de lectuur te verkrijgen is.
II. Deze bibliotheken, waaraan, zoo
mogelijk, leeszalen te verbinden
zijn, moeten voor het grootste
gedeelte bevatten ontspan
ningslectuur, omdat deze
het meest gevraagd wordt en
hierin dus voor het meer en de el
van het volk het groqtste ge
vaar ligt voor geloof en zeden.
Aan deze ontspanningslectuur
verbinde men op doelmatige wij
ze ontwikkeling s.le c-
tuur en men trachte daarbij
zooveel mogelijk den smaak in
deze meer ernstige lectuur aan
te kweeken.
III. Deze bibliotheken moeten, in
het algemeen gesproken, zooveel
mogelijk parochiaal zijn,
zoodat in iedere parochie een
dergelijke bibliotheek bestaat,
onder leiding van den Pastoor,
of iemand door den Pastoor aan
te wijzen.
IA7. Bibliotheken met hoofdzake
lijk ont wikkelingslec
tuur moeten verhonden worden
aan sociale vereenigingen.
Tweede afdeeling (Lectuur en Kunst).
Inleider: C- K. de Klerk,
te Amsterdam.
I. Het Katholieke beginsel, dat
de neutrale pers zooveel moge
lijk uit liet Boomsche gezin
weert, maakt geen uitzondering
voor neutrale kunst- en ontspan
ningstijdschriften.
II. De onzijdige volksillustraties
van tegenwoordig zijn op den
duur nadeelig voor het godsdien
stig denken en voelen.
III. Het Katholieke publiek onthou-
de zijn steun aan de neutrale,
en bevordere den bloei van de
gelijke B. K. uitgaven op het
gebied van kunst.
Derde afdeeling (Goedkoope Lectuur).
Inleider: P. A. M. Lucas sen,
Rector te 's-Gravenhage.
I. ïVVijl de ongeloovige en zedeloo-
ze persproducten geloof en goe
de zeden van velen in groot ge
vaar brengen en het winstbejag
var. gewetenlooze colporteurs,
speculeerend op de lagere harts
tochten, vooral tegenwoordig de
slechte geschriften steeds meer
en meer onder het volk ver
spreidt, is het noodzakelijk dat
hiertegen vooral door ons, Ka
tholieken, met alle kracht strijd
worde gevoerd.
II. Omdat in den strijd tegen de
slechte lectuur ruime versprei
ding van goede lectuur het bes
te wapen is en colportage van
degelijke ontspannings- en ont-
wikkelingslectuur tevens de ge
zonde volksontwikkeling bevor
dert, is het wenschelijk dat de
colportage van gqedkoope lec
tuur (boeken, brochures, tijd
schriften) alom van Katholieke
zijde krachtig ter hand geno
men worde.
III. Daar, waar die colportage niet
voldoende wordt ter hand geno
men, moet eene Commissie, ge
vormd uit de leden der verschil
lende Katholieke vereenigingen,
die gezamenlijk het risico dra
gen, zich belasten met het aan
stellen van een betaalden col
porteur en de verdere regeling
der colportage.
IA7. Vooral de propagandaclubs moe
ten bovengenoemd streven met
ijver en kracht blijven steunen,
zoowel in kleinere plaatsen als
in onze groote steden.
V. Krachtige pogingen moeten in
het werk worden gesteld om de
slechte spoorlectuur te bestrij
den en door goede te vervangen.
Vierde afdeeling (Dagbladpers).
Inleider: A. C. A. v. Vu uren.
te 's-Gravenhage.
I. Aroor een goed Katholiek dag-
of weekblad in het bijzonder
ook voor een plaatselijk en ge
westelijk blad is eisch dat
het
a. in alle rubrieken, ook waar
het overneemt uit andere bla
den, een Katholieken geest ade
mend, ernstig er naar streeft als
nieuwsblad aan de hoogste ei-
sclien te voldoen en, met name,
niet achter te staan bij de bla
den, waartegenover het, naar ei
gen opzet, zich in de allereerste
plaats geroepen acht den concur-
rentie-strijd te voeren;
b. eene voor haar taak bere
kende, in Katholieken geda-ch-
tengang vaste redactie heeft,
welke, geroepen eene voor haar
lezers goed verstaanbare taal te
spreken, in diep besef van hare
groote verantwoordelijkheid,
door deugdelijke kennis, goeden
toon en bescheidenheid van op
treden den Katholieken naam
eert, maar dan ook naar verhou
ding tot de haar te stellen ei-
schen is gesalarieerd.
II. De Katholiek heeft de Katho
lieke pers in alle omstandigheid
krachtig te steunen o.a.
a. door een Katholiek blad te
kiezen tot zijn lijforgaan, het
welk hij in de allereerste plaats
en, bij lezing van niet-Katholie-
ke bladen voor zoover daarvoor
voldoende reden bestaat, vóór
dezen benut om zich op de hoog
te te stellen zoowel van gebeur
tenissen in binnen- of buiten
land, in eigen provincie of in
plaats of gewest der inwoning,
als van aanvragen en aanbiedin
gen van diensten, hij koop of
verkoop, bij huur of verhuur,
in één woord van alles, waar
omtrent het blad inlichting
geeft;
b. door de lezing ervan in zijn
huisgezin, in de huisgezinnen
van anderen en in openbare lo
kalen en inrichtingen te be
vorderen
c. door de red. vlug op de hoogte
te stellen in al wat haar te we
ten nuttig kan zijn en het lo
kaal blad te doen wezen het of
ficieus orgaan van vereenigin
gen, instellingen en besturen,
waarop men invloed heeft
d. door klachten en grieven, op
en aanmerkingen, waartoe re
dactie of administratie aanlei
ding geven, aan hen, die het aan
gaat, met groote openhartigheid
doch onder vier oogen mede te
deelen en niet zijn eigen orgaan
in afwezigheid van zijn verte
genwoordigers af te breken en
neer te halen.
Het Hoofdbestuur brengt wijders
ter kennis, clat ieder Katholiek, die
woonachtig is in het Bisdom Haar
lem, bevoegd is onder opgaaf van
naam en woonplaats, wijzigingen op
de vorenstaande, conclusiën in te
dienen bij den Voorzitter der be
trokken afdeeling, mits zulks ge
schiede vóór of op 28 April a,s.
Na dien datum worden geen voor
stellen tot wijziging der conclusies
meer aanvaard, dus ook niet op den
Katholiekendag .zelf.
De Voorzitters der afdeel ingen
zijn: Ie afd. Jhr. Mr. L. E. M. von
Fisenne, te 's-Gravenhage, Sofia-
laan 2; 2e afd. Jos. Cuijpers, te
Amsterdam, Vondelstr. 773e aid.
L. van den Berg pr. te Haarlem,
Pastorie Leidsche Vaart4e afd. Mr.
E. P. F. A. van den Bogaert, te
Amsterdam, Keizersgracht 558.
Het Hoofdbestuur voornoemd
Mr. J. N. J. E. Th ijs sen,
Voorzitter.
P. Bos, Secretaris.
FRANKRIJK.
Zola-hulde.
De burgemeester van Suresnes,
bij Parijs, is een oud-seminarist.
Door de hulp van de Bisschop en
de geestelijkheid is hij, toen hij
op zwart zaad zat, tot leeraar aan
een katholiek gymnasium benoemd.
Toen begon hij aan politiek te doen,
en de kans schoon ziende, gooide
hij zijn Roomsche geloof in een
hoek en werd vrijdenker. Aangezien
voor een brutaal en fanatiek vrij
denker, die vroeger goed-Roomsck
was, in het huidige Frankrijk altijd
wel een plaatsje is te vinden, is hij
maire geworden van Suresnes, en
een anticlericaal steunpilaar.
Deze heer nu, steeds vooraan in
de Kerkvervolging de met woede van
een apostaat, heeft het oirbaar ge
dacht er gauw bij te wezen om
Zola te huldigen.
Pornografie en anticlericalisme
en afvalligenhaat zijn broertjes of
zusjes.
Én hij heeft zoowaar een stand
beeld laten vervaardigen van den
vuilen schrijveruit brons dat
van de gestolen kerkklokken in
Suresnes afkomstig isl
't Is ie'.s echt satanischde oude
kerkklokken, die den lof des Heeren
verkondigden, zijn nu omgegoten
in een beeld van den grooten por
nograaf en volksvergiftiger, die Zola
heette.
De antielericale burgemeester
heeft echter niet zooveel pleizier
van zijn hatelijkheid, als waarop hij
wel gerekend heeft i AVant de re-
geeriDg krabbelt op het moment
wat terug: het blijkt dat hetFran-
sche volk allesbehalve Zola voor
een held houdtDe publieke opinie
van het volk houdt hem voor wat
hij was: een vuilschrijver: en dat
stemt de regeering wat tot inbin
den in Jliaar groote Zola-vereering.
OOSTENRIJ K-HONG ARI JE.
De rassenhaat.
De rassenhaat in Oostenrijk-Hon-
garije is en blijft wel de ondermij
ning van de kracht die dit kolossale
maar toch daarom zwakke land
anders zou kunnen uitoefenen.
De kanselier Aehrenthal vertoeft
thans weer in Hongarije, om te
pogen eenige overeenstemming te
brengen tusschen de op elkaar na
ijverige landen, 't Doel is te trach
ten voor de Mei vergadering der
delegaties waar de kwestie der offi
cierenbezoldiging ter sprake zal
komen, daarvoor een meerderheid
te verwerven. Zoowel Aehrenthal
als de minister van Oorlog Aron
Schönaich stellen hun aanblijven
afhankelijk van de vraag of het
voorstel tot lioogere bezoldiging
wordt aangenomen.
De onafhankelijkheidspartij wil
daarin echter alleen toestemmen
als tegelijkertijd die militaire kwes
tie wordt opgelost. Bovendien wen-
schen zij de regeering alleen op zich
te nemen. Het zal groote moeite
kosten, wanneer het al gelukt, om
een crisis te vermijden
Die eeuwige nationaliteitenruzie
is wel het zwakste punt der mo
narchie.
Zelfs bij de viering van het jubi
leum van Keizer Frans Jozef blij
ven de nationaliteiten elkaar be
strijden.
't Plan was dat ter gelegenheid
van dit jubileum een Tsjechische
troep in het Theater an der Wien
zou optreden. Daartegen is een
Duitsch-nationale actie op touw ge
zet, met het resultaat dat de voor
stellingen niet doorgaan. Waarover
natuurlijk in Slaviscne kringen weer
groote boosheid heerscht!
Een indrukwekkende manifestatie.
't Is nu uitgemaakt, dat de offi-
cieele en gezamenlijke hulde der
Duitsehe Bondsvorsten 'aan Keizer
Frans Juzef op 7 Mei plaats zal
vinden. De Duitsehe heersehers
zullen voor het meerendeel reeds
op 6 Mei reeds in AVeenen aanko
men en ia den „Hofburg" verblij
ven.
Keizer Wilhelm en de keizeiin
komen op 7 Mei 's ochtends vroeg
aan, en zullen in het keizerlijk slot
te Schönbrunn hun intrek nemen.
's Middags begeven de feliciteeren-
de vorsten zich naar Schönbrunn
en brengen den grijzen jubilaris,
onder leiding ATan keizer Wilhelm,
hun hulde, 's Avonds heeft een
gala-diner plaats, eva ar op de thuis
reis volgt.
In 't geheel worden 14 tot IC
heersehers en de president van den
Hamburgschen Senaat verwacht.
Dat is wel de indrukwekkendste
vorstelijke bijeenkomst van deze
eeuw
Keizer Wi helm's zin voor ver
toon en praal en opzien is ei' wel
in te kennen I
Een aanslag.
De Polen in Oostenrijk-Hongarije
doen al precies eender als de Rus
sen in hun land: ook zij onder
drukken de andere nationaliteiten.
In Galicië, waar zij de baas zijn,
hebben de Roethenen geen leven,
naar men uit Weenen bericht.
FEUILLETON.
Bori'nde roman, uil het Migelsch.
22)
"ilbert droeg Bernioe in zijne ar-
jhen en vrouw Grol volgde hem. De
koetsier reed om een lialfingestor-
;en muur heen, en stalde de paar
den.
i. Hit 't gebouw drong een flauwe
lcHstraal naar buiten, Monk riep
veen zwak antwoord volgde. Toen
(|':rscheen in de deur een oude vrouw,
j met de lantaarn naar alle kan-
'u lichtte.
'-Wees. welkom, genadige heer,"
W'ak de oude. „Het is een slechte
y'K over deze steenen, niet waar
'er|eden nacht stormde het en
Wll(ls is weer een oude muur inge
kort."
ging met 't licht voor en de
A ^gekomenen volgden door eene ou-
j,i ^vetsche keuken met hooge boog-
KCrs en een grooten haard, waarin
v'"u' brandde. Een bank stond er
en Monk legde er Bernioe op
w"H' jonge dame is vermoeid," zei
iiH'-O'L den medelijdenden blik
- 'G bemerkende, dien de. oude op
Bernice wierp. „Wie zijn sedert van
morgen op reis en zij is ziek. Ge
schijnt ons verwacht te hebben, zijn
onze kamers gereed
„Ja, mijnheer," hernam de vrouw,
„de meubels, die gij gezonden hebt.
zijn zoo geplaatst, gelijk gij 't bevo
len hebt. Flack heeft daaraan ge
holpen. Dagelijks is in alle vertrek
ken gestookt, want in dertig jaren
heeft niemand daarin geslapen."
De oude vrouw nam 't licht en
voerde 't kleine gezelschap door een
koude gang naar de bewoonbare ka
mers.
Eerst kwam een zaal, welke der
tig jaar niet gebruikt was; eenige
oude meubels stonden er nog op.
erder waren de slaapkamers van
bernioe.ze waren goed verwarmd
en hadden door eene deur gemeen
schap met de kamer van vrouw Crol.
Het vertrek van Monk lag ver
der in een' zijgang en was nog tame
lijk onderhouden.
Monk legde zijn last op een sofa
in de kleine zaal en Bernicê sprak
voor 't eerst na hare aankomst in 't
kasteel.
„Ik heb geen honger, doch hen
slechts vermoeid," zeide ze met
zwakke stem. „Laat mij naar mijn
kamer gaan."
„Uw kamer is hier vlak naast, juf
frouw," zeide vrouw. Crol; „ik zal er
u heen brengen."-
Bernioe sliep weldra in. ze had
een zacht bed, en warme dekens.
Den volgenden morgen werd de
tafel gedekt in de kleine zaal, die
bij dag er .zeer vriendelijk uitzag.
Monk was 't eerste daar en wandelde
ongeduldig heen en weer, van tijd
tot tijd op zijn horloge ziende. Bij
het liooge boogvenster bleef hij staan
en liet zijne blikken over de zee
weiden, toen vrouw. Crol met de mar
kiezin binnentrad.
Monk ging haar vriendelijk tege
moet. Hij had de donkere strepen
weer van zijn gezicht verwijderd en
zag er weer als gewoonlijk uit.
Bernice bemerkte met vreugde de
ze verandering. Ze was nog altijd
erg bleek en zwak; ze reikte Monk
hare magere hand, die deze hartelijk
drukte.
„Ik ben zeer blij, u tamelijk wel
te zien, Bernice," sprak hij, „nu zal
ik in mijne afwezigheid niet zoo
bevreesd voor u zijn. Hedenavond
nog reis ik naar Londen om Max
te zoeken en hem hierheen te voe
ren. iWilt ge mij beloven tevreden
te zijn, als ik weg ben, ten einde
zoo sterk en gezond als mogelijk te
worden. Wanneer Max dan terug
keert, zal hij dubbel gelukkig zijn,
zoo hij u in bloeiende gezondheid
weervindt."
„Ik wil mijn best doen om sterk
te worden, Gilbert," zei Bernioe, op
een stoel neerzinkend. Ge zijt goed
met mij en ik ben u dankbaar.
Vrouw Crol zal mij beschermen en
ik zal voor uwen voorspoedigen te
rugkeer met Max bidden."
„Ik zal komen, zoodra ik kan.
Bernice, en geen rust hebben aleer ik
hier ben; ik hoop, dat ge tevreden
zijt."
Na het ontbijt vertrok hij. ATouw
Crol vergezelde hem tot aan 't rij
tuig.
XX.
\rALSCHE ArOORSPIEGELIN-
GEN,
Gilbert Monk beoogde op zijne reis
naar Londen een tweeledig doel.
Vooreerst wilde hij Bernice doen ge-
looven, dat hij haar echtgenoot
zocht, want 't was noodig voor zijne
plannen, dat zij hem als haren bes
ten vriend beschouwde, hem volko
men vertrouwde en zich van hem
geheel afhankelijk gevoelde.
Zijn tweede doel was, geld te krij
gen, iets wat hij dringend noodig
had. Hij had de geheele huur van
Mawr-Castle vooruit moeten betalen,
wagen en paarden verschaft, zijne
medehelpers ten deele betaald en
kleeren voor Bernioe gekochtdat al
les had zijne beurs plat gemaakt.
Daarom hield 'hij zich te Londen
niet op, maar reisde naaf Chetwynd-
Park.
Men kan zich zijne vreugde voor
stellen, toen hij van zijne zuster vér-
nam. dat de lord Engeland verlaten
had en hij duizend pond kon opstrij
ken. Na een lang onderhoud met
Sylvia begaf hij zich naar den op
zichter Sanders, die hem dadelijk een
wissel ten bedrage van duizend
pond ter hand stelde.
„Indien gij meer geld noodig hebt,
is dit te uwer beschikking," zei de
opzichter.
„Lord Chetwynd is zeer edelmoe
dig," antwoordde Monk, „doch meer
geld heb ik niet noodigik heb een
goed vooruitzicht om fortuin te ma
ken."
„AVcrkelijkriep Sanders verrast
„dat dacht ik niet."
Gilbert Monk at bij zijne zuster,
waarna hij naar Londen vertrok.
Hier bleef hij eenige dagen en
kocht er voor Bernice boeken, platen
en meer andere zaken. Daarmede
keerde hij naar AVales terug. Flack
wachtte hem aan 't station. De pak
ken werden op 't rijtuig van Monk
gelegd en toen zeide hij zachtjes
tot Flack:
„Ik hoop Flack, dat op 't slot al
les in orde is. Hoe maakt het de
jonge dame
„Zeer goed, mijnheer," zei Flack.
„Eiken dag gaat ze tusschen de
bouwvallen wandelen en vraagt
voortdurend, wanneer gij terugkomt.
Ze weet niet, dat ik u ging halen,
maar ik zeg u. 2è is ongelukkig
en verlangt naar u.'
Monk stapte in den wagen en ze
reden naar Mawre-Castle, Het was
een lastige reis en bijna middernacht,
toen men op 't slot kwam.
Bernice was reeds lang naar bed,
doch vrouw Crol waakte; zij ver
wachtte Alonk. In de kleine zaal
stond een keurig avondeten gereed
hij ging zitten en liet zich bedie
nen.
„Hoe vaart de jonge dame ?j' vroeg
hij, een glas wijn drinkend.
„Ze is zoo ongeduldig als een ge
vangen adelaar," hernam vrouw
Crol, „ze is nog zwak, wandalt ech
ter de kamers rond, beschouwt de
zee en vraagt mij eiken dag of ik ge
loof. dat gij 'heden komen zult. Le
zen wil ze niet, ze denkt, altijd
aan Max. Heden noemde ik haar,
zooals gewoonlijk, juffrouw, toen ze
mij met zekere fierheid beduidde, dat
zij markiezin van Chetwynd was.
Ik waarschuwde haar dit niet aan de
oude Elsby of aan Flack te vertel
len. daar mevrouw Chetwynd dood
en begraven was en ik zelf 't be
richt in de couranten gezien had."
„Gij kunt haar morgen zeggen,
dat ik aangekomen ben. ik wil haar
bij 't ontbijt treffen."
Wordt vervolgd.)
CHE COU
1000
ui) <3.* 310 ss 150*? 100=" GO "If
15
Ka
Ty