Bedrogen.
1
I
{jjm
KWARTJES A&VERTENTIËN
Week-kroniek.
Markten.
De Rijks-Munitiefabrie
ken en de Werkplaatsen
voor draagbare wapenen.
i
SI
He Administratie der
Nieuwe Haarl. Courant,
beveelt zich aan uoor de
plaatsing uan dienstaan
biedingen, aanvragen om
dienstpersoneel, aduer-
tentiën, uan huur en ver
huur enz. in de rubriek
Éénmaal uoor 25 Cent,
driemaal uoor 50 cents,
contant. Hoogstens 6 regels
Men wordt uerzocht uit
drukkelijk op te geuen:
- Kwartjes-Aduertentie. -
de Staten tut voor een
wereldbijeenkomst in
den Haag voor de be
scherming der natuur
lijke hulpbronnen.
22 FEBR. Ërfgravin van Erbach,
geb. Vorstin Elisabeth
van Waldeck Pyrmont,
bracht een bezoek in
den Haag aan hare zus
ter, deKoningin-Moeder.
25 FEBR. Jhr. mr. S. M. S. de Ra-
nitz, oudste raadsheer
in den Hoogen Raad
overleden.
OMTREK
22 FEBR. Ged. Staten hebben 't
raadsbesluit van Velsen
tot saamstmelting van de
beide armbesturen niet
goedgekeurd.
20 FEBR. De Prins neemt deel
aan 't afscheidsdiner in
Hotel Funckler prof.
Bosscha als scheidend
secretaris der Holl. Mij.
v. Wetenschappen aan
geboden.
21 FEBR. Vastenbrief van Mgr. A.
J. Callier over „de nood
zakelijkheid der ver
sterving."
Van 20—27 Februari.
BUITENLAND
29 FBBR. De Engelsche Minister
van Oorlog verklaarde,
dat de regeering niet
tot ontbinding van het
Parlement zal overgaan.
Het Hoog Gerechtshof
te Caracas heeft de zaak
tegen Castro verwezen
naar hetVenezolaansche
Gerechtshof.
22 FEBR. Men verwacht eerst
daags een verscherping
van do verhouding tus-
schen Servië en Oosten
rijk en mogelijk zelfs
een aanvalsdaad van de
zijde van Oostenrijk-
Hongarije.
2® FBBR. Nabij Lemberg worden
groote Russische troe
pen massa's tegen Oos
tenrijk verzameld.
24 FEBR. De Kiesrechtvrouwen
doen een formeelen aan
val op het Lagerhuis.
Het werd een veldslag
tegen de agenten.
Ook Oostenrijk mo
biliseert troepen tegen
Rusland in de grensdis
tricten.
Spoorwegongeluk in
Columbia, 25 personen
gedood en 60 gewond.
25 FEBR. Kardinaal Sancha, de
primaat van Spanje in
Toledo overleden.
De Russische Regeering
;t in de Donma haar ver-
laringen af in de veel
besproken Azef-zaak.
Groot spoorwegongeluk
in Noord-Frankrijk. De
expres CalaisKeulen
te Recquigniea op een
anderen trein ge-
gebotst. Dooden en ge
wonden.
BINNENLAND
19 FEBR. De Prins maakt by den
Hoek een oefentocht met
de reddingsboot.
20 FEBR. Pres. Roosevelt noodigt
In de week van 1 Mrt. tot 6 Mrt.
Maandag. Alkmaar, Amsterdam,
Beemster, Gouda, Haarlem, Hoorn,
Medemblik, Velsen. Dinsdag. Beemster,
Beverwijk, Purmerend. Woensdag, Am
sterdam, Beemster, Enkhuizen, Haar
lem, Helder, Schagen, Uitgeest, Velsen,
Daaderdag. Beverwijk, Edam, Haar
lemmermeer, Hoorn, Purmerend, Scha
gen, Zaandam. Vrijdag. Alkmaar, Am
sterdam, Assendelft, Hoorn, Leiden,
Oostzaan, Purmerend, Schagen, Velsen.
ZaterdagAlkmaar, Amsterdam, Edam,
Hoorn, Leiden,
Onze lezers hebben in ofns blaid
deiz© week ©enige berichten kunnen
leizen over het btóoek, dat de Haac-
lemsclh© Reserve officieren [Woens
dag 1.1. gebracht hebben aan onze
Munitiefabrieken en de Werkplaat
sen voor Draagbare Wapenen bij de
Hembrug.
Over Üe excursie zlalv© kunnen wij
thans gevoeglijk het zwijgen doen,
wel willen wij evejnwel een kleine;
beschrijving' geven der grootsche
inrichtingen, die daar door het
krachtig initiatief, dat van het De
partement van Oorlog is uitgegaan,
niet weinig hebben bijgedragen tot
bevordering onzer national© indu
strie.
Slechts hoogst zelden worden H©
poorten dier inrichting vopr bezoe
kers geotpend. Het spreekt dus van
zelf, dat we met beide handen aam-
grepen de ons geboden gelegenheid
om onze Munitie- en Wapenfabrie
ken te gaan zien-
De stichting (dezer inrichtingen
dateert nog niet van zioo heel lan
gen tijid terug.
Vroeger wenden onZa wapenen in
't buitenland gemaakt, ide eerste ge
weren Moidel '95 btv. wenden te
Steyer in Oostenrijk gefabriceerd,
ook de .munitie wend, slechts voor
©en Hein gedeelte in on® land aan
gemaakt
Zoo verdwenen er jaarlijks dui
zenden en duizenden guldens naar
het buitenland.
Totdat ten slotte na breed over
leg en een jarenlange voorbereiding
besloten werd in eigen land in 't ver
volg wapenen en munitie te doen
aanmaken-
Het was een gewichtige, een groo
te stap, een stap van ontzaglijk
groot finaptieeil gewicht doch toch
ook in het welbegrepen belang opzier
industrie:
En zoo verrees binnen de kring-
stelling van Amsterdam onmiddel
lijk aan het N oordzeekanaal bij de
Hembrug dat machtig complex van
gebouwen, dat wij kennen alsi de
Munitiefabriek en de Werkplaatsen
voor Draagbare Wapenen.
Deze fabrieken beslaan met de
loodsen, de opslagplaatsen, d© wo
ningen van het bewakingspersoneel
een groote uitgestrektheid, die 't
terrein inneemt tusschen den hoo
gen spoordijk en de oostelijk gele
gen rivier de Zaan.
Dit haast zelfstandige dorp levert
een kalm gezicht. Behalve de dikke
rookwolken, die uit de nauwe schoor
steenpijpen al maar door opstijgen,
lijkt het alsof er alles is uitge
storven. Doch men wachte slechts
het aanbreken van 't tijdstip der
rusttijden af, aangekondigd door de
snerpende stoomfluiten want dar,
gaan de deuren open en dan stroo
men de werHieden bij hohdterdtal-
len de inrichting telt ïi.I. dui
zend werklieden naar buiten.
Dan een eindelooz© rij arbeiders
langs den dijk van 't Nooidzeeka-
naal, die zich of wel naar 't station
Hembrug spoeden, om naar Amster
dam, hun woonplaats, voor Rijks
rekening per trein te> worden ver
voerd. ofwel naar Zaandam wande
len, degenen n.l. die een rustiger
woonplaats verlangen in de Czaar
Peterstad.
De frontgevel van de Inrichting
kan nu niet bogen op architecto
nische rijkheid. Hij bestaat uit
hoofdgebouwen, lagere gebouwen
en woningen-
Elke toegang wordt bewaakt door
portiers, die daar in aparte wonink-
posteeren.
In de frontgebouwen zijn meestal
de bureaux gevestigd der directeu
ren, officieren,- opzichters, admini
strateurs, enz.
Daarachter bevinden zich dan de
groote machinefabrieken-
Allereerst treden we binnen de
reuzcnmachinefabriek, waar een oor-
verdooiveni geluid maakten de in
volle werking zijnde machinerieën,
die in regelmatige rijen naast
elkaar Zoo'n grootseh, zoo'n mach
tig effect maakten. Daar zagen
we aan de zoldering tde ruste-
looze raderen en riemen jier drijf
werken, in gestadige snorremile> be
drijvige werking. Daar zagen we
bij de machines trouw op hun post
de honderden werklieden die, ieder
hun eigen taak kennend, de ma
chine bijstonden, waar het vernuf
tig gevonden mechanisme in de be
werking tekort zou schieten.
[Wat 'n grootseh gezichtZoover
't oog reiken kan machinerieën met
riemen, een bosch gelijk, em daar
tussehen overal ide blanke gezich
ten der arbeiders, typisch afstekend
tegen al dat zwarte machinengeioe.
Wat een rijke verscheitenhei 1 in
die machines!
En toch wat een eenheid van soort
was in alle waar te nemen
Een lange reeks, die alle een voor
©en overnamen hef onvol tooide werk
harer voorgangster om ten slotte
het stuk kant en klaar af te leve
ren.
Wat een bewondering dwong bfj
allen af (dit vernuftige, ingewik
kelde samlemstel van machines met
hare duizenden onderdeden
Allereerst zagen We van a tot z.
de volledige bewerking eener pa-
traonhuls. Eerst een messingen
plaatje, dat na. tal van bewerkin
gen dusdanige rekkingen ondergaat,
dait het ten slotte gemetamorpho-
seerd Wordt in een patroonhuls,
zooals wij die allen kenneh. Dan
de vorming van den rand aam het
benedeneinde, de inzinking voor het
het slaghoedje, het geven van den
flesehvorm aan de huls bij het
bovengedeelte, liet vervaardigen der
slaghoedjes, der stalen mantels,
der loofden kogels, het inbrengen'
der kogels in de mantels en tem
slotte van kogel met mantel in de
mjïLLfc ON
i.)
Zijp smeltovens hadden Julien
Liandry rijk gemaakt. Hij was trotsch
«p isyn succes en op den goeden roep,
éde ran de roortbrengselen zijner in-
dtastrie uitging, en vol minachting zag
lfl$ neer op al degenen, die door eeni-
gertei geestesarbeid hun brood verdien
den. Al had iemand zijn leven lang
geploeterd om een geleerde te worden,
af had hij zich naam verworven als
dichter, toonkunstenaar of schilder en
ai had hij als zoodanig van den He-
aoef de bijna goddelijke gave ontvangen
de menschelijke ziel te troosten, op te
Meuren, in verrukking te brengen,
rijkgeworden industriëel bleef koud
roer die meest verheven schatten des
geestes. Hij had zoo zijne eigen ma
ner om de beoefenaren der kunst met
©en blik vol meewarige minachting op
tte nemen.
„KunstenaarAls hij dat woord met
«ooruitgestoken onderlip uitsprak, dan
legde hij in den klank zijner stem
een wereld van geringschatting.
Zijne denkwijze vatte hy samen in
«ün gebruikelijk spreekwoord: „Kun
stenaarsleven, kunstenaars ellende
Slechts een enkele gelukkige, die zich
aan den avond zijns levens den kalen
schedel met lauweren zag getooid en
die tot de uitverkorenen behoorde, wel
ke met hunne kunstenaarsarbeid geld
verdiend hadden, mochten zich in eeni-
ge toenadering van de zijde van Julien
Landry verheugen. Eene welgevul
de kas toch gold bij hem als maat
staf voor hun talent. De klassieke
wonderen van dicht- of schilderkunst
waren in zijn oog niet te vergelijken
met de schoonheid van een blok uit-
gloeiend metaal, dal zich onder den ha
mer der werklieden in eiken gewensch-
ten vorm liet kneden; de meesterwer
ken van Beethoven, Haydn of Mozart
ze haalden niet bij de muziek dei-
dreunende stoomhamers, die met re
gelmatige tusschenpoozen op de reus
achtige staven gloeiend ijzer neder-
bonkten. Niets op de wereld scheen
hem van beteekenis, dan fabrieken en
machinerieën, beursberichten en rente-
papieren.
Deze, zijne levensbeschouwing, ver
klaart ons genoegzaam den heftigen
toorn, die op een schoonen Mei-avond
in de borst des fabrikanten woedde, een
toorn, die bliksems deed schieten uit
zijne oogen, overschaduwd door borste
lige wenkbrauwen en die diepe rim
pels groef in zijn hooggewelfd voor
hoofd.
Van tijd tot tijd ontsnapte aan zijne
lippen, die geheel onder een zwaren
knevel schuil gingen, de liefelijke be
namingen van „domkop, ezd! ondank
bare!" terwijl hij in heftige opgewon
denheid de prachtige acacialaan op en
neerliep, die naar de fabriek voerde.
Het grind van den weg knarste onder
zijn zwaren tred. In zenuwachtige be
wegelijkheid rukten zijne vingers de
onder zijn bereik hangende takjes der
boom en af.
Plotseling stond hij stil en vestigde
zijn doordringenden biik op een hoog
opgeschoten jongen man, die hein te
gemoet kwam. Diens gebeele verschij
ning, de onberispelijke houding, de
open blik, het breede voorhoofd, het in
nemende, vriendelijke gelaat, droeg den
stempel van voornaamheid, 't Was
Gaston Dufour, de neef van den fa
brikant. De jonge man was opge
groeid in de schaduw der fabriek, bij
het gestamp der machtige machines.
Toch had de dreunende, harde muziek,
aan de moderne industrie eigen, hem
nooit kunnen bekoren. Zijn oor luis
terde met meer genoegen naar andere,
lieflijker melodieën, die hem door ge
heimzinnige stemmen werden ingefluis
terd.
Hij Irad op den fabrikant toe en
zeide op ernstigen toon, terwijl de tra
nen in zijn stem trilden:
„Beste oom, ik heb spijt over de
scherpe uitdrukkingen, die ik mij van
morgen in mijn drift heb laten ont
vallen en ik vraag ik vergeving, in
dien ik een oogenblik de achting en
den eerbied vergat, welke ik u ver
schuldigd ben."
Dit deemoedig optreden scheen den
huls, het was alles buitengewoon in
teressant.
Even belangwekkend was het ver
vaardigen iler revolver patronen.
En idan de hulzen voor de artil-
lerieprojectiielen. Een dikke kope
ren rende plaat, die op een holle
buis gelegd door de werking van
een zwanen stamper roet een enkelen
slag als ware het koekdeeg in de
nauwe bui® verdween en er in kom-
vorm uitgesmeten wend. Dan het
steeds telkens in een andere ma
chine vervormen van den komvorm
totdat ten laatste de volledige
flesehvorm is verkregen; de ver
vaardiging van het zoo ingewikkel
de mechanisme voor iie verschil
lende tempeeringen, enz. enz.
Dan de typische fabricage van
patroonhouders, hoe uit een braaien
band staal het benoojiigde voor een
houder geslagen wordt, hetwelk
dan (na tal v,an typische bewerkin
gen voor de oogen van den ver
baasden toeschouwer' vervormd
wordt tot een geheel afgewerkten
houder, zooals wij 'dien kennen.
In een aparte afdeeling bevindt
zich ide cartoimagefabi-iak. D(aar
worden door de vlugge handen der
arbeiders en |de machines de doozea
met Ide tusschenschotten vervaardigd,
voor de berging van twee houders,
elk van 5 patronen. [Weer geschiedt
dit door het slaan van het voor de
doos noodige carton uit breed© stroo-
ken, die als het ware in eonielooze
afmetingen door de machines gol
ven. Zeer interessant was mede het
beslaan dei' randen met reepen uit-
getand blik, het hechten van do
banden aan de deksels, enz.
In een geheel apart gebouw werden
de patronen gevuld. Ook hier sloe
gen wij de vulling gade. Bij wijze
van voorzichtigheixismaa'tregel had
den we vooraf in deze kruitkamers
magazijnnm ilen over de schoenen
aangetrokken
Eigenaardig Was hier ide wijze van
vullen en de typische controle, die
op de vulling zelve wordt uit geoe
fend.
Zeer interessant was ook de la
ding der artillerie projectielen, die
met gewone en die met brisante
springladingen- dVe zagen hier
ook 't buskruit in zeer eigenaaxdi-
gen vorm, n.l. dien pijpvorm.
De Werkplaatsen voor Draagbare
"Wapenen maakten mede het bezoek
all erinteressantst.
De wapen smederij maakt© op
allen, een geweldigen indruk, waar
de talrijk© vuren en de ontzagwek
kende aambeelden overal verspreid
stonden in de breed© iruimte.
Daar lagen op den grond korte
tlikke cylimdervormige stukken ijzer,
die Idoor de werking van 't verzlen-
gende vuur en door d© geweldige
zwaarte van kolossale blokge.va.ar-
tem, die in stootende snelheid op het
roodgloeiende ijzer neerkwamen,
werden uitgerekt en verdund tot ge
weer- of karabiinloopen.
Daar lagen platte stukken ijzer,
die in den kortst mogelijken tijd
als het ware voo{r de pogen weg-
getooverd Werden en geheel ver
vormd tot onderdeden van revolver,
geweren, enx
Hoe onooglijk zag alles er na die
bewerking in do smederij uit en men
vroeg zich met verwondering af:
kan van zoo'n ruw stuk metaal
zoo'n glanzend geweerojnidmleel
gemaakt worden?
Maar ©enige stappen verder en
daar stonden we weer in zoo'n rijk©
bedrijvige machinehal als wij bij de
mnnitiefabrioage zagen en daar
werden weer na, tal van bewerkin
gen de onooglijke deelen vervormd
tot zilverblanke. Zoo bewonderden
we ide fijne, nauwkeurige afwerking
door idie eindelooze rij van machines
van al die wapenomilerdeelen en
hoofddoelen.
De fabricage der houten deelen,
der lade en van den handbcscher-
mer, werd ook met onverdeeld© aan
dacht beschouwd. Het zagen, van
dezen geweervorm uit een blok no
tenhout. In een ondenkbaar korten
toorn van Landry wat te doen beda
ren. Een triomfantelijke blik schitter
de in zijn donker oog.
„Ik wist wel, dat ik je klein zou
krijgen. Ja, lieve jongen, ik heb nog
wei onwilliger wezens dan jou tam
gemaakt. Je wilt dus verstandig wor
den en in de fabriek blijven? Ge zult
je dus voor mijne zaken gaan inte
resseeren? Komaan, span al je krach
ten in, volg mijne raadgevingen en op
dertigjarigen leeftijd wordt ge mijn deel
genoot in de zaken. Zie eens. wat een
schitterende positie, wat een prachtige
toekomst! Ik hopp, dat er van nu af
geen verschil van meening meer tus
sehen ons zal bestaan. Geef mij de
hand daarop, mijn jongen!"
Doch Gaston nam de hem toegesto
ken hand niet aan. Met een gebaar,
dat eene weigering beduidde, deed hij
een stap achteruit. Zijn gelaat was
bleek, doch hel vertoonde eene uit
drukking van onbuigzame vastberaden
heid. Levendig, doch zonder oneerbie
dig te worden, antwoordde hij
„U begrijpt mij verkeerd, oom! Ik
heb u opgezocht om u mijne veront
schuldigingen aan te bieden voor mij
ne heftigheid, maar ik denk er niet
aan mijne kunst vaarwel te zeggen.
Dit Zou mij onmogelijk zijn, zij is mij
dierbaarder dan mijn leven. Ik zeide
het u reeds vanmorgen, ik ben vast
besloten de fabriek te verlaten en naar
Parijs te gaan. Parijs toch is de stad,
die mij uitzichten biedt en succes be-
tijÜ was id© lintzaag zonder eap.de
door 't hout gegleden en toevende
voor ieders pogen den allereersten
ruwen vorm vopr de lade. Dan wer
den allerlei andere machines in wer
king gesteld en' steeds meer nader
de de lalde voor gewieer of karabijn
hare voltooing. Zij kreeg hare ver-
eischte dikte, jde groeven, de uit
snijdingen tot inlating der verschil
lende geweerendendeelein. Dap
kreeg ten slotte 't hout zijn mooie
glanzende kleur door een onder
dompeling in eein oliehal en zoo
waren ook de houten geweendeelen
voltooid-
In d© werkplaatsen waar de artil
lerie projectielen vervaardigd wor
den, en die een aparte afdeeling vor
men zijn natuurlijk de machines
van veel Zwaardere constructie
Het spreekt vanzelf, dat we slechts
met dit yerslagje der excursie heb
ben bedoeld onze leszers een blik in
vogelvlucht te doen slaan in de
grootsche fabrieken ten diepste van
het Leger, die (daar aan d© Hem
brug zijn verrezen.
Uitweiden over technisch© bijzon
derheden gaat natuurlijk niet. De
materie zou niet alleen te uitgebreid
worden, doch ook vplmaakt onbe
grijpelijk voor den oningewijiden
lezer, daar constructie en wijze van
fabricage onmogelijk in een klein
bestek zouden, zijn te verduide
lijken.
Laten wij deze simpele beschrij
ving dap eindigen met de verkla
ring, dat wij, Nederlanders, trotsch
mogen Zijn op opze voortreffelijke
Rijks-Wapen- en Munitiefabrieken.
Nu althans kunnen we tenminste
teg'gen, dat we onze eigen wapens
smeden en ide hulp van 't buiten
land niet noodig hebben.
BINNEN LAND.
Gemengd Nieuws.
Van een uitgebroken inbreker.
Het „Dagblad v. Noordbrab." beant
woordt als volgt de vraag, hoe de En-
gelschman welke uit de voorloopige
hechtenis er in geslaagd is op vrije
voeten te komen:
Och, men begrijpt, dat een celbe
woner niet veel om handen heeft en
dus gelegenheid zoekt den tijd te doo
den.
Onze Engelschman is een werkzaam
man, kan niet lang stil zitten. Geef
me wat te doen, heeft hij gevraagd.
Wat te timmeren bijvoorbeeld.
Of hij kistjes maken kon?
O yes, dat kon hij heel goed.
Zoo heeft men hem aan 't kistjes
maken gezet. En monter dat hij werk
te! Een lust was 't, om dat te zien.
Maar als niemand naar hem zag,
dan deed hij wat anders dan kistjes
maken. Dan bewerkte hij het kozijn
van z'n celdeur. Ah, zoo mooi als dat
Hollandsche zdagje werkte! Hij wist er
mee hit het deurkozijn een blokje hout
te zagen, dat precies vóór de scheut
van het slot zat.
Aan het slot zelf kwam hij niet,
dat zit in de deur. Als vakman-in
breker had hij dat niet noodig. Zoo
dra hij het blokje hout uit het ko
zijn had, kon hij bij de scheut van
het slot en deze terugdrukken. Dat
was zoo eenvoudig mogelijk.
Bovendien had dit systeem vóór, dat
onze inbreker kalm kon overleggen en
zijn tijd afwachten. Het blokje uit het
kozijn kon hij er uit nemen en weer
er in zetten.
Eindelijk heeft hij 't erop gewaagd.
De celdeur geopend. Heel even op
'n ikier, hè hoe fustig is 't in zoo'n
Hollandsch buis van bewaring. En wat
een goed soort bewaker is dathij
slaapt?! Kom, dacht de Engelschman,
laat ik hem ontlasten van z'n zware
sleutelbos. En voor de veiligheid een
paar sabels meenemen, want ik kon
wel eens bewakers tegenkomen, die
minder slaperig zijn dan deze. Boven
dien zijn misschien alle deuren niet te
openen met dit sleutelbos.
Zoo brak de Engelsche inbreker uit,
met de sleutels van den bewaarder. De
Engelschman slaagde voortreffelijk, tot
looft. Vergeef het mij, zoo gij mijn
besluit niet kunt billijken."
Toornig, met dreigend gefronste
wenkbrauwen onderbrak Landrv de
kalme uiteenzetting des jonkmans.
„Zoo, gij volhardt dus in uwe eigen
zinnigheid," snerpte hij met ruwe stem,
„en trots alles hebt gij de onbe
schaamdheid mij van verontschuldiging
te spreken. Neen, mijn jongen, zoo
heb ik het niet begrepen. Gij zult hier
blijven, ik beveel het je, en zoo niet
dan
Oog in oog stonden oom en neef
tegenover elkander, beiden vast beslo
ten niet toe te geven; Gaston Dufour
uiterlijk kaim en zich volkomen be-
heersehend, Julien Landry in heftige
opgewondenheid, terwijl de aderen aan
zijne slapen opzwollen van toorn.
„Dan verloochen, dan onterf ik je!"
schreeuwde hij buiten zich zelven van
woede.
Gaston had zich vast voorgenomen
kalm te blijven en de woede van Lan
drv met zachtmoedigheid te beantwoor
den.
„Beste oom!" zeide hij aangedaan,
„u miskent mij. Als gij me liet be
gaan, zoudt gij een onderdanigen, eer
biedigen zoon aan mij hebben. Gij
hebt mij als arme wees opgenomen en
ik ben mij zeer goed bewust, hoeveel
dank ik u daarvoor verschuldigd ben.
Ik zie echter niet in, in hoeverre de
studie van mijne geliefde kunst my zou
hinderen in mijne kinderlijke liefde en
dankbaarheid jegens u."
hij in de zoogenaamde kerk van het
gebouw kwam, dat is de gang, die
toegang geeft, tot het paleis van jus
titie. daar kon hij niet verder, want
geen der sleutels paste hier. Dan
maar met de sabel gewerkt. Hij heeft
van de deur naar het paleis van jus
titie heele stukken afgehakt, maar ten
slotte moet hij gemerkt hebben, dat
de deur aan den anderen kant met
knippen was gesloten .zoodat hij hier
zijn werk heeft gestaakt en naar be
neden is gegaan. Dat ging beter. De
twee deuren, welke hij nog te passee-
ren had vóór hij buiten zou zijn, heeft
hij met behulp van zijn sabel weten te
forceeren. Met de laatste deur moet
hij veel moeite hebben gehad, want
daar is wel een mand brandhout af
gekapt.
Het „Dbl. v. Nbr. geeft o. a. de vol
gende bijzonderheden van het ont
snappen van den Engelschman Alfred
Thomas uit het huis van bewaring
te Breda.
Wij hebben gisteren gemeld, dat de
bewaker slapende is gevonden. Dat
ontkent deze beslist. De bewaarder
doet in zijn vrije uren aan journalis
tiek, is medewerker van een rubriek
in het weekblad „Avicultura". Hij
moet nu op z'n kamertje aan het
schrijven zijn geweeBt voor dit blad
terwijl een verdieping lager de boef
uitbrak. Deze vond de kamer der be
waarders leeg, trok een lade open,
vond daar een bos sleutels en twee
sabels, bracht zijn tafelpoot en zijn
pin weer terug naar de cel en is toen
verder aan 't werk gegaan.
Het geheele huis heeft hij doorloo-
pen. Den weg naar het Paleis van
Justitie, door de zoogenaamde kerk
kende hij, waDt hij is wel twintig
maal in verhoor geweest. Doch daar
kon hij niet uit, gelijk wij gisteren
hebben gemeld. Toen is hij naar den
anderen kant van het huis gegaan,
waar de gedetineerden worden gelucht.
De deur naar de luchthal kon hij met
zijn; sleutels gemakkelijk open krijgen,
maar hij is niet erin geslaagd uit de
luchthokken zalf te breken.
Zoo'n luchthok is net 'n beesten-
kooi met ijzeren tralies.Er is geen spra
ke van door die tralies heen te bre
ken. Thomas heeft getracht eronder
door te kruipen. Met zijn sabel heeft
hij een hoeveelheid keien losgewerkt,
waar een gemeente-straatmaker, ge
rekend den korten tijd, dat Thomas
heeft kunnen werken, respect voor
hebben zou.
De ijzeren tralies zitten echter vast-
gemetseld in een steenen dorpel, die
diep in den grond zit Toen de uit
breker op deze hinderpaal is gestuit,
heeft hij zijn poging om langs dezen
weg uit te breken, gestaakt.
Hij is toen verder gaan zoeken en
heeft den weg naar buiten gevonden.
In de portiersloge vond hij goed licht,
de gaslamp heeft daar een regulateur
en brandde. Thomas heeft het licht
opgedraaid en is toen met zijn sabel
de buitendeur aan 't bewerken gegaan.
Daarbij heeft hij naast 'tslot zóóveel
afgesplinterd, tot hij de sabel tusechen
het slot kon wringen en de scheut
van het slot kon doen terugspringen.
Toen was hij vrij.
En toen ontwaakte zijn boevenhu-
mor. Hij nam papier en potlood en
schreef
Pretty night,
zooveel als „aangename nachtrust",
draaide het licht uit, zuinig is hij
ook, en ging.
Waarheen
Het is nog onbekend.
De „100000" aan den spoorwagen.
Wij lezen in het „Vliegend Wiel":
't Is bij half één. Ik ben juist bezig
de totalen van myn vertrek-statistiei
van den vorigen dag in de recapitu
latie over te brengen. Rrrrr....! De
telefoon roept. Even luisteren.
daar?"
„Ja, hier....!"
I „Meneer," klinkt het door de tele
foon, „de conducteurs hebben „de hon
derd duizend"."
Weg is de spreker weer. Ik herhaal
nog eens voor mezelf: „de honderd dui
zend, „de honderd duizend...."
Gewend aan voor-den-mal-houderij
aan den spoorwagen, begin ik met het
Landry barstte in een hoonenden
lach uit en op een toon, die Gaston
geen twijfel liet aan zijne onverzoen
lijkheid en minachting, sprak hij
„Och ja! Dat kent men: een trou
we, onderdanige zoon! Dat noemt men
zich van zijne dankbaarheid kwijten!
Allemaal holle klanken, nietszeggen
de woorden, zonder eenige beteekenis
voor mij, dien gij opoffert aan uw
zucht naar ijdelen roem, aan een be
lachelijke eergierigheid, een hersen
schim Gij zijt geoordeeld, mijnheer,
gij zijt een ondankbare, gij hebt
geen hart! En mocht gij bij uwe on
zinnige denkbeelden volharden, dan
zult gij ondervinden, dat mijn huis en
mijn beurs voortaan voor u gesloten
zijn, voor altijd. Nog eens, Gaston,
mijn jongen, laat uw dwaze plannen
varen en wees verstandig, nog is het
niet te laat!"
„Nooit!" was het besliste antwoord
van Gaston.
„Welnu dan, ellendige dwaas, die ge
zijt, als ge dan niet beter wilt,.... goed,
dan zullen wij strijden op leven ea
dood!"
In de oogen van den jongen man
flikkerde even een onheilspellende
vlam, maar al zijne zelfbeheersching
te hulp roepende, hield hij een scherp
antwoord terug. Julien Landry echter
gaf zich zonder eenige terughouding
over aan zijne woede. Zyn gelaat was
misvormd, en zijn vuisten ballend,
schreeuwde hq;
Wordt vervolgd.)
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ™eedeblad.
STAD
