KWARTJESADÏERTENTIEN,
Moeder en Martelares
Brieven uit het Donkere
Werelddeel.
Zes regels f 0,25 a contant. Driemaal plaatsen
f0,50. Elke regel meer f 0,05 hooger. Drie
maal plaatsen f 0,10 hooger. Bij niet-contante
betaling 10 cents administratiekosten,
Gemengde Buitenlandsehe berichten
BINNENLAND.
FEUILLETON
NIEUWE HAARLEM5CHE COURANT ™£»5J!£D
II. HET MISSIEWERK IN AFRIKA.
De Protestantsche zendeling in het
Oeganda Protectoraat.
.Wellicht heb ik sommigën w;at
aanstoot -gegeven in mijn vorigen
brief, doch men moet iemand niet
hard vallen, omdat de verandering
van tijdsomstandigheden aanleiding
heeft gegeven tot nieuwe to-estaind©ii
e-n denkbeelden.
Zoo duidelijk als ik kaneln zoonaar
waarheid mogelijk heb ik getracht
de verhouding uiteen te zetten tus-
schcn den missionaris en den neger,
en daarbij doen uitkomen, hoe men
ibdj alle bovennatuurlijke werkingen
Gods, de natuurlijke- hulpmiddelen
niet uit het oog mag verli-ezlefi. Voor
den verst ajndigen lezler is het zonj-ier
be-toog, dat ©en onontwikkeld volk
ziooals de negers, geen oog heeft voor
de innerlijk© hoedanigheden van eein
menscih. Ee|n neger kijkt niet naar
adel van karakter en. heeft geen be
nul van inwendige armoede. Zou hij
een Europeaan zji-en, die niet lezen
kan of -slecht gekleed is, dan besluit
hij terstonjd, dat die blanke even
dom is als hijzelf.
Nu is het een welbekend feit, dat
de Protestantsche zendeling ovter
heel wat meer geldelijke middelen
beschikt dan de Katholieke missiona
ris, en ge zult me wellicht voor de
voeten werpeh, dat volgens mijn re-
deneeri'ng Oeganda, overwegend Pro
test antscih moest zijn-! Wees niet
vo-orbarig en laten- w;iji de Zaken
kalmpjes beschouwen.
Zijn er in Oeganda, ook Protes
tantsche zendelingen Wis en zeker
er zijn, Uaar 'ik schat, ongeveer 60
mannelijk© en 80 vrouwelijke zen
delingen verspreid over het Oegan-
da-Pl'otectoraat, allen uitgezonden
door de Londensche „Church! Mis
sionary Society." Dit is de eeUigste
zjendelcngenvexeeniging, die werk
zaam is in Oegandain de naburige
provincie van Oost-Afrika zijn acht
.verschillende genootschappen werk
zaam, waaronder de Quakers en twee
Duitsehe genootschappen, doch zij
allen hebben ©ene overeenkomst ge
sloten met -de „Church Missionary
Society" om z'icib niet te- vestigen in
Oeganda, Izooda.t het Lonkfonsche ge
nootschap- het mohopoli© heeft voor
Oeganda.
Eenige jaren geleden Was men be
vreesd, dat het Engelsche Leger des
Heils zich hier zou komen vestigen,
om' de negers met muziek te bekee-
ren. Voor de zendelingen zou het een
zware concurrentie zijn geweest,
maar tot nu toe is er niets van ge
komen.
Wat nu omtreint hun geldelijke
middelen Ge znlt me, na dr ik hoop,
niet van onbescheidenheid beschul
digen, als ik het u meedeel, waüt
al zlulke dingen, zijn hier „publieke
geheimen." Iedere zendeling ont
vangt als jaarlijksch tractement
f 1800, en iedere zendeling© f 1200
huwen zij: sameh f 3000 en voor ieder
kind des huisgezins f600 pier jaar.
Daarenboven ontvingt iedere zende
ling eeUe jaarlijksche toelage voor
zijn missiewerk.
Nu is het duidelijk genoeg, dat
do Katholieke missionaris daar niet
tegen op kan, en voor het uitwendige
beslist de mindere is. Ge gaat naar
de hoofdstad Kampala, en vindt
daar de Protestantsche Kathedraal,
die tienduizenden guldens gehost
heeft, grooter en trotscber idan eeni
ge kerk in Oegandage wiendit u naar
de aangrenzende heuvels van Boe-
baga, en Nsambya, en ziet, daar de
rieten Kathedralen van d-e Witte Pa
ters -en de missionarissen van Mill
Hill. Ge wandelt- een weinig verder
en ge ziet naast- de Kathedraal het
Namiremb© hospitaal der Protestan
ten, een prachtig gebouw, waaraan
twie© dokters zijn verbonden en een
volledig© staf van verpleegsters.
Ook de Katholieken hebben hun zie
kenhuizen en de zusters doen haar
werk met groote Ze-lfopo-ffering, doch
er is ge-en dokt-er aan verbonden, en
zoodoende blijven wij achter hij het
Protestantsche hospitaal Doch voor
ik verder ga, moet ik even een e ere
saluut brengen aan het Namirembe-
hospiit-a-al. Menig Katholiek missio
naris werd daar binnengedragen on
vond niet, slechts gratis geneeskun
dig© hulp, maar ook gratis verple
ging beide w-erd-eb hem geschonken
met d© grootste- toewijding. iWiaar
adel van karakter is in de personen,
is g'e-en strijd tusscheh verschillende
godsdiensten, do-ch wedijver, gehei
ligd -door Christelijke liefde.
Doch we moeten verder, en gaan
het binnenland in, waar we Zien, dat
de Zendeling een voorsprong heeft
do-or de geilden, die hij' besteden kan
aan oinderwijs en zijn a-potheek. Hier
en daar vindt men in Profestantsehe
missiesla-ties ©ene apotheek, even rijk
voorzien als eene gewone- apotheek
te Haarlem, met a-llerlej. kostbar©
medicijnen, en overal vin'dt ge Wel
voorziene apotheken, terwijl de mis
sionaris ste-eds te kampen heeft met
zijn beperkte middelen ©n voortdu
rend betreurt, dat zjijh hart grooter
is dan zijn beurs.
.Wat uitwendige- middelein betreft
en uiterlijke praal, wint de zende
ling het van den missionaris. En
toch.,,. en toch.-- is Oeganda- over
wegend Katholiek, en hebban d-e zen
delingen de- laatste jaren zeer veel
van huü invloed verloren.
Waarom
Het uitwendige is niet voldoend©,
wiantneer Gods inwendige genade niet
meewerkte Daarenboven is de werk
zaamheid van zendeling en missiona
ris zoo geheel verschillend, dat ik
niet malate-n kan, beide in het kort
te beschrijven.
Het groote doel der Protestanten
is het stichten eelner n-agerkerk. be
stuurd en geleid door toegers. Ook
is de vorming eelner inlandsche gees
telijkheid het doel Ider Katholieke
Kerk. Doch het groote verschil is,
dat de Protestanten daarmede ter
stond .zijn begonnen, en de Katho
lieken het slechts langzaam en ge
leidelijk zUllen doen.
In ieder© Protestantsche missie-
statie vindt meU een neger-diaken,
soms een neger-priester, of een ande
ren Waardigheidsbekleeder, die ;aialn
het hoofd staat der gemeente en bij
gestaan Wordt door een ra.a|i van
ouderlingteU, terwijl de Europeles-che
zendeling het opzicht- heeft over de
gemeente* 's Zondags stapt de neger
ter kerke met zijn bijbel onder den
arm, en bij afwezigheid van den zen-
delingi preekt de diaken en vinldt
diens blanke vrouw en kinderen on
der zijn gehoor In het begin van dit
jaar had in de hoofdstad eehe sy
node plaats van meer dan 200 z|w-arte
afgevaardigden
Dit- alles is zeer mooi, doch het
lijdt aan een groote fout van 't Pro
testantisme- het lijdt a,ah gl te groote
ruimheid yan opvatting; het is on-
practisch-
Ja, men heeft- een© algemeen© Sy
node, en 0-p die algemeen© Synode
begint meW volgens het officieel©
verslag de gieloo-fsleer t© bepalen, ©in
.vraagt men zich -af, wiat er gedaan
moet -Wjorden met al die protestanten,
die er meer dan één© vrouw op na
houden. 36 jaren lang heeft men
de Protestantsche leer gepreekt, 36
jaren lang het Evangelie verspreid,
en thans roept men de- negers te zsa,-
men 'in algemeen© Synod© en vra-agt
men hen, om te bepalen wat da Kerk
van Oeganda voortaan gelooven zal
De n-eger staat aan het hoofd der
gemeentealwieer prachtig ma,ar on-
practisch! De neger is^ nog in. Zijn
eerste ontwikkeling', hij is nog éen
kind: en ieder, -die ee-nige ondervin
ding heeft van den n-eger, wieet zeer
goed, dat hij licht overmoedig en
onbeschaamd wordt. iRpeds tweemaal
is het gebeurd, dat alle Protestant
sche gods-die nstonlderwijizers hun
werk n-eerlegden, en alle godsdien
stige oefeningen in het protectoraat
tijdelijk ophielden, omdat- er eene al-
ge-meene werkstaking wa-s uitgebro
ken onder het personeel, dat hooger
loon eischte!
Meermalen werd door 'de zendelin
gen ve-rzlekerd, dat het hun onbe
grijpelijk was, dat- d© Katholieke
missionarissen, hun volgelingen zoo
absoluut onder bedwang hai-ilien.
Och, het ligt er maar aan, hoe men
zijn kinderen opvoedt
D-e neger -en zijn bijbel! Alwieer
heel mo-oi, maar de arme neger kan
het heusch niet helpeU, dat uw keu
kenmeid e|n uw! tuinknechtJden maal
knapper redeneeren dan hij.
Nog veel meer Zou ik kunnen rele-
ve-eren, maar men zou mij van par
tijdigheid beschuldigen, eU daarom
is zwijgen beter dan goud. Het bo
venstaand© is voldoende, om aan te
toon-eh, waarom het Protestantisme
nooit den wanen ziegen op zijn: werk
genoten^ heeft, nietteganst-aande al
zijn geldelijke middelen.
Alweer de groote les, dat geld
een Zeer Voornaam ding is, maar dat
het- toch niet alles is, efn' de missiona
ris derhalve óók steeds- ziee-r dank
baar is voor de geestelijke hulp van
het gebed.
O, SCHOEMAKER.
Miss. A post
Kamuli, 15 Sept. 1909.
Rolschaatsen.
Do liefhebberij voor rolschaatsen
breidt zioh uit. Een twintig jaar ge
leden werd er ook nog ai aan gedaan
en had men overal skating-rinks van
asphalt, waar deze sport beoefend werd,
maar 't was een mode van slechts
betrekkelijk korten duur. Nu begint het
weer, en o-p veel grooter schaal. In
Londen en in Berlijn, wordt al sedert
een-igen tijd druk op rolschaatsen gere
den, die aanmerkelijk verbeterd zijn en
die veel gemakkelijker rijden dan vroe
ger, en er zijn zalen als paleizen voor
ingericht.
In Parijs is dezer dagen in het Hip
podrome een rolschaatsenbaan ingericht
en de nieuwe sport heeft met één
slag de Parijzenaars veroverd. Op den
dag van de opening waren er vijftien
duizend bezoekers, van wie er zich
een tweeduizend op den glajd. gepolijsten
rij vloer waagden. Bijna ail en waren ge
komen uit nieuwsgierigheid om eens te
kijken, maar het rhytmisch geluid van
de rolletjes, de muziek van een uit
stekend orkest, dreef er de toeschou
wers toe, zich ook tus-schen de rij
ders te wagen. Het was verrassend
te zien, hoe spoedig de nieuwelingen
den slag beet hadden en er werid ge
reden. door de bevallige Parisiennes en
haar cavaliers, alsof ze lien jaar lang
niet anders hadden gedaan ds|n op rol
schaatsen gereden.
De rolschaats is populair geworden
in Parijs, alle klassen van de bevol
king doen mee en het groote Hippo
drome zal binnenkort te klein blijken.
Te Passy wordt dan ook al een nieu
we baan gebouwd met een rijvloer van
40.000 vierkante voeten.
In ons land zal de liefhebberij nu
ook wel komen. Te Maastricht bestaat
reeds sinds vorig jaar een rolsehaat-
senclub, die de Koninklijke goedkeu
ring op haar statuten heeft verzocht,
en te Amsterdam zijn plannen voor
den bouw van een rolschaatsenbaan
op het terrein naast den Parkschouw
burg.
Op- de grenzen.
Dezer dagen, zoo meldt het „Hbld.
v. Antw." was eene koe uit de
karanten-stallen ontsnapt te Baerle en
liep de heide in, waar S. op loer. Jag
naar haasjes. De koe kwam hem on
tijdig storen. Hij wilde het dier naar
den stal yan den eigenaar brengen,
maar nu ontmoette hij twee tolbeamb
ten, die hem vroegen waar hij naar toe
ging en van waar het dier kwam. Zij
esisehten ook een onderzoek om te zien,
of S. van de noodige papieren voor
zien was.
S. nam dit kwalijk en er volgde
smaad, opstand enz. S. werd nu ver
volgd voor opstand, smaad, jachtmis-
drijf en weigering van onderzoek do-or
douanen. Hij werd te Turnhout ver
oordeeld tot 3 maanden en 16 dagen
gevangenisstraf en 52 francs boete.
Zijt dan al gedienstig om eene koe
naar stal te brengen.
Een Helscke betooging.
Een zeer eigenaardige en, naar men
hartelijk hoopt niet tot navolging prik
kelende manifestatie is eergisterennacht
te Parijs o-p touw gezet door d-e chauf
feurs van ongeveer 2000 auto-faxime-
ters, bedoeld als profest tegen de han
delingen van den politierechter Hame-
lin, die den chauffeurs tallooze boeten
had opgelegd wegens overtreding der
politieverordeningen.
Langs verschillende wegen concen
treerden de 2000 rijtuigen zich, na een
syndicaatsvergadering, o-p de geweldig
groote Place de la Concorde, en reden
toen op de hoogste versnelling, onder
het gebruik van alle 2000 horens, de
Champs Elysées af, om zich daarna
door de rue Pierre Charron naar de
woning van rechter Hamelin te bege
ven.
Al spoedig riep het oorverdoovend
helsch lawaai der loeiende horens de
verschrikte straatbewoners in primitief
gewaad, aan de vensters. Voor Hamer-
lin's huis werd met fluiten, signaal
horens en menschelijk stemgeblaat een
concert gegeven, tot de politie ter plaat
se kwam, die de chauffeurs met moeite
kon beletten, het huis van den stren
gen rechter binnen te dringen.
Een half uur later reden de auto's
op bevel yan den syndicaats-secretaris
weder weg, maar talrijke wagens reden
naar het politiebureau, waarheen een
80-tal gearresteerde betoogers werden
gebracht. De chauffeurs edschten drei
gend de vrijlating hunner kameraden,
en reeds onderweg hadden er tusschen
agenten en betoogers vechtpartijen
plaats. Lépine gaf daarop per telefoon
last, om de gevangenen vrij te laten,
na vaststelling hunner identiteit.
Nog eer dit bevel kon worden uit
gevoerd, kwamen er bereden gardes
munieipaux opdagen en red,en op de
fluitende en schreeuwende chauffeurs
in, die zich verdekt hadden opgesteld
achter hun wagens.
Tegen 2 uur in den morgen kon ein
delijk de rust worden hersteld.
Brutale bankroof.
Te Highland Park, een voorstad van
Chicago, heeft een bandiet op de meest
brutale wijze een bank leeggeplunderd.
Even vóór het sluitingsuur hield een
automobiel voor het bankgebouw stil.
Een net-gekleede heer ging binnen, en
vroeg aan den kassier, of de direc
teur er oo*k was.
„Neen," klonk het antwoord.
Nauwelijks was dat woord uitgespro
ken, of de roover haalde twee revol
vers te voorschijn en riep: „Handen
omhoog!"
Allen gehoorzaamden.
Terwijl hij met de eene hand een
revolver op het personeel gericht hield,
plunderde de bandiet alle waarden in
de brandkast aanwezig.
Toen hij met zijn rooverswerk ge
reed was, dreigde de schurk, allen neer
te zullen schieten, zoo iemand eenig
alarm maakte, voor hij met zijn auto
mobiel vertrokken was.
Nauw had hij echter 't gebouw ver
laten of de kassier telefoneerde om de
politie.
Een verwoede jacht ontstond. Einde
lijk zat de roover in 't nauw, hij vond
geen uitweg. Na drie schoten op de
politie gelost fte hebben, richtte hij 't,
wapen tegen zichzelf en viel dood in de
handen der toesnellende politie.
Hofmeyr. f
De „Westminster .Gazette", die er aan
herinnert hoe men Jan Hofmeyr pLe
Afrikaanderieider, wiens overlijden we
gisteren meldden, wel eens de „Bis
marck van Zuid-Afrika" heeft genoemd,
brengt tevens in herinnering hoe de
overledene tien jaren geleden door het
Kaapsche Gouvernement naar Bloem
fontein en Pretoria werd gezonden, om
te po-gen van da regeeringen der. toen
malige Republieken stemrecht en ande
re concessies te krijgen, die een oorlog
met Engeland hadden kunnen voorko
men, en hoe „Onze Jan" zooals men
hem in Zuid-Afrika noemde, veel 'ge
daan heeft om nationale idealen aldaar
tot verwezenlijking te bremgen.
Het bLad wijst er verder op, dat
Hofmeyr onder de Hollandsch-spreken-
üe bevolking van Zuid-Afrika, steeds
groot en invloed heeft uitgeoefend en
da-t hij, ofschoon een patriotisch Hol
lander, toch steeds gehechtheid toon
de aan het Britsehe Rijk. „Hij was
steeds," zegt het blad, „een hard-wer-
kend man, die een goeden staatsmans-
blik had op de kwesties van den dag,
en toen Rhodes voor ons „de man aan
de Kaap" was, was Jan Hofmeyr al
thans „de andere man". „Een van onze
wéinige staatslieden met een schier on-
eindigen blik", was de uitdrukking, die
een sch erp-k rit i seer end journalist van
Hofmeyr eens op dezen beproefden lei
yder toepaste". Reeds -veertien jaren ge
leden omlijnde hij openlijk zijn poli
tiek standpunt en voorzag hij blijkbaar
reeds de Unie, die thans gelukkig in
Zuid-Afrika is tot stand gekomen, to-en
hij o.a. zeide: dat er een dag zou
kunnen aanbreken, dat men in Zuid-
Afrika alleen zou moéten staan, wan
neer alle volken van Zuid-Afrika zou
den moeten leven, één in waardeering,
één in medegevoel, één ten gunste van
een vereenigd ZuidrAfrika".
De oud-president Steyn, die thans te
Londen toeft, heeft tot een vertegen
woordiger der Press-Association naar
aanleiding van het overlijden van Jan
Hofmeyr gezegd: „Zijn dood is een
vreeselijke slag voor het volk van Zuid-
Afrika. Het zal moeilijk wezen zijn le
dige plaats te vervullen. Ik heb Hof
meyr van zijn jeugd af gekend. Hij was
een eerlijk politicus, wiens eenig le
vensdoel was te werken voor zijn land
en zijn Volk, zonder eenig bijoogmerk
voor zich zelf'..
De heer Steyn voegde er bij, dat het
stoffelijk overschot gebalsemd zou wor
den en mevrouw Hofmeyr, de nicht
van den ontslapene, em de heer Steyn
zelf, het vermoedelijk naar Zuid-Afrika
zullen vergezellen."
Draadloos Gestuurde luchtballons.
Heit moeilijke vraagstuk een ballon
door electrische golven te besturen, ge
lijk dit reeds met een agentje is vol
bracht, schijnt nu ook opgelost te zijn,
althans men is er in geslaagd proef
ondervindelijk te bewijzen, dat het mo
gelijk is.
Een ingeineur, een Amerikaansche
ingenieur n.l., geheeten M. Mark O.
Anthony (Marcus Antonius kiinkt wel
zoo klassiek), heeft onlangs in de na
bijheid van Sandy-Hook (de zandbank
aan den ingang der baai) voor vertegen
woordigers van een Europeesdie mo
gendheid, dergelijke proefnemingen uit
gevoerd, waarbij d-oor het toepassen van
electrische golven, een kleine ballon
over een afstand van 2 K M. over de
zee werd bestuurd. Het nut van deze
bestuurbaarheid voor het overbrengen
van berichten, voor het reddingwezen
aan de kust en vele andere doelei:
den ligt voor de hand, hoewel mo
worden toegegeven, dal zulk een ee
voudige proef nog veel verschilt m
het inrichten van bruikbare loesteile
Terug van de Hudson-Fulton-
feesten.
Qnzfe regeer ings verte g-w oor I.
gea- bij -da Hudson-Euhanfeesten,
oud-minister van Koloniën, de lie*
J, T:. Cremer, is. zooals we reed
meldden, in zijn vaderland terug»
fee-end.
De heer Cremer vertrok den 3e
October met zijn eelitgenooto nar
Canada, om daar een van zijn zooi
1>e bezoeken, di© bij een familie-li
het farmersleven meemaakt, ,Vja
daar naar Quebec gereisd, om m<
de „Canadian Pacific" naar Eng
land over te steken, kwam hij ©a
gisteren op zijn buitenverblijf
Santpoort aan
Een der redacteuren van „De- ï-
legraaf" interviewde dein heer Cr
mer.
iW'ij ontleenen aan het versla
daarvan het volgende:
't Liep natuurlijk over de doe
den heer Cremer gedurende de fees
week ontvangen indrukken en de te
deel gevallen ontvangst. Onze r
geeringsvertegenwoordjgier noemde
de receptie, de Ne-derlandsehe. del<
g af ie ten deel gevallen, allerhart-
lijkst.
„De Amerikanen lieten niet n:
te doen uitkomen, dat ons volle 1>
treffende deze feestviering in ee
bijzondere positie verkeerde en c
nauwer bij betrokken was. dan een
ge andere vreemde natie."
Dit bleek ook uit d© speciaal voc
het doel gezonden deputatie en o
aangeboden en laat ik er d
ocgenblikkelijk bijvoegen dan]
baar aanvaarde „Halve Maen".
„Behalve uit 't feit", vervolg;
de heer Cremer, „dat alleen ten oa
ztent 'n Hudson-pulton-commissie
samengesteld, niet in één der andei
landen buiten de Vereenigde rit;
ten, bleek 't ook door 't assimileere
van onze commissieleden bij
Noord-Amerikaansche Hudson-Ful
ton-commissie.
,We kregen ook diploma s, waa;
dooi' 't leek alsof wij- met de Aim
rikanen één comité vormden.
En dan 't kiezen van de oud-Ho
landsche vlag als embleem der fees
viering.
't Was aardig, 't was werkelij
aardig en gaf zoo geheel het idt
weer, dat wij met de feestviering
waren.
Op ,dit laatste heb ik, bij de o
ficieele ontvangst in 't MétropoLita
Operagebouw speciaal gewezlen.
Er is in eenige kranten beween
dat de vertegenwoordigers dei
vreemde mogendheden zich daarb
wat te veel op den voorgrond hebbe
geschoven. Daarvan is geen sprak
Er werd gesproken in alphabet
sche volgorde van de namen der ve:
schillende landen, zoodat Nederlan
daarbij niet de eerste kon zijn.
Toen de Engelsche admiraal Sej
mour en de Pransche eskaderoon
mandant spraken van het meevoele
hunner volken met de greotecjh
feestviering, en ook de Duitsch
vlootvoogd er van gewaagde, da
geen enkel land ter wereld zich méé
met Amerika, voelt samengeweve
dan 't Duitsehe, heb ik over da
embleem onzer oud-Nederlandsche
vlag* gesproken, als gevende zoo
juist, zoo welsprekend weer, in welk
verhouding ons land staat tot d
groote Amerikaansche republiek.
„Ja, vooral die ontvangst in he
Operahans", zei de heer Cremer me
'n glimlach van voldoening, „wa
voor ons, Nederlandsche gasten,
prachtmomentAlles in 't fraaie ge
bouw", vervolgde onze Vriendelijl
zegsman, „was met de rood-wit-blau
we Meuken versierd. En achter ons
op 't. tooneel, stond een vaandrig
met de Hollandsche vlag.
5)
Eenige jaren later woedde door ge
heel Indië de cholera öp een schrik
kelijke wijze. De oude dokter Sin-
tély verrichtte wonderen van genees
kunst en toewijding, maar toen de
vreeselijke epidemie eindelijk be
id wangen was, Wlaren de krachten van
den grijsaard uitgeput. Terugge
keerd van Ceylon, waar hij het jong-
j»te kind van Maurits de Clayières,
«en Izijner neven en een intiem vriend
van baron de Bram, van den dood
gered had, begaf de oude heer Z;ieh
tie bed om niet meer op. te staan.
Eenige dagen later stierf hij- in
de armen zijner dochter, barones
Martha de Bram, Na den doo-d van
den beminden vader gaf baron de
Gram gehoor aan het- dringend ver-
aoek zijner ecihtgenoote, dat trou
wens met zijn eigen wenschen .vol
komen strookte, o-m naar Frankrijk
terug te keeren. Hij nam zijn ontslag
als rechter, verliet Voor-Indië en
vestigde zioh met zijn gezin en de
kinderen van Paul de Sintély in
Gasconje, waar hij een prachtig land
goed bezat, het kasteel van Mau
vezin.
Charles (Je Suitttly, was toen twaalf
jaar oud, Biaimond negen, en Made
leine de Bram vier jaar.
Toen Charles een aantal jaren la
ter, na met schitterend succes zijn
ingenieurs-6tudiën voltooid te heb
ben, het voornemen te kennen gaf om
priester te worden, stond baron de
Bram ten hoogste verbaasd. Of
schoon hij het voornemen van den
jongen man maar ten halve goed
keurde, verzette hij er zich niet te
gen, ook omdat hij Charles had
leeren hoogachten als een rechtscha
pen en vast karakter, als een man,
die Wjst wat hiji wilde. De dood
van -Madeleine's moeder verhaastte
de uitvoering' van Charles' plannen.
Gedurende zijn priesterlijke studiën
onderscheidde hij zich bijzonder, en
terstond na de heilige wijding ont
vangen te hebben, Werd hij door den
aartsbisschop tot kapelaan der St.
Oiotilde benoemd.
Gezien bij de rijken en voornamen
omi zijn tact en wereldkennis, bemind
door de armen wier vriend en be
schermer hij Was, deelde hij aan de
laatsten met volle handen de aan
zienlijke aalmoezen uit, die de eer
sten hem schonken, en voegde er
troostwoorden bij, die aan de aal
moes al het bittere en vernederende
geheel ontnamen.
„Dierbare Madeleine", sprak de
priester, Zijn nicht aansprekend met
die hartelijke zachtheid en teeder-
heid, die heni aller hart deed win
nen, „ik weet dat gij in zware zor
gen zijt, maar alle hoop is nog niet
verloren, en God zial zich misschien
laten verbidden deo-r de smeekingen
van een onschuldige als gij."
De tranen der jonge vrouw] bleven
vloeien.
„Kan ik hem spreken of slaapt
hij", vroeg de priester en trad op
het z'iekbed toe.
„Hij zial u niet herkennen", sptrak
Madeleine. „Hij herkent niemand,
zelfs mü niet."
Charles de Sintély schoof het gor
dijn weg, en zag daar den zieke met
wijd geopende oogen liggen. De mar
kiezin bleek zich vergist te hebben,
want. Horace de Oyp-ières herkende
zijn bezoeker terstond.
„Z-ijt gij het, Sintély", sprak hij
tot den priester, voor wien hij altijd
een warme vriendschap gevoeld had.
„Moet ik uw bezoek als een slecht
teeken beschouwen?"
„Kom markies", was het- opge
wekte antwoord, „gij zijt toch niet
bijgeloovig genoeg om onzte zwarte
kleeding als het voorteeken van den
dood te beschouwen
„De uwe zieker niet, Sintély", ant
woordde de markies* „en zelfs zou
ik u zonder aarzeling gelooven, wan
neer gij met uw bekenden waarheids
zin mij1 verklaardet dat mijn toe
stand volstrekt niet gevaarlijk is,"
Charles werd Zeer ernstig, voor
al toen hij; bemerkte, in welk een
spanning de zieke zijn antwoord
wachtte.
„Zegt gij' niets, vriend Moet, ik
mij1 dus als verloren beschouwen
„Dat niet, maar de aanval uwer
kwaal is ditmaal toch zeer hevig.
Troost u echter, wij zijn allen in
de hand van God."
Indien niet de halve woorden en
aanduidingen, die Baimond hem in
de laatste dagen herhaaldelijk deed,
het gemoed des priesters verontrust
hadden, dan zou het toch zeker de
spotlach gedaan hebben, dien zijn
laatste woorden op het gelaat van
den vroeger toch godsdienstigen edel
man te voorschijn hadden geroepen.
„Madeleine", sprak Charles de Sin
tély plotseling vast besloten, „als
gij1 en uw echtgenoot zfölf er niet
tegen hebben, zou ik wel eenige
oo-genblikken met den zieke alleen
willen blijven."
„Ek verlang1 het zjelfs", sprak de
markies, maar op zoo harden, kou-
den [too-n dat de onrust in het hart
van zijn gewijden bezoeker nog ver
dubbelde.
Zonder een woord te spreken stond
Madeleine op en begaf z]iah naar de
kinderkamer.
„Markies", sprak de priester, Zoo
dra hij met den lijder alleen was,
„het komt mij voor dat UW hart nog
zieker is dan uw! lichaam1, en dat
er in uw gemioed vreeselijke dingen
zijn, die gij- behoefte geyoelt aan. een
vriend te openbaren. ÓYilt, ge dat ik
die vriend zal zijn
Zóó warm en deelnemend liad zijn
stem geklonken, dat de markies er
door ontroerd werd. Zijn trekken
ontspanden zich en hij sprak op
ziachten toon: „Charles, ik heb voor
niemand meer achting dan voor u,
maar w'at, ge mij vraagt is zóó ern
stig; zóó ontzettend
„Des te eerder moet ge uw ge
moed er van ontlasten!"
„Ik weet niet of ik u dat geheim
wel kan toevertrouwen
„Spreek! Vóór u staat niet enkel
de priester om u te troosten, maai1
ook uw vriend, de bloedverwant
uwer Madeleine, bereid om u met
zijn raad te steunen."
„Ach, wat helpt uw raad bij het
geen mij overkomen is!"
„Ik smeek u, verklaar u nader",
sprak de priester dringend.
„iJVelnu dan, gij hebt het gewild.
Heeft uw broeder u den naam ge
noemd van de ziekte, die mij dreigt
te doen bezwijken?"
„Ik heb het hem niet gevraagd",
antwoordde Charles de Sintély in de
grootste verlegenheid.
„(Welnu Charles, men heeft
mij vergiftigd!"
„Vergiftigd? Maar toch Zeker met
opzettelijk
„Met het hep-aalde doel om mij
uit den weg te ruimen. In dit huis
woont een g iftmengster, en een
OPgenhlLk heb ik gedacht, dat Biai-
mond medeplichtig was aan de mis
daad, waarvan ik het sladhtoffe.
ben."
„Baimond!" riep de priester ui
en hij was een oogenblik Zijn veront
waardigjng niet meester.
„Stel u gerust. Mijn argwaan i-
verdwenen na de zórg en de toe wij
ding, die hij mij betoond heeft!"
„Maar wie is dan de schuldige"
riep Charles de Sintély uit, nu all ei
duidelijk inziende, wat zijn btroedei
met zijn herhaalde toespelingen be
doeld had.
„Ach Sintély", sprak de zieke bij
na kermend van zielesmart, „ik ben
de ongelukkigste menscli op de we
reld. Als gij wist wie mijn dood op
haar geweten zal hebben!"
„Ik weet het niet", antwoordde
de priester plotseling zonderling
kalm, „maar wacht u wel aan de
dwaze vermoedens van een door
koortshitte overspannen verstand of
misschien aan de boosaardige inbla
zingen van sommigen uit uw omge
ving het oor te leenen."
„Ik heb met eigen oogen de mis
dadigster aan het werk gezien, Char
les", was het somber antwoord.
„En wie.-
„Ge zult de volle waarheid we
ten: het was mijn vrouw."1
Wordt vervolgd
