DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND
■aft Mst lijn mn near..."
spook 180 (Mwyni-Park.
Algemeen Kiesrecht?
BUITENLAND.
2@-3!-33, Haarlem
°rScilen"
DONDERDAG 30 APRIL t90ft.
SSste Jassrg&ng No, 6875.
ABÜ'SSEMESTSPRD
Per 8 maand&r voor fliai em (1.86
Voor de plaawan, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente)'.35
Voor ds overige plaatsen in Nederland franco per post 1.8C
Afaonderlijfce nummers ?.Ö6
Bureaux van Redactie en Administratiei
letter©. Telefoonnummer (425.
PRIJS DER ADVRRTENTIËN:
Van 1—6 regels(0.60 (oontsnt)f 0 50
Eike regel meer0.10
Groote letters naar plaatsruimte.
Dienstaanoiedineen 35 cent oer advertentie cODtant.
Alle betalende abunués op dit blad zijn, volgens de bepalingen er onder de beperkingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor bedragen van:
»"ijf IfflJ owxhj eE> Ra mis» hand of voet. jjj ILSÜs éen oog. 1 Ka B« éen duim.
schiktheid tot
werken.
éen
wijsvinger,
GULDEN bij
veiHes van
é«n andere»
vinger,
De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Geacht 11.
ii.
Na de beantwoording der vraag:
niet? volgt, zoo als we gisteren
kl opmerkten, in deze omstandig-
Wea haast vanzelf de vraagwat
dan wèl?
r De
hm
tegenwoordige kiesrechtrege-
deugt niet, üat schijnt eon-
Jtenamig de meening te zijn. En nu
"edoelen we niet de techniek der
Vorkiezerij, maar de aanwijzing der
kiezers, de toekenning-zelve van het
kiesrecht.
Twee vragen kunnen zich, naar
°»s voorkomt, hier presenteeren
gaat die toekenning niet ver ge-
boeg, ©fwelzijn er leemten in M.
a- W. moet b i n n e n de gestelde gren-
Zen de toekenning van het kies-
lecht verbeterd worden, of moeten
die grenzen worden uitgezet?
Een communis opinio is er
biet ter beantwoording van deze
Vragen. Np. kennisneming van de
Vele en velerlei meeningen, in de
^orschillende kies vereenigingen hier
over geuit en in de Katholieke pers
ontwikkeld, moet men wel tot het
besluit komen, dat diegenen onder
°bs, die zich met dit vraagstuk be-
Zlg houden, nog lang niet eenstem-
b1^ zijn.
Hieruit volgt van zelf, dat van
b^gentie van een nieuwe kies-
Schtregeling geen sprake kan zijn.
y gentie toch vraagt eerst en voor-
een algeruéêu-gewensehte oplos-
aibgl
Zet men evenwel de urgentie op
'ld6 dan blijft tóch de vraag:
vanneer dan eens de kiesrechtre-
|eliug door anderen dan ons wordt
kan ge vat want ook deze
'J kheid moet bedacht
oordeel dan zijn?
He Franschen, die ons de con-
bsie in de pen gaven voor ons
,.°rig artikel, waarin we van het
asco in de practijk spraken, dat
^b landen als Frankrijk het scherp-
°°rgevoerd3 algemeen kiesrecht
beeft
moge
wat moet
de:
ondervonden, geven ons in
j ,ze vraag óók alweer een hand
ing ter oplossing.
dn dezelfde anticlericale „Revue"
°b, waarin het systeem van al-
b^hieèn kiesrecht zoo finaal wordt
gebroken, geeft de schrijver een
Reelief, dat ook ten onzent zich
e®r en meer opdringt.
jjjHet eenmaal bestaande algemeen
2j^e°ht kan de Fransche schrijver
>>cb niet voorstellen, ooit te weren.
ahiurlijk niet.
"daar het laboreert eerst en voor-
overheersching der massa
en op-zij-schuiving van de intellec
tueelen, die toch bij de „kunst van
regeeren" niet mogen gemist wor
den.
Zij zijn de minderheid. Welnu
zoo zegt de Franschman laat
deze minderheid toch ook tot haar
recht komen, en laat ze niet door
het domme stelsel van ds helft plus
een, worden weggewischt
Evenredigs vertegenwoordiging
dus.
Ziedaar de allereerste eisch, die ook
wij wouden wensehen te stellen bij
elke herziening der kiesrecht-sischen
hoe dan ook
Elke uitbreiding van kiesrecht
brengt mede eens vergrooting van
de mindere, ook minder ontwikkelde
klasse der kiezers. Brengt mede een
grootsren invloed van de niet
deskundigen op het economisch
staatbestuur.
Gevolg is, dat ds wei-deskundigen,
de bestudeerden en meergegoeden,
steeds meer in de minderheid
gsraken.
Wat dit ten slotte beduidén zal,
kan iedereen bevroeden diebuitan-
slands al eens zijn oogen heeft laten
rondgaan.
Evenredige vertegenwoordiging
geeft althans die klassen, die met
het meerderheidsstelsel van „de helft
plus een" uit de regeeringscolleges
eenvoudig worden weggevaagd, ter
wijl toch bij hen de beste waar
borgen zijn dat ze de „kunst van
regeeren" zullen kennen, nog een
stem in het kapittel.
En dat is broodnoodig, blijft
noodig 1
Wie meent, dat »het volk"
een groot woord 1 alles weet en
kent en kan en kundig is van al,
gaat met deze beschouwingen na
tuurlijk niet mede.
Maar in ernst kan dat alleen
maar hij gelooven, die als demagoog
zichzelf de leider weet van de volks
massa, en zoo een is dan juist
een levend bewijs voor de waarheid
van de stelling die wij verdedigden,
dat het volk-z e 1 f, de groote massa,
de regeeringskunst toch aan ande
ren moet overlaten 1
Een evenredige vertegenwoordi
ging derhalve, niet alleen zuiver
politiek-evenredig maar óók naar
sociaal-economische beginselen even
redig, is en blijft voor ons een der
eerste eischen die bij een mogelijke
kiesrecht-hervorming moeten wor
den vervuld. Niet zoozeer op het
„wie moeten kiezen" komt hei dan
in het staatsbestuur, als wel op het
„wie worden gekozen", dai wil zeg
gen wie zullen besturen?
En alleen met evenredige ver
tegenwoordiging naar sociaal begin
sel is er kans dat de besten worden
gekozen I
Of wij dan den kiesrechtstrijd zou
den willen terugbrengen tot een
strijd om evenredige vertegenwoor
diging, of niet?
Wis antwoorden bevestigend.
Kiesrecht-uitbreiding zonder
evenredige vertegenwoordiging be
schouwen we wel als het verderfe
lijkst wat er wezen kan.
Wil men de toekenning van het
kiesrecht nog uitbreiden, (wij voor
ons zien daarvan de noodzakelijk
beid niet in) dan wordt bij elke
uitbreiding] het evenredige ver-
tegenwoordigingsrecht, dat den in
tellectueel wat redelijker zeggen
schap geeft in het bestuur van den
Staat, des te méér noodig.
Moge op de vergadering van den
Algemeenen Bond van R. K. Kies-
vereenigingen aan dit onderwerp
wat meer aandacht worden geschon
ken dan tot nog toe geschiedde.
Zoo ooit, dan roept hier de ïte.Eu
der praktijk!
BELGIË.
Humor van Koning Leopold.
Zooals onze lezers weten, is pas
te Gent een bloemententoonstelling
gehouden, waar ock Koning Leopold
een bezoek heeft gebracht.
Bij de opening dier tentoonstel
ling bevond de Gentsehe afgevaar
digde Mechelynck, die eon groote
tegenstander van de overneming
van den Congostaat is, zich op een
weg, waar de Koning niet zijn ge
volg langs kwam.
Ue afgevaardigde werd aan den
Koning voorgesteld en deze begon
terstond over de groote kwestie van
den dag in België.
„Geloof mij," zeide de vorst, die
door zijn monocle Mechelynk scherp
aankeek, „het Congovraagstuk is
een kwestie, die zoo snel mogelijk
moet worden opgelost!"
„Sire," antwoordde het Kamerlid
gevat, „de kwestie moet zoo gauw
worden opgelost als maar mogelijk
is na het onderzoek van al die
dingen die de Kamer onderzoeken
moet 1
Toen keek de Koning even sip,
maar dadilijk had hij zijn seherpen
humor weer tot zijn dienst.
„Kijk, heer afgevaardigde, riep
Leopold, „een fotograaf richt zijn
toestel op ons. Gij zult u nog
compromitteeren
DU1TSCHLAND.
Een Witboek óver Marokko.
Officieus wordt uit Berlijn ge
meld, dat het witboek over Marokko
thans persklaar is en voor de slui
ting nog aan den Rijksdag voorge
legd zal worden.
Momentaan wordt het ter perse
gaan daardoor vertraagd, dat de
antwoorden van vele buitenlaudsche
regeeringen op vragen die gewoon
lijk bij een zoodanige samenstelling
van diplomatieke aktestukken wor
den gedaan, nog niet ingekomen
zijn.
ENGELAND.
De vloot.
Gistere» vertelden we van de
ramp, aan den torpedo-jager Gala
overkomen.
Het- blijkt nu dat deze ramp, die
gelukkig niet zooveel mensclien-
levens kostte, slechts één man,
een ingenieur, wordt vermist,
bijna onmiddellijk door een tweede
werd gevolgd, want hetzelfde ver
kenningsschip, de „Attentive", dat
de „Gala" ramde, en, gelijk met
de Tiger" gebeurde, doormidden
sneed, voer daarna den torpedo
vernieler „Ribble" aan en bescha
digde dezen ernstig!
Alsof dit nog niet genoeg was
sprong en ketel aan boord van de
Britannia" en veroorzaakte ernstige
verwondingen bij een S-tal man
schappen.
't Is welletjes Ds manschappen
van de Britsche vloot moeten, dunkt
ons, trillend van angst voortaan op
nachtelijke manoeuvre gaan, vooral
wanneer zij op torpedovermelers
dienst doen.
Het zou ons niet verwonderen,
wanneer het rampspoedig gema
noeuvreer der Engelsche marine de
aandacht trok in het Parlement.
En dan wil lord Esher er nog
meer oorlogsschepen bij bouwen
om de verwarring nog grooter te
maken
De alcohol-wet.
Het Engelsche Lagerhuis is gis
teren begonnen met het debat over
de tweede lezing van de drankwet
Minister Asquith sprak het eerst
ter verdediging van het voorstel
om tot de tweede lezing te beslui
ten. Hij schetste het doel van de
wet in de eerste plaats alë een ver
betering van den handel in geest
rijke dranken, door beperking der
vergunningen en andere maatrege
len en in de tweede plaats als een
herstel van het recht van toezicht
yan deu staat op den verkoop. Het
ontwerp gaat uit van de gedachte,
dat dronkenschap en de gevolgen
van onmatigheid worden bevorderd
door de gemakkelijke voorwaarden
van verkoop en gebruik van sterke
dranken.
Na den minister kwam de oppo
sitie aan het woord.
De afgevaardigde Cave stelde een
motie voor, waarin het Huis ver
klaart te weigeren verder in behan
deling te nemen een voorstel, dat
zoozeer in strijd is met de billijk
heid en in den strijd tegen de
dronkenschap van geen nut kan
zijn.
Ce stemming over het regeer; ngs-
voorstel is op Maandag bepaald.
PORTUGAL.
De opening des Cortes.
Koning Manuel heeft gisteren de
nieuwe Cortes geopend met een
troonrede.
In dat uitvoerig stak, dat Reuter
ons in zijn geheel overseint, wordt
eeist gewag gemaakt van den droe-
vigen moord op vader en broer des
konings, en in verband hiermee en
de be tuigingen van deelneming van
alle zijden noemde koning Manu
el den buitenlaudsche toestand
veilig.
W at het binnenland betreft kon
digde de koning een grondwetsher
ziening aan, waarmede een herzie
ning der kieswet zou gepaard gaan.
De troonrede kondigt voorts een
lange reeks van wetsontwerpen aan.
Voor de algemeene staatsbegrootiog
zal de Kamer kennis dragen van
den toestand der geldmiddelen en
van de middelen, waarover de schat
kist beschikt om de openbare lasten
onder de oogen te zien. De oogen-
biikkelijke daling in de staatsschuld
brieven zal ophouden door de be
vestiging van de groote hulpbronnen
van het land. De uitgaven zijn
verminderdeen nieuwe overeen
komst met de Bank van Portugal,
in staat stellende de staatsuitgaven
te verminderen, zal worden voor
gesteld.
De regeering bereidt een con
versie van de oude binuenlandsche
schuld voor, alsmede de maatregelen,
welke zij gunstig acht om het
goudagio te verbeteren. ITet alge
meene douanetarief zal ingrijpend
gewijzigd worden. De. laatste wet
op de openbare comptabiliteit zal
gewijzigd worden. Maatregelen zul
len worden voorgesteld om den
economischen toestand en het even
wicht in ontvangsten eu uitgaven
te herstellen.
De politie zal hervormd worden.
Verder worden in d# troonrede
aangekondigd wetten ter bescher
ming van jongelieden en vrouwen.
Hulde wordt gebracht aan de strijd
macht te 'and en ter ze# en bekend
gemaakt dat de raad van nationale
verdediging een ontwerp tot alge
meene hervorming van leger en
vloot in studie heeft. Voorts worden
maatregelen aangekondigd om de
ontwikkeling van landbouw, nijver
heid en spoorwegen in de koloniën
te begunstigen.
Aan het slot deed de koning in
het algemeen belang een beroep
op alle krachten van het parle
ment.
De Koning keerde onder toe
juichingen van de menigte naar
het paleis terug.
AMERIKA.
Zou het waar zijn?
Een Duitsche kr-nt vertelt, dat
Taft het met de groote geldman
nen dis zooveel hebben te vertellen
in de Ver. Staten, op een accoordje
heeft gegooid.
Hij heeft n.l. met de trustmag-
naten een overeenkomst gesloten,
waarbij hij heeft toegezegd, dat
tijdens zijn presidentschap geen
wetgeving zal worden voorgesteld,
die vijandig staat tegenover de be
langen van het grootkapitaalIn
ruil voor deze toezegging hebben
de trustmannen aan den heer Taft
hun steun beloofd in den verkie
zingsveldtocht.
Officieel is van deze overeenkomst
nog niets bekend, zegt de New-
Yorksche berjchïgever van het
Duitsche blad dat ze werkelijk tot
stand gekomen is, bleek evenwel
aan een feestmaal te Bridgeport
in Connecticut, waar Senator Al-
dricb, tot dusver een heftig tegen
stander van de candidatuur van
den heer Taft, diens gezondheid
instilde!
Akelig! Dat noemt men nu de
zegeningen van een republiek, zietul
Nieuwtjes in drie regels.
Uit Casablanca wordt bericht dat
d'Amade weer een gevecht heeft ge
leverd tegen de MooreD, zonder verlies.
Een Duitsch vlootongeluk nu:
ontploffing van een granaat op de „El-
sass". T\, ee doodeu en zes gewonden.
De Etna is aan het vuur braken
de heele berg is in beweging en de be
woners der streek zijn zeer ongerust.
In Gochinchina (Fransche bezit
ting) is volgens particuliere telegram
men een opstand uitgebroken.
De jongste zoon van den Hanno-
versche kroonpretendent is Duitsch
officier geworden. Toenadering
FEUILLETON,
oriende roman, uit het Eng eisch..
35)
Eeerfe^n' neen r^:°P ZÜ UH- „Daar-
hiroom 's hemels wil, daarheen
y.iWlat wilt ge van mij
Wi', H uw mond vernemen, of gij
^Chetwynd zijt!"
"geen, 't kan niet!"
VL' q; is ook niet noodig, ik ken u.
vrij^?ueeft u uit de doodkist be-
(((mee sidderde en zweeg.
't Gilbert Monk?"
antwoord,
dit' Vee^;' 'LU hij 't was, gij Ontkent
U ci/v Gilbert Monk was het, die
gnp j Sraf redde. Wat is met u
kon iT-Seduxen de uwe ziekte Hoe
n - 'J u bevrijden
les'?» aar°m vraagt ge mij dit al-
ant-o, Vrueg Bernioe. „Ik kan u niet
boorden - laat mij gaan."
sprak de In-
"lis'chi Feheel niet!
hit Vr°uw die besloten was om
in hoeverre Bernice
Hag" Van den schandelijken aan-
uet p baar leven; wamt zij hield
be '''mogelyk, dat Gilbert haar
Hij, wat Sezegd had. „Zeg
lg er gedurende uwe ziekte
met u voorgevallen?"
Bernioe sprak geen enkel woord.
De plotselinge schreeuw van een
vogel deed heiden opschrikken.^ Zij
waren in de meening, dat lord Chet-
wynd terugkeerde; zij luisterden,
maar geen gedruisch werd meer ge
hoord. De lord was niet in de nabij
heid.
„Wij kunnen hier gestoord wor
den," sprak Ragen. „Volg mij. Gij
behoeft niet te vreezen, ik zal u
geen kwaad doen."
Zij vatte Bernice nog steviger bij
den arm en ijlde met haar in de duis
ternis over een smal zijpad. Zij
doorschreden gedeelten van 't Park.
die Bernice tot nu toe nog niet ge
zien had en kwamen eindelijk aan
den rand van een kiemen vijver,
die in den winter tot schaatsenrij
den gebruikt werd.
Aan een zijde van den oever stond
een tuinhuisje, getrokken in Zwit-
serschen stijl. Ter halver hoogte liep
er een halkon omheen. De bovenste
kamer was gemeubeld en gesloten.
Maar de oude Ragen, sluw als ze
was. .had zich in den laatsten tijd
van de noodige sleutels voorzien.
Bernice kende dit huisje. Zij had
het wel eens bezocht met haar ge
maal, maar langs een anderen weg.
De oude Ragen sleurde Bernioe tot
op het halkon wat in de schaduw
lag. Daarna begaf zij zich naar de
deur en bleef aldaar staan.
Er stonden vele stoelen en rust
banken cp het balkon. Ragen plaats
te haar gevangene op een sofa, nam
naast haar plaats en hield haar vast.
Zij bevonden zich aan den water
kant en konden van geen zijde gezien
worden. Dichtbij, aan den voet van
het huisje, lag de vijver en aan den
anderen kant zag men den donkeren
oever.
„Wij zijn hier alleen," sprak Ra
gen op verschrikkelijken toon. „Al
leen, lady! Hoort ge?"
„Ja," stamelde Bernioe, „wij zijn
alleen."
„Zijt gij bevreesd?"
„Neen, .waarom zou ik bevreesd
zijn Maar alles is zoo vreemd. Laat
1 me gaan, Ragen, o laat me toch
gaan
„Zoo is 't goed, nu weet ik, dat ge
lady Chetwynd zijt, want ge noem-
det mijn naam. Nu vraag ik nog
eens, en voor 't laatst: wat is er met
u geschied gedurende uwe ziekte
Zij streek een lucifer aan en hield
hem Bernioe voor 't aangezicht.
Haar gelaat was zeer bleek van ver
moeienis en uitputting, maar het had
een moedige, onverschrokken uit
drukking. En ofschoon Bernioe nog
altijd weigerde een antwoord op de
vraag te geven, toch kon de sluwe
Indische vrouw geen verklaring in
haar trekken vinden. Maar het was
duidelijk, dat Monk de wandaad zij
ner zuster aan Bernice niet verra
den had.
„Al vraagt ge mij den geheelen
nacht door hetzelfde," zeide Berni
oe, „toch kan ik geen antwoord ge
ven. Zoodoende verspilt ge maar uw
tijd."
Ragen begon de waarheid te ver
moeden. Zij begon te begrijpen, dat
Bernioe door een eed gebonden was.
Zeker hield Gilbert haar ergens ver
borgen maar tot welk doel Zou
hij haar misschien op een gewichtig
oogenblik misschien op lord Chet-
wynds tweeden bruiloftsdag te
voorschijn brengen, om een glans
rijke belooning te vorderen De
oude Ragen begon te gelooven, dat
dit Gilbert Monk's plan was; maar
zij kende hem nog niet geheel en al.
„Ik vermoed," sprak Ragen op ru
wen too:n. „dat ge door een eed ge
bonden zijt, ladydoch waarom
spookt gij in Chetwynd-Park Ook
zijt gij veranderd, ge zijt schoon ge
worden; maar welk voordeel kan
u uwe sehobnheid hier aanbrengen
Misschien denkt ge uw gemaal weer
eens terug te krijgen Spaar gerust
die moeite lady, want het zal u
niets haten."
Het waskaarsje, dat Ragen had
aangestoken, doofde uit en weder
om waren beiden in de duisternis.
Het oude wijf kon niet zien, welken
pijnlijken indruk deze woorden op
Bernioe maakten en zij vervolgde
ras
„Lord Chetwynd is zeer toornig
over de verschijning van 't zooge
naamde spook. Hij is van plan 't
kasteel te verlaten, als hij nog meer
lastig wordt gevallen en hij zegt,
dat hij er reeds genoeg voor gestraft
is. dat hij eens een voorbijgaande
luim heeft opgevolgd, maar dat gij
hem, daar hij voor u een goed echtge
noot was, niet meer moest lastig
vallen. Ook zegt hij, dat hij u nooit
heeft laten merken, hoe innig hem
zijn huwelijk berouwd heeft."
„Heeft hij u dat gezegd?'' vroeg
Bernice met een stem, die beefde
van smart.
„Neen hij zeide het aan mijne
jonge meesteresse," loog de oude.
„Zij was zijne eerste liefde, zooals
gij weet. Aan het sterfbed zijner
moeder is zij met hem verloofd; hij
is nu weer met haar verloofd, want
hij bemint haar van ganscher harte.
Gij hadt te goeder ure moeten bewij
zen. dat ge nog in leven waart, lady
gij hebt thans het geheim te lang
bewaart. Een week na uw vermoe-
delijken dood zoudt ge door den lord
met open armen zijn ontvangen ge
worden, maar thans zou uw ver
schijning hem met afschuw vervul
len."
Ieder woord der valsche, wreede
vrouw sneed Bernice door de ziel,
maar zij liet niet eens een zucht
hooren. Deze woorden waren immers
slechts een herhaling van diegene,
waarmee Gilbert haar op wreedaar
dige wijze het hart doorboord had;
hare plaats was ingenomen, zij
was vergeten en verstooten, wie kon
hare wanhoop beschrijven
Bernice stond op, daar Ragen haar
had losgelaten; wankelend ging zij
naar de lage leuning van 't balkon
en leunde daarop.
De oude vrouw staarde haar ee-
nige oogenblikken met haar eigen
aardig fonkelende oogen aan. Daar
na stond zij langzaam op en sloop
zachtjes en ongezien als een kat met
uitgestoken handen en vreeselijk ui
terlijk naar Bernice toe.
Bernice had. haar gelaat afgewend,
zij kon haar vijandin niet zien.
Ragen sloop al nader bij, de moord
dadige uitdrukking in haar donker
gelaat werd immer dreigender, hare
lippen waren op elkaar gedrukt, ha
re oogen gloeiden als glimmende ko
len, zij ademde diep en zwaar.
Eenige schreden achter Dernice ge-
komen, bereid de oude wijf zich.
tot een sprong. Zij bleef een secon
de staan en stortte zich. dan als een
wild dier onder een brullend ge
schreeuw op de blanke gestalte, vat
te haar in de armen en slingerde
haar over het balkon in het water.
Een kreet ontsnapte aan Bernice's
lippen en een doffe val werd ge
hoord.
De oude Ragen leunde over de ba
lustrade en blikte in den vijver. Zij
wist, dat het water daar ter plaatse
zeer diep was en zij rekende erop,
dat Bernice verdrinken zou.
Wordt vervolgd.)
UWE HAARLEMSOHE OOU
1000
00
15
A
b
