DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. DE TROONREDE, Van alles wat! BUITENLAND. Sn den des Eeweras* 29«3§-33y Haarlem DINSDAG 21 SEPT. 1909 34ste Jaargang No, 699$ Bureaux van todactie en Administratie 5 SnterconrasviUBiaal TelefeoanraraisassneB0 §45§6. Voor advertentiën en reclames buiten Haarlem en de agentschappen wende men zich uitsluitend tot RICARDO's Advertentie-Bureaa, N. Z. Voorburgwal 242, Amsterdam, Int. Telefoon 1020. SPANJE. FEUILLETON, HAARLEMSCHE C011T ABOKXEKEXTSPRUSi Per 8 maanden voor Haarlem Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente) Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Afaoti-U'rlijke nummers f 1,85 1.85 1.80 „0,03 PRIJS DER ADVERTED. EN: Van 16 regels 60 eent (contant 50 cent). Iedere regel meer10 cent. Buiten Haarlem en de Agentschappen 20 cent per regel. Reclames dubbel tarief. Dienstaanbiedingen 25 cent (6 regels), driemaal voor 50 cents (i contant). Alle betalende abotmés op dit blad, die in het bezit eener verzekeringspolis zijn, egn volgens de bepalingen op de polissen vermeid, tegen ongelukken verzekerd voor gsafr GULDEN bij GOLDEN bij Hf GULDEN b? 2 ll tl GULDEN bij YerJiee vac GULDEN bij levenslange onge schiktheid tot warken. 410 GULDEN bij overlijden. verlies van éen hand of voet. GULDEN bij verlies van éen oog. 100 verlies van éen duim. één wijsvinger. GULDEN MJ verlies vaD éen anderen vinger. De ultkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij Ocean", Bijkantoor voor Haarlem de Nederlandsche Credietbank Nieuwe Gracht II. Men seint ons uit 'e-Gravenhage: Hedenmiddag 1 uur kwam de Sta ren-Generaal in Vereenigde Zitting om de Troonrede te aanhooren Minister Heemskerk, voorzitter van den Ministerraad, die daartoe met de overige Ministers was aange wezen door H. Mi. de Koningin, wel ke Zelve op het Loo isi gebleven, ging in pleehtigen stoet van het Koninklijk Paleis naar het Binnen hof. In hof gal arijtuigen waren de Ministers gezeten, en cavalerie open de en sloot den trein. Om precies één uur trad' de M,inis- ter de vergaderzaal binnen en plaatste zich in het midden voor de Ministerstafel, terwijl de andere Ministers zich naast hem schaarden. Allen waren in groot-galacostuum, de Minister van Oorlog en Marine in groot uniform. Minister Heemskerk sprak daarop de volgende rede uit: Mijne Heeren De Koningin, Wier Moederplicht Haar verhindert, in Persoon deze Zit ting van de Staten-Generaal te openen, heeft ons opgedragen in Haren naam die laak te vervullen. De geboorte van Prinses JULIANA, waarbij zoo ruimschoots is gebleken van hartelijke deelneming in het geluk van Hare Majesteit en Haar Huis en van dankbare vreugde over den zegen daarin aan het Vaderland geschonken, heeft een nieuwen band tusschen het Koninklijk Huis en het Volk gelegd. Onze betrekkingen met de buitenland- sche Mogendheden zijn van den meest yriendschappelijken aard. Ofschoon de toestand van land- en tuinbouw niet onbevredigend kan wor den genoemd, staat te vreezen, dat ten gevolge van de voor het gewas ongun stige weersgesteldheid de uitkomsten van 1909 in menig opzicht belangrijk bij die van andere jaren zullen achter blijven. In den toestand van handel ,en nijver heid kwam eenige verbetering. Ook het scheepvaartverkeer is dit jaar, althans voor sommige havens, toegenomen; in het scheepvaartbedrijf bleven echter ook nu de uitkomsten van de algemeene vrachtvaart beneden hetgeen mag wor den gewenscht. De toestand der Koloniën is over het algemeen bevredigend. De gunstige be richten omtrent den gang van zaken in Atjeh doen vertrouwen, dat de bestuurs voering in dat gewest in de goede richting wordt geleid. Zoo hier te lande als in de Kolo niën kwijten burgerlijke en militaire landsdienaren zich op lofwaardige wijze van hunne taak. Evenals tot hiertoe blijft de Regee ring naar de toepassing van Christe lijke rechtsbeginselen streven. ,De financieel e toestand des Rijks eischt dringend voorziening. Een voor stel tot verhooging der successiebelas ting zal U onverwijld bereiken, ter wij een ontwerp lot herziening van het tarief van invoerrechten, naar de Re geering vertrouwt, nog vóór den afloop van het zittingsjaar zal kunnen worden ingediend en eene algemeene inkom stenbelasting in bewerking is. Het zeer aanzienlijke tekort op den komepden dienst vordert echter, dat in afwachting van blijvende versterking der Rijks-ontvangsten, buitengewone maatregelen worden genomen tot aan vulling der middelen. Behalve de voortzetting van de hef fing van opcenten op de vermogens belasting en op de belasting op be- drijfs- en andere inkomsten zal daar toe dienstbaar kunnen worden gemaakt de voorgestelde verhooging van den ac cijns op binnen- eu buitenlandsch ge distilleerd alsmede eene voorloopige verhooging Van het tarief van invoer rechten. Een wetsontwerp tot regeling van de begrootingen en rekeningen van Staats bedrijven is ter indiening gereed. In zake de arbeidersverzekering zul len U voorsteilen worden aangeboden tot regeling der verplichte ziekteverze kering en tot nadere wijziging der onge vallenwet, terwijl een ontwerp betref fende de verplichte invaiiditeits- en ouderdomsverzekering in bewerking is. Indiening Van een wetsontwerp tot instelling van een fonds ter aanvulling en verbetering van de kustversterking en van het materieel der zeemacht, bestemd voor de verdediging der zee gaten, kan eerlang worden te gemoet gezien. De reeds in uitzicht gestelde herzie ning dar Militiewet 1901 is in voorbe reiding. Op de noodzakelijkheid om ter verze kering van eene behoorlijke aanvulling van het kader van het leger eene rege ling te treffen, blijft de aandacht der Regeering gevestigd. Op onderwijsgebied blijft de werk zaamheid der Regeering eenigszins be lemmerd, zoolang de hoogst gewichtige arbeid der Ineenschakelings-Commissie nog niet is voltooid. Niettemin zullen, overeenkomstig de reeds aangenomen gedragslijn, maatregelen van urgenten aard, welke met de taak dijer Commis sie niet in 'nauw verband staan, niet worden uitgesteld. Een plan is in over weging tot meer doeltreffende subsi- dieering in de kosten van sehoolbouw. welke thans het bijzonder lager onder wijs menigmaal al te zwaar drukken. Naar de mogelijkheid eener vervroegde uitbetaling der subsidies aan het bij zonder lager onderwijs zal een onder zoek w>orden ingesteld. flet voornemen beslaat om eene Staatscommissie in het leven te roepen ten einde te onderzooken, welke wijzi gingen in de Grondwet boh.ooren te worden aangebracht. (Uwe medewerking zal voorts, fee- halve voor de reeds hij U aanhan gige of ten vorigen jare U toegezeg de wetsontwerpen, worden ingeroe pen voor verschillende andere, waar onder eene herziening van het straf rechtelijk deel der kinderwetten wijzigingen van de gezondheidswet, van de woningwet en van de armen wet eene regeling1 van de pensionee- ring van leeraren aan bijzondere hoogere burgerscholen en gymnasia,; wetsontwerpen tot "toekenning van pensioen aan de weduwen en weezien van mindere geëmployeerden, werk lieden en bedienden, werkzaam bij inrichtingen van 's Rijks zee- en landmacht, tot oprichting van een landstorm; tot het aanbren gen van wijzigingen in de arbeids wet, waaronder die betreffende het verbod van vrouwennachtarbeid, welke noodig zijn geworden door de toetreding van Nederland tot de des betreffende internationale conventie, tot instelling .van bakkersraden, tot bescherming der steenhouwers en der bootwerkers, tot herzie ning der hinderwet, inzonderheid be doelende bet tegengaan van de ver vuiling der openbare wateren, - tot het vaststellen van regelen be treffende de aanduiding .van han dels waren, tot bevordering van Re- geeringswege van eene deskundige en onpartijdige voorlichting der on dernemers meer bepaald van den middenstand, tot vernieuwing der wettelijke regelen in zak© het tegen gaan van overstro omingen, en tot bevordering van het tot stand komen van spoorwegljjnen voor het lokale verkeer. Mede zijn voorstellen in voorbereiding ten einde belang rijke waterstaatswerken te kunnen uitvoeren, waaronder de verbetering yan d© groote rivieren, ,De Regecrinir -bljift doordrongen van de roeping van Nederland om het welzijn der bevolking v;an do koloniën te .bevorderen. Naar inperking van het misbruik van opium in Nederiandseh -Indiö zal ernstig .worden gestreefd. De economische ontwikkeling der Buitenbezittingen zal krachtig wor den bevorderd. Bij de organisatie van 'het bestuur aldaar ziullen de inlandsche zelfbesturen zooveel mo gelijk worden in stand gehouden. Met de bevordering van het volks onderwijs zoo op Java als in da Buitenbezittingen zal worden voort gegaan. De herziening van do thans gel dende bepalingen op de toelating en op het verblijf en het verkeek in Nederlandsch-Indië z:al eerlang tot stand konten. Den wetsontwerp is in bewerking tjt wijziging van de Indische mijn wet, waardoor de gelegenheid zal worden geopend om' aan de Indische geldmiddelen een grooter aandeel te verzekeren in winsten uit mijnbouw, Veel zal weder van IIwe toewij ding worden gevraagd. Moge Uw arbeid, onder den zegen Gods, tot heil des Vaderlands strek- jeen. ïn naam der Koningin verklaren wij de Zitting der Sta ten-Generaal te Zijn geopend. XL. "Versch brood en bakkers- nachtarbeid. II. Men zal niet kunnen zeggen, dat ik aan de heeren Roeters van Lennep en Blaupot ten Gate niet de volle maat heb toegemeten, nu ik gisteren hun epistel woordelijk en onverkort hier heb opgenomen. Men gunne mij nu een enkel woord van exitiek daarop. Als ik de argumenten dier heeren eens nader beschouw, dan blijkt het dat zie ten eerste zeggen: ook bij afschaffing van nachtarbeid zal het publiek versch brood blijven eischen, en ten tweede dat versche brood zal dan uiteraard slecht van kwaliteit zijn, en duur Ziedaar 't [Wordt werkelijk een leelijk ge val, als het waar is wat de heeren zeggenDuur en slecht brood zou het onvermijdelijke gevolg wezen van de, afschaffing van den nacht arbeid., Laten we eens zien, Wat daarvan aan is. Als een axioma wordt door de heeren Roeters van Lennep en Blau pot ten Gate gesteld, dat „het pu bliek" 's morgens versch brood wil hebben. 's Morgens,.,daar komt het op aan. [Wiant 'de voorstanders der afschaf fing van den nachtarbeid zijn het erover eens, dat het bedrijf zich (zoo het nü niet overal zóó doen kan) erop zal inrichten, vóór twaalf uur goed versch brood te leveren. Dat dit kan, daarover straks nog een woordje. __Nu is echter hét mooie, dat men bij afschaffing van den nachtarbeid des morgens geen versch brood zal kunnen krijgen! En die onmoge lijkheid juist zal de menschen er spoedig aan wennen! Nu zoo zeggen de heeren loopt „het pu bliek" van A naar B en naar C, torn tóch versch brood te krijgen: dat is zeer wel mogelijk, want het versche brood is te krijgen, en vele men schen verkiezen dat, wanneer z© de keuze hebben. Doch bij afschaffing van den nachtarbeid hebben zij de keuze niet meer!.. Daar zit 'm de knoop. De heeren vergelijken dan ook in het voorbeeld dat ze met „Eigen Hulp" hier in Haarlem geven, den toestand van nu, nu versch brood te krijgen is, en dus daarom juist de bakkerij van „Eigen Hulp" niet ge lijk stond tegenover de andere bak kers, met den toestand van dan, wan neer ook de andere bakkers geen versch brood des morgens meer zul len kunnen leveren! Dat is een vergelijking, die on mogelijk kan opgaan En men zal toegeven, dat de zaak in het laatste geval er heel anders vóór zal staan, dan nu het geval was. {Want „Eigen Hulp" zal, wanneer de afschaffing van nachtarbeid een feit is, ongetwijfeld haar bedrijf zóó inrichten, dat ze haar 1000 klanten vóór 12 uur wél zal kunnen bedie nen!.... i Maar nu nog wat. De heeren Roeters van Lennep en Blaupot ten Cate stellen het maar royaalweg als een axioma voor, dat „het publiek" versch bropd wil des morgens. [Welnu, ik geloof dat ik met gerust heid kan verklaren dat dit jrer en ver overdreven is. De arbeiders-organisatie £s tegen woordig wel zóó, dat ongetwijfeld de overgroote meerderheid van onz© ar beiders nit een sociaal oogpunt en om aan een groote grief van mede arbeiders tegemoet' te komen, zich gaarne het versche brood van 's morgens zullen ontzeggen. En ook onder de middenstanders en de kleine burgerij zijn er talloos velen, die reeds nu des morgens brood van den vorigen dag eten: ik zelf, en velen met mij, eten nn geregeld brood dat den vorigen mid dag versch gebracht is, en ik moet zeggen, het is me nooit een opof fering geweest, 't Is niet onbillijk geloof ik dan ook te zeggen, dat het grootste verzet tegen 't gemis van versch brood des morgens, komt van de zijde dergenen, die dat gemis door andere dingen het gemakkelijkst en het best kunnen vergoedenEn dan vraag ik wederom: is du werkelijk tegenover de groote en algemeen erkende maat- schappelijke voordeelen voor den kersknecht en den kleinen patroon, dat kleine offer zóó gewichtig JWie hierop antwoordt: „offer of niet, 't kan me niet schelen, maar ik eisch versch brood", dien zeg ik: de eischen der maatschappij, de gerechtvaardigde eischen yan een geheele klasse, gaan boven UW, gui- ver-matriëelen eisch Maar als ge den nachtarbeid af schaft, krijgt ge slecht brood, en dat zult ge toch niet willen, zeggen de heeren Roeters van Lanpep $p Blaupot ten Gate. Neen, zeker niet,- Maar is dat wel Waar In Napels is het zoo, zeggen de heeren. Ik wil het gelooven. Maar we zijh hier niet in Napels! En de bakke rijen, die hier werkelijk al den nacht arbeid hebben afgeschaft, bakken juist zee r goed brood, en even hoog in prij6 als dat van de anderen.; Dus is bewezen, dat althans hier met afschaffing .van nachtarbeid toch zeer goed brood kan geleverd wor den en volstrekt niet brood hoeft te worden gebakken, dat half gaan is Integendeeljuist het streven om 's morgens tóch versch brood te wil len leveren, is dunkt ons de oorzaak van dat slechte brood. Maar als hier de nachtarbeid geheel wordt afge schaft in het bakkersbedrijf, heeft het versche brood van des morgens eenvoudig overal afgedaan..dus be hoeft het publiek niet des morgens vroeg versch maar ongaar brood te ontvangen, doch het krijgt goed door bakken brood.. van den vorigen dag! Ik wil aan de redactie van Mo- leschott nog wel eens vragen, wat van die twee gezonder is: ongaar versch. en uped-doorbakken oud brood Daarenboven vertellen de heeren Roeters van Lennep en Blaupot ten Cate, dat de bakkers in Napels maar een paar dagen de „dwaze wet" zjjn nagekomen. Toen zijn ze weer aan het oude systeem gegaan.. Ik vraag dién heeren in gemoed© of ge uit die paar dauen nu werke- ljjk een bewijs voor of tegen willen destilleerenIn een paar dagen ge went men niet een geheel volk aan een maatregel, die ongetwijfeld maanden noodig heeft om zich in te burgeren! Komaan, de heeren Roeters van Lennep en Blaupot ten Cate hebben dan eens een anderen kant va.i de kwestie bekeken, en dienzelfden kant bekeek ik nn ook. Ik zie daar echter wat anders dan de heeren, en mijn geloof dat afschaffing van bakkers-nachtarbeid mogelijk is, is niet gewijzigd. Dat die afschaffing nuttig, ja, noo dig is, behoef ik niet meer te be wijzen daarover is welhaast ieder een het eens, en de heeren hebbn daartegen dan ook niet geopponeerd.; Nuttig, noodig, en mogelijk dus.-. Ik zie er geen ander gat in, dan id at we ten slotte, de een misschien wat minder graag dan de ander, ons ver sche broodje 's morgens eraan zullen moeten geven En ik vertrouwde wereld z;al er niet door vergaan, als we dat doen F. Verwikkelingen. In 't Moor en land nadert de orisis. Er is wederom wat te melden over de Spanj aarden in Marokko. 31) De nachttrein voerde ham snel naar het nog niet vast bepaald doel zijner reis. In den morgen moest hij op een klein station een poos wach ten. De wachtkamer was benauwd en onzindelijk, waarom bij er de voor keur aan gaf in de milde morgen lucht buiten te wachten. Hij zette zich op een bank bij den ingang van het station neer. Hij had daar nau welijks plaats genomen, toen ©en rij tuig naderde en voor het station stilhield. Een beambte vroeg den koetsier„Ge komt zieker van Alln hausen?.. iWlie verwacht ge zoo vroeg „Mijnheer Veldenz en mevrouw. De bruidsreis heeft waarlijk lang genoeg geduurd." „Ja, dat meen ik ook. Het zal wel anderhalf jaap geleden zijn se dert het jonge paar naar Italiëging, Hoe gaat het baron Veldenz?" „Ik geloof, dat hef niet goed met hem staat. Wij hoorden er wel niets met zekerheid van, maar de oude me vrouw van Beikirchen, (Le met haar ^Wager naar Allnb a.usen gekomen is om bij de aankomst barer dochter tegenwoordig te zijn, is zeer bedroefd en mijnheer vou Heszborn is zóó verdrietig, dat men hem bijna niet meer herkent." Ortwin zat als versteend in zijn stillen schuilhoek. Lina gehuwd sedert anderhalf ja,ar reeds en hij wist er niets van. De heer von Heszborn had de brief wisseling met üesendorf langzamer hand laten verslappen en eindelijk was deze geheel opgehouden. De cou ranten hadden piet, gemeld Van het huwelijk, dat op het eind van den voorlaatsten winter in het afgelegen Beikirchen gesloten wias. Het was dus. niet vreemd, dat Ortwin er niet van gehoord had, maar toch onder vond hij het met een bitterheid, als of hem daardoor een beleediging was aangedaan. Na een poos hoorde hij den be ambte weer zeggen: „Het is eigen lijk onverantwoordelijk, dat de oude lui het rijke, jonge meisje met den ten doode opgeschreven baron heb ben laten trouwen." „Nu, inspecteur," was het ant woord, „van onzen heer moogt gij niets zeggen, die is zoo goed als iemand zijn kan. En de .jonge baro nes heeft het zelf zoo gewild. Ze is net een barmhartige zuster. Eerst heeft zij zijne moeder tot haar dood verpleegd, nu verpleegt zij hem." „Ja, ja de oude Veldenz, die zal het gedaan hebben", meende de in specteur. „Dat was een van die zacht moedige naturen, die alles doorzet ten, wat zij willen. .Maar daar is de trein." Ortwin stond voor den trein, met .den kraag van ziijn mantel omhoog .getrokken, den hoed diep in de oogen gedrukt, opdat niemand hem, den uitgestootene, zoo herkennen. Een man en een vrouw waren uitgestapt en naar een coupé eerste klasse- ge sneld om een heer en dame te hel pen uitstappen. De heer was een jong, voornaam uitziend man, die in zijn houding en gelaat de onmis kenbare sporen droeg van ziekte en uitputting. Toch toonde hij zich vriendelijk bezorgd voor zijn reis gezellin, die dit echter allerminst bleek noodig te hebben. Dezle, een slanke, bloeiende gestalte, die z'ioli vlug en gemakkelijk bewoog, was in een eenvoudig maar fijn reisge waad gekleed. Toen zij. op: het perron staande vroolijk om zich heen z;ag, herkende Ortwin Lina's trekken; doch hij vond zie zeer veranderd. Dat was niet meer bet vrijpostige jon gensachtige kindergelaat, da.t hem in Beikirchen als een half raadsel verschenen washet was meer ovaal geworden, harder en werkelijk schoon. Zij scheen nauwelijks ven moeid van de nachtelijke reis, die haar gemaal zoo aangegrepen had. De heerlijke staalblauwe oogen schit terden zonnig en klaar en.toen zij nu eenige vriendelijke woorden tot den eerbiedig Platferkomenden in-p e teur richtte, was zij in Ortwin's oogen het bekoorlijkste beeld eener beminnenswaardige slotvrouw. Het teeken tot instappen werd ge geven. De banneling moest zijn plaats op de houten banken der derde klasse weer innemen met de overtui ging, dat hij de schoone barones Veldenz, de Lina van zijn zorgeloo- zen jongelingstijd, voor het laatst gezien had. Zij stapte zonder van de aanwezig heid van den vtroeger voor haar be stemden echtgenoot eenig vermoeden te hebben, naar- het hen wachtende rijtuig aan de zijde van ha,ar echt genoot. Zij geleidde hem, niet hij haar, omdat zij beweerde dat het be ter stond. Het was voor beiden las: tig en minder passend wanneer de dame haar arm tot den heer van hooge gestalte moest reiken en deze zich moest buigen. Beiden deden zich dan minder voordeelig voor. De eigenlijke reden voor dezle vermeende gril Was echter, dat zij hem steunen wilde, wat hij zelfs hij 'een bedaarden stap* bepaald noodig had, terwijl zij hem toch deze zwakheid niet wilde toeschrijven, maar zijn gehrekkigen toestand voor hem zelf. en voor an deren zooveel mogelijk wenschte te verbergen. De koetsier had namelijk de waar heid gezegd, toen hij beweerde dat zijn meesteres aanleg bad voor zuster van barmhartigheid. Zij had trou wens de plichten, aan dat moeilijk beroep ver honden, sedert jaren Zeer zorgvuldig volbracht. Haar vriendschappelijke verhou ding tot barones Veldenz was na het eerste bezoek, dat zij als jong meisje in Allnhausen gemaakt had, steeds inniger geworden. Toen me vrouw Veldenz een half jaar na het vertrek van Desendorf uit Beikir chen door een langdurige ziekte werd bezocht, bracht Lina minstens de harer dagen in Allnhausen door, om de zieke te verplegen en te troosten en toen na een jaar lijden het einde meer en meer begon te naderen bleef zij bijna voortdurend aan het ziekbed der barones. Hare moeder beviel dit in het geheel niet. Deze vond, dat- het voor een jong meisje een treurige jeugd gaf en was bovendien bevreesd dat de gezondheid harer dochter daaronder zou lijden. De goede oom Koenraad, dien Lina anders om haar vinger winden kon, werd ten slotte met betrekking tot haar vele en langdurige bezoeken bij .Veldenz buitengewoon weerbar stig en verklaarde, dat hij het als voogd niet langer kon dulden, om verschillende redenen. De jonge da me liet zich echter niet van haar stuk brengen en- wist telkens weer van ha,ar moeder en oom verlof te hekomen. Zij verpleegde de zieke dame met een geduld en volharding, die bij deze het warmste gevoel van dankbaarheid wekte maar haar te vens met een wenseh vervulde, dis juist om deze dankbaarheid eerder onderdrukt had moeten worden. Toen de barones baar einde na derde en de stervende allen troost van zich afwees, kwam haar deze wenseh eindelijk over de lippen. Met het dubbel egoïsme van een zieke en van een met blinde liefde ver vuld moederhart eischte zij niet min der dan de toekomst van hare ge trouwe verpleegster. „Hij bemint u, Lina, bij bemint je hartstochtelijk", steunde zij. En nu begon hij hem in overdreven be woordingen te prijzen en op te heme len en durfde het jonge meisje het als haar plicht voor te stellen den' baron te huwen, want deed zij het niet, dan zou hem dat dooden. En dan zou zij geen rustig eogenblik meet hebben als zij zulk een verant woording op zich geladen had. Te vergeefs betuigde het beang stigde meisje, dat ze er niet aan' dacht te huwen, dat zij den baron wel hoogachtte, maar hem volstrekt geen liefde toedroeg. De moeder antwoordde daarop: „Als ge maar eerst zijn vrouw zijt, zult ge zijn voortreffelijke eigen schappen wel leeren kennen en hem liefhebben. "- Wordt vervolgd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1909 | | pagina 1