DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. 4QQ Qnn icn inn on 8™s De herstemming te Heemstede. Hoe de Netscher-partij de campagne voert in Velsen. BUITENLAND. KimdeHn&Biiiwe&f 29-31-33, Haarlem Een koning van misdadigers. MAANDAG 12 JULI 1909. 34*M Jaargang No. 6935 Bureaux van Redactie en Administratie: Intercommunaal Telefoonnummer 1426. Voor advertentiën en reclames buiten Haarlem en de agentschappen wende men zich uitsluitend tot RICARDO's Advertentie-Bureau, N. Z. Voorburgwal 242, Amsterdam, Int. Telefoon I02d J. G. VAN DEN EIJKEN. P. A. KOELEMIJ, A. A. M. MULDER, G. VAN RHIJN, W. BARON VAN TUYLL VAN SEROOSKERKEN en F. P. VERMEULEN. Algemeen overzicht. FEUILLETON. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS) Per 8 maanden voor Haarlem Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Afzonderlijke nummers f 1,85 1.85 1.80 „0,08 PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 16 regels60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meerjq c^t. Buiten Haarlem en de Agentschappen £0 cent per regel. Reclames'dubbe tarief. Dienstaanbiedingen 25 cent (6 regels), driemaal voor 50 cents contant). 1000 Alle betalende abonnés op dit blad, die in hut bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor schiktheid tot werken. overlijden. 300 GULDEN bij verlies van éen band of voet. 150 éen oog. 100 GULDEN bi) verlies van éen duim. één wijsvinger. 15 GULDEN bi) verlies van éen anderen vinger. De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij Ocean", Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11. Morgen gaat het, bij de herstem ming voor den gemeenteraad te Heem stede, om het behoud of verlies van een Katholieken zetel in dien Raad. En er zou voor ons geen bijzondere reden zijn, om nog een ernstig woord tot onze lezers in Heemstede te spreken, wanneer niet andere bijkomstige mo tieven bij deze stemming door de tegenpartij in het spel waren gebracht. Immers: liep het alleen om de ver dediging van een Katholieke plaats in den Raad, dan was er toch wel geen oogenblik aarzeling, dunkt ons, of ieder Katholiek kiezer zou zijn plicht kennen en den Katholiek stemmen. Maar, zooals we al zeiden, er is wat anders achter-gekomen. Men heeft iemand gecandideerd met het etiquet „werkmaus-candidaat" en vooral onder de arbeiders nu eens flink propaganda gemaakt voor „een der hunnen". Daarmede werkt men op het eerlijke standsgevoel van den werkman, enmenigeen ie voor zoo'n pluimpje (want het heet dan natuur lijk dat de verkiezing van een werk- mans-candidaat" zal wezen „een eer voor onzen stand") niet ongevoelig Nu willen we eerst en vooral zeg gen, dat het uitwerpen van een eervol, algemeen geacht Katholiek raadslid, ten gunste van een tegenstander, of die werkman zij of niet, toch al ave- rechtsche Katholieke politiek moet heeten I Maar nog meer. Niet alléén in Heemstede, in de geheele streek beneden Haarlem heerscht ongelukkig genoeg, en he laas een gevolg van de onzalige klasse- politiek, die door eenigen sinds jaren in onzen omtrek wordt gepropageerd een zucht naar klaBse vertegenwoor diging in de besturende lichamen. Nu begrijpe men, dat wij volstrekt niet de leer verkondigen, dat men de een of andere klasse uit Raad of andere lichamen weren moet. Integendeel Een ontwikkeld werkman kan zéér veel goed doen in den Raad, een man uit het volk, met breeden en onpartij- digen blik, met een ondergrond van studie en wetenschappelijke bezonken heid, kan in Provinciale Staten of Tweede Kamer een man op zijn plaats zijn. Doch waar we tegen zijn, dat is tegen het vooropstellen van het klasse- belang, tegen het bij iedere gelegenheid weer terugkeerende op den voor grondstellen van het getal der massa, tegen het beneden-stellen van alge- meene belangen, van partijtactiek en partij tucht, onder die afzonderlijke belangen, van arbeiders of van een anderen stand. Dèn komt ge geleidelijk zoover, dat ge zelfs den candidaat der tegenpartij stemtalleen omdat hij van den- zelfden stand of klasse is als gij!... Het zij verre van ons te veronder stellen, dat onze Katholieke kiezers in Heemstede bewust en met voor dacht zóó zullen handelen. Maar onwillekeurig, omdat de stroo ming er eenmaal i s, kan er toch nog wei de een of ander zijn, die het ditmaal zoo averechtsche vooropstellen van klasse-belang niet ongerechtvaardigd zal vinden. Welnu, om dien een of ander te waarschuwen, dat hij op den verkeerden weg is, schreven we dit. Een „arbeiderscandidaat" zooalB het dan heet! te stemmen alleen omdat hij arbeider is, dat is het bevorderen van den klassenstrijd, niets anders Een geestverwant-arbeider in de vergadering der kiesvereeniging voor stellen, en dan met grond aangeven om niet alleen dien arbeider, doch ook dien special en persoon bij eenige vacature candidaat te stellen, dat is natuurlijk ieders ontwijfelbaar recht en dat blijft hier geheel buiten bespreking. Doch zóó staat de zaak te Heem stede niet. De kiezers hebben morgen de keuze tusschen den Katholieken candidaat, een in alle opzichten uitstekend raads lid, en een door de tegenstanders, de liberalen, gesteld z. g. „werkmanscan- didaat." Dien titel gaven ze aan den man hunner keuze, om Roomsche kiezers te vangen. Welnu, wij hopen dat het boven* staande voldoende zal zijn, om alle Katholieke kiezers in Heemstede, werkman of niet, te doen begrijpen, dat het dure plicht voor hen is, morgen als één man te stemmen op den candidaat der R. K. Kiesvereeni ging, den heer We zeiden Zaterdag jl. al: voor de gemeente Velsen waaronder IJmuiden, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, Sant poort en Jan Gijzenvaart ressorteeren) staan morgen, bij de herstemming, groote belangen op het Bpel. Want worden de heeren KOELE- MIJ, MULDER, van RHIJN, VAN TUYLL en VERMEULEN niet herko zen, dan beteekent dat een hernieuwing van het zoo gevreesde en zoo schadelijke N etscher- régim e. We moeten in dit verband nog een paar woorden zeggen over een pam fletje, dat de vrijzinnig-democraten bij de kiezers in de gemeente V?lsen hebben rondgestuurd, en dat te mooi is om het onbesproken te laten. De wijze waarop in dit blaadje door de partij van den heer Netscher wordt gestreden, ie werkelijk beneden peil. Te zeggen van den heer F. P. VER MEULEN, die er van 't begin tot het eind in wordt uitgescholden, dat hij „de welvaart en ontwikkeling der ge meente willens en wetens belemmert" is zelfs voor een zoo doldriftig en als een hollend paard doordravend man als de heer Netscher toch wat èl te gek! Want zülken onzin snapt ieder. En zulke geschriften keeren zich alleen tot de partij, vanwaar ze uitgaan! We willen ook over de wijze waarop de wethouder Uitendaal in dit pamflet beleedigd wordt, niets zeggen: ook zulke beleedigingen straffen zichzelf. En evenmin kunnen we stuk voor stuk al de onwaarheden en verdacht makingen aanwijzen en bestrijden, die er in dit voorbeeldig verkiezingsbiaadje voorkomen I We zouden er meer ruimte aan moeten wijden dan heel het ding eigenlijk waard is! Maar waar we toch even op willen wijzen, dat is op de perfide manier, waarop de zaak van de armbesturen hier' den argeloozen lezer wordt voor gesteld I Met voorbijgang van alle historische rechten, met oneerlijk zwijgen over de wijze van totstandkoming en over de rechten van eigendom, wordt het hier eenvoudig voorgesteld alsof de Katholieke armen, op onrechtvaardige wijze, elk jaar uit de gemeentekas worden bevoordeeld boven de armen der andere godsdienstige gezindten Brutaalweg wordt die lastering den lezers opgedischt, en als waarschuwing eraan verbonden: wilt ge onze arme medeburgers eerlijk het hunne geven, kiest dan de aftredenden niet Zoo iets is werkelijk het uiterste! De heeren KOELMEIJ en VAN RHIJN, MULDER en VAN TUYLL en VERMEULEN, worden door de partijgangers van den heer Netscher uitgemaakt voor willens-en-wetens oneerlijken, en tegen beter weten in wordt de ingewikkelde kwestie der armbesturen, waarbij de geheele rech terzijde als één man opkwam voor eenmaal bestaande rechten, en die rechten ook niet wilde laten verbreken, voorgesteld als bevoordeeling der Katholieken. Geen kiezer in IJmuiden, Velsen of Santpoort, die gelooft dat baron van Tuyll, of de beer Vermeulen, of wie ook der aftredende heeren, zóo dom en zóo roekeloos en zóo onrechtvaar dig handelen zou 1 Maar toch wordt zoo iets in een verkiezingsbiaadje maar openlijk ge- Van hetzelfde allooi zijn nog andere insinuaties. Bij voorbeeld, dat het antirevolutio naire weekblad van Velsen subsidie zou trekken van de K. E. M. 1 Dat de meerderheid der raadsleden zich door de K. El. Maatsch. voor hun stem betalen laat Iemand, die de manieren van den heer Netscher en zijn partijgenooten, en de wijze van strijdvoeren door de vrijzinnig-democraten in Velsen niet kent, zou het niet willen gelooven, dat men zulke lage strijdmiddelen in een verkiezingscampagne gebruikt! Het is echter zoo En we hebben nog lang het leugen achtigste, het laagste, het misselijkste niet genoemd. We zeiden echter zooeven al:zulke pamfletten keeren zich tot de partij, die ze gebruikt. Zoo zal het ook gaan in Velsen. Het is goed, dat alle kiezers dit pamflet eens thuis hebben gekregen: de wijze waarop de heer Netscher en de zijnen in de gemeente Velsen haat en tweedracht zaaien, persoonlijke politiek voeren en beleedigingen voor argumenten gebruiken, is daardoor nu eens ten volle bekend geworden. Welaan dan, gij kiezers in IJmui den, in Velsen, in Santpoort en bij - behoorende buurtschappen, die terecht verontwaardigd zijn over een dergelijke strijdvoeiing, komt allen op ter stembus bij de herstemming van morgen 1 En herkiest zonder één uitzondering de vijf aftredende gemeenteraadsleden, die eendracht en vrede willen in een bloeiende gemeente, cfe de publieke zaak openbaar willen behandelen en niet houden van knoeierijtjes of ge konkel, die recht en billijkheid willen doen zegevieren en de lasten der belastingbetalers niet noodeloos willen verzwaren, herkiest de heeien DE BELGISCHE LEGERWET. Over de Belgische leger wet heb ben we nog altijd, geen precies» be richten- i 'Wel weten we, &a,t de loting wordt afgeschaft, hetgeen dus een ge deeltelijke verwezenlijking ZOlU zijn van de denkbeelden van den minis ter van Oorlog en dat 15,400 huisgezinnen zullen worden aange duid die ieder een zoon aan het leger zouden te leveren hebben, in zooverre zij daaraan niet reeds vol deden, terwijl die zoons de vnjheid hebben om dienst te nemen tusschen het achttiende en het vier-im-twin- tdgste jaar De memorie van toelichting of misschien pas de bespreking in' de Kamer zal ons echter moeten loe ren op welke wijze die 15,400 huis gezinnen zullen worden aangeduid en ook hoe men het jaarlijksch le- gercon tingent voltallig, zal krijlgen, indien men aan de zoons zelf de keus van dienstneming overlaat Aan de wet van 1902, die aan het vrijwilligersschap een grooter uitbreiding verleende, wordt in zoo ver niet geraakt dat, naar minister Schollaert in de vergadering van de rechterzijde moede.:1de, men nog meer maatregelen zal nemen om het volontariaat aan- te moedigen; Het „Handelsblad van Antwer pen" zegt: Rechts is de indruk in het alge meen gunstig vopr de nieuwe voor stellen Bij de liberalen is de overwegen de indruk een van volslagen teleur stelling, Men loochent niet, dat het ont werp zeer gunstig is voor hen1 die de herinrichting Van het leger ver langen en de partijgangers van per soonlijken dienstplicht zitten ih ver legenheid, omdat zij een ontwerp slecht moeten vinden, dat noodzake lijk op die hervorming uit loopt, behalve de vrijstellingen en ontsla- g'ingen, die de liberalen, zich ver bonden te eerbiedigen. Bij de socialisten is het onver zoenlijke vijandschap omdat, zegt men, het ontwerp geen onmid dellijke vermindering van diensttijd aan brengt, doch veeleer maar dat zegt men niet! omdat het ontwerp het leger zal versterken, terwijl de- politiek der socialisten: vraagt het te verzwakken VAN DE FRANSCHE KERK VERVOLGING. Wie ooit te Parijs is geweest, kent natuurlijk de basiliek van Montmartre, de grootsche kerk van het Allerheiligst Hart, die is opgericht door de giften vah dui zenden en tienduizendejn Franschen De regeering beeft bij de beruch te scheidingswet ook deze basiliek eenvoudig verklaard toteigen dom van de stad Parijs! Eenvoudig diefstal op groote schaal: een ander woord, is er niet voor te bedenken De aartsbisschop van Parijs, die meende, dat het inpalmen v,an deze kerk, gebouwd uit vrijwillige bij dragen en Waarvoor nog steeds in zamelingen worden gehouden, toch. wel wat te ver gnat zelfs vol gens de onrechtvaardige roof wet protesteerde en stelde hooger beroep in bij den prefect der Seine Deze echter trouw dienaar der kerkvervolgers verwierp het be roep.- De aartsbisschop ging nog hooger op: de Raai van State is in zulke gevallen de hoogste rechter MaaTij ook de Raad van State heeft het beroep verworpen en de kerk is nu definitief aan den ©ere dienst en aan de rechtmatige eige naars ontstolen In de Parijsch© gemeenteraad- heeft men er al over gepraat, om de Basiliek van het H, Hart in te richten tot, theater! Nog is men niet zoover Doch dat vroeg' of laat de duivel- sche haat der kerkvervolgers tot zulke vreeselijke uitingen zal zien komen, daar kan men in bet huidige Frankrijk op aan Helaas,.t„ 1 DE KRETENZISCHE KWESTIE. LM at de Kretenzische kwestie be treft heerscht te Athene in sommige kringen ernstige bezorgdheid tem aanzien van de plannen van Turkije; Het schijnt, zoo seint de Atbeenscbe correspondent van de „N, Y He- raid alsof de Porte strijd met Grie kenland zoekt Te Konstantinopel liepen geruch ten, dat reeds Grieksche bendien Ma cedonië waren binnengedrongen en zelfs was beweerd, dat te Athene Grieksche benden gevormd waren. Dit laatste is beslist onwaar; te Athene is geen Grieksche bande ge vormd of is een bende gezien, die een inval in Macedonië zou doenij De Grieksche regeering, aldus meldt de corresponjdejn.t verder, beeft tot dusver al het mogelijke gedaan om de bevolking kalm te houden, maar Turkije gaat voort, troepen naar de grenzen te zenden. Donderdag zijn weer verscheiden batterijen artillerie te Janina aange komen In verscheiden districten van Macedonië zijn voorbereidende maatregelen «getroffen om de tweede lichting van de reserve- onder de wa penen te roepen. Er heeft nog wel geen mobilisa tie in den eigenlijken zin van n.oC woord plaats, maar wel valt er een concentratie van troepen waar te nemen turksche toestanden. In het .Jong-Turksche rijk is het op geen enkele manier nog in het reine, wat ook de liberale corres pondenten. die met de liberaliteit der Jong-Turken sympathiseeren, gelieven te berichten Daar is vooreerst de toestand in Armenië, waar de afschuwelijke Christenslachtingen plaats hebben gehad, men zie de „Graphic" van deze week maar een ,over de aller verschrikkelijkste tooneelen die daar hebten plaats gehad en waar de Muzelmannen, die schuldig zijn aan de moorden op de Christenen, in Armenië, nog ongestraft rondlop- pen; De overheden van Adana wil len met alle geweld de Armeniërs verantwoordelijk stellen voor de ge pleegde moorien! De krijgsraden veroordeelden on rechtvaardig de Armeniërs^ terwijl de Muzelmannen, die de moorden organiseerden, zelfs niet eens ver ontrust warden Deze tijding heeft levendige ont roering gewekt in politieke kringen in Constantinopel en men beschouwt in het algemeen Fered Pasja als ver antwoordelijk Een telegram uit Constantinopel meldt daarenboven, dat de Armeni- Naar het Engelach.) 5) „Ik zal je bekend maken, als een lafhartigen falsaris, zeide hij bitter Als je mij het geld had gevraagd zou ik bet je gaarne hebben ge geven, Maar ZOOHij klapte ïnet den vinger in de lucht En toen, met zijn spottend gezicht Voor mij, overal schaamte en ver nedering ziende, verloor ik mijn zelf- beheersching De grijnslachend© mond van den man scheen tot een Vuistslag uit te noodigen, Ik sprong voorwaards en gaf hem eenie vuist slag met al de kracht die in mij Wias. Hij viel als een blok en kwam met bet hoofd terecht op den scher pen kant van een zwaar stalen vuur scherm, met een afceligien' bons: Een hevige schrik beving mij, toen mijn Wrn wias verdwenen Ik boog mij üver hem, riep hem bij zijn naam' 'm smeekte hem te- antwoorden;; Maar hij gaf geen toeken van lewen toen bij kouder werd Viel ik haast hem op de knieën' Er was ten gapende wonde in zijp hoofd; I zijn slaap was ingedrukt Ik stak mijn hand binnen zijh vest, en zijg hart scheen toen kond-er te worden dan een stuk ijs. iWant de man was dood, en ik had hem vermoord! LW"at moes-t ik doen Wat moest ik doen De man, die mij had beschuldigd zijn handteeke- ning valschelijk te hebben nage maakt, w-as dooden door mijn hand- Er was geen hoop, dat ik mij vergiste, want ofschoon ik de handen in een bui van razernij' op ■en neer bewoog, ik kon niet den! zwaksten adem van de droge, half geopende lippen te voorschijn roe- pep. Ik was piet alleen een fal saris, een dief, ik was ook een moordenaar Ik weet niet, welk een hysterische trek in mijn temperament nu aan den dag kwam, want om de een of andere reden ging ik naast het be- weeglooze lichaam van Forsyth zit ten en barstte in een hevige lachbui uit En toch werd dë schrik over hetgeen ik bedreven had voprloppig verminderd door het ipstincttiev© verlangen om te vluchten of een veiligep uitweg te zoeken, ten einde mij- te redden uit de moeilijkheid, waarin ik mij gewikkeld had Ma-ar gedurende een oogenblik werd mijn verlangen om te vluchten of eeni zin voor humor opgewekt dopr de ironie van mijn toestand, ejtt kop- ik mijn vrool ijkheid piet bedwingen Zoo moet ook de verloren ziel lachen op den rapd van den afgrond Ik, die een paar minuten te voren door de élite- van de universiteit als Senior Wrangler was geprocla meerd, was een moordenaar. 'Nu, in dien ik dan niet een werkelijk1?, moordenaar was want volgens mijn eigen overtuiging wist ik het niet, wijl ik niet van plan was ge weest, Forsyth te vermoord-en ik had den man gedood- Langzaam aap herkreeg ik mijn gewione kalmte en begon ik mijn toestand te overzien.. Mijn koel re kenkunstig aangelegd brein begon de feiten met de meeste nauwkeu righeid te beschouwen. Ik was ge woon geweest alle problemen te her leiden tot hun kleinste samenstel lende deele'n en ik ging nu het be wijs nauwkeurig ontleden zooals het voor mij lag. Forsyth w-as dood. dat was het bewijs, Hij was ver moord, en in mijin kamer, terwijl hij mij beschuldigde een chèque van duizend pond valschelijk met zijn naam te hebben onderteek' ;nd Het bewijs was prima facie*) onbetwist baar D|e dcuns-te van alle Britsche juries kon geen andere uitspraak doen In -eigen oog w;as is- veroor deeld als -een moordenaar. Als ik een verhaal samenstelde van de om standigheden, wie zou mij geloowen Als ik zei, dat ik in natuurlijken toorn ontsteken was hij de onreejht- Gp het eerste gezicht. vaardige beschuldiging, wie zou eenig geloof hechten aan mijn woord Een Britsche jury zeker niet, en evenmin een Britsche rech ter, Als ik zoo'n verhaal deed wacht, neep - de gedachte schoot als een weerlicht door mijn brein waarom zon ik dat verhaal doen Een vreemde onverschilligheid voor de gevolgen kwam plotseling over mij, De nieuwe gedachte- had andere- gevoelens -doen ontstaan Nie mand had mij dep klap zien toe brengen niemand had Forsyth zien vallen D|e zaak bleef tusschen mij en dep dopdan man ep voor zeker zou hij nooit een of apder© bewering, die ik verkoos te doem tegenspreken,- De ©enige overwegen de moeilijkheid, die mij in den weg stond, Was, of Forsyth reeds Hog- genheimer en Arunstein in kennis had gesteld met hët feit, dat de che que valschelijk w:as onderteekend1. Het was eerst en vooral poodig mij te overtuigen van dit feit. Daar om! o-pende ik met een rilling, maar het was noodzakelijk de jas van den dooden man en voelde in den bin nenzak, naar ik wist, Forsyth altijd zijn belangrijkste papieren bewaar de. Hij' was een weinig- zo-rgelo-os in zijn zaken, en had so-msi iets als een duizepd pond in bankpapier los in zijn verschillende zakken, om niets te zeggen van hoogst belang rijke papieren, van allerlei aapd. Maar toen ik dep dooid© aanraakte, schrok ik terug met een huivering van ontzetting en weerzin. Uit de breede wond aan de slaap, waar het vuurscherm had getroffen, sijpelde langzaam het bloed! Daar was dan toch waarheid in de oude legende 1 Het was waar, dat de aanraking van den moorde naar het bloed van de vermoorde deed vloeien Nog eens riep ik mijn wiskundige brein op, en bracht de zaak tot zijn hoofdbestanddeelen terug; „JVees, nu niet, dwaas, Montague", zei ik tot mij: zelf; „Als de aan raking van den moordenaar bloed doet, vloeien, waarom zou Jat dan niet bij elke andere aanraking geschieden 1 Daar kan niets anders in mijn aanraking zijn, hetwelk aan leiding .zou kunnen geven dat For syth's wonde opnieuw begint te bloe den, dan in die van een andei*" Er was eenige redeneering voor noodi-g maar ten slotte behaalde ik de overwinning op mij zelven. De wonde hield kort daarna op met bloeden en ik ging voort mét mijn onderzoek. Onder hét pak brieven in den jas was er een met het firma- hoofdje: Hoggenbeimer en Arun stein. Dézen opende ik met beven de vingers. Die brief was, zooals ik dacht, gedateerd van deh vorigen dag, en deelde in beknopten vorm medé, dat de firma van mij een chè que had ontvangen dragende For syth's h'andteekening, en veronder stelde, dat de zaak in alle deeler in orde was Tot zoover had ik bereikt, wat ik zocht Maar onmiddellijk daarna rees een andere vraag voor mij op. Had Forsyth op dien brief geant woord Als hij dat gedaan had, als hij de chèque voor valschelijk on derteekend verklaard had, dan was mijn positie nog geheel onveranderd,; Zoodra het. bekend werd. dat For syth dood was, zou de geldschieters- firma natuurlijk bij de politie de ver dachte omstandigheden bekend ma ken, en zou ik als de vermoede lijke dader worden gearresteerd Het was dus noodzakelijk onmiddellijk te weten, welke stappen Forsyth had gedaan Met een achterwaartsahe blik over mijn schouder naar het zielloos over schot op de sofa, verliet ik rustig mijn kamer, de deur achter mij slui tende Mijn kamer lag afgezonderd van de overige in hetzelfde huisi en de kamers van Forsyth waren daar het dichtst bij! De gang was verlaten; alle kameraden waren op de binnenplaats om mijn triomf te vieren Niemand was in het gezicht, toen ik voortschreed paar Forsyth's kamers, en onbemerkt een toegang bereikte Wordt vervolgd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1909 | | pagina 1