DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. -=rs- ng ~r- inn iui inn™~ en~- De wet op het arbeidscontract en de dienstboden. BUITENLAND. BINNENLAND. De Dochter van den Millionair. Kinderhuisvest 29-3I-33, Haarlem MAANDAG 13 JUL! 1908. 33sto Jaargang No. 6933* Bureaux van Redactie en Administratie: Int ere. Telefoonnummer 1426. Alle betalende abonnés op dit blad zijn, volgens de bepalingen en onder de beperkingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor bedragen van: De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11. Nu de wet op het Arbeidscontract ook door de Eerste Kamer is aan genomen en hare in-werking-treding alleen maar wacht op een wetje dat den datum daarvan zal moeten Vaststellen, nu wordt het tijd, °Ver die wet eens wat meer in bi- tenderheden te gaan treden. Niet wat aangaat de bepalingen orvan. Die hebben we indertijd al uit voerig besproken, en voor een groot deel zijn die, althans door de meest- belangkebbenden, reeds in de puntjes beredeneerd en uitgeplozen. Maar zoo in het algemeen dienen Verschillende nieuwe toestanden, die bij invoering van het arbeidscon tract in onze samenleving zullen ontstaan, toch eens onder de oogen gezien. Daar is b.v. de verhouding van de huisvrouw tot de dienstbode een zaak die verreweg de meesten faakt! En een zaak die juist daar om zóóveel beroering zal geven, om dat door de sociale wetgeving tot nogtoe de huismoeders vrijwel met rust werden gelaten. Dat wordt nu anders: de wetgever mengt zich nu °ok in een van die zaken die elke buismoeder wel 't nauwst aan het hart bggen: het dienstmeisjesvraagstuk.... (vraag maar eens, wat de dames onder elkander het meest en mis schien ook wel het liefst bespreken 1) De tijden veranderen well Van de dienstbode gold vroeger altijd de leer: als een kind in huis. Het patriarchale karakter van het buisgezin bracht dat mede, en vooral °p het platteland is het dan ook uü nog zoo. Op vele plaatsen, met name in de groote steden, is het anders ge worden, in de laatste jaren vooral. De oude „huistrouw" is een zeld zaamheid, een dienstbode die yijf-en-twintig jaar bij één familie is, wordt voor een merkwaardigheid gehouden, en het woord „dienst- bodenplaag" is helaas een Neder- landsch woord geworden dat burger recht heeft. Dat ligt niet alléén aan veran derde tijds omstandighedendat ligt óok aan den veranderden geest des tijds, die den ernst des levens op den achtergrond heeft geduwd, die trouwe plichtsbetrachting en ander zijds waardeering van trouwen ar beid niet meer als Christelijke deug den wil beschouwd zien, maar die bet materiëele in elke verhouding tusschen de verschillende personen vooropzet, en alles terug brengt tot een geldzaak, en een kwestie van winst of verlies. Gelukkig is het niet overal zóó: in de groote steden en de centra van bevolking is 't echter wel het ergst met dien tijdsgeest, die zich dan ook in de verhouding van huis vrouw tot dienstbode duchtig laat gevoelen. Maarmaakt de wet op het arbeidscontract dat nu beter? Wij zijn het eens met de „Nieu we Venloosche Courant", die onlangs de uitspraak deed, dat al dat codi- ficeeren en reglementeeren van on derlinge verplichtingen de verzwak king van het moreele verantwoor delijkheidsgevoel" moet ten gevol ge hebben. Dit toepassende op bet arbeids contract dat nu ook tusschen huis vrouw en dienstbode zal gelden, kunnen we zeggen, dat de geest des tijds, die diametraal staat tegen over de oude, patriarchale verhou ding tusschen de familieleden en de dienstboden, door deze nieuwe rege ling zéér zal worden bevorderd. Niet alleen in de steden, maar ook in dedorpen en op 't platteland zal men het nu beleven, dat de dienst meid of de knecht alléén dat zal doen, wat" „op z'n briefje staat", dat hij inplaats van liefde voor den arbeid en aanhankelijkheid aan het huisgezin des meesters, alleen zorg zal gevoelen voor zijn belang, zooals dat in de rechtsbepalingen en bet arbeidscontract is omschreven Dat vinden we jammer. Voor den arbeider en den patroon die in de groot-mdustrie de twee partijen vormen, kón 't niet anders de sociale verhoudingen, de groei der industrie, de concentratie van het arbeidgevend en industrie-drij vend kapitaal hebben dat noodzake lijk gemaakt. Maar met de dienstboden was het dan toch nog wat anders! De zakenwereld, het geschreven contract, zal nil ook in de familie en de familieverhoudenissen zijn intrede doen. Immers: de dienst bode hóórt nog bij de familie, dat is althans in burgerkringen de algemeene regel. Welnu, we zijn bang dat het contractbriefje die verhoudingen geheel zal ver anderenen waarlijk niet ten voordeele van de Christelijke liefde, de deugden van onderdanigheid en goedmoedigheid, van gehoorzaam heid en rechtvaardigheid. O ja, men kan óók zonder con tract voortaan een dienstbode huren De wet geeft die bevoegdheid. Maar of men, als de wet eenmaal het arbeidscontract mogelijk maakt, daar in de practijk veel mee zal opschie ten, betwijfelen we hard. Allicht zal een der partijen wel het contract eischen, om nu eens te probeeren wat d&t in tegenstelling van vroeger zal uithalen. En dan: wég is de gemoedelijkheid, de familieverhou ding, de hartelijkheid: „contrac- teerende partijen" zijn in den regel geen boezemvrienden, vooral niet als de een in afhankelijke positie tot den ander staat. Zulke beschouwingen zijn niet optimistisch, dat geven we toe. Maar zijn ze onredelijk? We zijn zoo vrij dat toch te be twijlen. En al hopen we van harte, dat het arbeidscontract ons, of liever onze vrouwen, zal verlossen van de „meidenplaag", we kunDen voor alsnog niet anders zien in die nieuwe regeling dan verscherping van de klove die helaas tusschen huisvrouw en dienstbode nu zoo vaak reeds bestaat, en een versterking van den modernen tijdgeest, die de oude vriendschappelijke verhouding tus schen die twee, in een» verbintenis uit een formaatzegeltje geboren, omze 11 ITALIË. Het nieuwe heidensehe Rome. De gemeenteraad van Rome heeft Zaterdag weer een flinken stap voor uitgezet in de anticlericale richting, die sedert de overwinning van het anticlericale „bloc" en het optreden van meneer Nathan als burgemeester van Rome, is ingeslagen. Op voorstel van Nathan werd n.l. met 57 tegen 3 stemmen de afschaf fing aangenomen van elk godsdienstig onderwijs op de scholen. Met wachtwoord, door de vrijmet selarij uitgegeven, is in Frankrijk al nagekomen: Italië volgt nu. Tot hoe ver? MAROKKO. De expeditie naar Marakesj. De laatste reddingsplank voor Abdul Azis" zooals Jaurès de expeditie van dezen Sultan naar Mareskesj genoemd heeft waarover in de Fransche Kamer in de Fransche pers zooveel is te doen geweest, dat nieuwtje zal een muis met een staart worden, wanneer we ons niet vergis sen! Immers: het is nu gebleken, dat Abdul Azis voor dien tocht het som metje van een half millioen, peseta's heeft opgenomen: waarlijk geen klei nigheid, zoo'n half millioen, en dat voor een voor een vorst, die zijn ju- weelen te Parijs verpand heeft 1 De Duitschers, die natuurlijk we begrijpen waar het geld vandaan komt, zijn woedend. De „Köln. Ztg." bijvoorbeeld merkt schramper op: „Het zou werkelijk interessant zijn, zoo men kon ontdekken, waar de Sultan zoo plotseling dat geld van daan haalt. Zijne onderdanen hebben zich immers tot dusverre niet bepaald onderscheiden door offervaardigheid te zijnen behoevemochten deze geld middelen hem echter door de, een of anderen buitenlandsche mogendheid verschaft zijn, dan zou dit een feit van Diet geringe staatkundige beteeke- nis zijn!" Men ziet waar het blad heen will Eu als er nu nog eens in de Fransche Kamer over wordt geïnterpelleerd wat allesbehalve is wonder wezen zou dan zijn de poppen heelemaal aan het dansen! TURKIJE. Roerigheid naar constitutie. In Turkije heerscht al lang neen, het woord „heerschen" is niet goed! groeit sinds langen tijd, en steeds krachtiger, een beweging ten gunste van meer vrijheid. Men wil er, als overal elders, heen naar constitutie maar voiksmedezeggen in de regeerings- zaak, naar afschaffing van het absolu tisme. En al is nu ook de Turksche godsdienst een sterke steun voor ab soluut gezag, het k&n toch ook anders, en zelfs Abdul Hamid's zeer strenge en persoonlijke politiek kan die be weging niet keeren. In den laatsten tijd groeit de be weging vooral in het leger. En uit ze zich door dienstweigering en op stand, niet door de manschappen, maar door de officieren. Vooral in het Noorden is die beweging zéér ijverig, en de berichten uit Adrianopel, Mo- nastir, Resna en andere plaatsen zijn onrustbarend. Zou Turkije den weg der constitutie werkelijk inslaan? DE BALKAN. Wat men nu zal probeeren. De Engelsche hervormingsvoorstel len voor Macedonië zijn aan de mo gendheden toegezonden. De voorstellen, in overleg met Rusland opgesteld, bevatten in hoofdzaak het volgende Vorming van een vliegende colonne van 10—12,000 man, die ter beschik king gesteld moet worden van den generaal-inspecteur Hussein Hilmi- pasja, tot onderdrukking van het bendewezen. Deze colonne moet on der bevel staan van een Turksch offi cier, die op voordracht van den ge neraal-inspecteur door den sultan wordt benoemd. Van de benoeming van een chris ten tot gouverneur-generaal van Ma cedonië, waarover zooveel is te doen geweest, wordt nu niet meer gespro ken. CHINA. De zending bedreigd P Er komen weer onrustbarende ge ruchten uit China. Daar schijnt n.l. in den laatsten tijd weer ontstaan te zijn, en opgang te maken een nieuw geheim genoot schap, geheel in den geest der oude Boxers, die zooveel beweging hebben teweeggebracht, en waaraan zelfs heel Europa moest te pas komen. In het district Koepoe zoo meldt Duitsche bladen zijn de Mandarijnen het eens met de nieuwe samenzweer ders, die zich het genootschap der Tiënliti noemen, en de Christenen loopen daar nu groot gevaar. Verspreide Berichten. Hofberichten. H. M. de Koningin heeft twee Oud- Nederlandeche marschen aan de Ko ninklijke Militaire Kapel van het regiment grenadiers en jagers ten ge schenke gegeven. Zij zijn uit den tijd van 17411748. No. 1 is een Grena- diers-marsch „Oranje-Friesland"; no. 2 marsch „Oranje-Gelderland". H. M. de Koningin-Moeder zal zich bij de begrafenis van de Hertogin Johann Albrecht van Meckelenburg laten vertegenwoordigen door den kamerheer j hr. mr. Schimmelpenninck. Ten gevolge van het overlijden van de Hertogin Johann Albrecht van Mecklenburg zal de matinée te Het Loo, die op 21 Juli was bepaald, geen plaats hebben. Uit de Staats-Courant. Bij Kon. Besl. is benoemd: tot raads heer in het Gerechtshof te 's-Graven- hage mr. J. E. van der Lek de Clercq, thans rechter in de Arrondissements rechtbank aldaar; tot ridder in de orde van Oranje-Nassau mej. M. H. F. Weskamp (Mère Madeleine,) supé rieure van het „Kleine Klooster" der Zusters Ursuiinen te Weltevreden. Het Analytisch Verslag. Naar men verneemt, is de heer J. E. Stokvis, redacteur van „Het Vader land", benoemd tot redacteur voor het analytisch verslag van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Rijksklerk. Met wijziging van een vroeger Kon. besluit is bepaald, dat tot rijksklerk benoembaar zijn de klerken aan de directiën, inspectiën, contróles en ont vangkantoren, die 4 jaren als zoodanig werkzaam zijn geweest, den vollen ouderdom van 24 jaren hebben be reikt en voor het ambt van rijksklerk, ook lichamelijk, geschikt worden ge acht. In het belang van den dienst kunnen deurwaarders en kommiezen tot rijksklerk der laagste klasse wor den benoemd. De rijksklerken zijn in drie klassen verdeeld. Het Middenstandscongres. Op de dagorde van het op 29 en 30 Juli a.s. te Dordrecht te houden 5e Nationaal Congres voor den Han- deldrijvenden en Industrieelen Mid denstand komt als eenig onderwerp voor „de vakopleiding van den mid- denstand". Een reeks praedviezen zijn daarover reeds van de heeren dr. D. Bos, J. N. Hendrix, Frans Keulemans en dr. H. Lambrechts, verschenen, welke in druk aan de leden van den Middenstands bond zijn verzonden. De belangstelling in dit onderwerp is buitengewoon groot, zoowel in mid denstandskringen als daarbuiten. Ook van Regeeringswege wordt die belang stelling getoond, daar de Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel bet voornemen heeft het congres persoon lijk bij te wonen en'bij eventueele verhindering zich officieel zal doen vertegenwoordigen. De Belgische Regeering heeft bericht gezonden, dat zij zich op dit corgres officieel zal doen vertegenwoordigen en benoemde daartoe professor Pyffe- roen als Regeeringsvertegenwoordiger van België. De oudste Schutterij uit bet Hand. De schutterij „St. Sebastianus" te Maastricht, de oudste schutterij uit het land, zal 15 en 16 Augustus a.s. haar 500-jarig bestaan op grootsche wijze vieren. FEUILLETON, (Naar het Fransch.) 28) i Er volgde ©ene stilte op dit onver- Wacht voorstel, hetwelk Rosalinde Oön gewaarwording bezorgde, alsof 'eensklaps een bliksemstraal de lucht doorkliefde. Zij liet het hoofd op die borst zinken en scheen zeer ern stig na te denken. Falamqn dronk, schijnbaar bedaard, zijn kopje thee Uit. Het jonge meisje trachtte het Ware doel na te vorschen van het bezoek haars voogds. ÓYas hij on bekend met de oorzaak van Leo pold's gevangenneming en kwam hij als rechtschapen mensch zijn pupil tot ©ene goede daad aansporen Ge loofde hij aan een wederkeerig© lief de en aan een, door beiden ge- Wenscht huwelijk? Of wel kwam Falamon tot haar met het doel de yerborgen hand te ontdekken, welke in het .spel was, ten einde den burg graaf in de gevangenis te werpen Spande hij een valstrik Rosalinde besloot ,ook van hare zijde, listig te werk te gaan. „Mijnheer," zeide zij, „ik ben waarlijk zeer bedroefd over hetgeen U mij daar medegedeeld hebt. Of ik den heer De la Rocheferney be min, of ik al of niet zijn© vrouw moet worden, doet niets ter zake. Het lijkt mij echter, dat u, in uw© hoedanigheid van voogd, de noodige voorzichtigheid uit het oog verliest veroorloof me, dat ik het u zeg. D>e burggraaf bevindt zich wegens schuld in de gevangeniszijn gedrag kan dus vrees opleveren voor da toekomst. Nu is het wel keer edel moedig en erg ridderlijk mij voor te stellen mijn aanstaanden echtge noot vrij te koopen, doch daardoor neem ik de verplichting ,op mij de vrouw te worden van iemand, die slechts een verkwister is, zonder da,t er hoop bestaat, dat hij zich beteren zal. Men is niet oiuteerd, al heb ben schuldeischers, woekeraars, ook iemand ©enigen tijd achter slot ge zet laat de burggraaf maar eens op zijn gemak nadenken over het ge vaar van ©en te .weelderig leven, en laten wij in dien tijd ernstige infor maties omtrent hem inwinnen. Is hij na zulk 'een pnderzoek mijner waardig, dan kunnen wij handelen in den zin, welken u mij aangegeven hebt. Is de burggraaf echter "werke lijk mijmer onwaardig, welnu dan zien' wij van hém af „Spreekt u in ernst, juffrouw?" .vroeg Falamon, i „Ja, ik ben voorzichtig, mijn heer „Hecht u er geen waarde aan', dat burggraaf de la Rocheferney onmid dellijk uit de gijzeling ontslagen wordt „Maar," hernam Rosalinde fier, „u wilt mij, geloof ik, dwingen mijn heer Falamon „U hebt gelijk," antwoordde de voogd. „Mijn mandaat schrijft mij niet voor uwe gevoelens na te gaan, doch alleen u geld te verschaffen' en u intusschen te beletten dwaas heden te begaan." „Een schoon mandaat!" zeide Ro salinde, „en hetwelk u met de meeste kieschheid vervult. Ik gevoel dan ook voor u éen eerbied, mijnbeer..." Dit zeggende, sloeg zij de oogen nader en nam zulk eene schuldelooze, bevallige houding .aan, dat ieder an der dan Falamon haar zou gehou den hebben voor een engel van on schuld. „Groot© goedheid," zei de ban kier tot zich' zelf, „het is gped dat de yader van dit schepsel mij zulk een duidelijke opdracht gegeven heeft en ik hem beloofd heb mijn© ongeduld en toorn te bedwingenRo salind©, als je mijne dochter was, wat zon ik je op je plaats zetten' SYat zou je spoedig, naar het pen sionaat terug zijn, onbeschaamd nest!" JWat zegt u, mijnheer?"- yrpeg juffrouw dn .Villefert, „Zeide ik iets?" hernam Falamon. „Neen, het was, alsóf u in zfch zelf sprak." „Dat was ook zoo. Ik zeide tot mijzelve, juffrouw, dat wanneer ik de eer had vader van zulk een meisje "te zijn, als n zijt, ik mij ©enigszins bezorgd .zou maken..." „En yèrdriet zon hebben, niet waar „U schijnt in iemands gedachten te kunnen lezen; juffrouw!" „^Yanneer men immers met den duivel in betrekking staat, is de ver dorvenheid zoo groot, zoo diep in de ziel doorgedrongen...." „O, juffrouw, de hemel verhoede, dat ik zulke dingen zou denken!" „Neen, waarde voogd ik zeg het u, ik deug volstrekt niet en u zijt daarvan overtuigd, en d© anderen en nog vieel meer; ik behoor tot de zulken, die ,meu ontvluchten moet en verfoeien, wa,nt ik bega afschu welijke daden. Komaan, beken bet maar, n zijt er van overtuigd, da,t ik, ik alleen burggraaf Leopold de la Rocheferney heb laten oplichten en in de gevangenis te Clichy wer pen.... Bekent u hét?" Falamon was volstrekt niet voor bereid op deze .vrouwelijke heftig heid welke op eens dé kogel door die kerk joeg. Ik ben het," Vervolgde Rosalin- mij in d© plaats van een onverbid- delijben echuldeiscber gesteld; ik heb de gerechtsdienaars met mijne vordering .gewapend en hen op Leo pold's weg ju hinderlaag gelegdik heb hen daarvoor betaald; ik heb hem achter slot doen brengen, daar ik hem niet kan dooden, bij gebrek aan de „bravi" der vendetta's zooals men die nog aantreft te Venetië of in Lndië, mijn geboorteland. ÏVYant ik ben vreeselijk jaloerscth, mijn heer. Leopold is een wezen, dat voor mijn bestaan noodzakelijk ishet denkbeeld alleen, dat hij mij niet geheel toebehoort, zou mij razend maken, en van het oogenblik af, waarop het mij duidelijk wordt, dat hij het oog op een andere slaat, deins ik voor niets meer terug! Zijt u nu tevreden Hebt u zich nog over mijne oprechtheid te beklagen Keert u nu niet tot mevrouw Fa lamon terug, verklarende dat ik een slecht creatuur ben? En schrijft u nu morgen aan den dag geen groo- ten, weisprekenden brief naar Bom bay, pver mijn dwaasheden, mijne talenten en mijne buitensporigheden, over bet gevaar van mij een ontzag lijk crediet te geven en over het voordeel, hetwelk de leefwijze van verleden jaar medebracht, toen ik vijftig centimes per week kreeg, om koekjes te koopen Heb ik nu geen schoon© bekentenis gedaan Heb ik u niet geheel doorgrond, met alles, die vreeselijk opgewonden. „Ik heb' wat tt yan mij denkt en wat u ten mijnen opzichte doen zoudt? Ant- woord nu ééns op uwe beurt, giijn- heer Falamon, want hoewel ik u dank zeg .voor de eer van uw bezoek, moet ik mij onwillekeurig toch zeer beklagen over het doel daarvan, want dit heeft veel van een onder zoek (eerlijk en .in mijn belang, dat wil ik aannemen) maar het blijft toch een onderzoek, begrijpt u?" Tegenover zooveel onbeschaamd heid, vermetelheid en spotzucht waa Falamon's besluit ras genomen. Hij was een man met een zacht karakter, doch vastberaden tevens, waunaerl de gelegenheid zich voordeed tegen' onrecht te strijden- i Hij hoorde Rosalinde aan tot aan het einde, en keek haar strak in het gelaat, terwijl een glimlach om zijn lippen speelde Toen zij niets meer te zeggen had stond hü op, begaf, zich naar het venster, hetwelk uit zicht op den tuin gaf en vroeg: „k\Yie is toch die heer, juffrouw, die daar om de bloemperken wan delt en de paden van uw. tuin goed schijnt te kennen „Iemand, die een bezoek brengt aan mevrouw Plock," antwoordde Rosalinde. »EfW zeer fatsoenlijk man, mijnheer." „Ik heb dat gezicht ergens ge zien, juffrouw," „D&t kan wel, mijnheer; in goed gezelschap." i (Wordt vervolgd NEME HURLEMSGHE COIIRMT ABONNEMENTSPRIJS: Per 8 maasden voor Haar tem (1.85 Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 1.35 Voor de overige plaatsen in Nederland (ranoo per post 1.8L Afzonderlijke nummers0.05 PRIJS DER ADVERTENTlSN: Van 1—6 regels (0.60 (contant)f 0.56 Elke regel meer0.10 Groote letters naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie i contant. 1000 ■Uw 0T,r e° llllll hand of voet. B ll 11 éen oog. BI BB éen duim. scbiktheid tot werken. 00 éen wijsvinger. 15 GULDEN bij verlies van éen anderen vinger. Uithet oude Christelijke Ro me. De „Germania" verneemt, dat Mgr. Wilpert het betrekkellijk goed onder houden dubbel-graf heeft ontdekt van paus Zephyrinus en van den acolyth Tarcisius, den martelaar der H. Eucha ristie, (in het bekende boek „Fabiola" zoo schoon geteekend) in de zoogenaamde basiliek van Santa Sotere. Een bestuurbare ballon ver loren? Op de Azoren is een luchtballon in sigaarvorm gezien, waarvan de passa giers neodsicnalen gaven. De overheid zond de kanonneerboot Tago uit om hulp te verschaffen, doch de ballon werd door den wind zoo snelweggedreven, dat men aan* assistentie zelfs niet denken kon. Hongersnood in 't zicht. Op Sardinië staat men voor groote ellende door bet mislukken van den oogst. Het meerendeel der boeren oogst zelfs bet graan maar niet eens, omdat de opbrengst de kosten en moeiten niet zou loonen. De levensmiddelen hebben reeds onge hoorde prijzen bereiktde molenaars zijn in onderhandeling getreden met Russi sche handelaars voor den aankoop van graan, daar men vreest voor hongersnood. Excuus gevraagd. De Perzische minister van Buitenlandsche Zaken beeft formeel aan den Britscben vertegenwoor diger de verontschuldigingen aangeboden van den Sjah wegens bet posteeren van bewakingstroepen bij de legatie na de gebeurtenissen van 23 Juni.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1908 | | pagina 1