DAGBLAD voor NOORD- en 7U1D-H0LLAND. Beleefd verzoek. Liefhebberij- journalistiek. BUITENLAND. BINNENLAND. HCisisJartaiswest HaapSem Slechts tiuee letters. DONDERDAG 19 NOVEMBER 1908. 33ste jaargang No. 6745 Bureaux van Redactie en Administratie: Intercomsnunaal Telefoonnummer 1426. Alle betalende abonnés op dit blad, die inj[het bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor: GULDEN bq overladen. De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11. De Museum-plannen. Onze plaatsruimte laat heden een uitvoerige nabeschouwing over de discussie in den Raad betreffende het te stichten Stedelijk Museumgebouw niet toe. We verwijzen voor de kennisneming dier discussie naar ons raadsverslag. Alleen zij geconstateerd, dat de stem ming van den Raad, die blijkbaar aan de voorgestelde dure plannen niet wil, ook de onze is, en dat het besluit, om door B. en W. een nieuwe, nu defi nitieve kostenberekening voor een goedkooper plan te doen maken, ons bevredigt. Met de groote meerderheid van den Raad zijn wij het eens, dat bij den huidigen financiëelen nood onzer ge meente een uitgave van omtrent een half millioen voor een nieuw Museum niet gewettigd mag heeten. Onbillijk en volmaakt onjuist was dan ook bet verwijt van den burge meester, dat de Raad alleen laag-bij - den-grondsche argumenten liet gelden en voor de kunst niet voelde Dat was een dooddoener, dien we van Jhr. Boreel niet verwachtten We schrijven deze uitlating dan ook enkel toe aan de ontstemdheid des burgemeesters, nu hij hier een van zijn lievelingsplannen: een grootsch atads-museum, zag verknibbeien. Doch dat wij te Jhr. Boreel den Raad niet, maar aan de financiëeie omstan digheden 1 De Raad was o. i. niet alleen ge rechtigd, doch verplicht, allereerst te zien naar het budget, en dan pas naar kunst en stedelijke verfraaiing. Wat het zwaarst is moet het zwaarst wegen Intusschen kan o. x. nu de discus sie veilig gestaakt worden, totdat de nieuwe plannen er zijn, plannen die dan met een kostenberekening zullen vergezeld gaan, welke juist zal wezen naar de burgemeester beloofde. Over die plannen spreken we later I En wat die kostenberekening aan gaat we helpen 't wenschen I De heer Mr. Tideman, onzen lezers uit ettelijke staaltjes van 's mans ietwat onbeholpen, aan den weg timmerende wijze van doen welbekend, liefhebbert behalve in gemeentepolitiek, ook in de kran tenschrijverij. Hem dankt althans een week blaadje in Bloemendaal het bestaan een weekblaadje dat voor een deel een woninggids is, voor een ander deel een uitknipsel uit de drie Haar- lemsche couranten, en soms voor een klein deel nog aan „polemiek" doet, zooals er dan ten overvloede wordt boven gezet. Onze stedelijke confraters hebben in de laatste rubriek al meermalen de aanvechtingen van 's beeren Ti- deman's pen te verduren gehad: we meenen zelfs dat een onzer plaatselijke bladen openlijk te ken nen beeft gegeven, met den beer Tideman niet meer te willen in discussie treden. Wat daarvan zij: in het jongste nummer van dit weekblaadje, dat ons gisteravond ter inzage werd gezonden, trekt de heer Tideman zoowaar ook tegen de „Nieuwe HaarlemscbeCourant" van leer. Nu mei onder bet hoofd „po lemiek" (zeer terecht, want het stukje is eenvoudig een brok dom heid in batelijken vorm, en heeft niets van polemiseeren), maar bij wijze van nabetrachting bij bet Bloemendaalsche raadsversiag. De beer Tideman dan waarschuwt tegen de verslagen van den Bloe- mendaalschen raad, die in ons blad worden opgenomen. Die zijn excusez dupeu „volkomen leugenachtig" Eu onze verslaggever beet eenig- zins raadselachtig een „doordraaien de automaat" die „of opzette lijk öf uit onbewuste partij verklaring een volkomen leugenachtig relaas van het gebeurde" geeft. Komaan, dat is niet mis. Eenig bewijs van zoo grove mis daden geeft de heer Tideman echter niet! Dat is wel jammer. Nu is in het laatste raadsversiag óók in ons blad de heer Tideman eenigszins op zijn plaats gezet wegens eenige uitlatingen in verband met bet bouwen van een nieuwe school, waarbij de beer Tideman zich niet van den mooisten kant vertoonde. Waarschijnlijk is dat een reden van 's beeren Tideman's toorn, die zich op de manier van méér lief hebberij-journalisten, dan eenigszins gezwollen en op belachelijk-over- dreven manier uit. Nu, we vergeven dat den beer Tideman. Liefhebberij-journalistiek is ge vaarlijk, en vooral als men daarbij zélf in persoon betrokken is en in bet gedrang komt. En we vergeven bet óók den beer Tideman, wanneer bij meent, dat de raads verslagen die wij leveren, zuiver-objectieve verslagen moeten zijn, zoo iets van grammofoon-platen, die we voor onze lezers laten af draaien. Daarvoor zou misschien een „automaat" kunnen dienen, maar dat willen we niet zijnBij objectieve wedergave van bet ge sprokene, die in ons verslag is te vinden, voegen we tevens ónze meening, wanneer we vinden dat dit nuttig of noodig is, n' e n déplaise den beer Tideman, die juist daardoor wei eens in het ge drang kan raken, omdat wij voor zijn ideeën meestal volstrekt geen stemming wenschen te maken Doch behalve het bovenstaande, hebben we nóg wat tegen de nabe trachting des heeren Tideman. Hij uit zich n.l. zoo bezorgd over onze raadsverslagen van Bloemen daal, niet zoozeer omdat hij meent dat hij daarin is aangevallen, als weldenk eens aan uit be zorgdheid voor ons, Katholieken Wel, wel, wat 'n belangstelling en voorkomendheid! Dit stukje lief heb berij-proza wil len we dan toch onzen lezers niet onthoudenen wa geven bet dan ook bier onverkort weer. Vooreerst raadt de heer Tideman zoowaar ons blad aan, naar de Bloemendaalsche raadsvergadering als verslaggevers te zenden ontwikkelde geestelijken Waarlijk een practisch idééwe zullen er eens over denken. En na op deze practische manier getoond te hebben, dat hij de beele krantenschrijverij wel iu z'n zak beeft, gaat onze liefhebberij-jour nalist voort „Geestelijken hebben een, zij bet soms driftige, toch fatsoen lijke pen en met hen valt te debatteeren. Dit zou ook in het belang zijn van de opvoeding der katholieken dezen immers mogen krachtens bet laatste Haarlemscbe congres niet an ders dan katholieke bladen lezenwanneer zij in die bla den nu niet anders dan leugens lezen, loopen zij gevaar zelf leugenachtig te worden. Het gevolg zou ziju, dat de katho lieken in ons land in den strijd om het bestaan allengs bij de protestanten kwamen achter te staan, want al is de leugen nog zoo snel, de waarheid ach terhaalt haar wel, en dat is toch niet de bedoeling der ka tholieke leiders die zich tegen woordig met alle, ook de maat schappelijke belangen der on dergeschikte geloofsgenooten inlaten." Erg leesbaar proza is dit niet maar de bedoeling is allerliefst I Die bezorgdheid voor ons, Ka tholieken, van een zoo heftig anti- clericaal als de heer Mr. Tideman, is werkelijk roerend. Verbeeld u: we zouden achterop raken, hoe jemmer toch! Badinage a part: laat de heer Tideman zich maar liever met zijn eigen zaken bemoeien: voor ons, Katholieken, behoeft hij niet te zorgen. Wil de heer Tideman met zijn liefhebberij-courantje reclame maken voor zich en eigen zaak, het is ons volkomen onverschillig. Maar hij late bij die liefhebberij- journalistiek - s. v. p. onze Courant er buiten, er: onthoude zich van verdachtmaking die wel is waar in dezen vorm ingekleed niet veel uitwerkt, maar die toch bij hen die onze Courant niet kennen, indruk- ;gn vestigen kan, .die piet juist zijn Dat is nu de gevaarlijke kant van die krantenschrijverij door on deskundiger], als de heer Tideman ;r een is! DUITSCHLAND. De keizer en het volk. Het Duitsche volk wat zou het under s doen? neemt genoegen met ''e ernstige verklaring des keizers, coor den „Reichsanzeiger" publiek ge maakt, dat hij de grondwettelijke verantwoordelijkheden zal in acht nemen. Men hoopt nog op een wat duide lijker verklaring, maar ook zonder dat verklaart men zich tevreden.... voor het oogenblik. Het is alsof men zich schaamt voor het buitenland, en oordeelt, dat er nu al kabaal en herrie genoeg is geweest. 't Is ook zoo. Of de keizer zich werkelijk zal in- tooraen? Men hoopt het, en zoekt de beves tiging van die hoop in de mededeeling dat Von Bülow zoo trouw mogelijk de critiek der Rijksdag heeft overge bracht, en dat de keizer dat alles hoog-ernstig aanhoorde. Hoe 't zijde keizer heeft een harde le* gehad. Zijn M-te-Anglophiele staat kunde, die tegenover de Boeren zoo perfide is geweest, is in de laatste weken streng gestraft... OOSTENRIJK. De Europeesche conferentie in gevaar. Volgens de „Beurscourant" heeft Iswolski een nota van Oostenrijk ont vangen, in termen, die geen twijfel aan de bedoelingen van deze mogend heid laten en meldende, dat Oostenrijk rr nimmer in zal toestemmen ter con ferentie te verschijnen tenzij de kwestie van Bosnië en Herzegowina van het program wordt uitgesloten. Rusland zal einde dezer week ant woorden. PERZIE. Korte metten. Volgens den correspondent van de „Daily Mail" te Teheran heeft de Sjah van Perzië aan de gezanten van Rus land en Engeland gezegd, dat hij de Kamer weer bijeen zou roepen als zij hem zijn leven en zijn troon waar borgden. Dit konden de gezanten niet doen. Dan wilde de Sjah de grondwet ook niet in werking herstellen. En alvast liet hij vervolgens een van de voormannen der grondwette lijke partij gevangen zetten! CHINA. De toestand. 't Is in China toch niet zoo kalm en rustig als de eerste officieele be richten wel wilden doen gelooven. Prins Tsjoen, de regent, treedt wel is waar hardhandig op, maar dat neemt niet weg, dat er toch blijkbaar groote onrust heerscht. De „N. Y. Herald" verneemt uit Peking, dat Joean-sji-kai, de bekende hervormingsgezinde onderkoning, op het Engeische gezantschap gevlucht is; en uit Tokio, dat generaal Aoki, bevelhebber van de Japansche krijgs macht in China, plotseling van daar naar Peking is vertrokken en de vlootschouwing, die gisteren te Kobe in bijzijn van den keizer zou gehouden worden uitgesteld is. Onder de vele geruchten over den dood van keizer en keizerin-weduwe van China is dit, dat de keizerin, haar einde voelende naderen, den keizer liet afmaken De Amerikaansche slagvloot, die te Manilla ligt, heeft order gekregen vooreerst niet vandaar te vertrekken, met het oog op de gebeurtenissen in China. Verspreide Berichten. Hofberichten. Z. K. H. Prins Hendrik, die Zater dagavond van het Loo, alwaar Z. K. H. na terugkeer uit Duitschland, eerst zal aankomen, in de residentie ver wacht wordt, zal daar tot 24 Nov. verblijven en daarna weer eenige dagen op het Loo gaan doorbrengen. H, M. de Koningin heeft aan het Comité, gevormd uit het Algemeen Nederl. Verbond en de Vereeniging „Oost en West" een bijdrage van f 1000 doen toekomen ten behoeve der nood lijdenden te Curasao. Van den Hoek van Holland. Aan den Hoek van Holland worden wederom proeven genomen met den nieuwen automatischen misthoorn, die sinds zijn bestaan nog niet veel anders dan teleurstelling heeft opge leverd, door het telkens defect ge raken van den Deutc-Motor. Het schijnt evenwel dat de nu gehouden wordende proeven grond geven tot de verwachting, dat ditmaal het nieuwe mistsiguaal in goeden toestand verkeert. De onthullingen van„Het Vaderland." Aan de „Kölnische Zeitung" wordt uit Amsterdam geseind, dat het ge- heele verhaal van den brief des Duit- schen Keizers een opzettelijk, zoo niet boosaardig verzinsel moet zijn van een met dr. Kuyper in conflict gekomen diplomaat. Ook de lezing van het Berlijnsche blad, door de „Germania" FEUILLETON. 10) Toen ide koffer geopend werd, moet zij terstond den toestand begrepen en beseft hebben, wat daaruit al kon voortvloeien. Zij moest op dat oogenblik geraden hebben, wie de schuldige was en zich voorgenomen hebben, hem te beschermen; mis schien ook was ze bewust op welke wijze de misdaad was gepleegd. De moord was door een goeden bekende vtan de oude liame en baren neef, bedreven vermoedelijk door een bloedverwant. Zoo wel de heer Harvey als mejuffrouw Simpson trachtten hem te beschermen, de eerstgenoemde voor zoover eer en ge weten hem zulks veroorloofden, laatstgenoemde ging echter' nog' ver der. Het onderscheid lag in de ka rakters. [Wat zij Óeed, geschiedde ongetwijfeld om wille van haar ver loofde. Ik waie nog altijd ih de war, maar toch niet ontevreden. Mijn bezoek had mij meer vingerwijzingen 'gege ven, dan ik verwachtte. Het Was wellicht eenigszins brutaal ge weest, maar dat behoorde nu eenmaal tot mijn beroep. Het raadsel met den sleutel was opgelost. De koffers waren aan el kaar gelijk, door dezelfde firma ge leverd, maar de sleutels verschil den. Ook het ontbreken van 'n adres liet zich op die manier verklaren; maar onverklaarbaar bleef' alleen het ontbreken van het spoorbriefje, dat de reis van Southend naar Lon den waarmerkte. De koffer was in Southend, ge weest; hij was daar gekomen van Greenwich uit. Ook de koffer van mejuffrouw Simpson was te Green wich geweest, vermoedelijk was hij van Tooting gekomen. [Wanneer en waar waren zij verwisseld Hoe was de koffer met het lijk te Charing Cross gekomen? .[Wanneer juffrouw Raynell te Southend vermoord was in den nacht vóór dat de Simpsons naar het vaste land vertrokken, en wanneer de Simpsons die'n nacht in een hotel te Londen hadden door gebracht, hoe kon dan mejuffrouw Simpson aan de misdaad schuldig zijn Op de allereerste plaats kwam het er nu op aan, den oorsproukelijken eigenaar van den zwarten koffer op te sporen. VIII. Den volgenden dag zat ik' op mijn kamer een rapport te schrijven, toen de heer Harvey werd aangediend. Hij zag er vermoeid en overspan nen uit als iemand, die dein geheelen nacht niet geslapen heeft. [Wij kwamen terstond tot de zaak. „Ik heb nog eens nagedacht over uw bezoek van gisteren, en ik zie in, dat u van ons een verontschul diging kunt verwachten. Het ge drag van mejuffrouw Simpson moet u vreemd, ja onbegrijpelijk zijn toe geschenen." Hij hield op. „Niet in die mate als u misschien meent," gaf ik bedaard ten ant woord. ,,U moet bedenken, dat ik aan dergelijke onderzoekingen ge woon ben." Hij keek eenigszins verbluft, doch herstelde zich terstond weder. „U naamt dus een bepaalden indruk mee naar huis?" vroeg hij. „Zou het te veel gevergd zijn, als ik u verzocht mij te zeggen, welke die indruk was?" „Dat zou inderdaad veel gevergl zijn," hernam ik, „en feitelijk min of meer onbillijk. [Want u eischt van mij, dat ik u een mogelijk be: haald voordeel uitlever, terwijl gij mij daarvoor niets teruggeeft." „U heeft gelijk," zeide Harvey. ..[Welnu dan, wanneer u mij uwen indruk meedeelt, zal ilc u eerlijk zeggen of die juist is." „Welke indruk de juiste is „O neen," luidde fluks het ant woord, „alleen of de uwe de juiste is. Ja of neen?" Hij keek mij met een smëekenÜ. glimlachje aan. Nooit heb ik ie mand .van zulk een innemend voor komen leeren kennen, en ik voelde mijn belangstelling voor mejuffrouw Simpson afnemen, naarmate haar on gelukkige verloofde mij meer sym pathie inboezemde. „Voor mij bestaat geen twijfel daarover," begon ik langzaam, „dat er twee, volkomen aan elkaar gelij ke, zwarte koffers bestaan, en dat zoowel mejuffrouw Simpson als u zeer goed weten, dat de koffer, op 't oogenblik in 't bezit der Barijsche politie, niet de bare is. Evenzoo is het u beiden zeer goed bekend, wie de eigenaar is van den koffer met het lijk, en gij beiden zij t maar al te zeer bevreesd, dat die persoon als de moordenaar zal worden aange wezen." Ik had zeer bedaard en met naünik gesproken, terwijl ik mijn bezoeker daarbij scherp in 't oog hield. Op zijn frisch, jeugdig gelaat, dat tel kenmale van kleur veranderde, las ik de bevestiging mijner woorden. „U weet zeer veel,' zeide hij met geheel veranderde stem. „Is mijn veronderstelling juist?" „Zij i's Volkomen juist." Er ontstond een poos van stilte. Mijnheer Harvey leunde in zijn stoel achterover en keek i'n z'n hood, dien hij in zijn hand gehouden had. Er zweefde mij een vraag' op de lippen: Hij was eerlijk, oprecht, en streefde er naar rechtvaardig te han delen. [Waarom zou ik niet zien daaruit voordeel te trekken „tWie is de eigenaar van den zwar ten koffer?" vroeg ik eensklaps. Het volgende oogenblik speet het mij zoo onbescheiden te zijn ge weest, De rijzige gestalte van den Engelschman begon hevig te beven. Om zijne mondhoeken trok het ze nuwachtig en kwam als het ware een floers voor zijn oogen. Hij be- heerschte zich met zichtbare inspan ning. „Zal ik spreken mompelde hij binnensmonds. Ik voelde die woor den meer, dan ik ze hoorde. Hij stond op, trad naar 't raam en keek naar den levendige,n boulevard huiten. Eenige weken later begreep ilc, welke gedachten hem op dat oogen blik moeten bezield hebben. „Neen," zeide hij eindelijk met klanklooze stem, „het kan mijn plicht niet zijn, deze vraag te beant woorden. Ik doe geen kwaad, zulks te weigeren." Dan kwam hij terug en nam zijn vroeger voorkomen weer aan. „U gelieve te bedenken," zeide hij, „dat noch mejuffrouw Simpson, noch ik iets bepaalds van den moord afwe ten. [Wij beiden koesteren slechts een vermoeden, God geve, dat dit ongegrond moge blijken,' voegde hij er droevig bij. „Zooals de zaak echter nu staat, ben ik besloten, al les te zeggen, wat ik weet, maar niet alles, wat ik denk of gedacht heb. Ik geloof, dit voor mijn geweten te kun nen verantwoorden. Het is mijn plicht, den gang der gerechtigheid in geenerlei wijze te belemmeren, maar in het onderhavige geval is het niet minder mijn plicht, dien niet opzettelijk te bespoedigen, te meer, daar de politie misschien op een verkeerd spoor is." „Mejuffrouw Simpson gaat .ver der." merkte ik aan. „Mejuffrouw Simpson zal het bes te weten, hoe zij zich in deze zaak moet gedragen," luidde het ant woord. „Ook dienen wij in 't oog te houden, in welke vreeselijke ont steltenis gebeurtenissen als er de laatste viier en twintig uren hebben plaats gehad, uit den aard der zaak eene jonge dame moeten brengen. Zij is nog niet in staat samenhangend te denken of te spreken." „Permitteer mij, dat ik in dat punt met u in gevoelen verschil," zeide iik. „Mejuffrouw Simpson is volko men iai staat, min of meer samen hangend de autoriteiten door onjuis te gegevens te misleiden; dat heeft de Fransche politie al lang bespeurd. [Wanneer u de jonge dame nog mocht spreken, zult u er wel aan doen, haar aan te rgden, voorzichtig te zijn," Wordt vervolgd HIH HMÜLENSCHE COURJMT ABONNEMENTPRIJS: Per 3 nusden v»or Haarlem Voor èv plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) Voor de overige plaatsen in Nederland franoo per post Afzonderlijke nummers f 1,86 1.36 1.80 0,06 PRIJS DER ADVERTENTIÊN: Van 1—6 regelsf0,69 (contant) f0,50 Elke regel meer0,10 Groote letters naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie a oontant. I» SOLDEN b? levenslange onge- .ciaiktheid tot werken. 400 300 GULDEN bij verlies van éen band of voet. 150 GULDEN bij verlies van éen oog. 100 GULDEN bij verlies van éen duim. 13 GULDEN bij verliee van één wijsvinger. 15 GULDEN bij verbes van éen andeFen vinger. H.H. Adverteerders worden beleefd doch dringend uitgenoodigd, hunne advertentiën voor het Zaterdagavond- nummer zoo vroeg mogelijk in te zenden. Aan advertentiën, die ons vroegtij dig bereiken, kan nitteraard de meeste zorg worden besteed. Indien wy ze Vrijdagmorgen reeds kunnen ontvangen, verplicht men ons daardoor ten zeerste. DE DIRECTEUR. Abdul Azis. We hooren weer eens wat van den afgevallen sultan van Ma rokko. Naar de „Times" n.l. uit Tanger verneemt hebben Moelai Hafid en Abdul Azis een schikking getroffen. Abdul-Azis mag behouden al wat zijn vader Moelai Hassan hem heeft nagelaten en krijgt een jaarlijksche toelage van f 84,000. Hij gaat te Tanger wonen. Deveroveringderlucht. Wright lieeft gisteren op het veld te Mans ge dongen naar den hoogte-prijs van de Aero-club. Hij vloog op zonder behulp van de vliegstelling, kwam daarna op twee, door de commissie aangegeven punten op den grond neer en vloog weer op uit eigen beweging, zonder gebruik te maken van het spoor; overschreed ver volgens de lijn van ballonnetjes, die een hoogte van 25 meter aangaven, kwam er 10 meter bovenuit en daalde weer neer, na een vlucht van 3x/2 minuut. Bij een volgende vlucht overkwam de aeroplane van Wright een ongeluk, door het breken van den ketting, die van den motor naar de schroef loopt. Wright moest den motor stopzetten De vliegmachine kon echter nog zonder scnade den grond bereiken Oostenrijk en Montenegro. De „Neue Freie Presse"" heeft een telegram uit Cattaro, de grensplaats van Oostenrijk en Montenegro, meldende dat de ge meenschap tusschen Cattaro en Montene gro verbroken is. De Montenegrijnen moe ten den berg, die Cattaro beheerscht, met geschut van zwaar kaliber bezet hebben; dit geschut is op Cattaro en de omrin gende forten gerfcht. De 0">stenrijkschc families in Cattaro woonachtig, hebben, naar verluidt, de stad verlaten. Groote waterrampen in Italië. Telegrammen uit Sicilië melden hevige regens Huizen zijn ingestort, en kleine vaartuigen vernield. De spoorwegverbin ding CataniaSyracuse en Catania Messina is verbroken. Verscheidene per sonentreinen kunnen niet verder. Het aantal slachi offers is nog niet bekend.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1908 | | pagina 1