DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. KindeHiuisvest 2S®3I"33, Haarlem Uit de Statenzaal. BUITENLAND. BINNENLAND. DONDERDAG 19 AUG. 1908. 33*4» jaargang; No. 6665 Bureaux van Redactie en Administratie: Int ere. Telefoonnummer 1426. Verspreide Berichten. Nederland en Venezuela. HIK HAARLEMSCNE COURWT ABONNEMENTSPRIJS: Per 8 maande* voor Haarlemfl.S6 Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) „1.84 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per poet 1,10 Afzonderlijke nummers0.66 PRIJS DRR ADVSRTENTIËN: Va* 16 regelsf0.60 (oontant)f 0.60 Bik» regel meer„0.10 Groote letters naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie contant. 1000 AHe betalende abonnés op dit blad zijn, volgens de bepalingen en onder da beperkingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor bedragei •IJLDEN big tm gWfe ja»* I» £t a ga m GULDEN bij levenslange onge- Jl f| fl «LDBN U QAfl GlmDBN 1 U fl b* 1 H |B •Vh?*S C H t«B« van sebiktbeid tot werken. 400 •WLDBN bij •verlijden 300 GULDEN bij verlies van é.a band «f voet. 150 •ULDBM bij verbes van éen oog. 100 verb., van éea daim. 60 éen wijsvinger. 15 •BLDEN bij verlies van den anderen vinger. De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Oceaa", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11. Nalezing van de Raadsvergadering. Een belangrijke zitting was het, deze eerste na de officieuze zomer vakantie, de rustpooze van vier we ken die de Raad zich gewoon is te geven in dezen tijd. De agenda was lang, maar be halve dat waren er verschillende zeer interessante vragen aan de orde, waaromtrent men in ons raadsver- slag de discussiën lezen kan, maar die hier in het algemeen nog wel eens mogen worde* besproken. Vooreerst moet worden medege deeld, dat de Haarlemsche Raad in beginsel en in praetijk heeft uit gemaakt, dat een gehuwde onder wijzeres niet meer in de school behoort. Een beslissing, die na alles wat wij hierover schreven, door ons na tuurlijk met veel vreugde hier wordt gememoreerd. Maar wat ons, behalve de be slissing-zelve, nog verheugt, is de manier waarop deze zaak is uitge maakt. Het ging hier niet over het beginsel in het algemeen: het nu genomen besluit tot het geven van eervol ontslag bij huwelijk geldt alléén directrice en leeraressen van de Meisjes Hoogere Burgerschool met vijfjarigen cursus, en het on derwijzend personeel aan de nieuwe „school voor zwakzinnigen", waar over we nog wel eens later zullen spreken. Maar de wijze waarop dit besluit erdoor ging laat geen twijfel toe, of bij de komende hervorming van ons onderwijs- wezen zal een voorstel, om het eervol ontslag toe te passen op alle onderwijzeressen (ook die bij het lager onderwijs) in geval van huwe lijk, worden aangenomen. Merkwaardig, dat de groote ver dediger, de eenige verdediger eigen lijk van de bepaling, alweer Mr. Thiel was! De radicale en roode agitators van den „Bond van Ned. Onderwijzers" vinden bij den radi- Galen wethouder van Haarlem niet veel steun! Integendeel. De heer Thiel maakte er trouwens niet veel woorden over vuil. Hij vond het eervol ontslag bij huwelijk een „natuurlijke zaak"ja, ei genlijk is het ook héél natuurlijk dat een gehuwde vrouw in haar huisgezin blijft en voor haar huis gezin zorgt en haar kinderen, maar van zekere zijde laat men het nog steeds met heel veel kabaal voorkomen alsof die natuurlijke zaak de grootste onbillijkheid ter wereld met zich meebracht! Merkwaardig ook, dat er geen enkele krachtige, vierkante ver dediger van het beginsel, door den „Bond van Ned. Onderwjjzers" en door de socialisten en radicalen thans toch overal voorgestaan, in onzen Raad opstond. De heer Middelkoop, radicaal genoeg anders, bestreed het voorstel niet op grond van de zaak-zelve, maar alleen om een bijkomstige redende pensioen kwestie. Want een onderwijzeres die trouwt en dus eervol ontslag krijgt, is haar recht op pensioen kwijt. Dat vond de heer Middelkoop onbillijk, doch hij heeft ons die onbillijkheid niet kunnen bewijzen. Want het is toch óók een „natuur lijke zaak", dat een ambtenaar die zich een andere positie kiest, onver- een igbaar met het ambt, en des wegens ontslag neemt of nemen moet, zijn aanspraken op pensioen verliest. Wat is daartegen in te brengen Slechts de heer Levert hoe kwam die daar volgde zijn radicalen collega bij de stemming. De heer Middelkoop had te voren nog langs een omwegje gepoogd de heele zaak uit te stellen. En men raadt nooit, waarom Omdatlach nietomdat de „Bond van Ned. Onderwijzers", de roode vakvereeniging van politi- seerende onderwijzers, den Raad nog niet van advies had gediend Die Bond had nu juist niet veel tijd gehad, maar hij verzocht den Raad toch wat te wachten, dan zou hij z'n advies wel inzende». En de heer Middelkoop zoowaar vond dat in orde, en de heer de Braai, wien waarlijk nog zeven andere leden volgden, stelde voor te wachten op het advies der roode heeren Onder die zeven was ookhet Kamerlid van StyrumAchter ons op de tribune maakte men de op merking, dat dit een complimentje was aan den rooden Onderwijzers bond die heeren doen immers bij verkiezingen als anticlericale stem- menjagers dienst? Xn men weet, dat er een Kamer verkiezing voor de deur staat! Gelukkig deed ook deze stem, evenmin als die van drie Ka tholieke raadsleden, de heeren Seig- nette, Van den Berg en Van de Kamp, de schaal niet overslaan. Wat 'n houding zou dat ook ge weest zijn voor den Haarlemschen Raad! De heer Thiel zei bovendien nog, dat iedereen natuurlijk wel wist wat die Bond van Ned. Ond. zou „adviseeren". „Neen, ik weet er niets van", zei de heer Middel koop. „Dan kan ik u niet vleien", repliceerde Mr. Thiel snedig want dat móest u toch weten en kunt u weten!" Enfin, het uitstel werd afgesteld met groote meerderheid, eu even later viel de boven besproken be langrijke beslissing, waarvan we nu verwachten dat zij spoedig ook tot bet Lager Onderwijs zal worden uit gestrekt. 'n Korte discussie over de rijtuig standplaatsen op het Stationsplein geeft ons aanleiding, bizonder de aandacht op deze kwestie te vesti- gen. Men kent die zaakde gemeente verpachtte vroeger de rijtuig-stand plaatsen. Nu heeft de H. S. M. zélf op het Stationsterrein een terrein gereserveerd als standplaats voor huurrijtuigen, waarvan die Maat schappij de revenuen in den zak steekt. Daardoor werden de rechten der huurders van standplaatsen, die van de gsmeente hun recht hadden gekregen, natuurlijk waardeloos, en er zat nu voor Haarlem niets an ders op, dan de huur, voor zoover die nog loopt, terug te geven. Dat alles is in orde, maar wat anders is het, of de H. S. M. zoo maar recht heeft, een deel van het Stationsterrein voor rijtuigstand plaats aan te wijzen ten haren bate! De heer van de Kamp meende van niet, en de burgemeester zeide met eenige voorzichtige woorden, dat de Raad er nader over zal hooren. Wij kunnen hieraan toevoegen, dat hoogstwaarschijnlijk de gemeente over deze zaak zal gaan procedee- ren. En wel op grond van de overeenkomst met de H.S.M. in 1902 gesloten, betreffende den bouw van een nieuw station. In die over eenkomst staat namelijk, dat de H.S.M. de beschikking over den noodigen gemeentegrond zal krijgen: „en wel naarmate en ten dage, „waarop die gronden en wateren „voor de verbouwing van het sta- tionsemplacement Haarlem tij delij k „of blijvend moeten worden inge komen". Meer niet. Men acht het dus ten stadhuize, en o. i. terecht alles behalve vast staande, dat de H.S.M. gemeente grond zou mogen gebruiken niet voor „stationsemplacement", maar voor een standplaats voor rijtuigen ten haren bate 'nKluifje voor juristen! Wij hebben onder „gemeente zaken" indertijd besproken de zon derlinge kwestie, die is gerezen tus- schen de directie der duinwater leiding en verschillende eigenaren van woningen, met betrekking tot de schotten tusschen slaapgelegen heden op zolders. Iedereen begrijpt, dat het afschei den der verschillende slaapgelegen heden op zolders een zaak is, die in het belang der zedelijkheid zoo wel als der hygiëne moet worden bevorderd. In die richting werd dan ook gewerkt, totdatde „admini stratie" er tusschen kwam. De waterleiding-directie sloeg dadelijk de waterleiding-kosten opwant nu was zoo'n zolder niet meer „één vertrek", maar er waren zooveel vertrekken als er afgesloten hokjes waren Ja, volgens de letter der wet had de administratie gelijk! Maar het was toch te dwaas, dat zoo te laten, -en de heer Rinkema deed gisteren dan ook een loffelijke poging om daarin verbetering te brengen door een speciale bepaling, die de admi nistratie van haar letterknechterij vrij maken zou. Formeele bezwaren, of dat in verband met het vooretel van B. en W. (dat niet anders was dan een goedkeuring van het wer- kelijk-wettelijk standpunt der water leiding-directie), nu wel mogelijk zou zijn, hebben de heele zaak tot een volgende vergadering uitgesteld. Maar het zaakje komt er door, en dat is maar goed ook. Vermelding verdient nog het humoristische voorstel van den heer van de Kamp, om de schotten dan maar „op rolletjes" te zetten, waar van de Raad al den humor savou reerde maar waarvan men zou moeten vreezen, dat er op die manier ai te veel „gerold" zou worden op zulke slaapzolders. Ten slotte memoreeren we nog een paar kleine punten. De Kamer van Koophandel liet zich door haren voorzitter, den heer Krelage, gelden bij een voordracht in zake de Waag. In haar verslagen heeft die Kamer nog al eens ge klaagd, dat ze zoo vaak door B. en W. wordt voorbijgegaan, wanneer haar advies kon worden gevraagd, 't eenige wat ze trouwens doen kan. Ook nu was dat gebeurd, en de heer Krelage zei dat de Kamer graag al die ontwerpen zou ontvangen voor advies. Hij had succes: de zaak werd aangehouden om het advies af te wachten. Gisteren bespraken we het voor- stel-Modoo in zake de omheining van het grasveld voor het Paviljoen. Inderdaad schijnt dat heele grasveld een jaar lang buiten gebruik te worden gesteldwaar moeten nu de kinderen voortaan spelen? De burgemeester deelde mede, dat een ander terrein zal worden aange wezen: het Florapark achtte hij evenwel niet geschikt. Maar waar dan? Tot onzen spijt vroeg niemand der raadsleden, of ervoor kon worden gezorgd, dat de schutting om Herten kamp en Paviljoensveld, die op het mooiste punt van onze stad een jaar lang zal staan, een ietwat be haaglijk en fatsoenlijk aanzicht krijgen zal. Verbeeld u daar een withouten plankenrij, met schreeu werige aanplakbiljetten overdekt. Zou de beer Krelage, die van na ture en door „zijn vak een man van smaak is, niet ervoor willen zorgen, dat die noodzakelijke afschei ding van den publieken weg althans eenigermate zich aanpasse aan de omgeving ENGELAND. De 100 millioen-leening. 100 millioen pond zou er geleend worden voor de uitvoering van een groot vlootplan, zoo heeft naar we meldden do „Daily Telegraph" uit- gebraoht. De regeeringegezinde bladen, die eerst wat perplex waren op dat bericht, hebben inlichtingen ingewonnen en spreken het nu tegen. 't Bedrag is dolzinnig hoog, schrijft de een. 't Is immers heelemaal nietnoodig, schrijft een ander. Als we nu eens gevaar liepen, dan was het wat anders, zegt een derde. Enfin, uit de uitlatingen der re- geeringspers is te verstaan, dat er in den Ministerraad wel over een vloot- program met het «luiten van een lee- niDg, doch van minder dan 100 mil lioen, is gesproken, maar dat het voorstel voorloopig van de baan is gevoerd. VENEZUELA. Een nieuwe brutaliteit van Castro. Een telegram uit Caracas meldt, dat president Castro geweigerd heeft den Brasiliaanschen gezant toe te staan de Fransche belangen in Venezuela te behartigon, hoewel de minister van buitenlandsche zaken deze schikking oorspronkelijk goed had gevonden. De minister van buitenlandsche za ken schreef een nota, waarin mede gedeeld wordt, dat de regeering wei gert met bedoelde schikking genoegen te nemen, omdat het Fransch-Vene- zolaanscbe geschil in nauw verband staat met het Amerikaansch-Venezo- laansch geschil. De voorgestelde schikkingen zouden derhalve het onafgebroken voortbestaan de vriendschappelijke betrekkingen met Brazilië in gevaar kunnen bren gen! Wat Frankrijk nu doen zal? TURKIJE. Ontevredenheid. Actie kweekt reactie. En de uitbundige vreugde over de' afkondiging der grondwet in Turkije voert weer tot ontevredenheid bij som migen, dat is duidelijk! Vooreerst bij de heethoofden, die vinden dat alles niet gauw en niet ver genoeg gaat. Dan bij de mannen van het oude regime natuurlijk, die de vleeschpot- ten van het absolutisme nu derven. Voorts.... (althans een Duitsch blad meldt dat) bij den Sultan zelf, die al heel erg ontevreden moet zijn! Nu, dat is te begrijpen, Want de man staat nu zoowat onder curateele: hij mag en kan letterlijk niets doen zon der het Jong-Turksche comité, en dat is voor een man al» Abdul Hamid, die voorheen alle kleinigheden zelf placht te doen, een hard ding. Het verlangen van dat comité geldt als wetafgevaardigden van het comité gaan het paleis vrijelijk in en uit, en nemen, als zij dit verlangen, aan de beraadslagingen van den ministerraad deel. Dit wekt in sommige kringen óok al ontevredenheid. En het aantal ontevredenen wordt vermeerderd met al degenen, die door de hervormingsmaatregelen in hun belangen, in hun beurs in de eerste plaats, getroffen zijn. Marine-officieren, die op verhooging van wedde reken den, hebben van die verhooging moe ten afzien; dit was ook het geval met de officieren van de Macedonische troepen. De ontslagen hofbeambten morrep, en zoo groeit het leger van hen, die zeer ontevreden zijn met den huidigen toestand, en die ontevredenheid uit zich in vijandige uitingen jegens den sultan. Wat hiervan alles zij zeker is het, dat er in vele kringen ontevredenheid gaande is. Zal de jonge beweging die ontevre denheid meester kunnen blijven? MAROKKO Zuid-Algerië loopt gevaar. Het Marokkaansche avontuur brengt rare verrassingen. Nu Abdul Azis weer aan de win nende hand is, dreigt wat door kenners van Marokkaansche toestanden is voorspeld: de langverwachte „heilige oorlog" der zuidelijke stammen tegen Frankrijk, dat deze Abdul Azis' be schermster weten. Uit berichten, van verschillende zij den ingekomen, blijkt, dat de helft der weerbare mannen in het Zuiden tegen de Franschen optrekt. Hoezeer, ten aanzien van de daarbij gegeven cijfers, eenige overdrijving mag won den aangenomen, is het toch zeker, dat de gewapende bendemacht, die thans de forten in Z*id-Algier« be dreigt, sterker is dan er ooit te voren eene voor dit doel werd samengetrok ken. Op het oogenblik staan reeds 5000 man te Tazeo-egert, 25 mijlen ten Noordwesten van Boe-Denib, dat de Franschen echter met 1200 man voet volk, 400 ruitere, 1 veldbatterij en 2 sectiën mitrailleuses onder majoor Fesch bezet hebben. Deze macht is al groot genoeg, en buitendien «taan 500 man infanterie en 100 ruiters met artillerie te Boe- Anam, terwijl de mobiele colonne van Colomb-Béchar. nu ter sterkte van 2000 man. waarschijnlijk zal worden versterkt, zoodat niet behoeft te wor den geducht, dat de Franschen den inval niet zouden kunnen tegenhou den. Lang gewacht! Peraië had vroe ger een geaant te Athene. Vroeger dat wil zeggen niet minder dan 2399 jaar geleden! Toen kwaMen de Grieksch- Periiscb» oorlogen en de «lag bij de Thermopylae, en de Perzische gezant ging nytr huis. Sedert dien bleven de betrekkingen afgebroken, tot nu toe, nu er weer een geaant is benoemd. Het Achilleion. De Keizer heeft zeer 'genot#* van zijn verblijf op het Achilleioo, maar rond de ruimte veel te klein. Hij heeft nu een half millioen mark bestemd voor de verbouwing en uitbreiding van het lustslot. Er zal met bekwamen spoed aan gewerkt worden, want in het aanstaande voorjaar zal het keizerlijk gezin er weer zijn intrek nemen. Jerusalem in vreugde. Brieven uit Jerusalem melden, dat de vreugde en de jubel er kolossaal groot is na afkon diging van de grondwet. Abdul Aziz is werkelijkMarakesj binnen getrokken. Moelai Hafid blijkt leelijk klop te hebben gehad. De pasbenoemde ondermini s- ter voor Ierland, Ennis, is gisteren te Dublin bij een ongeluk met zijn rijtuig gedood. Vorstelijk huwelijk. Prins Au gust Willem, de vierde zoon van deu Keizer, die pas met den hoogsten lof te Straatsburg tot meester in de rechten is bevorderd, zal 22 Ootober in het hu- welhk tredeo. ZijDe bruid piinses Alex andra Victoria van Sleeswijk-Holstein- Souderburg-Glücksburg wordt te Berlijn verwacht. Vorstenbezoeken. Men meldt dat de koning van Italië waarschijnlijk in den aanstaanden winter een bezoek aan Engeland zal brengen. De Emir van Afghanistan zou ook verlangen Engeland te bezoeken, maar niet voor den aan staanden zomer. De vreeselijke mijnramp in Engeland. Omtrent de mijnramp bij Wigan, waarvan we gisteren telegrafisch bericht kregen, hooren we nog de vol gende bijzonderheden: Toen de ontploffing van het mijngas plaats had, waren er 73 mijnwerkers in de schachten, en vijf en een [half uur later om half twaalf 's nachts, waren er slechts 4 van gered. De overige arbeiders waren reddeloos verloren, gestikt door het giftige gas of verpletterd onder de instortende mijngangen. De kracht der ontploffing was zoo geweldig, dat de ven tilator, op 40 voet afstand van den schacht ingang geplaatst, totaal werd vernield, evenals het gebouw waar de machine is opgesteld. Juist de vernieling van dezen ventilator heeft den omvang der ramp vergroot, daar het nu niet mogelijk was, de giftige gassen te verwijderen. Later daalde nog een tweede groep helpers in de schacht omlaag, die de lijken van 5 arbeiders en eenige doode paarden vond. Een verder doordringen wss onmogelijk, daar de redders stuitten op een reusach tige opeenhooping van rotsen, veroor' zaakt door het instorten van het gewelf. Het zal wellicht dagen duren, alvorens men deze rots- en steenkolenmassa heeft doorboord. Men heeft alle hoop laten varen, om de begraven mijnwerkers levend te voorschijn te brengen. Uit de Staats-Courant. Bij Kon. Besl. is J. van Vollenhoven, commies ter directie der directe be lastingen, invoerrechten en accijnzen te Utrecht, met ingang van 1 Septem ber benoemd tot hoofdcommies dier- zelfdemiddelen, op zijne tegenwoordige standplaats. Bij Kon. Besl. is, met ingang van 1 September, aan J. Massink Gz., te Maastricht, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als opzichter van den Rijkewaterstaat lste klasse. Bij Kon. Besl. is toegekend de eere medaille in zilver der Orde van Oranje- Nassau, aan den koster bij de Evan- geliich-Lathersche Gemeente te Para maribo J. R. van Heydoorn. De audiëntie van den minister var waterstaat zal tot nadere aankondiginj niet plaat» hebben. Groothertogin ran Mecklenburg. Te Domburg wordt binnen enkele dagen verwacht prinses Alexandra, gemalin van den regeerenden groot hertog FriedriehFranz IV van Mecklen burg. N.-Brabant en de Algemeene Bond Is „Het Centrum" goed ingelicht, dan is dezer dagen een bijeenkomst van d( voorzitters der negen nog niet aangeelo ten R.K. Ki»svereenigingen N.-Braban- gehouden en daar besloten, voorshands niet tot den Algemeenen Bond var R. K. Kiésvereenigingen toe te treden Of ook de vereenigingen zelve to' het nemen eener beslissing zuller worden opgeroepen, is het blad on bekend. Mgr. Van de Wetering in Düsseldorf. Gisteren kwam Mgr. H. van d< Wetering met zijn secretaris aan he Centraal Station te Düsseldorf aan waer Z. D. H. door een lid der Be groetingscomnaissie werd ontvangen Mgr. reed naar de woning van pastooi Bechem in het stadsgedeelte Düssel dorf-Biik, waar Z. D. H. logeert. Onmiddellij k daarna begaf Mgr. ziel naar het huis van graaf Von Spee waar Z. D. H. deelnam aan het offi cieele diner met kardinaal Fischer er de andere Bisschoppen, het Congres bestuur, de leden der Commissiën sprekers, enz. Mgr. zou gisteravond de openbare vergadering bijwonen en zich ook be geven naar het Rijnfeest. C. Het gouden feest der Rijkaveldwacht Een aardige bijzonderheid in ver band met de aanstaande herdenking van het vijftigjarig bestaan van he korps rijksveldwacht, is dat een de: allereerst aangestelden bij dat korpi Willem Gustaaf Frederik van Vugt die op 29 Januari 185? zijn akte var aanstelling als rijksveldwachter kreeg nog in leven is. Hij is thans 85 jaai en bekleedde tot voor weinige jaren de functie van eerste bode bij der Hoogen Raad. Van Vugt is gerechtigc tot het dragen van de gouden eere medaille der Oranje-Nassauorde. Tegelijk met Van Vugt werden bi; de oprichting van het korps rijks veldwacht aangesteldde brigadier- majoor-titulair Verschuur, de briga dier Van Maanen en de rijksveldwach ters Tilly, Wollrabe en Weiter. Een maand later de rijksveldwachter Aart? Van deze allen schijnt Van Vugt de eenige overgeblevene te zijn. Wat Nederland doen zal. Het resultaat der in den minister raad gehouden besprekingen, welke, tot laat in den avond werden voort gezet, is dat de Neierlandseke regee ring in het conflict met Venezuela vooralsnog een afwachtende houding zal aannemen. óVel zijn door den minister vaï Marine, in overleg met zijn collega's, de noodige maatregelen getroffen voor het geval, dat het stellen var een ultimatum een dringende nood zakelijkheid zal zijn geworden. T< dien einde zullen de reeds in cl- West-Indische wateren vertoevend- oorlogsschepen nog in den loop dei volgende maand met 'n tweetal pant serdekschepen de „Utrecht" en di „Holland" worden aangevuld, ter wijl op de marinewerven zoo noo dig, dag en nacht doorgewerkt kar worden. Alles zal in het werk worden ge steld, om het geschil tot een vrede lievende oplossing te brengen, lie kend als het mag zijn, dat H. M de Koningin een groote tegenstand ster is van oorlog. De bedoeling is dan ook, om me de Nederlandscbe flottille een vloot demonstratie te houden voor Cara cas. erde: Van de resultaten dier liemontj tie zal het afhangen, of nog ver zal worden ingegrepen. De ministerraad heeft voorts be sloten, alvorens definitieve beslui, ten te nemen, den beer De Reus. de: minister-resident, die 24 lezer hie te lande moet axriveeren, te hoor-er. Van een actief optreden zal du momenteel nog geen sprake zijn, ter zij de regeering .van V enezuela, va

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1908 | | pagina 1