DAGBLAD voor NOORD- en 7UID-H0LLAND. 1 Yerkiezing voor de Kamer yan Koophandel. 't Woningvraagstuk. BUITENLAND. EEN ERFENIS. BINNENLAND. NCïfidertiuisveftt 29-3S33, HaaHem DONDERDAG 5 NOVEMBER 1908. 33ate Jaargang No. 6730. Bureaux van Redactie en Administratie: Intercommunaal Telefoonnummer 1426. 10. FiKKERT, H. J. GEUL. J 021, A. DE GLEROD, Th. S. J. JAMEI, FEUILLETON. 2) I NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ABONNEMENTPRIJS: Per 3 meondem voor Haarlej*f 1,86 Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 1.86 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.80 Afzonderlijke nummers 0,06 PRIJS DER ADVERTENTIÊN Van L-« regelsf9,60 (eentaat) fO,SO JKke regel meer»,ie Groote letters naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 36 cent per advertentie eentant. Alle betalende abonnés op dit blad zijn, volgens de bepalingen en onder de beperkingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor bedragen van: 1800 GULDEN bij levenslange onge schiktheid tet werken. 400 GULDEN bij overlijden. 300 GULDEN bij verlies van éen hand of voet. 150 GULDEN bij verlies van éen oog. 100 GULDEN bij verlies van éen duim. GULDEN b| verliet van één wijsvinger. 15 «ÜLDBN bij verlies van éen anderen vinger. De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11. Dringend bevelen vrij alle kies gerechtigden voor de K. v. K. aan, morgen (Vrijdag) hun stembiljet in te vullen met de namen der af tredenden die door de Kath. Kiesvereeniging zijn candidaat gesteld. De stembus is geopend van I uur. Het Comité der Kath. Soc. Actie belegt de volgende week Dinsdag hier ter stede een vergadering, waar in „het woningvraagstuk" zal wor den besproken. Het woningvraagstuk Alevel alweer wat raars, zegt er een. Dat is hier in Haarlem toch niet noodig, denkt 'n ander. A.1 die sociale nieuwigheidjes! bromt een derde. En toch durven we zeggen, dat de Kath. Sociale Actie een voor Haarlem en omliggende gemeenten uiterst goed en vruchtbaar werk gaat verrichten met deze vergade ring! Het krijgen en hebben van goe de, hygiënische woningtoestanden is een bij uitstek sociaal onder werp, moet ook een voornaam onder deel zijn van Katholieke actie. Sociaal, omdat goede woningtoe standen nauw samenhangen met vermeerdering van welvaart, met Vermeerdering van voorspoed, met behoud en bevordering van gezond heid. Katholiek, omdat door het stre ven naar een goed, gezellig, hygië nisch huis voor iedereen, veel zede lijke ellende kan worden weggeno men, veel kan worden gedaan tegen drankmisbruik, onzedelijkheid, gods- dienetverwaarloozing, ontevreden heid. We hebben wel eens hooren zeg gen, dat woningnood, speciaal wat betreft arbeiderswoningen, in Haar lem niet zou bestaan. Wie dat zegt, kent de feiten niet De armbezoekers, met name de leden der Sint Vincentius-vereeni- ging, zouden er een boekje over kunnen open doen, hoe ontzaglijk Veel ten onzent nog te doen is tegen de verwaarloozing van de meest primaire eischen van licht en lucht, hoevele arbeiderswo ningen we nog hebben in nauwe, ongure sloppen en stegen, hoe veel éénkamerwoningen hier neg te vinden zijn, hoe door te hooge huurprijzen het commensalen-hou den nog maar al te veel noodzaak blijft, met al de dikwijls treurige gevolgen van dien. Maar juist het grootste euvel hier nevens is, dat zoo weinigen weten, hoe in-treurig de woningtoestanden bij nog maar dl te veel minder- gegoeden zijn! De menschen die er wonen, zijn er zélf vaak aan gewend, ze weten niet beter. En de meer-gegoeden komen niet in die krotten. Wie het weten, dat zijn degenen die zich met dit vraagstuk bezig houden, dat zijn de arm verzorgers, dat zijn ook... de huisjesmelkers! Zeker, onder de categorie der eige naars van arbeiderswoningen zijn er en we kennen ze óók in onze stad die heel wat ten koste leggen aan noodzakelijke verbete ringen, verbeteringen trouwens, wel ke door wet of verordening in onzen tijd verplichtend gesteld worden. Maar er zijn er óók onder, die het systeem van „halen wat er te halen is" toepassen, tot schade van zedelijkheid, gezondheid, familie leven, godsdienstigheid en bescha ving hunner huurders Hier zijn dus reeds eeuige cate- goriëu genoemd van degenen, voor wie de behandeling van „het woningvraagstuk" theoretisch en practisch van groot belang mag worden genoemd! Voeg erbij de drankbestrijders, die zeer terecht W6ten en uit spreken, dat het alcoholisme nooit afdoende zal zijn te bestrijden, wanneer vooraf de misstanden in de arbeidershuisvesting niet zijn op geruimd. Voeg daarbij de hygiënisten, die in het gebrek aan licht en lucht, in den slechten toestand der priva ten e# het ontbreken van zindelijk heid terecht de grootste vijanden zien voor de volksgezondheid, en de krachtigste bondgenooten van de tuberculose en andere ziekten Voeg daarbij de kindervrienden, de onderwijzers, de sociologen, hebben niet allen in verbetering van de huisvesting een machtigen steun voor hun werk De welvaart van een volk hangt voor een groot deel af van den gezondheidstoestand. En deze is onmiddelijk verbonden aan goede woningtoestanden. Moet dit sociale belang door ieder weldenkend mensch als hoogst- belangrijk beschouwd worden, de Katholiek heeft boveudien nog een hooger inzicht, als hij verbetering van slechte woningtoestanden be pleit. Zedelijkheid en godsdienstzin, matigheid en orde, zindelijkheid en familieleven behooren vóóral door de Katholieken te worden bevorderd. En die alle houden direct ver band met een hygiënische, goede huisvesting Daarenbovende verbetering van slechte woningtoestanden maakt een onderwerp uit van regeerings- en gemeentezorg: voor elkeen die de politiek van den dag nagaat, is de kennis van den huidigen.stand van dit vraagstuk absoluut-noodzake- lijk. En voor hen, die de Christelijke naastenliefde practisch in toepassing bréngen door den arme te bezoeken en te helpen, mag een grondige behandeling van het woningvraag stuk in Katholieken geest zeer zeker een even nuttige een noodzakelijke bijdrage heeten tot hun practische kennis van de hedendaagsche arm verzorging Aan de leden der St. Vincentius- Vereeniging met name zal dus deze vergadering zeker buitengemeen welkom zijn: het sociale werk niét alleen, maar ook en vooral het Katholieke werk der verbetering van huisvesting zal Dinsdag a. s. immers in behandeling komen. Om al deze redenen wenschen we reeds nu met aandrang de aan dacht op die vergadering te ves- tigen. Zij bewijst, dat de Katholieken van Haarlem in sociaal werk, op Roomsche wijze gedaan, niet achter staan bij andersdenkenden: integen deel, vaak voorop gaan. Eu de talrijke opkomst te dezer vergadering zal hopen we bewijzen dat in alle klassen onzer Roomsche burgers die geest van sociale werkzaamheid, naar Katho lieke beginselen, levend is! DUITSCHLAND Allerlei onthullingen Spanning met Frankrijk. Duisehland's wisselende politiek. [We leven in eep felbewogen tijd! De spanning tussehen Duitschland en de aindere mogendheden blijft maar voortduren, en wat daar jnog van komen zal, is een raadsel Vooreerst is er een diplomatiek geschil gerezen in zake de bekend® deseurteurs-kwesti© te Casablanca. Duitschland wil hebben, voor en al eer het arbitrage toestaat, dat Frankrijk spijt betuigt over het ge- beurde, de Eransche regeering .ech ter wil daar volgens den officieu- zen Temps" niet aan, en, neemt het hoog op. Dan is de „Ma,tin" aain het stoken. Die had. van de week al een paar hatelijke artikeltjes over de zorge loosheid der Duitsche diplomaten, met name over het feit, dat Del- oassé indertijd 'aan Duitschland zeer welwillend© voorstellen heeft ge daan, waarop eenvoudig nooit ant woord is gegeven. Nu heeft de Matin" weer wat andersDuitschland heeft tegen En geland gestookt in het bekende ge val van Doggersbamk, toen Rodz- jestwenski'e vloot op Engelsehe vis- scbers echoot. Engeland en Rusland hadden toen besloten tot arbitrage. Een En- gelsch, een Russisch, een Fnansch en een Amerikaansch admiraal waren tot arbiters benoemd. Deze vier zou den zich tot den keizer van Oosten rijk richten om een vijfden arbiter aan te' wijzen. Volgens de „Matin", die zegt dat de schriftelijke bewijzen ervan in de diplomatieke archieven berusten, zon de Duitsche diplomatie toen al les gedaan hebben om te verkrijgen dat de vijfde arbiter een Duitsch admiraal zon zijn, en wel prins Heinrich. Het Duitsche plan was, dat deze Duitscher op alle punten Rusland volkomen zou steunen, zoo dat de Engelsch-Russische verzoe ningsconferentie veranderd zou zijn in een conferentie van vernedering voor Engeland. Engeland zou dan tevens woedend geweest zijn op Frankrijk, dat het te Parijs als 't ware in een v,al gelokt zou, hebban. De ITansch-Engel schc vriendschap en de Russisch-Engelsche toenade ring zouden zoo beiden een flinken klap hebben kunnen krijgen. 'tPlan is mislukt omdat de admi raals er niet aan wilden. Aldus de „Matin". Ook de andere Fransche blaklan, vooral de „Figaro", gaan weer duch tig tegen Duitschland te keer 'tls wel ontwijfelbaar zeker, dat het prestige van het Duitsche Rijk en van zijn politiek door dit alles ontzettend heeft geleden. En Duitschland's isolement is na de jongste keizerlijk© onthullingen grooter dan ooit De Rijksdag, die gisteren voor het eerst bijeen kwam, zal er vandaag over gaan oreerental van interpel laties zijn al ingediend. DE BALKAN. Da bescheiden wenschen van Servië Gisterenmiddag onder onze laat ste berichten hadden we het tele gram nog kunnen opnemen, dat Ser- vië's „bescheiden" wenschen ons kenbaar maakte, had niet de lengte ervan en onze beperkte plaatsruim te da,t belet, we achtten het toch beter om er vandaag, met een paar kantteekeningen er bij, over te spre ken. De mededeeling van wat Servië wil, komt van den eersten minister MilaUowitz, die nu te Parijs is. De man zegt begrepen te hebban, dat er van het niet meer aanvaarden der annexatie wel geen sprake zijn kaü. Servië moet zich daar dus mee verzoenen. „Maar zeide de minister wanneer de inlijving wordt aan vaard, dan is het noodzakelijk voor de toekomst van Servië, da.t het d© noodige waarborgen krijgt voor zijn voortbesta,an. „De waarborgen, die wij Vragen, zijn tweeërleilo. een strook gronds in het Noorden van het district No- vi-Bazar ten einde de veiligheid van Servië te verzekeren door dat een nieuw voortdringen van Oostenrijk wordt verhinderd en een stootkussen gevormd tussehen dit land en Tur kije en om te verhoeden, dat Servië door den sand jak ingesloten kan wordenom Servië en Montenegro een verdedigingslinie te geven te gen een nieuw voortdringen van „Het zijn vlekken van het bloed van het meisje," antwoordde Zus- te Brigitta „Bloedvlekken, die sinds langer dan veertig jaren door geen gebed, door geen tranen konden Worden uitgewischt, bloedvlekken^ Waarvan eein heilig voorgevoel mij Kegt, dat de vloek op het hoofd der tnoondenaars en hunne kinderen zal riisten, zoolang zij aap dit kruis kleven. Welaan, bidt gij voor dit kruis eiken dag uws levens, mis schien zullen uw gebeden den door dien vloek getroffenen in dit leven biet meer baten, maar toch hub zie len in het andere leven tien goede komen." „God is mijn getuige, gaarne neem !jk deze verplichting op mij. Zoo lang ik leef zal ik dien plicht trouw vervullen! Maar waarom koost gij mij, de onwaardigste, om deze vrome oefeningen te verrichten Zooveel vrome kloosterzusters leven binnen deze gewijde murenzij hebben haar deugd getoond in den heftigsten, strijd en haar gebed zal meer bij God vermogen dan het mijne." „Vaak gebruikt God de zwakken tot vernedering van de sterken, en die nederigen zijn Hem bet meest wel gevallig," antwoordde Zuster Bri gitta. „God heeft u uitverkoren, niet ikja God, die uw vurig gebed ver hoord en uws- vaders onverschillig heid tegen God en de menschen heeft doen ophouden." „Mijn arme vader," zuchtte Aga tha, „ook hij moet weleer verre van hier gewoond hebben. Doch over zijn vroegere levensgeschiedenis hangt de sluier des geheims, welke wiet- gens de voortdurende somberheid van den ongelukkige wel iets te den ken geeft." „Wijl echter zijn hart thans biet meer gesloten is voor de zachte wer kingen van godsdienst en mejnschen- liefde, zoo zal dit zelfde hart wel licht nog geopeind_ worden voor de vreugde. Doch mijn dierbaar kind, vervul mijn verzoek en leef geluk kig! God zegene u door mijn hand! Ga, en ontbied een Zuster bij mij, ik gevoel mij hevig „aangedaan." Het meisje gehoorzaamde. De vrome kloosterzusters en die biecht vader der stervend© kwamen en hun gebeden vergezelden de ziel van Zus ter Brigitta tot voor Gods_ troon. De moederlooze Agatha, had in haar een tweed© moeder verloren. Over stelpt van droefheid en smart keer de de jonge dochter naar huis. Haar Vader riep haar. „Is Zuster Brigitta dood?" vroeg hij deelnemend. „Ja, zij is ongetwij feld gestorven," voegde hij er onmid dellijk bij, „uw tranen zeggen het mij." „Ach, ja, zij is -gestorven," zucht te Agatha- „Arm kind, gij hebt aan haar veel, ja, alles verloren-" „Zeg dat niet, vader." „Ik zeg, wat ik weet en gevoel. Gij hadt een beteren vader verdiend. Doch wat hebt gij daar „Een gedachtenis van Zuster Bri gitta." „Geef eens hier! Een kruis," zei hij, het opmerkzaam beschouwend. Plotseling werden zijn gelaats trekken ernstig en somber. „Wat zijn dat voor vlekken vroeg hij. „Bloedvlekken. Reeds langer dan veertig jaren kleven zij op dit kruis en zullen wel nooit uitgewischt worden." „Reeds langer dan Veertig jaren herhaalde de vader mompelend in zich zeiven. Vervolgens wreef hij het kruisje met zijn vinger. »De vlekken zijn niet weg t© wisschen, zei hij, „maar het bloed kloett aan mijn vingeren." „Werkelijk?" zei Agatha ver heugd, want zij nam de woorden, baars vaders in letterlijken zin op. „Dan is het voorgevoel van de over ledene in vervulling gegaan, en Oostenrijk, dat in de toekomst ile beide landen kan bedreigen en te vens om Servië in staat te stellen zich economisch te kunnen ontwik kelen, door aan dit land door Mon tenegro heen een toegang tot de. zee te geven, die noodig is voor zijn voortbestaan en zijn onafhankelijk heid. „De tweede waarborg, dien wij wen schen, heeft betrekking op id© be volking zelve van de twee gean nexeerde provincies. Er bestaat daar een voortdurend gevaar voor Servië, dat noodig voorkomen moet worden en dat een groot© bedrei ging is voor dit land. De bevolking van Bosnië en Herzegowina is van Servisch ras. Wat in deze landen geschiedt zal steeds een sterken te rugslag uitoefenen op ons land Ten einde ongeregeldheden en mogelijke oorlogen, waarin Servië medege- sleept zou kunnen worden, t© voor komen, verzoeken wij, dat Oosten rijk aan de twee geannexeerd© pro vincies autonomie schenkt, waardoor het Servische ras zal worden be schermd, bij voorbaat iedere slechte kiem wordt verstikt en waardoor ie dere uitbarsting van een oproer, waarvan wij den terugslag zouden ondervinden, onmogelijk wordt Men ziet da.t het werkelijk beschei den is IntusschenServië zou op z'n vin gers kunnen uittellen, dat er geen sprake kan wezen van aanvaarding dezer beide wenschen, althans niet van d© tweede. Nieuw oorlogsgevaar? En dus kunnen we in aansluiting op het bovenstaande blijven zeggen, dat het oorlogsgevaar (Servië contra Oostenrijk) met alles wat daaraan zou kunnen volgen, blijft bestaan! Méér nogServië doet van die rare dingen, dat men steeds op.verrassin- gen moet verdacht blijven! Zoo heeft het eergisteren opeens het heele garnizoen van Belgrado in oorlogsuitrusting naar de forten geroepen, omdatin buitenland- sche bladen had gestaan dat Oosten rijk Servië zou aanvallen Servië is en blijft de zwakke plek in de Balkankwestie 1 Rusland's steun aan Servië. In een officieele bekendmaking, na het vertrek van den Servischen kroon prins uit St. Petersburg openbaar ge maakt, geeft Rusland openlijk betui gingen van eympathie voor Servië en de belofte van steun in ronde woor den op voorwaarde dat de Serviërs zich rustig houden. Rusland herneemt hier dus zijn oude rol van beschermer der Slaven op den Balkan en het maakt zich rie crisis in het Oosten ten nutte om eigen invloed op den Balkan te ver sterken. Naar aan een Fransch blad geseind wordt, dringt Rusland er bij de Donau- monarchie op aan Bosnië en Herze gowina zelfbestuur toe ts kennen. Dit streven harmonieert dus ten volle met het streven der Serviërs, hierboven medegedeeld. De tijd zal nu moeten leeren of de Donau-monarchie naar den eenparigen wensch van Russen en Serviërs zal willen handelen AMERIKA De presidentsverkiezing. Volgens de laatste berichten van wordt de vloek weggenomen van het hoofd der moordenaars en hunne kin deren." „Van het hoofd der moordenaars en"hunne kinderen?" herhaalde d© vader als in een droom. Doch plot seling riep hij uit: „Neen, neen! De vloek wordt niet weggenomen. Dit kruis werd bespat door het bloed van een onschuldig kind, en dit bloed „Gij zijt dus de moordenaar..,.," viel Agatha hem met een wanhoops kreet in de rede, en zij zonk bewus teloos op den grond. „Ja, de moordenaar van mijn kind, aan wie de vloek in vervulling is ge gaan," riep de vader uit en sloeg zich voor het voorhoofd. Dan kniel de hij neder en riep met door tranen verstikte stem op zielroerenden1 toon: „Sterf niet, mijn kind. wan neer gij sterft, zijn wij voor eeuwig geseheiden. Uw weg voert omhoog, naar den hemelde mijn© voert om laag, naar de hel. Agatha sloeg de oogen weer op. de twijfelachtige staten wordt Taft's aantal stemmen in het Kiescollege geschat op 302 en dat van Bryan op De overwinning der republikeinen en van de Roosevelt-politiek is dus volkomen: de democraten zijn wat Roosevelt al te voren heeft voor speld inderdaad „tot pap geslagen." Interessant is het, nog wat over de wijze van stemmen te vertellen. Het zal aldus seint de corres pondent te New-York van de „Daily Telegraph" de verbazing wekken, dat in een land, zóó uitgestrekt als de Vereenigde Staten en met een kiezers corps van meer dan 20,000,000, de uitslagen binnen de twee uren na de ■luitiDg der stembussen in voldoende mate bekend zijn, om de mededeeling van den einduitslag te rechtvaardigen. Dat spoedstuk is enkel mogelijk door het genie der Amerikanen voor organisatie, en..., door de machines die in eiken staat in gebruik zijn voor het tellen der stemmen. Een kiezer treedt het stembureau binDen, identificeert zich, teekent in een register en drukt dan op een knopje. De machine zorgt voor de reet! Dit gaat snel, ordelijk en accu raat. Hotberiehten. H. M. de Koningin ontving gisteren den met verlof hier te lande vertoe- venden generaal-majoor van het In dische leger G. C. E. van Daalen. H. M. de Koningin heeft benoemd tot dienstdoend kamerheer J. W. J. baron Taets van Amerongen, burge meester van Monster. De buitengewone zending voor Z. H. den Paus. Jnr. Van de Poll en Graaf Dumon- ceau zijn gisteren naar Rome vertrok ken ter vervulling hunner buitenge wone zending voor het Pauselijk jubileum. De nieuwe booten der „Zeeland," Thans is van Duitsche zijde aan de maatschappij „Zeeland" gevraagd, waarom de booten niet door Duitsch land konden worden gebouwd. De „Zeeland" toch, aldus zou geargumen teerd zijn, wordt voor het vervoer der mail door Duitschland met een groot bedrag gesubsidieerd. Verder is van Nederlandeche offici eele zijde nog aandrang opde„Zeeland" geoefend om de booteD in eigen land te bouwen. Tot nu toe schijnt een en ander niet veel te hebben uitgewerkt, alhoewel de „Zeeland" nog geen be slissing heeft genomen. De drie bekende werven hebben de „Zeeland" geantwoord aan den ge stelden eisch van bouw der drie schepen op één werf niet te kunnen voldoen, maar nogmaals aangeboden de schepen in onderliDg overleg te bouwen op de drie werven. Ned. Indië en de Brusselsche tentoonstellin g. In de vergadering vaD de Tweede Kamer van 13 October j.l. sprak de minister van landbouw, nijverheid en handel „Mag ik nog dit zeggen, dat ik mij volmaakt zou kuDnen begrijpeD, dat de Kamer mijD voorstel met groote Zij was door den schrik enkel be wusteloos geworden. Haar vader droeg haar naar een legerstede en zij kwam bij. Met zachte stem en met een oog van onbeschrijfelijke liefde jegens haar vader, zei Agatha: „Gij ziet aan deze beeltenis van den Gekruis te, bloed, onschuldig vergoten bloed, maar beschouw in den geest den, Gekruiste zei ven en niet zijn beel tenis: Ook daar is onschuldig ver goten bloed, maar dat roept niet om wraak, maar om zegening voor al len die volgens Gods H. Wet willen leven. Vader, laat mij in ean kloos ter gaan en doe gij insgelijks om uw zonden te bewenen." „Wilt gij dan scheiden van mij „Ja, vader, scheiden in dit leven, om elkaar in de eeuwigheid woder te zien. En beiden namen afscheid van elkaar. Agatha nam den sluier der nederigheid aan en haar vader om helsde het kleed der boete. EINDE.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1908 | | pagina 1