TWEEDE BLAD.
ESPERANTO.
R. K. Middenstands-
vereeniging
Markten.
Gemengde Buitenlandsche berichten
In den stHjd des
levens.
ZATERDAG 2» AUG 1^09.
onder patronaat van den H. Jozef,
te Haarlem,
afdeeling van „de Hanze", goed
gekeurd bij Bisschoppelijk besluit van
26 October 1907 en bij Konink
lijk besluit van 9 Mei I908.
>I< Velsen.
FEUILLETON.
3)
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
De R.-K. Middenstandsvereeniging
stelt zich ten doel, volgens art. 2 harer
Statuten, de zedelijke en stoffelijke be
langen van den handeldrijvenden en
industriëelan Middenstand in het alge
meen, en van hare leden in het bij
zonder te behartigen, overeenkomstig
de beginselen van den 'R.-K. Gods
dienst.
Nog slechts kort geleden opgericht
bracht zij reeds veel tot stand, en
toonde op velerlei wijzen het nut van
haar bestaan.
Zij voerde o.a. eene krachtige actie
tegen het verleenen van al te lang cre-
öiet en de z.g. vliegende winkels; in
haar vergaderingen werden belangrijke
onderwerpen, als coöperatie, inkom
stenbelasting, arbeidscontract, enz. be
handeld;
boekhoudcursussen werden door
haar opgericht;
door hare bemiddeling werden de
feesten der Alg. Ned. Wielr. Bond den
jrorigen zomer hier ter stede gevierd;
een onderlinge glasverzekering zal
weldra door haar tot stand komen;
op haar verzoek werden de le H.
Communiedagan in de verschillende
parochieën, zooveel mogelijk op uiteen-
loopende datums gesteld.
Dit en nog veel meer deed zij reeds
in het belang harer leden en van den
R.-K. Middenstand in het algemeen;
nog veel meer zou zij kunnen doen,
indien zij van de R.-K. Middenstan
ders krachtiger steun genoot, dan tot
dusver; indien nog meerderen zich bij
haar aansloten.
De betrekkelijk geringe contributie
van f 1.30 per 3 maanden kan geen
beletsel zijn.
Daarvoor hebben de leden bovendien,
doordat de Vereeniging aangesloten is
bij de Haarl. Handelsvereeniging, gra
tis gelegenheid information in te win
nen; dubieuze posten ter incasseering
te geven aan het bestuur der H. H. V.
en rechtskundige adviezen betreffende
hunne zaken te vragen bij de advocaten
der H. H. V.
Het bestuur spoort daarom hiermede
alle, nog niet aangesloten R.-K. Mid
denstanders aan, als Lid dezer nuttige
vereeniging toe te tredenzich niet
te laten weerhouden door de gedach
te, misschien onmiddellijk geen per
soonlijke winst te behalen, maar door
hun steun aan deze vereeniging te ge-
jven, het goede doel der vereeniging
te helpen bevorderen en daardoor ook
middellijk hun eigen belangen beharti
gen.
Voor het Lidmaatschap kan men
zich aanmelden bij het Bestuur of bij
den Secretaris
C. A. M. JONCKBLOEDT Lz.
Lange Heerenstraat 24.
P.S. De vergaderingen zullen in de
agenda der „Officieele Kerklijst" wor
den bekend gemaakt.
HET BESTUUR.
In de week van 23 Aug. tot 28 Aug.
Maandag. Alkmaar, Amsterdam,
Beemster, Gouda, Haarlem, Hoorn,
Medemblik, Velsen. Dinsdag. Beemster
Beverwijk, Purmerend. WoensdagAm
sterdam, Beemster, Enkhuizen, Haar
lem, Helder, Schagen, Uitgeest, Velsen,
Donderdag. Beverwijk, Edam, Haar
lemmermeer, Hoorn. Purmerend, Scha
gen, Zaandam. Vrijdag. Alkmaar, Am
sterdam, Assendelft, Hoorn, Leiden.
Oostzaan, Purmerend, Schagen, Velsen,
Zaterdag, Alkmaar, Amsterdam,Edam,
Hoorn, Leiden.
„Beaucoup de bruit, mais peu de
besogne 1"
Zoo ergens, dan is dit spreekwoord
van toepassing op de linkerpartijen
in Velsen.
„Veel geschreeuw, maar weinig wol 1"
Ook thans weer zijn de roode en
halfroode Velser heeren door denim-
pressario Netscher bijeengejaagd en
maken onder directie van eenige
openbare onderwijzers e. t. q. een hoop
ketelmuziek dat hooren en zien
doet vergaan en dat erop bere
kend is ieder ervan te doordringen,
dat ernstige ongeregelheden in't stem
bureau te IJmuiden Bij de jongste
herstemming hebben plaats gegrepen.
In 't stembureau, op de straat, in
de kroegen, in de linksche bladen, in
rekwesten hebben zij geschetterd van
belang over knoeierijen, partijdigheid,
enz. Het geleek wel op een ontdekking
van Schaerbeek-schandalen.
Doch de waarheid laat zich niet
overbluffen en overschetteren en toen
zij om het hoekje kwam gloren, bleek
alras boe doorzichtig valscb de aan
gevoerde, breed opgezette, tot berstens
toe opgeblazen protesten waren. En
dat ook deze bij het kalme college
van Ged. Staten succes zullen behalen,
niemand die daaraan gelooft. Ook de
heer Netscher niet, die reeds meer
malen zijn planeetjes door Gedepu
teerden in duigen zag geslagen.
Wij zeiden er niet aan tegelooven,
dat de protesten succes zullen hebben.
Wij meenen, dat een verkiezing slechts
om zeer ernstige redenen door Ged.
Staten vernietigd wordt, als wanneer
blijkf, dat zonder geconstateerde on
regelmatigheden andere personen
zouden gekozen zijn. Dan is vernie
tiging plicht. Doch anders zullen Ge
deputeerden hoogst zelden tot vernie
ti ging overgaan, wijlhet College dan den
voet zou zetten op een zeer glibberig
pad. Reeds zijn aanhangig gemaakt
protesten tegen de stemmingen in
Bloemendaal en Velsen. Maar, waar
zou het einde zijn Wij durven te
beweren, dat, wanneer Ged. Staten er
gemakkelijk toe over gaan verkiezin
gen te vernietigen, het bezwaren bij
't College zal gaan regenen en weldra
protesten tegen elke verkiezing zullen
worden ingediend, die 't College dan
weer zeer consciëntieus zal moeten
gaan behandelen.
Die bewering is inderdaad niet te
stout, want, naar onze innige over
tuiging worden bij eike verkiezing
door 't stembureau of een zijner leden
informaliteiten gepleegd. Dat komt
door de zoo ingewikkelde kieswet van
Houten, hoewel wij overigens niets
willen afdingen op baar eeretitel van
„een menschelijkerwijs gesproken vol
maakte wet.,,
En daar dit als vaststaande kan
worden aangenomen, zullen Ged. Sta
ten zich niet allereerst afvragen: zijn
bij die verkiezing informaliteiten ge
pleegd? Maar wel: zijn door gepleeg
de informalitieten andere personen ge
kozen
En waar in 't geval van IJmuiden
het onomstootelijk vaststaat, dat de
uiteiag geen andere heeft kunnen zijn,
is o.i. van vernietiging der stemming
geen sprake.
Zijn er informaliteiten gepleegd?
Men beweert
le dat een niet-kiezer voor den Ge
meenteraad, gestemd heeft.
Inderdaad, is dat zoo. De man bad
van 't Gemeentebestuur een oproe-
piDgskaart gekregen en de Voorzitter
van het stembureau liep daarmee in
en liet den man te goeder trouw stem
men.
Dit geval zou van belang wezen,
wanneer een der candidateu met 1
stem meerderheid gekozen was. Nu
de minste nog 34 stemmen meer heeft,
beteekent dit geval voor de stemming
niets.
2e dat een kiezer aan een anderen
kiezer zijn hulp heeft aangeboden.
Door geen enkel lid van 't stembureau
is dit geconstateerd. Wat ys echter wel
gebeurd? Een kiezer, die 't lokaal
binnenkomt, vraagt een ander wat hij
met de oproepingskaart doen moet.
Waarop hij ten antwoord kreeg„Aan
den Voorzitter geven." Doch toen was
de stemverrichtiDg nog niet begonnen.
Deze vangt eerst aan, zoodra de kie
zer van den Voorzitter na iDruiling der
oproegingskaart een stembiljet heeft
gekregen. Van assistentieverleenen bij
de stemming is hier geen sprake.
3e dat de stembus te vroeg gesloten
is. Ziehier wel het alkesoverheerschen-
de punt in deze kwestie, zooals de
heer Schuitemaker, die het van zijn
generaal Netscher wel weten kan, zelf
in den Raad beweerde.
Doch ook hier kan van geen infor
maliteit sprake wezen, daar het stem
bureau volkomen correct handelde.
De gemeente verstrekte aan 't stem
bureau een klok. En wanneer nu de
Wethouder Netscher zoo spottend af
gaf op die scheepsklok en in twijfel
trok of zij wel goed liep, dan deed
hij niet anders dan zichzelf als lid
van 't gemeentebestuur blameeren, 't
stembureau in deze kan geen verwijt
treilen.
De officieel verstrekte klok was voor
't bureau van 't begin tot 't einde,
mits zij geen al te buitensporige bok
kensprongen maakte, de officieele tijd-
aangeefater. Zij was 's morgens, vóór
de opening, 8 uur, gelijk gezet met de
gemeente klok, die zich aan den po
litiepost te IJmuiden bevindt en welke
dagelijks geregeld wordt naar den Am-
sterdamschen tijd, die naar 't spoor
wegstation geseind wordt.
Men mag dus zeggen, dat op 't
goede tijdstip 't stembureau is geopend.
Het moest gesloten worden op 'i tijd
stip, waarop deze officieel verstrekte
klok vijf uur sloeg. Aan andere had 't
bureau zich niet te storen. Heeft nu
die klok goed gcloopen Met de meeste
beslistheid kan die vraag bevestigend
beantwoord worden. De klok wees
den goeden tijd aan. 's Morgens wer
den gelijk gezet met haar de horloges
van den Voorzitter van 't stembureau
en van den Hoofdcommissies ter
Secretarie. Deze drie uurwerken bleven
precies gelijk tot 's middags drie uur
ongeveer, toen het horloge van den
Hoofdcommies door een val stil
bleef staan. Hoewel veilig is aan te
nemen, dat een uurwerk, dat 7 van
de negen uur goed heeft geloopen, de
laatste twee uur ook niet zal achter
blijven, toch bleef de voorzitter de
klok steeds met zijn horloge contro
leeren en steeds bleven de uurwerken
gelijk. Toen de laatste slag van vijf
uur gevallen was, sloot de Voorzitter
de bus. Dat was zijn plicht en de drie
kiezers, die na bet vallen van den
laatsten slag kwamen binnenstormen,
mocht bij niet meer laten stemmen.
Er werd in den middag beweerd, dat
de klok voor was bij die iD den poli
tiepost en op 't station. Het is mogelijk,
doch 't stembureau kon dit koud laten.
Vergissen wij ons niet, dan krijgen
de stations te negen uur elketi dag
uit Amsterdam den tijd geseind. Toen
is waarschijnlijk de klok verzet en
ook die van den politiepost, welke
zich naar die van 't station regelt.
Doch hier dringen zich de vragen op
Is die klok van 't IJmuiderstation
welke eiken- dag bijgezet moet worden,
goed? Is het niet mogelijk, dat men
aan die klokken gedurende den dag
gedraaid beeft Had de Voorzitter zich
te storen aan dergelijke mededeelin
gen van niet officieele personen, die,
wanneer bij dit wel had gedaan, waar
schijnlijk geprotesteerd zouden hebben
tegen een te laat sluiten der bus.
Toch heeft de Voorzitter over deze
zaak overleg gepleegd met zijn mede
leden eu den Hoofdcommissies, doch
eenstemmig werd besloten zich aan
den tijd der officieel verstrekte klok
te boudeD, die ca een dubbele contrdte
gebleken was goad te zijn.
Op deze bezwaren allerminst en
evenmin op de vorige kuimen Ged.
Staten ingaan, zij zouden de deur
openen voor tal van oneerlijke han
delingen, waardoor men een verkiezing
ongeldig zou kunnen laten verklaren.
Man wil aantoonen, dat de hut
werkelijk te vroeg gesloten is. Mes
den trein, die 4.45 te IJmuiden m o e t
aankomen, zijn 3 kiezets meegekomen
en die kwamen aan, juist toen de bus
gesloten was.
Men beweert, dat de stationchef
verklaren wil (waarom de officieele
verklaring niet overgelegd dat de
trein op tijd binnenkwam. De station
chef bad dus toen juist de aankomst
precies opgenomen, hetgeen bij eeD
eindstation lang niet altijd gebeurt.
Maar, al kwam de trein binnen op
tijd en al was de stationsklok goed,
dan moest er met de 3 kiezers toch
in die 5 minuutjes nog heel wat ge
beuren wachten tot 't portier ge
opend wer 1, uitstijgen, naar de controle
wandelen, misschien daar nog even
op voorgangers wachten, de contróle
passeeren en 't kaartje laten afscheuren,
naar 't gereedstaande rijtuig wandelen,
nstappen, 't paard aanzetten, naar
't bursau rijden, waarbij nota bene
nog de kortste weg niet genomen werd,
't paard inhoudeD, uitstappen, 't stem
bureau binnengaan
Neen, dit voorbeeld, waarbij zooveel
bijomstandigheden komen, kan onmo
gelijk als tijdmeter gelden.
De diverse bezwaren, hoe breed ook
opgezet en hoe luide ook uitgekrasid,
zijn van nul en gsener waarde en het
is zeer begrijpelijk, dat 't Hoofd-
stembureau te Velsen deze bezwaren
dan ook niet erkende.
Dat de Veleer Raad met 1 stem
meerderheid, Dadat drie rechtsche
leden zich verwijderd hadden, de be
zwaren wel deelde, moet geweten
worden aan een zeer bijzondere om
standigheid. Partijzucht was het heele-
maal niet, de linksche heeren wend
den alle pogingen aan om den men
schen dat wijs te maken, zelfs de
socialist Brok moest de voor ieder
tastbare leugen debiteeren, dat de
laatste verkiezingsstrijd, waar het ging
tusschen recntschen en vrijz.-demo-
craten, voor de socialisten van geen
invloed was geweest.
De heer Netscher verklaarde nu reeds,
dat hij van deze heele beweging weer
wel de schuld zou krijgen. Dat zal hij
hij ook. Wie een beetje met de zaken
bekend is, weet, dat de linksche
heeren in den weth. Netscher hun
heerscher zien, dien zij blindelings
volgen, de retraite van den heer Schui
tenmaker deze week Da de afstraffing
hem door den impressario gegeven,
bewees dit maar weer al te duidelijk.
En als de weth. Netscher niet be
grijpt, waarom bij van deze zaak weer
de schuld krijgt, dan toont hij nog
onoprechter te zijn den Uilenspiegel,
die, naast de bekentenis, dat nij gehaat
werd ook deze zette, dat hij het er
naar maakte.
XIV.
De Katholieken en het Esperanto.
De „Universala Katolika Esperanta
Biblioteko" heeft de volgende circulaire
de wereld ingezonden.
De steeds grooter wordende mate van
belangstelling waarin de wereldhulp
taal Esperanto ook ten onzent zich ver-
verheugen mag, zat u voorzeker niet
onbekend zijn. Er gaat toch geen dag
voorbij waarop niet in meerdere orga
nen der Nederlandsche Pers gewezen
wordt op de immer stijgende verbrei
ding en toepassing .van het Esperanto.
En dit feit is gemakkelijk verklaarbaar.
In onzen tijd van internationalisme is
een wereldhulptaal iets, dat als 't ware
van zelf spreekt. En met 't oog op
den grooten eenvoud van het Esperan-,
to, zijn verspreiding en beoefening over
onzen geheelen aardbol, zijne groote
waarde voor wereldverkeer, is 't dus-
niet te verwonderen dat steeds meerde
ren zich van deze zoo bij uitstek prae-
tische taal bedienen.
Nu is 't helaas een niet te ontkennen
feit, dat het Esperanto nog niet in dia
mate onder ons, Katholieken, bekend
is, als waarop het ten volle rechtheeft.
Niemand onzer kan toch ontkennen dat
van ons, leden der grootste en meest'
grootsche internationale organisatie der'
gansche wereld, het Esperanto van on
schatbaar nut zou kunnen zijn. Want
in den tcgenwoordigen tijd van opge
wekt leven onder ons, Katholieken, nu
iedereen belang stelt naar hetgeen er
door onze Buitenlandsche geloofsgenoo-
ten gepresteerd worden, in ieder onzer
in den geest medelijdt met de lijdenden,
en medestrijdt met de strijdenden, is
de taalverscheidenheid bijna altijd de
groote hinderpaal, welke ons in dit
streven in den weg staat. En welk
groot gemak zou het nu zijn, als er
bladen, tijdschriften, boeken en brochu
res verschenen in het Esperanto, waar
door in één slag alles zou kunnen»
bekend gemaakt worden, waarin onze
geloofsgenooten over de gansche wereld
belangstellen! Welk een groot gemak
ook bij 't weerleggen der herhaaldelijk
opduikende valsehe beweringen en on
ware voorstellingen!
Welk een gewichtige factor voor
Welk een gewichtige factor voor steeds
steeds opgewekter leven onder ons!
Het is dan ook voorzeker dank deze
redenen, dat Z. H. Paus Pius X zijn
bijzonderen zegen schonk aan het Ka
tholiek Esperanto tijdschrift „La Es-
pero Katolika".
Teneinde aan een en ander een be
gin van wording te geven, is.de „Uni
versala Katolika Esperanta Bibliote
ko" opgericht, welke zich voorloopig
tenN doel heeft gesteld een serie goed-
koope brochures uit te geven, van be
lang voor ieder Katholiek, waar ter
wereld ook. Als nummer 1 is reeds
verschenen eene vertaling van het be<-
kende werkje van Pastoor H. M. H.
Bartels: Garcia Moreno; als nummer
2: Is het Geloof in strijd met de wet
tenschap'?; terwijl als nummer 3 zal
weldra verschjnen: De Donkere Middel
eeuwen. In voorbereiding is ook: Het
papieren Gevaar. Deze brochures zul
len 16 tot 24 bladzijden groot zijn,
en kosten franco: 1 exemplaar 5 et.,
10 ex. 40 ct., 50 ex. 1.75, 100 ex.
f 3, 200 ex. f 5.
Tot ieder richten wij nu een drin
genden oproep, mede 'te werken aan
de verbreiding der wereldhulptaal Es
peranto voor velen reeds nu de
taal, in de toekomst d e taal echter
voor allen, de taal waarin en waar
mede reeds nu Christus en de Kerk
aangevallen en verdedigd wordt door
het steunen der Universala Katolika Es
peranta Biblioteko. En dit kan men
niet beter doen, dan door naar ver
mogen hare uitgaven bekend te maken
en te verspreiden. De bij groote ge
tallen uiterst geringe prijs werkt dit
zeer in de hand. Ieder beschou,we»
dus als een dure plicht, mede te wer
ken tot totstandkoming eener Katho
lieke Wereldbibliotheek.
't Is naar aanleiding hiervan, dat'
wij in „De Noordbrabanter" van 9 Juli
het volgende artikel lezen:
Alle groole zaken zijn als kleine on
beduidendheden begonnen, 't Is het
eeuwige mosterdzaadje, dat in de aarde
gesmoord wordt enopkiemt en groeiend
gedijt tot een machtigen reuzenboom.
„Katholieke wereldbibliotheek" is een
naam, die doet denken aan iets ont
zagwekkends, nietwaar. Een instelling,
die eerbied afdwingt en waardig is de
grootheid van haren naam, welke herin
nert aan de wereldzegenende Kerk van
Christus.
Doch.... een te hooggestelde verwach
ting zou teleurstelling moeten baren
De Katholieke wereldbibliotheek is in
de kiem van haar bestaan, 't is het
mosterdzaadje in den zwarten grond,
beidend zonlicht en regen om zijn
vruchtbaarheid te doen ontluiken.
De Katholieke wereldbibliotheek be
staat. Hopend en biddend om belang
stelling en steun, teneinde haar zegen
rijken arbeid tot zijn recht te kunnen
doen komen.
Het tweede boekje verscheen dezer
dagen, voert het „Evulgetur" van
Haarlem's Vicaris-generaal en draagt
tot titel: „Is het geloof in strijd met
de wetenschap".
Op en top apologie dus en dat is
geen overdadige weelde in de al meer
dan tweeduizend groote en kleine wer
ken tellende Esperanto-literatuur.
Kapelaan Egbers, van Elton-Brery
(Engeland), schreeft er 'n antaüvorto,
een voorwoord, in. En wij willen daar
van hief de vrije vertaling geven:
Ik acht mij ten zeerste vereerd door
dit voorwoord een moreelen steun aan
deze brochure te geven.
Ik weet, dat de vertaler zijn krach
ten wijdt aan de bereiking van het
groote doe!vereeniging der Katholie
ken van heel de wereld door middel
eener internationale taal.
Deze taal, dit middel bezitten wij
reeds, dank zij God. We hebben het
slechts practisch aan te wenden.
De geniale Dr. Zamenhof stelde zijn
universeel e taal samen uit de meest
bekende en meest gesproken talen van
het huidige Europa. En deze maakte hij
zoo bevattelijk mogelijk. Ontwikkel
den kunnen de theorie ervan zelfs in
eenige uren volkomen aanleeren.
Aldus kunnen wij ons dan vereeni-
gen met alle volkeren der wereld en
met deze zelfde stem tol hen spreken,
evenals de Apostelen op Pinksterdag
zich tot vertegenwoordigers van ver
schillende nationaliteiten wendden.
Wat is dan tot nu toe, wat is dan'
zelfs nu reeds het resultaat van onzo
wereldtaal? Ik kan persoonlijk getuigen
dat, ondanks mijn zeer tijdroovende be
roepsbezigheden, ik denk aan Esperan
to, toch nog voldoende tijd kan vinden,
om in binnen- en buitenland met on
geveer vijftig niet-KathoIieken te cor-
respondeeren. Persoonlijk ken ik hen
niet, d,och ik behandel mleft hen ver
schillende zaken, voornamelijk van
godsdienstigen en theologischen aard.
Wat een geluk zal het voor mij zelf
zijn, zoo goed als voor hen, indien
God de Heer eenigen hunner zal wil
len uitverkiezen en het tot leden on
zer Kerk maken.
Ik heb hier voor mij liggen een brief
met de betuiging, hoeveel geestelijk nut
mijn correspondentie den niet-Katholie
ken schrijver gebracht heeft, die anders
nooit in relatie zou zijn gekomen met
een Katholiek priester.
En stel u een oogenblik voor het
groote nut eener internationale taal
voor onze apologie en de Katholieke
verdediging tegen de ultra-Protestanl-
sehe lasteraanvallen. Alle deze zullen
dan in korten tijd en met weinig moeite
kunnen worden afgeslagen. Wij zou
den een internationaal bureau hiervoor
kunnen stichten. Bovendien zouden alle
voorname Katholieke werken op ge
bied van philosophie, theologie, lite
ratuur enz. uit alle talen kunnen wor
den overgezet in deze eene, en aldius
over de geheele wereld onmiddellijk
verstaanbaar gemaakt. Ik herhaal, stel
u voor deze onmetelijke weldaad aan
de mensehheid! 'n algemeene d.i. Ka
tholieke taal voor de Katholieke kerk,
kan er iets doelmatigers en tegelij
kertijd natuurlijkers bestaan dan dit? Ik
geloof van niet; en dat ieder onbe
vooroordeelde erkenne, hoe althans iets
meer dan een schijn van waarheid uit
mijn bovenstaande woorden afstraalt.
Ik vlei me niet, alleen door middel
van een enkel boekje te overtuigen en
te bekeeren, doch ik wil onze propa
ganda vooruithelpen en steunen, tot
dat wij tenminste diegenen overtuigd
hebben welke zijn „bonae voluntatis";
van goeden wil.
Geve God dan, dat allen goedwillend
mogen zijn! Het is mij inderdaad een
raadsel, hoe vele goede Katholieken
niet slechts onverschillig doch zelfs vij
andig althans als tegenstanders
tegenover ons kunnen staan. Laten wij
hopen en bidden, dat dit weldra moge
veranderen.
En God de Heer geve aan den verta
ler van dit boekje de noodige geest
kracht, om ondanks alle moeilijkheden
te volharden tot aan de eindoverwin
ning van onze Pinkstertaai.
H. EGBERS, R-K. Pr.
Zij, die zich .voor deze Bibliotheek
interesseeren, kunnen voor de luttele
som van 10 cent de 2 verschenen werk
jes ontvangen bij den administrateur,
den heer Johan Luneman, v. d. Neer-
straat 40, Den Haag.
ESPERANTANO.
De poltitiek van het Ministerie-
Briand.
De politiek van het Ministerie-
een hoofdartikel naar aanleiding der
redevoering, deze week te Héricourt
uitgesproken door den onderstaatssecre
taris van Financiën, J. Rcnoult. De
wetsontwerpen ontbreken niet zeide
Graaf Haalburg daarentegen was
door de woorden van zijn stiefzoon
aangenaam getroffen, al bssmouwde
ibij het da.n ook als een groote on
voorzichtigheid van Ortwin, dat
deze ter wille van gravin Rodecken
van zijn kansen op het groote ver
mogen der Heszborn's- wilde afzien.
Hij vreesde, dat de zelfzucht der
oude idame haar er toe brengen zou,
zonder eenigen schroom het edelmoe
dig aanbod van den jongen main aan
te nemen, maar daarin vergiste mij
ziel) toch.
„Hoor eens jongmensch", begon
de oude gravin nu op koelen toon en
met een trek op het gelaat, dien al
len vreesden, „het is maar goed, dat
ge niet te trots-ch zijt om de welda
den tc erkennen, die me® u bewezen
heeft. Er ligt een zekere oprechtheid
in, die mij wel bevalt. Maar als ge
hu meent, dat ik uw voorstel met
telde handen zal aannemen, hebt ge
•de plank toch leelijk mis. Niemand
moet zich verbeelden dat hij onmis
baar is: koningen en keiziers kunnen
"Wel gemist worden, hoeveel te meer
dus de secretaris van een oude
vrouw .Overigens heeft die zaak
volstrekt geen haast; we kunnen er
eens op slapen en morgen een be
slissing nemen Ik vrees intusseheja
dat die arme Alexander zich schro
melijk verveeld heeft,"
„Een beetje wel, tante", bekende
de jonge man, „maar verveling leidt
wei eens tot nadenken. E|a z'oo b;e|.i
ik onder het praten door tot het
besluit gekomen, dat het misschien
nog het beste was, als Ortwin rustig
hier bleef en ik in zijn plaats naar
Berkirchen ging om de hand van
Lina Heszborn te vragen."
Graaf Ferdinand stiet een kreet
van verrassing uit, die wel ©enigs
zins bijval verried met den genialen
inval van zijn zoon.
„Onbeschaamde vlegel", mompelde
de gravin tusschen de tanden. Ort
win wierp zijn halfbroeder een blik
vol toorn en minachting toe.
Alleen de oude gravin behield
haar kalmte. „Geen slecht idee, mijn
jongen", sprak ze, „maar je bent
nog veel te jong om' te trouwen, en
een huwelijk als dit behoef je al
leen hierom reeds niet te sluiten,
omdat je toch geld genoeg zult heb
ben. Een leelijk meisje trouwen, om
dat ze een grooten zak - geld heeft,
daar ben jij toch eigenlijk te gooi
voor!"
Prettig voor Ortwin, die laatste
woorden! Maar fijngevoelig en
kiesch was Alexandrina. Eodeoken
nu eenmaal nooit geweest: de edele
ip
pit was bij haar door een maar al
te ruwen bolster omgeven. En bo
vendien koesterde ze voor haar ach
terneef Alexander zulk een blinde
genegenheid, idat zie zijn koude zelf
zucht, zijn neiging tot leugen e® oa-
cprec.htheid heel jdikwijls zelfs niet
eens opmerkte.
Tot groots verbazing der oujde gra
vin klonk opeens de stem van freule
Emma, die men anders maar heel
zelden hoorde: „Maar beste tante,
kent u Lize von Heszborn?"
„Hm, ik heb me om die lui nooit
bekommerd", was het -minachtend
antwoord.
„En papa en mama, hebben, voor
zoover ik weet, het jonge meisje ook
nog nooit gezien. Hoe weet u, allen
dan zoo zeker dat ze leelijk en on
beschaafd is?"
Zcover Emma tot genegenheid in
staaf was, had ze haren halfbroeder
Ortwin inderdaad lief, en stelde hem
verre boven den erfgenaam van het
geslacht Rodecken, die haar telkens
meer deed voelen hoe ver zij bij hem
achterstond in rang en fortuin.
„Maar kind", riep gravin Amelie
verbaasd uit, -|doeh werd echter
terstond door de oude dame i.u de
rede gevallen.
„Mijn kind! Domme wijsneus,
zeg dat liever! Wat doet zoo'n
scihoolnufje zich ook met de zaken
van volwassenen in te laten. Maar
ondert us schen zal ik je het antwoord
toch niet schuldig blijven, jonge da
me Ge kunt er op rekenen, dat
ieder meisje van rang, gesteld voor
de keuze tusschen luitenant D'esen-
dorf en graaf HaalburgRoidecken,
zonder eenig aarzelen den laatste
kiestEn nu is het voor heden
genoeg. Ik wenseh geen gelegenheid
te krijgen, mij vandaag nog verder
te ergeren. Wel te rusten!"
En het geleide van graaf Ferdi
nand afwijzende, verliet de bemin
nelijke oude dame den salon.
Ook de anderen gingen nu spoedig
uiteen. Ortwin in het bijzonder ver
langde er naar alleen te zijn.
Toen hij den volgenden morgen
van een militaire oefening op de
heide terugkwam, wachtte hem zijn
mama op zijn kamer. „Ik moet je
spreken", zei ze op gejaagden toon,
„vóórdat je naar tante Alexandrina
gaat, die je onmiddellijk na de koffie
bp zich wenscht- te zien. Ik moet je
namelijk er op voorbereiden, dat gra
vin Rodecken van je zal eiscihen de
uitneodiging der Heszborn's af te
wijzen, opdat zij haar secretaris niet
zal verliezen.
In haar egoïsme bekommert zij er
zich weinig om. of jou toekomst
daardoor vernietigd Wordt: ik ken
baar. Gij echter behoeft u om ha,a,r
vc-lstrekt niet te bekommerenge
zijt niet haar, maar hoogstens alleen
uw stiefvader dank schuldig. En
daar graaf Ferdinand het er vol
komen mee eens is, dat ge de invi
tatie moet aannemen, belet u niets
om naar Berkirchen te gaan, zooira
ge verlof gekregen hebt."
„Maar mama, ik heb zelf nog hee-
lemaal geen besluit genomen", riep
Ortwin ontstemd uit.
„Treed je geluk niet met voeten,
beste jongen. Een kans als deze doet
zich waarschijnlijk nooit meer voor.
„Mogelijk mama, maar toch weet
ik niet, of het niet ondankbaar je
gens gravin Rodecken zou wezen om
naar Berkirchen te gaan. ergeet
niet dat ik toch in ieder geval nu
bijna vijf en twintig jaren haar gast
vrijheid genoten heb.
„E'at kon niet anders, maar be
denk ook dat je als rijk man veel
beter dan nu haar door verschillende
kleine oplettendheden je dankbaar
kun1 toonen, wanneer je dat wilt."
„Ja ja, als ik maar de man van
een rijke vrouw wil worden", riep
Ortwin opstaande ongeduldig uit.
„Laten we eerst maar eens gaan
hooien wat tante Alexandrine mij
te zeggen heeft. Komt u mee
„Ja, de gravin heeft gewenscht
dat Haalburg en ik bij het__onder-
houd tegenwoordig zouden zijn.
Toen moeder en zoon de kamers
der cude dame betraden, vonden ze
daar graaf Ferdinand reeds. „Ein
delijk", riep tante Alexandrina. „Nu,
Ortwin, kom nu maar hier en beken,
dal je brandt van verlangen om naar
Berkirchen te gaau.'-
„U vergist zich tante. Zeker zov
ik er prijs op stellen, tot een eer
volle onafhankelijkheid te geraken,
want, hoe grootmoedig papa ook voor
mij is, het doet me toch ernst er leed
dat ik hem zooveel uitgaven veroor
zaak. Toch zou ik. om papa van dien
last te bevrijden, maar zeer ongaarne
de uitnoodiging der Heszborn's aan
nemen."
„En daar staat je papa nu juist
zoo op, terwijl gravin Amelie .iet
roerend met hem eens is sprak
tante Alexandrine met blijkbaren
spot; „graaf Ferdinand aeeft mij
zooeven nog met de meeste beslist
heid verzekerd, dat hij vast op mijn
hulp rekent. En ofschoon ik er eigen
lijk niet den minsten lust iin heb,
tot je bezoek aan Berkirchen mee
te werken, ben ik nu wel haast ge
dwongen, je het ook op mijn beurt
aan te raden. Ik heb ook geen lust
om later het- verwijt te moeten hoo
ren, dat ik je uit puur egoïsme van
wie weet hoe groot geluk afgehou
den heb.
Maar omdat het mij persoonlijk
niet aangenaam zo-u zijn. als je ver
trok, zal ik een middenweg aanwij
zen, aan je zelf overlatende of je
dien al dan niet wilt inslaan.
Wordt verwio i.).
