m H. Franken Jr. Henri Coebergh, Religieuse Platen, OFFICIEELS KERKUJSI'. HOFLEVERANCIER levert alle soorten brood van de beste hoedanigheid. - - !J BOEK- en KUNSTHANDEL HAARLEM. Ged. Oude Gracht 74, GROOTE KEUZE GOEDE LECTUUES.s KERKBERICÏITEN. Kathedrale Kerk St. Bavo. Parochiekerk van den H. Joseph. Parochiekerk van den H. Antonius van Padua. Kerk van het Allerheiligste Hart. Klevqrparkweg. Parochiekerk van Onze Lieve Vrouw. Parochiekerk van de H.H. Elisabeth en Barbara. Schoterkwartier. Parochiekerk van St. Jan, Amsterdamstraat. HAARLEMMERLIEDE. HALFWEG. a a a i a Hij deed dit voornamelijk, wanneer hij in een kind neiging of aanleg voor eene geestelijke roeping had opge merkt. Estius herinnert rich dankbaar, den krachtdadigen steun des grijsaards te hebben genoten toen hij voor 't eerst zijn ouders had verlaten om zijne studiën te beginnen. De geestelijkheid van de parochie werd in de uitoefening van hare be diening door Franciscaners bijgestaan. Hun klooster was genaamd, het huis van de H. Maagd te Bethleëm en was gelegen in de Arkelstraat. De vestiging te Gorkum van de zonen van den H. Franciscus dagteekent uit den tijd, die omstreeks op den dood van den Patriarch volgde (f 1226). De mon niken eerst conventueelen aanvaardden in 1454 de vervorming in Observanten. Het klooster maakte deel uit van het geweest Neder-German je waarvan Florentius van Leiden provinciaal was. Men is aan hem een omstandig ver haal van den marteldood verschuldigd, dat op verscheidene punten het ver haal van Estius x) bevestigd. In 1572 werd de geheele orde be stuurd door Christoflel v. chef-Fontaine en Gregorius XIII, verving den H. Paus Pius Y op den stoel van den H. Petrus. In het klooster te Gorkum waren achttien monniken en wel zes broe ders en twaalf paters. Twee van de laatsten hadden zich voor de aan komst van de Geuzen naar 's Herto genbosch moeten begeven, er bleven das tien paters en zes broeders over. Men veroorlove ons hen aan den lezer voor te stellen, door de zeldzame aan duidingen welke de geschiedenis te hunnen opzichte ons heeft bewaard, te verhalen. Die karigheid moet ons niet verwonderen. De stichters van eene orde eischen gewoonlijk van hunne volgelingen een der ver dienstelijkste offers voor den he mel, dat echter tevens een der moeilijkste voor de geschiede nis is. De nieuwe kloosterling legt bij zijn intrede in het klooster zijne wereldlijke kleeding af, maar hij doet ook afstand van die goederen welke hem persoonlijk het meest ter harte gaan, zelfs zijn doop - en familie namen, werden verborgen onder een naam van een heilige. Eenmaal mon nik geworden zal de zoon van eene voorname familie of de jongeman met de schitterendste toekomst ge durende zijn leven niet andern zijn dan Broeder Jozef of Pater Justinus. Onder een schuilnaam zal hij ge woonlijk verschillende bezigheden in het klooster verrichten en zal hij achtereenvolgens in onderscheidene huizen van zijne orde verblijven, des morgens niet wetende onder welk dak hij 's avonds zal gaan rusten. Deze heilige gebruiken bevorderen bij de kloosterlingen te veel den geest van zelfverloochening en gehoorzaamheid, dan dat wij de moeilijkheid zouden betreuren welke daaruit ontstaat voor den levensbeschrijver wanneer hij een persoon wil schetsen of een leven wil verhalen. Van drie broeders van het Gorkum- sche klooster is volstrekt niets bekend. De drie anderen waren genaamd: Broeder Petrus, broeder Cornelis en broeder Hendrikus. Broeder Petrus was in het dorp Assche eenige mijlen van Brussel ge legen, geboren, 2) broeder Cornelia was van de oude stad_ Wijk bij Duur stede afkomstig. De geschiedenis be waard het stilzwijgen over zijn familie en zij een leeftijd. Zij is niet duidelijker omtrent broeder Hendrikus. Wij weten slechts dat hij in 1572, achttien jaren oud en nog novice was. De oudste van de paters heette Willehald. Hij was een grijsaard van negentig jaren, en een van die geeste lijken van wien men zonder overdrij ving zegt, dat zij in voortdurenden omgang met God leven. Hij was uit Denemarken geboortig, en aldaar in de orde van den H. Franciscus getreden en had daar het grootste deel van zijn kloosterleven doorgebracht. Maar de dag kwam, waarop de onverdraag zaamheid van de protestanten hem dwong zijn vaderland te verlaten en een toevlucht te zoeken bij zijne mede broeders in de Nederlanden. In het klooster te Gorkum werd hij met open armen ontvangen, langza merhand had hij de taal van zijn nieuw vaderland leeren kennen. Pater Theodorus van der Eem was bijna zeventig jaren oud. Hij werd geboren te Amersfoort in de provincie Utrecht, en moet tot een talrijke fa milie hebben behoord, want Estius zegt, dat hij wel honderd neven en nichten had. Nog jong zijnde had hij aan den regel van den H. Franciscus de voorkeur geschonken boven een rijke erfenis en hij is in zijn leven een voorbeeldig kloosterling geweest. Hij was, in hoedanigheid van aal moezenier, belast met het bestier over de Franciscanessen der stad. Wij weten reeds, dat toen zij hun huis verlaten hadden bij de nadering van de Geu zen, Pater Theodorus bij zijn mede broeders in het klooster in de Arkel straat zijn intrek had genomen. Pater Nicasius, was in 1522 geboren te Hees bij Eindhoven in het tegen woordige bisdom 's Hertogenbosch. Over eene beurs beschikkende, welke een van zijn ooms. oud-secretaris van Paus Adriaan VI had gesticht, had Nicasius zijne studiën aan de hooge- school te Leuven kunnen doen. Hij deed aldaar zijne intrede bij de minder broeders der Observanten. Zijne over heid zond hem later naar de kloosters in Leiden, Haarlem en eindelijk naar dat te Gorkum. De juiste dagteeke- ningen zijn ons niet bekend. Het schijnt dat hij, ongeveer in 1565 te Gorkum is aangekomen. Estius deelt ons mede, dat hij in den zielzorg uitmuntte en dat hij met vol strekte belangeloosheid de geschenken weigerde, waarmede zijne vereerders hem hunne dankbaarheid wilden too- nen.' Hij besteedde zijne ledige uren om godsdienstige werkjes in hetHol- landsch te vertalen. 3) In 1522 geboren was Pieter Nicasius bij de aankomst van de Geuzen vijf tig jaar oud. Paier Godefridus van Meiveren telde zestig jaar; zijn geslachtsnaam is ver moedelijk Coart. Hij was in het jaar 1512 geboren in het dorp Meiveren bij Tongeren. Wijl het dorp Lummen ook in de omstreken van die stad ligt, behorrde pater Godefridus tot de landgenooten van Willem van der Marck. Dit was insgelijks zoo met pater Wilhelmus, een Waal uit het land van Luik, doch wij kennen noch zijn familienaam, leeftijd of juiste geboorteplaats. De geschiedschrijvers van onze martelaren deelen bedektelijk mede dat hij zijne medebroeders ont stichtte en dat hij hen reeds bedroefd had, door zich uit het klooster te ver wijderen. Franciscus van Rooy was te Brussel geboren. Hij had zijne studiën in die stad op het college van Nazareth vol tooid, dat door den Broeder der Ge- meenen Levens werd bestuurd. Hij was niet lang priester gewijd en bezat een voorliefde tot de studie van de H. Schrift. In het klooster van Gorkum bevon den zich nog twee paters: Antonius, een geboren te Hoornaar eenige mijlen van Gorkum gelegen en een geboortig van Weert in het tegenwoordige bis dom Roermond. Dit stadje van Hollandsch Limburg telt onder de groep martelaren een ander zijner zonen, Pater Hieronymus te Weert in 1522 geboren. Eertijds had hij het Heilige Land bezocht en verblijf gehouden in het klooster der Franciscanen te Jerusalem. Bij zijne terugkomst in het vader land werd hij eerst overste te Bergen op Zoom en was later verscheidene jaren in het klooster te Gorkum onder overste. Evenals Leonardus Vechel bezat pater Hieronymus in bijzondere mate de gave des woords en van overtui gende welsprekendheid, somwijlen van eene moedige onverschrokkenheid ge tuigende. Zoo op den dag waarop hij in het openbaar het droevige bestuur van den hertog van Alva aanklaagde, dat, naar het hem toescheen, meer was om zich het geld des volks toe te eigenen dan den godsdienst te be schermen. Overigens was hij een vol maakt geestelijke, ijverend voor het goede en een nauwgezet opvolger van zijnen regel. Hij was in de stad goed bekend en zijn ambt bracht hem met iedereen in aanraking. Een beminne lijk en zacht karakter bezittende en vervuld van grooten zielenijver, was zijn optreden aangenaam en gemakke lijk. Estius kende hem, door en door en doet uitkomen, dat zijn omgang met den vicaris van zijn oom het stempel droeg van ware vertrouwelijk heid. Zoo waren de kloosterlingen van het klooster te Gorkum. Er blijft ons over om met den Overste kennis te maken en aan deze edele figuur onze eerbeid te betuigen. Met die van pastoor Leonardus zal zij het vervolg van ons verhaal beheerschen. Nicolaas Pieck, de gardiaan of overste van de Franciscanen, had den acht en dertig jarigen leeftijd nog niet bereikt. Hij was den 29en Augustus 1534 te Gorkum geboren uit Johannes Pieck en Hendrika Calff, had drie broeders en twee zusters, van wie de oudste, Maria, de moeder was van Willem Estius, den toekomstigen ge schiedschrijver zijns ooms en van diens roemrijke metgezellen. Nicolaas deed zijne studiën bij de Broeders des Gemeenen Levens te 's-Hertogenbosch, de vaderstad van Leonardus Vechel. Hij trad in de orde der Franciscanen, en legde de beloften af. Zijne Over heden zonden hem vervolgens naar het klooster te Leuven, waarvan de beroemde Pieter Montanus oud-Rector van de hoogeschool, overste was. Het klooster was met de hoogeschool vereenigd. In 1558 werd Nicolaas tot priester gewijd en werd hij vervolgens in verscheidene steden van Belgie aangewezen voor het predikambt en de zielzorg. Estius, destijds te Leuven studee- rende, werd door zijne ouders belast de behoeften van zijn oom na te gaan. De geestelijke bedankte zijn neef tel kens maar wees eiken dienst met kieschheid af." Wat zoude een zoon van den H. Franciscus noodig hebben zeide hij beminnelijk, wanneer hij voeding en een pij heeft Zijne over heden bemerkten de goede gevolgen van zijne ambtsdiensten en de voor zichtigheid waarvan hij nimmer af week. Spoedig vertrouwden zij hem de leiding toe van het klooster te Gorkum zijn geboortestad. Het kloos ter was ijverig gebleven maar de nieu we overste vond toch eenige misbrui ken. Zijne wensch die uit te roeien vond tegenstand. Hij had nog niet ondervonden dat nietigheden stormen doen ontsteken, daar, waar groote op offeringen aan de orde van den dag zijn. Bovendien is het waarschijnlijk dat Pater Wilhelmus ook deel nam aan de samenwerking en dat hij bij die gelegenheid voor eenigen tijd het klooster verliet. Dank zij de gematigd heid en de zachtzinnigheid van den Overste kwam alles weer in orde. Maar, het is opmerkelijk schrijft Es tius, dat geen van hen die bij die gelegenheid hun Overste bedroefden, zich later onder de metgezellen van zijn marteldood bevond. Zijn hervormingswerk strekte zich ook buiten het klooster uit. Alzoo gelukte het hem, ondanks de toege negenheid welke men den schuldige toedroeg, een aalmoezenier uit de stad te verwijderen, die ernstig in de ver vulling van zijne plicht was te kort geschoten. Hoewel wij het voorbehoud van den geschiedschrijver moeten navolgen, gelooven wij, dat hier sprake was van den voorganger van Jan van Oosterwijk in het klooster der Augus- tinessen. Overigens was Nicolaas vol ijver voor de eere Gods en van zijne dienaren, hij was echter geen vervelend zedenmeester. Estius verzekert ons, dat onder de geestelijkheid van de parochie en die des kloosters eene volmaakte verstandhouding en een wederzijdsch dienstbetoon bestond. Men onderhield zich op aangename wijze ook over ernstige zaken. Monnik, monnik sprak eens pastoor Leonardus tot den overste van de Franciscanen, de Geuzen zullen u komen ophangen. Noch de een, noch de ander vermoedde waarschijnlijk de juistheid, waarmede dat woord, dat eene voorzegging was, zou worden verwezenlijkt. Nicolaas Pieck had een vreedzaam en kalm uiterlijk, een oprecht gelaat, teekenen van eene zuivere en kalme ziel. Zijn gestel was zoo zwak, dat een snede in zijn vinger voldoende was om hem in onmacht te doen vallen. Men zal goed doen deze bijzonderheid in herinnering te houden, om te zien wat een zoo tenger lichaam kan ver dragen uit liefde tot God. Intusschen had hij evenals de heilige pastoor Leonardus groote innerlijke smarten. Twee van zijne bloedverwanten, zijn eigen broeders, bedroefden hem uiter mate door hun wankelend geloof. Te vergeefsch deed hij alle moeite om hen tot terugkeer te brengen; door een ondoorgrondelijk oordeel van God bleven zijne pogingen en gebeden onverhoord. Inplaats van zijne natuur lijke broeders, stond God hem de be keering en het leven toe van een anderen afgedwaalden bloedverwant, die reeds ter dood was veroordeeld. Niet zonder ernstige pogingen daartoe redde hij zijn leven; bij die gelegen heid moest hij naar Rotterdam reizen en aan Graaf Bossu genade voorden schuldige vragen. r) Historia passionis novorum in Ger- maniae Inferioris provincia Constantissi- morum martyrum Ordinia aaacti Francis ci exObservantia, a Florentino Leydano provinciae Germaniae Inferioris ministro. Sicut ab eis accepit qui sanctissiMOrumFra- trum martyrio adfuerunt et propriis oculis ad finem usque conspexerunt. Ingolstadii, 1582, petit in 12 95 p.p. Men gelooft, dat hij inde wereld Petrus van der Slaghmolen heette. 3) Reussens wijst op een dezer werkjes, te Antwerpen bij Jeróme Verdus uitge geven, tot titel hebbende: „De innigbe alleensprake des eerw. broeder» Gerlacus Peterson, regulier tot Windesim. Overge- stelt uyt den latyne in duyts doorNica- sium van Heese, minrebroeder tot Gorcom ende martelaer in den Briel; ende nu neerstelyck ghecorrigeert door heer Jan van Gorcom, priester tot Shertogenbos- sclie; 1624, in-12, 154 p. p. (Wordt Vervolgd). Bij de Botermarkt. Auteursrecht voorbehouden. Zondag, de h.h. Missen ten half 7, 8, 9 uur en half 11 de Hoogmis. De Cate chismus naar gewoonte. 's Avonds half 7 Lof met Rozenhoedje. Onder het Lof "gelegenheid om te biechten. Maandag, Feestdag van de H.H. Apos telen Petrus en Paulus. Te vieren als Zondag. De h.h. Missen als op Zondag, 's Avonds 7 uur Lof met Rozenhoedje. Donderdag, half 10 h. Mis en preek op 't kerkhof, 's Avonds van 6 tot half 8 gelegenheid om te biechten. Vrijdag, 1ste Vrijdag der maand, bij zonder toegewijd aan de vereering van het H. Hart en tevens dag van Aanbid ding voor de leden van de Vereeniging der Eeuwigdurende Aanbidding. Ten 8 uur gezongen h. Mis in de Sacraments kapel voor de levende leden dier Veree niging. Na de Mis acte van Eereboete. Het H. Sacrament blijft ter aanbidding uitgesteld tot 's morgens 11 uur en 's middags van 3 tot 4 uur. Kwart over 3 luide Aanbidding, 's Avonds geen Lof. Zaterdagavond 7 uur Rozenhoedje in de Mariakapel. Zondag, de gelezen h.h. Missen met ouderrichting, te 7 uur en half 9, te half 11 de Hoogmis met predikatie Te 2 uur Catechismus. 's Avonds te 7 Lof ter eere van het Heilig en Onbevlekt Hart van Maria voor de bekeering der zonda ren. Terstond na de Hoogmis verhuring van eenige opengevallen plaatsen. Maandag, feest van de H.H. Apostelen Petrus en Paulus, te vieren als Zondag, de gelezen h.h. Missen te 7 uur en half 9, te half 11 de Hoogmis. Onder de h.h. Missen schaalcollecte voor St. Pieterspen ning. Des avonds 7 uur Lof. Donderdagavond te 7 uur Lof ter eere van het Allerh. Sacrament en van 68 uur gelegenheid om te biechten. Vrijdag, begin \an het Veertig-uren gebed, tevens 1ste Vrijdag van de maand, bijzonder toegewijd aan de vereering van Jesus H. Hart, te verdienen volle aflaat voor de led.en der Broederschap. Te half 7 eene gelezene h. Mis, waarna processie met het Allerh. Sacrament, te 8 uur en te half 9 gelezene h. Missen, te half 10 de gezongen b. Mis. Den geheelen dag, alsook Zaterdag en Zondag zal het Allerh. Sacrament ter aanbidding zijn uitgesteld, des avonds van 68 uur gelegenheid om te biechten, te half 8 het Lof. Zaterdag, te 7 uur uitstelling van het Allerh. Sacrament, daarna eene h. Mis, verder eene h. Mis te 8 uur, te half 9 de h. Mis voor de bekeering der zondaren in de kapel van het Miraculeuse Maria beeld, te half 10 de gezongen h. Mis. Zater dag clen geheelen dag gelegenheid om te biechten, behalve van 12- 4 uur, te half 8 het Lof. Verder de h.h. Missen en Catechis mussen op de gewone uren. Vrijdag echter geen Catechismus. Zondag, te 5, 7 uur en half 9 de gele zen h.h. Missen, te half ll.de Hoogmis, 's Namiddags te half 4 de Vespers, waar onder gelegenheid om te biechten. Maandag, Feestdag van de H.H. Apos telen Petrus en Paulus, te vieren als Zon dag. De h.h. Missen als op de Zondagen, 's Avonds te 7 uur Lof en Rozenhoedje. Dinsdag, te 8 uur gezongen h. Mis ter eere van den H. Antonius van Padua. 's Avonds 7 uur Lof en Vergadering dei- Broederschap. Donderdag, 's avonds gelegenheid om te biechten van 6—8 uur. Vrijdag, 1ste Vrijdag der maand, bij zonder toegewijd aan het Allerh. Hart van Jesus, te 8 uur gez. h. Mis .'s Avonds te 7 uur Lof, Predikatie en akte van Eereboete aan het H. Hart. Zaterdag, te 7, half 8 en 8 uur, de h.h. Missen voor Mej. Petronella Corel, als Lid der Broederschap „Haarl. Processie naar Kevelaer." Zondag, de h.h. Missen te 9 ure en half 11 de Hoogmis. Te 12 ure de Cate chismus. Te 4 ure Lof. Maandag, feestdag van de H.H. Apos telen Petrus en Paulus, te vieren als Zon dag: De h.h. Missen 9 uur en half 11. Te 4 uur Lof en Rozenhoedje. Dinsdag, half 8 gez. h. Mis ter eere van den H. Antonius, 's avonds ten 7 ure Lof. Donderdag, 's avonds van 68 uur ge legenheid om te biechten. Vrijdag, 1ste Vrijdag der maand, te- half 8 gezongen h. Mis ter eere van het H. Hart. 's Avonds 7 ure Lof en acte van Eereboetfe. Zondag, de h.h. Missen te half 6, 7 uur en half 9 en om half 11 de Hoogmis, 's Avonds te 7 uur Lof. Maandag, Feestdag der H.H. Apostelen Petrus en Paulus, te vieren aks Zondags De h.h. Missen als op Zondag, 's Avonds te 7 uur Lof. Woensdag, te S uur gezongen h. Mis voor de overledenen die op St. Barbara en St. Bavo begraven zijn. 's Avonds te 7 uur Lof ter eere van den H. Joseph. Donderdag, te 8 uur gezongen h. Mis voor de Leden der Broederschap van Ge durige Aanbidding, 's Middags van 67 uur gelegenheid om te biechten. Vrijdag, le Vrijdag der maand, te 8 uur gezongen H. Mis van Eerherstel tot be keering der zondaren, 's Avonds te 7 uur Lot met Rozenhoedje en Akte van Eere boete aan het Goddelijk Hart. Aartsbroederschap der E. Familie. Zondag, des namiddags te Lalf 5 ver gadering. Gedurende de vergadering zal aan de leden worden uitgereikt het gebed van Z. H. Pius X tot bevordering der veel vuldige en dagelijksche Communie. Maandag, 29 Juni, feestdag van de H.H. Apostelen Petrus en Paulus, té verdienen volle aflaat voor alle léden. Dinsdag 30 Juni, feestdag van den H, Paulus, te verdienen volle aflaat voorde leden der 9e Sectie. Zondag, 5 Juli, feestdag van den H, Bonifacius, te veidiencn volle aflaat voor de leden der 11e Sectie. lederen Zondag van 44i/2 uur bestaat er gelegenheid om opgenomen te worden in de Aartsbroederschap der H. Familie. Mannen en jongelingen hebben altijd; vrijen toegang tot de vergaderingen. Zondag, Feest van O. L. Vr. van Altijdd, Bijstand, de h.h. Missen om 5, 7, 9 uur en half 11 de Hoogmis. Om 7 de h. Mis voor de leden der Broederschap van O. L. Vr. van Altijdd. Bijstand. Hedenavond half 7 plechtig Lof ter eere van O. L. Vr. MaandagFeestdag der H.H Apostelen Petrus en Paulus, te vieren als Zondag, de h.h. Missen om 5 uur, half 8, half en 10 uur de Hoogmis. Deze week de derde h. Mis voor de leden der Broeder schap van O. L. Vr. van Altijdd. Bijstand- Hedenavond ha'f 8 Lof. Dinsdagavond half 8 Lof ter eere van den H. Antonius. Donderdagavond half 8 Lof ter eere van het Allerh. Sacrament. Vrijdag, 1ste Vrijdag van de maand, toegewijd aan het Goddelijk Hart. 'sAv, om half 8 Lof. Zondag, 7 uur en half 9 de stille h.h. Missen, half 11 de Hoogmis, 2 uur Cate chismus, 3 uur de Vespers en gelegen heid om te biechten. Maandag, de feestdag van de Apostelen Petrus en Paulus, te vieren als Zondag. Om 7 uur en half 9 de stille h.h. Missen te half 11 de Hoogmis. Geen Catechis mus. 's Avonds half 8 Lof met Rozen hoedje. Dinsdagavond half 8 Lof ter eere van den H. Antonius. Donderdag, 's avonds half 8 Lof ter eere van het H. Sacrament en gelegenheid om te biechten. Vrijdagavond half S Lof ter eere van het H. Hart van Jesus en acte van toe wijding. Zaterdag, 's nam. van 4—9 uur gelegen heid om te biechten. Gedurende deze week dagelijks de Ca techismus uitgenomen Maandag de- h.h. Missen te half 8 en 9 uur. Zondag, ten 7 uur de Vroegmis, ten 10 uur de Hoogmis. Vóór de Hoogmis Cate chismus. 's Avonds ten 7 uur Lof en van 67 uur gelegenheid tot biechten. Maandag, feestdag van de H.H. Apos telen Petrus en Paulus, te vieren als Zon dag. De h.h. Missen als op Zondag en 's middags ten half 3 Vespers en Rozen hoedje. Woensdag, 9 uur gezongen jaargetijde voor Cornelia Kortekaas, huisvrouw van Simon Sindorf. Donderdag, Vrijdag en Zaterdag, ten half 12 Catechismus. Donderdagavond van 69 uur gelegen heid tot biechten. Vrijdag, 1ste Vrijdag der maand, te 9 uur gez. h Mis, 's avonds ten 7 uur Lof. Zaterdag, gelegenheid tot biechten als gewoonlijk. Zondag, de h.h. Missen te 7, half 9 en half 11 de Hoogmis, 's Nam. 6 uur Lof met Rozenhoedje en Litanie. Maandag, Feestdag van de H.H. Petrus en Paulus, te vieren als Zondag, 's Nam, om 6 uur Lof.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1908 | | pagina 10