DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
Het Organisch Kiesrecht.
Zaterdagavondpraatjes.
KindmHteuittviftft* 2S®ll-3Sg Haarlem
Kort Verslag van de Tweede Kamer.
BUITENLAND.
ZATERDAG 21 AUG. 190».
SureauK van Redactie en Administratie i
Interc^Bnisaiistaisai ¥©S«fo^nnuniiner 1426.
Veer advertentiën en reclames buiten Haarlem en de agentschappen wende men zich uitsluitend tot RICARDO's Advertentie-Bureau, N. Z. Voorburgwal 242, Amsterdam, Int. Telefoon 1820.
Dit nummer bestaat uit
uier bladen, iu. o. de Of
ficieel e Kerklijst en het
QeïllustreerdZondags-
blad in 16 bladzijden.
EERSTE BLAD.
Jaargang Sept. '091910.
De Administratie verzoekt allen,
die zich als abonné hebben opgegeven
voor 27 Aug. de kosten ad. f 0.50
te willen opzenden aan het bureau
Kinderhuisvest, met duidelijke
vermelding van Naam en
Adres des afzenders.
Insinuatie!
Algemeen overzicht
ci.
34«t* N« «970
KÜIE HURLEMSCHE COURAKT
ABONNEMENTSPHIiiSi
Per 8 muiidn voor Haarlem
Voor de plaatsen, waar een agent ia gevestigd (kom der gemeente)
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Afson.**rlgk« nummer*.
f 1,85
1-55
1.80
0,08
RPIJK DER ADVERTENTltN
18 regel»SO «ent («ontant 50 cent).
Iedere regel meer10 cent.
Buiten Haarlem en de Agentschappen 20 cent per regel. Reclames dubbel tarief.
Dienstaanbiedingen 25 cent (6 regels), driemaal voor 50 cents (4 contant).
Alle betalende abonnés op dit biati, die in bet bezit eener verzekeringspolis srim, rijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor
480 3ü ss 150 100 ss 10 T
15
GULDEN bij
verlies van
éen anderer
vinger
Oe uitkeering dezer bedragen wedt gegarandeerd do or de Maatschappij Ocean" Bijkantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11.
Volgens de verslagen, die eenige
bladen geven van de vergadering m
„Vëlox" te Amsterdam, waar de beer
Meuwsec debatteerde over de Ten
toonstelling van huisindustrie, heeft
de heer N. G. Brouwer, voorsitter dier
tentoonstelling, ook de „Nieuwe Haarl.
Courant" in het debat genoemd.
De voorzitter sou volgens die ver
slagen hebben gezegd, dat de „N. Haarl.
Courant" óók al de tentoonstelling
bad afgebroken, en bij het eerste
woord, dat de heer Meuwsen had ge
sproken, geweten zou hebben op de
partijdigheid dier tentoonstelling.
Deze insinuatie van den heer Brou
wer kan alléén voortkomen uit on
bekendheid met hetgeen in dit blad
over dit onderwerp ie geschreven, of
uit verkeerde voorlichting.
Wij protesteoren dan ook tegen
deze voorstelling ten ernstigste I
En wij zullen de volgende week
nader op deze zaak terugkomen.
Ingezonden
I.
Het zjj bij deze beleefdelijk ver-
zj&ent aan de hooggeachte Redactie,
maar aanleiding van het artikel „Ge
zinshoofden- en Vrouwcnkie-reehb",
voorkomende in „de Tijd" van 26
en 28 Juli j.l. een concrete beschou
wing te mogen houden in Uw geacht
dagblad, voor het Organisch Kies
recht, waarvoor bij voorbaat de
meeste erkentelijkheid wordt be
tuigd.
Vóóraf dient erken»!, en schrijver
gaat geheel aocoord met de geachte
Redactie van „de Tijd", dat het Ge-
zinehcofdenkieerecht, in volstrekten
zin genomen, indirect den grond
slag legt voor het Vrouwenkies
recht; doch dit is ongetwijfeld in
nog hooger mate het geval .met het
individualistisch of atomistisch
kiesrecht; in volstrekten zin geno
men, hetwelk consequent doorge
voerd, naar het Vrouwenkiesrecht
in volledigen vorm voert.
Vroeger was schrijver dezes voor
stander van Algemeen Kiesrecht,
riet zoozeer uit beginsel, of dat dit
Kiesrecht hem zoo bekoorlijk voor
kwam, als wel, omdat hij van mee
ning was, dat het A. K. op den lan
gen duur toch niet ziou kunnetn tegen
gehouden wordenhierbij dient opge
merkt, dat hij steeds in de meening
verkeerde, dat onder A. K. moest
verstaan worden: het kiesrecht voor
alle mannelijke 'Nederlanders, boven
zekeren leeftijd, voor zoovler ze niet
door de Grondwet, nader aangeduid
door de Kieswet, zouden zijn uitge
sloten uitsluitingen zullen onder
eiken vorm van het Kiesrecht wel
ncodig blijken, hierover zal wel wei
nig of geen verschil van opinie be
staan zoodat mag aangenomen
werden, dat geen enkel kiesrecht,
hoe ook genaamd, absoluut in toe
passing kan gebracht.
Laf er echter tot de wetenschap ge
komen, dat het Algemeen Kiesrecht
in volstrekten zin genomen, nood
wendig ook het Vrouwenkiesrecht
in zich besluit, was deze ontdek
king meer dan voldoende, een beslist
tegenstander van het A. K. te wor
den. Immers, voor degenen welke
een verkiezingscampagne, vooral in
de gemengde districten nebben me
degemaakt, is het evident, dat het
kiesrecht geheel buiten den gezichts-
en werkkring der vrouw ligt. Boven
dien „la Femme honnête", staat te
boog om zich in den verkiezings
strijd, met al den aankleve vfln dien,
te mengen en „la femme déshonjnête"
staat te laag om daarvoor in aan
merking te komen; dat deze laatste
absoluut vau de stembus moet ge
weerd worden, dit zal toch wel geen
betoog behoeven.
Uileraard kwam dus het „Orga
nisch Kiesrecht", hetwelk het Vrou
wenkiesrecht heette uit te sluiten
in aanmerking als het ideaal voor
bet kiesrecht der toekomst; doch
Diet enkel om die reden, doch ook
om redenen van practise,hen aard, ter
oorzake het O. K. wordt geidefiniëerd
door middel van positieve kenteeke-
nen en ten gevolge daarvajn i|a prak
tijk ongetwijfeld meer aanbevelens
waardig is, omdat de noodige uit
sluitingen meer van al gemeenen
aard kunnen zijn en vooral, omdat
bet O. K. het belangrijke voordeel
heeft, boven het A. K. door de po
sitieve kenteekenen waardoor het
wordt bepaald, de firma Rap en
Co., zonder speciale uitzonderings-
lepalingen, van zelf van het Kies
recht uit te sluiten, terwijl de deel
hebbers van' laaitstgenoenlde, minder
gewenschte firma, bij eventueele in
voering van A. K. door meer spe
ciale en duidelijk omschreven bepa
lingen van de stembus zouden moe
ten geweerd worden, hetwelk behal
ve, dat dit allerminst een gemakke
lijke taak zou blijken, voortdurend
veel on noodige grieven zou opwek
ken en wellicht nóg niet ee|ns of
wellicht te veel het beoogde doel
zou kunuen treffen.
Intusscben is het niet overbodig,
de aanlacht te vestigen op het feit,
dat op de program's der Katholieke
en Anti-Rev. partijen, bij de laatst
gehouden verkiezingen, niet het Or
ganisch Kiesrecht als het beoogde
doel voorkwam, doch enkel het Ge-
zinsboofdenkiesrecht. Die reden
daarvan is, voor zoover mij bekend,
nimmer te kennen gegevep. het is
dus wellicht niet ondienstig de vraag
te stellenWat behoort onder het
Organisch Kiesrecht te worden ver
staan Ter beantwoording dezer
vraag kan m.i. gereedelijk dienen
een citaat, uit een „entre-filet", voor
komende in „de Tijd" van 18 Mei
-j.l. getiteld: „Het Kiesrechtvraag-
stuk". Hieruit wordt het volgende
ontleend:
„Het mag bekend geacht, da,t de
diverse fracties der rechterzijde
thans geheel homogeen zijn, zoowel
in positieven- als negatieven z:iïi, om
trent den grondslag waarop het kies
recht in de toekomst behoort te wor
den gevestigd nl. invoering van het
organisch kiesrecht, met verwerping
van bet Algemeen kiesrecht inclu
sief Vrouwenkiesrecht.
Het is wellicht niet ondienstig te
trachten het begrip Organisch Kies
recht kort en duidelijk uiteen te zet
ten.
ITet kiesrecht zou dan geworteld
zijn in en zijn oorsprong oiit-
leenen uit de organismen, welke iln
de kieswet als de grondslagen van
dit recht zullen worden opgenomen,
z'ooals b.v. gezinshoofden, census, ca
paciteiten, beroepsstanden, inkomehs
en dergelijken.
Het is mede gebleken, dat het
evenredig kiesrecht een noodzakelijk
correctief is, in het begrip Organisch
kiesrecht; immers alléén door dit
recht uit organismen zijn oorsprong
te doen ontieenen, wordt de uitwer
king er van nog niet organisch.
Zoolang het stelsel der volstrekte
meerderheid blijft gehandhaafd,
blijft, eveDals thans, de uitwerking
van het kiesrecht immer individua
listisch, zelfs al^ou dit uit organis
men zijn oorsprong ontleene)a. Onder
het stelsel der volstrekte meerder
heid zijn alléén en uitsluitend, de
stemmen dier individuen van kracht,
welke toevallig benooren tot de
helft plus één der uitgebrachte stem
men van het district, de overige uit
gebrachte stemmen missen allen in
vloed. Teneinde dus de eventueel
vastgestelde organismen volledig tot
recht te doen komen en dus het kies
recht metterdaad organistisehe uit
werking te verschaffen, behooren
dus alle uitgebrachte stemmen va,n
kracht te kunnen zijn, hetgec-n alléép
mogelijk ie, wanneer een stelsel is
ingevoerd, waaronder alle uitge
brachte stemmen tot invloed kunnen
geraken, ergo, onder een zuiver even
redig kiesstelsel.
Hierop werd reeds gewezen in „de
Standaard" Juli 1906, iu een arti
kel in welks aanhef „de St." zich
verblijdt, dat de drang naar Orga
nisch kiesrecht, ziender oogen veld
wint, en aldus vervolgt:
„In ons land ging de anti-revo-
„lutionnaire partij vóór, de R. K.
„Staatspartij schijnt te volgen en
„zelfs bij de Vrij liberalen zijn tee-
ken en waar te nemen, die iu
„gelijke richting wijzen. Daarom
„moet men zich noch door de al-
„gemeene stemrechters, noch door
„de blanco-mannen vervaard laten
„maken.
„Wanneer men nu teln aanzien
„van het Gezinshoofden recht maar
„weer geen dweeperij aanvange
„met de uniformiteit van een theo-
„rie. Gezinshoofden kiesrecht kan
„slechts eeD der grondslagen zijn vaan
„een kiesrecht dat metterdaad or
ganisch zal zijn. Zonder evenredige
„machtsverdeeling over heel het
„land, zou het beginsel zelf er van
„vervalschen."
Het citaat uit „de Standaard" nu
toont klaarblijkelijk aan, dat het Or
ganisch kiesrecht allerminst enkel
wordt bepaald door het Gezinshoof-
denkiesrecht, doch dat dit meerdere
organismen omvat, zoodat het Ge-
zinshooidenrecht slechts als één der
grondslagen moet beschouwd wor
den van een kiesrecht, dat metter
daad organisch zal zijn.
Vrage
Moet nu het Organisch kiesrecht
geheel ter zijde gezet worden, alléén
omdat het Gezinshoofdenreeht, het
welk'slechts als een onderdeel van
hef O. K. moet beschouwd worden,
indirect den weg baant voor het
Vrouwenkiesrecht? Het wil mij
voorkomen, dat dit geheel onnoodig
is. Ook kan naar mijn bescheiden
meening de tegenwoordige Kamer
meerderheid, met het oog op de
verkiezingsprogram's, moeilijk de
behandeling van het kieareoh 1-vxaag-
stuk zich van den hals schuiven en
zeer waarschijnlijk is men dit ook
niet voornemens, immers, door een
invloedrijk lid der Kamer is openlijk
te kennen gegeven, dat het voor
nemen zou bestaan, in de aaiastaaJrde
wetgevende 'periode, dit vraagstuk
in behandeling te brengetn e|n niet
onwaarschijnlijk, bij wijze van her
ziening der Kieswet, dus. zonder
Grondwetsherziening te doen voor
afgaan.
Aannemende nu, dat zulks Inder
daad bet geval is, zou het Organisch
Kiesrecht toch zeer wel zijn in te
voeren, zonder indirect den weg te
banen voor het Vrouwenkiesrecht,
Er zijn nog wel eenige lichtpunten
in deze belangrijke aangelegenheid
aan te yoeren, want art. 80 der
Grondwet schrijft voor:
„Be leden der Tweede Kamer wor-
„dea regtstreeks gekozen door man-
,,nelijke(!) ingezetenen, tevens Ne
derlanders, die door de Kieswet te
„bepalen kenteekenen van geschikt
„heid en maatschappelijke welstand
„bezitten, enz«"
Id een eventueele herziening van
het kiesrecht, zonder voorafgegane
Grondwetsherziening, blijft idus het
Vrouwenkiesrecht, per sé uitgeslo
ten, en het wil mij tevens voor
komen, dat het Gezinshoofdenkies
recht „fout court" evenmin door ge
noemd Grondwetsartikel wordt toe
gelaten. Het zal toch zeer moeilijk
gaan, de stelling te verdedigen, dat
gezinshoofden per sé de vereisch-
te „geschiktheid en maatschappelijke
welstand" bezitten om voor het kies
recht in aanmerking te komen.
Edoch, indien de hiervoor genoem
de organismen, als capaciteiten, oen
sus, beroepsstanden, inkomens, klei
ne bezittingen e. t. q. als de grond
slagen van bet kiesrecht zouden wor
den opgenomen en de vereischte oen
sus, inkomens en klein bezit op het
laagst mogelijke minimum worden
gesteld, dan zal ongetwijfeld het
grootste gedeelte der Gezinshoof
den van zelf reeds in het bezit van
het kiesrecht komen hetgeen toch
het principaal doel schijnt te zijn
zonder dat deze categorie spe
ciaal wordt genoemd. Deze wijze van
toepassing van hét Organisch kies
recht heeft mede het niet onbelang
rijke voordeel, dat er geen speciale
uitzonderingsbepalingen tegen het
If e z in sh o o f d e nr e c h t, behoeven gecjre-
eerd te worden, alléén om deze cate
gorie in de kieswet te kunnen noe
men, hetwelk, behalve een lastige
taak, steeds een noodeloos grievende
maatregel zóu blijken. Niettemin,
zou men al was het enkel om de
eer der vlag te redden, omdat het
GezinshöoftL BrecÖt als ©ei kis jpings-
leus heeft gefungeerd dit recht
toch met name als organisme in de
Kieswet kunnen brengen, mits er
dan worde bijgevoegd, dat deze te
vens onder een der drie andere or
ganismen, n.l. census, inkomens of
klein bezit, moeten voorkomen. Niet
onwaarschijnlijk ml het ook velen
noodig voorkomen, dat dan een ge
lijke toevoeging ook bij de beroeps
standen in capaciteiten behoort voort
te komen en op deze wijze het Orga
nisch kiesrecht voorloopig in te voe
ren, ten einde later bij een eventueele
Grondwetsherziening, door deze
proefneming voorgelicht, de grond
slagen van het Kiesrecht definitief
in de Grondwet vast te leggen.
Blijkbaar kan dus het Organisch
kiesrecht ingevoerd worden, zonder
gevaar te loopen de bestaande
Grondwettelijke afsluiting van het
Vrouwenkiesrecht te ontgrendelen,
terwijl ongetwijfeld kan vastgesteld
werden, dat behoud van het bestaan
de kiesrecht onvermijdelijk tot het
Vrouwenkiesrecht, in vollediger
vorm, zal voeren.
Evenwel, daar is meer.
Het vorenstaande citaat uit „de
Standaard" besluit aldus:
„Zonder evenredige maehtsverdee-
1 ing over heel het land zou het begdn-
sel zelf er van (het O. K.) verval
sen, en."
Zonder invoering van het even
redig kiesrecht is volgens de opinie
van „de Standaard" het Organisch
kiesrecht onbestaanbaar.
Een verdere beschouwing Van Etil
laatste in het slot van dit artikei.
NOMEN NESCIO.
TEGEN DE KERKEN.
De „Semaine religieust" van Mou-
Uds maakt een ratdedeeliog bekend
van Mjrr. Lobbedey, waatuit alweer
blijkt boe ernstig het in Frankrijk ge
steld is.
Men weet, zoo schrijft de bisschop,
dat de weldoeners der kerken in den
laatsten lijd het eigendomsrecht heb
ben opgeëieent ran een aantal voor
werpen, dienende tot den eeredienst,
zooals altaren, preekstoelen beelden,
enz. Velen dier eiscners heobea hun
eischen ingewilligd gezien.
Welnu, als wij de berichten geloo-
V8D, die ons van verecaillende zijden
bereiken, zou de prefectorale admini
stratie maatregelen nemen, om dat
tegen te gaan.
De gemeenteraad zou die schenkers
moeten sommeeren, de door üen op-
geëiscbi* voorwerpen binnen acht en
veertig uren terug te halenzoo niet
dan zouden de gemeentebesturen zelf
op kosten der schenkers de voorwer
pen verwijderen.
Men begrijpt, welke stoornis dit
zou teweeg brengen in de uitoefening
van den goddelijken dienst.
Met het oog op die gebeurlijkhe
den gelooft hei bisschoppelijk gezag
de volgende wenken te moeten ge
ven
lo. Da eigenaars worden uitgeaoo-
digd hun recht kraehtig te doeu gel
den.
2o. Op het tot hen te richten ver
zoek, de hun toebehoorende voorwer
pen terug te halen, moeten zij antwoor
den, het eigendomsrecht dier voorwer
pen slechts te hebben opgeëischt om
het gebruik daarvan aan den eeredienst
te verzekeren.
So. Zij zuilen er niet toe overgaan,
de voorwerpen te iaten wegnemen,
die niet alleen aan hen, maar ook aan
den eeredienzt behooren juist krach
tens de schenkiog.
4o. Zij zullen aan de gemeentebe
sturen al de verantwoordelijkheid la
ten voor een wegruiming of onttrek
king aan den eeredieDSt, waartoe hun
geweten hun verbiedt zich ie leenen.
5o. Het bisschoppelijk gezag rekent
er op dat de gemeentebesturen hun
toestemming en medewerking nooit
zullen verleenen tot een maatregel,
waarvan de willekeurigheid in 't oog
springt.
Ook een jubileum, en nog
een nakl ink van een echt feest.
- Praatjes uit de buurt, en hoe
ze er aan k -men. 'n Zwaar
wichtig onderwerp, en wie er
m Bloemendaal en Veisen zor
gen voor lichteren kost.
Kermistetanken aie opsnijden
en bierproevers niet een vuile
mamg,
Dus zoo zijn we over m'n eerste
jubileum heen: 't honderdste Zaterdag
avondpraatje van verleden week heeft
zoowaar nog een elftal vrienden den
Zaterdagavondman doen gedenken. M'n
hartelijke dankbetuigingen, waarde
vrienden, ofschoon zoo'n soort jubileum
toch eigenlijk niet v,an het soort is,
die men „viert". Dat is wat anders
met. het mooie feest van pastoor Vla
ming, hé? En dót heeft men terdege
gevierd! Ik zal niet nader meer terug
komen daarop, na alles wat de krant
daar zoo uitvoerig over geschreven
heeft, maar het mag gezegd worden
dat het een feest is geweest dat met
gulden letteren onder de priesterfees
ten van Haarlem kan worden geboekt.
En wat me vooral zoo'n pleizier deed,
*s> dat naar ik achteraf hoorde, aan
®e opwekking om het schoolfonds te
gedenken, nog wel door eenige stadge
noot en is gehoor gegeven! Moge
hoop ik lot besluit 'de sympa
thieke pastoor van Onze Lieve Vrou
we spoedig z'n school zonder „gouden
dak" zien, opdatdan heel gauw
kan begonnen worden aan het werk
voor nóg zoo'n school in Haarlem! ('k
Hoop dat de werisch niet al te brm
taal is.) Daar is nog veel te doen op
Roomsch gebied in onze stad. Maar
gelukkig wel een beetje voor het fi
guur dat we slaan! met alléén in
Haarlem. Ook daarbuiten dringt de
noodzaak naar Katholieke organisatie
en naar Katholieke instellingen. Daar
heb je bijvoorbeeld, naar ik las ,in
Hillegom, waar de Roomsche Midden
standers hun organisatie hebben laten
verloopen en nu zoowaar gestreefd
wordt naar een „neutrale" midden-
standsvereeniging. Dat is nu toch, eer
lijk gezegd, het raarste dat ik ooit op
de viool hoorde spelen! Verbeeld u:
daar zijn Katholieken onder, die deneu-
traliteit patroniseeren, en naar mij ver
teld is, zou daarvan de reden zijn, dat
men op zoo'n dorp als Hillegom toch
niet de menschen moet afscheiden naar
den godsdienst! Weineen, alles door
mekóar liever! Dat onze menschen toch
niet wijzer zijn, is haast niet te begrij
pen. Want het is een absoluut verkeerd
denkbeeld, dat wij door onze eigen or
ganisatie in eigen vereenigingen, vijan
dig zouden komen te staan tegenover
andersdenkende landgenooten. Wie
maakt dat toch wijs aan de Iuidjes?
Net zoo min als onze Roomsche scho
len de kinderen leeren zouden, anders
denkenden met haat of afkee» aan te
zien, net zoo min leeren de Roomsche
vereenigingen, de actie van anderen af
te keuren.. Integendeel! W,ant zoowel
op de Katholieke school als in de Ka
tholieke vereeniging is de eerste en
voornaamste leer: naastenliefde! En
vooral onze sociale vereenigingen waar
de liefde en de oplossing van alte so
ciale kwesties in en door de liefde
nummer één is, doen op dit gebied
alles om de Christelijke Tiefde aan te
kweeken. En op maatschappelijk ge
bied is de eerste eisch van al die»
vereenigingen van onzen kant daarenbo
ven, dat ze samenwerking zoeken met
de andersdenkende vakgenooten! Wel
nu, dan vraag ik u: wat is er dan tegen*
dat Roomschen een Roomsche veree
niging stichten? Integendeel: het is
plicht, daar de Roomschen, zooals on
ze Bisschoppen zoo pas heel nadruk
kelijk hebben voorgeschreven, zich
niet moeten vereenigen in een „vereeni
ging van Katholieken", maar in een
„Katholieke vereeniging", dat wil zeg
gen, dat de grondslagen waarop de ver
eenigingen onzerzijds moeten worden
opgericht, Roomsch moeten wezen! En
dót is nu juist het noodzakelijke, dat
voor onze Katholieke Middenstanders
al evenmin gemist kan worden als voor
onze Roomsche werklui, en dat dus
ook op Hillegom gebiedend voorschrijft,
liever een Roomsche organisatie te
stichten, dan een „neutrale". Die trou
wens, wat ik je zeg, toch een dood
geboren kindje zal wezen, want onze
menschen willen aan die laffe neutrali
teit tóch niet aan op den duur! Maar
enfin, nu genoeg van al die zwaar
wichtigheden onze omliggende ge
meenten bieden gelukkig behalve deze
nog luchtiger dingsigheden op voor mijn
Zalerdagavondpraaljes! Daar heb je bij
voorbeeld de vermakelijke histories in
Bloemendaal en in Velsen, waar onze
liberale vrienden allesbehalve te spre
ken zijn over den afloop van de jong
ste gemeenteraadsverkiezingen en waar
ze die ontevredenheid uiten door te po
gen, het zaakje nietig te laten verkla
ren. Je kunt nooit weten, hoe een
tweede keer 'n stuivertje rollen kan,
en 't is in ieder geval weer eens een
kansje! In Bloemendaal is het natuur
lijk meneer Tideman, die ik meet niet
wat voor onregelmatigheden heeft ont
dekt: de een nog erger dan de ander,
't Mooiste is dat zelfs z'n liberale vrien
den hem met die historie alleen laten
staan, en 'm van de week in den Raad
stilletjes hebben Laten praten., 't Mooi
ste van alles is, dat onze liberale
„Stads-Editie" een poosje geleden al
heel zelfvoldaan wist te vertellen uit
Bloemendaal, datde verkiezing nie
tig was verklaard op meneer Tide-
man's protest, terwijl eergisteren pas
de Raad erover had te beraadslagen!
En die keurde de verkiezing goed, met
alleen meneer Tideman in de contra
mine. Dat heb' je ervan: die zaakjes,
welke meneer Tideman aanpakt, trekken
niet meer: de man is ól te Bekend ge
worden. Meneer Netscher in Velsen
Santpoort gakt dat «sskj# vnrstandi-
ger aan: die weet óók wel dat zijn
inmenging voor hemzelf de zaak beder
ven zou, en daarom blijft hij stille
tjes achter de schermen, en laat an
deren als poppetjes dansen in de pro
testkwestie tegen de laatste raadsver
kiezing. In den gemeenteraad heeft
natuurlijk al wat links is, met echte
onvervalschte anti-clericale trouw een
drachtig de mannetjes van meneer Net
scher gelijk gegeven, maar daar zijn
nog hooger autoriteiten gelukkig dan
meneer v. Splunter of meneer Brok
of hoe die andere gemeentelijke bazen
daar in Velsen wel heeten mogen! En
het zal me geen oogenblik verwonde
ren, als die hooge autoriteiten toonen
dat ze wat ruimer en wat royaler uit
de oogen kijken dan de anti-clericale
heertjes van den Velsener raad ge
woon zijn te doen! Afkeuren zonder te
onderzoeken, dat is wel het slechtste
staaltje van partijzucht dat je hebben
kunt: neen, een ernstig onderzoek van
ernstige mannen, dat is het noodige
in de gemeentelijke affaire. En dót komt
een gemeente te stade en is in het
belang ervan: niet dat duffe partijge-
doe, door partijzucht ingegeven. En
als ik nu over een onbevooroordeeld,
royaal en ruim onderzoek spreek, dan
denk ik tegelijk aan een advertentie,
die ik dezer dagen in een paar stads
kranten zag, of liever, ik zag zo
niet, maar men maakte er mij op
merkzaam op. Dat was een loyale ad
vertentie van een paar kermishouders,
Hi« rondweg vnrklaenfl» M m aoowrf
alle café's en herbergen en kroegen
van de stad hadden bezocht.... Ik
vraag het je! Die heeren waren dan
overal geweest, en hadden ovpral het
bier geproefd! En ten slotte waren
ze dan bij één gekomen en dót was
nou je ware bier! 'tZal mij verwon
deren, hoe ze na al de andere kroe*-
gen afgeloopen te hebben en overal
gebierd te hebben, ten slotte in dia
laatste gelegenheid zijn gearriveerd,
waar ze dan het bier zoo lekker zeggen
te vinden, 'k Houd het ervoor, dat ze>
toen al leelijk boven hun bier ge
weest zullen zijn en dat hun smaak
toen allesbehalve zuiver is geweest!
Zoodat ik maar zeggen wil dat je op
zóó'n advertentie ook al niet kunt af
gaan, en dat ik voor mij die aanbeve
ling (want dat zal het wel wezen) als
misschien goed bedoeld, maar dan toch
als verschrikkelijk onkundig wil qua-
lificeeren! Als ik drie dagen Bruine
!boonen gegeten heb, dan kan ik den
vierden dag niet meer proeven, of za
van een goeden oogst zijn of niet, dat
vertel ik je' En als ik dan bedenk,
dat iemand alle kroegen en koffiehui
zen van Haarlem rond-trekt, om overal
het bier te proevenwel, 'n stuk
in z'n kraag en 'n vuile maag, dat kan^
maar een zuivere smaakik go-
loot et niets van!
22 AUGUSTUS.
