DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
C. POEL.
Kinderhuisvest 29-31-33, Haarlem
BLOEMENDAAL.
BEVERWIJK.
Algemeen Kiesrecht
BUITENLAND.
feuilleton,
Telegrammen.
BINNENLAND.
A. j. DE WAAL MALEFIJT.
Woensdag 29 april isos.
33ste jaargang No. 6874.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Haarlem fl.85
Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 1.35
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,8C
A&onderlijke nummers «0.05
Bureaux van Redactie en Administratie:
Interc. Telefoonnummer 1426.
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
Van 1<5 regelsf0.60 (contant)f 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie A contant.
Alle betalende abonnés op dit blad zijn, volgens de bepalingen en onder de beperkingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor bedragen van:
GULDEN bij
verlies van
éen anderen
vinger.
De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11.
Voor de uerkiezing uan een
'd in den gemeenteraad uan
^oemendaal, op morgen 30
April, beuelen wij dringend aan
stemmen op den candidaat
^ei" Christelijke partijen, den
heer
Voor de uerkiezing uan een
'd in den gemeenteraad uan
«eueriuijk bij de herstemming
JjP Vrijdag I Mei, beuelen tuij
Ringend aan den candidaat
^er R. K. Kiesuereeniging, den
neer
öaar schijnt tegenwoordig, ge-
je®ltelijk als gevolg vaa degeleer-
vragenlijst die
te°
- de Algemeene
11van R. K. Kiesvereenigingen
beantwoorden heeft gegeven,
®er een erg „democratische" stem-
'QS vaardig te zijn geworden
tal vaa Katholieke kiezer».
'hansverschillende kiesvereeni-
ögen, door den Bond voor de
aag gesteid of ze ook soms alge-
een kiesrecht verlangen, hebben
Rotwoord: och ja, waarom niet?
do X0° za^ eer^an§ waarschijnlijk
e (Jr den lande de roep gaan, dat
zóó groot of zóó groot percen-
Vii der «katholieke partijzich
ï.'klaard heeft „vóór algemeen
kiesrecht".
zu^ een uitspraak „in naam
Katholieke partij" valsch zou
omdat de aan den Alge-
ve eileu Bond aangesloten kies-
i^iging.n bij lange na de
dj bolieke partij Diet vertegenwoor-
^gen nocb zijn, en het ter verga-
lï5g komande en delibererende
l hemmende handjevol Katholie-
6n - - dat heb
ben we vroegsr al uitvoerig verde
digd.
Het mag echter óók betwijfeld,
of die kiesverenigingen, dia zich z«o
royaal voor uitbreiding van het kies
recht uitspraken, wel diep genoeg
hebben onderzocht of niet de leuze
mooier is dan de zaak zelve. Het
beste daartoe is dunkt ons
eens te zien naar landen, waar dat
begeerde uitgebreide kiesrecht werkt
en dè,n is het schouwspel toeh
niet bemoedigend!
Mag in Frankrijk b.v. niet een
groot deel van den ellendigen toe
stand geweten worden aan het on
gebreideld algemeen kiesrecht, dat
de massa, of liever de drijvers die de
domme menigte weten te biologee
ren, aan het roer brengt
Maar niet alleen dat wij die conclu
sie moeten trekken: zelfs onder de
heerschende party, de anticlericale,
ziet men daar in het algemeen kies
recht toch bij lange niet, wat
men er vroeger in dacht te vinden
Ten bewijze daarvan moge hier een
aanhaling volgen uit het Fransehe
(anticlerieale) tijdschrift „La Revue"
dat een enquête heeft ingesteld bij
politici, leden der Académie, pro
fessoren, schrijvers, sociologen enz.
omtrent het algemeen kiesrecht. Bij
na allen hebben dat, zooals het nu
in Frankrijk werkt, ernstig gecri-
tiseerd. En de „Revue" concludeert
haar aanhalingen van dit onderzoek
dan als volgt
„Bijgeloovigheid aan woorden is
soms nog schadelijker dan bijgeloo
vigheid aan zaken.Onze tijd,die vaak
zoo moedig is, heeft toch eerbiedi
gen schroom voor sommige spook
sels, die voor ons de incarnatie zijn
van vooruitgang en heil. Zoo is
het algemeen kiesrecht een van die
„taboe's" dat maar altijd tal van
gevaarlijke dingen, schadelijke on
nuttigheden, die voor iedereen zicht
baar zijn, bedekt. Wij hebben die le
gaten van onze voorvaderen geërfd,
zonder benefice van inventaris.
Maar hoe langer zoo meer bemerkt
men toch, dat de brutale en starre
vorm van het algemeen kiesrecht
niet beantwoordt aan de behoeften
der tegenwoordige samenleving
„De intellectueelen, die door het
algemeen kiesrecht tot de rol van
„quautité négligeable" worden ge
bracht, verliezen hun belangstelling
in de zaken van den staat. Welnu,
hoe meer de élite des geestes zich
buiten het politieke leven houdt,
des te meer zal dit laatste achter
uitgaan en ten slotte beroofd wor
den van de elementen van vol
maaktheid en sociale verbetering,
die het zoo nooöig heeft!"
Deze uitingen van een Fransch
snticlericaal republikein, die het
algemeen kiesrecht in volle wer
king kent en waardeeren kan, lijken
ons niet ongeschikt ter overweging
aan sommige katholieke kiesver-
eenigingen ten plattelande en elders,
die boudweg en heel gemakkelijk
op de vraag, of ze voor kiesrecht
uitbreiding of algemeen stemrecht
zijn, hun „wel zeker!" laten hooren!
Nu de kiesrecht-beweging echter
onder ©ns, katholieken, eenmaal
aanhangig gemaakt is wat ech
ter volstrekt nog niet beteekent dat
ze ook opeens urgent is geworden
nu kunnen we echter niet meer
volstaan met de negatieve uiting
géén algemeen kierecht!
Want dat het tegenwoordige stel
sel niet deugt, weet ieder. Dat er,
als men aan het veranderen zal
gaan, wat anders voor in de plaats
moet komen, is óók duidelijk. Maar
wat En hoe
Hierover in een tweede artikel.
BELGIË.
De Congokwestie.
In een deel onzer oplage van
gisteren hebben we nog een tele
gram kunnen opnemen over de
Congo-historie in België, waarvan
hier nog wel een résumé mag vol
gen.
Er blijkt namelijk uit, dat de
Kamer gewaarschuwd ia, dat de
regeering van plan is op een van
de eerstkomende zittingen voor te
stellen de verdere behandeling van
de Congo-zaak uit te stellen tot
een buitengewone zitting, te houden
na de nieuwe verkiezingen en in
de loopsnde zitting de onafgedane
begrootiugen te behandelen.
Zooals een ander particulier te
legram uit Brussel ons dezer dagen
meldde, is na de voortreffelijke rede
van den Minister van Justitie de
kans op aannemiug van het Congo-
contract zeer gestegen.
ENGELAND.
Clemenceau in Londen.
Clémenceau heeft, naar onze le
zers weten, de begrafenis van Camp-
belle Bannerman bijgewoondeen
handige zet,waarmede hij deFransch-
Engelscha „entente" weer een duw
heeft gegeven.
Tevens heeft hij de uitvaartplech
tigheid zeer handig dienstbaar we
ten te maken aan zijn voornemen
om persoonlijk in verbinding te
treden met minister-president As-
quith, teneinde dezen te polsen over
de Marokkaansche kwestie en ook
over eenige vraagpunten betreffend
de tarieven.
De reis van Clemenceau, zegt de
Londensehe berichtgever van het
„Berl. Tagebl.," heeft hier de geest
drift voor 'de Fransch-Engelsche
entente weder doen ontvlammen
en een stemming doen ontstaan,
die het haast [ondenkbaar maakt,
dat op mogelijke concessies aan
Frankrijk aanmerkingen gemaakt
zullen worden. De datum van het
vertrek van Clemenceau is dan ook
nog niet vastgesteld.
Het heeft de aandacht getrokken,
dat bij de plechtigheid in West
minster Abdy Clemenceau en de
Duitsche legatieraad baron Stumm
gezamenlijk naar de kist gingen,
om daarop de kransen van presi
dent Fallières en keizer Wilhelm
neder te leggen.
Churchill.
De te Manchester gevallen minis
ter Churchill zal nu voor Dundee
een kamerzetel aanvaarden.
Hij heeft daarheen geseind, dat
hij erin toestemt zich daar candi
daat te stellen voor den parlements
zetel, vrijgekomen door de verhef
fing van Edmund Robertson, den
vroegeren secresetaris van de Ad
miraliteit, tot het pairschap.
In Dundee achten de liberalen
Churchill's kansen zeer gunstig. Zij
willen ook graag weer een minister
als afgevaardigde hebben.
Weer een vloot-ongeiuk.
De Engeische vloöt, en speciaal
de torpedojagers met hun angst
wekkende snelheid, zijn wel onge
lukkig in den laatsten tijd.
Na het ongeluk met den „Tiger"
en den „Gladiator", is er nu wéér
een verongeluktbij een nachtelijke
oefening in de buurt van Harwich
heeft de „Attentive" den torpedo
jager „Gala" in tweeën geramd.
Een man kwam daarbij om.
De helft van den torpedojager is
naar Sheerness gesleept, de andere
helft ging de diepte in.
DUITSCHLAND.
Zeppelin's nieuwe luchtschip.
Graaf Zeppelin bouwt voor het
Duitsche leger nu een nieuw lucht
schip, zijn vierde, dat grooter wordt
dan al de overige. De afmetingen
zijn^35 M. lang en 15 M. breed.
Het krijgt 3 motoren van 140 P.K.
elk, waarmede de graaf, zonder
wind mee, een snelheid van 75 K.M.
in het uur hoopt te bereiken.
Bet luchtschip zal, zonder pleis
teren, 2300 K.M. kunnen afleggen,
d. i. tweemaal den afstand van het
meer van Konstans naar Konings
bergen. Voor nachtelijke tochten
krijgt het een zoeklichtinrichting en
verder een toestel voor het opne
men en verzenden van seinen door
telegrafie zonder draad. De bouw
kosten worden op 400,000 mk. ge
raamd.
ITALIË.
Een boerenstaking.
Er dreigt een hevig conflikt in
de provincie Parma. Men spreekt
in de italiaansche bladen van „de
revolutie in Parma". De grond
eigenaren hebben er een vakver-
eeniging en ook de boeren en de
arbeiders. Beide partijen staan nu
tegenover elkander.
De boeren hebben met 247 van
de 257 stemmen, vertegenwoordi
gende meer dan 500 organisaties,
een algemeene staking afgekondigd.
Daarentegen beeft de vereeniging
van grondeigenaren tot hardnek-
kigen tegenstand beslotenzij steunt
op de landbouwkundige machines
en op de vrije arbeiders.
Het conflikt loopt over arbeids
voorwaarden. De katholieken doen
al hun beet om den vrede te her
stellen. De Bisschop van Parma
heeft een speciaal mandement voor
deze gelegenheid uitgevaardigd.
MAROKKO.
Raisoeli niet dood?
Het heet nu weer, in strijd met
de gisteren gegeven berichten, a&t
Raisoeli niet aan de door hem ont
vangen wonden bezweken is.
Naar de Petit Parisien verneemt
zou de aanslag te wijten zijn aan
den hevigen haat, dien de El-Khmes
tegen Raisoeli koesteren sedert de
loslatiDgen van Mac Lean.
Deze stam had gehoopt zijn deel
te hebben van het losgeld van den
Engelschen gevangene. Raisoeli had
gezworen dat de El-Khmes een groot
deel zouden krijgen, als vergoeding
voor de razzias, door zijn mehalla's
op hun grondgebied gehouden.
Sedert de uitlevering van Mac
Lean hadden afgevaardigden van
de El-Khmes vruchteloos bij Raisoeli
aangedrongen op de nakommg zijner
beloften. Maar hij verschoof dit
altijd tot later.
Daarom hadden verscheidene sjeiks
van de El-Khmes gezworen Raisoeli
te zullen vermoorden. Zij hadden
hem zelfs geschreven, dat zijn laatste
uur naderde en dat hij den een of
anderen dag zou vallen onder hunne
kogels
ALGIERS, 28 April. Gisteren
middag schoot op het Italiaansch
consulaat de Italiaan Guglielmetti
Luigi met een revolver op den
vice-consul, die geweigerd had zijn
paspoort te vieeeren. Módica, de
vice-consul, werd aan het hoofd
gewoond. Giovanni, een ambtenaar
op het consultaat, die den vice-
consul wilde verdedigen, werd door
twee kogel» getroffen; hij overleed
na 10 minuten.
^onande roman, uit het: Engtkch.
3i)
Monk twijfelde er aan
00 hog ooit te vinden. Ook hij
angst en onrust. tWel is
hij niets van Sylvia's ont-
rP,aar bij had slechts één
'«b één wensch Bemice te
llejj, Op zeldzame wijze was zij
Jij ..Tsimpt, en toch wist hij, dat
£ij j^c]l dikwijls in 't huis ophield,
tje dus ergens een dakkamer-
1 ..Pn ingenomen, want hij vond
tel'kl
'AseLen van spijzen, maar niet-
bif. r' iande hij zich 's nachts dan
Vej,bor Vdaar 111 groote huis
j Ck-.tfi boorde of zag hij niets,
"aan ,|WyPd was niet minder aange
gaan Gilbert en Sylvia.
k^nin3* s.nachts de liefelijke ver-
bij v(J? .Z1ïner jonge vrouw niet
'beer h ■tn.zjg'ne droomen niet eens
?P :ire hefkoozingen en tranen
}°t (j aangezicht. Hij was daarom
4a,r Dpaniging gekomen, dat hij
t hij n gebeel niet had gezien;
fP^eesi eener vergissing was
i 'k "J was dan ook weer rus-
O 4 nS P en glimlachte treurig
«coachte aan geesten en ver
schijningen. Maar soms overmande
hem de zucht om de geliefde nog
eens in hare stralende schoonheid
en liefelijkheid te aanschouwen.
Doch vergeefsch was zijn wensch,
Bernioe kwam niet meer te voor
schijn.
De lord hield zich alleen bezig met
de plannen der school, die hij ter
nagedachtenis van Bernice stichtte.
Daartoe had hij een bouwkundige
uit Londen ontboden. Het gebouw
zou geplaatst worden op een heuvel
in de nabijheid der zee.
Chetwynd stelde zeer veel belang
in de uitvoering van deze plannen;
het was trouwens het eenige, wat
hem sinds den dood zijner vrouw
ter harte ging. Steeds dacht hij dan
ook aan haar. Met Sylvia hield hij
zich zeer weinig op. Het was uitge
maakt, dat zij huwen zouden en hij
was tevreden, haar heur gang te la
ten gaan, als zij hem den zijnen liet
gaan. Daarom zagen zij elkaar over
dag maar toevallig; maar den avond
bracht hij met Sylvia door, doch
zij bevond, dat hij liever van de
school dan van liefde sprak dat
hij meer dacht aan zijne verlorene
vrouw, dan aan een nieuw huwelijk.
De maand April was wonder
schoon in het zuidelijk gelegen Sus-
se^, de dagen waren zonnig en
warm, overal ontloken de bloemen
en in de jonge twijgen zongen de vo
gels van levenslust en liefde.
Op een avond na den maaltijd ging
H. M. de Kosingi» de armen van
Zaandam gedenkend.
Bij H.M.'s vertrek uit Zaandam
schonk de Koningin, behalve ver
schillende giften bij het bezoeken
van instellingen daar ter stede, aan
den burgemeester een bedrag van
f1000 aan de armen.
H. M. de Koningin-Moeder
de St. Annaitichting bezocht.
H. M. de Koningin-Moeder bracht
gisterenmiddag een bezoek aan de
St. Anna-stichting, in de Maria-
straat te 's-Gravenhage, het R.-K.
Doorgangshuis voor meisjes, te
's-Gravenhage. Het stichtingsge
bouw werd tot in bijzonderheden be
zichtigd en H. M. toonde zich zeer
tevreden over de inrichting.
Namens de kinderen en verpleeg
den werden aan H. M. bloemstukken
aangeboden.
De presidente ontving een gift om
de' vt-ipjeesden te onthalen. Het
bezoek duurde ecu Pur-
Een geschenk va» den Pn^'
Van Vlieland wordt aan de „"K*
Harl. Ct." gemeld, dat den heer Mo
lenaar. burgemeester van Vlieland,
die tijdens het koninklijk bezoek aan
Amsterdam, op audiëntie is geweest
en daarna particulier door Z. K. H.
Prins Hendrik is ontvangen, waar
bij de Prins te kennen gaf, dat het
bezoek aan Vlieland de meest aan
gename indrukken bij hem had ach
tergelaten als aandenken een prach
tige ambtsketen van dofzilver werd
overhandigd.
Kabinetschef vso Boitenlsndscbe Zaken
De nieuwbenoemde gezant graaf
Van Limburg Stirum, tijdelijk zaak
gelastigde te Constantinopel, zal
einde Mei optreden als kabinetschef
van Z.Ex. den Minister van Bui-
tenlandsche Zaken.
Mr. W. K. T. P. Graaf vauBylandt.
Ia het district Apeldoorn ging
het gerucht, dat de afgevaardigde
ter Tweede Kamer, mr. W. K F.
P. graaf van Bylandf, bij de perio
dieke verkiezingen van het volgen-
lord Chetwynd naar de woning van
den opzichter, om met hem 't een
en ander te bespreken. Sylvia bad
bezoek en Gilbert dwaalde zooals
gewoonlijk in de bovenste verdiepin
gen van het slot. Niemand zag hem,
behalve de oude Ragen.
De oude stond zwijgend in een
hoek en bewaakte Gilbert met vrees.
Chetwynd kwam pas te tien uur
van den opzichter terug en sloeg
een zijweg naar zijne woning in.
Doch, wat was dat
JVeinige schreden voor zich uit, op
de plek waar een breede laan iu den
smallen weg uitliep, zag lord Chet
wynd in 't heldere maanlicht een
witgekloede gestalte staan, /elke
hem het gelaat toekeerde en de ar
men naar hem uitstrekte.
Als aan den grond genageld bleef
hij staan Ja, het was Bernice, zij
ne geliefde, zooals hij ze voor eeni
ge nt ij cl zag, het was diezelfde ver
schijning, die het geloof aan geesten
in hem deed versterken.
Iedere trek van dat schoone gelaat
vermocht hij in 't maanlicht duide
lijk te zien en de treurige uitdruk
king ervan greep hem aan.
„Zelfs in den hemel is zij zonder
my niet gelukkig," dacht hij, „zij
verlangt naar mij, evenals ik naar
haar.
Hij waagde 't niet vooruit te tre
den, uit vrees de verschijning te ver
jagen; als aan den grond genageld
bleef hij daarom staan en hield zijn
adem in.
Deze ontmoeting was niet in den
zin van Bernice; daarover was zij
evenzeer verrast als Chetwynd.
Zij had al den tijd na hare ver
schijning in een afgelegen gedeelte
van Chetwynd-Park doorgebracht en
in dezen schuilhoek, welken Monk
niet kon vinden, een treurig bestaan
gehad.
Bij haar aanblik was Chetwynd in
verrukking, maar zij zelve met
schrik vervuld.
Zij sidderde uit vrees van ontdekt
te worden. Eenige oogenblikken
aanschouwden zij elkaar met eigen
aardig stilzwijgen. Chetwynd adem
de zwaar, zijne oogen puilden wild
uit de kassen en plotseling sprong
hij. zonder een woord te spreken
vooruit en rende op haar toe.
Instinctmatig week Bernice ach
teruit. Maar hij vervolgde haar met
ijver en zij kon haast zijn adem
hooren. zoo snel vlood hij haar na.
als ware hij besloten, haar te grijpen.
Bliksemsnel sloeg zij de breede
laan in en vlood als een opgejaagd
hertwant liever wilde zij sterven,
dan zijn geluk aan Sylvia's zijde
te verstoren. Toen zij een nauwen
zijweg bereikte, nam zij haar kleed
bij elkaar, hulde zich in haren lan
gen zwarten mantel en verborg zich
achter een boom.
Chetwynd rende in blinden loop
verder den zijweg voorbij.
Bernioe wachtte tot hij verdwenen
was. Sidderend sloop zij een oogen-
blik later uit haar schuilhoek" te
voorschijn en trad weer de laan bin
nen. Zij keek niet achter zich, anders
zou ze de groote, magere gestalte
^an de oude Ragen gezien hebben,
a.jfiie zwijgend langs 't pad gleed.
k IAfaar Ragen zag en herkende haar.
En plotseling toen Bernice voort
schreed en Chetwynd reeds weg
was sprong het oude wijf als
een tijgerin te voorschijn en stortte
zich op Bernice, die voor den grond
gesleurd werd.
„Eindelijk, eindelijk heb ik u!"
fluisterde de oude, Bernice stevig
vasthoudende, „thans zullen wij af
rekenen
De plotselinge val verlamde de
markiezin van Chetwynd voor eene
wijle. In 't eerste oogenblik kon
zij niets doen dan zich aan eên dun
nen boomstam vastklemmen, terwijl
haar de vreeselijke vrouw de drei
gende woorden toefluisterde, sissen
de als -een slang.
Bernice stootte een schreeuw uit.
Vol schrik sloeg zij in hare wanhoop
met kracht om zich heen. Maar wel
dra kwam zij tot de ontdekking, dat
zij in de ijzeren klauwen van zulke
tijgerin slechts een weerloos kind
was.
Ragen was woedend Eindelijk
kon zich Bernice een weinig oprich-
ten.
„Wie zijt gij fluisterde zij.
„Ik ben het de oude Ragen!''
was het sissende antwoord der Indi
sche.
De uitdrukking in de oogen van'
Bernioe toonde angst en schrik. Nog
maals beproefde zij los te geraken;
dan fluisterde zij
,,A at verlangt gij van mij
Waarom mij aldus overvallen?"
„Misschien denkt gij, dat ik u niet
ken, hernam de andere hoonend.
„Ik was 't, die u voor eenige weken
de sluier van de schouders trok, ik
ken u, mylady. Men waant u dood;
gij laagt zes dagen in lijkgewaad en
toch vind ik u hier levendGij
zijt 't in levenden lijve, de markiezin
van Chetwynd. Hoe komt t, dat ge
leeft, ofschoon ge toch als een doode
betreurd wordt?"
Bernioe sloeg de angst om t hart
zij was verward en sidderde nog
altijd.
„Spreek op! schreeuwde het oude
wijf, terwijl zij haar hevig schudde.
„Loochent ge niisschien, dat gij de
markiezin zijt
«<iZT0nren eed verhinderde Ber
nioe zich bekend te maken.
„Spreek dan," hernam zij, „of ik
breng u bij |den lord."
Hagen was niet voorbereid op den
schrik dien deze woorden te voor
schijn riepen.
Bernice zuchtte smartelijk
greep de oude by den arm.
(Wordt vervolgd
en
KOK HMRLENSCHE MIKT
1000
■sp- 400 301 ss 150 100 00 sf
15