ESPERANTO.
R. K. Middenstands-
vereeniging
Markten.
Hillegomsche ftlledagjes.
Gemengde Buitenlandsche berichten
Een koning van
ander patronaat van den H. Jozef,
te Haarlem,
afdeeling van „de Hanze", goed
gekeurd bij Bisschoppelijk besluit van
26 October 1907 en bij Konink
lijk besluit van 9 Mei 1908.
XV.
FEUILLETON.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ™™JR£D'
Do R.-K. Middenstandsvereeniging
stolt zich ten doel, volgens art. 2 harer
Statuten, da zedelijke en stoffelijke be
langen van den handeldrijvenden en
industrieel en Middenstand in het alge
meen, en van hare leden in het bij
zonder te behartigen, overeenkomstig
de beginselen van den 'R.-K, Gods
dienst.
Nog slechts kort geleden opgericht
bracht zij reeds veel tot stand, en
toonde op velerlei wijzen het nut van
haar bestaan.
Zij voerde o.a. eene krachtige actie
togen het verleenen van al te lang cre-
diet en de z.g. vliegende winkels; in
baar vergaderingen werden belangrijke
onderwerpen, als coöperatie, inkom
stenbelasting, arbeidscontract, enz. be
handeld
boekhoudcursussen werden door
baar opgericht;
door hare bemiddeling werden de
feesten der Alg. Ned. Wielr. Bond den
aorigen zomer hier ter stede gevierd;
■en onderlinge glasverzekering zal
Weldra door haar tot stand komen;
op haar verzoek werden de le H.
Communiedagen in de verschillende
patochieën, zooveel mogelijk op uiteen
lopende datums gesteld.
Dit en nog veel meer deed zij reeds
te het belang harer leden en van den
R.-K. Middenstand in het algemeen;
nog veel meer zou zij kunnen doen,
indien zij van de R.-K. Middenstan
ders krachtiger steun genoot, dan tot
dusver; indien nog meerderen zich bij
haar aansloten.
De betrekkelijk geringe contributie
van ƒ1.30 per 3 maanden kan geen
beletsel zijn.
Daarvoor hebben de leden bovendien,
doordat de Vereeniging aangesloten is
bij de Haart. Handelsvereeniging, gra
bs gelegenheid information in te win-
*on; dubieuze posten ter incasseering
te geven aan het bestuur der IL H. V.
bat rechtskundige adviezen betreffende
hunne zaken te vragen bij de advocaten
dwr EL H. V.
Het bestuur spoort daarom hiermede
■He, nog niet aangesloten R.-K. Mid
denstanders aan, als Lid dezer nuttige
■ereeniging toe te treden; zich niet
te laten weerhouden door de gedach
te, misschien onmiddellijk geen per
soonlijke winst te behalen, maar door
hun steun aan deze vereeniging te ge-
'en, het goede doel der vereeniging
te heipon bevorderen en daardoor ook
middellijk hun eigen belangen beharti-
Voor hef Lidmaatschap kan men
•óch aanmelden bij het Bestuur of bij
ate* Sscretaris
G. A. M. JONCKBLOEDT Lz.
Lange Heerenstraat 24.
P.S. Da vergaderingen zullen in de
agenda der „Officieele Kerklijst" wor
de* bekend gemaakt.
HET BESTUUR.
tn de week van 16 Aug. tot 21 Aug.
Maandag. Alkmaar, Amsterdam,
Beemster, Gouda, Haarlem, Hoorn,
Medemblik, Velsen. Dinsdag. Beemster
Beverwijk, Purmerend. Woensdag, Am
sterdam, Beemster, Enkhuizen, Haar
lem, Helder, Schagen, Uitgeest, Velsen,
Donderdag. Beverwijk, Edam, Haar
lemmermeer, Hoorn, Purmerend, Scha
gen, Zaandam. Vrijdag. Alkmaar, Am
sterdam, Assendelft, Hoorn, Leiden.
Oostzaan, Purmerend, Schagen, Velsen.
Zaterdag, Alkmaar, Amsterdam, Edam,
Hoorn, Leiden.
Katholiek, niet neutraal!
Mijn voorlaatste brief was zwart
gallig, maar met hoop in het hart
keek ik toch de toekomst in. Ik ein
digde dat schrijven van pessimisme:
„Er is gelegenheid tot het opvlam
men van een heilig vuur!"
Wel niet als Katholiek man, zooals
wij hem kennen, maar als man der
Regeiring kwam Baron van Wijnber
gen deze week (de eerste van Juli)
een vonk leggen, die voor onsen Ka
tholieken Middenstand aanleiding kan
zijn tot de gedoofde vuren weer te
ontsteken.
Zulk begin zou van heilzamen in
vloed wezen 1"
Helaas, 't bleef stil of eigenlijk ge
zegd 't bleef niet stil. Mede door Ka
tholieken onderteekend, verscheen er
een oproep tot stichting eener neu
trale middenstandsvereeniging. En
ja, we hoorden een beroep doen op...
„De Tijd" tot vergoelijking. Wij hoor
den de alleen-mogelijkheid van een
neutrale vereeniging verdedigen met
een verwijzing naar het jammerlijk
verloop der reeds gestichte Katholieke
middenstandsorganisatie.
Het beroep op „De Tijd" is vol
strekt niet bewijskrachtig, want o.i.
faalt dat Amsterdamsche hoofdorgaan
in dezen, maar bovendien, indien het
gelijk had, zou zijn gevoelen voor
Hillegom n g niet het ware zijn.
Hier is toch geen sprake van het
voortbestaan, van het voortleven
in een oude, gevestigde organisatie, in
een vereeniging, die voor den Hille-
gomschen middenstander zijn sporen
reeds verdiend, veel voordeelen afge
worpen heeft. Er is nog geen mid-
denstandsvereeniging, laat staan een
ingegroeide.
Er zal getracht worden een „neu
trale" middenstandsvereeniging op te
richten. Maar als Katholieken zeggen,
wij gaan die poging steunen, want
het is gebleken met een Roomgche
organisatie geeft het niets, dan moe
ten ze consequent en logisch rede
neeren en op dienzelfden grond ook
de neutrale vereeniging verwerpen,
want een reeds eerder, en 't is nog
kort geleden, gestichte middenstands
vereeniging is evenzeer verloopen.
Bovendien Katholieke vereeniging
moet voor Katholieken op den voor
grond staan, vooral als ze van zoo
ingrijpenden invloed zijn in het leven
als een middenstandsorganisatie. De
Katholieken, ook van Hillegom heb
ben hier wel te overwegen, wat de
gezamenlijke Hoogwaardige Bisschop
pen van Nederland voor nog geen
twee maanden tot het Katholieke
volk gesproken hebben. In een schrij
ven door het geheele Nederlandsche
Episcopaat onderteekend lezen weals
eerste besluit:
„Het is en blijft de ernstige en uit
drukkelijke wensch der Hoogwaardige
bisschoppen, dat de hun onderhoorige
Katholieken zich vereenigen en ver-
eenigd blijven in Katholieke org an i
saties. Deze moeten het spreekt
vanzelf niet slechts vereenigingen
van Katholieken, maar inderdaad Ka
tholieke vereenigingen zijn, waarin de
Katholieke beginselen tot hun volle
recht komen. Wat ook het naaste
doel dier vereenigen moge zijn, het
voornaamste en het hoogste doel, zoo
wel van de vereening als van den
enkelen mensch, is da dienst van God."
Dat Katholieken in een neutrale
middenstandsvereeniging in ernstig
conflict kunnen komen met beginsel
is volstrekt niet denkbeeldig.
De middenstandsvereening wil ver
betering breDgen, ze zal zich daarbij
buiten de politiek houden. Maar dit
laatste is om neutraliteit onmogelijk,
haar politieken invloed zal ze laten
gelden, ook al wordt dat niet qua
vereeniging gedaan. Als wij onzen
Hillegomschen Raad beschouwen, dan
vinden geen lid, die uit den nering
doenden en industriëelen middenstand
komt. Vroeg of laat zal die gedachte
rijzen in den boezem der neutrale
middpnstandsvereeDiging. En wat moe
ten haar Katholieke leden dan? Mo
gen zij dan haar lidmaatschap cachet
geven aan de candidatuur van een
niet-Katholiek En hier geldt wel de
gelijk het beginsel, want er komt in
den gemeenteraad nog heel wat meer,
dan speciaal middenstandsbelang, voor
't mes. Maar, zal men zeggen, alleen
materiëele verbetering van positie is
het doel. Als dit werkelijk zoo is, dat
men dan niet spreke van midden-
Btandscoöperatie, gezamenlijke inkoop
e. d. is het doel. Komt men zoo voor
den dag, dan is het zeker, dat men
niet slaagt, omdat hier juist het punt
ligt, waarover reeds eerier gestruikeld
werd. Als de handel zelf in de zaak
betrokken wordt, dan zijn er reeds
meerderen terstond klaar, om de banden
van alles af te trekken. Maar er ie niets
van coöperatief werken als zoodanig
sprake, er is wel degelijk de rede van
een sociale vereeniging. En daarvoor
komt nog wat meer kijken dan alleen
zuiver geldelijk voordeel.
Vraag eens aan een katholiek, aan
een anti-revolutionnair middenstander
is het goed, dat oen geloovig christelijk
arbeider in een neutrale arbeiders
vereeniging gaat? Het antwoord is:
neen dat verwerpen we absoluut, want
dan wordt hij meegestuurd in de so
cialietische richting, die is-voor de
maatschappelijke orde verkeerd. Ik
onderteeken zulk oordeel ten volle.
Maar een middenstandsvereeniging is
eveneens niet enkel een zaken vereeni
ging. Ze heeft wel degelijk invloed op
de maatschappelijke richtiag, omdat
ze is een organisatie van een stand,
van een sociaal orgaan. En waar een
neutrale arbeidersorganisatie den socia
listischen kant uitgestuurd wordt, zakt
een neutrale middenstandsvereeniging,
net als een neutrale patroonsvereeni-
ging af, naar de liberale zijde. Vraagt
stukken van loonsbepaling,van arbeids
tijd, van zondagsrust etc. komen in de
middenstandsorganisatie wel degelijk
aan de orde. In naam der neutraliteit
kunnen en zullen ze er niet van de
baan gehouden worden. Ze worden
besproken, er moet over gehandeld
en besloten worden. En wat moet dan
de houding zijn van Katholieke leden?
Neutraliteit is hier onmogelijk en zal
blijken te zijn liberaliteit, liberaliteit
op de leest van het Manchesterdom.
Maar ik wil niet uitweiden op dit
chapiter# Ik geloof voldoende in 't
licht gesteld te hebben, dat de Katho
lieke middenstanders gevaarlijk spel
gaan spelen, als ze meedoen aan neu
trale middenstandsorganisatie.
Men wil blijkbaar organisatie. Dat
is toe juichen. Men sla echter op de
gelijke wijze de handen aan de ploeg,
Laat er komen een neutrale midden
standsorganisatie, maar men stelle er
oogenblikkelijk een katholieke naast,
om de beginseltaktiek zuiver te houden
en toch federatief op 't stuk van zaken
doen één lijn te trekken.
Men zegge niet, Katholieke organi
satie is onmogelijk, de feiten hebben
geleerd, dat tegenwerking haar ver
hinderd.
't Is ontegenzeggelijk waar, er was
tegenwerking zelfs van een zijde, waar
met beide handen het pogen stevig
vastgegrepen, krachtig gesteund, zake
lijk geleid, hoogelijk gewaardeerd had
moeten worden. Maar men heeft niet
ingezien, dat er nog „rechters te Ber
lijn" wonen. Er is ontmoediging ge
komen over sommige voormannen,
die ondank inoogsten, waar ze ten
minste toch een klein weinigje aan
moediging hadden mogen verwachten.
Dat die ontstemming plaats mog6
maken voor een nieuwe kracht Men
ga opnieuw beginnen, men wende zicb
direct tot het goede kantoor, waar
wel aanmoediging, wel hulp, mede
werking, waardeering gevonden wordt
De katholieke middenstanders heb
ben voor alle katholieken van Hillegom
een voorbeeld te geven, want als zij
zich gaan steken in een kleurloos
kleed, verlammen zij tevens het ge
heele Katholieke leven. Zij geven een
voorbeeld, dat zeer aanstekelijk werkt,
als het een voorbeeld van neutraliteit
is. Dat slechte voorbeeld behoeven ze
niet te geven. Alle'belangen, oordeelen
die door een neutrale middenstands
vereeniging gediend en behaald kunneo
worden, kunnen in en door een katho
lieke vereeniging eveneens verkregen
worden, mits men z l f wil.
Op den wil komt het aan!
VAN DORP.
XIII.
De Katholieken en het Esperanto V.
In onze vorige artikelen hebben we
reeds kennis gemaakt met vooraan
staande Katholieken in de Esperanto-
beweging; zooals Pastoor Peltier, Pas
toor Dombrovski; Monseigneur Luigi
Giambene. Dezen laatste noemden we
echter slechts terloops. Volledigheids
halve voegen we erbij, dat hij stich
ter is van het orgaan „Roma Esperan
tist»", van de te Rome gevestigde Es
peranto Club „Imperiosa Civitas", en
schrijver van eenige Esperantowerkjes,
van welke 't bekendste is „Tra la Es
peranto literature". Een ijverig pro
pagandist dus.
Ook pastoor Jacobo Meazzini, pro
fessor in het Seminarie te Arezza, is
een persoon van beteekenis in de Ita-
liaansche Esperantobeweging. Hij gaf
een uitgebreid Italiaansch-Esperanto
woordenboek uit, benevens de Italiaan-
Sche vertaling van „Une heure d'Es-
peranto." Met pastoor Bianchini is hij
vooral bekend door het schrijven in
de Italiaansche pers over het Espe
ranto.
Als men zoo'n beetje in de Esperanto-
wereld thuis is, hoort of leest men
al gauw van professor Austin Richard
son, Instituut St. Louis, Brussel. Di
recteur van „Espero Katolika" zijnde,
schreef hij reeds tal van interessante
artikelen in ons tijdschrift, voorname
lijk over de Anglicaansche Kerk en
hare verschillende richtingen.
Daarenboven is pastoor A. Richard
son Vice-Voorzitter van den Belgischen
Esperantisten Bond, medewerker aan
„Le Mon(le Esperantiste", en schrijft
voorts geregeld propaganda-artikelen in
„Le Patriote". Ook op de Wereld-Esj
peranto-Congressen is hij *n bekend
redenaar. Pastoor Richardson werkt
vooral veel in Seminaries, en met suc
ces. Dank zijn ijveren, toont de alom
bekende Kardinaal Mercier zeer veel
belangstelling voor het Esperanto, even
als de voor eenigen tijd overleden Mon
seigneur van den Branden de Reeth,
lid van de „Pastra Esperantista Fra-
taro." Onder de Belgische geestelijk
heid telt men dan ook zeer veel ben
oefenaars van het Esperanto, hetwelk
ook in tal van Seminaries ijverige vol
gelingen vindt.
Over pastoor Kamille Lhor, welke
in Catalonië bezig is een priesters-
Esperantistenbond op te richten, lazen
onze lezers reeds in een vroeger ver-;
schenen artikel.
Het gaat natuurlijk niet aan, alle
geestelijken op te noemen, welke een
werkzaam aandeel hebben in de ver
breiding van het Esperanto; wij zou
den daarvoor meerdere artikelen be
hoeven. Sluiten wij de rij dus met
pastoor H. Egbers, uit Engeland, een
uitstekend Esperantische propagandist,
steeds bereid onze beweging met raad
en daad te steunen en aan te moe
digen.
Terwijl we in tal van landen geeste
lijken zagen ijveren voor de verbrei
ding der Esperanto-taal, bleef deze voor
onze geloofs- en landgenooten nog
steeds onbekend; totdat eindelijk in
September van het vorig jaar „de Voor
hoede" een artikel over het Esperan
to publiceerde, weldra gevolgd door
„het Huisgezin" welke in een zestal
artikelen haar lezers inlichtte omtrent
„Het vraagstuk eener wereldtaal er het
Esperanto." Toen een flink artikel in
„do Residentiebode" en meerdere in
„de Nieuwe Koerier". Ook in „de Maas
bode" kwamen reeds tal van artikelen
over het Esperanto voor, alsmede in
„de Tijd", „het Centrum", „de Katho
lieke School", „het Dagblad van Noord-
Brabant", enz. Nog geen maand geleden
verscheen een zeer uitvoerig artikel in
„de Katholiek". Ook „Het Hoog am
bacht" maakte melding van hot Espe
ranto. Bovenaan staan echter de
„Noordbrabanter" en „de Nieuwe Haar-
lemsche Courant", welke hunne lezers
wekelijksch inlichten omtrent de Es-
peranto-beweging.
Zooals te begrijpen is, riepen deze
artikelen hier en daar nog al belang
stelling voor het Esperanto te voor
schijn, en deze belangstelling neemt in
den laatsten tijd gestadig toe. Er vorm
de zich een comité, met als doel, een
Nederlandschen Bond van Katholieke;
Esperantisten tot stand te brengen. Ten
einde hieraan bekendheid te geven,
werd de volgende oproep in „La Ho-
landa Pioniro" geplaatst:
Waarde Geloofsgenooten
Dank den ijver van een aantal Ka
tholieke Esperantisten, welke in de
Katholieke Nederlandsche Pers artike
len over deze taal schreven, neemt
het aantal onzer geloofsgenooten, wel
ke Esperanto bestudeeren, meer en
meer toe. Met groote vreugde consta-
teeren wij dit, de gewichte beteekenis
van het Esperanto voor de Katholieke
Kerk in 't oog houdende.
Reeds in 1905 schreef pastoor Peltier
de eminente stichter van ons tijdschrift
„La Espero Katolika", in genoemd or
gaan een artikel over het Esperanto
en de Katholieken. Hij toonde duidelijk
aan, dat het Esperanto groote waarde
voor het Katholicisme heeft, en wel
daarom, wijl onze Kerk niet tot eenige
streken is beperkt, maar waarlijk ver
spreid is door de gansche wereld, 'n
Zoodanig lichaam heeft een algemeene
taal noodig voor de onderlinge betrek
kingen tusschen de verschillende vol
keren, welke aan haar verbonden zijn.
Tijdens het congres te Genéve in 1907
gaf Paus Pius X zijn zegen aan de
Katholieke Esperantisten, om hen aan
te sporen den grooten arbeid voort te
zetten. Maar tot nu toe vormden de
Katholieken in ons land slechts een
zeer klein gedeelte van de Esperantis
ten. Daar de propaganda echter onop
houdelijk vooruitgaat, hebben wij goe
den moed, en roepen u krachtig toe:
Geef ons uwe hulp, teneinde een Ka
tholieke Esperanto Bond te stichten,
om de Esperanto-propaganda onder Ka
tholieken met meer succes voort te
zetten. Op velerlei wijze zouden wij
kunnen propagandeeren, bij voorbeeld:
door regelmatig aan de Katholieke
Pers de vooruitgang der Katholieke Es-
peranto-beweging over de geheele we
reld te zendendoor 't aanwerven van
abonnees voor „La Espero Katolika";
door 't verspreiden der uitgaven van
de „Algemeene Katholieke Esperanto
Bibliotheek" en andere Katholieke Es-
p eranto-werk en
Verder wijst de „Alvoko" er nog op,
dat wij in navolging van dergelijke in
richtingen te Rome, Jerusalem en Pa
rijs, ook in verschillende steden van
ons land Katholieke Esperanto-Bureaux
zouden kunnen oprichten, teneinde aan
buitenlandsche geloofsgenooten en
geestverwanten inlichtingen te verschaf
fen over de Katholieke Kerk in ons
land. Hierna 'n datum voor 'n voor-
loopige samenkomst, en de namen der,
leden van het voorloopig comité.
Spoedig hopen wij in staat te zijn,,
den juisten datum van oprichting aan.
onze lezers bekend te maken. i
In afwachting beginne men vast Es
peranto te leeren! Voor de kosten be
hoeft men dat waarlijk niet te laten!
Een geschikt leerboek, ook voor zelf
onderricht, is voor de somma van 50
cents verkrijgbaar. Men schrijve naar
Joh. Luneman, v, d. Neerstraat 40,
Den Haag.
ESPERANTANO.
Eogoland en het Vaticaan
Wij hebben in ons „Buitenland"
deze week reeds gemeld, dat Lord
Curzon en eenige zijner collega's binnen
korten tijd een wetsontwerp zullen
indienen, waarin het voorstel wordt
gedaan om de Engelscbe regeering bij
het Vaticaan te vertegenwoordigen
tevens verzocht men, om deze taak
aan den vice-koning van IerlaDd op te
dragen, door n.l. een Iersch minister
voor dien post te benoemen Deze zou
reeds in den persoon van Sir Thomas
Grattan aangewezen zijn.
De kwestie van een diplomatieke
vertegenwoordiging van Engeland bij
het Vaticaan is echter niet nieuw.
Reeds in 1848 werd een dergelijk wets
ontwerp iDgediend; men slaagde er
echter niet in om de oppositie der
protestanten te overwinnen. Gedurende
het pontificaat van Pius IX en tot
aan den val van de wereldlijke macht
der Pausen was de Engelsche regee
ring in den persoon van Sir Odo
Russel te Rome officieus vertegen
woordigd. Omstreeks het jaar 1880
toen de toestand in Ierland aldoor
gevaarlijker dreigde te worden en En
geland in zeer vele moeilijkheden
bracht, zond Gladstone verscheidene
jaren achtereen, een Iersch afgevaar
digde, zijn vriend Errington, naar Rome,
die belast werd om met het Vaticaan
in onderhandelingen te treden en de
tusschenkomst van Paus Leo XIH in
te roepen, om de nationalistische be
wegingen te onderdrukken.
De zending-Errington had nu en
dan gelukkige resultaten, met het oog
op den revolutionnairen toestand in
IerlaDd, waarvan Parnell de leider
was. Sommigen veronderstelden toen
en met recht dat deze officieuze
zending, welke aan Errington was op
gedragen, weldra in een officieele ver
tegenwoordiging zou veranderd worden.
In deze verwachtingen werd men echter
bitter teleurgesteld, en het ie niet
boven alle twijfel verheven of men
ook thans geen teleurstellingen te
wachten heeft.
Na het Eucharistisch Congres.
De „Köln. Volkszeitung" bevat een
schrijven van kardinaal Fischer, den
aartsbisschop van Keulen, waarin deze
zijn dank betuigt aan al degenen, die
hebben medegewerkt tot het gelukkig
verloop van het 20ste Eucharistische
congres, te Keulen gehouden.
„Deze dank, zoo schrijft de kardi
naal o. a. moet het eerst worden ge
richt tot de leden van het locaal co
mité, die onder leiding van den voor
zitter, den vicaris-generaal, al de voor
bereidselen hebben getroffen. Verder
aan de verschillende regeerings- en
stedelijke autoriteiten, waarbij ik nog
met name aan het tegemoet komend
optreden van de spoorweg autoriteiten
hulde breng; ook aan de gastvrije
Keulsche burgers, die de kardinalen,
bisschoppen, prelaten m hun woningen
ontvangen hebben, aan allen, die voor
het waardig en schitterend verloop
van de processie zorg hebben gedra
gen, aan de „Ordner" en aan de be
woners der straten, langs welke de
processie getrokken is, en die hun
huizen en den weg zoo waardig-toe-
passelijk hebben versierd; eindelijk
aan heel de katholieke bevolking der
stad, die gedurende de congresdagen
en vooral tijdens de processie een
houding aan den dag heelt gelegd,
die de bewondering gewekt heeft van
ai onze vreemde gasten en die den
ouden goeden naam van onze stad
opnieuw heeft bevestigd
Dan brengt mgr. Fischer o. m. zijn
dank aan kardinaal Vannutelii. Hij
deelt voorts mede, dat de kardinaal
legaat aan den H. Vader reeds in het
kort, verslag heeft uitgebracht over
het verloop van het congres en dat
de Paus telegrafisch uitiDg heelt ge
geven aan zijn vreugde over het ge
lukkig resultaat.
„Maar vooral moet eer en dank
gebracht worden aan God den Heer,
die ons congres heeft willen zegenen.
En daarom noodig ik de katholieken
van de stad uit, a. s. Zondag op het
feest van Maria Hemelvaart, bijeen te
komen in den Dom om den plechtigen
pontificalen Dienst bij te wonen, die
door den wijbisschop opgedragen zal
worden tot dank voor den ontvangen
Goddelijken zegen, een die met een
Te Deum en met het geven van den
zegen met het H. Sacrament beëin
digd worden zal. Eveneens zal 's avonds
een plechtig Danklof worden opge
dragen met predikatie."
Bij beide plechtigheden zal deelec-
trische veriicbtiDg in den Dom weer
branden als tijdens de congresdagen.
Van het gevechtsterrein in
Noord. Afrika.
Diep roerende episodes, gebeurte
nissen waaruit wij kunnen zien met
Naar het Engelsch.)
34)
Ik had irdj zei ven vroeger geoe
fend om van elke kamer, waai' ik
binnenkwam, den inventaris scherp
°P te nemen. Deze oefening is zeer
Noodzakelijk voor allen, die het pad
der misdaad bewandelen, en ik kende
Dtijn les zoo goed, dat ik in een ka-
Jner van gewone grootte ieder arti
kel zou hebben kunnen opnoemen, en
daarvan tot op een haarbreedte de
Plaats had kunnen aangeven, wah-
Jieer ik er slechts eenige seconden in
bad mogen verwijlen. Het was dus
T'oor mij niet noodig een licht aa,n
mjaken, daar de extra-zin voor
opmerkingen mij even goed als de
°og en diende. D|e administrateur
®hep rustig, wat zwaar adpmend.
kmi nog zekerder te zijn. legde ik een
Otet ether gedrenkten zakdoek over
jijjn gelaat en wachtte nog een wijl.
~aar hij geen kik gaf, was ik in
^nat mijn buit bannen te halen.
jEen paar uren van den dag had ik
besteed om den sleutel te vijlen en
schuren cun dien in vorm en groot
te gelijk te krijgen aan den afdruk,
dien ik van den sleutel va,n de brand
kast bad genomen. ÏWas ik in ons
eigen kwartier geweest, dan z'ou ik
dit deel van het werk aan onzen be
kwamen instrumentmaker hebben
overgelaten, maar een leider moet
in staat zijn al het Werk van zijn
ondergeschikten te doen, en ik vleide
mij, dat ik mijn werk niet kwaad
gedaan had. In elk geval, toen ik
mijn sleutel gebruikte, sprong de
deur der brandkast open, en de buit
lag1 onder mijn bereik. Ik hioet hier
herinneren aan het feit da,t 'in dein
tijd, waarvan ik spreek, het systeem
om door middel van vingerafdruk
ken de misdadigers te ontdekken,
nog niet bij de politie algemeen in
gebruik was, maar ik mjoet mijzel-
ven de eer geven, dat 'ik de eerste
was om de mogelijkheid te voorzien.
Om op alle gebeurlijkheden voorbe
reid te zijn, had ik daarom de voor
zorg genomen, mij n handen te bedek
ken met indiarubber handschoenen,
zooals de geneesheeren die bij lijken
gebruiken, en ik was derhalve In
staat mijn werk met vertrouwen te
verrichten. I
Ik haalde alle juweelen, die de safe
bevatte, daaruit, en maakte geen uit
zondering voor de juwteelèn mijner
vrouw, want. om de mogelijkheid van
verdenking af te wenden was bot
noodig dat zij, evenals de overige
bezitsters van juweelen, de hare var-
liezen zou; maar ik wad besloten,
haar verlies met een nieuw stel te
vergoeden, als zich daartoe gelegen
heid. bood. Over haar eigen diaman
ten zou op gelijke wijze als over de
rest van den buit beschikt worden,
want juist door zulke voorzorgen
na te laten, brengen misdadigers van
den tweeden rang zicb onder het be
reik der wet.
De juweelen in mijn kleeren ver
bergende, maakte ik mij gereed weg
te gaan. Er was een belangrijke som
aan goudgeld in de brandkast, Welk
geld door den administrateur ge
bruikt. werd om Amerikaansehe
munten te wisselen in Engelsch
goudgeld, maar ik besloot deze som
onaangeroerd te laten, daar haar
grootte en haar gewicht mij Zouden
beletten ze veilig weg te bergen. Ik
nam daarom den met ether gedrenk
ten doek van bet gezicht van den
nog steeds slapenden administrateur
af, sloot, de deur der brandkast we
der, na de juweelen-étui's netjes te
hebben opgestapeld, en verliet toen
de kajuit, de deur achter mij op de
zelfde wijze sluitende, als ik haar
had geopend.
Naar de andere kanier terug te
keeren, de gomelastieken buis en 'de
andere ingrediënten in te pakken en
weg te bergen, was het werk van een
oogenblik, en tinnen het half uur
was ik: weder in mijn eigen kajuit,
met. den buit in mijn bezit.
De reden, waarom ik de ju woelen
de osje» achterliet was duidelijk. Aig
.de administrateur niet op den in
houd van die doosjes lette, doch al
leen keek of ze nog aanwezig wa
ren, dan kon de reis ten einde loopen
zonder dat het verlies ontdekt werd
en behoefde ik geen uitgebreide
voorzorgen te nemen. Dtoch bij nader
inzien herinnerde ik: mij, dat ten
minste één van de bezitters der klei-
noodiën het schip te Queenstown zou
verlaten, en dat derhalve do dief;
stal zou ontdekt Worden vóór wij
Liverpool bereikten. Mijn vrouw
sliep, t.oen ik mijn eigen hut weder
betrad, zoodat ik geen gewetenskna-
ging gevoelde over betgeen ik ge
daan had. Terwijl ik in bed lag,
begon ik te overwegen wat èr in
geval van een onderzoek moest ge
daan worden, en dan bet gevolg
daarvan was, dat ik besloot dadelijk
handelen. Ik had op het stoomschip
een drietal vertrekkenem slaapka-
kamer, een zitkamer en een badka
mer.
Ik was dus in staat mijn werk te
doen zonder dat mijn vrouw eenigen
argwaan kon opvatten. Mijn kooi
verlatende, sloop ik naar de zitka
mer, waar ik: bij een klein lampje
alle diamanten uit het goud haalde,
waarin zij geZet waren en vervol
gens bet filigrain-werk overboord
door mijn poortopening- wierp. Dte
diamanten steenen werden !nu zorg
vuldig in een fijn zijden zakje ge
naaid, zoodat ze niet konden verlo
ren gaap. Dlaarop «in# it «KW cfe
badkamer, nam bet ijzeren vlecht
werk van den bodem der badkuip
af en liet de met zijde bedekts dia
manten in de pijp voor waterafvoer
glijden, waarna ik het ijzerwerk
weer secuur vastmaakte. Ik vleide
mijzelf, dat aldus de buit veilig was
verstopt. En een bad nam ik gedu
rende de reis niet meer.
Den volgenden morgen toen ik mij
aan de ontbijttafel vertoonde, klaag
de de administrateur, dat hij een
slechten nacht had gehad. Hij hal
akelige droomen gehad en was met
een leelijken smaak in den mond
wakker geworden. Doch hij schreef
al deze gewaarwordingen aan het
slingeren van het schip en de be
nauwde lucht in zijn kajuit toe, daar
hij wegens het weer genoodzaakt was
geweest, zijn hut geheel af te slui
ten. Ik drukte hem mijn sympathie
uit. en zeide, dat ik zelf een weinig
hoofdpijn gevoelde. Hij had dus niet
bet. minste vermoeden gehad, dat
hij door kunstmatige middelen in
slaap was gehouden.
De zeereis ging zonder verder bi-
langrijke gebeurtenissen voort, maar
op den dag toen we Queenstown zou
den bereiken, werd het verlies ont
dekt en er werd natuurlijk niet wei
nig geschreeuwd en geraasd. Die ad-
administrateur verklaarde plech
tig, dat hij nooit zijn hut had verla
ten, zonder de deur te sluiten, en
even plechtig hield hij staande, dat
de brandkast nooit wae geopend,
wanneer bij niet aanwezig was, eb
dat er voor zoover hij kon ontdek
ken ook niet aan gebroken was. Om
de zaak nog een weinigje te vererge
ren, zette ik ook een luide keil op
over bet verlies van mijn vrouws di
amanten en eischte, dat bet schip
dadelijk geheel zpu worden door
zocht.
Het is noodeloos te zeggen, dat, of
schoon het schip van den vlaggen-
stok aan den mast tot aan de kiel
werd doorzocht, niets werd gevon
den. Een aa ntal veronderstellin
gen werden geuit en dan dadelijk
weer door ben, die ze maakten,
spottend ingetrokken. Mijn kamers
werden evenals de overige doorsnuf
feld, en ik moedigde dit onderzoek
aan. Maar ofschoon het schip van
de hoogte tot de laagte werd onder
zocht en ofschoon ieder, die maar
eenigszins werd verdacht, scherp
werd ondervraagd, leverde het on
derzoek geen resultaat op.
Toen we Brow Head passeerden,
werd er een signaal naar het land
gegeven, ten einde den dimst van
detectives te verzoeken, en deze
mannen stonden reeds gereed to&n
we de eerste Iersche aanlegplaats
bereikten. Zij hielden bet schip een
paar uur op, doordien zij bet aan
een nauwgezette doorzoeking onder
wierpen, maar zij hadden evenmin;
eenig resultaat.
Wordt vervol (L).
