Gemengd Nieuws. bociale Berichten. Uit den Omtrek. ken wij, dat er misverstand is, als men meent, dat liet incident van dr. Paul een onderbreking is der diplomatieke betrekkingen tueschen Nederland en Venezuela. Die context zelf van die berichten duidt aan, dat er feitelijk diplomatieke betrek kingen bestaan en dat er alleen een toevallige onderbreking heeft plaats gehad voor den tijd, dat de nieuwe agent van Venezuela op reis is en men onderhandelt over het defini tieve protocol, dat de internationale betrekking herstelle op den voet die beantwoordt aan de reeds bestaande traetaten tusschen .Venezuela en Ne derland. De persoonlijkheid van dr. Paul, evenmin als die van ieder ander on derhandelaar, heeft invloed op de kern der zaak, d. w. z. op de rege ling van het protocol, dat de for- meele herstelling der diplomatieke betrekkingen moet vooraf gaan, waarvoor van beide kanten de beste verlangens bestaan. Het is duidelijk, dat het protocol door dr. Paul opgemaakt, van geene waarde is, omdat hij zich niet be paalde tot zijn opdracht-, maar die te buiten ging, toeh hij er clausulen in bracht, die niet tot het doel be hoorden van het document, dat eenig en alleen ten doel had de diploma tieke betrekkingen te herstellen, zonder eenige wisseling van belof ten, die evenals de 30 pCt., slechts het voorwerp kunnen zijn van latere behandeling, d. i. als later de Kanse larijen met elkander in diplomatieke betrekkingen zijn getreden. Dr. Paul heeft kunnen zeggen, dat tot het-van-kraciht-zijn van het pro tocol alleen de bekrachtiging van president Gomez ve'reischt werd: maar dat had alleen betrekking op het geval, dat het document zich be paalde tot zijn doel, d. i. de weder- aanknoóping der betrekkingen. Niet voor het geval, waarin gehan deld zou worden over verbintenissen, die bijzondere overeenkomsten ver- eisciieD, zooals bijv. die der 30 pCt. Daarvoor was niet alleen noodig de goedkeuring van de Uitvoerende Macht, maar ook volgens de Consti tutie die van het Congres der repu bliek. Daar dr. Paul dit onderscheid niet gemaakt heeft, heeft de Nederland- sche minister te goedertrouw eenigen tegenspoed kunnen ondervinden maar dien tegenspoed kan menv dat is duidelijk, niet wijten aan de Vene- zolaansehe Kanselarij. De voorgaande bemerkingen, ver klaren duidelijk de handelwijze van ons gouvernement, dat in overeen stemming wil blijven met de buiten- landsche wetgeving en de internatio nale gebruiken. 't Is niet zijn schuld, dat, terwijl het gouvernement binnen den'kring zijner bevoegdheden bleef, het pro tocol tot niets leidde, maar de schuld van zijn agent, die zijn opdracht te buiten ging. En ofschoon het jam mer is, dat zooveel kostbare tijd ver loren is met betrekking tot een zaak, die door beide partijen zoozeer ver langd wordt, mag men toch vertrou wen, dat de nieuwe zaakgelastigde, dien Venezuela naar Den Haag zal sturen, zal kunnen geraken tot de gelukkige oplossing der hangende kwesties» Straatroof. Het is te Amsterdam voorgevallen: Vader had centen gebeurd en zus was met zes gulden uitgestuurd en een lommerdbriefje, om te gaan lossen, wat in tijden van nood bij „oome Jan" was gebracht. Vroolijk liep het kind wat ze kon, om maar gauw weer terug te zijn bij vader en moeder, met het begeerde goed. Op de Heerenmarkt spreekt haar een man aan. Hij vraagt bezorgd aan zus, of ze niet soms een gulden te weinig in haar portemonnaie heeft. Nee, meheer, zegt het kind ver baasd. En vriendelijker nog, wil hij het wel even voor haar nazien. Geef je portemonnaie maar even hier. rn goed vertrouwen slaat de naïeve kleine haar schat af. Dan, na wat ijverig snuffelen, geeft hij het portemonnaietje weer met een: 't Is in orde hoor. Verheugd en dankbaar, spoedt zus zich nog meer. Totdat.... haar in de bank van leening een bittere ontgoocheling wacht, als ze bemerkt, dat er zich slechts één gutden meer in de beurs bevindt. Hevig ontsteld en snikkend holt ze naar huis. De ellendige straatroover was natuur lijk niet meer te zien. Als signalement kon zus opgeven: „dat hij een krom been had." Een poging tot diefstal. Betref fende den gisterennacht in een juwe- tiersmagazijn aan den Strandhoulevard te Scheveningen gedane poging tot dief stal van een aanzienlijke waarde aan kostbaarheden, welke niet dan door om standigheden, onafhankelijk van den wil des daders, verhinderd is, zijn nog de volgende bijzonderheden ter oore ge komen Dat de poging faalde, is daaraan toe te schrijven ,.dat de dader die zich in den avond vermoedelijk in het maga zijn had doen insluiten, bij het uit klimmen uit een tuimelraam mistast te en in een uitstalkast viel. Het daardoor ontstaan geraas werd dadelijk gehoord door den particulieren nacht waker, een gepensioneerd agent van politie. Vóór deze echter ter plaatse was, is het den dader toch gelukt uit het tuimelraam en .vermoedelijk over Bij onderzoek bleek dat de ontvreem de kostbare voorwerpen geborgen wa ren in een city-bag, welke de dader door den schrik heeft achtergelaten. Hij moet zich bij zijn inbrekerswerk bediend hebben van een electrisch lan taarntje, een breekijzer en een schroe vendraaier. De juwelier, die er goed is afge komen, behoudens eenige schade aan voorwerpen in de winkelkast, was niet tegen inbraak verzekerd. 't Geld uit den hoed. Gisteren kwam de landbouwer P. v. \V., te Beek bij Princenhage, tot de voor hem Ion- aangename ontdekking, dat uit zijn spaarpot een oude begrafenishoed op den zolder opgeborgen, een niet ge ring bedrag aan zilvergeld is ontvreemd. De politie stelt een onderzoek in. Een ernstige diefstal. Bij de fir ma Hirsch op het Leidscheplein te Amsterdam, heeft een ernstige diefstal plaats gehad. Toen Zaterdag de chef een der l essenaars wilde openen, bleek, dat dit reeds geschied en een aanzien lijk bedrag aan geld ontvreemd was. Daar de beide firmanten, de heeren Kalu en Van den Berg, op 't oogen- blik te Parijs vertoeven, wilde men aan de zaak zoo weinig mogelijk rucht baarheid geven. Men verneemt, dat er ongeveer een bedrag van 1000 gulden vermist wordt en" dat de politie een onderzoek instelt. De Brusselsche tentoonstelling. De directeuren van de gemeentebedrijven in Den Haag hielden gisteren ten Raadhuize een bespreking betreffende eene inzending, een beeld gevende van de gezamenlijkeg emeente-industrieën en van haar ontwikkeling, op de inter nationale tentoonstelling te Brussel in 1910. De uitbreker. Ondanks de ijverige onderzoekingen der politie en der speurhonden heeft men den te 's-Her- togenbosch ontsnapten gevangene, Broe- ren geheeten ,die tot 5 jaar gevangenis straf was veroordeeld en 'thans een maand cachotstraf had wegens zijn lust tot oproer, niet kunnen ontdekken. Een misdaad? In verband met hét overlijden van den postbode A. v. S., te Druten, is een justitieel onder zoek geopend. Het lijk is geschouwd. Het vermoeden is, cjat de dood niet en kel het gevolg is van het fietsonge- luk. Enkele personen zullen eerst daags worden opgeroepen om te ge tuigen, dat het slachtoffer, die na de botsing nog een afstand van twee uren gereden is .bij aankomst thuis zeer wel was. Er loopen geruchten van een hui- selijken twist. De politiehonden. Doordat een po- tiehond uit Terneuzen hardnekkig het spoor aanwees is het alhier gelukt aan te houden en tot bekentenis te brengen den 25-jarigen buurjongen eener win kelierster, bij wie Zondags onder kerk tijd werd ingebroken en zeven gulden gestolen. Van den rekstok geslingerd. Een treurig ongeval had Zondagmiddag te Terborg tijdens den turnwedstrijd plaats. Een der toeschouwers, de heer Sehmadel uit 's-Heerenberg, wilde ook eens aan den rekstok werken, doch had het ongeluk te vallen toen hij den reuzenzwaai wilde maken, waardoor de ruggegraat ernstig beleedigd werd. In het ziekenhuis opgenomen, is hij gis teren overleden. Onder de wielen. Zondagavond had een passagier, de smid Tr. uit Groede, die met de stoomtram aan de halte Kruisdijk aldaar wilde uitstap pen, de onvoorzichtigheid den wagen te verlaten vóór de tram stilhield, waar bij hij het ongeluk had onder de wielen terecht te komen, waardoor hem een been werd afgereden. Den volgenden dag werd hij naar het ziekenhuis te Vlissingen overgebracht en gisteren is hij aldaar overleden. Botsing mei een auto. Gisteren namiddag, te vijf uur ongeveer, kwam een automobiel van den heer Mulder op de Binnen-Amstel te Amsterdam, in botsing met een rijtuig dat uit de Halve-Maansteeg kwam. Het ongeluk liep wondergoed af. Het paard van het rijtuig, waarin twee hee ren zaten, ving den schok op, doch bekwam slechts een lichte wonde aan den hals. De auto bekwam nogal scha de; de ruiten sprongen stuk en de deuren werden ontzet. Een automobiel-ongeluk. Omtrent het noodlottige ongeluk, waarbij deheer J. Strang, gep. hoofdcommies van het departement van justitie ,door een au tomobiel doodelijk werd gewond, stelt de politie een onderzoek in. Reeds moeten verschillende getuigen verklaard hebben, dat van schuld bij den bestuurder der auto, door welke de heer S. werd overreden, geen sprake was. Volgens hen kwam de auto in zeer matigen gang de Stille Veerkade af en ging zij met een wijden draai de Wa genstraat in, naar de richting van de Wagenbrug, terwijl de bestuurder her haaldelijk met de hoorn signalen gaf. Juist toen de auto den hoek zou om gaan, bevond zich daar den heer S., die wegens zijn hardhoorigheid de sig nalen niet had gehoord en schrikte op het pogenblik, dat het voertuig hem zou passeeren. Deheer S. sprong door den schrik achteruit vlak vóór de auto, die bijna tegelijkertijd stopte, doch nog niet zóó vlug, of het niet te voorziene ongeluk was geschied. De zwaar ver- 'wonde werd terstond in de automobiel, welke hem overreed, naar het Gemeen teziekenhuis vervoerd, waar hij, gelijk reeds gemeld is, den volgenden dag overleed. Het spoorwegongeval te Vlissingen. Omtrent het spoorwegongeval met den Vlissingschen mailtrein wordt gemeld dat het personeel der H. IJ. S. M. er thans in geslaagd is den omgeval len tender weder in het spoor te brengen. 'Ook de weg is door het in brengen van nieuwe rails weder her steld, zoodat het verkeer weder gere geld kan plaats hebben. De locomo tief ligt nog in het weiland. heer H. J. de Vries, chef der politie te Kralingen, belast met het onder zoek naar de oorzaak van het ongeval. Bij het baden verdronken. Uit Weerselo wordt aan de „Zw. Gt." ge meld: Zondagnamiddag is uit het kanaal alhier bij sluis IV het lijk opgevischt van den zwervenden metselaar K., een paar uur te voren bij het baden ver dronken. Hij was hier gelogeerd bij eenige omloopers, die hier in een soort keetje al ruim een half jaar zich op houden. K. was een beste zwemmer, doch overmaat van jenever schijnt hier de oorzaak te zijn. De 22-jarige W, v. d. Wal, van Boornberguin, werkzaam bij den vee houder H. v. d. Meer te Akkrum, is Maandagavond bij het baden in de Mei- nesloot verdronken. Zijn metgezel, die ook reeds in zin kenden toestand verkeerde, kon nog bij tijds door een voorbijvarenden schipper worden gered. Te water. Zondagavond tusschen licht en donker weerklonk op den Loos- duinschen weg een angstkreet van een vrouw. Ramen werden opengeschoven, gehol en gedraaf van alle kanten en in een oogwenk stond 't zwart van de menschen aan weerszijden van de Loos- duinsche vaart. Oorzaak van het tu mult: een jongeman die om een hondje dat men te lang had laten zwemmen en dat dreigde te verdrinken, te redden, zich in z'n Zondagsche kleereh had de water begeven. Op een gegeven oogen- blik dreigde de man in denzelfden toe stand te komen als het hondje, van daar het angstgeschrei van zijn vrouw, die met een kind op den arm aan den waterkant stond. De politie gooide een dreg uit en weldra was manlief op den walkant en, met hem de kleine viervoeter, die er ;zoo gauw mogelijk tusschen uit trok, zonden, zijn redder 't minste be wijs van, dankbaarheid te toonen. Of de man nu daarover boos was, of dat de warmte hem te pakken had, of wat anders, hoe 't zij, plots sprong hij weer in 't water. Weer begon de vrouw erbarmelijk te: gillen, weer ging de po litie aan het dreggen, weer werd de man op den wal gehaald en toen nam men hem mede naar het politiepost huis om verdere- gratis voorstellingen te voorkomen. (Av.p.) Verdronken. Te Compascuum, bij Stadskanaal, is Maandag een kind van den schipper H. V. onopgemerkt in de vaart geraakt en verdronken. Herkend. Het verleden Vrijdag onder de gemeente Den Dungen uit de Zuid-Willemsvaart opgehaalde lijk is herkend als te zijn dat van den 37-ja- rigen A. H. v. d. S., uit Tilburg. Branden. Te Driel bij Arnhem, brak gisteren tegen den avond ander maal brand uit. De arbeiderswoning van J. V., in de z.g. Huttenstraat, werd daarbij met den geheelen inboedel in de asch gelegd. Alles was verzekerd. Oorzaak onbekend. De aangebouwde woning van S. werd behouden, doch beliep veel waterschade. Gisterennacht is te Zuid-Laren de machinale korenmaalderij van den heer J. S. Gerbers afgebrand. Alles was op beurspolis verzekerd. De bliksem ingeslagen. Gisteren nacht is de bliksem ingeslagen in de boerenwoning van Meijerink te Beek bergen. De woning is totaal afgebrand, twee varkens en een aantal kippen kwamen in de vlammen om. Huis en inboedel was laag verzekerd. Het kort, maar krachtig onweer trof te Apeldoorn tal van boomen. Een hevig onweer. Eergisteren avond omstreeks elf uur ontlastte zich boven Eindhoven en omstreken een he vig onweder gepaard gaande met zwa re stortregens. De bliksem sloeg in in een woonhuis bewoond door J. Rulo, waarbij diens 28-jarige vrouw aan den hals werd ver wond en tegen den grond geslagen. De toestand der vrouw is zorgelijk. Vervol gens baande de bliksem zich een weg door de twee aangrenzende woningen en veroorzaakte in het laatste brand. Het perceel brandde geheel uit. Nog sloeg het hemelvuur in de boer derij van den landbouwer Boele te Stra tum, welke geheel in de asch werd gelegd. De opgeborgen oogst ging mede verloren. Katholiekendag te 'sHago. 27 September 1909. Het Hoofdbestuur voor de Katho liekendagen in het 8isdom Haarlem, maakt bekend, dat voor den as. Katholiekendag, op 27 September a.s. te 's Hage te houden, door de inleiders de navolgende conclusiën gesteld zijn: AFDEELING I. Patronaten. Conclusies van Rector A. J. C la rijs. I. De opvoeding van den jongen, door de Kerk in het Christelijk huisgezin en de Christelijke school begonnen, moet na de schooljaren onder leiding der Kerk worden voortgezet en vol tooid, wat door de ouders in den tegen- woordigen tijd in 't algemeen gespro ken, zonder de hulp van afzonderlijke inrichtingen niet kan geschieden. II. Deze inrichtingen van opvoeding, patronaten of hoe ook genaamd, moeten dus als middelen gebruiken: a. herhalings- en voortgezet onderwijs op godsdienstig en maatschappelijk ge bied en voor zoover noodig opleiding in het vak; b. het aankweeken van godsdienstzin en de beoefening der Christelijke deug den, ook die van het maatschappelijk leven c. ontspanning (daarbij inbegrepen lichaamsontwikkeling) slechts in zoo verre die noodzakelijk of nuttig en mo gelijk is. III. Om de vruchten dezer opvoeding jongen na het voltooien der opvoeding in een R.-K. jongelingenvereeniging en de vakvereeniging overga. IV. Wat van de jongens is gezegd, geldt mutatis mutandis ook van de meisjes. Daarom spreekt de Katholiekendag den wensch uit: 1°. dat overal, in dorpen zoowel als steden, dergelijke inrichtingen als be doeld sub II volgens plaatselijke be hoeften worden in het leven geroepen; 2°. dat zij zich tot krachtiger werken aansluiten aan een diocesanen bond. AFDEELING II. V akonderwijs. Conclusies van J o s. T h. J. C u y p e r s, c.b.-i. De Kerk als instelling van de hoog ste intellectueele orde, wijdt hare krach ten aan 't onderwijs in 't algemeen. Deze taak wordt van zeer dringenden aard als de maatschappij te kort schiet in haar zorg voor het onderwijs. Ten einde de ouders te steunen bij de opvoeding der kinderen, waar hunne krachten te kort schieten; ten einde, de algemeene beschaving in Christelij ken geest te bevorderen, moet de actie van ons, Nederlandsche Katholieken, zich ook richten op het .vakonderwijs. Vakcursussen kunnen de banden van gemeenschappelijk gemoeds- en gees tesleven, die in de lagere school eni in het gezin gelegd zijn, gedurende del overgangsjaren aantrekken en verster ken, zoodat deze in het daaropvolgende vereenigingsleven nog sterker op den; voorgrond kunnen treden. De vakcursussen welke georganiseerd worden door vereenigingen met ver schillende beginselen, zullen op den geest der leerlingen, pok buiten de on derwerpen van de onmiddellijk behan delde stof, zeer verschillenden invloed uitoefenen. Zal de opleiding plaats hebben met duidelijk begrip van de har monische verhoudingen, die het Chris tendom aan de maatschappij en aan allen eerlijken arbeid ten grond legt, dan zal het vakonderwijs in dien geest moeten worden bestuurd en geleid. Onze R.-K. Volksbond, St. Josephs- gezellenvereenigipgen, R.-K. Patrona ten, Vakvereenigingen enz. zijn instel lingen, die de boven aangeduide taak, ter harte moeten nemen. Het is de plicht van de Katholieken, dit werk in 't algemeen, van de pa-, troons om het ook intellectueel te steunen. AFDEELING III. Middelbaar Onderwijs. Conclusies van D r. R. van Oppenraaij S. J. I. Naast het Bijzonder L. O. moet het meer uitgebreid bijzonder onderwijs in al zijn vertakkingen een voorwerp van edelmoedige zorg blijven voor ge heel het Katholieke volk. III. Middelbaar onderwijs voor allen en gemengde scho len zijn ook hierom te veroordeelen, omdat de geestelijke vorming èn volgens waarschijnlijken werkkring èn volgens sekse geheel verschillend moet zijn. III. Niet alle begaafde, maar wèl de uitstekende leerlingen van de lagere volksklassen, moeten tot volle weten schappelijke ontwikkeling kunnen ko men, mits ook hoogere sociale aanleg hun niet ontbreke. IV. Het godsdienstig onderwijs moet minstens geëvenredigd zijn aan de pro fane ontwikkeling en aan de gevaren, die de geloofsovertuiging waarschijnlijk te doorstaan zal hebben. Wijzigingen dezer conclusiën (amen dementen), mits gesteld door Katho lieken uit het Bisdom Haarlem, kun nen schriftelijk worden ingediend vóór den Óen September a.s. bij den Voor zitter van het Hoofdbestuur Mr. J. N. J. E. Thijssen te Haarlem, Wilsons- plein 15. De Hanze-Bank. Gisterenmiddag had iD de Hint hamerstraat te 's Hertogenbosch de nlechtige opening der Hanze-bank plaats. Dr. J. Nouwens zegende de vertrekken onder de gebruikelijke gebeden in. De voorzitter der Hanze en van de Harize-bank, alsook de heer J. Meuwsen voerden het woord. Vele belangstellenden waren aanwezig. De grondwerk ersstaking te A'dam. De aannemer Doen van Nieuwn- dam voerde eeri werk uit aan de Korte Prinsengracht, waarbij het grondwerk door onderkruipers werd verricht. GisteieDmorgen wilde men met het heien beginnen, doch de beiers hebben geweigerd het werk te verrichten. Ook de werken aan het Staringplein en aan de 2de Boerhavestraat zijn stop gezet om dezelfde reden, toen de metselaars begonnen waren met den arbeid. SCHOTEN. Burgerl. Stand. Geboren: z. van S. AronsonBonevrit. d. van A. Muschter—van Schoondragen. Getrouwd: W. J. Aris en W. Brouwer P. Roosje en A. Mul J. li. Amelsbeek en H. M. Mudde. BLOEM END A AL. De BloemendaalscheAnAa- t e u r-F otografen-Vereeniging zal weder dit jaar haar zomervergade ring houden in combinatie met de Amateur-Fotografen- Vereeniging uit Amsterdam en wel in Hotel Welge legen, op hedenavond om 8 uur. Er zal zeker veel schoons te genieten zijn. Raadsvergadering. De Raad Jezer Gemeente zal op den I9en Augustus e k. des namiddags te 8 uur in het openbaar vergaderen. 1. Onderzoek der geloofsbrieven van de nieuw inkomende leden. 2. Ingekomen stukken. 3. Voorioopige vaststelling Gemeen te-rekening. 4. Vaststelling van een instructie voor schoolartsen. 5. Betaling uit de post voor on voorziene uitgaven dienstjaar 1909. 6. Voorstel tot overname der wa terleiding in Duin en Daal. HEEMSTEDE. G emeentezaken. Het bouwplan dei' Woning- vereeniging Berkenrode Door het Bestuur der Woningver- eeniging „Berkenrode" alhier is een adres den Raad toegezonden, verzoe kend lo. goedkeuring voor den aanleg van een stratenplan op de perceelen ka dastraal bekend gemeente Heemstede Sectie A, Nos 310, 316. 1715, 1716, 1717, 1592, 1593 en 1411, tusschen den Binnenweg en de Bleekersvaart 2o. om tegen billijke voorwaarden over te nemen de aan te leggen stra ten op dat plan en de bestaande brug over de Bleekersvaart; B. en W. berichten, dat geen be zwaar bestaat, om met een breedte van 11 meter genoegen te nemen: a. voor het korte gedeelte van den toegangsweg van het plein naar den Binnenweg tusschen het lokaal en het winkelhuis, b. voor het van de westzij Ie van het plein in noordelijke richting loo pende gedeelte straat, c. voor den toegangsweg van het plein naar de bestaande brug over de Bleekersvaart, omdat die gedeelten straat zijn ge legen in de onmiddellijke nabijheid van het flinke plein, ook de gezondheidscommissie heeft geen bezwaren. Waarom B. en W. den Raad voor stellen, den aanleg goed 1e keuren. Gevondenvoorwerpen: Ter Secretarie zijn inlichtingen te bekomen omtrent een zilveren horloge op straat gevonden. ZANDVOORT. Verdronken. Gistermiddag is omstreeks één uur alhier verdronken de 15-jarige Albert Marx, van Am sterdam, die met vier vrienden was gaan zwemmen bij het wrak van de Alba. Een der kameraadjes heeft hem nog geruimen tijd boven water weten te houdeD, toen plotseling een golf hem uit zijn arm wegspoelde. Het lijk is nog Diet gevonden. VELSEN. Raadsvergadering. Een emotievolle raadsvergadering in Velsen gisterenmiddag. Een vergadering ook, die échec op échec bracht aan de waggelende tafel van B. en W. De heer J. E. Mulder was alleen afwezig. Bij de ingekomen stukken werd in handen van B. en W. gesteld ten fine van praeadvies een adres van S. Zon- neveldt e.a., verzoekende een riolee- ring aan den Wijkerweg, daar de tegen woordige toestand voor de gezondheid zeer schadelijk is. Hierna kwam het belangrijke mo ment, het onderzoek der ge loofsbrieven der herkozen rechtsche raadsleden: A. A. Koelemij, A. A. M. Mulder en G. van Rhijn, De drie heeren konden zich verwij deren en in de Commissie van ónder- zoek werden door den Voorzitter be noemd de heeren v. Splunter (links), Brok (links) en v. Tuijll (rechts). De vergadering werd geschorst en de drie gekozenen gingen antichambreeren, terwijl de heer Brok uitgeleide werd gedaan door den druk mat hem fluiste renden wethouder Netscher. Het werd nu een achternaloopen door linksche heeren der Commissie, hetgeen den Voorzitter aanleiding gaf om ta vra gen „De Commissie blijft toch apart, niet waar?" „Ja, ja," antwoordde de heer Netscher. De Commissie hoorde niemand en verscheen toch om rapport uit te bren gen bij monde van den heer v. Splun ter. Zooals te verwachten was bij deze samenstelling, adviseerde de meerder heid der Commissie gunstig te besfis sen op het ingediende protest en de herkozenen niet toe te laten. De heer Van Tuyll wenschte geen beslissing te nemen en in de open bare, inmiddels weer geopende verga dering, verklaarde hij de heeren van 't IJmuider stembureau alvorens te be slissen te willen hooren, daar hij niet eenzijdig wil oordeelen en de zaak van twee kanten hooren wil. Daarop kwam de heer v. d. Does, de Voorzitter van "t stembureau aan het woord. Voor hem was dit een teere zaak. Hij begon met te wijzen op 'de verdachtmakingen, die in de linksche schendblaadjes tegen hem en zijn par tij! gelanceerd worden en al is hij niet gewoon heel veel te praten, hij wil toch niet, dat op hem van toe passing zijn zal: „Wie zwijgt, consta teert." Achttien jaren zit spr. hier in den Raad, in de stembureaux heeft hij herhaalde malen dienst gedaan. Haast de geheele gemeente kent hem, doch vriend en vijand zal moeiten erkennen, dat v. d. Does niet in staat is, willens' of wetens iets te doen, dat er niet door kan. Toch wil hij over deze zaak rekening en verantwoording afleggen te-f genover de heele gemeente, daar hij destijds gekozen is door alle lagen der maatschappij. Verschillende malen en ook nu is hem in 't stembureau de 1ste commies Atema toegevoegd. Trouw en eerlijk is hij steeds te werk gegaan, zooals zijn eed hem dat gebiedt en niet pm rechts of links te behagen. Hij deed zijn plicht niet uit vrees voor ii wil getrouw zijn aan den eed eenmaal ge zworen ,uit vrees voor den Almach- tigen Rechter hier boven. Spr. zei, dat hij wist dien dag vooral voorzichtig te moeten zijn. Van alle kanten zou hij begluurd worden door de linksche pro pagandisten, onder wie openbare onder wijzers, die onder de hoede van hun Wethouder van Onderwijs meenen te mogen, doen, alles wat niet oirbaar is. De Voorzitter riep hier spr. tot de orde ,doch de heer v. d. Does wees er op, dat hij genoodzaakt was gewor den, eenigen van die propagandama- kers uit de zaai te doen verwijderen. Spr. zal tot de zaak zelf komen. Men beweert, dat debus 5 minuten te vroeg is gesloten. Van ouds reeds wordt in 't stembureau een scheepsklok ge bruikt van den heer v. Vreede, die al tijd goed heeft geloopen. 's Morgens is zij gelijk gezet met die van den poli tiepost. 7 Minuten vóór 8 kwam reeds een kiezer, spr. heeft hem laten wach ten, tot de klok 8 uur 'sloeg. De heer Atema en spr. zetten hun horloges ge lijk met de klok. De 3 uurwerken ble ven steeds gelijk. Te "3 uur was 't horloge van den heer Atema stil blij ven staan, doch dat van spr. bleef doorloopen en gelijk met de klok. Om' 3 uur zei men mij, dat de klok een paar minuten was achtergebleven, doch' spr. vond geen vrijheid, daar zij met de horloges goed liep, de klok voor te zetten. Toen de klok vijf uur voluit had uitgeslagen, werd de bus gesloten en daarna kwamen net een paar kie zers binnenstormen. Doch toen was het te laat. Wat het stemmen betreft door een kiezer, die niet kiesgerechtigd was voor den Raad, spr. erkent dat. Hij" was in 't bezit van een rooda kaart. Spr. twijfelde er geen oogenblik aan of hij was stemgerechtigd en heeft het daarom niet nagezien. Andere Voor zitters deden dat toch ook niet. Dat een kiezer een anderen geholpen heeft, heeft spr. niet gezien. Dat spr. bij het sluiten niet ge vraagd heeft of er nog kiezers in de zaai waren, spr. verklaart, dat dit mo gelijk is, doch hij meent ook daartoe niet verplicht te zijn. De heer Netscher wees er den heer v. d. Does op, dat deze de machtsver houding niet kent tusschen den Weth. van Onderwijs en de openbare onder wijzers .Wat de openbare onderwijzers als vrije burgers doen, daarin kan nie mand ze beletten. Ze maakten van de zelfde rechten gebruik als de bijzon dere. Tegen de voorstelling door den heer v. d. Does gegeven, protesteert spreker. De heer v. d. Does zei, gezegd te hebben, dat het den schijn had, dat de openbare onderwijzers meenen alles temogen doen onder den Weth. v. On derwijs. De heer Vermeulen sprak zijn ver wondering uit, dat de Voorzitter van 't stembureau en de leden, die inlichtin gen konden geven, niet gehoord zijn. De houding van dan heer v. Tuyll vindt spr. zeer correct. Wat het aangevoer de betreft, eerst werd beweerd, dat 2 niet-kiezers gestemd hadden, later bleek het er slechts één te zijn. Wat het helpen van een kiezer be treft, de persoon in kwestie, de heer Plantinga verzekerde alleen gezegd te hebben aan een kiezer op diens vraag: [Wat moet ik met die kaart doen? „Aan den voorzitter geven."' Doch dit geschiedde vóór hij bij den voorzitter was geweest en zijn stem- kaart had gekregen. Hindert dus niets. Die voorzitter had gelijk aan de scheepsklok te hechten, nadat hij' geconstateerd hajd, dat de 3 uurwer ken gelijk liepen. Men zegt. met den trein, die 5 min. voor 5 te IJmuiden aankomt, zijn nog kiezers gekomen, toen zij in 't bureau kwamen, was de bus gesloten. Spr. merkt op, dat die trein altijd te laat binnenkomt-: Zij moesten uitstappen, naar de con trole gaan, de controle passeeren, instappen, het paard aanzet ten, toen is langs een omweg naar 't bureau gereden, daarna uitstappen en ten slotte 't bureau binnengaan en dan durft men beweren, dat dit alles in één min.uut geschied is. Maar al zouden al deze opmer kingen der pxotesteerenden juist zijn, n.l. dat 1 kiezer onbevoegd ge stemd hal en 3 kiezers niet hadden kunnen stemmen, dan zou dit alle£ nog geen invloed hebben uitgeoefend op den uitslag, daar de candidal met 't geringste aantal stemmen, nog met 34 stemmen meerderheid geko zen is. Men wil het laten voorkomen, dat de zedelijke beieeken is van 't protest zoo hoog is, daar op 't oogen blik van 't protest de einduitslag nog niet bekend was. Spr. wijst er op, IJmuiden was toen bekend en men wist toen wel, hoe laat het was. De heer Brok denkt niet aan boos opzet bij den heer v. d'. Dioes. Deze zegt, dat hij wist, dat hij dezen keer vooral op moest passnen. Een voor zitter van 't stembureau moet altijd oppassen. Hij had moeten nakijken bij ieder, die stemmen kwam of hij kiezer was voor den Gemeenteraad. De Commissie behoeft geen personen te hooren. Voor hier geldt ide vraag Is het waar, dat de bus voor 5 uur gesloten is? De heer v. d. Does ver klaart dat zelf. Deze zegt verder niet verplicht te zijn te vragen bij de sluiting ot er nog kiezers in de zaal zijn, in 't proces-verbaal staat toch, dat hij het gedaan heeft. Bij spr. zit geen partij-politiek voor. Be strijd ging tusschen Katho lieken, Anti-revolutionairen en Chr-- Hist. eenerzijds en vrijzinnig-demo craten anderzijds. Voor de sociaal democraten was deze strijd van geen invloed. (Algemeen gelach over de verregaands o:ileschaan.fthdd th#®1 bewering). Op de vraag van den voorzn

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1909 | | pagina 2