DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. MISLEID. Kindephuisvest 29«3i 33, Haarlem Aan onze abonnés. De nachtarbeid van bakkers. BUITENLAND. Geen oorlog! BINNENLAND. WOENSDAG 7 OCTOBER 1908. 33ste jaargang No. 670 Bureaux van Redactie en Administraties Intercommunaal Telefoonnummer 1426. De Directeur der Nieuwe Haar- lemsehe Courant noodigt allen, die daartoe kunnen medewerken, drin gend uit, ons te willen helpen, opdat advertentiën van veilingen, verkoo- pingen, boelhuizen, grasverpachtingen ene. ook in de Roomsche Courant van Haarlem en Omstreken worden opgenomen. Wanneer H.H. Notarissen en Make laars door degenen, die bij deze verkoopingen enz. betrokken zijn, tijdig op ons blad opmerkzaam wor den gemaakt, zullen deze heeren niet weigeren ook in de Nieuwe Haar- lemsche Courant, die toch door een zeer aanzienlijk deel der bewoners van Haarlem en Omstreken gelezen wordt, die advertentiën te plaatsen. Wij bevelen deze belangrijke zaak in de aandacht van al onze lezers. D© „Zeit" zegt, dat het manifest van den keizer groot© geschiedkun dig© waarde voor de Oostenrijkseh- Hongaarsche monarchie heeft. Door die boodschap neemt de monarch for meel bezit van Bosnië en Herzego wina De definitieve regeling van de- banden tusschen de twee provin ciën .en de monarchie wordt aan de Kamers te AKeenen f® Boedapest overgelaten. Verspreide Berichten. FEUILLETON, 28) £9 BK HURLEMSCHE COM ABONNEMENTSPRIJS: Per S «Minden voor Haarlemfl,35 Yoor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) „1,35 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,80 Afaonderlijke nummers „0,05 PRIJS DER ADVERTENTIÊN Van 16 regels v.f #,Ö0 (contant^ f0,56 Hke regel meer„0,10 Groote letters naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie a contant. 1080 Alle betalende abonnég op dit blad zijn, volgens de bepalingen en onder de beperkingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor bedragen van s 400"" 380 ss 158 tv- 100 68 wijSYinger. 15 GULDHN bij verlies van Sen anderen vinger. De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11. en We hebben het indertijd ▼rij uitvoerig reeds gemeld: Minister Talma heeft een wets ontwerp ingediend tot wettelijke regeling van den Zondags- en den nachtarbeid in het Bakkersbedrijf. Een overzicht van de voornaam ste bepalingen daaruit, is toegezon den aan de Earners van Arbeid, welke uiterlijk binnen een maand advies moeten uitbrengen. Natuurlijk komt later, als de zaak in de Kamers wordt behandeld, pas de rechte gelegenheid om over bet ontwerp te spreken: nü is het alleen maar de geschikte tijd om te zeggen, wat er in staat. En dat zal ongetwijfeld velen on zer lezers hoogelijk interesseeren. Wij hebben dan ook uit de be palingen ven het ontwerp een over zicht artikelsgewijs samengesteld, waarin met duidelijke bewoordin gen de bedoeling en de inhoud van die artikelen is omschreven. Ziehier in het kort den inhoud ▼an deze zeer belangrijke voorstellen. Art. I. Het is verboden des Zon dags en des nachts bakkersarbeid te verrichten. Wat is bakkersarbeid? Dat zijn alle werkzaamheden, ver richt ia of ten behoeve van eene onderneming tot het bereiden van brood. De nacht wordt gerekend van 9 uur 's avonds tot 5 uur 's mor gens. Het verbod geldt dus niet alleen voor de eigenlijke jbroodbakkerijen, maar voor alle ondernemingen, waarin brood wordt bereid, b. v. hotels met eigen bakkerij. Het ontwerp spreekt van bak kersarbeid, d. w. z. al de werkzaam heden, noodzakelijk voor de b e- r e i d i n g van brood. Niet verbo den is dus des Zondags en des nachts brood te bezorgen of te ver- koopen. Art. II. Dit artikel is een uit zondering op art. I. Hierin wordt toegestaan 's Maandags en 's Zater dags tusschen 3 en 5 uur 's morgens te werken. Art. III. Het kan voorkomen, dat het hoofd of de bestuurder van een bakkerij een anderen dag dan den Zondag als rustdag beeft b.v. de Israëlieten, welke den Sabbath vie ren. Dezulken mogen dan op Zon dag bakkersarbeid laten verrichten, doch niet op Zaterdag. Ook mogen zij den heelen nacht, welke aan den rustdag (Zaterdag) voorafgaat, werk verrichten. Zij leggen hiervoor een verklaring af, dat zij tot die ge zindte behooren. Hebben zij die eenmaal afgelegd, dan mogen zij binnen een jaar geen gebruik ma ken van de bevoegdheid tot afwij king van het verbod van nachtar beid, onder II toegekend, d, w. z. zij mogen dan 's Maandags en 's Za terdags tusschen 3 en 5 uur 's mor gens niet werken. De verklaring moet gesteld wor den op de onder V bedoelde opgave. Art. IV. Behalve het bepaalde onder II en III mag nog ten hoogste acht etmalen in het jaar bakkers arbeid verricht worden tusschen 3 en 5 uur 's morgens, doch nooit twee achtereenvolgende nachten achter elkaar. Door deze bepaling is het moge lijk gemaakt den arbeid op feest dagen, welke niet met den weke- lijkschen rustdag samenvallen, te laten rusten en te voorzien in grootere behoefte aan brood op enkele dagen, b.v. bij grooteren toevloed van vreemdelingen. Art. V. Om van de bevoegdheid, onder, II, III en IV toegekend, gebruik te kunnen maken, moet het hoofd of de bestuurder der bakkerij ten minste 2 maal 24 uren te voren aan den burgemeester een schriftelijke opgave verstrekken van de dagen en uren, waarop bij ver langt van die bevoegdheid gebruik te maken. De opgave kan gelden voor onbe- paaiden tijd, b.v. wanneer geregeld 's Maandags en Zaterdags tusschen 3 en 5 's morgens werk wordt verricht. Een afschrift der opgave moet in de bakkerij opgehangen blijven. Art. VI. Er zullen arbeidsraden voor bet broodbakkersbedrijf inge steld worden, waarin werkgevers on werknemers zitting hebben. Wat betreft hun samenstelling, werk kring, bevoegdheden en verplich tingen, dit zal bij nadere wet gere geld worden. Het ligt in de bedoeling deze raden te doen bestaan uit evenveel werkgevers als werknemers. Zij worden onderscheidenlijk door en uit de werkgevers en de werklieden gekozen. De voorzitter, die niet in het bedrijf werkzaam mag zijn, wordt door de leden met alge- me e n e, stemmen, en zoo niet, dan door de Koningin benoemd. Art. VII. De arbeidsraad zal aan het hoofd of den bestuurder eener bakkerij, waarin in den regel geen ander dan hij zelf arbeid verricht, kunnen toestaan, dat hij arbeid verricht in tijden, gedurende welke zulks verboden zou zijn. Deze vergunning wordt verleend voor ten hoogste een jaar, maar kan telkens voor een jaar vernieuwd worden. Zij kan ook te allen tijde door den arbeidsraad ingetrokken worden. Art. VIII. Het hoofd of de be stuurder van een onderneming zsl strafrechtelijk aansprakelijk zijn vooi het verrichten van bakkersarbeid, ook door anderen, in strijd met de voorafgaande voorschriften in of ten behoeve van zijn onderneming. Art. IX. Door den Gemeenteraad zal het vervoer van brood ten be hoeve van ondernemingen, waarin bakkerarbeid wordt verricht, gedu rende den Zondag kunnen worden verboden. Art. X. De wet zal niet eerder dan een jaar na haar afkondiging in werking treden. „Koning Eerdinatod" heeft zijn tijd voortreffelijk gekozenTurkije is te zwak om oorlog te voeren. En als alle teekenen niet bedrie gen, dan zal ook deze kwestie in vrede verloopenwij meen en uit dien stroom van biEchten wel deze con clusie te kunnen trekkejn, dat hlet in het Oosten niet tot een oorlog zal komen, maar da,t een nieuwe Bal ka nc on f eren t ie de gebeurtenissen zal erkennen en' het Bulgaarsche verdrag, da.t nu in een hoek ligt, zal wijzigen Feitelijk is dat toch ook de besta weg, (VVant wat Oostenrijk zoowel als wat Bulgarije deden, is niet anders dan de bevestiging van een toestand, die onder de roos toch al bestond. Oostenrijk-Hongarije regeerde in Bosnië en Herzogewina, en Bulgarije was feitelijk onafhankelijk, Dat deze beiden nu, van Turkije's zwakheid partij trekkend, den no- minalen toestand in overeie|nsteni- ming gebracht hebben met de werke lijkheid, is begrijpelijk. Hieronder vind men de officieels verklaringen van Oostenrijks keizer over Bosnië en Herzogewina, en ook da officieel© rechtvaardiging van „koning" Ferdinand hij is nog niet erkend, dus de naam staat nog niet vast waarom hij de onafhan kelijkheid uitriep. AV(at we hier bespreken willen, is de curieuze houding der Engelsche pers, die in alle deugdz aambei! krokodillen tranen schreit over Oostenrijks ondeugend heid om het verdrag van Berlijn zoo maar te verscheurenzorj- der Engeland er in te ke|ninen (maar dat laatste zeggen z© er niet bij Verontwaardigd zijn die brave En gelsehen, die zélf nooit, neen nooit zoo iets hebben gedaan, en die nu het kansje van een groote rol te spelen op jden Balkan door Joug- Turkije te steunen, zoo plotseling zien in de war gestuurd! 't Is meer dan erg Np is die verontwaardiging van de Engelschen, die altijd zoo graag een eerste viool spelen, wel te he grijpen. Maar Engeland zal wel bijdraaien, vooral als de Conferentie de gele genheid geeft om ook zijnerzijds, in ruil voor zijn toestemming, een voordeel in Egypte of elders te. be dingen. Dit zijn de gevolgtrekkingen, dia wij uit da verschillende berichten! op dit oogenblik maken: we geven nu een aantal mededeelingan over d© gebeurtenissen, die zeker aller- wege de grootste belangstelling in boezemen. B e u Ltroeping der onaf hankelijkheid. Te Tirnovo, de oude hoofdstad van het eens machtig© Bulgarije, dat zich uitstrekte van de Zwarte ,tot de A- driatisch© Zee, en van dan Don au tot de. Egeïsch© Zee, is de gewich tige plechtigheid in eenvoud maar indrukwekkend geschied. Na een dienst in de kathedraal, bijgewoond en den zegen van den metropoliet te hebben ontvangen,, ging de stoet, prins Ferdinand, de ministers enz. naar bet plein van het oud© Czaren- paleis. Daar verklaarde d© prins met klinkend© stem bet land onaf hankelijk en souverein. Het volk, (de ministers, vertegenwoordigiers van geestelijkheid .en leger juichten hem toe. De reden der onafhankelijkheids verklaring wordt officieus uitgelegd als volgt: Deze gebeurtenis was noodzake lijk geworden. Turkije had ©en ul timatum gezonden. Binnen drie da gen moest Bulgarije den in beslag genomen spoorweg in Oost-Roemenië teruggeven, waarbij dat land, waar de vorst van Bulgarije munt slaat en troepen in garnizoen heeft ©n dat afgevaardigden naar het Sohra- nië zendt, dus nog als Turksche pro vincie werd beschouwd. Voor de drie dagen om waren moest d© prins dus zijn souvereiniteit laten gelden; D© inlij ving van Bosnië en Herzegowina. Vandaag zal het officieel© blad te AVeenen en te Boedapest vijf ge wichtig© stukken openbaar maken: Ie. een proclamatie van den keizer aan de bevolking van Bosnië en Her zegowina, waarin hij zal bekend ma ken, dat hij over die provinciën de souverein© rechten van het huis Habsburg uitstrekt; 2e. den tekst van een brief van den keizer aan de hoofden van de mogendheden, die bet verdrag .van Berlijn liebben on derteekend 3e een brief van den keizer aan baron Van Aehrenthal: 4©.; een brief van den keizer 'aan baron Von Beek, voorzitter van den .Oostenrijkschen ministerraad5e een brief van den keizer aan AVe- kierlé, voorzitter van. den Hongaar- schen.' ministerraad^ In den eiganhahdigeln brief van keizer Frans Jozef aan baron Aeh renthal zegt de keizier: Doordrongen van het vaste besef, sief, dat het hoog© beschavingsdoel, waartoe de Oostenrijksch-Hongaar- scb-ï monarchie de bezetting van Bos nië en Herzegowina heeft aanvaard, en het welslagen van het bestuur, met groote opofferingen verkregen, op den duur niet verzekerd kunnen worden dan door |ie invoering va|n grondwettelijke instellingen, aan hun behoefte voldoende, strek ik de rechten van mijn souvereiniteit uit ovsr Bosnië en Herzegowina en stel de erfopvolging van mijn huis voor die landen in werking. Om te too nen, dat vredelievende bedoelingen mij er toe hebben gebracht dat be sluit te nemen, gelast ik idat de troe pen van mijn leger Nowibazar ont ruimen. In den brief a ap ©tekerte is er voornamelijk sprake van den konink lijken eed, afgelegd toen Frans Jo zef tot koning va,n Hongarije weid giekrocnd. Opgewondenheid in Servië. Van den weeromstuit zijn de Serviërs, de oude en grootste kabaaimakers op den Balkan, óók al woelig geworden. Op Oostenrijk, hun erfvijand, die nu een stap vooruit doet op den Balkan, zijn ze vooral woedend. En de pers schreeuwt er om oorlog.... Europa zal die lawaaierige Serviërs echter niet voor serieus nemenen al hun groot spraak komt natuurlijk spoedig neer op een opfrissching van de zijde der groote mogendhedenmet Servië ma ken die nogal korte wetten. In Konstan; inopel. Het groote en meest geruststellende nieuwB uit Konstantinopel is, dat de Turksche ministerraad op de onaf- hankelijkverklaring antwoordt, niet met een oorlogsverklaring, maar met eenprotest. Dat legt Ferdinand naast zich neer En dat voorspelt den vrede aan Europa. Vorst Ferdinand heeft beleefdelijk een telegram zijn vroegeren suzerein kennis gegeven van de onafhankelijk heid, wat wel een beetje op ironie lijkt. De ministerraad heelt volgens een Turksch blad besloten te antwoorden, dat Bulgarije's handelswijze onmoge lijk aanvaard kan worden, aangezien zij met de verdragen in strijd is, en dat de regeering er formeel tegen zal protesteeren en zich tot de mogend heden wenden, met het betoog dat er maatregelen moeten worden geno men om eerbiediging van het verdrag van Berlijn te verkrijgen, en de toe voeging, dat Turkije desnoods zijn rechten met geweld zal verdedigen. Nu ja. Dat is voor den vorm. Als er geen complicaties komen, dan is de vrede gered: dat is de groote kwestie 1 De brand van het telefoon- buraau in Parijs komt den Franschen Staat op 8 e» een half millioen francs te staan. Zoovael kost de herbouw van het telefoonbureau. Ommen. Voor Ommen (Tweede Kamer) zijn gisteren officieel capdid&at gesteld dr. A. Kuyper en de oud-minister De oud minister De Meester. De oud-Minister Pi er son. Zooals men weet, is de oud minis ter van Financiën mr. N. G. Pierson, lid van de tweede Kamer voor Gorin- chem, eenigen tijd geleden naar Zwit serland vertrokken om daar herstel te vinden voor zijn geschokte gezond heid. Doch de toestand van den heer Pierson is zeer weinig vooruitgaande. De oud minister is zijn eigenlijke kuur daardoor nog niet eens kunnen be- (Uit het Duitsch). ..JV^aartoa Idat opwarmen van elein oud schandaal, thans, nu zij, die er bij betrokken waren, allen doold, zijn Dit hebben we alleen te danken aain bet onverstand van dep |dwleepzie- ken, onrijpen Paul en vain die intri gante AVellner, die zich niet ont zagen om de zieke te folteren!" Aldus luidde mevrouw Aten Ho- ven's oordeel, etn alleen de troost rijke gedachte stelde haar gerust, dat haar meisjesnaam Von Blanken en niet Cronau was. Voor haren broeder Axel speet het haar weinig. Deze woonde als jon ge koopman in Bombay en maakte ©ogenblikkelijk nu juist geen bijzon der schitterende zaken. Dit vermin derde aanmerkelijk da belangstelling van haar egoïstisch hart voor hem. En om haren stiefbroeder Paul be kommerde zij zich in het gebeiel niet.; Tot dusver had Axel jaarlijks zijne moeder een© toelage toegezonden, wellicht dat hij nu den jongsten broeder bij zich liet komen, zoo niet, dan mpept die AVellner die zich; zoo ongeroepen in de familiezaken, had gemengd, zich den knaap .maar aantrekken. Zij, de barones, had er niets op tegen. AVat de egoïstische vrouw, in ©en toornige opwelling spottend dacht, dat deed. Malchen werkelijk. Vol warme sympathie trok zij zich den armen Paul aan. „Ik heb het uwe moeder plechtig beloofd, om als een zuster voor u te zorgen," zeid© zij vriendelijk,^„Om harentwil moet gij mij volgen." En met vriendelijk© beslistheid stond zij er op om Paul mede naar hare woning te nemen, die hij be loven moest als zijn eigene te zul len beschouwen, totdat er over zijne toekomst beslist zou. zijn. Dankbaar, met kinderlijke onder worpenheid nam Paul alle vriend schapsbewijzen van de vriendin aan, XI. EEN BLIK IN HET LEDEN. VER- i-1 Hte i i iM'.l YM-Tl In 't schoon© rijksland was inmid dels Cyrill AVellner herhaaldelijk een gast in het idyllische landhuis op de stille hoogte geworden. Zijn bescheiden, innemend gedrag baande hem zekerlijk den weg in het inner- lijkste heiligdom der anders ontoe gankelijke vreemdeu. Va;n het eerste oogenblik af had hij de oude Mar- got, de huisfactotum yoor zich ge wonnen, ofschoon hij een Duitscher was, zag zjj hem toch gaarne komen en aan deze klein© omstandigheid' dankte hij het waarschijnlijk, dat mijnheer en de juffrouw thuis wa di© hem, zijne smart en zijne zorgen, ren, toen hij ©enig© dagen na dien' zoo wel begreep en hem krachtdafl onweersavond bij de Dowials een be- digeïi raad ©n bijstand verleend©.:" zoek bracht. Hij vond beiden in den Naar laatstgenoemden verlangd© Malehen zelf in stilte. Het voorge- valllene had haar zeer aangegrepen, en het eerste, wat zij na, kalm na denken deed, iwas aain Cyrill te schrijven en hem dringend te verzoe ken om over te komen. Ook daar voor was de jonge Cronau haar zeer dankbaar. jM'&t haar wiachtte hij op de komst van den jongen regeerings- rapd. tuin. Door leen dicht groenpriieel aan de blikken der buitenwereld onttrok ken, verlustigden beiden zich daar in de idyllische omgeving. Terwijl nu M argot hem naar hare meesters bracht, sprak zij luid, zóó luid zelfs, dat de heer des huizes opmerkzaam wierd en hem tegemoet ging om hem te begroeten. AI ai'cel la, geheel in een boek verdiept, sloeg dit haastig toe-, en kwam met innerlijke nieuwsgie righeid kijken, wat er aan de hand .was. Haar .bekoorlijk gezichtje kreeg terstond een buitengemeen, vroolijk© uitdrukking. „Ha!" riep zij verheugd, „het schijnt dat men toch niet ten on rechte zegt, dat de. IJuitschers trouw zijn. Ik vind bet heel aardig van u, mijnheer, dat ge zoo stipt uw woord houdt." „In de dingen, die d© men'sch gaar ne doet, is hij gewoonlijk zeer stipt, mejuffrouw," antwoordde Cyrill vriendelijk lachend. Het jonge meisje lachte mede, een vroolijk, kinderlijk blij lachje, dat aanstekelijk werkte, want de ernsti ge oom Pierre stemde er terstond mede in, terwijl hij den gast uitnoo- digde, om in het prieel plaats te ne men. AVannecf gij er niets op tegen hebt, zullen wij maar hier buiten blijven," zeide hij vriendelijk, ,,'tls zoo heerlijk in de buitenlucht." Cyrill klopt© het hart van vreug de over deze ontvangst. Het was een zalig iets, om in d©z© schoon© natuur bij zulke aangename, inte ressante menschen te zitten, want oom en nicht schenen hem vajn oogen blik tot oogenblik meer sympathiek toe. Het gesprek was spoedig in vol len gang, doch ware Cyrill niet zoo geheel en al in verrukking gebracht door de allerbekoorlijkste wijze van Marcel ia om te praten en te vragen, dan zou hij weldra bemerkt hebben, dat hij vrij wat meer vertelde, dan hij verteld kreeg. ,ATan lieverlede werd ook oom Pierre wat spraakza mer. Hij toonde belangstelling voor de nieuwe Duitsch© instellingen, luisterde aandachtig naar de ver klaringen en inlichtingen, door Cy rill gegeven en kwam toen van het Rijksland op Duitschland in het al gemeen te spreken. Hij betoonde zich hierbij veel vrijer van voor- oordeelen, dan Cyrill verwacht had, maar toch stapten de beide heeren weldra uit wellevendheid over tie politiek heen. Om de jong© dam© genoegen te doen, sprak Cyrill veel liever over zijn vriendelijk geboorte land en de landelijke bekoorlijkhe den daarvan- Maroella luisterde aandachtig. „Reeds ginds in Canada, zeide ik steeds tegan oom Pierre: Duitsch land moet toch mooi, zeer mooi zijn," riep zij eenmaal levendig tusschen het gesprek, terwijl zij den oom een snellen blik 'toewierp, waarvan Cy rill de bedoeling niet begreep. Hij deed al zijn best deze te doorgron den, waarbij hij op het denkbeeld kwam, dat beiden al vaak, zeer vaak met elkander over Duitschland ge sproken moesten hebben, want de bekoorlijke, zwartoogige Canadee- sch© koesterde ©ogenschijnlijk een.© stille sympathie voor zijn vaderland. Dat zij .een© Canadeesche was. hier legde zij steeds den nailruk op, zoo herhaalde zij ook eenmaal in het gesprek„Ginds in Amerika is mijn vaderland, binnenkort hoop ik ook dat van mijn vader, het veel bezon gen Normandië te bezoeken, doch,1 ik keer hierheen terug naar de ge boorteplaats mijner moeder. De goe de vrouw wenschte zóó vurig, dat ik hier pf ginds in het ouide Metz zou wonen, doch zij vermoedde niet, dat ik daar ook een Duitsch onderdaan, zou worden - echter „ubi bene ibi patrLa". Niet waar, oom Pierre," vervolgde zij, waarschijnlijk prat op haar Latijn en met een schelmschen blik. „Gij en papa hebt dit ook gedacht, toen ge ginds in Quebec uwe tenten opslofegt?" Oom Pierre antwoordde niet. Hij hield juist eene gewichtige confe rentie met de oude Margot, wier re sultaat daarin bestond, dat men Cy rill uitnoodigd© om doodeenvoudig te blijven eten en dat wel in de open lucht. Eenvoudig als de uitnoodiging ge daan was, nam Cyrill haar aan. Het was verwonderlijk, hoe spoedig hij ondanks bet Pransche ceremonieel met de nieuw!© vrienden bekend raak te Hij gevoelde zich hier al vol strekt niet vreemd meer. Ook Mar oella beschouwde hem ternauwer nood meer als een vreemde, of wel bet wan de blijdschap, eenma al hare eentonige levenswijze onderbroken te zien en een gast te hebben, wiein zij van Montreal verhalen kon. En zij deed jdit met groote levendigheid, Wordt vervolgd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1908 | | pagina 1