DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND «srs. iinn Qnn 110*='..; 100 D" 20 MEI. Kindea»tiuisve$f 31-3$, Haarlem <ter> BUITENLAND. Telegrammen. *aterdagavondpraatjes. ZATERöAC 25 APRIL S3ste Jaargang Wo» 371 Bureaux van Redactie en Administratie: 3tfterc* Tabfoonnummep 142%. Alle betalende abonnés op dit blad zijn, volgens de bepalingen en onder de beperkingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor bedragen van: De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11. Dit nummer bestaat uit Ohee bladen, beneuens de pfficiëele Kerklijst en jj®t Geïllustreerd Zon dagsblad in 13 pagina's. EERSTE BLftP. Een belangrijke datum voor de 3tad Haarlem en omgeving, dit Jaar! Woensdag 20 Mei is de vastge stelde dag voor den grooten Haar- 'aoischen Katholiekendag, die de hesten onder ons, Roomschen, hier ter stede zal bijeenbrengen om in Verechillende afdeelingen een maat- ^appelijk onderwerp van den dag Vah verschillende zijden te bezien. Op dien dag zal de Katholiciteit VaQ ons Diocees hier ter stede uiting pyen van hare beginselgetrouw- hare kracht en haar recht- ^atig zelfbewustzijn, ten heil van Roomsche leven en tot ver- terkinv van den Katholieken geest °üder ons. Reeds om het feit-zelf van die "ïeenkomst, is 20 Mei een datum te onthouden, een dag van ge acht. Maar niet minder om het onder op, dat er zal worden behandeld hit vier verschillende gezichtspun ten! Onze lezers hebben uit de offici ate stukken, door het Hoofdbe- f hur der HaarSemsche Katholie- hendagen in ons blad gepubliceerd, ^hnnen zien, dat als algemeen on twerp voor den Katholiekendag an 20 Mei a.s. is aangewezende letuur. ..Wij gelooven niet, dat een in Vh algemeenheid zoo veelomvat tend, in zijn verschillende uitwer- hJgen zoo belangrijk onderwerp ge- alckelijk te vinden zou zijn. Wel terecht kan het bekende ,6rnwoord aldus worden gevariëerd, onze tijd staat in het teeken lectuur! De geweldige uit- raiding die het boek en- de cou- en de illustratie hebben aan- Paotnen in de jongste tien, vijftien- is werkelijk zonder voorbeeld, hoor het gelukkigsteeds f hinderende percentage der anal- g eten, èn deor het zoo-enorm- ^hkooper-worden van volkslec- èn door de goedkoope volks- ttanten, is het lezen van kranten en geschriften in alle lagen der maatschappij buitengewoon toege nomen. ue meerder© deelneming van het volk aan politiek en soci aal leven gaat natuurlijk hiermede band aan hand. Nu is het een onbetwistbare waar heid, dat de reusachtige invloed die de lectuur op deu measeh heeft eerder te gering dan te groot kan worden aangeslagen. En een andere waarheid is, dat de slechte, althans ongodsdienstige en onverschillige lectuur, die wil lens of onwetens de Katholiciteit verzwakt en den mensch neigt tot scepticisme, rationalisme of nog erger, op dit ooganblik overal de wereld overstroomt. Daar dient een dam opgeworpen, die paal en perk zet aan dien bandjir, waarin van zoovelen het geloof en de zedelijkheid helaas dreigen ten onder te gaan. Welnu, de Katholiekendag van 20 Mei te «Haarlem zal zulk een dam opwerpen In vier secties zal de goede en aanbevelenswaardige lectuur worden besprokend8 eerste afdeeling z&l zich bezig houden met den biblio theken, die wij onder de pleonas- tischen naam van „Isesbibliotheken" kennen, en die vooral onder het volk zoo ontzaglijk veel kwaad doen, door rijp en green (inaar groen natuurlijk het meest) aan jong en oud te biedenWie wel eens een „Leesbibliotheek" in volksbuurten bezocht, weet uit de ondervinding wat soort van lectuur daar helaas het meest gevraagd wordt en dan ook het meest voorradig is: de meest beduimelde boeken, die „stuk gelezen" worden, zijn ook geregeld depikantste, laten we maar zeggen. De Haarlemsche Katholiekendag zal zich in de eerste afdeeling hier mee bezig houden, en niet alleen de kwaal aanwijzen, maar ook het middel daartegenKatholieke volks bibliotheken, meest de gewensebt© en tevens de richting daarvan aan wijzen. De kunst in verband met de lec tuur wordt in de tweede afdeeling behandeld. Natuurlijk worden daar bij besproken de antigodsdienstige en de „neutrale" illustraties, die voor zoover ze niet afbrekend en schimpend eu beleedigend zijsa voor onzen H. Godsdienst, dan toch nooit opbouwend te werk gaan, en waar aan dan ook he; idee van ware kunst (die toch nooit een Manusje van-alles wezen kanontbreekt. De goedkoope lectuur in brochu res en vliegende blaadjes, die mach tige factor in den wetenschappelijk- populairen strijd op sociaal gebied vooral, welke tegenwoordig zoo scherp wordt gevoerd, is het on derwerp van bespreking in de derde afdeeling, terwijl de Katholieke dagbladpers, hare noodzakelijkheid eu de eisehen waaraan zij moet be antwoorden zoowel als die zijzelve stellen moet aan de Katholieken van alle slag, de vierde afdeeling zal bezig houden. Deze sectievergaderingen zijn ter keuze van de deelnemers a:.n den Katholiekendag: hei onderwerp waarvoor »*en de meeste belang stelling koestert, gaat men aooren. En daarna zal men opgaan ter algemeene vergadering, waarde ge leerde Dominicaan prof. de Groot zijn magistraal woord zal doen koor si), en waar hoogstwaarschijn lijk Z. D. H. Mgr. Callier door zijn tegenwoordigheid den luister en de heteekenis dezei Katholieke wapen schouwing in zijn Bisschopsstad zal verboogen. Ziedaar het schema van deu grooten dag van 20 Mei kortelings weergegeven. Het behoeft wel niet herhaald, dat enze stad en onze omstreken op dezen eersten eigenlijken Katho liekendag in dit Diocees (die van Alkmaar en Delft kunnen toch in de eigenlijke beteekeni3 des woords niet zoo wo den genoemd) op schit terende wijze zal moeten vertegen woordigd zijn! Honderden zullen er met opoffe ring van meeiten, kosten en tijd, van verre komen op dien 20sten Mei, wij, die zonder moeite kun nen tegenwoordig zijn bij deze grootsche Roomsche manifestatie in onze eigen stad, mogen dan natuur lijk zeker niet ontbrek<n! En daarom roept de Roomsche krant van Haarlem en omstreken allen, die het Roomsche leven in onze stad willen bevorderen en on derhouden, met aandrang op, om op 20 Mei a.s. bij den Katholieken dag ia persoon aanwezig te zijn Uit al onze wakkere Roomsche vereenigiogen, Kruisverband en St. Vincentiusve reenjging, den Volks bond en zijn afdeeliugeD, de Kies- vereeniging en de mannen van het R. K. Spoor- en Tramwegseeret.a- riaat, van „G. en W." zoowel als van kleinere Katholieke corporaties, uit alle Roomsche vereenigingen moeten tal van vertegenwoordigers op 20 Mei in alle afdeelingen de eer van de Bisschopsstad ophouden En de omstreken moeten eveneens hun mannen en vrouwen zehden naar dezen wapenschouw van Haar lem's Katholieken! Mannen en vrouwenwie Katho liek is, is welkom! Op de kosten behoeft het niet af te stuitenreeds voor 50 cents heeft men toegang op den Katholieken dag tot alle vergaderingen mits men er spoedig bij zij, voor en aleer de plaatsen alle bezet zijn. Öf wat nog beter en doeltreffen der en zekerder is: men doe zich inschrijven als permanent lid der K tholiekendagen. Als zoodanig heeft men voor f 1 recht van toe gang en een gereserveerde plaats op den Katholiekendag, waarlijk bij den te verwachten grooten toeloop een niet gering gemak! Nog eens: alle Katholieken van Haarlem en omstreken, die op 20 Mei deze Roomsche manifestatie eu de hoogst belangrijke debatten wil len bijwonen, roepen wij met na druk op zich spoedig als permanent lid te doen inschrijven! Wij voegen bier nog eens bij, dat onze Redactie zich gaarne be schikbaar stelt, de namen van hen, die zich als permanent lid willen opgeven voor het gemelde luttele bedrag, daar waar het behoort over te brengen. Voorts kan men zich als permanent lid ook nog aanmel den bij de heeren J. W. A. Beijne* alhier, C. Blee- ker te Beverwijk, G. F. M. van den Bosch te Alkmaar, den HoogEerw. Heer Th. J. A Bosman en den heer W. Diepenbrock alhier, Mr. A. Dorbeck, Alkmaar, M. L. van Gemert, O. J. Gonnet, W. B. Gus- kens, P. J. van Kessel alhier, Aug. Lindner te Bloemendaal, J. G. Lutz, te Alkmaar, C. J. L. van der Meer te Noordwijk, G. Mooy te Kromme nie en F. H. van Wicheü te Alke made. DUITSCIILAND. De regeering e» het Vaticaan. Zelfs de liberal* eD anticlericale bladen moeten nn erkennen, dat het verhaal als zou von Biilow op het Vaticaan met Z H. deu Paus over koetjes en kalfjes hebben gesproken en in die anderhalf uur de politiek niet te hebben aangeraakt, een flauw uitvlucht je is. Trouwens: de bewijzen zijn er voor! Een der eerste gebeurtenissen na von Biilow's visite is dat de wijbis schap Likowski, d« prelaat die tij delijk de aartsdiocees Posen-Gnesen bestuurt, volgens de Poolsche kran ten naar Rom# ontboden is. Over de bezetting van het Pool sche aartsdiocees is dus zeker al gesproken: die langdurige kwestie, die reeds zooveel geschrijf er gewrijf in de wereld heeft gebracht! En overigens doet een mededeo- liug in officieuse bladen van het Vaticaan, welke het verhaal van de anticlericale I uitsehe kranten over „heelemaal niets bijzonders" in twijfel trekt, al vermoeden dat er méér is gebeurd! Wat Polen betreft, nu we daar toch over spnken mag worden herinnerd dat de rust er nog geen zins heerschf'. Na de moord op den Galicischen gouverneur Potocki, zijn de gemoederen er erg opgewonden. De gouverneur van de Duitsche provincie Posen, de egeeringspre- sident en de voorzitter van de ko lonisatie-commissie hebben nu zelf» allen een aantal dreigbrieven in het Poolseh gekregen, waarin zij met hetzelfde lot als Potocki worden bedreigd! ENGELAND. Koningin Wilhelmina en de Orde van den Kousenband. De „Köln Volkszeitung" vertelt een historie van de Koningin van Spanje, die aan Koning Edward de orde van den Kousenband had gevraagd, maar die niet gekregen heeft. Als een van de redenen,waarom datniet gebeuren kon, zoudenSpaa n- schen ambassadeur door een der hooge functionarissen der Orde het volgende verhaal zijn gedaan: „Voor drie jaren wsnschte de regeerende KoniDgin van Nederland de orde van den Kousenband te bezitten, waarbij zij wees op het. feit, dat de bepalingen van cS orde den regeerenden souvereinen een zeker recht op de orde verleenden. Daarenboven beriep Koningin Wil helmina zich bovendien op bare verwantschap met het Engelsche hof, en ven slotte ook op den Duitschen Keizei, die haar candi- daatschap ondersteunde. De orde werd echter geweigerd. Had men haar daarom nu de Koningin van Spanje kunnen schenken, zonder dat dit op het Loo een pijnlijke verrassing had veroorzaakt Uf 't waar is, moet natuur ijk geheel aan den berichtgever worden overgelaten. Winsten Churchill gevallen. De veelbesproken, zeer belang rijke verkiezing in Manchester, waarover ook wij al meermalen schreven, is gisteren met de neder laag der liberalen afgeloopen. Mi nister Winston Churcill, die bij een vorige verkiezing Dog 1200 stem men meerderheid had, is nu met 500 stemmen in de minderheid gebleven De regeering lijdt daarbij eene geduchte nederlaag, van des te meer belang omdat nu werkelijk alles en alles is ingespannen om haar meerderheid te doen behou den. Engeland blijkt meer en meer vau de radicaal-liberale, anti-gods dienstige, vrijhandelsgezinde regee ring genoeg te krijgen ITALIË. De heiligschennis in de Sixt(jnsche kapel. Liberale bladen meloen, dat de opperrabbijn Guedemann te Weenen in de synagoge openlijk verklaard, heeft dat hij de heiligschennis, in de Sixtijnsche kapel bedreven, ten zeerste betreurde en dat hij die in naam van alle rabbijnen ten scherpste afkeurde. Dat is anders, en edeler, dan de lichtzinnige spotternij die eerst in liherale bladen verscheen over deze droeve zaak Vorslenbijeenkomst in zicht. De Romeinsche correspondent van het „Berl. Tageblatt" deelt onder voorbehoud het bericht mede, dat koning Victor Emanuel een samenkomst zal hebben met koning Edward, ter gelegenheid van diens kruistocht in de Middellandsche Zee in de laatste helft van Mei. De Engelsche koning zal dan Sicilië bezoeken en aldaar den ko ning van Italië ontmoeten. BRUSSEL, 24 April. Met 70 tegen 39 stemmen en 5 onthoudingen heeft de Kamer geweigerd het voorstel nopens een volksstemming over de naasting van den Kongo in behande ling te Demen. BERLIJN, 24 April. De berichten van de overstrooming in Rusland blijven ernstig luiden. De spoorweg verbinding in het gouvernement Ksloega, is verbroken, de telegraaf is beschadigd dammen spoelén weg de electrische centrale in Moskou i3 overstroomd, de stad is zonder licht WASHINGTON, 24 April. De re.' geering is voornemens Taft met een öaar Amsterdam geweest om Lai .°Lingin en den Prins te zien?" Wecii18 hu weer het praatje van deze haar -111 den winkel. Ze ziet er, R0ll-Ze. zeggen, goed uit, onze jonge y,a,.,r 8dn, die niet voor het gure ij2j iUlt den weg gaat en trots den (L t., u.den wind en de regenvlagen Op 1 111 het rijtuig blijft zitten Yj.'jriin 1 an ge rijtoeren, ©en 'Ulkheid tegenover het volk. K ^dijk niet zoo'n licht en ge- isi en prettig baantje A. Hoor dat het in v sterdam bijzonder vol moet (j zen dit jaar, en druk van w^ ^PMïenen dat is te st^UiPen: Koninginneweek in Am- k,;r.is langzamerhand een be- j(; feestweek geworden en al lees Or^ af in de kranten, zooals in e]u Nieuwe Haarlemsche, g(.eJl avond met prijzenswaardige Vj^wheid kolommen vol over de ep p? en de rijtoeren van Koningin rins wel aardige lectuur als je, zooals ik, het te druk in je za ken hebt om zélf eens 'n kijkje te gaan nemen toch willen velen het uitstapje nog wel eens doen om zélf weer eens al dien glans van hofstoet en koninklijkheid, waarvan onze lie ve Koningin het middenpunt is, te gaan kijken. Zooals ik zeg, ikzelf ben maar thuis gebleven't voorjaar brengt zijn drukte mee, en al is de malaise nog degelijk merkbaar: je trekt er toch niet zoo gemakkelijk uit in dezen tijd! En dan.... je keert 'n dubbeltje juist om den slechten tijd nog eens een keertje méér om dan anders, niet waar En ik ben de eenigste niet die klaagt over den slechten tijd: dat is wel algemeen! Alleen de bloembollenhandelaars, die zijn in hun nopjes. En voor de zen schijnt de tijd ook niet zoo be roerd te wezen als voor de andere lui die zaken doen, althans de gran diose manier waarop ze van de week hun buitenlandsche zakenvrienden hier hebben ontvangen, laat vermoe den dat er in het bloembollenvak toch nog wel 'n duitje te.verdienen is! 'kZag ze op de Groot© Markt, die lange stoet van rijtuigen met lui van allerhande slag en van overal, die toch al t' was vijf uur 's mid dags van 's morgens half negen af de bloembollenstreek hadden door kruist en overal op champagne wa ren gefuifd. En toen 's avonds nog een fijn dinertje toe, waarvan ik in onze krant gelezen heb, dat het in alle opzichten „prima." was, neen. dat. bollenvak is nog zoo'n kwaad vak nietEn ik moet er nog eens over denken of een van mijn jongens niet dien kant uit te sturen isAls de tuinbouwwinterschool nu hier in Haarlem komt, zooals ze zeggen na het advies dat in de Ver- eeniging voor Bollencultuur aan de Regeering met meerderheid van stemmen in dien zin is uitgebracht, dan is dat misschien wel een mooie gelegenheid om den jongen vast ©en stap in die richting te laten doen Dat kan idan ook wel voor onze stad een fortuintje wezen, die school, dunkt me. Niet dat er zooveel ge leerdheid mee hier komt, of dat er zooveel aan vast is, maar vooreerst geeft zoo'n school toch een vast con tingent van leerkrachten, die zich toch wel hier grootendeels zullen moeten vestigen. En tweedens brengt ze hier haar portie leerlingen. En derdens kan ze wat meewerken, om onze scholen te ontlasten van den overvloed van leerlingen waaraan we hier sukkelen. Ik denk hierbij nu niet zoozeer aan de lagere scho len (waarover ik met veel instem ming, wat de Schotensche kwestie aangaat, bet hoofdartikel van giste ren in de Nieuwe Haarlem sche las), maar vooral aan de Hoo- gere Burgerscholen. ÏWant hoewel ik daarmee natuurlijk allesbehalve door dik en dun dweep, je moogt en je kunt die scholen nu eenmaal niet missen, sedert ze zoowat de poort geworden zijn voor allerlei baantjes en betrekkingen en posten en graden, niet waar Vandaar dan ook dat ze zoo druk bezocht zijn, vandaar dan dan ook dat men nu in Kennemerland weer druk be zig is om de Rijks H. B. S. die onge twijfeld in deze buurt nog komen moet, te Beverwijk te krijgen, waar voor onze wakkere afgevaardigd© van dat district, de heer W. C. J. Passtoors, zich zooveel moeite geeft A propos, van die schoolkwestie in Kennemerland moet ik nog even wat vertellen. M'n buurman ,die Protes tant is en het „Haarlem's Dagblad" leest, maakte mij er attent op, dat hij wél éen groot artikel over dat lu mineuze idee van meneer Netscher in die krant had gelezen om te zien, die H. B. S .te Velsen te krijgen, maar dat hij in datzelfde blad hee lemaal niets had opgenomen gezien van de tegenspraak, die de Nieu we Haarlemsche daarover ge geven heeft. Want ik had hem verteld, dat onze NieuweHaarlemsche dadelijk erop gewezen had, dat meneer Pas stoors al lang er me© bezig is, zoo dat meneer Netscher wat Velsen be treft. met de nachtschuit jcomt en een raar figuur slaat! Ik voor mij lees natuurlijk die krant niet, maar ik heb m'n buurman aangeraden, de redactie ervan eens erop te wijzen, dat ze toch als eerlijk krantenmensch verplicht zijn, hun lezers niet in den verkeerden waan te laten als zou meneer Netscher nu voor Kennemer land eigenlijk „je" man wezen, waar een .actief man als Passtoors reeds lang voor de zaak gezorgd heeft en zich ervoor interesseert. Hij zou er nog eens over denken, m'n huurman, maar: „die Passtoors is Roomsch, zie je, en och, die niet- Roomsehe kranten geven zoo gauw niet een Roomsche de eer, als z© ©en vriendje ervoor moeten laten val len," zoo zei hij. En ik kon niet na laten eens 'n oogje te knippen over die kostelijke bekentenis, waarvan de waarheid hier weer zoo duidelijk bewezen wordt! Als de R-oomschen- zelf daarvan nu ook eens allen zóó overtuigd waren als m'n Protes- tantsche buurman, wien 't zijn zaak niet is, terwijl het van de Katho lieken dan toch de zaak wèl is, dan ging .de Roomsche actie nog ©en zet méér vooruit dan die nü al gaat, dat vertel ik jeMaar overigens, te klagen hebben we niet tegenwoor dig. dat moet gezegd. Je vindt over al nieuw leven en actie: onze Room sche krant gaat. naar ik hoor, ont zaglijk vooruit (ik mag dat toch wel zeggen, niet waar, heer redac teur?). zóózelfs dat met de be staande machines de groote oplage niet meer was aan te drukken en er een reuzenmachine is bijgeplaatst wier productiviteit bijna, zoo groot is als alle tot dusver geplaatste ma chines bij elkaarAan mijn functie van aandeelhouder heb ik de vrijheid ontleend, gisteren den heer directeur te verzoeken of ik eens een kijkje mocht nemen van die werkelijk be wonderenswaardige en kolossale ma chine, en ik moet zeggen, dat ze me een goed beeld leek van de enor me vlucht, die in de laatste maanden de Nieuwe Haarlemsche, met haar duizenden nieuwe abonné's heeft genomenEn evenals de Roomsche krant bloeit, zoo bloeien ook de Roomsche vereenigingenniet het, minst onze wakkere Katholieke VolksbondIk herinner hierbij eens met nadruk aan de groote vergade ring van a.s. Maandagavond, welke bedoeld is als een reuzen-propagan- da-avond en die dat ook wezen kan wanneer zooveel mogelijk vrienden van den Bond, maar vooral zij. die in de vakorganisaties van den Bond hun plaats moeten vinden, daar op komen. B.v. de barbiers- en kappers bedienden! En zoo zfjn er nog meer categorieën, die in het georganiseer de leger der Katholieke burgerij een eigen plaats hebben in te nemen zij zullen a.s. Maandag op die pro- pagandavergadering juist vinden wa.t ze noodig hebben 1 Om dan deze week eens te besluiten met een prac- tische conclusie: ik hoop dat alle lezers van mijn „praatjes", zonder uitzondering, als ze kunnen a.s. Maandagavond in den Volksbond (SmedestraatAdres is bekend) eens een kijkje gaan nemenDat is goed voor henzelf.... en voor den Bond! 1!1 Jv 25 APRIL. EUWE HAARLEMS COURANT ABONNEMENTSPRIJS: Per 8 maanden voor Haarlem f 1.86 Voor de plagen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 1.85 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.81. Abonderliike nummers 0.05 PRIJS DER ADVERTENTIËN Van i1> regels ftl.80 (oont&utif 0.60 Elke regel moer0.10 Groote letters naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie a contant. 1000 ^8 101 !|Jf °Ver eD B B w 8 n B hand of voet. 9 fifl M H éen oog. 9 Bjf 19 éen duim. schiktheid tot werken. 60 éen wijsvinger. 15 GULDEN bij verlies van éen andoren vinger. XXXVII. Koninginneweek in Am sterdam, Wie er, ondanks den slechten tijd, in hun nopjes zijnWat mijn jong-.n moet worden en vam een tegenspraak die onver meld is gebleven. Van den vooruitgang onzer Roomsehe krant en goede propaganda tot slot!

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1908 | | pagina 1