1 DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. Jïïïïrx igtfi 0DIJ)BKb, qnn itn inn oh - 4UU dUII lull lull uil verloofds van den soldaat. 2. Kindei*huiivest 29-31-33, Haarlem BUITENLAND. BINNENLAND. I i Brieuen uit het donkere Werelddeel. MNSDAC 18 AUG. 1908. fcfl 33nta Jaargang No. 6663 ABONNEMENTSPRIJS: 8 maanden voor Haarlem fl.85 Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 1.85 »oor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.8C ^wonderlijke nummers .0.05 Bureaux van Redactie en Administratie: Imtere. TeSefoonmummer 1426. PRIJS DER AD VERTENTLÈN Van 1—6 regelsf0.60 (oontant)f 0.50 Elke regel meer.0.10 Groote letters naar plaateruimte. Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie oontant Alle betalende abonnés op dit blad zijn, volgens de bepalingen en onder de beperkingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor bedragen van: GOLDEN bij verlies van éen anderen ringer. De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11. Betere tijden komen. Na al mijn vorige brieven over r8 ellende van den hongersnood, 8 net thans wezenlijk een genoe- «8n, dat ik wat hoopvoller kan '-drijven. Onze arme Basoga zijn nang als zieken, die na een langen lacht van onrust en lijden, het eerste grauwen van den morgen zien. De Meimaand was overal een soede maand en schonk wat regen, nni was vrjj giecht voor Kamuli, paar goed voor andere deelen des abds. Het begin van Juli is weer j y goed en het begint te dagen 11 het Oosten. Het eerste inlandsche *°edsel, bestaande uit maïs en boelo \2eer kleine bruine korrels), komt ?P de markten en vele menschen ®ebben nu wat te eten. Nog eenige *eIcen en overal zullen de menschen p^appelen kunnen eten. Natuur lik zijn er uitzonderingen, doordat *«len niet de kracht hadden om te pïken of te wieden, doch in het 'gemeen heeft men goed gewerkt is de toekomst meer bemoedi gend. Alles hangt nu af van de aard beien. Blijft er af en toe een *egenbuitje vallen, dan zal alles goed gaan, en zal het volk ver- Scheidene maanden lang van de ^dappelen kunnen leven. Niet zoo- in Europa worden hier in eens 'e aardappelen gerooid. Neen, men gaat iederen dag in het veld, en ***alt de grootste aardappelen uit pft grond, terwijl men de kleintjes zitten om aan te groeien. In gewone tijden teelt men ook bdappelen, doch dienen zij meer *P lekkernij. Het hoofdvoedsel is rpijd de banaan, die eerst geschild °rdt, dan netjes wordt ingepakt een 3 a 4 bananenbladen, en ervolgens gekookt of liever ge bomd wordt in een grooten pot. tweede gerecht of dessert °6qi het zooals ge wilt gebruikt peü dan aan tafel een paar groote ^appelen. De banaan is een uitstekend ge- °hd voedsel voor de negers hier, paar er zijn twee groote nadeelen pa verbonden. Vooreerst groeit de j^cht uiterst langzaam en duurt minstens vijf maanden, voordat e vrucht volkomen rijp is. Daar boven heeft de banaan veel water podig, en dit laatste artikel werd '8t de laatste twee jaren meer ge bracht dan verkregen. Ilit was dan ook de oorzaak van eQ algemeenen hongersnood, maar °8 eenige weken tobben ,en we .ben maar hopen, dat de hongers- "°od voor goed tot het verleden behoort. Nog wat meer regen, en over een paar maanden, als de aardappelen op zijn, zullen de men schen weer hun bananen hebben. Voor het oogenblik is de toe stand gered. Wel is het zeer goed mogelijk, dat er over een paar maanden of het volgend jaar weer hongersnood komt, maar zoo ver denkt de neger niet en ook de missionaris houdt zich aan het spreekwoord: wie dan leeft, wie dan zorgtden hongersnood tegen houden kan men toch niet Einde Juli of begin Augustus zal de hongersnood voorbij zijn en zul len ook voor de missie betere tijden aanbreken. Duizenden en duizenden zijn gestorven in de laatste maan den; de grootste ellende heeft het land bezocht en God geve, dat nu betere eD gelukkiger tijden mogen aanbreken voor dit rampzalig volk. Kamuli, Oesoga, 10 Juli, 1908. DUITSCHLAND. De Duitsche Katholiekendag te Dusseldorf. De 55e Duitsche Katholiekendag, die prachtige demonstratie der Duit sche Katholieken, wordt ditmaal met bizonder veel plechtigheid en feestelijk heid te Dusseldorf gehouden. De heele stad is in feestdosguir landes slingeren zich door de straten en vlaggen wapperen huis aan huis. Recht tegenover het station prijkt een reusachtig „Willkomm!" dat de gastvrijheid en hartelijkheid dezer mooie Rijnlandsche stad tegenover Duitschland's Katholieken uitspreekt. Een reusachtige halle is opgericht, waarin plaatsruimte is voor.... ruim 12000 personen! Zondagmorgen 9 uur droeg Z. H. Kardinaal Fischer, aartsbisschop van Keulen, een plechtige pontificale H. Mis op in de St. Lambertuskerk, terwijl te 10l/2 de groote Festhalle eveneens door een H. Mis aardig en treffend gebruikwerd ingewijd. Des middags trok een stoet van ruim 50.000 man werklieden van Noord- Zuid, Oost en West, allen opgekomen om openlijk getuigenis af te leggen van hun Katholieke beginselen, door de stad, een onbeschrijfelijk, in drukwekkend, reusachtig schouwspel I Ruuim anderhalf uur duurde het voor bijgaan van den stoet. Des avonds had de officieele be groetingsavond plaats, waarbij ver schillende hoogwaardigheidsbekleders van stad, land en kerk het woord voerden. Namens de Nederlandsche Katholieken, die in grooten getale te Dusseldorf vertegenwoordigd zijn, voerde Mgr. Dr. Andreas Jansen uit Bunnik het woord. Zie verder onze Laatste Berichten. ENGELAND. Do vloot en Duitschland. Merkwaardig zooals in Engeland herhaaldelijk de daden van de regee ring en de woorden der regeerders met elkaar vierkant in tegenspraak komen Sedert de visite van Kronberg we zeiden het gisteren nog is er een vriendelijke stemming in Enge land, en de ministers doen hun best die aan te vuren. Zoo heeft Churchill weer een zeer vriendelijke en vrij opzienbarende rede gehouden, waar hij het zoowat heele- maal had over de betrekkingen tus- schen Engeland en Duitschland. Hij keurde het af, dat sommigen de meeniDg verspreiden, dat een oorlog tusschen die twee landen onvermijde lijk is. Dat is onzin, zei Churchill. Vooreerst heeft Engeland geen reden om bang te zijn. Het is een eilanden rijk en alle partijen zijn er eensgezind voor Engelands vloot sterk te houden. Vervolgens is er nergens ter wereld botsing tusschen Engelsche en Duit sche belangen van den eersten rang. Integendeel, de Duitschers behooren tot Engelands beate klanten, en Chur chill zou niet weten, waar een gelijk waardige markt te vinden, wanneer er Duitschland iets overkwam. Dat is allemaal heel mooi en wel, en de Duitschers zullen het erg pret tig vinden, maar als men dan tegelij kertijd leest, wat de Engelsche regee ring met de vloot van plan is te doen, dan kan men levendig begrijpen, dat de Duitschers even weinig van de oprechtheid der woorden dier minis ters geiooven, alsvele anderen Want met die vredelievende ver zekeringen gaat de uitbreiding der toch al zoo machtige Engelsche vloot gelijken tred. De laatste maatregel in dezen zin wordt nu door de „Daily Telegraph" medegedeeld. Dit blad verneemt dat de regeering bij den hernieuwden wed ijver in versterking van de vloot, het voorstel overweegt om een leening van honderd millioen pond sterling aan te gaan, tot vorming van een fonds, waaruit zij kan putten als het noodig isl Een aantal geldmannen hebben op zich genomen, het geld tegen zeer geringe provisie te verschaffen. Naar men gelooft zal dit plan ver hoeden, dat de begrootingen in de war geraken. Een invloedrijk deel van het kabi net is voor het voorstel, hetwelk gelijk staat met een verklaring, dat Enge land besloten is tot eiken prijs voor zijn vloot den maatstaaf van sterker dan twee andere staten te handhaven Concurreer daar maar eens tegen! Nu moet volledigheidshalve nog gezegd, dat de Engelsche Rothschild verklaard heeft, niets van zoo'n lee- ningplan af te weten. Rothschild, hoe financieel-achtbaar ook, is evenwel niet de ;heele Engel sche financiewereld 1 TURKIJE Oneenigheid. De inmenging der mogendheden. Het is zooals we een der dagen van de vorige week reeds kortelings ver meldden: er is al tweespalt ontstaan tusschen de partijen die de totnogtoe zoo vreedzame revolutie in het Turk- sche Rijk leiden. Het voornaatnste leidende lichaam de nieuwe beweging is, zooals men weet, het Ottomansche Comité. Dit nu is na lange stille tegenwer king in botsing gekomeD met het lichaam dat vroeger de Macedonische beweging grootendeels beheerschte het revolutionaire comité te Saloniki. Terwijl de JoDg-Turken zich tevre den stellen met het herstel der grond wettige toestanden en, als het kan, de staking van de inmenging der mogendheden, wenscht het revolution- naire comité een autonoom Macedonië. Wat dit worden moeteen zelfstandige Staat als Servië, of een vasalstaat als (in naam) Bulgarije is, weten we nog niet. De revolutionairen hebben nu echter aan het jong-Turksche comité hun eischen doen toekomen en dit zou wel eens kunnen voeren tot een ernstig conflict. Zeker is het, dat dit optreden tegen de jong-Turken er kwalijk toe leiden kan, dat de zaken in het immer onrustige Macedonië op den goeden weg komen! En merkwaardig is het ook, dat juist op dit oogenblik en onder deze omstandigheden de kabinetten te Londen en te St. Petersburg het open lijk gewenscht oordeelen, zich van alle inmenging te onthouden! Daar is evenwel een „maar" bij. Rusland n.l. behoudt zich voor, op de zaken terug te komen, wanneer de hervormingen, die de sultan heeft tosgestaan, niet afdoende zullen blij ken! Wanneer blijkt, dat de toestand der Europeesche provincie slecht blijft, dan zal Rusland de mogendheden aan 't verstand brengen, dat interventie noodzakelijk is! Hiermee geeft Rusland den Jong- Turken een geducht wapen in handen. Zij kunnen er nu op wijzen, dat de bij de grondwet toegestane hervormingen met kracht moeten worden doorge voerd, daar anders de Europeesche interventie weder voor de deur staat Het is anders wel héél curieus, dat Rusland voor zich juist dit voorbehoud maaktHet land waar de grondwets beweging totnogtoe zoo jammerlijk mislukt is, zet een ander land voor een dilemma: „óf de grondwet, en goed, of wij zullen ons ermee be moeien Dat zijn de verrassingen der diplo matie PERZrË. Rusland en de jongste gebeurtenissen. Het blijkt steeds duidelijker, dat de Sjah van Perzië bij zijn optreden tegen het parlement steun ondervindt van Rusland. De Russische gezant te Teheran, de heer Hartwig, heeft zich tegenover een correspondent van de „Rjetsj" uitgesproken over de plannen van den Sjah, en diens optreden tegen de constitutioneelen. De Russische gezant betuigde zijn volkomen instemming daarmede, en sprak iv,et lof over de voornemens van den Sjah om den grondslag voor de Medsjilis, de volksvertegenwoordi ging, te wijzigen. De nieuwe vertegenwoordiging zal niet worden gekozen, maar door den Sjah worden benoemd. Zij zal een adviseerende stem hebben. Alle pre rogatieven van den Sjah zullen worden hersteld!... Het nieuwe Perzische parlement zal dus geheel en al worden ingerioht volgens het model, door den Rus- sischen minister Boelygin ontworpen, dat echter in Rusland niet werd uit gevoerd. Het Perzische parlement zal uit 35 leden bestaan. Ware de Sjah er niet in geslaagd, zoo zeide de Russische gezant, om aan het parlementaire bewind een einde te maken, dan zou interventie van de mogendheden noodzakelijk zijn geweest. Nu, dat mag Rusland denken, maar of alle mogendheden het ermede eens zullen zijn?,... Al moge men dan ook Perzië nog lang niet rijp achten voor een Euro peesche constitutie en wat daaraan vastzit. MAROKKO. Abdul Azis wint De „wettige" Sultan Abdul Azis is weer erg aan de winnende hand. Zijn troepen hebben, een belangrijke overwinning behaald op de troepen van Moelai HafidDe macht van Abdul-Azis bevond zich dientengevolge, den 12en dezer 's avonds, nog slechts op 2 uren afstands van Marrakesj. Te Tanger werd gisteren verwacht, dat de sultan reeds te Marakesj zou zijn aangekomen. Van Aloelai Hafid hooren we niets anders, dan dat hij ziek is. Dat is te begrijpen bij zooveel tegenslag! AMERIKA. Tegen de negers. 'tls treurig zooals de rassenhaat in het ;„vrije", democratische en gelijk- heidlievende Amerika toeneemt. De beweging tegen de negers neemt steeds toein de hoofdstad van een der grootste staten van de Unie heb ben nu weer ongeregeldheden plaats gehad waarbij tal van bloedige en weerzinwekkende tafreelen zijn voor gevallen. We hebben er al wat van medege deeld. Die verhalen van dat lynchen zullen we hier nu maar niet weergeven, maar dit moet gezegd, dat de goede naam van Amerika onder zulke too- neelen en toestanden ernstig lijdt Verspreide Berichten. Tramongeluk. Op de electrische tramlijn van Frascati naar Castel Gon- dolfo nabij Rome is gisteren een botsing geschied, waarbij vier mannen ernstig en eenige anderen niet ernstig gewond zijn. Esperanto. Te Dresden is het vierde internationale Esperantisten-con gres geopend; bijna 2000 afgevaardigden uit alle landen nemen er aan deel. Frank rijk en Engeland zijn zeer sterk verte genwoordigd, terwijl Duitschland slechts de vierde plaats inneemt. Japanners door Amerikanen gevangen. Twee Japanschevaartuigen, de „Hinsem&roe" en de „Parkimaroe zijn in het gezicht van ket eiland Sint Paul, ia de Behring zee, door een Ame- rikaansch schip in beslag zijn genomen de bemanning der beide Japansche boo ten telde 59 koppen. Volgens de Ame rikanen oefenden zij op onwettige wijze de zeehondenvangst uit. Een dubieus bericht. Het heet dat de Duitsche keizer van half Novem ber tot half December op het eiland Wight verblijf zal houden. Dat lijkt voor een zomerverblijf op het heerlijke groene eiland wel eenigszins laat. Deknoeierijen inSchaerbeek De gevangen genomen wethouder en de twee gemeentelijke ingenieurs, die wegens beweerde omkooperijen in hechtenis zit ten, blijven vooreerst in de doos. Want het onderzoek zal naar het SGhgot heel wat tjjd kosten. De liberale heeren hou den stijf en strak hun onschuld vol. Hofberichten. De Koningin-Moeder bracht gisteren een bezoek bij de Koningin en haar gast, Prinses van Reuss, op 't Loo. De salonwagen, waar H. M. mede gekomen was, werd als extra-trein van 't station Apeldoorn naar 't Loo vervoerd, waar de Vorstin door de Koningin werd ontvangen. Gisteravond 8i/2 uur vertrok Konin gin Emma weder op dezelfde wijze naar Soestdijk, van 't Paleis naar den extra-trein op 't Loo door Prinses van Reuss weggebracht. De Prinses nam bij 't afscheid nog even in den salonwagen plaats en bij 't vertrek zei Koningin Emma: „Sage mein Kind nochmalsgute Nacht". Koninginnedag. Naar men verneemt, wordt over wogen, den 31sten Augustus voor de uitvoering van den post- en telegraaf dienst als een Zondag te beschouwen. Ministerraad. Alle ministers met verlof zijn terug gekeerd met het oog op de weusche- lijkheid, onder de bestaande omstan digheden heden een voltallige minister raad te houden. Ook de minister van Binnenlandsche Zaken, mr. Heemskerk, is gisteravond van zijn vacantie teruggekomen. De Ministerraad heeft heden weer een voltallige vergadering gehouden. De minister Idenburg, hoewel met verlof in het binnenland, kwam in den laatsten tijd telkenmale over ter bijwoning van den Ministerraad. Minister Talma weer terug. De minister van landbouw enz., de heer Talma, is van zijn buitenlandsche reis te 'sGravenhage teruggekeerd. De Ministers met vacantia. Minister Idenburg is sedert eenige dagen met buitensteedsch verlof tot den laatsten dezer maand. Minister Bevers werd gisteren van vacantie terugverwacht. Naar Curacao. Het detachement koloniale reserve troepen dat Zaterdag naar Curasao i-tUlLLIiTON, "Komaan," zei vader Briot, zich U^e-ite gevende door teen ietwat .busken toon de ontroering te v-er- wielk-e hem 'de keel schier toe- „komaan, je moet niet zoo dienen drie jaren zijn gauw om." Vervolgens plotseling uit zijn rol allend, voegde de oude hoer er wat échter aan tce: »In mijn tijd ging men voor zeven •/'■Ten heenda t was heel wat anders w heb al mijn tijd in Afrika ge- ^hd, ejn ik ben er even geizond om." "Ziet ge; vader Briot," antwoori- y6 de milicien, die bij de deur stond, Uetzijn stok in de. ©ene hand en een Jakje onder den arm, „als ik het ."rul heb om weg te gaan, dan is 'Kt om Denise..., te deksel, z© is knap meisje, en ©en ander kon l«ar mij dus wiel eens in 'dien tijd aIHandig .maken...." "O, Pierre, hoe kun je aan rao ij telen," riep de dochter van vader I riot smartelijk uit. zich om den hals van haar verloofde werpend en zijn gelaat met haar tranen besproei end. „Dus," zei Pierre, met liefde op Denise neerziend, „je zult op mij wachten, wat er ook gebeure?" „Ja, Pierre;" antwoordde DanLse, met door tranen benevelde oogem naar hem opkijkend, „ik zal wach ten." „Heb maar geien vrees," ziei nn Marie; de jongste dochter van den boer, den lote-liug naderend, ©n een zijner handen in de hare nemend' en ze zacht drukkend, „zoo* mijn zuster mocht .willen vergeten, da.t zij je haar woord heef t gegeven, dan zal ik er zijn, om haar aan die ber lofte te herinneren." „Wat kan je meer verlangen.?" hernam de boer, zijn toekomstigenj schoonzoon vertrouwelijk op den schouder kloppend. ,,'tls zeker, dat.... dat....," stot terde- Pierre een zucht-t-egenh ouden|L Hij kon den zin niet voltooien. Trom petgeschal deed hem eensklaps sidde ren. „Komaan, je kameraden gaan ver trokken," zei de boer, „laten we elk ander voor het laatst omhalzen, en dien je vaderland goed!" Vijf minuten later sloot Pierre zich vóór de herberg aan bij de drie miliciens, welke met hem de lichting van het dorp vertegenwoordigden. Het viertal schreed voort op den stoffigen weg. Het trompetgeschal duurde steeds voort, maar allengs werden id© tonen minder krachtig. Daarmee kwam leen einde aan do opgewektheid der jongelieden. Ied-er dacht aan degenen, die- hij achterliet ouders, zusters, broeders, vrien- den! Naar gelang zij vorderden op den wie-g: scheen het hun toe, -da,t iets van hun hart achterbleef, en dat zo de dierbare wieziens, van wie zij af scheid hadden genomen, niet zou den wederzien. Pierre; wees, en opgenomen door vader Briot, richtte- ai zijn gedach ten op da kl-eine hoeve, waar hij was groot ge-bracht, waar hij had bemind en waar hij misschien nim mermeer zou terug'fcecren. Want- het regiment leek hem ©en .geheimzin nige: ©n vneeselijk verontrustendei zaak. Zich ©ven wiel de woorden van den boer herinnerend, de belofte van De nise ein da geruststellende verzeke ring van Marie, voelde hij allengs d© zenuwachtigs opgewondenheid van het vertrek wijken voor een be trekkelijke kalmte. Na. een uur loop-en kwamen de mi liciens aan in' de hoofdplaats van het kanton, waar een vijftigtal jongelie den reeds vóór hen wanen gearri veerd. Nog dienzelfdan .avond, ge leid dcor een sergeant, werden de toekomstige krijgers in een waggon gestopt e-n naar Vernon gezonden, om bij den equipage-trein te wor den ingelijfd. Den jaar was vervlogen. Pi-erre en Denise hadden niet opgehouden elkander brieven te zienden met de zoetste, pl-echtigste verzekeringen van wederzij dsche liefde entrouw. Volkomen gerust da,n ook wachtte de soldaat m-e-t kalm vertrouwen de toekomst af. Plotseling barstte ©en donderslag los aan den azuren hemel. Het es- cadron, waarvan hij deel uitmaakte, wa-s aangewezen, om zich bij het ex peditie-korps voor Madagascar te voegen. Maar Pierre- was niet meer de blende e|n linksche milicien van vroe ger. Hij was nu een schrander en gedisciplineerd soldaat. Hij schikte zich dus al spoedig in deze overi gens zeer natuurlijke gebeurtenis van zijn militaire leven- En dan er was nog ietsPierre zou tot brigadier worden bevorderd, en ondanks alles ontkiemde ©ende ome]- tje eerzucht in zijn brein. Men ver zekerde, da,t de campagne ©en harde zou zijn; kon hij er niet uit terug- keeren met d-e.... officierepa.uletten... met het kruis misschien „Een brief van Madagascar!" riep op zekeren morgen de brievenbode op het erf vóór de boerderij van va der Briot. „Geef gauw hier," zei de boer, toesnellend„in acht maanden heeft Pi-erre ons niet meer geschre ven,', ging hij voort, zenuwachtig de enveloppe openscheurend. Nauwelijks had hij de eerste regels gelezen, of hij verbleekte. „Wat is er?" vroegen zijn beide dochters verschrikt, „Er is," zei de bo-er somber, ..dat tengevolge van een wonde aan Pier re's linkerarm, deze is afgezet moe ten worden „O." zuchtte Denise, zoo wit als een doek, terwijl haar zuster, niet minder bl-eek, tegen den muur moest leunen, om niet te vallen. „Arme jongenhernam de boer, zich op een stoel latende neerval len. met zijn gelaat in zijn handen. Bechtop, roerloos stond Denise daar, zonder een woord te- spreken, zonder een traan te storten. Haar gedachte had haar verplaatst naar een verre, verre streekZij zag haar verloofde terug, niet meer als vroeger, fier en knap, maar gebogen door de ziekte, met holle wangen, van koorts, valsch schitterende oo gen en den ledigen mouw van zijn dolman bengelend tegen hem aan. En toen, toen was het haar, alsof er iets brak in haar en dat een ijs koude wind streek over haar hart. Van dat oogenblik af kwam een, zonderlinge verandering in de hou ding va,n Denise. Slechts zelienj sprak z© van Pierre, en als zij het deed dan moest zij er nog toe ge bracht worden door haar vader of haar zuster, die niet ophielden zich in den geest- met den afwezige bezig t© houden. Dat kwam, wijl ondanks haar, een akelig visioen haar voort durend vervolgde. Steeds zag zij aan haar zijde een ©enarmigen sol daat, gebruin d door de tropische zon, en dat visioen pijnigde haar in haar ijdelheid, want eenige jonge meisjes va,n het dorp hadden haar reeds den bijnaam van. „eenarm" gegeven, haar bij voorbaat bespottend. (Slot volgt. Kllffi HMRLEMSCHE COURUT 1000 15 C. SCHOEMAKER, Miss. Apost.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1908 | | pagina 1