DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
„MOEDER EN MARTELARES"
Hillepmsche Alledagjes.
SCiniliPhuisvftst 29-3133, Haarlem
Leest het begin
van ons nieuwe prach
tige feuilleton
in het nummer van
VRIJDAG.
BUITENLAND.
G imengde Buitenlandsche berichten
DONDERDAG 14 OCT. 1909
34ste Jaargang No, 7016
Bureaux van Redactie en Administratie:
Intercommunaal Telefoonnummer 1426.
Voor advertentiën en reclames buiten Haarlem en de agentschappen wende men zich uitsluitend tot RICARDO's Advertentie-Bureau, N. Z. Voorburgwal 242, Amsterdam, Int. Telefoon 1020,
Alle betalende abonnéa op dit blad, die In bet bezit eener verzekeringspolls eyn, st(jn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor:
Ook een staking,
ENGELAND.
FRANKRIJK.
RUSLAND.
SPANJE.
MAROKKO.
ABONNEMENTSPRIJSi
Fer 8 maanden voor Haarlem
Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente)
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Afsonderljjke nummert
f 1,85
1.35
n 1.80
0,08
PRIJS DER AD VERTEN. ËN:
Van 1—6 regels60 cent (contant 50 cent).
Iedere regel meer10 cent.
Buiten Haarlem en de Agentschappen 20 cent per regel. Reclames dubbel tarief!
Dienstaanbiedingen 25 cent (6 regels), driemaal voor 50 cents contant).
GULDEN b(j
verlies van
GULDEN bij
levenslange onge
schiktheid tot
werken.
400
GULDEN bij
overlijden.
300
GULDEN bij
verlies van éen
hand of voet.
150
GULDEN bij
verlieB van
éen oog.
100
GULDEN bij
verlies van
éen duim.
00
één
wijsvinger.
15
GULDEN bfl
verlies van
éen anderen
vinger.
De ultkeerlng dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij Ocean", Bijkantoor voor Haarlem de Nederlandsche Credietbank Nieuwe OrjrM t?(
'Z.' als onder „Omtreknieuws" is
te lezen, heeft 1; heer Netscher als
wethouder van Y eisen.. gestaakt
Niet het wethouderschap echter,
maar het vergaderen met zijn mede
wethouder Uytendaal, staakt hij.
In Yelsen is dus.. geen dage-
lijkscli bestuur der gemeente meer.
zoolang de burgemeester op vaca,ti
tle is.
YYij kunnen .niet beoordeel ui in!
hoeverre de gemeentezaken onder de
ze zonderlinge en onredelijke staking
wel lijden moeten. Zonderling cm on
redelijk is deze staking, omdat het
nooit van het persoonlijk inzicht van
een Wethouder af moot hangen, of do
beraadslagingen van het da.gelijksch
bestuur doorgaan, of niet. Immers,
gaat het zulk een wethouder niet
naar den zin. dan .bedankt hij. Dat
is de redelijke weg
Iritusschenin hoeverre de zak m
der gemeente hieronder lijden, zullen
niet wij. ma.ar ongetwijfeld de Raad
van Y'elsen beoordaelen.
Artikel 183 der Gemeentewet
geeft aan dien Raad het recht, le.n
wethouder Netscher ter verantwoor
ding te roepen.
YYij meenen. dat dit willekeurig
..stilzetten door den heer Xct-seh t
van hel omvangrijke dagelijksche be
stuur der gemeente (zie art. 17!) der
Gemeentewet) langzamerhand d:i
maat vol doet loopen van al de eigen
dunkelijke en der gem e'nte niet tot
voordeel strekkende handelingen. :lie
reeds gemaakt hebben dat; de Chris
telijke partijen een meerderheid te
gen dezen wethouder in den Ea.a.l
hebben gekozen
En in de gemeente Vel san zal de
grievende bejegening, die daarenbo
ven den door alle partijen gerespec
teerde n heer Uijtiendaal hiermee per
soonlijk wordt aangedaan, ongetwij
feld hij de andere dingen worden ge
zet die reeds op de rekening van Kien
heer Netscher staan
XVI,
Van een berg, die ern muis baarde.
YVaarom zon Hillegom ook niet
eens een .schandaaltje hebben?
't Gaat alles zoo grootsteeds, dat
ook in het artikel publieke schan
daaltjes meegedaan moet wonden.
Zoo oordeelde b' „Hillegomschö
Courant" blijkbaar, en zo|nd op Za,-
terd&g 26 September een artikel de
gemeente in. dat nog al sehsati ver
wekte.
Deze ambtenaar en die ambtenaar
in gemeentedienst waren geen knip
voor den neus waard, er bestaat gee n
samenwerking, dientengevolge lijdt
de gemeente schade. En ja. orz di
re c beur der gasfabriek Laat ik-
even zeggen wat da zaak is.
I) vuurvaste steenfabriek „Loon-
>raad" te Kralingerveer. bouvyt oen
oven aan de gasfabriek. Hoe die ovea
is, komt. er niet op aan, als er maar
zoo- en zooveel iMj3 gas ,in een'.bepaal 1
tijdst ip gepro luceer I kan wonden.
Reeds bij het bouwen merkt de' Di
recteur der gasfabriek, dat de ka
nalen van dein oven zoodanig zijn.
dat uit het oogpunt van productivi
teit aan de eischen niet voldaan zal
kunnen worden. De directeur staat
buiten verantwoordelijkheid wat den
oven bouw .aangaat-. Trouwens bet
systeem, waarnaar gebouwd wordt,
is niet, van zijn aanwijzing. Mij laat
dus de geheelc verantwoordelijkheid
rusten op .-den bouwer, die vap rl;
opinie van den directeur wel kennis
schijnt te dragen. De oven is klaar,
wordt geprobeerd, maar deugt niet
Een paar maal veranderd, deugt hij
•nog niet.
Ei komt hulp.
Langs schrifte.lijken weg en na1
veel correspondentie, ontvangt de
bouwer de wetenschap. wa,:i,r de fout
zit, van.. een barbier, van barbier
De Rooij, te Hillegom.
Wie had nu ooit kunnen vermoe
den. dat in een van onze Hillcgom-
sehe baardschrappers een gasoven-
genie school? Dat hij een genie is.
blijkt wel hieruit, dat hij maai even
tjes 200 gulden vroeg voor zijn ge
heim?? Men zégt, hij heeft die paar
honderd pop ontvangen, en e m b;
wijs voor bet tegengestelde, is nog
niet geleverd.
En wat was nu bet geheim? Ver
maak de kanalen. Precies hetzelfde
dus als de heer Pa.yens, onze gasdi-
reeteur allang gezegd had. Hoe wist
onze baardschrapper nu zoo precies
de fout? Heel eenvoudig. Een vaa
het personeel, men zegt, een stoker,
heeft dit en andere dingen uit do gas
fabriek a>an De Rooij verteld en d ozo
barbier probeerde er wat duiten uit
te pletten. Niet dom. natuurlijk.
Daarover, en over nog meer onzin
nigs, heeft, de redactie van de,, H ill v
gomsche Courant" een sensationeel
dingetje geschreven en heeft na het
het vertellen van erge dingen, die j
blijken niet waar of heel anders te
z'ijn, zijn heele sensatieverhaal weeri
moeten inslikken, want 's weeks
daarna stond er ee!n barrneping in
de dorpskrant te lezen.
Hiermee was de geschiedenis uit.
Ieder gewoon mensch zou er zoo over i
dénken.
Maar een groote exceptie is ons
raadslid de heer Guldemond. De
man is steeds voor sociaal-democraat,
of voor geestverwant van de roode
heeren doorgegaan. Waarom Zou hij
de allures van die voort varend-' lui
niet aannemen
Niettegenstaande de ..H illegom-
sche Courant" hem een prachtig
lesje ter waarschuwing kon zijn,
gaat hij me waarlijk in een openbare
raadszitting over die ovengesdi i yte-
nis interpelleer©in. Da man kreeg,
wat hij vooruit kop berekenen, -■ sn
streep over den neus; bij mond;van
den burgemeester, wierdden gasdiree-
teur een pracht van een pluim op
den hoed gestoken cjn de Raad ver
hoogde de jaarwedde van den direc
teur met, 200 gulden..
De j.Hillegomsche Courant trom
melt niet. meer op hat ezelsvel, dat
zij spande
Nu een neutrale
We hadden eertijds op Hillegom
een neutral© middenstandsv. >r ;e.ni-
giing. Na eventjes gebeefd t-' heb
ben, verdween zij weer.
Er kwam door de bemoeiingen van
het Plaatselijk Comité der K S. A,
een Katholieke middenstandsorgani
satie. Maar die wilde ook a.i niet.
YVaarom niet. Ivort. en goed gezegd,
- - er over uitweiden doe ik nietom
dat er van'©zijde,die met twee han
den had moeten meewerken,, ronduit;
gezegd tegenwerking kwam. E i
toch is Katholieke organisatie van
den middenstand een der w.ensehen
van onze|n beminden Kerkvoogd t
Haarlem, beeft hij zelfs niet innige
vreugde de vruchtbaarheid van den
Katholiekendag, 't was de eerste te
Delft., herdacht nu pas weer op den
Katholiekendag' te 's-Gra.veuhi.ge
Ze is er niet meer, de Kat hol i ;ke
Middcnstandsvereoniging te Hill
gom.
Ze bad er kunnen zijn. ze ha 1
sterk kunnen wezen.
Maar. een Katholieke, ui
sterke Katholieke MiddenstanIsver-
eeniging, jongen, dat is een ding
waarmee rekening moet worden ge-*
houden. Als 't ©enigszins kan, moet
voorkomen worden, dat zij nog
komt. Zóó hebben, lijkt het mij
niet zonder degelijke gromden t.o»»„
©en ig© andersgez in den gerede
neerd. Zij sloegen de baad am den
ploeg en zijn, zonder dat wellicht,
tot nog toe hun verdere bedoelingen
bereikt werden, er in geslaagd een
neutrale middenstalmdsverevniging 1
stichten.
Dat de Katholieke neringdoenden
en klein-industriëelen behoeft; aan
organisatie gevoelen, blijkt wel uit
het hoog© percent Katholieken, die
lid zijn van de neutrale organisatie.
Zou het. nu niet op dein weg'liggen
van goedwillendein. (om te zorgen,
dat ook weer de Katholiek1 Mid
denstandsorganisatie. herleeft
Ik ben goed ingelicht, en, geloof
gerust te mogen «eggen. dat. zoowel
van dé Hanze, als vanuit Haarlem
op 'hulp. stevige hulp gerekend mag
worden
Het vergaderseizoen breekt a.m.
Als de voormannen direct op de bres
komen, is er winst en eer te beha
len en wordt met de zaak der mi 1-
denstanders, tevens de Katholieke
gediend.
Aan 't werk dus! Men is nu reeds
wijzer geworden, en weet den weg
naar Haarlem héél goed!.
VAN DORP.
Wij hebben aan den brièf van onzen
Hillegomsehen briel'scbrijver nog iets
toe. te voegen.
In ..De Middenstandsbond", hel or
gaan van den Algemcenen Nëderl. Mid
denstandsbond", kom) deze week een
schrijven voor uil Hillegom, dat de
...neutrale" mid.lenslandsorganisalie aan-
preekl.
Behalve de mededeel in,gen in dal
stuk, die in hel algemeen tol or
ganisatie opwekken, vinden we in dit
fraaie schrijven over den gemeenteraad
gesproken als van „den Bloembollen-
raad", vinden we de bloemisten en
kweekers geschilderd als mensehen, die
ééns per jaar en nooit méér hun
winkeliers betalen, vinden we de werk
lieden geteekend als luidjes die s zo
mers hun goed weekgeld er door bren
gen en \s winters „poffen zonder einde
of weerga."
Met dergelijke schilderingen moet de
„neutrale" Middenslandsactie, naar het
schijnt in Hillegom en de bloembol
lenstreek worden bevorderd!
Wij zullen over deze wijze van doen
niet veel meer zeggen, doch ten volle
onderschrijven wij de conclusie van on
zen briefschrijver, dat een goede Katho
lieke organisatie, welke met niet-Ka-
tholickc Middenstanders natuurlijk
gaarne zal samenmerken, ook om der
rèchtvaardigheidsw ille b r o o d n o o-
dig is te Hillegom.
Hel komt ons voor. dal de Katho
lieke voormannen in Hillegom, die dit
mèt ons inzien, niet beter kunnen doen
dan den kampioen voor de Katholieke
organisatie van den Middenstand, den
ZeerEerw. Heer Dr. Nouwens uit Ic
noodigen om door zijn krachtig woord
de Katholieken Ie overtuigen, dat
Röomsche organisatie voor hen
plicht is
Nu reeds tal van Katholieke Mid
denstanders zich hij de „neutralen"
aansloten, kan liet overtuigend woord
van Dr. Nouwens, die èn de Katho
lieke èn de neutrale organisatie in hei-
der vérhouding zoo goed kent. hier
véél nut doen.
Wij raden onze vrienden in llilic-
gom aan. zich onverwijld tot den Ka
tholieken Middcnslandsaan voerder Ie
wenden.... hier moet spoedig gehandeld
worden
Red. „X. Haarl. Cl."
De inmenging «les Konings.
Hef staat nu va.st nu nok le
leaders van de oppositie door koning
Edward zijn ontboden, is het zeker
dal de koning zich ernstig bezig
houdt met den tegenwoordig m poli-
tieken toesta.nl. m nrm twijfelt or
ook niet aan. dal kuning Edward zijn
invloed tracht te gebruiken, om ecu
oplossing van de besta,ainde moeilijk
heden te verkrijgen.
Toen de koning te Balmoral ver
toevend, plotseling' den eersten mi
nister ontbood, poogde men van en
kele zijden di t, opent bod als iets z-.wr
onschuldigs te verklaren. Er is al
tijd. ZOO' heette het. een minister Hij
den koning in „attendance" -m nu
Was het, de beurt van den he >r 'Ast
quitte.
Maar dal de koning alleen om de
ze reden, den eerst en minister in
deze gewichtige lijden een zoo lan
gen tocht zou doen endemom-n. -n
uit het Lagerhuis zou weghalen, is
ondenkbaar.
En niemand geloofde hieraan don
ook.
De audiënties van eergist u'-'m a.in
de leiders der oppositie mak m het
wel zeker, dat. de koning in den |>o-
litieken strijd tracht te bcmiidleu
Wélk standpunt hij hierbij in
neemt is natuurlijk olnbekend, doch
daar uit de redevoeringen van, te.
verschillende ministers blijkt;, dat t
kabinet niet geneigd is in ©enig op
zicht loc te geven, mag men mis
schien vermoeden, dat zijn sirevm
is. de Lords de gevaren onder h;t
oog te brengen, dat een strijd tus-
sc hen Lager- en Hoogerhuis zou kun
nen hebben, «een strijd die onver
mijdelijk lb als het Hoogerhuis de
begrooting mocht verwerpen
Er is in EngelaJnd over de,z; in
menging des konings, heel wat ge
schrijf
HET OPGEZWEEPTE VOLK.
De vrijmetselaarskranten, die dag
aan dag het volk hebben opgezweept
tegen Spanje en de Katholieke re
geering aldaar, hebben tan slotte,
toen Ferrer's terdoodbrenging be
kend werd, door hun woedende uit
vallen een heftige volksbeweging
ontketend.
De blinde en onwetende menigte,
door al het geschrijf en den clerica,-
lenhaaf opgeruid heeft gisteren
avond te Parijs een ..betooging" wil
len houden bij het Spaahscha gezant
schap. een „betooging" die natuur
lijk Zou neerkomen op een heftigen
aanval.
De politie en de soldaten moesten
er bij te pa,s komen, en het bleek
dat de 'magonnieko socialist-,anarchist
Jaurès -de menigte aanvoerde.
Er zijn politieagenten bij gedood
(want de heeren manifestanten ge
bruikten revolvers!) er zijn verschil
lende autobussen in brand gestoken,
en tal van gekwetsten zijn er ge
vallen, Hevig moet er zijn gevoch
te ,'i.{gist ere na vond t 1
Het opgezweepte yolk is blind
door waanzin..
Groot, is de verantwoordelijkheid
der opruiende anti-clericalca en
Ook in andere plaatsen is gema
nifesteerd.
DE BEIS VAN DEX CZ.VAR.
Een Zonderling bericht of
schoon de bron. waaruit het komt,
vertrouwen verdientde Czau.r gaat
op 18 October, alléén, door de. Dar-
danellen naar .Napels.
Behalve een nieuwe, trouwens
overbodige bevestiging vau bet nu
onaangeroerd blijven der Dar dallel
iën kwestie, is het een bewijs vaa
des GVaren verlegenheid over dé
manier waarop hij Italië moet be
reiken. 't Zal dan ook Jnog wel 'weer
eens veranderen vóór Maandag
Aan ©enige diplomaten in Kon-
stantinopel, werd van goed ingelich
te zijde de verzekering gegeven, dat
de Dardanellenkwfestie bij, het bezoek
te l.ivadia niet is besproken.
Het bericht; van de Turksch;
Lloyd, dat het gezantschap, éen ei
genhandig geschreven brief voor den
Sultan van deur ('zaai' heeft meeg1;-
brac ht. is eveneens onjuist.
Het schijnt al zeer iWe.inig vlot
gegaan te zijn met Iswolski s plan
nen van toenadering lot Turkije!
FERRER.
Volgens de wetten des lands is aan
de gerechtigheid voldaan: ©en anar
chist, die koningshuis en godsdienst
heeft pogen omver te gooien, is gs-
oordeeld en het vonnis is voltrok
ken..
Op zichzelf een gebeurtenis vaa
volstrekt niet, algemeen belang'.
Xiets bijzonders.
Maar waarom dan iu heel de we
reld dal loeiend geweld van oplaal-
enden haat. die volks,opwinding, die
geweldige beweging:
YVaarom is liet., dat hier te lande
zelfs, .in onze goede stad lla.arl -m
zoo goed als elders, de oude juffrou
wen toen ze het hoorden: „Ferrer is
doodgeschoten", het hoofd schudden
en zeiden„jWiel, wel, 't is toch tóén
schandaal, een onschuldige ver
moord!".. YVaarom?
Omdat de Courantende socialis
tisch©. de liberale, d' neutrale (ja
zeker, óók de neutrale!) dag .aan dag
hebben geschreven en geroepen: Fer
rer moet gered wonden'. Ferr >r is on
schuldig de dweepzucht en het duis
tere clerlealisme zoeken een offer..
Dat is de macht der pers.
Dm- „groote" pers, waarin enkele
bladen, a,ls de cynische Matin de
magonnieke Kölhisehe en Frankfur
ter. den toon aaingeven, die door h'-;l
het koor van liberale en neut ral
kranten wordt overgenomen.
YVic nu nog meaben mocht, dat
de, Katholieke pers eigenlijk ov rbo-
dig is en dat. met „oordeel des on
derscheids", het. lezen van liberale
en neutrale krapten gerust kan wor
den toegestaan, hij is ziend© blind!
De wereldagitatie, vóór den anar
chist Ferrer opgezweept, die de hof
jesjuffrouwen en burgerschool meis
jes, slagersjongens en loopknechts, al
heeft, mede,gesleept (hoort er nu van
daag het volk op, de straat en in huis
maar eens over!) bewijst wel leven
dig. hoe groot de macht is van de
kranten op de publieke opinie.
Ferrer dan is doodgeschoten, vol
gens het vonnis dat over hem ge
veld is.
Wij zullen geen Indiaansehen
krijgsdans dansen om zijn lijk. of
schoon het zoo wel zal wor
den voorgesteld in ids libe
rale kranten! De onge
lukkige heeft voor de executie
den bijstand jde:r Kerk geweigerd,
hij is den dood ingegaan zooals hij
geleefd heeftals vijand van den
godsdienst en vain 'de Roomse,he, kerk.
Misschien dat hij in het, .laatste oo-
genblik nog een vonk berouw heeft
gehad; God zij dan zijn ziel gena
dig,
YVaj gel o,oven vastelijk: dal la
Spa,ansche justitie met deze veroor-
deeling e,n dit volnnis een rechtvaar
dige daaid heeft gastel 1.
Het. is overtuigend gebleken, zelfs
voor hen die zooals wij, en zoo
als eigenlijk geheel de wereld
niets weten van de plaatselijke en
feitelijke bijzonderheden, dat Ferrer
de intellectueel© aanstoker is ge
weest van de anti-clericale jpn anti-
monarchistische revolutie in .Barce
lona.
De man die, de scholen der anar
chisten stichtte, die openlijk zijn ko
ningschap ©In godsdienst verzet pre
dikte. heeft ontzaglijk veel bijge
dragen tot de ellende waarin her
haaldelijk de uiterste partijen Span
je, hebben gedompeld.
En weerzinwekkend lis hst. nu door
alle anti-clericale kranten, ©n helaas
door de groote menigte in blind©
vol'ging, te hooren ach-en-w,es-roep,en
over de „onverdraagzaamheid" in
Spanje,
Wanneer in 'Frankrijk, waar de
Loge oppermachtig is, een bisschop
zijn gelo-ovigen .waarschuwt voor de
anti-dericale propaganda, die de
kinderen tot heidenen poogt, te ma
ken, - dan werpt men h em i n de
gevangenis, en geen liberaal blad er
gert zich er aan.
Maar wanneer 'in overtuigd anar
chist. een aanvoerder vatn de interna
tionale anti-clericale bende, die sys
tematisch in Spanje poogt dep gods
dienst te vertrappen, op rechtvaardi
ge wijze wordt ge vonnis cl, dan
schreeuwt-de anfielericalife.i.t van
overal moord en brand
't Is werkelijk weerzinwekkend.
Men kan zich nu prepareeran op
een woedende veldtocht der Loge
tegen Spanje! De Loge laaf h;t fu-
silleeren van een haier werkzaamste
aanvoerders niet, ongestraft. En nu
zal men wel spoedig de bommen zien
barsten, en de wraak der mat;ons op
allerlei wijs over Spanje zich zien
uitstorten.
De koning en Maura, zijn eerst;
minister, hebben zhh onvervaard ge
hóuden in den stormloop- van ma-
eonnieke woedemogen zij met
krachligen moed ook de nu ongetwij
feld komende stormen weerstaha
AIO EBA I ,11A Ft D EX DE AIOGEND-
II El)EX.
Druppelsgewijze wordt de, waar
heid bekend over de wijze, waarop
de Sultan van Marokko, zijn tegen
stander, Boe Hamara, uit den weg
heeft geruimd.
Vrij zeker is hef nu wel. dat. de
pretendent levelnd voor de wilde die
ren is geworpen! maar hoe vr ese
lijk dit ook is, beteekenisvol is nog
uil een menschel ijk oogpunt i.s, dat:
de terechtstel ling-he©ft plaats geh.vl.
terwijl de consuls gedurende twee
uur stonden te wachten om bij den
heerschei' toegelaten te worden, ten
einde hun protest in te dienen t ;gen
de gepleegde wreedheden
Toen het lijk verbrand was. ont
ving: de sultan de he©ren, en hoor
de bedaarid .hun vertoogen a;aind .JVelk
een cynisme!
Jle Katholieke Kerk in Frankrijk.
F,enige dagen geleden bevatte de
„Kölniseiie Zeil.' een uitvoerige Pa-
rijische correspondentie over wat ge
noemd werd: „de crisis die de Hooin-
schc Kerk in Frankrijk thans door
maakt. Speciaal ging het over het ge
brek aan priesters. De scheiding van
staat en Kerk heeft nu den geestelijke
van bezoldigd Staatsdienaar gemaakt tot
privaat persoon, die alleen bezoldigd
wordt door de Kerk en de geloovigen.
En al kan men zeggen, dal liet eiivd
reeds dateerde van vóór hel tot stand
komen der Scheidingswet de anti-
i-.eligieu.se campagne der laatste jaren
is toch zeker wel de voornaamste oor
zaak van bovengenoemde crisis.
De „Éclair" heeft de klachten over
het tekort aan priesters onderzocht,
door in vijftig diocesen van Frankrijk
na le gaan, hoe groot vroeger en thans
het bezoek der Seminariën is. Het blad
heeft in zijn onderzoek begrepen zoo
wel de zoogenaamde Groot- of eigen
lijke priesterseminariën ais de Kiein-
seminariën.
Diocese na diocese, vergelijkt het
blad dan hel leerlingen en studenten
aantal van nu met dat van tien jaar
geleden. En daaruit blijkt, zoo schrijft
nu „De I ijd dat van de groot-scmi-
nariën die van Parijs, Cambrai. Arras,
Amiens en Mende ongeveer op dezelfde
sterkte zijn gebleven. Wat dat van
Parijs betreft, mag iotusschen niet ver
geten worden, dat het beroemde Sul-
picianum veel vreemden: Engeischen,
Ieren, Amerikanen en Oosterschol
trekt, en dat ook dc bijzonder begaaf
de theologen uit de provincie daar hun
studiën voltooien.
Ook de groote scminaricn van de
Bretonsche bisdommen handhaven on
geveer hun leerlingenaantal. Doch die
tcNancy, Lucon, Bourges en Besancon
verminderen sterk. De laatste twee
met 25 pet. Dan komen Dijon, Reims,
Orleans, Beau va is, Aix. Bayonnc, Vi-
viers en Toulouse met 83 pet. Limo
ges, Angoulème, Aix- en-Prove,nee, Bou-
aan, Bordeaux, Tarbcs en St. Flour
met Mo pet.
Maar er zijn nog sterker vermin
die ringen Albi 60 pet Montauban met
30 steminaristen tegen 99 in 1898, Si.
Dié met 49 legen 130 Agen met 38
tegen 120, Troyes met 2.3 legen 65,
Rodez met 210 tegen 430, Autun met
53 tegen 120, Périgueux met 40 tegen
100, Lyon met 123 tegen 300 en Fréjus
mei 20 tegen 80.
De vermindering is zoo groot, dat
zij voor slechts weinige bisdommen de
regelmatige bezetting der pastorieën in
dc eerstvolgende jaren waarborgt.
Ook voor de Klein-seminariën zijn
dergelijke cijfers aan te wijzen; waar
bij tevens bedacht moet worden, dat
door de ontbinding der orden in Frank
rijk lal van inrichtingen gesloten wer
den. liet is dus misschien niet te sterk
gesproken, dat de Kerk eerlang voor
een crisis komt te staan, waartegen
zij niet veel meer vermag te stellen
dan de hoop op hetere tijden. En al
moelzij niet zelf erkennen, dat deze
terugkeer reeds sedert een tiental jaren
en langer nog plaats vindt. zelfs
de man van de liberale „Köinische"
erkent, dat de scheiding van "Kerk en
Staat dezen teruggang bevorderd heeft,
doordat de bestaansvoorwaarden der
geestelijken op geheel anderen grond
slag kwamen te staan.
De oorzaak van het kwaad is natuur
lijk de ontkerstening der natie dooi
de, „neutrale" school, wat een geslacht
kweekte, dat naar God noch godsdienst
vroeg. Hét episcopaat der kerk heeft
inzijn jongste herderlijk schrijven den
vinger op dc wonde gelegd: en de al
gemeen© en volstrekte veroordeeling
der openbare school doet hopen, dat
de hetere tijden eens zullen komen.
Caruso te Berlijn.
Ongeloofelijke voorvallen hebben te
Berlijn plaats gevonden bij den ver
koop van kaarten voor de gastvoor-
slelling van Caruso in de Hofopera'.
Reeds twaalf uur vóór hel begin van
den verkoop verzamelden zich liefheb
bers voor de schouwburg-deuren; de
meeste hunner hadden een flink© hoe
veelheid eetwaren dc no >digc fiesschen
bier mee gebracht >m het halve etmaal
zoo gcnoegelijk mogelijk te kunnen
doorbrengen. Toen kwam echter dc po
litie de schoone plannen verstoren: de
menigte moest uiteen gaan en niemand
mocht voor de. deuren postvatten. Eerst
den volgenden morgen om 8 uur, toen
er ruim duizend wachtenden waren
