7, DAGBLAD voor NOORD- en 7UID-H0LLAND. 1 Het nieuwe dienstbodenrecht. BINNENLAND. Zaterdagavoüdpraatjes. SCiffBsf©i*iiiii3'ire&i 29»31-33, Haaplens BUITENLAND. ZATERDAG 21 NOVEMBER 1908. 33ste jaargang No. 6747 Bureaux van Redactie en Administratief S Intercommunaal Telefoonnummer 1426. Pit nummer bestaat uit uijf bladen, ui. o. de Of- ficiëele Kerk lijst en het Geïllustreerd Zondags blad in 16 bladzijden. EERSTE BLAD. Verspreide Berichten. RUWE HURLEMSCHE COMRUT ABONNEMENTPRIJS: Per 3 «eaaiidM» reor Haarlemf 1,85 Toer de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 1.35 Voor de overige plaatsen in Nederland franeo per post, n 1.80 Afzonderlijke nummers 0,05 PRIJS DER ADVERTENTIÊN Van 16 regelsf6,66 (contant) f 6,50 Elke regel meer0,16 Greete letters raar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie contant. 1000 Alle betalende abonnés op dit blad, die injïhet bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor: GULDEN bij levenslange onge schiktheid tot vrorken. 400 GULDEN bf overlijden. 300 GULDEN bij verlies van ésm band of voet. 150 GULDEN bij verlies van éen oog. 100 GULDEN bij verlies van éen duim. 60 GULDEN bij verlies van één wijsvinger. 15 GULBEN bij verbes van éen anderen vinger. De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11. i. Met Februari a.s. treedt de wet op de Arbeidsovereenkomst in wer king. We hebben daar reeds over ge sproken. En velen zullen dan een geheel nieuw stel van bepalingen in toe passing hebben te brengen, waar van ze vroeger niet droomen kon den. Velen, en met name de buis moeders en de dienstmeisjes. Het arbeidscontract doet met deze nieuwe wet zijn intrede in bet buis, en al zullen indertijd onze huisvrouwen en dienstmeisjes de krant, wanneer 't woord „arbeids contract" of „kamerverslag" voor hun oogen kwam, hebben omge keerd naar de advertentiezijde, nu moeten ze eraan! De oude regeling was hoofdzake lijk geschoeid op de leest der prac- tijk, de nieuwe regeling, die met 1 Februari begint, staat op den bodem van een heel afzonderlijke wet. En die wet dient iedereen te ken nen, die er wat mee te maken heeft. Daarom zullen we dan pogen, in een paar artikelen heel kort en be vattelijk, en zoo onderhoudend en min-vervelend als we 't kunnen, de bepalingen van de nieuwe wet, voor zooverre onze huisvrouwen en dienstboden er mede te maken zullen hebben, uit te leggen. Alles artikelsgewijs weer te geven, wat er in het Arbeidscontract de huisvrouw of de dienstbode kan raken, dat gaat niet. Dan zouden we een boekje moe ten schrijven, en geen kranten-ar tikel. Maar in hoofdzaak zullen we toch volledig pogen te zijn. En aldxa hebben we dan te beant woorden de eerste vraag: Welke dienstboden vallen onder de be palingen der wet op het Arbeids- tract? Het antwoord moet luiden: alle. Alle althans, wier jaarloon min der bedraagt dan f1200,en dat zal wel het geval zijn met zoo goed als alle dienstboden. Ook kinderjuffrouwen, buisknechts dagmeisjes, werkvrouwen, schoon maaksters en dergelijke, of ze in wonend zijn of niet, vallen onder de bepalingen dezer wet! Voor de niet-inwonenden gelden enkele uitzonderingen waarop we als we ze tegenkomen, de aandacht zullen vestigeD. Dit vooropstellend beginnen we maar direct met het geval, dat mevrouw een dienstmeisje „buurt." Zóó noemde men bet vroeger: nu zal bet heel deftig beeten, dat mevrouw met de dienstbode „een arbeidsovereenkomst aangaat". De vraag duikt eerst op: is de dienstbode minderjarig of meerder jarig? Is ze minderjarig dan moet ze de schriftelijke of mondelinge toe stemming hebben van den vader. Is de vader er niet, dan die der moeder of van den voogd. De pa van het 't dienstmeisje een tot dusver onbekende factor in het huiselijke leven moet er dus bij komen, en 't beste zal wezen, dat meneer of mevrouw zélf uit pa's mond de verklaring hoort, dat hij zijn toestemming geeft tot deze dienstbetrekking. Want gebeurt dat niet, dan kan pa vier weken lang ten allen tijde z'n dochter uit haar dienst halen, zonder schadevergoe ding of straf te moeten betalen Na die vier weken kan bij dat echter niet meer. Is de toestemming daar, dan wordt het meisje gehuurd. Doe 't asjeblieft op schrift behalve na tuurlijk schoonmaaksters, werkvrou wen, enz. Maar wilt ge secuur zijn, later de wapens hebben die de wet u geeft, wilt ge niet beetgenomen worden door handige lui die de wet beter kennen dan gij dan raden we zoowel de dienstmeisjes als de buisvrouwen aan: maak een schrif telijk contractje. Een voorbeeld daarvan geven we later wel eensformulieren zijn tegenwoordig al in den boekhandel voor een paar centen, net als huur contracten, te krijgen. Bij dat contract zijn eenige din gen op te merken. Vooreerst, dat de wet, en niet de wil der contracteerenden, datgene regelt wat er niet in staat. Men is dus niet vrij meer ingeval iets in bet contract niet geregeld is, dat naar eigen plezier uit te leggen. Voorts zijn er sommige dingen, die men niet mag afspreken of bedingen, óok niet schriftelijk. Bijvoorbeeld: dat men wil afwij ken van wat de wet aan de huis vrouw voorschrijft in zake de ver zorging van een dienstbode die ziek is. Zóo zijn er nog heel wat dingen die hier niet alle kunnen wor den opgenoemd, maar die in de wet zijn genoemd welke de buis vrouw en de dienstbode niet mogen afspreken, ook al zouden zij het allebei willen. Zoo'n afspraak is ongeldig, en men kan er zich nooit bij den rech ter op beroepen. Nu zijn er daarenboven nog een aantal wetsbepalingen,waarover men bij het aangaan der overeenkomst wél afwijkende afspraken mag ma ken, maar niet anders dan op schrift. We noemen b.v. de bepaling, dat de dienstbetrekking wèl zal ein digen bij den dood van den wet gever, terwijl als er geen aparte schriftelijk afspraake is gemaakt, de gewone regel is, dat deze niet door diens dood eindigt. Ook deze bepalingen zijn alle uitdrukkelijk in de wet genoemd. Met dit contract zijn dus de beide partijen, zoowel de dienstbode, als de huisvrouw, verbonden, - en alleen de kantonrechter kan wegens „gewichtige redenen" de overeen komst ontbinden. En als 't meisje er du met den „goospenning" vandoor gaat?.... „Goospenn ingen zij n voortaan overbodigDe godspenning was vroeger het kenmerk van de geslo ten overeenkomst, maar dat sym bool is onnoodig, sinds de nieuwe regeling de overeenkomst zelve, mondeling of schriftelijk, als vaste basis heeft gesteld aan de dienst betrekking. Wie dus de overeenkomst niet nakomt, stelt zich bloot aan de wettelijke bepalingen tot betaling van schadevergoeding! Wordt vervolgd.) FRANKRIJK. In de Fransche West. Men weetwe hebben 't deze week gemelddat op deFransche bezittin gen in West-Indië heftige ontevreden heid heerscht. De katholieke dat zijn ze allen 1 inwoners van St.-Pierre et Miquelon zijn sedert lang de ongerechtigheden der Fransche regeering beu. Vooreerst heeft Frankrijk inzake de visscherij zijne oude rechten aan Engeland opgeofferd en aldus het volk, dat Frankrijk innig was toegedaan, tot ellende gebracht. Dat heeft de bevolking natuurlijk ontstemd. En nu de Fransche regeering verbiedt een wettig ingerichte Katholieke school te heropenen, zonder andere redenen dan de willekeur van den gouverneur, heeft dit de opwinding ten top ge dreven. Veel families wijken dan ook reeds uit naar Canada, om hunne kinderen eene christelijke opvoeding te kunnen geven. Wanneer men een volk tot zulke uitersten dwingt, dan kan het niet anders of het moet ook tot zulke uitersten, als op de Fransche eilanden zich blijkbaar afgespeeld hebben, ko men. Geen enkele ware vriend van de vrijheid kan de handelingen van de Fransche regeering goedkeuren! En de bewoners van deze eilanden zijn van oordeel, r misschien niet zoo heel ten onrechi dat zij het ais Katholieken veel beter zouden hebben onder de regeering der Ver- eenigde Staten, dan onder die van het „Katholieke" Frankrijk. ENGELAND. Inbinden en toegeven. Men weet, dat de Engelsche regee ring met de eerste onderwijswet, een staaltje van benepen anticlericalisme en godsdiensthaat, jammerlijk fresco heeft geleden. Noch de katholieken, noch de ge- loovige anglicanen wilden haaralleen de z.g. modernen, die in zulke mate cultra-vergoelijkend zijn, had de re geering op haar hand. Maar ze kon haar wil niet over drijven en is dan ook teruggetreden: deze week heeft Asquith dan ook het onderwerp teruggenomen en een ander ontwerp ingediend, waarin het recht der ouders op bijzonder onderwijs in godsdienstleer Jvoor hun kinderen is er kend, voorwaarden tot subsidie zijn bepaald, enz. Het heet dat de regeering een over leg heeft gepleegd met de leidende geestelyken der verschillende ge zindten. SPANJE. De voorgeschreven weg? De Loge heeft, dat weet men, hare volgelingen voorgeschreven in de poli tiek aan te dringen op kerkvervol ging, berooving der kerk, wegjaging der orde-geestelijken, verontchriste- lijking der school, bestrijding van den invloed der priesters enz. 't Wachtwoord is gegeven, en zie daar in elk land de anticlericale heeren gehoorzamend: in Frankrijk, waar ze het al een goed eind helaas op dezen weg hebben gebracht, in België waar de linkerzijde b$ de eerste de beste gelegenheid Frankrijk zal navolgen, in Italië waar meneer Nathan zich een trouw Logebroeder heeft ge toond, kortom zoowat overal, waar de Loge invloed heeft op het politieke leven. Spanje gaat óók dien kant op: de anti-clericalen zijn er wat lang in die regeering bezig, en hun leider, Moret, heeft deze week in Saragossa een rede gehouden, waarin hij brutaalweg 't zelfde plan heeft ontvouwd. Gelukkig voor Spanje, dat de katho lieke en behoudende partijen er voor eerst nog door den sympathieken Maura het heft in handen hebben! Maura heeft nu weer door zijn wijze staatkunde, die koning Alfonso gaarne volgt, het vroeger zoo roerige repu- blikeinsche Barcelona voor het Koning schap ten groote deele teruggewonnen. DE BALKAN. De conferentie. Oostenrijk's heftige weigering van ter conferentie op te gaan, als de Bomische kwestie op het programma komt te staan, blijkt niet zóó scherp te zijn geweest als de eerste berichten wel meldden. Althansofficieuze Weensche bladen zeggen dat. Of 't terugkrabbelen is, ofwel mee- nens? Dit is zeker, dat de Russische re geering al verklaard heeft, dat door Oostenrijk's houding, hoe die ook zij, de houding van Rusland niet zal worden gewijzigd en dat Rusland zal pogen de conferentie te doen bijeen komen, hoe Oostenrijk erover denkt of niet. Hierbij zal intusschen veel afhangen van het Turksche antwoord. In St. Petersburg meent men, dat bij voortgezette weigering van Oostenrijk de conferentie dan maar zonder Oos tenrijk moet worden gehouden. Maar daarbij vergeet men in St. Petersburg klaarblijkelijk, dat dan ook Duitsch- land niet aan de conferentie zal deel nemen! Want de Duitsche regeering heeft beslist verklaard in deze kwestie geheel aan de zijde van den Oosten- rij kschen bondgenoot te staan. Verontrustende berichten. Ondanks alle officiëele verzekeringen van het tegendeel zijn de onrustbarende berichten niet van de lucht. Reuter seint hedennacht, dat een telegram uit Belgrado aan de „Petit Temps" meldtEen dépêche uit Neusatz bericht, dat vele kanonnen en een ontzaglijke hoeveelheid schietvoorraad te Peterwardein zijn aangekomen. De vesting wordt 's nachts verlicht door middel van reflectors. Het gerucht heeft gisteren te Sem- lin geloopen, dat Oostenrijk-Hongarije deze week een begin zouden maken met hun militaire demonstratie tegen Servië. Ook zijn 37 wagons met schietvoor raad en kanonnen van Monastir ver zonden, te Uskub aangekomen. Een groot aantal bataljons zijn Uskub doorgetrokken in de richting van de Bulgaarsche grens. Nog meer troepen worden verwacht in deze streken. Dit telegram behandelt deze twee dingen: prima Oostenrijk's houding tegenover Servië: oud nieuws. En secundo nieuwe wapeningen van Turkije jtegenover Bulgarije! Zit dat in verband met de onderhande lingen, die naar het heet, niet erg vlotten Minister Vivianiperbestuur- bare ballon. Viviani, de man, die de „lichten des hemels doeven" wil, is gis teren met den ballon Clement-Bayard de lucht in gegaan De ballon manoeu vreerde mooi boven Parijs en het Boi» de Boulogne. Allerhartel jj kste woorden zijn gewisseld tusschen keizer Frans Jozef en prins Ferdinand, den troonopvolger van Kumenië, die een officieel bezoek aan het Weensche hof heeft gebracht. Men zoekt in die hartelijkheid het bewijs dat Rumenie in de Balkankwestie aan Oostenrijk's kant staat. De nieuwe Drankwet, een strenge, is in het Engelsche Lagerhuis gisteren aangenomen. Wat het Hooger- huis doen zal, is onzeker. 'n Doekje voor 't bloedeD. De Berlijnsche correspondent van de „Petit Parisien" beweert, dat Bülow bij den kei zer veel meer bereikt heeft dan uit de de mededeeling in de Reichs-Anzeiger. zou blijken. De blokleiders zijn er mede in kennis gesteld, maar bewaren er het grootste stilzwijgen over De reis van koning Gustaaf De koning van Zweden zal hedenmiddag om zes uur met een extratrein te Ports mouth aankomen om daar aan boord te gaan van het koninklijke jacht „Victoria en Albert", dat hem en zijn gemalin naar Frankrijk zal overbrengen. Hofberichten. Z. K. H. Prins Hendrik is gisteren avond half acht van zijn reis naar Duitschland per Staatsspoor te 's Gravenhage teruggekeerd, laatstelijk komend van Het Loo. Z. K. H. is voornemens tot de helft der volgende maand nu en dan op Het Loo te verblijven. Een boek over H. M. de Koningin In het „Nieuwsbl. v. d. Boekhandel" wordt medegedeeld, dat bij den uit gever Daamen te 's Gravenhage een vertaling het licht zal zien van me- dedeelingen door Miss Saxon Winter, zooals bekend de vroegere gouvernante van H. M. deKoningiD, over de jeugd en de opvoeding van H. M. Het oorspronkelijke verschijnt onder den titel „Educature Wilhelmina to be a Queen" (De opvoeding van Wil helmina tot Koningin) inTheLadie's Home Journal; de vertaliDg zal ver zorgd worden door Mej. H. S. S. Kuyer. Dr. A. Kuyper. Nader meldt men nog aan het „N. v. d. D.B, dat het verblijf van dr. Kuyper te Berlijn vier weken zal duren en dat hij hoopt aldaar zoodanige verlichting van zijn hartlijden te vinden, dat hij na zijn terugkeer zal kunnen deelnemen aan den arbeid LXV. Van een buurt die er bovenop zal komen. 't Echt Hollandsche van een idéé, <dat men anders vreemd zou vinden.Een cursus in het Engelsch en hoe de school in de Gor- testeeg heeten moest. 'n Duur geloof en 'n col lecte waarvoor ik 'n extra ■woordje over heb. Waar om 't adverteeren in onze krant zoo goed is l „Die buurt, bij ons zal nou op knap j>en, hè juffrouw zei van de week de vrouw van onzen schoen lapper tegen mijn vrouw, toen ze de gezoolde laarsjes van een van onze jongens terugbrachtdie jon gens, die slijten wat aan hun voeten bij dit smerige weerM n vrouw maakte er zich met een kuchje en een „Zoo?" van af, och je hoort in een winkel zooveel van die klets praatjes, en vooral als ze 't over hun buurt hebben, dain zijn ide vrou wen niet gauw uitgepraat. Toeval lig kwam ik net vóór, en viel t mensch op mij aan: „Ze zeggen dat 'r zooveel Amerikanen komen, is dat waar, meneer?" Natuurlijk wist ik in de verste verte niet wat 't mens ah bedoelde, totdat ik na nog wat pra ten begreep dat ze 't had over het Museum van stedelijke schilderijen, 't Goede mensch woont namelijk in één van de straatjes bij 't Klein Hei ligland, een buurt met heele nette en fatsoenlijke mensoheli, maar nu juist geen Wagenweg of Florapark natuurlijk. Enfin, wat er dan van zij, de menschen uit die wijk moe ten erg blij wezen dat 't plan bestaat om het Stedelijk Museum vian Haar lem op een binnenplaats in een ach terstraatje te maliën juist in die buurt. Je moet denken natuurlijk, dat iedereen er wat aan zal probee- ren te verdienen, en met „wegwij zen, meneer", (wat hoog noodig zal worden, omdat je anders net zoo goed in een doolhof zou kunhen gaan, als Je den weg niet weet,) zal nog menig dubbeltje kunhen ver diend worden, evenals met die an dere kleine fatsoenlijke bedelpartij - tjes, die vooral in onze Hollagdsche volksbuurten heel niets onbekends noch onfatsoenlijks zijn, getuige b.v1. 'de manier waarop de vreemdelingen in Marken of Broek in [Waterland1 geregeld om centen worden ge- vraagd. Och, ik vind het, wat mij betreft, een eigenaardigheid te meer van ons Stedelijk Museum, als ze het in 't Groot- en Klein Heiligland wegstoppen wij Hollanders staan bij de vreemdelingen bekend als altijd wat raars te hebbenen je zult zien dat het trekken zal, als we het an dersom doen als elk ander mensch zou gedaan hebben, die natuurlijk kostbare schilderijen als die wij heb ben, in1 een flink Museum op een plein of aan een hoofd verkeersweg zou hebben geborgen! Neen: wij koopen eerst een mooi geveltje met een hui(s daarachter, dat nu wel blijkt niet voor Museum te kunnen dienen, maar waarvan je 't geveltje dan toch maar hebt, voor 't baga tel van ruim een ton gouds. En dat mooie geveltje is dan de decoratie die past op een binnenplaatsje zoo knus-Hollajndseh toch, hè, 'n binnenplaatsjewaar we aller lei lage huisjes en poortjes en hokjes bijbouwen, en dat allemaal weggestopt in een nauw straatje van een volksbuurt, in een fatsoenlijk, maar volstrekt niet aanzienlijk deel der stadIk moet zeggen, 't denkbeeld heeft heele maal zoo iets origineels, zoo iets echt-Hollandsch, zoo iets dat 'n ander nooit-in z'n hoofd zou krijgen, da,t ik geloof dat juist daarom 't hem wel doen zal bij de tallooze Amerikanen en En gelsehen, die naar ik hoor, ons Mu seum overstroomen zullen. Eén' ding zou ik evenwel voor de bewo ners nit die buurt, die natuurlijker wijs wat fier zijn op den vooruit gang van hun wijk, als noodzakelijk achten. Dat ze namelijk, net als de conducteurs op de electrische tram, Engelsch moeten leeren. 't Hoeft natuurlijk niet veel te wezen: met een zin of dertig uit je hoofd te lee ren ben je er, dunkt mé, en 'n stuk of wat van die zinnetjes kennen de conducteurs b.v. toch mi al: ik heb ze echt op z'n Engelsch aan hun pet zien tikken en „thank you" hoo ien zeggen, als ze van een Engelsch- man een stuiver fooi kregen. 't Voornaamste hebben die dus al te pakken, ofschoon ik niet weet of dat al door dien cursus komt welke die juffrouw aan 't geven is, of dat ze 't bij intuïtie zoo deden- Om nu echter op de menschen in 't Groot- en Klein Heiligland terug te ko men: met 'n beetje Engelsch waren die ook heel gauw geholpen, en ik zou zeggen, dat ze er een uitste kende gelegenheid voor hebben in de school aan de Gortesteeg die er vlak bij is, en die we, als 't Museum in diezelfde wijk is gelegen, voor taan de Museum-school moeten noe men, dunkt me. Ik geef mijn idee voor beter, maar ik denk toch zoo dat heel wat van die duizenden Ame rikanen, die.volgens meneer Levert des zomers Haarlem komen over- stroomen, nog heel wat scheutiger worden dap ze hu zijn daar valt geloof ik nu juist niet op te stoi- f'enwanneer de kwajojngens op straat in 't Engelsch om een sigaar komen vragen, of wel, in plaats, van een dubbeltje, netjes 'n „sixpence" eischen zullen als ze de Engelsche luidjes door het gewirwar van stra ten eindelijk iln 't steegje hebben, waar 't poortje komt te staan dat naar het binnenplaatsje zal leiden, waar de schilderijen van Hals in kabinetjes zullen zijn tein toon ge steld! 't Zal 't beste wezen, dat het schoolbestuur mijn wenschen in dezen maar eens in overweging neemt: voor Ide school in 't „Mu seumkwartier" (wat 'n deftige naam, op z'n Amsterdamsehkan dat toch nooit kwaad. En 't zou een gereede aanleiding kunhen wezen om er weer eens voor bij onze ingezete nen, de Katholieken vooral, aan te kloppen om een bijdrage, of de al gegeven bijdragen te verhoogen. 't Is tegenwoordig druk met de col lectes de wintertijd, of wat we ten minste naar den almanak den win tertijd noemen, brengt dat zóó mee. Maar onze Katholieken weteh dat nu eenmaal, en tot hun lof moet ge- zegt, dat ze graag en met liefde ge ven zoo, is ons geloof't is een goed en secuur, maar zooals alle dingen va]n prima kwaliteit is 't ook een duur geloof! Daar heb je weer die conferenties van Sint Vin- centius: de eene parochie na de an- f.e. komt Iaet liefdadigheiispredi- catiën voor den dag en de eene heeft het nog harder noodig dan de ande re geloof me, er komt wat kijken om zoo een dertig, veertig of meer arme gezinnen gedurende een heelen winetr te blijven ondersteunenIk kan dan ook niet nalaten, vooral die liefdadigheidspredicatiën voor onze St. Vincentius-vereeniging met veel nadruk aan te bevelen in de liefda digheid van onze Roomsche mede- menschen. Die wat geven kah, geve wat, en die veel kan geven, blijve niet achter! 'tls een uitzondering, hoor, dat ik deze aanbeveling hier neerzet, want naar ik hoor wordt de Redactie door allerlei vereenigingen en combinati.es zóó dikwijls lastig gevallen met verzoeken „of de Za- terdagavondman. niet eehs 'n goed woordje er bij wil doen", dat ik daar alleen wel mijn toegemeten plaatsje in de krant meê zou kunnen vullenMaar de St. Vincentiushee- ren hebben bij mij een streepje voor. en ons oudste en mooiste liefdewerk mag dan ook wel een uitzondering maken, waar ik 'n ander tot mijn spijt een beleefde weigering zou moeten geven. Dad zal niemand kwalijk nemen, mensehen, niet waar En overigens voor wie wat wil aanbevelen, die staan de adver tentiekolommen van onze krant ruina en wijd open, niet waar meneeren van de administratie En je kunt er op rekenen, dan pas wordt je aan beveling gelezen, want onze adver tenties.... wel. t publiek verslindt ze letterlijk. Reken er op, dat je in een winkel als de mijne daarachter komt, daar hoor je wat populariteit is en dat onze krant reusachtig in po- pulariteit vooruitgaat bij onze Room sche lui met alleen, maar in heel de stad, wie zal 't me tegenspreken? 21 NOVEMBER^

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1908 | | pagina 1