DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND Van alles wat! BUBTENLAND. In elen strijd? des lewens. Kindto9"huiiMrMt 29<*3i-33, Haarlem Kort verslag Tweede Kamer. DINSÖAC 14 SEPT. 1909. 34ste Jaargang Mo. 6990 ABONNEMENTSPRIJS) Per 8 maanden voor Haarlemf 1,86 Voor de plaateen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) 1.35 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.80 Afsonderlijke nummert 0,03 Bureaux van Redactie en Administratie Imtercommssnaaï Telefomnsaummer 1426. Van 16 regels60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer m10 cent. Buiten Haarlem en de Agentschappen 20 cent per regel. Reclames dubbel tarief. Dienstaanbiedingen 25 cent (6 regels), driemaal voor 50 cents (i contant). Voor advertentiën en reclames buiten Haarlem en de agentschappen wende men zich uitsluitend tot RICARDO's Advertentie-Bureau, N. Z. Voorburgwal 242, Amsterdam, Int. Telefoon 1020. Alle betalende aboanét op dit blad, die in bet bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor: GULDEN bij jfö fó H H «m.n™ si, i IT ft - 4 ffll tf* GULDEN bij levenslange onge schiktheid tot werken. GULDEN bij overlijden. GULDEN bij 11$ 11 9ÜL.DBN bö i i§ g GULDEN bij gr g g verlies vaD verlies van éen ^y| |yp verlies van |j |y| ^J| verlies van ^Jj jy| ^n GULDEN M) verlies van éen anderen vinger. De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij Ocean" Biikantoor voor Haarlem, Nieuwe Gracht 11. Van de bestellingen op 't Kort Verslag zijn nog een tiental onuitge voerd gebleven, aangezien de abonne mentskosten ons niet werden overge maakt. Voor degenen, die nog deze week een postwissel zenden zal een nabestelling worden gedaan. Voor opgave van naam zonder toezending van f0,50 wordt geen abonnement besteld. DE ADMINISTRATIE. Even aanstippen. Op bet Qongres van de Duitsche socialisten, dat dezer dagen wordt gehouden, deelde de secretaris der partij o.a. mede, datde opstan delingen in Spanje geldelijk worden gesteund uit de Duitsebe partijkas Derhalve: de gruwelen van anar chisten en magounieke revolutionai ren, de brandstichting in kloosters en de moord op zusters en geeste lijken, zijn mede geschied door de hulp der Duitsche socialisten.. Als ge nu opmerkt, hoe de heele liberale en anti-clericale pers nis op oommando partij trekt voor den :in- tellectucelen aanvoerder der opstan delingen van Barcelona, Ferrer, dan kent ge bet karakter van dezen steun der socialisten al voldoende. Opstand stoken tegen het wettig £ezag, den godsdienst ondermijnen en zijn bedienaren berooven en uit moorden, en dat alles in een an der land, uit pure sympathie voor de „broeders".... ziedaar het vaider- landlooz© en -goidsdienstjhatende so cialisme in actie! En toch zijn er altijd nog menachen die meenen dat socialisten althans op godsdienstig gebied „neutraal" zijn!.,.. XXXVIII. Een merkwaardige uitvinding. PVie heeft het ook wieer gezegd, liat uitvinders - en dan natuurlijk uitvinders die succes hebbende troetelkinderen zijn van Vader Tij i Ik 'weet 't niet, maar dat weet ik, dat een uitvinder toch niet op rozen «slaapt en hoe kranig; de vinding ook is, hem heel wa,t last wordt op den hals geschoven en heel wat emotie wordt bezorgd, voor zijn uit vinding in de practijk als aange nomen heschonwd wordt* Moest bijvoorbeeld de heer van Her Kamp, die zooals al in het kort in deze courant is gemeld een werkelijk zéér interessante uit vinding gedaan heeft, niet een hee- len middag van zijn tijd opofferen om aan een clubje krantenmenschen waaronder ook uw onderdanige die naar, geduldig en vriendelijk zijn vinding te toonen en te verklaren. En wat nieuwsgierige journalisten voor lastige lui zijn, dat weet ieder een, die aan den publieken weg tim mert, niet. waar? Doch, alle gekheid op zij gezet: een interview met journalisten is bij lange na niet het ergste wat een uitvinder beleeft! Wanneer een inderdaad veelzijdig', 'doch op tech nisch en chemisch, gebied dan toch niet ten volle deskundig man als de heer van de Kamp, een vinding doet, die door vaklieden wordt geprezen als „zeer vernuftig", dan be grijpt men vanzelf dat er heel wat hoofdbrekens en moeilijkheden voor den uitvinder zijn voorafgegaan, en dat er daarna heel wat technische en materieele bezwaren moesteti wor den overwonnen, voor men van een succes kan spreken! Intusschende heer van de Kamp overwon die alle, en het resultaat is nu, dat de uitvinder ons gistermid dag een toestel liet zien, dat, zoo eenvoudig en beknopt als het is, toch door zijn feilloos werken en door zijn verrassende juistheid v*an i'uno tionneeren ons allen in verbazing bracht. Ons..dat wil Zeggen, dat tegen woordig waren de heer. A. van Ros aura, de bekende industrieel, hoofd bestuurslid der Maatschappij van Nijverheid, en eenige journalisten van hier en elders. En nu ik dan met eigen oogen de merkwaardige en inderdaad zeer nuttige vinding heb zien werken, en het geheim des uitvinders voor ons werd ontdekt, nu kan ik naar eigen proefondervindelijk oordeel een woordje erover zeggen, en ik doe dat volgaarne! Boven alle verwachting groot is de lijst van personen, die jaarlijks helaas omkomen door gasverstik- king. Een statistiek daarvan brengt u in verbazing. Het ligt zeker nog in ieders geheugen, hoe een bekend Italiaansch operazanger te 's-Gra- venhage eenige jaren geleden des morgen» dood werd gevonden in zijn kamer vol gas: de gaskraan was bij ongeluk opengestootenWÓ herin neren ons. nog levendig het droevig geval te Amsterdam Waai- een jonge kellner in een der hotels omkwam door verstikking Van gas dat ont snapte uit een onder zijn kamer lig gende badkamer. Even bekend is het geval met den Utrechtschen student, die onlangs aan zijn studietafel dood werd gevonden: de gasslang was van de pijp geraakt. En ten slotte herinner ik aan de droeve his torie van die twee veelbelovende jon gelieden die omkwamen doorldat on gemerkt het stop je was geraakt van een nieUgebruikte gasleidingpijp, waardoor het dooden.de gas vrijen toegang kreeg in hunne kamer. Haast iedereen weet u te vertellen van zichzelf of van anderen, die ai eens een gas-ontploffing meemaak ten door lekkage hier of daar, en wie geregeld de kranten leest, vind bijna dagelijks berichten van dat soort. «Welnu. Uit eigen ervaring en aanschou wing kan ik getuigen dat al deze schrikkelijke ongelukken bij de toe passing van een installatie zooals de heer van de Kamp heeft ontwor pen en uitgevoerd, voortaan onmo gelijk zullen zijn Laat er gaskranen openstaan, laat er lekkage komen in een gasbuis, al ware een gat als een vuist zoo groot, laat opzet of zorgeloosheid ook den meest-gevaarlijken toestand schep pen, de vinding van den heer van de Kamp verraadt binnen be trekkelijk zeer korten tijd de gas- uitstrooming, ja zelfs zorgt ze dat op automatische wijze de hoofdkraan wordt gesloten, zoodat van verder uitstroomen van het doodelijke gas geen sprake nieer zijn kan 1 Proefondervindelijk is dat. ons ge toond. De mise en scène hebben we meegemaakt. In een badkamertje, van misschien 16 a 20 M3 groot sloot de uitvinder zich op. Daar opende hij de gaskraan van een groote badkachel ten volle, en terwijl de kamer geheel was ge sloten, bleef hij rustig Zitten nabij het ontsnappende gas. Buiten, waar wij afwachtten, was een groote afsluitkraan aangebracht, geheel in den vorm van onze meter- kranen, en in een hoek hing een elec- trische schel. iWe wachtten, het horloge in de hand... en zie: na 1 minuut, 9 se conden draaide de meterkraan hfet een klik plotseling dicht, en terzelf- dertijd alarmeerde de elektrische schel, die maar bleef dóórklinken. We traden in de kamer, waar natuurlijk de gaslucht al heel erg was, evenwel niet zóó of de heer van de Kamp had er nog volstrekt geen hinder van .ondervonden. Hieruit bleek dus proefondervin delijk, dat een uitstrooming van gas door aanbrengen van 'n installatie zooals de uitvinder die heeft ontwor- uen. hij een ztekere verhouding van het gas tot de lucht, automatisch ver der wordt belet, zpodat de droevige (gevolgen ervan worden verhinderd. Een tweede proef, even later geno men, gaf tot resultaat dat reeds na 57 seconden de hoofdkraan zich automatisch sloot en de alarmschei weerklonk. Aangetoond was en is, dat de uit vinding van den heer van de Kamp werkelijk beantwoordt aan haar doel. Maar is het dan geen kostbare, vernuftige, ingewikkelde installatie, zal iemand vragen Neen. De vinding is even een voudig als vernuftig. Zij berust hier op en dat mag ik nog wel vertel len dat het vrij uitstroomende gas een toestelletje doet ontbranden dat daardoor automatisch een con tra-gewicht loslaat. Dit contrarge- wicht werkt op den sleutel van de hoofdkraan en draait die zóódanig om dat de gas toevoer w'ordt afge sloten. Dit is vernuftig gevonden, maar niet zóó ingewikkeld, of de geheele installatie is gemakkelijk te maken. Wat natuurlijk voor de populari- sat-ie en algemeene invoering weer een groot voordeel is. Toch is er iets en hierop dient nadruk gelegd - dat de mogelijk heid afsnijdt van namaak door een ander. En dat is het toestelletje wat we hierboven noemden, dat door het uitstroomende gas ontbranden gaat bij een zekere mate van verzadiging der lucht door het lichtgas. Dit toestelletje voornamelijk is het geheim des uitvinders, en het is 't merkwaardige dat ondanks deze ontbranding (die automatisch het sluiten der kraan en het alarmeeren der schel ten gevolge heeft) tóch geen gasontploffing ontstaat of ont staan kan! Is de vinding voor de practijk geschikt Wij die haar in bijzonderheden hebben gezien, en die herhaaldelijk het goed functioneeren ervan be schouwden, zeiden eenparig ja. Maar meer dan onze opinie geldt het advies van deskundigen. En 'zeker mogen zóó toch genoemd worden de directeur en de onder directeur van onze Haarlemsche gas fabriek, de heeren Blom en Blok huis, die door den uitvinder in het vertrouwen zijn genomen, toen deze het denkbeeld dat hij in bet hoofd had en reeds ten ruwste had uitge voerd, in een technisch-volmaakt toe stel moest uitvoeren, en toen hij de noodige schets-teekeningen had te maken voor de patent-aanvragen waardoor het- toestel beschermd wordt voor namaak..althans in an dere landen, want Xederland kent helaas geen octrooiwet! De heeren Blom en Blokhuis, die als particulieren den uitvinder met hun technische bekwaamheden ter zijde stonden bij deze teekeningen en bij de détails van zijn vinding, noe men in hun rapport de vinding „een Zeer vernuftig denkbeeld" en roemen in vleiende bewoordingen de levens vatbaarheid en practise lie geschikt heid ervan. Trouwens, de heer van de Kamp deelde mij mede, dat een groote firma in Nederland eerlang de vinding in exploitatie hoopt te brengen, terwijl reed» in België op de uitvinding patent is verkregen en de onderhan delingen over een patent in Enge land, Hongarije, Oostenrijk, Frank rijk, Duitschland, Amerika, Zweden, Denemarken, Noorwegen, Australië, Rusland en Japan spoedig zullen beëindigd zijn Ik wil maar zeggen, da.t technisch het toestel volkomen functioneert, en dat practised aan de toepassing ervan niets, dunkt mij, in den weg staat. En nu hoop ik, dat de heer van de Kamp pok succes hebbe, en dat zijn toestel spoedig overal in wer king trede. Dat hoop ik niet alleen voor den uitvinder-zelf, voor wien het een ge rechtvaardigde voldoening zal wezen als dat vernuftige denkbeeld van zijn schrander brein overal verspreid zal worden, maar óók, en voor namelijk, hoop ik dat ten heil van de mensehheid- Hotels met hun vele kamers, badkamers met de groo te gasuitstrooming, doch ook par ticuliere huizen zullen ervan profi- teeren en de rubriek: „dood door gasverstikking" zal door deze vin ding1 en de toepassing ervan uit de kranten verdwijnen! E%wanneer dit werkelijk zoo ge schieden zal, dan zal de eere daar van toekomen aan onzen veelzijdi- gen en scherpzinnigen stadgenoot, die met deze merkwaardige uitvin ding naar onze waarachtige overtui ging de geheele maatschappij een grooten dienst heeft bewezen E. BELGIË. „Vrije" vrijdenker» en een koste lijke bekentenis. Te Brussel is een vrijdenkerscon gres gehouden, waar de heeren aller lei besluiten hebben genomen, die door het Katholieke „Handelsblad van Antwerpen" eens ev,en worden gesignaleerd. „Het zou ons te ver leiden, zoo schrijft het blad, moesten wij al de besluiten opsommen, die daar geno men zijn, maar als ge alles bijeen neemt komt ge tot het besluit dat het wezen dat op aarde het minst vrij denkt eigenlijk de vrijdenker is. ,.5Vat die heeren vrijdenkers door anti-clericalisme verstaan en wat zij van de anti-clericale gekozenen, 't zij liberalen of socialisten verlangen, is inderdaad de volslagen loochening der vrijheid. „Ze moeten allen vrijdenker zijn' ze mogen hun kinderen onder geen voorwendsel naar godsdienstige scholen sturen,ze moeten alle toe lagen aan vrije scholen vierwerpen: ze mogen enkel onderwijzers benoe men, die niet verdacht zijn van gods dienstige gevoelens.zie moeten uit klassen en schoolboeken alles verwij deren wat aan godsdienst doet den ken „Zij moeten in de Kamer alle toe lagen voor den eeredienst Verwerpen en stemmen tegen de vrijstelling van geestelijkenin de gemeenteraden moeten zij tegen de begrootingen en rekeningen van kerkfabrieken stem men z ij mogen geen non nor' dulden in gods- en gasthuizen. „Zij mogen nooit in beraadslagen- 1 de lichamen stemmen met cleriealea en uitsluitend hun vertrouwen schen ken aan vrijdenkers! „Een der leden vond dat zulk pro gram met sectarisme gelijk stond, maar de man werd overbluft door al de andere, en toen hij uitriep, dat onzijdig onderwijs voldoende was, riep men hem, dat onzijdig onderwijs niet bestond en men in 't onderwijs ofwel godsdienstig of anti-godsdien stig was!..." t! Aldus het- Belgische blad. Die bekentenis over de „neutra liteit" in het ondierwijs is goed om te onthouden. Ook voor oust! ENGELAND. Ü«seliCTy> redevoering. Roseberv's redevoering heeft wer kelijk ontzaglijken indruk gemaakt. Alle kraden schrijven erover! De Unionistische bladen spreken over het algemeen als hun overtuiging uit, dat lord Rosebery den doodsteek aan het budget heeft gegeven; ver schil van meening heerscht er alleen over de onmiddellijke gevolgen eener verwerping door het Hoogerhuis, of n.l. de liberalen aanstonds een beroep op de kiezers zullen doen dan wel een aDder budget indienen. In liberale kringen wil men echter nog niet aan een crisis gelooven en wordt lord Rosebery minachtend be handeld. Lloyd George, de kanselier der schatkist en de ontwerper van het budget meende zelfs, dat de redevoe ring van lord Rosebery niets nieuws bevatte, en slechts een armzalig bij - eenraapsel was der reeds gehouden unionistische speechen in het parle ment. Het gevolg van de rede zal intus schen, naar de laatste berichten, zijn, dat het Eogelsche Hoogerhuis waar schijnlijk de begrootiDg niet zal ver werpen, maar de beraadslaging schor sen om de regeering gelegenheid te geven de kiezers hun oordeel te laten zeggen. Volgens de „Nation" zou, indien de verkiezing aldus in November valt, de nieuwe kiezerslijst, die anders 6erst in Januari van kracht wordt, reeds voor Nevember gelden. Verwerpt het Hoogerhuis de be grooting, dan gaat ze terug naar bet Lagerhuis, wordt er snel door heen gedreven en komt bij het Hoogerhuis terug. Verwerpt dit opnieuw, dan volgt de verkiezing in Januari of Februari. ZWEDEN. De staking geëindigd. Wettelijke maatregelen in voorbereiding. De socialisten, die geheel versla gen zijn, mopperen nog wat na: doch intusschen is de staking toch. geheel ten einde. Om verdere geschillen de werelü uit te helpen heeft nu toch de re geering besloten bemiddeleBji op te treden en als bemiddelaar Cederborg aangewezen. FEUILLETON. 25) „En ik herhaal u," riep Desen- dorf zóó verontwaardigd, dat hij nauwelijks in staat was, in toon en gebaren den eerbied te bewaren, dien hij aan den leeftijd en de po sitie der oude dame verschuldigd was, „ik herhaal u, dat het ver trek van barones von der Lendhorst naar Rader&tadt geheel buiten mijn voorkennis heeft plaats gehad. Ik ontken volstrekt niet, dat ze bij haar verschijnen m de gezelschappen mijn bijzondere aandacht getrokken heeft. En daar kan ook niemand mij een verwijt van maken, vooral niet omdat ik in mijn omgang met die dame het door den goeden toon veroorloofde volstrekt niet over schreden heb." „Och kom, dat bedoel ik ook niet. 'Maar je ziet nu eenmaal dat Alex ander altijd bij voorkeur datgene be geert, wat jij al bezit; hij heeft nooit kunnen verdragen, dat hij in een of ander opzicht bij jou achter stond. En nu jij je in de gunst van die Mjelanie von der Lend horst verheugen mqeht, wilde hij je daaruit natuurlijk verdringen. Dus- „Dus is het volkomen onbegrij pelijk," riep Ortwin in de hoogst mogelijke opgewondenheid uit, „dat Alexander mij al niet sinds iaag uit het bestuur van uw goederen verdrongen heeft. Het zou hem toch vrij wat beter staan, mij na te vol gen in mijn eerlijken arbeid dan in mijn veronderstelde dwaashe den.. Met een zwijgenden groet wilde hij de kamer verlaten, maag de gravin riep hem terug. „Blijf", riep ze, hem de hand toestekend. „Ik heb je boos gemaakt en je dus blijkbaar groot onrecht aangedaan. Vergeef de oude vrouw haar overijling maai-. Ik zie nu wel in, dat mijn woorden je hoogst onbillijk moeten voorkomen. Maar bedenk toch ook dat Alexau- der eigenlijk mijn eenige bloedver want is, en dat ik in zware zorg over hem ben." „Maar hoe kan het die zorgen verminderen als u mij overlaadt met onbillijke verwijten „Dat was onverstandig, maar ver geet het nu en laten we er verder niet over spreken. Wjat moet ik intusschen met dien Alexander be ginnen. Haalburg heeft over zijn zoon niet het minst te zeggen. Ik zal die zaak zelf in handen moeten nemen. Ge komt zeker binnen eenige dagen weer hier?" „Zoo gauw niet. Ik heb nu alles wat noodig was, met u .besproken, en mijn werk neemt, mij geheel in beslag. Maar hier steekt de sleu tel nog op uw secretaire. Moet u dien er niet afnemen „Neen, laat maar. Ik moet nog eenige papieren opbergen. Dus ge gaat dadelijk weg?" „Mama wenscht mij nog te spre ken, en daar zij overmorgen naar Kiesingen vertrekt, zou ook ik nog gaarne een uurtje ongestoord met haar praten." „Nu, tot weerziens dan, Ortwin." Met wielwillenden blik keek de gravin hem na, en toen de deur achter hem dichtgevallen was, fluis terde ze, haar vroeger wantrouwen vergetende: „Het is toch een door en door brave jongen." XVIII. Alexander's bezoeken bij de oude gravin werden hoe langer hoe zeld zamer. Het was dan ook niet met een zekere verbazing, dat ze hem kort na Ortwin's vertrek plotseling bij zich zag binnentreden. „Is Ortwin bij u geweest, tante," vroeg hij, op den stoel neervallend, waarop Desendorf zoo' straks geze ten had. „Ja, mijn jongen. Hij heeft, mij de kwartaalrekeningen voorgelegd, droeg het geld af dat hij voor mij ontvangen bad en ontving voor een en ander decharge,'' „Tante, tante, wat bezit u toch een kennis van Zaken." „Daarvan heb ik jou toch nog niets laten merken!" „Och, u behoeft over die dingen maar te beginnen, dan hoort men het al. Het komt mij verbazend moeilijk voor, in al die zaken zoo nauwkeurig den weg te weten. Maar ik geloof dan ook dat dat alles in den grond der Zaak eigen lijk vrouwenwerk is: ons mannen gaat het maar slecht af." „Je vertelt daar Weer baten on zin, Alexander. Er is juist de volle kracht van een man noodig om de ingewikkelde zaken te ontwarren, die bij een groot grondbezit onver mijdelijk zijn. Overigens weet ge toch, op wat een voortreffelijke wij ze Ortwin mijn landgoederen be stuurt." „U bent dus over uw grafelijken zaakgelastigde nog al tevreden, tante," vroeg Alexander, minder uit belangstelling in zijn broeder dan om het gesprek aan den gang te houden. „Zoo tevreden, dat ik je zou aan raden, hem ook met de zorg voor jou financiën te belasten", sprak de gravin hoog prnstig. „Maar tante, ik heb geert zaken. «Papa heeft, immers het vruehtge- I bruik van alles, wat mijn mama zali- ger heeft nagelaten." i .Jk denk heelemaal niet aan je 1 papa. Bij den raad, dien ik je geef, houd ik alleen het oog gericht op mijn eigen overlijden." „Och kom, tante, u bent nog ge zond en frisch en zult nog heel lang leven. En Wat nu mijn stief broeder betreft, ik zou hem niet graag als rentmeester hebben, omdat verwanten in zulk een 'positie ge woonlijk nog al heel wat noten op hun zang hebben." „Daar is Ortwin veel te verstan dig voor. Overigens is hij heele maal geen bloedverwant van je. Ik raad je dus nogmaals dringend aan, volgens mijn inzichten te handelen." „Nu tante, het gevaar is geluk kig nog .zoover af, dat ik mij zelf da ar voorloopig nog niet mee hoeft te plagen. Kon ik de zorgen van het oogenblik ook maar zoo gemakkelijk van mij afschuiven „.Wat zeg je! Je bedoelt toch niet, dat je weer schulden gemaakt hebt!" „Zeker bedoel ik dat, tante. De onverantwoordelijke manier, waarop paap mü kort houdt, dwimgt mij wezenlijk, mij op andere wijze te helpen." „Alexander, Alexander, hoe durf je dat zeggenJe papa geeft je veel meer dan zijn vermogen eigen lijk toelaat. Hij moet sparen voor vrouw en dochter, die na zijn dood anders zonder middelen zouden zijn, tenzij jij voor hen zorgen wildet."- „Ik?" De gyavin sidderde, zoo veel koude spot klonk er irt dat ééne woord. „Gravin Haul burg h^eft immers haar eigen zoon, en Emma heeft evenveel reden omt Zich tot Prtwin te wenden als tot mij." „Ik wist dat gij er zoo over denkt,' sprak de gravin, op stren gen toon. „Naar ik hoop zal het ook uw vader niet onbekend zijn en hij daarin aanleiding vinden, voor de toekomst der zijnen te zorgen," „Juist tante, de zijnen zijn het, maar hoe kunt u dan verlangen dat ik om hen mij zal bekrimpen? Als papa voor gravin Haalburg wil spa ren, is het mij wel, maar laat hij dan met zich zelf beginnen. Ik zie volstrekt niet in, waarom Ik voor de beide dames in voortdurende mor gen moet leven. „Je schijnt weer aardig in de knel te zitten, jongetje, dat je zoo begint te praten. Maar dezen keer helpt Wite niet, daar kun, je ojj reke nen." „Spreek Zoo niet* tante,'1 sprak Alexander op v leienden toonf „u ïpoet mij helpen, want ik ben er nog. nooit zoo slecht aan toe geweest als nu. „Dat is schande genoeg, na al wat je vader voor je doet, en nadat ik pas zulke kolossale sommen voor je betaald heb. .4 Wordt vervolgd 1MB PRIJS DER ADVERTEN. ÉN: 15

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1909 | | pagina 1