DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. KinsiephuBSvest 2S-3I«33, Haai*8èm Van alles wat! BUITENLAND. BINNENLAND. Zaterdagavondpraatj es. ZATERDAG 8 AüGc 33" J] Jaargang No. 6S56 bureaux van Redactie en Administratie: inter c. Telefoonnummer 1426. Verspreide Berichten. (908. EIME HURLEMSCHE COURAHT AB0S5 KMBNTSPKI3S: Per 8 maanden voor Haarlem 11.86 Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 1.85 Voor de overige plaateen in Nederland franco per poet 1,81. Afsonderlijke nummers0.05 PRIJS DER ADVERTENTIËN Van 16 regelsfO.ftU (oonunt)f 0.60 Elke regel meer 0.19 Groote letters naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie contant. 1000 Alle betalende abonnés op dit blad zijn, volgens de bepalingen en onder de beperkingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor bedragen van -IP- 460 380 150-100 s? 601: 15 GULDEN bij verlies van éen anderen vinger. De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11. ii. Onnoodig straatrumoer. Neen, nu bedoel ik niet bet ge rucht van de kermis: een straat rumoer apart. 'tZal ook wel niet erg pleizierig zijn, dunkt me, als je een stoomcarrousel of 'n poffertjes kraam met een Italiaansch tingel- gezeischap voor je deur hebt, maar enfin, dat is maar voor een weekje. Doch ik bedoel ons hedendaag sche straatrumoer, het gegons en lawaai van onze moderne steden, bet geratel van rijtuigen en gebel van trams en hoorngeloei van auto's en geklinkklank van fietsbellen, met 't geroep van kooplui en meer niet afzonderlijk te definiëeren geluiden, die te samen één voortdurend, nooit rustend goraas vormen, dat vol gens de doctoren een der grootste oorzaken is van de hedendaagsche nervositeit. Nu is bet waarin Haarlem heb ben we van dat straatrumoer niet zóóveel last als in £en werkelijk groote stad. Maar toch: er zijn straten genoeg, waar het gerust een beetje minder konl Ik ken iemand, die woont boven een paar jonggehuwde men schen, welke voor de gezelligheid zich een fonograaf hebben aange schaft. Vóór zijn buis rijdt de paardentram om de drie minuten met voortdurend gebel voorbij, dan is het er een voortdurend verkeer van rinkelende fietsen, met telkens een toeterende auto erdoor, twee huizen haast hem is een café waar e«m automatische piano speelt en het jonge paar geeft nu in de tuinkamer geregeld eiken avond fonograafconcerten. Er is niets ver- foeilijkers te bedenken dan een fonograaf op een koopje... en zóó een is het er. Mijn kennis gaat ver huizen I Zuke dingen als een fonograaf, die al even erg zijn als een buur juffrouw die pianoles geeft of een dametje dat hoogert zangles heeft, kun je natuurlijk niet verbieden. Althans, ik zou geen Wetsartikel weten op te sporen, dat daartegen is in te roepen, mits er natuurlijk maar geen nachtelijk rumoer ge maakt wordt, betgeen met den zeer oneiglijken naam van „burenge rucht" door onze wet wordt betiteld. Maar afgescheiden daarvan blijft er toch op onze straten zeer zeker nog heel wat onnóódig rumoer over. Eu als bet nu waar is wat de dokters beweren, dat zeker zeven tig procent van de hedendaagsche nervositeit en prikkelbaarheid van zenuwen moet worden toegesc re ven aan dat onnoodige straatlawaai, och, dan zou het toch niet zoo heel ongemotiveerd zijn, wanneer de overheid zich daar eens mee bemoeide jes niet eiken avond een half uur lang je zenuwen kriegel maken met hun eentonig getingel. En als dat dan tot gevolg heeft, dat Meer-en-Berg minder bewoners gaat tellen, en dat 't algemeene volkshumeur verbetert want slecht humeur en ongedurigheid en triestigheid zijn de kleinere ge volgen van de nervositeit, die de algemeene kwaal onzer eeuw is wel, dan is dat toch ai iets, dat lang niet gering is te schatten 1 Wanneer hier in Haarlem eens zoo'n Bond tegen onnoodig straat rumoer wordt gesticht, dan mag men mij dadelijk als lid opschrijven I F. In Amerika, waar ze ons in alles vóór zijn, zijn er vereenigingen, die ten doel hebben, te strijden tegen onncodig geraas en voor bescher ming van de zenuwen der mede burgers. En deze hebben op vele plaatsen al heel wat succes. Maar ook in onze buurt, in het oude Europa, wordt nu ook in dien geest gewerktIn Hannover is on langs een bond opgericht om het onnoodig straatrumoer te bestrijden, en de mannen die daaraan zitten, werken hard voor wat ze heel eigen aardig noemen: „de bygiène der zenuwen". Die Bond gaat eerlang een zwarte lijst aanleggen van hotels, huizen, ateliers enz. waar onnoodig lawaai wordt gemaakt, en van personen, die door straatrumoer de zenuwen hunner medeburgers bedreigen. En men stelt zich nu voor, er een wereldbond van te maken. Ook in ons lieve vaderland wil men in die richting propaganda voeren. Ik las in een Hannoveraansch blad, den „Courier", een spottend artikel op dezen nieuwen Bond. Die krant lacht er mee. Het beste middel om aan zenuw- j van het natuurkundig instituut te achtigheid te ontsnappen vindt datFrankfort, opgedragen, een deskundig blad hierin, dat men alle herrie en te brengen over de moge- rumoer maar roet filosofie verdraagt.bjkheid en waarschijnlijkheid van het Wi. dat doet. deert er op den duur JtSStSSLvW mets van I beschouwd, dat de ontploffing is te Nu, dat is goed en wel, maari wijten aan zelfontbranding van het niet iedereen is filosoof, en de filo-gas door den heftigen stoot, sofen zélf zijn meestal nog al ner- j Intusschen blijft het geld bij hon veus! j derd duizenden aan Zeppelin toestroo Aan die filosofie geloof ik - Men niet zoo hard. En ik zou ook eigo.i DUITSCHLAND. De oorzaak van Zeppelin's pech. Waardoor het luchtschip zoo plotse ling ontploft is, weten we nog altijd niet. Gebleken is, dat de motoren allen waren uitgeschakeld en stil stonden en dat er geen vuur te bekennen was! Daar ook geen bliksemstraal is te zien geweest, wordt nu van zaakkun dige zijde de oorzaak van de ramp gezocht in de vorming van z.g. Sint Elmus-vuur. De positie van den ballon op het hooggelegen plateau, in een sterk met electriciteit geladen utmos feer, maakt dit niet onaannemelijk, en het ministerie van Binnenlandsche Zaken heeft dr. Linke, den directeur lijk niet weten, waarom die Bond niet in ons lieve vaderland zou kun nen tot stand komen Als er dan gewerkt wordt voor steun vanwege den Staat of de ge meente voor de bestrijding van het ounoodig straatalarm, wel, dan zie ik den tijd nog komen, dat het typisch-HolIandsch uitschreeuwen van gevente koopwaar tot de histo rie behoort, dat het voorgeschreven is aan alle voertuigen gummibanden om de wielen te hebben, dat de porfierkeien van den Wagenweg voor asfalt hebben plaatsgemaakt, dat gillende jongens en meisjes niet meer worden aangetroffen, en dat een electrische tram geruischloos oopt, zonder dat aanhoudend gebel, gefluit of getoeter, dat de Damiaat- FRANKRIJK Faliières en de Kerk. Faliières' dochter trouwt de volgende week met den secretaris van den president Jean Lanes. En het tweetal staat er op, ook werkelijk te trouwen, d. w. z. een kerkelijk huwelijk aan te gaan. In verband daarmede is de vraag opgeworpenmag Faliières, die na tuurlijk van huis uit ook Katholiek was, maar nu „er niet meer aan doet", en wat meer is door zijn medewerking aan de kerkvervolging buiten de gemeenschap der Kerk is gesloten, bij de kerkelijke plechtigheid tegenwoor dig zijn? De vraag is besproken. En de Aartsbisschop van Parijs, aan wien de beslissing was, heeft geantwoord, dat de heer Faliières, aangezien niet ken, gerust in de kerk mag komen en er worden ontvangen. Omdat nu echter openlijk de vraag aan de orde is gesteld, heeft Faliières maar besloten de kerkelijke huwelijks voltrekking niet bij te wonen. En zoo trouwt zijn dochter in de Madeleine-kerken pa blijft thuis, De anarchistische raddraaiers. Terwijl Clémenceau niet wil ingrijpen tegen dc C. G. T. (de beruchte, mach tige „Confédération Generale du Tra vail",) komen er sleeds meer dingen aan het licht, die toonen boe gevaar lijk en vol boos opzet deze anarchis tische bende is. Vooreen der Fransche rechtbanken is n. 1. uitgekomen, dat die C. G. T. er betaalde „ambtenaren" op na houdt, die de werklieden tot staking en sabotage opruien. Die „ambtenaren", opruiers tot sta king, krijgen daarvoor een dagloon van 8.50 francs.... meer dan talloos veel werklieden 1 Beter bewijs, dat het socialisme en anarchisme niet het volkswelzijn, maar het visschen in troebel water beoogent, is wel nooit geleverd OOSTENRIJK. Verzekering als faveurtje voor de schatkist. Bij ons moeten dat weet men kolossale sommen erbij, nn het Rijk de verzekering tegen ongevallen heeft ingevoerd. Overal is het verzekeringswezen een lucratieve instelling: maar die van het Rijk gaat slecht. Hoe dat komt, zullen we niet on derzoeken, maar wèl is merkwaardig, dat in andere landen, met name in Oostenrijk, de Rijks-verzekering meer en meer wordt beschouwd als een bate voor de schatkist, endus hoe langer hoe meer wordt uitgebreid. Daar kennen ze het geheim dus beter dan hier. 't Nieuwste wat men er zal krijgen, is nu een verplichte reisongevallen- verzekering! Alle spoorwegreizigers zullen van rechtswege tegen ongelukken zijn ver zekerd, maar.... de premie moeten ze zelf betalendat wordt gevonden op een hooger bedrag voor de spoor kaartjes! Men bereikt daarmee twee diDgen: vooreerst een vermijding van de kost bare en lastige processen om schade vergoeding, die nu na mogelijke spoor wegongelukken altijd volgen. En ten tweede: men berekent dat deze verzekering een faveurtje van een millioen kronen in de schatkist brengen zal. TURKIJE. De toestand. Gisteren was weer de wekelijksche plechtigheid van het moekeebezoek, iet z. g. Selainlik, en daarna heeft de Sultan het diplomatieke korps ont vangen. Hij las toen een verklaring voor, de groote ban over hem is uitgespro- inhoudende, dat hij op zijn eer als souverein belooft de herstelde grond wet te zullen eerbiedigen en zich ia de toekomst er strikt naar te zullen gedragen. De Italiaansche gezant herhaalde den gelukwensch van het diplomatieke korps en drukte zijn vreugde uit over een gebeurtenis, welke de geheele wereld voldoening schenkt. Tegen de vroegere hofkliek. De correspondent van de Times seinde gisteren uit Konstantinopel De menigte heeft Woensdagavond betoogingen gehouden voor het huis van Tahsin- en Zekki-pasja. Tahsin en Zekki werden door de aanvoerders van de menigte gevangen genomen en naar het ministerie van oorlog gebracht, waar vanochtend ook Abdul- Hoeda zich bij hen voegde, die zich liever overgaf dan zich aan de betoo- girg bloot te stellen. Memdoeh, Hassan Rami, Ahmed en Resjid zijn uit het ministerie van politie ook derwaarts gebracht. Alleen Ragib weigerde zich over te geven, voor men hem een mandaat tot inhechtenisneming liet zien. On danks uitingen van groote vijandigheid jegens de paleiskliek en hare woeste houding, verneem ik, dat de menigte, die verschillende schadelijke ambte naren in den laatsten tijd in hechtenis heeft genomen of heeft doen nemen onder bedwang van hun leiders bleef, die er evenzeer op uit zijn, om moor den op ambtenaren door degenen, die zij vroeger verdrukten, te verhinderen als om te voorkomen dat ambtenaren met hun vuig gewin ontsnappen. Ik verneem, dat de in hechtenis genomen ambtenareji in bewaring zul len blijven, tot de opwinding voorbij is. Zij zullen dan misschien tegen een zware borgstelling vrijgelaten worden, in afwachting van een onderzoek naar hun handelingen. Ik verneem, dat zelfs Fehim zijn leven had kunnen redden, indien hij degenen, die hem Kwamen gevangen nemen, niet be schimpt en met een vuurwapen aan gevallen had. Hij werd letterlijk in stukken gescheurd. Nu zoo goed als alle leden yan de paleisgroep gevangen genomen of ge vlucht zijn, heeft het comité- een manifest uitgevaardigd waarin het tot staking van de betoogingen vermaant en alle rustverstoorders als verraders dreigt te behandelen. van zijn zoon Daniio ;;fstand van «ie re geering te doen. Practisch. t.-,v-»e pve-si'Gnts- candidaten in Amem.a zoowel de beer Bryan als de heer Taft, hebben voorden fonograaf redevoeringen gehouden, en voor de cinematograaf geposeerd. Zoo zullen tot in de verst afgelegen dorpen de kiezers de redevoeringen der candida- ten kunnen booren en zullen zij, dank zij de bioscoop, ojk de houding en ge baren van de om den presidents-zetel- kampenden kunnen bewonderen! Naar de revolutie. De Fransche mijnwerkerscon^ederatie heeft zich e n bloc aangesloten bij de C. G. T., de anarchistische arbeidersbeweging. Dat is een ernstig feit, dat de kracht der revo lutionaire groep zeer versterkt. Voor den Sint Pieterspen" ning. Volgens telegrafisch bericht uit Rome, stelde kardinaal Gibbons, aan liet hoofd van 150 Amerikaansche pelgrims, den Paus een milloen lire ter hand voor den St. Pieterspenning. Uit Mon tenegrn. Aan de Weener bladen wordt gemeld, d it vorst Nicolaas van Montenegro, voornemens zou zijn, in den aanstaanden herfst, ten gunste Het jaarlijksche tuinfeest bij H. M. de Koningin-Moeder. Gistermiddag werd ten paleize te Soestdijk door H. M. de Koningin- Moeder het jaarlijksche tuinfeest ge geven. Het aantal personen, hetwelk dit feeet bijwoonde, was minder groot dan andere jaren. Te ruim 8 uur ver scheen de Koningin-Moeder met haar gevolg te midden van hare gasten, die zich vereenigd haddeninhet lommer rijke park achter het paleis. Onder de genoodigden bevonden zich tal van burgerlijke en militaire autoriteiten, met wie H. M. zich geruimen tijd onderhield. Door de stafmuziek van het öe reg. infartie werd tijdens het feest een matinée gegeven. Ruim 5 uur verlieten de gasten het paleis. Uit de Staats-Couraut Bij Koa. Besl. is D. P. M. Gras- winckel, te Utrecht met al zijn wettige zoo mannelijke als vrouwelijke af stammelingen in den Nederlandschen adel verheven, met de praedicaten van jonkheer en jonkvrouw. De gewone audiëntie van den 'minister van justitie zal Maandag niet plaats hebben. Dr. Kuyper Dr. A. Kuyper is in de badplaats Baden bij Weenen aangekomen, om daar de baden te gebruiken. Deze badplaats is o a. bekend om hare krachtige zwavelbronnen en ligt in prachtige streek. N ederland-Venezuela. Onze Amsterdamsche eorr. seint: Naar men ons uit doorgaans goed- ingelichte bron verzekert, wordt H.M.'s pantserschip „Friesland" gereed ge reed gemaaat foor het vertrek naar de West. De „Friesland" zal komen te staan onder bevel van den kapitein ter zee W. J. Cohen Stuart. Wij hebben nopens dit belangrijke bericht inlichtingen ingewonnen en van bevoegde zijde werd ons het vol gende medegedeeld. H. M.'s pantser- schip „Friesland" wordt thans gebruikt voor oefeningen van adelborsten en jongens. De „Friesland" behoort tot hetzelfde tijpe schepen als de „Gel derland", „Utrecht" en „Zeeland". Niet alleen het feit dat uit den Haag bevel is ontvangen aan de „Friesland" flink te arbeiden, zoodat dit pantserschip binnen weinige dager zeevaardig en reisvaardig is, bevestigt de waarschijn lijkheid van dit bericht, maar ook LH. Hoe men in „de stem ming" komt, en hoe de practijk de theorie niet altijd dekt. Een merk waardig voorbeeld, en wat de Italiaansche juffers over ons denken. Holland- sche jongens, diemet Fran sche veerenr prijken, en grove vertooningen die ver boden moesten zijn. Een ernstig slot. Zoon kermis week brengt je toch vanzelf, of je wilt of niet, in een andere stemming dan gewoonNuch ter beschouwd is het natuurlijk een dwaas ding, om je maag te vullen met een ongaar bakseltje van water en meel, en even dwaas is het om als een dolleman op een schokkend houten paard of op een heen- en weer-gezwiepte zitplaats in de rond te te rijden, bij een atmosfeer die verre hoven de normale is, en onder een oorverdoovend lawaai van een reuzenorgel, gepiep en geknars van machines enz. Maar zulke dingen' doe-je, en omdat het kermis is, vindt je ze niet dwaas meer. Dat komt door niets anders, dan door die ou- derwetsche kennis-stemming, die er toch. nog wel i« onder ons volk, >vat ook de fell© an t i - kermis meins cben mogen beweren. Maar wat praat ik van a:n 1 i-kermis men s chen Ik ken er, die ik van de week heel gezellig tegenkwam op liet kermisterrein, en die met ieen tevreden en voldaan ge zicht 's avonds laat nog hun biertje gingen drinken hij Brinkmann, vlak bij die Italiaansche juffers, die er zoö oorverdoovend gillen en joedele-n kunnen! Zie je, dat is de anti-ker- Imisman in de.jpraotijk! Och, 't is te begrijpen, wa,nt dat ko-mt door die kermis-stemming, die je niet be schrijven kunt, maar die iedereen haast te pakken neemt en je tot allerlei dingen brengt waar je an ders nooit aan idenken zoudt. Daar heb j'O bijvoorbeeld meneer J. C. P. die in het „Haarlem's Dagblad" z'n hart over alles en nog wat uitstort, 'u Deftig man, aan net man, een die boven het gewone gedoe staat, wat [Welnu, diei meneer krijgt de kermis- stemming over 'm, en floep daar zit-i-e met twee Rotterdamsche Jo den-komieken te praten, en of 't po litiek© of publieke persoonlijkheden waren, interviewt hij ze, en z-et hun levensgeschiedenis en hun doen en laten in de krantZoo gaat hetals je het te pakken krijgt dan moet je eraan gelooven, zelfs al hen je 'n deftig man en houdt je je anders met zulke lui als komieken en kermis volk niet op. 't Is overigens ook een pleiziertje om zoo in deze week eens overal rond te kijken en je oogen te laten gaan. Ouwe boeren zie je 'n beelen a.vond in de café's zitten met den blik v as t ge k luist-erd aan de Ita liaansche dametjes die tegenwoordig in de- mode zijn. En van tij-d tot tijd wagen ze zich aan -een half woord Fransch, welke heldendaad dan in den regel gevolgd wordt door de aanbieding van ©en glaasje dit of dat. En ik moet z-eggenzoo'n vrien delijk aanbod wordt zelden afgesla gen Ja, die Italiaansche juffrouwen weten bet wel! Je hebt erbij, die net zoo goed Hollandsch verstaan en spreken a-ls u o-f ik, omdat ze on der den rook van den Haarlemmer dijk of op Kattenburg ter wereld kwamen. Maar' 's avonds in de café's verstaan ze alleen maar Fransch hebben ze geen gelijk! En de echte Italianen 't Is wel eens ko miek om uit een hoekje ze gade .te slaan en op de uitdrukking van hun gezicht af te lezen wat ze denken; over ons Hollandsch volk in kermis- stemming. Ik vrees, dat die gedach ten ietwat sarcastisch zullen wez-en Maar enfinonze goede Hollandsch© dubbeltjes en kwartjes versmaden; ze niet, integendeel Evenmin trou wens als de hoeren Alberts, die op hun tent evenwel allerlei Fransch hebben gezet, om aan het „geëerde publiek" bekend te maken dat de „se anoe coinmencfcra- a 8 beunes" en die zich „operateur" en „explicateur" noemen, terwijl ze toch vain huis uit, echte Bredasche jongens zijn. [Waarom dat malle Fransch op zoo'n Hollandsch© kermis Dat ©en poffer tjeskraam er nu mee komt e,n vertelt de „véritable beignets de pommies de Paris" te verkoopen, allo, dat is nog te begrijpenhoevelen van onze koks en koekbakkers in Haarlem's straten noemen zich nog niet con- fiseur en cuisinier Maar zoo'n bios coop als die van Alberts, die zich er op beroemen Nederlanders te- zijn, moest ook op z'n Hollandsch voor den dag komen, dat was verstandig en royaal! Over- opschriften gespro ken, je ziet er rare bijDaar heb je die werp- en gooi tentjes waarin zich de volksopinie en de volks-sympa- thiën en -antipathiën uitspreken. .De figuren, waarnaar je groeien moet, moeten daar altijd personen beteeke- nen 'die het volk niet luchten kan of zien. En zoo staat er boven een af schuwelijke pop „Sjamberlein", en ik las boven een andere „Jam Buil" waaruit je de antipathie tegen Enge land dadelijk proeft. Toekoe Oeinar is nog een oude haat, en voor onzen vrijheidszin sprekend is de figuur van „de Zapur" dia ik óók ontdekte. President Castro zag ik nog nietdie komt 't volgend jaar ongetwijfeld... als dan de kermis er nog wezen zal. Ik voor mij, zooals ik vroeger al zei, zou er op tegen hebben om die kermis zoo gewelddadig uit te roeienwil men haar een zachten, dood laten sterven, dat zij zoo, maar aan vele|n onder het volk ontnemen, waarop dat zelfde volk werkelijk ko-ogen prijs stelt, dat acht ik alles behalve een goede daad. Toch is er daarom nog wel heel v.eel te ver beteren als je bijvoorbeeld op die Botermarkt die tent ziet staan met vuile halfnaakte kerels, die het pu bliek presenteenen om een ronde te boksen en die dan hun tegenstander tot groot vermaak van het „pu bliek", dat voor een overgroot deel uit jongens en meiden van den leef tijd die „de hoop des vaderlands" heet, een oplawaai in de maagstreek of een jaap tegen de kinnebakken geven, dat je er van rilt, zie je, als je zulke dingen ziet, dan be grijp je toch niet al te best, waarom de overheid, die den goeden „kop van Jut" niet hebben wil, en die arme drommels als straat-acrobaten onver- biddelijk vervolgt, liever niet zulke grofheden tegengaat. Voornamelijk, zooals ik zeg, „geniet" het jonge' volk van deze grove, walgingwek- kende vertooningen, van die worstel en bokswedstrijden, en als er iets is, dat bedervend en slecht1 moet werken op de zeden en de op voeding van onze toekomstige bur gers, dan zijn het toch wel deze dingen! Ik hoop daarom van harte, dat het gemeentebestuur bij een vol gende kermis de bepaling zal maken, dat tenten met worstelaars of bok sers (er zijn waarachtig zelfs „da mes" onder!) niet zullen worden toe gelaten. Maar overigens: och, die een© week van pret en uitspanning moeten we onzen menschen niet ont nemen. [Want je brengt ze, door de kermis af te' schaffen, eenvoudig op den weg die zoo verderfelijk is, den weg van het chronisch-uitgaan, en helaas -wordt daarvoor maar al te veel gelegenheid gegeven! Daar om hoop ik, dat als nu Maandag deze kermis weer achter den rug is, de kermisstemming ook verdwijnen zal. 't Gewone' leven met al zijn ap en dependenties komt dan weer vóór, en waarlijk: in onzen tijd is het leven hard en ernstig genoeg. En de toestand van onze burgerij is er waarlijk op het oogenblik niet naar, om den ernst van het leven op zij te zetten.... als ik maar eens denk aan onze belastingbriefjes maar nu houd ik op. want ik zou uit den toon vallen van dit praatje, en dat heb ik al in den tijd van mijn schrijverij voor de krant geleerddat zou een leelijke fout wezenDus atjuus tot de volgende week! 8 AUGUSTUS.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1908 | | pagina 1