DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. 1000 •$2r 400 300 Sri 150 100 MT 15 II i ONZE VERZEKERING KindeHhuisirMt 29-31-33, Haarlem Zaterdagavondpraatjes. Katholieke Middenstandsorganisatie Dr. J. Nouwens. BUITENLAND. Gemengde Buitenlandsche berichten ZATERDAG 7 AUG. I909. 3r4«*> Jaargang Mn. *>958 Bureaux van Redactie ert Administratie Intercommunaal Telefoonnummer 1426» Voor advertentiën en reclames buiten Haarlem en de agentschappen wende men zich uitsluitend tot RICARDO's Advertentie-Bureau, N. Z. Voorburgwal 242, Amsterdam, Int. Telefoon 1020. Dit nummer bestaat uit uier b I a d e n, lu. o. de 0 f- ficiëele Kerk lijst en het GeïllustreerdZondags- blad in 16 bladzijden. EERSTE BLftD. Wij maken er onze abonné's met nadruk op opmerkzaam, dat ingeval van ongelukken, - waaruit krachtens onze - gratis- ongevallenverzekering - recht voortvloeit op een - grootere of kleine uitkeering, alle bijzonderheden omtrent het ongeluk BINNEN ZEVEN DAGEN nadat het gebeurd - is, aan de directie der „Nieuwe Haarl. Courant'' schriftelijk moeten worden meegedeeld. Ingeval van ongelukken met doodelljken afloop moet o n- m i d d e 11 ij k aan de direc tie der „Nieuwe Haarlemsche - Courant" kennis worden - gegeven. DE DIRECTEUR. Onderzoek noodig. HE* De Sociale Week. Algemeen overzicht. ÜEUWE HAARLEMSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS* Per 8 maanden voor Haarlem f 1,36 Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 1.35 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.80 Afionot-rljjke nummers 0,03 PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 16 regels60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer10 cent. Buiten Haarlem en de Agentschappen 50 cent per regel. Reclames dubbel tarief. Dienstaanbiedingen 25 cent (6 regels), driemaal voor 50 cents (ft contant). Alle betalende abon/e» op dit biaa, die in hef bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor GULDEN bg verlies van éen anderer. vinger De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij Ocean". Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht II. Du heer Meuwsen, voorzitter van dien Middenstandsbond, heeft in eejn voordracht een zeer zware beschul diging geuit tegen de Tentoonstel ling van Huisindustrie, die op dit oogunblik iu „Velox" te Amsterdam "wordt gehouden. Die heer Meuwsen zfeide niet meer of minder dan dat hem gebleken was, dat deze tentoonstelling de uitzon dering als regel stelt en aldus ge heel onware conclusies aanbiedt, die tot absoluut vierkeerde denkbeelden voeren. En in vierhand met de ook vroe ger afgekeurde eenzijdige en geheel radicaal-socialistische leiding dezer zaak (waaraan echter na ernstige klachten en na een voorloopige mis lukking ©enigszins is tegemoet geko men) houdt de heer Meuwlsen het voor zieker, dat deze tentoonstelling niet anders is dan spelen in de kaart der ontevredenen en ontevredehheid- zaaiers, der socialisten. (Wieshalve hij ook de staatssubsi- l i lI il£,!l. XCIX. Nooit goed, ofer zijn altijd klagers Waar de menschen vol van zijn, en waarom ik liever ren vroolijk mensch, dan een kniesoor tegenkom. Speenhof-coupl'tten en vroo- lijkheid Van twee dure gebouwen, waar we mee opge scheept zitten, en wat er van women mo-t. Nu, de kermismenschen kunnen niet klagen, het zonnetje is plotseling ko men binnenvallen, en er zijn er nü weer een mensch is toch nooit te vreden! die het wat 51 te warm vinden om in de „Vereeniging" naar de revue met dien dwazen en niet erg pakkend en titel „Kijk je nog 's om!" te gaan kijken, of bij Alberts frères in de snikheete tent te zitten. Maar ik zeg: als je er pleizier in hebt, dan moet je er dit voor over hebben! En er zijn, naar het schijnt, menschen ge noeg die er pleizier in hebben, naar hetgeen ik zoo hoor in den winkel. Daar gaal geen dag om, of je hoort heele verhalen van wat er bij de hee- ren Alberts te zien is, waarbij voor al de vliegrepreducties van Latham de di3. aan een dergelijke partijdige ex positie onder zoo weinig bétrouw- baru leiding (de heer Oudegeest, uit du spoorwegstaking welbekend, is er de ziel van), ten sterkste afkeurde. ,Wat de heer Meuwsen zoo vier kant en openlijk zeide en (wat nog meer is) met bewijzen staafde, na een persoonlijk onderzoek, daar is door de pers reeds lichtelijk op ge zinspeeld. Asjeblieft niet generaliseerenzoo luidde het van den beginne af in de kr an ti en verslagen En wij zielf hebben ook met groote voorzichtigheid over deze tentoon stelling ons uitgesproken. D och om meer te doen, daartoe was du pers niet bevoegd en niet genoeg op de hoogte. Nu de heer Meufwsen echter zoo ge documenteerd voor den dag komt, en openlijk afkeuring betuigt, nu mag dunkt ons, de zaak hier niet bij blijven. Een onderzoek is geWensdht, is noodzakelijk! Ons dunkt, het comité dezer ex positie moet zulk een onderzoek zélf al noodig achten, om zich zoo mo gelijk vrij te pleiten. En wij voor ons mogen het vor deren, ómdat wij niet zouden wil len, dat met Staatshulpi en Staats- subsidie op deze wijze propaganda gemaakt worde voor het socialisme. (Wij zien dus met belangstelling nadere mededeelingen en een offi cieel onderzoek zoo mogelijk, te ge mout Onze plaatsruimte is beperkt. En daarom kunnen we hoe graag we ook wilden de lange aan bevelings artikelen die vanwege de K. S. A. ons worden toegezonden over de Sociale ,Wpek te Nijmegen, niet opnemen. Maar gaar nu3, spreken we toch een eigen aanbevelend woord nogmaals. Deze Sociale (Week, waarin de grondbeginselen der Katholieke Staathuishoudkunde, waarop geheel de sociale actie en de sociale kwes ties steunen, zullen worden uitge legd, deze Sociale (Week is van buitengewoon practisch belang. Voor allen, die in het sociale le ven van onzen tijd mee willen doen, is hier, praotisch vooral, zteer veel ie leer en. Praotisch, omdat dj lessen van de Sociale Week te Nijmegen den on dergrond voiunen zullen van alle so ciale actie eigenlijk. Zoodat in de pc ao ij.; yjan socla 1 en verei n'gpgs- iuven telkens op hetgeen te Nijme gen geleeraard wordt, zal moeten worden teruggekomen. Vereenigingen dienen daarom, als hut, 'eenigszins, kan, hun voormannen af te vaardigen. Dat zal dsr veree niging ten goede komA Sociale leiders, mannen van het openbare leven, ze vinden in Nij megen een onontbeerlijk materiaal voor verdere zelfstudie niet alleen, maar ook voor praotisch werk in den vervolge. (Wij willen vóór 15 Augustus nog eenige ons ter plaatsing aangeboden „practischu wenken" voor de deelne mers publiceeren: hier evenwel zij allereerst nog eens opgemerkt, dat wie kan van hen, die een rol spelen in de Booms che Sociale Actie, naar Nijmegen moge opgaan van 1522 Augustus! Wij vestigden deze week de aandacht erop, dat in de pers, en ook onder de Katholieke Middenstanders in onzen omtrek, het praatje is voor den dag gebaald, dat de ZeerEerw. ZeerGeleer- de Heer Dr. J. Nouwens, de bekende aanvoerder der Brabantsche Katholie ke Middenstanders, voor de organisatie der Roomsche Middenstanders boven den Moerdijk een anderen maatstaf zou willen aanleggen, dan voor die in het Zuiden des lands. M. a. w. dat Dr. Nouwens de opinie van „De Tijd," die tegen prof. Aen- genent de meeniDg uitsprak dat de Katholieke Middenstanders in onze streken zich maar liever in de neutrale vereenigingen moesten aaneensluiten, deelen zou. Wij verklaarden dat praatje niette kunnen gelooven. Maar wij achtten het toch noodza kelijk, dat Dr. Nouwens, tegenover het gebruik dat van het gezag van zijn naam wordt gemaakt, zich categorisch zou uitspreken. Wij ontvingen nu van Dr. Nouwens het volgende schrijven In Uw blad van 3 dezer wordt de vraag gesteld, of ik de opinie van „De Tijd" deel, wat betreft de neutrale Middenstandsorganisatie. Ik wensch mij niet te mengen in een polemiek tusschen „De Tijd" en andere bladen. Maar wat betreft mijn meening omtreDt de Middenstandsorganisatie, ten allen tijde ben ik bereid te ver zekeren en te herhalen, dat naar mijn innige overtuiging de Katho lieke Middenstanders van Noord en Zuid, van steden en dorpen, ver plicht zijn zich te organiseeren in Katholieke Middenstandsorganisa- tiën, ook wat betrelt de vakorgani- satiën. Deze Katholieke vereenigin gen kunnen dan verder federatief samenwerken met neutrale organi saties. Ik heb deze mijne meening uit eengezet en verdedigd in „DeTijd" van 11 14 Jut i 1903, en verder her haaldelijk in woord en geschrift, o. a. zoo uitdrukkelijk mogelijk op de Sociale Week te Utrecht. En ik heb getracht mijn daden in overeenstemming te brengen met mijn woorden. Ik bad het genoegen in het Noorden zoowel als in het Zuiden, in steden en in dorpen, verschillende R K. Middenstands- vereenigiügen op te richten. Mijn meening hieromtrent is steeds dezelfde gebleven, overanderd. Met alle achting. Aan deze pertinente verklaring be hoeven wij Diets toe te voegen. Hieruit blijkt ten duidelijkste, dat Dr. Nouweüs, die de Deutrale organi saties misschien beter kent dan een van ons allen, de opinie van „De Tijd" niet deelt ea mèt prof. Aengenent het veilige pad der Roomsche organisatie als het éénig-goede beschouwt. Het doet ons genoegen, dat wij ons in dezen niet hebben bedrogen. En dat evengoed als vroeger ook nü nog het gezag van Dr. NouweDS kan worden in de schaal gelegd, wan neer hier of daar de evenaar schom melt tusschen neutrale of katholieke organisatie. Wel opmerkelijk intusschen, dat „De Tijd", die in 1903 de inderdaad zéér duidelijke artikelen van Dr. Nouwens opDam ten gunste van Katholieke Middenstands-organisatie, welke zoo scherp tegen de neutrale vereenigingen waren gericht, nü een tegenovergestelde meening ver dedigt Wij b-tuigen Dr. Nouwens onzen dank voor zijn ronde beginselver klaring, die in Katholieke Midden standskringen met vreugde zal worden vernomen, en niet zal nalaten indruk te maken op degenen die zich door de meening van „De Tijd" ten gunste der neutrale organisaties lieten influen- ceeren. ONWEER IN DE LUCHT! In het Oosten betrekt de lucht. Zware dondei koppen vertoonen zich boven het Balkanschiereiland en de atmosfeer is zwanger van onweer. De Turken willen, naar het schijnt, oorlog met Qriekenland. Niet om voordeel, ook niet om Kreta zelf: ze begrijpen dat ze dat op den duur töch niet houdeD. Maar om het drijven der al-Griek- sche beweging te remmen, die een ge vaar is voor de eenbeid van wat er nog van Turkije overblijft, met name voor Macedonië. Een jong-Turksch waardigheidsbe kleder verklaart openlijk: „Wij zullen vandaag of morgen den heeren te Athene zeggen: Wat gij ons vertelt, is met uwe handelingen in strijd. Wij beoordeelen u naar uwe daden en stellen u nu en in de toe komst verantwoordelijk voor de ben den, voor de verkleede officieren, voor de verspreiding van Al-Grieksche schrifturen. Weigert u met dat alles op te houden, dan zal ons leger Grie kenland binnenrukken. Wij weten, dat de grootste overwinningen ons geen voordeel kunnen brengen. Wij kunnen Griekenland niet inlijven en een oorlogsschatting kan het arme land niet opbrengen. Wij weten verder, dat wij ons geld veel beter kunnen be steden dan voor oorlogstoerustingen en oorlogvoering. Wij zijn nuchtere staatslui, maar, gelijk gezegd, het geldt hier de binnenlandsche rust van het Turksche rijk en die moeten wij ver krijgen. „Kreta speelt daarbij maar een on dergeschikte rol, want wij ontveinzen ons niet, dat het eiland voor ons half verloren is. De bron van de Al Griek- ecbe agitatie moet echter'eens voor altijd dichtgemaakt worden 1" Ziedaar duidelijk den ernst van den huidigen toestand geschetst. De Jong-Turken zijn vastberaden, en de regeering schijnt niet tegen hen te durven optreden, althaDS de minister-president heeft blijkbaar reeds geen anderen uitweg gezien dan af treden. Een vergadering van 40,000 personen te MoDas'ir heeft aan den grootvizier telegrafisch een motie doen toekomen, waarin gezegd wordt, dat de bevolking gereed staat, naar de Grieksche grens te trekken, wanneer de regeering ten aanzien van de Kretenzische kwestie en andere belangrijke eiscben zich niet duidelijk verklaait en een afdoend besluit neemt 1 Dat heeft werkelijk den minister raad bewogen, aan de zaak kracht bij te zetten er is nu besloten, te Athene krachtige stappen te doen. Wat dit alles zal opleveren? De eenige hoop op een gunstige oplossing ligt hierin dat de militaire dictator Sjefket Pasja niet aan de zijde der radicale Jong-Turken staat. Zijn invloed kan nog veel doen, om het uiterste streven der Jong-Turksche partij te breken. IN NOORD-AFRIKA. Zooals "wij reeds gisteren mede deelden, te Melilla heerscht betrek kelijk rust. De genie herstelt onder een sterke dekking, de in den nacht van Dins dag op (Woensdag vernielde spoor baan, hetgeen wel een dag of twee zou duren de Mooren hebben blijkbaar geen half werk verricht! Voortdurend verontrust de vijand door kleine aanvallen en overvallen du Spanjaarden; da.t hij daarbij met groote brutaliteit te werk gaat, be wijst wiel het volgende bericht: Generaal Marinas deed met eenige stafofficieren en een klein escorte (uit alle berichten over de geleverde gevechten blijkt steeds weer op nieuw, met welk een grooten moed die Spaansche officieren hun soldaten hut voorbeeld geven, een ridderlijke moed die denken doet aan de doods verachting, waarmede de bataljons van Frederik den Groote met het geweer in den arm tegen het kanon vuur ingingen) een verkenningstocht naar du uiterste voorposten, toen plotseling het kleine hoopje aange val Iten werd door een aantal Moo ren, dat zich in de ravijnen ver scholen had. Een afdeeling infanterie snelde te hulp en ontzette den generaal uit zijn gevaarlijke positie. Ondertus- scihen waren echter een stafofficier en verschillende soldaten gewond! TEGEN DE ANARCHISTEN! De „Osservatore Romano", het or gaan van het Vaticaan, zegt het volgende over de gebeurtenissen in Spanje „Hou sneller en onbuigzamer het werk der reactie tegen' de revolu- onairen is, des te algemeener en war mer zal de bijval der, Iiomaansche, beschaafde volken zijn, die het rid derlijke Spanje op dit oogenblik vol vertrouwen het mandaat geven alle gemeenschappelijke rechten en be langen te beschermen die overal door een cosmopolitische bende van misdadigers bedreigd worden. Alle landen, de latijnsche bovenal weten helaas, dat zij in hun schoot den kanker bergen, dat zij deze giftige elementen moeten opnemendie slechts zinnen op het ondermijnen, van hun bestaan. Dfeze elementen vormen een zoo snood en verach telijk menschenras, zonder gevoel voor vaderland en mensclielijkbeid, dat. zij altijd op de gevaren en het ongeluk van het eigen land specu- leeren en dit ten eigen bate misbrui- kun telkens wanneer hun broeders de borst bieden aan de wapenen van den Vijand, kruipen zij uit hun ho len om schrik in de stad te versprei den, te plunderen en in het bloed hunner medeburgers te waden. De artillerie, die thans de straten van Barcelona schoonveegt treft met één slag twiee gezworen vijan dten der menscliheid, van haar vrede en haar welvaart, n.l. du anarchie en het anti-clerica- lismu. Beide zijn met elkaar nauw verbonden, daar zij een gelijk doel beoogen, (Wij mochten wenschen, dat 'duze vermaning door allen zal wor den ter hare genomen, die de ver antwoordelijkheid van het gedrag dragen, zoodat zij zich overtuigen hoe zij door aanmoediging van het anti-clericalisme slechts rijksvijan-v dien en reeruten'der anarchie kwee- kun, die op een dag o moge die verre zijnde eerste gelegen- huid benutten om in vuur- en bloed- orgiuën te zwelgen." Ons zomertje. 't Is hollen of stilstaan! Na de vree- selijke guurheid, kou en wind der laat ste maanden, komen nu opeens uit Oost en West berichten van ongewone hitte. In de Vereenigde Staten lijdt het volk zwaar in de geteisterde steden, en in het Zuiden van Rusland bezwijken vele menschen van de warmte. Aan de „Daily Mirror" wordt uit St. Peters burg gemeld, dat de thermometer in de geteisterde streken 125 graden aan wijst. In de badplaatsen van de Krim, die in dezen tijd van het jaar druk bezocht worden, zijn vele slachtoffers aan zonnesteek. Ook in Engeland is het aan de Oost kust zeer warm. Te Hunstanton wees de thermometer eergisteren 85 graden in de schaduw aan Alles voor den. vrede! Te Parijs zijn proeven genomen met nieuwe kanonnen, welke de ongehoor de snelheid van 6 schoten in de minuut zouden bereikt hebben. De proeven, welke in de batterijen van St. Eime plaats gegrepen, hebben de „beste" re- menschen interesseeren, en wat óók erg in den smaak valt, dat is de figu ratie die meneer Ter Hall in zijn re vue, naar ik hoor, van verschillende Haarlemsche straten heeft gemaakt De mop van mijn goeden vriend De Dood, volgens Ter Hall altijd als hij aan de deur staat, de dood boven z'n hoofd heeft hangen en het heilige land in het verschiet, slaat in, dat is zeker, want die heb ik in mijn winkel wel dertig keer hooren navertellen. En ai vind ik voor mij de afbeelding niet erg sma kelijk, daar zijn er, die zich nog dagen lang amuseeren met de twee hloote voeten onder een gerafelde broekspijp, welke de afbeelding zijn van de Barre- voeterstraat in de personificatie van verschillende straten, die een rol spelen in die revue. Zoo ziet men, dat een mensch weinig noodig heeft om eens smakelijk te lachen: eigenlijk maar een geluk, want een beetje vroolijkheid en opgeruimdheid in dezen tijd van ma laise en misère mag er wèl wezen! Ook düürom vind ik een kermis nog zoo kwaad niet, en dat men in dezen tijd dan eens een aardig tooneelstuk gaat zien of een populaire operette mits de vertooners en inpresario's zorgen dat iedereen die stukken ook zien kan daar kan ik best inkomen. En ik voor mij mag dan ook in mijn winkel liever iemand krijgen die bijvoorbeeld een mopje uit de „Dollarprinses" neu riet dat haar nog in het hoofd zit van den vorigen avond, dan een kniesoor, die gromt en bromt en vit en spijkers op laag water zoekt en alles afkeurt. Zoo heb ik me onlangs eens in een feestvergadering' eens heerlijk geamu seerd met een amateur-voordrager, die op den meer en meer gebruikelijk en weg 5 la Speenhof aan het declameeren sloeg. Ja, daar moet ik toch eens wat van vertellen. Daar werden, door dien werkelijk verdienstelijken zanger, ook coupletten gezongen over een zeker ad vocaat in onze buurt, die in den laat- sten tijd nog al eens wat van zich hooren liet. En ik kan de verzoeking niet weerstaan om een paar van die Speenhofsche coupletjes hier over te schrijven: „Bloemendaal bezit een meester, Advocaat en journalist, Procureur en krantenschrijver En sensatie-publicist, Raadslid ook van die gemeenle Die, ais spreker lang niet mis, Nooit een hatelijkheid zal uiten, Mits.... 't maar niet op Kuyper is! In ieder blad, daar kun je lezen: Tideman wordt nog beroemd: 'k Hoor nu, dat er wormenkoekjes Naar den man pas zijn vernoemd: Wie aan Lintworm laboreert nu, Slikt dat nieuwe praeparaat: 't Maakt den lintworm zóó ver- (velend, Dat ie gauw de pijp uit gaat! Foei, foei, wat hebben we gelachen bij die voordracht. Och ja, 't is wel een beetje Schadenfreude, maar dat mag toch óók wel eens, niet waar? De his torie zelf is te treurig en te akeligj om te lachen, maar een humorist weet uit alles een grapje te maken. Wat 'n benijdenswaardige gave dat moet we zen, je ziet alle dingen van den grappi- gen kant! We moesten eens zoo iemand hebben om onze gemeentezaken eens wat vroolijker te maken. Ik zou bijvoor beeld wel eens willen hooren hoe ie mand van die geschiedenis met den aan koop van het groote huis in de Kruis straat voorgevallen^ nog iets aardigs en grappigs zou kunnen maken! Daar heeft de Raad eerst toegestemd om het dure huis aan te koopen voor een bu reau der lichtfabrieken, waarvoor het uitnemend is gelegen. Maar nu wil men zoowaar, ofschoon het huis solied en hecht en goed ingericht is, er een ba gatel van f24000 aan vertimmeren gaande heeren ambtenaren kijken niet naar de berooide gemeentekas: ze wil len het extra en prima hebben, hoeveel 't kost komt er niet op aan! De krant heeft het al verteld, dat de Raad zich niet liet voor den gek houden en na dat h ijde eerste maal zich verzet had tegen die overdreven luxe-uitgaaf, de voordracht ook een tweede maal veront waardigd terugstuurde, toen men zoo waar de brutaliteit had om ongewij zigd, zonder dat er wat aan veranderd was, hetzelfde voorstel van die f24.000 nog eens te doen! Ik hoor, dat met een paar duizend gulden te vertimme ren, het gebouw best voor bureau is in te richten: lui die het weten kun nen, hebben dat opgenomen. Welnu, dan moesten B. en W. zich toch niet zoo door hun hooge ambtenaren laten biologeeren, dat ze met alle geweld een kwart ton gouds eraan verbouwen willen! Anders zie ik het er nog van komen, dat de gemeente met het groo te huis blijft zitten zonder dat we er wat aan hebben dan renteverlies, net als met het Weeshuis aan het Groot Heiligland ,dat we óók hebben gekocht te kwader ure, en dat nu ook toch eens spoedig een bestemming moet heb ben. Ik hoop mèt onze redactie, dat de Raad niet zoo roekeloos mag wezen om het Weeshuis, dat we nu eenmaal hebben ,toch maar in 's hemelsnaam te gaan inrichten voor museum! Daar is het nu, met al het vreemd elingenbezoek, toch waarlijk heelemaal niet de plaats voor. Maar we kunnen het toch niet zoo renteloos laten leegstaan, zal dan misschien iemand zeggen Wel, ik zou meenen, dat Haarlem heelemaal geen overvloed heeft vaii gemeentelijke ge bouwen, en dat de gebouwen die de gemeente in gebruik heeft, allemaal te bekrompen en te nauw zijn en te wei nig ruimte hebben, dat hoor je bijna dagelijks! Waarom zou men daar niet flinke bureaux kuHnen inrichten om den dienst van 't raadhuis, waarover al zoo lang geklaagd wordt, wat beter en royaler en ruimer in te richten? Ik noem maar een voorbeeld, en onze raadsleden zullen er allicht nog drie of vier bij kunnen geven! Neen, een be stemming is er wel voor het oude Weeshuis te vinden, mits het maar gbén Museum worde, daar houd ik me aan! 7 AUGUSTUS.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1909 | | pagina 1