DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. 411 TST' j II 151 tr.r lull ruitênland. Koningin Emma. BINNENLAND. Xaterdagavondpraatjes. KinderViuisvest 29-8!«83p Haarlem SATERDAG I AUG, I90®. 33st3 Jaargang No> 0950. Bureaux van Redactie en Administratie: 8nf@s*c. Teiefoonmwmmes* 8438S, Dit nummer bestaat uit Jf.ier bladen, u/. o. de Of- jjciëele Kerklijst en het Jeïllustreerd Zondags blad in 16 bladzijden. EERSTE BLAD. >f< Het Middenstands- Congres. >3< Velsen. Heemskerk. Verspreide Berichten. ij. 1 AUGUSjnJA EDWE HUWLEMSCHE COURART ABOMNBUSNTSPBUS: far 8 maanden voor Haarlem fl.85 Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 1.35 Voor de overig6 plaatsen in Nederland franco per post 1.8L Aüsonderlijke nummers 0.05 PRIJS DER ADVEBTENTLÈN Van 1—6 regelsf0.60 (contant)f 0.60 Élke regel meer0-10 Groote letters naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie A contant. 1000 Alle betalende abonnés op dit blad zyn, volgens de bepalingen en onder de beperkingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor bedragen van GULDIS b, a Aft nngg GULDEN bj ICfl GULDEN bs 18111 GULDEN bij Cü éen wijsvinger. 15 •ULDEN bq verlies van éen anderen vinger. De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11. -Morgen verjaart de Koningin- jjoeder, oud-Regentesse Emma der "ederlanden. Raar loffelijk gebruik is de offi.- Vëele viering van dien heerlijken ^jaardag tot Maandag uitgesteld, i® Zondagsviering is ook in ons koninklijk Huis een welbegrepen ^•«rschrift. Maar dat neemt niet weg, dat op vooravond van den feestdag ^h een woord van hulde en her- duwden dank niet mag ontbreken j^n de Vorstinne, die Nederland in moeilijkste tijdperk van zijn '®8taan als Koninkrijk, op de meest drgieke wijze heeft gerugsteund die zoo zorgvuldig voor het pierland en het volk opgekweekt jheft de koninklijke bloem, die nu deit en lieflijk geurt in Holland's ^Oin. Aan Koningin Emma is Nederland o«t meest verplicht van al: aan paar danken wij het, dat ons Vader end zich mag verheugen in het o®zit van een Vorstinne, die om paar gaven en Haar regeerings- dicht, om Haar constitutioneel optreden en Haar krachtigen invloed d goede tevens, voor ons volk zegen isl Dien dank brengen we dan op jpgen als deze bij voorkeur, omdat jjau heel onze natie weer bij zonder- Ük het oog richt naar de Moeder "*izer Koningin, die nu in weldoen di zieken en armen Haar grootste Senoegen vindt. Wij, Katholieken, zullen zeker borgen een oogenblik den tijd binden om den Koning der Konin- Sen te vragen, dat Hij nog lang, bate van volk en vaderland, ÏJ>or onze geliefde Vorstinne en "aren man, de Koninklijke Moeder 4Pare in gezondheid en levenskracht l Het Congres van den Middenstands bond, dat te Dordrecht dit jaar is ^houden, handelde over de vakop ®iding van den Middenstand. - Inderdaad een allerbelangrijkst on derwerp ,..Wij hebben kortelings en zoo zake- Ük mogelijk de debatten in ons blad pedegedeeld, komen daar dus niet er op terug. En evenmin willen we in beschou wingen treden over het échec, dat de gekende vrijzinnig-democratische strij der voor verplicht herhalingsonderwijs, deheer Dr. Bos, leed. Zijn conclusie, die tot invoering van leerplicht bij het herhalingsonderwijs leidde, werd voor een andere op zij gezet. Doch wat als de groote beteekenis van de gevallen besluiten is aan te merken, is dat de vakopleiding niet zal moeten geschieden naar de groote meerderheid besliste in éen of meer centrale technische scholen, maar dat ze moet gedecentraliseerd worden. Hoe dat zal kunnen, daarover sprak men zich niet uit. Als het met dit Congresbesluit gaat als met vorige besluiten men denke aan de oneerlijke concurrentie, aan het credietwezen, aan de belasting- verzoeken dan zal er nog heel wat water door 't Spaarne gaan, voor en aleer wij iets van die overal te stich ten middenstandsvakscholen zullen merken. Maar,... de middenstand is econo misch al veel wijzer en actiever ge worden dan vroeger. ,En als we zien wat b.v. onze Haar- lemsche Middenstanders met name de actiave Roomsch-Katholieke Mid- denstandsvereeniging reeds doen voor een deel van de vakopleiding of wat daarmee samenhangt (we den ken hier aan den uitstekend-geslaagden boekboud-cursus, aan den te stichten handelscursus enz.) dan mogen we met grond verwachten, dat althans te Haarlem door de Middenstanders aan de vakopleiding ernstig zal worden gewerkt l Volgens de conclusies van hetDordt- sche Middenstandscongres zal, naar we zeker verwachten, in Haarlem althans met vrucht worden gehandeld I De a.s. gemeenteraadsverkiezingen in Velsen zijn van hoog belang! Niet alleen uit den gang van za ken op het gebied van de gemeente- huishouding in het laatste jaar, kun- ne|n d© kiezers veel loeren, maar ook uit de feiten waarom het moge lijk was, dat de heeren Brok ernj Netscher in 1907 door de linksche partijen wei-den in den Raad ge bracht. Als er goed gestemd wordt, is Vel sen niet links, maar beslist rechts! kWat is het geval? De rechtsche kiezers begingen in 1907 een onvergeeflijke font, toen zij besloten om de zittende leden die aftraden, te handhaven en niet met eigen candidaten uit te komen. Die linksche leden die aftraden, hadden .bij hun geestverwanten niet die sympathie, waarop onzerzijds ge rekend werden de rechtsche kie zers pur sang maken zich nooit bijzonder druk voor een liberaal, wetende dat deze familie is van den Vrijzinnig- ep Sociaal-democraat. Het bleef dan ook niet uj.tde libe rale middenstof ging op Brok en Netscher, en de zittende leden die officieel door rechts gesteund wer den, kregen de algemeen© steun van onze menschen niet. Brok en Netscher gekozen! Dat was toen een overwinning voor de rooden Maar die overwinning heeft nage werkt, en meesmuilend erkennen! thans do vrijzinnigen van alle kleur, dat zij met zulke manpep van den weg raken, en betalen en nog eens betalen, de boodschap is! Men gevoelt, dat door ander© man nen in den Raad to brengen, tegen de gemeentepolitiek-a la Netscher moet te velde getrokken wórden- Brengt Rechts nn flinke mannen op de candidatenlijst en zorgt men er voor dat hij de verkiezing van vier raadsleden (want ook de heeren Uittendaal en Meeuwenoord zullen hèt bijltje er bij neerleggen) geen '„oud wijf aan het spinnewiel" blijft, maar heel de rechtsche phalanx als cén man opkomt, dan kan men er zeker van zijn, dat de overwinning van Brok en Netscher hun nederlaag wordt. Dan zal niet langer de eerste viool door de rooden in den gemeenteraad van Velsen zal worden bespeeld! Men schrijft ons: Een plattelands Raadszitting heeft altijd iets gemoedelijks. Daar doen zich nu en dan geval len voor, dat de raadsleden uit den band springen, en handelen, zonder daarvan een recht begrip te hebben, tegen den door hen afgelegden ambtseed. En piet altijd, wanneer de voor zitter als vertegenwoordiger van H. M. de Koningin, zacht verma nend op het onbehoorlijke van zulk een handeling wijst, gelukt het dan, zulk een balsturig, buiten de orde zijnd overheidspersoon, van zijn verkeerde handelwijs terug te bren gen Deze week was dit het geval met het raadslid De Bie, die, toen hij be noemd werd tot lid van de commissie van onderzoek der gemeenterekening dienst 1907, daarvoor bedankte om dat hij vroeger door den Raad was gepasseerd, toen hij zich nota, bene, zelf gepresenteerd had, om in een andere commissie zitting te nemen! (Wat of ook geprobeerd werd, De Bi© bleef weigeren, zich beroepende op het spreekwoord: „Een... stoot zich in 't gemeen Niet tweemaal aan denzelfden steen." Een steen was er echter bij deze benoeming niet te ontdekken. Of de allesbehalve mooie vergelijking van dit raadslid in allen deele opgaat, zouden wij ok niet durven uit maken! De verhooging van de jaarweddé van den secretaris, den heer Van Ben them, bewijst dat de Raad cben gemeente-ambtenaren geen kwaad hart toedraagt en bovendien, dat de ijver en de getrouwe plichtsbetrach ting van dezen ambtenaar, Waardee- riiïg verdient. Toch vinden' wij dat een secretaris van ©ep gemeente met bijna 3000 zielen met ƒ800 te laag betaald wordt en het zou ons niet verwon deren als Gedep. Staten er toe over gingen om de jaarwedde van dien ambtenaar op f 900 te bepalen, even- evenals te Wijk aan Zee en Duin, waar aan de betrekking bovendien nog toelagen verbonden zijn van 'den Burgerlijken Stand. FRANKRIJK. De opstand der anarchistische stakers. Het is gebleken, dat de hoogst ern stige voorvallen te Vigneux-Villeneuve, waarover we gisteren spraken, opzet telijk zijn uitgelokt door de anarchis tische vereeniging, die als „Confédé- ration du Travail" bekend is. De stakers zijn begonnen, en zooals het telegram uit Parijs seinde, dat we gisteren in een groot deel van onze oplage nog hebben kunnen op nemen, is er door de troepen wtl twintig keer gesommeerd, en wel vier keer in de lucht geschoten, voor einde lijk de soldaten, tot het uiterste gesard en door kogels getroffen, vuur gaven. En de arme ongelukkigen, die als slachtoffers van de opruiÏDg der on verantwoordelijke raddraaiers zijn ge vallen, zullen nu nog moeten dienen om de opwinding gaande te houden: „Vergoten arbeidersbloed" heet het natuurlijk. En er zal weer worden geschetterd tegen het leger en de militairen, kra nige lui, die hun plicht deden Zoo gaat men in Frankrijk den weg op naar de sociale ondergang! Hoe kan het anders? Aan het ministerie van Binnen- landsche Zaken, bij Clémenceau dus, den ouden revolutionair en socialist, wordt nu naar het heet, ernstig ge dacht over middelen om de onverant woordelijke macht van het revolutio naire bestuur der „Conféderation" te breken. Een instructie is geopend tegen de bedrijvers van strafbare feiten. De procureur-generaal van het hof te Parijs is naar Draveil en Villeneuve tot onderzoek. Maar wat zal dat helpen? If deze regeering zelve niet revo lutionair? De staking duurt intusschen voort, en ook de patroons van hun kant hebben gisteren besloten hunne werk plaatsen en terreinen voorloopig ge heel te sluiten. Waar zal het heen gaan in Frank rijk? De oorlog der School. Daar dreigt een nieuwe, en een zeer scherpe vervolging alweer tegen de Katholieke priesters en Bisschop pen in Frankrijk. Het geheele episcopaat verzet zich namelijk als één man tegen de schan delijke nieuwe schoolwet, die door Clemenceau, Viviani en Briand is uitgedacht om de ouders te noodza ken, hun kinderen door antikatho lieke onderwijzers allerlei schande lijkheden tegen de Kerk en het Geloof te laten leeren, zonder dat de ouders zich mógen verzetten 1... We hebben er al eens op gewezen; grooter dwingelandij en vervolgings- zucht is toch waarlijk niet denkbaar! En het is dan ook te begrijpen, dat de Bisschoppen pal staan. Volgens het wetsontwerp za.l iemand, die een eersten keer tot geldboete is veroor deeld omdat hij 't- afkeurde als de anti katholieke onderwijzers tegen het geloof tekeer gaan, bij de tweede ver oordeeling onherroepelijk met gevan genisstraf worden gestraft! Welnu: dan zullen alle Bisschoppen van Frank rijk nog de gevangenis in moeten! Want herhaaldelijk spreken ze het uit: wij zullen niet wiiken, geen stap, van den plicht dien wij hebben om te waarschuwen dat die kinderen niet mogen gezonden worden naar de school, waar leerlingen geleerd worden die vijandig zijn tegen de Kerk! En dat is juist wat deze wet straft! TURKIJE. Wat de Jong-Turken eischen. Men gaat vragen, of de Sultan Diet bezig is, al zijn gezag over te dragen aan de Jong-Turken, wanneer men ziet wat deze zooal eischen! Vooreerst eischen ze twee minister zetels, om te controleeren of de grond wet wel goed uitgevoerd wordt. Voorts heeft het comité den groot vizier Said Pasja telegraphisch de inwilliging verzocht van de volgende eischen primo: De Jong-Turken Moestafa Nedim bey uit Monastir en Hassan Risa bey, kolonel der infanterie, twee invloedrijke personen, die naar Kon- stantinopel gelokt zijn en die men daar gevangen houdt, moeten op vrije voeten worden gesteld; secundo: Alle ïuropeesche couran ten moeten vrij toegelaten worden in Turkije tertioEen algemeene amnestie voor alle politieke veroordeelden en vluch telingen quarto: Vergemakkelijking van het telegrapisch verkeer van het comité met alle deelen des rijks. De derde eisch is reeds ingewilligd, voor dat hij door de Jong-Turken of ficieel was gesteld. Op de andere zal nog een beslissing moeten volgen. Evenzoo op den nog overmoediger eisch, dat hun van staatswege een groot stuk grond in Saloniki zal ge geven worden, om er een groot club gebouw op te richten en zoo voegen zij er veelbeteekenend bij als men het hun niet geeft, dan zullen zij het nemen I Men zou zoo zeggen: deze revolu tionairen worden werkelijk alteveel- eischend 'tls allermerkwaardigst, dat de Sul tan maar alles toegeeft! Wat zou daar toch achter steken?.... Eén direct gevolg. Op die bovenstaande vraag kan misschien voor een deel als antwoord dienen, dat de Sultan, door zijn on derdanen grooter vrijheid te geven, zichzelf nu vrijheid heeft verzekerd in zijn rijk, waar de mogendheden tot dusverre de baas speelden Engeland heeft al te kennen gege ven, dat het zijn voorstellen in zake Macedonië zal intrekken Mooier voor Abdul Hamid kan het al niet. En dit directe gevolg van zijn grondwet is wel voor den Sultan een zóó blij gevolg, dat het heel wat er gernis moet goed maken OOSTENRIJK. Terugslag. Oostenrijk voelt den terugslag van de curieuze èn opzienbarende gebeur tenissen in Turkije al. Zoo als men weet „administreert" Oostenrijk Bosnië en Herzogewina, twee vroegere Turksche provincies, die nu als Oostenrijksche kroonlanden aan het Rijk behooren. Die twee provincies zullen het nu niet onder zich laten, en men meent dat men daar nitt langer de geleide lijke invoering van grondwettelijke instellingen zal kunnen tegengaan. De Eclair verneemt dan ook p.i uit Weenen, dat bet inderdaad al begint te woelen onder de Mohammedanen en Grieksch-orihqdoxen, die er de groote meerderheid der bevolking vormen. Pechl Een Duitsch slotenmaker, die onlangs bij de instorting van de Rijn brug te Keulen gered werd, ia nu bq het baden in de Ruhr verdronken. Ook pech! Leve de vrede! Nieuw-Zeeland zal de jaarlijksche bijdrage aan de Engel scha begrooting van Mariae vaa 40,000 tot 100.000 pond verhoogen. Die vredescon ferenties ook! Burgemeester Lueger, de be kende Katholieke kampioen der Oosten rijksche hoofdstad, is gisteren, merkelijk aangesterkt,'uit Seheveningen te Weenen teruggekeerd. Hij werd door zijn getrou wen met triomf ingehaald. In den om trek van zijn stad gaat hg nog een na- kuur doen. De Venezolaansche despoot. President Castro's jongste uiting van willekeur is een verbod, om schepen met casao en andere levensmiddelen naar de havens der Antillen te zenden. De ge heele handel ligt dientengevolge stil. De Engelsche kolonies hebben reeds protest aangeteekend bij hun regeering. V 'n Prins-doctor. Prins August Wilhelm, de vierde zoon van den Keizer, is te Straatsburg gepromoveerd tot doctor in de Staatswetenschappen op 'n disser tatie, getiteld„De ontwikkeling der com missariaatsautoriteiten in Brandenburg, Pruisen, tot de regeering van Frederik Wilhelm I." Naar de ontwapening? 144 E»- gelsche afgevaardigden hebben bij dea minister-president een adres ingediend, waarin ze hun leedwezen uitdrukken over het feit, dat de vlootcredieten, ondanks de steeds beter wordende verstandhou ding met overig Europa, niet verminderd worden. Hofberichten. Heden aanvaardde mr. W. P. graaf van Bylandt op het Loo de betrek king van hofmaarschalk en trad de nieuwbenoemde kamerheer jhr. v. Boreel, aan den hofmaarschalk toe gevoegd, in functie. Uit de Staats-Courant. Bij Kon. Besluit zijn benoemdtot procureur-generaal bij het gerechtshof te Arnhem, mr. J. Ph. Castendijk, thans advocaat-generaal bij gemeld gerechtshof. Audiënties. De gewone audiëntie van den mi nister van Justitie zal op Maandag 3 Augustus a.s. niet plaats hebben. De inkomstenbelasting te Amsterdam. Amsterdam zal dit jaar zijn inkom stenbelasting niet verhoogen. Er is voor 1909 geraamd f5,20u,000 en B. en W. meenen, dat dit door de heffing van 5f/4°/o wel verkregen zal worden. „Heemskerek" naar de West. Men meldt uit Nieuwediep, dat het pantserschip „Heemskerek" 11 Augu stus naar West-Indië zal vertrekken, onder bevel van kolonel Snethlage. De Wettelijke tijd is er. De „St.-Ct." no. 179 bevat een wet van den 23en Juli, tot invoering van een wettelijken tijd. Volgens art. 4 treedt deze wet in werking met den aanvang van een nieuw etmaal, op een Dader door de Koningin te bepalen tijdstip. De Internationale Reclameten toonstelling. De internationale reclame-tentoon stelling te Arnhem is hedenmiddag Een rumoerige week te gemoet. Mijn opinie over de kermis, en waarom ik dan ten slotte maar met wat onze kranterover schreef, meega. Het verschil tussehen een zoon of dochter en een onder geschikte, en een praatje over de plichten van je staat. Over de militai ren en het bidden in de- kazerne, met een goede meening tot slot. zoo gaai) we dan weer de ru- «tejcrige week van dén kermis in. jA wat mij .betreft, mogen ze hier v^Ust het voorbeeld van Rotter- en Den Haag en Amsterdam I Volgen, en de kermispret afschaf- Maar daar zijn er velen, Hhej j?hiet zoo over denken én die mea- dat een kermis een niet te ver smaden, beter nog:.een niet te mis sen voordeel is, terwijl ze tevens voor zich en hun gezin er een aardig heid aan vinden, die ze pok niet graag zouden kwijtraken. (VVelnu: ik wil dien menschen het pleizier niet bederven pn stem daarom, zij het ook zonder persoonlijke geest driftigheid, maar in met wat onze krant deze week schreef over de kermis, dat men haar, zoolang men het volk niet wat anders en wat beters, dat óók in den smaak zal val len en ,aan billijke eischen zal vol doen, kan in de plaats geven, toch maar moeten houden. (Wat ik echter daarbij zou willen voegen, is nog iets, dat onze krant niet schreef, maar* dat ik toch wel graag erbij zou zien behandeld. En wel, dat het voor een heel groot gedeelte afhangt van de ouders en overheden, hoe en wat zoo'n kermis wezen zal. Ik heb een kennis, die zijn knechts en dienstmeisjes in de kermis eiken avond verlof geeft, en er niet naar kijkt, hoe laat ze thuis komende menschen moeten er toch óók eens een pretje van hebben, zegt ,hij, en de kermis komt maar eens in 't jaar Maar toen ik hem vroeg of hij z'n zoons en zijn dochter hij heeft er jnaar één - óók maar zoo eiken avond langs de straat laat flaneeren en onder dezelfde leuze niet nagaat wat ze doep en hoe laat ze thuis komen, toen keek bij me aan of hij meende, dat ik ipal was en met een woord dat ik hier niet pa-vertellen zal, zei hij„Wei neen, kerel!" Nu, daar was tegen hem niet veel te praten, maar ik wijs er nu esUs op als een voorbeeld, hoe heel veel overheden de plichten van hun staat vooral bij zoo'n ge legenheid als de kermis is, uit lou ter goedhartigheid en verkeerd-be- grepen toegevendheid, niet nakomen. M'n lieve man, als je je ach tienja rig© dochter niet eiken avond op 'r eigen houtje de kermis op laat gaah, waarom vindt je dat dan van de dienstmeid volstrekt geen kwaad, dat ze zoo doet?, LWie werkvolk of dienstboden beeft, dient voor deze evengoed te zorgen als voor z'n ei gen kinderen, en het gaat niet aan om te zeggen, dat ze groot genoeg en wijs genoeg zijn om te weten ze doen. En geloof me: uw dienst bode zal er u dankbaar voor zijn, is bet nu niet, dan later, wanneer ge een beetje toekijkt hoe en met wien ze uitgaat, en wanneer ge strenge regels zet voor haar uitgaan en thuiskomenIk wil natuurlijk hier niet in bijzonderheden treden, dat is geen doen in een krant: in mijn winkel flap ik er zo.o tussehen de bedrijven door wel eens wat meer uit als ik eenmaal op mijn stokpaard je zit, doch dat gaat zoo niet, als je deftig in de krant moet schrijven. Maar wie het aangaat, zal toch wei snappen wat ik bedoel, en daar is het me enkel en alleen maar om te doen, zie je! Ik zou hier nog een heel stuk aan kunnen spinnen, en nog mijn opinie >villen geven over wat de militaire autoriteiten mis schien konden doen om veel aaplei ding tot ongebondenheid weg te ne men, maar xk vrees dat de officieren zich niet veel aan mijn geschrijf zouden storen, en daarenboven, naar ik van een luitenant die bij onzen bakker op kamers woont onlangs hoorde: over zulke dingen heeft in den regel niet de plaatselijke autori teit bet meeste te vertellen, maar dat gaat allemaal op order van hooger hand, gehoorzamen aan reglementen en commando's en dienstorders, en weet ik hoe die dingen hoeten. J a, dat militair-wezen dat is me wat! En al is het voor heel veel jongens goed dat ze eens een poos onder dis cipline komen, dat ze leeren te ge hoorzamen en ander's wil voor eigen te zetten, van den anderen kant is helaas toch ook de toestand nog piet zóó in de kazerne ,dat 'n vader of 'n moeder haar jongens zonder een ban ge zucht den dienst ziet ingaan Maar allo, ook dat verbetert gaande weg, dank zij de zorg* die van allen kant en niet het minst pu we een Christelijke regeering hebben, door one hoogste overheid, aan de verbe tering van het militaire leven ook in dit opzicht wordt geschonken. Dat zie je nou weer aan dat oogenblik van stilte, waarmede voor het bidden in de kazerne gelegenheid gegeven wordtonze Roomsche jongens, en de goede Protestanten niet minder, bid den tegenwoordig allemaal, vertel de me onlangs een jong korporaaltje, en hij zei me erbij, dat een Room sche jongen, die nu niet bidt, met den rug wordt aangekeken.... Juist zoo, daar moet het heendat is een bewijs dat de geest beter wordt, en dat bet malle idee dat je als Roomsche niet voor je opinie moogt uitkomen ter wijl men het wel als een eer be schouwt om den ongeloovigen bra nie uit te hangen, nu uit den tijd raakt, óók in de kazerne! i PT;

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1908 | | pagina 1