DAGBLAD voor NOORD- en 7U1D-H0LLAND. J. Tegen Stroom op. Uit de Statenzaal. BUITENLAND. BINNENLAND. ICS «aderhuisvest 29«Si-33, Haarlem DONDERDAG 25 FEBRUARI 1909. 33*° Jaargang No. 6824 Bureaux van Redactie en Administratie: Intercommunaal Telefoonnummer 1426. Verspreide Berichten. FEUILLETON. HOWE HURLEHSCflE COOW ABONNEMENTPRUSi Per 8 maanden voor Haarlemf 1,85 Voor de plaateen, waar een agent ia gevestigd (kom der gemeente) 1.85 Voor de overige plaateen in Nederland franco per poet 1.80 overige plaateen Afzonderlijke nummers ,0,08 PRIJS DER ADVERTENTtÊN: Van 16 regelsf0,60 (contant) f0,50 Elke regel meer.0,10 Groote letters naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cent per advertentie A contant IB00 Alle betalende abonnéa op dit Mad, die la het bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor: GULDEN bg levenslange onge schiktheid tot werken. 400 GULDEN bg overüjdeu. 300 GULDEN bij verlies van éen hand of voet. 150 GULDEN bfl verlies van éen oog. 100 GULDEN bij verlies van éen dnim. 60 GULDEN bij verlies van één wijsvinger. 15 GULDEN bjj verlies van éen anderen vinger. De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11. NaleBing van de Raadsvergadering. Het was gisteren een vergadering, die zich niet zoozeer kenmerkte door behandeling van vele, belang rijke of diepgaande onderwerpen, alswel door een paar voorvallen die, opzichzelve schijnbaar van minder beteekenis, toch ieder voor zien héél wat beteekenden en die met elkaar in verband gebracht, voor een goed opmerker nog méér doen verstaan en begrijpen. Daar was vooreerst de verwerping van bet schijnbaar onschuldige voorstel van B. en W. om van bizondere scholen, vakscholen of cursussen waaraan gemeentesubsidie gegeven wordt, te eischen dat B. en W. vooraf het leerplan moeten goedkeuren. Terecht o. i. zeiden de heeren van Lijnden en Thijssen, dat zulk een eiach onmogelijk is uit te voeren, tot conflicten kan leiden, en tevens volmaakt overbodig is. De wethouder van onderwijs sprak trouwens ook zoo goed als niet over de noodzakelijkheid der goedkeuring van het leerplan, doch betoogde alleen de noodzake lijkheid dat het dagelijksch bestuur, ter beoordeeling, toch weten zou wat er op dat leerplan stond. „Als dat het geval is, dan vraagt ge i n- zage van het leerplan", zeiden de opponenten, .en dan is de zaak ge zond." De heer Kleynenberg echter, die met zijn gewone pathos in su perlatieven de bepaling verdedigde, het wat méér los dan de handige wethouder. We hebben nu zoo'n mooi en zoo'n breed stelsel van onderwijs zei hij en dat moeten nu parti culiere scholen en cursussen niet gaan bederven I Wij moeten de macht hebben, om de leerplannen van die particuliere cursussen naar ons stelsel te veranderenof an ders géén subsidie! Dat was de kneep. Alles aan den wethouder onder worpen, en anders w èg ermeeWant inen vergete niet dat voor vele van zulke vakcursussen of vakscholen gemeentesubsidie haast noodzakelijk is, daar zonder deze het Rgk ook bijna nimmer subsidiëert. De Raad liet zich nu ditmaal ■eens niet door wethouder Thiei be praten deze stelde het wel zoo on schuldig mogelijk voor, zeide dat men van zijn kant absoluut geen kwade be doelingen te vreezen had, dat die heele goedkeuring alleen maar een formaliteit was, enzoovoorts. Maar de Raad redeneerde blijkbaar: als 't dan maar een formaliteit is van zoo weinig beteekenis, waarom staat gij er dan zóo fel op, dat ge het heele „toezicht* van B. en W. zelfs cadeau wilt geven als u deze eisch van goedkeuring der leerprogram ma's niet wordt toegestaan En dank zij de wakkere en agres sieve verdediging der heeren van Lijnden, Thijssen en Rinkema bracht de Raad den wethouder met 18 tegen 14 stemmen een gevoelig éohec toe, zóo gevoelig dat de heerThiel in boosheid stemming vroeg over zijn nu „verminkt" voorstel, en er zelf tegenstemde! Daar waren nog een paar aar dige momenten in dit opgewekte debat. Zóo, toen de heer Thy ssen leuk weg praatte van „den deskundigen wethouder, dien we nu hebben", met nadruk op „nü", waarbij we ter verduidelijking nog hoorden: „'t is wel eens anders geweest!*.. Zóo, toen de heer Rinkema 'n repJement van den voorzitter kreeg over „onparlementairen toon" omdat hij zeide dat Mr. Thiel „het er weer dik op-lei!" Zóo ook, toen de heer Schram zich in een hoop zinnen had vast gepraat, waaruit hij niet komen kon dan met allerlei volmaakt- onnoodige herhalingen en onbeduidendheden, wat den Raad in hilaiiteite-beweging zette, waardoor de heer Schram- zelf weer zóo boos werd, dat hij Mr. Thijssen iets over „in de rede vallen" toesnauwde. Intusschen, dit échec van Mr. Thiel, die in onderwyszaken zijn haan geregeld laat koning-kraaien, maakte blijkbaar indruk op den Raad, te meer daar men zich nu niet eens door mooie redenaties liet verduwen, maar aaneengesloten voet bij stuk hield, Een tweede voorval, waarop voor de beteekenis van deze raadsver gadering moet worden gewezen, was de stemming voor een lid der Comm. van toezicht op het Midd. Onder wijs, tegen het einde der vergade- ring. L'ie Commis9ie-zelve deet voor drachten ter benoeming van nieuwe leden, en het is een overbekend feit dat deze commissie er een is van die vele officiëele en officieuze lichamen, waar het exclusieve libe ralisme alléénheerscht. Slechts een driedubbel-overgebaald liberaal, een onvervalschte aanhanger van het systeem der heeren, die van mee ning zyn: „nul n'aura d'esprit, que nous et nos amis" heeft kans, in dis commissie benoemd te worden, een enkele uitzondering dan daargela ten. Een katholiek evenwel heeft geheel en al geen kans Dat stelsel want bet is zoowaar een stelsel ge worde» heerscht hier in Haarlem zoowel ten stad- huize als in de voorname openbare instellingeneen Christelijk man is met 'n lichtje te zoeken, een katholiek is eenvoudig niet te vinden! En kómt er eens van ka tholieke zijde iemand in het liberale „heilige huisje",danishet wel omdat het niet anders kan. 't Zal hier wel niet behoeven te worden gemeld, dat dit niet ge schiedt, omdat er onder onze ka tholieken op wetenschappelijk, maat schappelijk, verstandelijk, sociaal gebied een „tekort" zou heerschen! Och neen, 't is de sleur, de ge woontevoor zoover niet wat antipapisme en anticlericale haat is. De commissie van toezicht dan op het middelbaar onderwijs, waar van de heer Breda Kleynenberg een der hoofden van 't bovenge noemde „heilige huisje" secretaris is, had ditmaal opgemaakt ter be noeming van een lid in die com missie het tweetal Dr. P. P. C. Hoek en Dr. M. Jessurun. Beiden liberaal natuurlijk. De raad stemde. Regel is, dat bij zulke voordrach ten, haast onopgemerkt, nummer één wordt benoemd metalgemeene stemmen. Maar de rechtsche, Christelijke partyen in den Raad hebben na blijkbaar den liberaleu heeren van het „Heilige huisje" eens een waar dige les willen geven. De burgemeester zat met de twee jongstgekozen raadsleden, de heeren Lasschuit en Mr. Smit, aan het stembustafeltje, en bij het oplezen der namen ging het eerst heel kalm, op 'n onderonsjes-toon als immer: Hoek, Hoek, Hoek. Toen, even verrast: J. J. Beijnes.... weer Dr. Hoek, wéér J. J. Beijnes De burgemeester begreep dat er wat gaande was. en nu noemde hij eiken naam luide, en de Raad, die 't sigaartje had opgestoken, en gezellig causeerde, werd aandachtig en luisterde: Beijnes, Beijnes.... Men keek elkaar eens aan. De uitslag wasDr. Hoek 18 stemmen, J. J. Beijnes 12 stemmen, Dï. Jessurun 1 stem, en één stem ver dwaald op „juffrouw van Santé", blijkbaar van een verstrooid raads lid die meende dat de benoeming van een onderwijzeres één num mer verder op de raadsagenda al aan de orde was. De rechtsche partijen hebben door dit stilzwijgende doch veelbe- teekenende stemmen op een Ka tholiek die alleszins in aanmerking komt om in zulk een commissie zitting te nemen, op zéér welspre kende wijze uiting gegeven aan hun beslisten, unaniemen wil om deze onbillijke en ongemotiveerde partijzucht nu eindelijk eens uit te maken. Wij zijn ervan overtuigd, dat deze stemming, die eveneens groo- ten indruk maakte op den Raad, nog wel gevolgen zal hebben ENGELAND. De kiearechtvrouwen Ze ziju gistermiddag weer eens on verwacht bezig geweest, de kiesrecht vrouwen. Een formeele aanval is gedaan op het Lagerhuis, waar de wijven de vergaderzaal binnen wilden dringen, 't Werd zoo goed als een veldslag en verschillende politieagenten zijn ver wond. Ten slotte werden een en twintig vrouwen door de politie ingerekend. 't Wordt tijd dat tegen deze furies eens andere, en scherper, maatregelen worden getroffen I De toestand in Bengalen. Minister Buchanan deelde gisteren in het Lagerhuis mede, Bat de regee ring het overtuigend bewijs had van een samenzwering die in Btitseh-Indië op touw was gezet, (echter beperkt tot Bengalen en eeDige andere gedeel ten) om het Engelsche bewind omver te werpen. Het algemeene plan de campagne was, door een schrikbewind de be- stuurswet en het optreden van de uitvoerende macht te verlammen. De samenzweerders hebben echter niet veel succes met hun veldtochts plan gehad. De regeering geloofde, dat deze staat van zaken plaatselijk en tijdelijk was, maar daardoor wer den dwangmaatregelen volkomen ge rechtvaardigd. De regeering wilde zich niet door de tijdelijke dringende noodzakelijk heid, laten afschrikken voort te gaan met het invoerea van hervormingen. OOSTENRIJK Militaire toebereidselen. De correspondent van de „Matin" te Weenm verneemt uit welinge lichte bron, idat drie legerkorpsen, die te Agram, Leibach en Aral (Hongarije) gemobiliseerd zijn De groote tegerteverancters hebben be stellingen gekregen, die zij in, den kortst mogelijken tijd moeten (af leveren. In militaire kringen te- jWeenen moet men de meening toegedaan zijn. dat een oorlog onvermijdelijk is. Uit Triest wondt aan de „Stampa" gemeld: De oorlogstoebeneidselen Worden hier met. koortsachtigen haast voort gezet. Het bestuur dor Algemeene Entrepots (groote opslagplaats van koopwaren) heeft order gekregen, onmiddellijk bet grootste entrepot leeg te maken, dat moet dienen als bergplaats voor de fouxage. Groote bestellingen fourage eijn voor de Oostenrij ksche regeering in geheel de provincie .Venetië ge- Onder meenlere kenteekenen, die als ongunstig voor het behoud van den vrede worden beschouwd, re kent men de bestellingen, aan de Hongaarsdhe graanmolens gedaan- Er zijn 150 waggons van Boeda pest naar Semlin vertrokken, voor de troepen, die aan de Servische grens staan. DE BALKAN. De orisia in het Oosten. De toestand is stataonhair. Er is geen verbetering, doch ook geen verslechtering te bespeurenen daar het zeker is dat hoe langer de crisis duurt, ook des te meer de kansen op een vredelievende op lossing moeten stijgen, is dat al thans een lichtpuntje. Overigens, zeker is het, dat de spanning zóó niet lang duren kan- Eén vonkje is voldoende om den brand te doen oplaaien, en men dankt het vrij algemeen; aan den ouden keizer-zelf, dat de oorlog nog in lange niet ontbrand is. Eigenlijk zou men zeggenServië verdient niet anders dan een fik- sche tuchtiging. De correspondent van het „Ber liner Tageblatt" te Belgrado seint, dat men het nieuwe, Servische mi nisterie als een oorlogsministerie heeft te beschouwen. Op straat manifesteerde men Dins dag voor iie „sterke regeering" en riep: Leve de oorlog! De Servische bladen voeren tegen Oostenrijk maar immer een hoogen toon. Een. schreef er: „Wij dreigen niet met oorlog, wij wollen oorlog. Hoe smaakt u dat, heeren Oosten rijkers ?"t Men komt ertoe te vragenwat is dat eigenlijk voor een operette volk, dat Servische Het vredelievende Venezuela. De gezant van Brazilië, die te Caracas de Fransche belangen behartigt, heeft in trekking verkregen van het besluit, waarbij Brun, de directeur van de Fransche telegraafmaatschappij, uit Ve nezuela werd verbannen. Spoorwegongeluk in Columbia. Een naar het Noorden gaande passa- gierstrein is nabij Riobamba door een verkeerd liggende spoorstaaf in een honderd voet diepen afgrond gestort. Vijf en twintig personen werden ge dood en veertig gewond. Onbeleefd publiek. In de laatstverstreken dagen is weer waargenomen, dat in weerwil van alle dringende verzoeken en maatregelen, het pnbliek in Den Haag niet wil nalaten, Hare Majesteit de Koningin op Haar wandelingen lastig te vallen en hinderlijk te volgen. De Iiimburgsche Statenverkiezingen. „De Tijd" deelt mede, dat er vol doende termen gevonden zijn om ten aanzien van strafbare feiteD, begaan bij de verkiezingen in de Staten-dis- tricten Gulpen en Meerssen, van ja- titiewege in te grijpen. Uit de Staatscourant. Audientiën. De gewone audiëntie van den Minister van Binnenlandsche Zaken zal Zaterdag a. s. uiet plaats hebben. Een Nationaal feest in den R. K. Volksbond. Het Centraal Bestuur van den Ned. R. K. Volksbond heeft de afdeelingen van den Bond aangeschreven om, zoodra de hoopvolle verwachting een heuglijk feit geworden is, een ieest- avond te organiseeren, als uiting van vreugde en trouw aan het Oranjehuis, zoo mogelijk op denzelfden of den daarop volgenden dag. Mocht evenwel de gebeurtenis in de Goede week plaats grijpen, zal het feest ui tg es telt worden tot na Paschen. De Vastenmandemen ten onzer Bisschoppen. Hl. Z. D. H. Mgr. Drehmans, Bis schop van Roermond, behandelt in zijn vastenbrief de hooge waardig heid des priesters, offeraar en uitdeeler van God-zelf. „Een priester is naar de algemeene opvatting van alle volken, een vriend der Godheid, een man door God ge roepen en aan God gewijd, van God bemind en door God geheiligd om Hem in naam der menschen welgevallige offers en gebeden op te dragen, tea einde Hem namens het volk te er kennen en te verheerlyken, te danken en te verzoenen, en telkens nieuwe gunstbewijzen voor het volk van Hem af te smeeken. Maar hij is ook an derzijds het uitverkoren werktuig, waarvan God zich ten bate van zijn volk bedient ter mededeeiing van de leer der waarheid en de lessen des heils, ter vergiffenis der zonden en de kwijtschelding der straffen, ter oitdeeling zijner genaden en zegeningen en ter verheffing tot volmaaktheid en heiligheid." Vervolgens zet Z. D. H. uiteen wat de priesterlijke waardigheid beteekent en inhoudt: „Bedienaar der heilige geheimen, deelt hij datzelfde Lichaam en Bloed mede aan de geloovigen om hen te heiligen en op te voeren tot liefderijke vereeniging met God. Beschikker over de middelen der genade, reinigt hij de zielen van de erfzonde in het doopsel cd van alle andere zonden in de biecht. Verkondiger van Gods woord leert hij geloovigen en ongeloovigen de waarheden des heils en spoort hij hen allen aan tot een leven van deugd, volmaaktheid en heiligheid. Middelaar tusschen de menschen en God, draagt hij Hem hunne verheer lijkingen en smeekgebeden op en roept hij door zijn priesterlijk gebed genaden en zegeningen over hen neder. Handhaver, gelijk Christus, van de eenheid en onverbreekbaarheid des huwelijks, roept hij door zijn zegen en zijn voorbede vrede en voorspoed af over de christelijke echtgenooten. Herder en vader, rust hij niet voor aleer hij het verdwaalde schaap heeft teruggevonden en den verloren zoon wederom gesierd heeft met het brui loftskleed der genade. Trooster en helper der zieken en stervenden, beurt hij hen op door zijn priesterlijk woord, en schenkt hij hun door de heilige zalving moed en kracht in den laatsten strijd. Redder ook na den dood, roept hij door zijne offers en gebeden verzoening en eeuwige rust af voor de overledenen die nog te boeten hebben. Alles voor allen, is hij door zijn roeping en ambt de aangewezen vriend der huisgezinnen, de gezaghebbende raadsman van werkgevers en rijken, de trouwe en belanglooze steun van arbeiders en armen, de ijverige mede- 12) Die onverwachte tegenstand prik- keld© Dimier's toorn. Dat was niet meer de kleine Eveline, het gewil- Hasj keitel idat took altijd ZOO gaarne naar de wenschen van haan. ouders voegde. Het was een jonge vrouw, idi© zich haar rechten bewust zich verzette tegen flea dwang, dien men. op haar wilde uitoefenen- Het was een merkwaardige gelijke nis met de Marie van. tien j aren ge leden alleen waren de rollen nu omgekeerd. De eene had toten hard nekkig1 gestreden om trouw te blij ven aan den man, dien zij liefhad: dje andere weigerde nu, den man te huwen, van wien ze zich innerlijk los gevoelde. Dnftig sprak Dimier tot Eveline „Is u dit ernst Ja of neen „Vaider," smeekte Eveline, „kwel mij toch niet. Houd1 mij' bij u: hier ten ik gelukkigHebt u zoo'n haast om' mij weg, te krijgen „Dat niet, maar wat nu te begin nen," bromde Dimier in zich zielf. Eveline stond op en sprak, haar vader vast aanziende: „Laat Ma rde terugkomen en Gaston Lacaze gaan !"l „Neen, dat gebeurt niet," vloog Dimier op. „[Wilt ge Laeaz© laten varen, dan moet ge dat ten slotte zelf weten, maar Marie komt hier niet meer in huis!" In het donker van den avond, twee uren nadat de laatste arbei der vertrokken was, sloop Jean Pavre heimelijk wieer naar den hout- zolder. Hij was zjwaar beladen: het waren zagen hamers, hout, een bijl, allerlei dingen die in vxoer ger dagen op minder eerlijke manier van de werkplaats naar zijn, wo ning verhuisd waren» Nu zijn geweten wakker gewonden was, bevond hij zich hier om al dit gastolene heimelijk terug, te ge ven. Hij legde het (bundeltje op den zolder in een denkenen hoek neer omi de gereedschappen later weer door lie geheel© werkplaats te verspreiden. Daarna- keerde hij, ho pende dat niemand ontdekken zou wat hij gedaan had, met een ver licht geweten huiswaarts. Dit was d© laatste van een geheel© reeks te ruggaven, die hij te zanten met Fpan- cine ondernomen had. Ze beschouw den dit als hun boete, in vel© win kels brachten ze de gestolen voor werpen terug, en de verbaasde eige naars namen niet enkel hun veront schuldigingen gaarne aan, maar lieten hen nog dikwijls de ontvreem de voorwerpen, die ze nu terug kwa men bezorgen houden. Op een morgen echter liet de heer Maynand, id© directeur van de werk plaats, die als een zeer streng en rechtvaardig man bekend stond, al de werklieden op d© plaats, bij elkaar komen. Met ontevreden ge laats-uitdrukking sprak hij„Reeds sinds langen tijd zijn er nu en dan stukken gereedschap uit de werk plaats verdwenen- Nu echter zijn ze alle weer te voorschijn gekomen- jWi© van u heeft dat gedaan?" Allen zwegen. Bekennen zou ge lijk staan met zijn ontslag krijgen- De werkliedjein keken elkaar vijan dig aan: Jean Favre's gelaat wend met een donker rood o vertogen. Die ooigea van hen, die Zich niets te verwijten hadden, klaagiden de an deren reels aan en schenen te zeg gen: „jVYie is de laffe ellendeling, die nu nog blijft zwijgen en ande ren daardoor aan verdenking bloot stelt? En allen schaamden zich, nu ze de oogen huns meesters op allen met hetzelfde wantrouwen geves tigd zagen. De bekoring om te blijven zwijgen, greep Jean Favre machtig aan. Zou juist nu, nu er voor hem thuis een beetje geluk begon op te bloeien, alles weer bedorven moeten wor den Als men hem frier wegens on eerlijkheid ontsloeg, zou hij natuur lijk nergens meer werk kunnen krijgen. Toen hij echter rondzag en daar al die arme eerlijk© kerels met arme zondaars-gezichten zag staan, woedend dat ze zich niet rechtvaardigen konden, kwam zijn beter ik wleer boven. Neen, met ste len ophouden om met liegen te be ginnen, da.t loonde nu toch werke lijk de moeite niet! 5 Hij trad naar voren, nam zijn pet af en sprak verlegen: „Ik heb het gedaan, meneer Maynari- iWjat ik toevallig noojdig had, ham ik mee, en ik heb er n ootid aan gedacht, het weer terug te geven. M.a&r eindelijk kreeg ik er berouw over en toen heb ik alles teruggebracht. Jaag mij niet weg mijnheer, ik zal dubbel hard werken om mijn misdrijf te boeten, maar denk aan mijn vrouw en kinderen! De andere werklieden morden. „Een ellendige kerel, die Favre! Ik hoop dat hij zijn trekken nu eens thuis krijgt," gromde er een. De directeur keek ten schuldige onderzoekend aan. De verandering, die Favre in te laatste weken ondergaan had, was den soherpzinnigeji menschenkeji- ner niet ontgaan. Favre bedronk zich in het geheel niet meer, etn deze vrijwillige teruggave was een be wijs te meer van zijn oprecht be rouw. In de nederige houding van dezen man, zoo bezorgd voor vrouw en kinderen, zag- Maynari den op rechten wensch, dat hij van Favre's eerlijkheid overtuigd mocht zijn De directeur begreep ten strijd die er in de borst van dezen man gevoead was. Hij gevoelde idat op dit ©ogen blik over het verder levenslot van dezen pasbekeerde beslist ging worden. Zonder antwoord te ge-ven, verwijderde Maynaxd zteh. allen nog even hier," riep hij den arbeiders toe. Jean Favre stond daar met gebogen hoofd, alsof een zware slag hem getroffen had Eenigen minuten gingen voorbij. Daar kwam de heer Maynard weer uit zijn kantoor te voorschijn en trad op Favre toe. „Hier hebt ge de sleutels van het magazijn, Jean," sprak hij- „D het vervolg draagt gij er zorg voor: ik weet dat ik je vertrouwen kan. Binnenkort kom ik je thuis eens opzoeken. En nu kunt gij allen gaan, mannen Favre was niet in staat een woord van dank te spreken. Hij draaide zijn pet om en om, keek dien direc teur met een blik van grenzendooze erkentelijkheid aan en hield de sleu tels zóó voorzichtig vast, alsof hij bang was ze te breken. Zijn kameraden, die blij waren dat de zaak zoo goed afliep, riepen hem. zoodra Maynari weg was, van alle kanten toe: „Zeg, jou leelijke ge luksvogel Dat had je niet gedacht, he!"' (S'+t volgtj

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1909 | | pagina 1